Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 września 2023 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 18 lipca 2023 roku, w związku z oświadczeniem wnioskodawczyni z 18 lipca 2023 roku odmówił M. M. prawa do przyznania emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 24 ustawy emerytalnej, ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku emerytura przysługuje po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet. W myśl art. 4 ust. 13 za ubezpieczonego uważa się osobę podlegającą ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, określonym w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, a także osobę, która przed wejściem w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zabezpieczeniu emerytalnemu, z wyłączeniem ubezpieczenia społecznego rolników.

W ocenie organu z przepisu art. 26 wynika, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego.

Zakład wskazał, że odmówił obliczenia emerytury, ponieważ: wnioskodawczyni nie udowodniła jakiegokolwiek okresu składkowego, w wyniku czego brak jest podstaw do naliczenia kapitału początkowego (brak zgłodzenia do ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej wskazanej we wniosku) oraz wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym.

[decyzja z 8 września 2023 roku k. 35-36 akt ZUS]

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła w dniu 2 października 2023 roku wnioskodawczyni M. M., nie zgadzając się z decyzją organu ZUS i podnosząc, że w okresie od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1989 roku prowadziła działalność gospodarczą „Wyroby regionalne – (...)”.

[odwołanie k. 3]

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji. Nadto wskazał, że z poświadczenia ZUS III Oddział w W. wynika, że w okresie wskazanym przez wnioskodawczynię od stycznia 1989 roku do grudnia 1989 roku i pod podanym numerem konta wnioskodawczyni nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom.

Organ wskazał też, że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w zaświadczeniu z 16 sierpnia 2023 roku podała, że wnioskodawczyni kontynuowała ubezpieczenie przed 1991 rokiem w okresach od 1 stycznia 1983 roku do 1 stycznia 1988 roku, od 1 stycznia 1990 roku do 31 grudnia 1990 oku oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie od 1 stycznia 1991 roku do 30 września 2007 roku.

[odpowiedź na odwołanie, k. 4-4v.]

Na rozprawie w dniu 18 grudnia 2023 roku – poprzedzającej wydanie wyroku – wnioskodawczyni poparła odwołanie i nie zgłosiła wniosków dowodowych, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

[końcowe stanowiska stron na rozprawie z 18 grudnia 2023 roku, e-protokół (...):00:54-00:06:29 – płyta CD – k. 13]

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. urodziła się (...).

[bezsporne]

Odwołująca ma ustalone prawo do emerytury rolniczej od 1 stycznia 2023 roku na podstawie przepisów obowiązujących po 31 grudnia 2008 roku – przy ustalaniu prawa do świadczenia nie zostały uwzględnione okresy zatrudnienia.

[pismo z KRUS k. 27-28 akt ZUS]

Wnioskodawczyni kontynuowała ubezpieczenie społeczne rolników przed 1991 rokiem w okresach:

- od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1988 roku;

- od 1 stycznia 1990 roku do 31 grudnia 1990 roku;

oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie od 1 stycznia 1991 roku do 30 września 2007 roku z mocy ustawy w zakresie emerytalno-rentowym oraz wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim jako rolnik.

Za ww. okresy została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne rolników.

[zaświadczenie z KRUS k. 29-30 akt ZUS]

Do wymiaru świadczenia emerytalnego w KRUS, poza okresami ubezpieczenia z tytułu prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności rolniczej, nie uwzględniono żadnych okresów ubezpieczenia z jakiegokolwiek innego tytułu.

[bezsporne]

Wnioskodawczyni od stycznia 1985 roku była zgłoszona do ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności pod numerem (...). Od stycznia 1989 roku do grudnia 1989 roku nie podlegała ona jednak do obowiązkowych ubezpieczeń.

[karta (...) i pismo ZUS III Oddziału w W. z 11 sierpnia 2023 roku w teczce „kopia akt NKP 60. (...)”]

Wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniom emerytalno-rentowym w ZUS po 31 grudnia 1998 roku.

[bezsporne]

W dniu 18 lipca 2023 roku wnioskodawczyni złożyła do Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. wniosek o emeryturę.

[wniosek o emeryturę k.1-6 akt ZUS]

Decyzją z 8 września 2023 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 18 lipca 2023 roku, w związku z oświadczeniem wnioskodawczyni z 18 lipca 2023 roku odmówił M. M. prawa do przyznania emerytury.

[decyzja z 8 września 2023 roku k. 35-36 akt ZUS]

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS. Stan faktyczny w sprawie niniejszej nie budzi wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną było, czy dla wnioskodawczyni okres od stycznia 1989 roku do grudnia 1989 roku był dla niej okresem składkowym, który uprawniałby ją do przyznania jej emerytury wypłacanej przez ZUS.

Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku co do zasady przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

Jak stanowi zaś art. 4 pkt 13 tej ustawy, ubezpieczony, to osoba podlegająca ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określonym w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, a także osobę, która przed dniem wejścia w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyłączeniem ubezpieczenia społecznego rolników.

Z kolei jak wynika z art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Mając więc na uwadze treść powyższych przepisów i w świetle ujawnionych w sprawie faktów należy uznać, że decyzja organu rentowego odmawiająca przyznania je prawa do emerytury musi być uznana za słuszną.

Jak bowiem wynika z zebranego materiału dowodowego, a w szczególności z nadesłanej przez II Oddział ZUS w W. dokumentacji składkowej z tytułu prowadzonej przez odwołującą działalności gospodarczej pod numerem (...), w spornym okresie I-XII 1989 roku wnioskodawczyni nie podlegała do obowiązkowych ubezpieczeń. Składka na ubezpieczenia społeczne za ten okres nie została więc przez nią opłacona.

Skoro zatem wnioskodawczyni nie podlegała w spornym okresie ubezpieczeniu społecznemu innemu niż ubezpieczenie społeczne rolników, zaskarżona decyzja o odmowie przyznania jej prawa do emerytury jest zasadna.

Kierując się powyższym, Sąd Okręgowy w punkcie 1 sentencji wyroku, w oparciu o przepis art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie skarżącej.

Na mocy rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy przekazał ponowny o emeryturę wraz z nowymi, ujawnionymi na etapie postępowania dowodami z dokumentów dotyczących okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. celem rozpoznania na podstawie art. 477 ze z. 10 § 2 k.p.c.

Odwołanie od decyzji organu rentowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pełni rolę pozwu i wszczyna postępowanie sądowe. Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji a spornych między stronami; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem ubezpieczony może jedynie żądać korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swą rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego decyzją, nie może natomiast żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Dlatego też odwołanie wniesione od decyzji organu rentowego nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest - zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. - przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu. Tym samym kontrolna rola sądu musi korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji organu rentowego, gdyż - stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c. - w postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Z uwagi na fakt pojawienia się na etapie postępowania nowych, nieuwzględnionych przez organ przy wydawaniu zaskarżonej decyzji okoliczności wynikających z dokumentów przesłanych do tutejszego sądu przez III Oddział ZUS w W., Sąd był zobowiązany orzec jak w punkcie 2 wyroku.