Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 14 lipca 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., po rozpoznaniu wniosku z 1 lipca 2020 roku, odmówił A. W. prawa do dodatku solidarnościowego, ponieważ pracodawca nie rozwiązał z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem po 15 marca 2020 roku ani po tym dniu umowa o pracę nie została rozwiązana z upływem czasu, na który była zawarta. Stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron. Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy podał art. 2 i art. 3 ust. 1-4 ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom (...)19 (decyzja akta ZUS).

W odwołaniu z dnia 18 sierpnia 2020 roku ubezpieczony wniósł o zmianę tej decyzji w przedmiocie odmowy przyznania dodatku solidarnościowego poprzez przyznanie tego świadczenia. W uzasadnieniu wskazał, iż pracodawca wysłał korektę (...) P (...) z wymaganym kodem wygaśnięcia stosunku pracy (odwołanie k.3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k.5).

Decyzją z 3 sierpnia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., po rozpoznaniu wniosku z 24 lipca 1 lipca 2020 roku, odmówił A. W. prawa do dodatku solidarnościowego, ponieważ pracodawca nie rozwiązał z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem po 15 marca 2020 roku ani po tym dniu umowa o pracę nie została rozwiązana z upływem czasu, na który była zawarta. Stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron. Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy podał art. 2 i art. 3 ust. 1-4 ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom (...)19 (decyzja akta ZUS).

W odwołaniu z dnia 1 września 2020 roku ubezpieczony wniósł o zmianę tej decyzji w przedmiocie odmowy przyznania dodatku solidarnościowego poprzez przyznanie tego świadczenia. W uzasadnieniu wskazał, iż pracodawca wysłał korektę (...) P (...) z wymaganym kodem wygaśnięcia stosunku pracy. Dodał, iż ZUS przyznał dodatek solidarnościowy pracownikowi zwolnionemu w taki sam sposób u tego samego pracodawcy, a pracodawca wyjaśnił przyczyny rozwiązania umowy o pracę (odwołanie k.3 akt VIII U 2028/20).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k.5 akt VIII U 2028/20).

Zarządzeniem z dnia 23 września 2021 roku sprawy zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia na mocy art. 219 kpc (zarządzenie k.8 akt VIII U 2028/20).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony zatrudniony był od 1 października 2019 roku firmie (...) w L., jako międzynarodowy kierowca autokaru turystycznego. Jeździł po terenie całej Europy, obsługując głównie grupy przylatujące z C.. Stosunek pracy został rozwiązany z dniem 31 marca 2020 roku na mocy porozumienia stron. W lutym 2020 roku firma otrzymała anulacje wszystkich rezerwacji na 2020 rok (rozwiązanie umowy, oświadczenie pracodawcy k.4 akt VIII U 2028/20).

W dniach 14 lipca 2020 roku i 3 sierpnia 2020 roku wnioskodawca złożył wnioski o przyznanie mu dodatku solidarnościowego (wnioski w aktach ZUS).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania okazały się zasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy odwołującemu się przysługuje prawo do dodatku solidarnościowego, przy czym spór ten ograniczał się do przesłanki określonej w art. 3 ust. 1 ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1068).

Zgodnie z przepisami tego ustępu, dodatek solidarnościowy przysługuje osobie, która w 2020 r. podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez łączny okres co najmniej 60 dni oraz:

1) z którą po dniu 15 marca 2020 r. pracodawca rozwiązał umowę o pracę za wypowiedzeniem lub

2) której umowa o pracę po dniu 15 marca 2020 r. uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta.

Pozostałe przesłanki uzyskania przez ubezpieczonego prawa do spornego świadczenia nie były kwestionowane przez ZUS.

Stan faktyczny sprawy był w zasadzie bezsporny, ponieważ w świetle przedłożonych dokumentów poza sporem było, że umowa o pracę łącząca wnioskodawcę i jego pracodawcę została rozwiązana za porozumieniem stron z powodu ograniczenia zatrudnienia jako skutku pandemii, a więc z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pracodawcy.

Oczywiście rację ma organ rentowy wskazując, że literalne brzmienie cytowanego w zaskarżonej decyzji przepisu wyłącza możliwość przyznania tego dodatku w sytuacji innej niż rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę oraz wygaśnięcie stosunku pracy.

Zdaniem Sądu, wykładnia literalna dopuszczalna jest wyłącznie wtedy, gdy brzmienie przepisu nie budzi żadnych wątpliwości. Tak jednak nie jest w niniejszej sprawie. Cytowany przepis zawiera bowiem oczywistą lukę prawną. Pozwala bowiem na przyznanie dodatku zarówno w przypadku świadomego działania jednej ze stron umowy o pracę (wypowiedzenie- „nota bene” bez wyraźnego ograniczenia przyczyn takiej decyzji) ale także w przypadku, który pozostaje bez związku z działaniem którejkolwiek ze stron umowy - rozwiązania na skutek upływu czasu, na który została zawarta umowa. Ustawodawca zdaje się zapominać o istnieniu innych trybów rozwiązania umowy o pracę przy jednoczesnym uzależnieniu prawa do świadczenia od dwóch skrajnych sposobów zakończenia stosunku pracy. Gdyby ograniczył się jedynie do pierwszego z nich wtedy istotnie przyznanie prawa do świadczenia w sytuacji rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron byłoby wątpliwe. Fakt przyznania tego świadczenia także w związku z ustaniem stosunku pracy wskazuje już nie na rzeczywisty zamiar ustawodawcy, ale na istnienie luki prawnej, którą należy uzupełnić stosując reguły wykładni w tym wykładni teleologicznej. W tym celu zacytować należy art. 1 ust. 2 ustawy, który wskazuje, iż celem dodatku solidarnościowego jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom (...)19 w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568, 695 i 875), poprzez wsparcie finansowe osób, które straciły źródło przychodu ze względu na sytuację gospodarczą spowodowaną kryzysem wywołanym (...)19.

Sąd dokonując zatem wykładni spornego przepisu nie może tracić z oczu celu, dla którego dana norma została ustanowiona. Dodatkowo rozumowanie a minori ad maius pozwala na uznanie, iż skoro ustawodawca powiązał prawo do świadczenia z mniej znaczącym wydarzeniem – nie powiązanym z inicjatywą stron umowy - jakim jest ustanie stosunku pracy to tym bardziej właściwe będzie powiązanie prawa do świadczenia z wydarzeniem, które następuje na skutek działania stron związanego z zaistniałą sytuacją.

Żaden racjonalny argument nie przemawia za przyjęciem, iż działający w sposób racjonalny ustawodawca przyznałby prawo do dodatku solidarnościowego w przypadku ustania stosunku pracy, na skutek upływu terminu, a zamierzał pozbawić go pracownika, którego stosunek pracy ustał w trybie porozumienia stron, zwłaszcza jeśli ta decyzja była wynikiem sytuacji ekonomicznej.

Dodatkowo podnieść należy, iż przepisy spornej ustawy odnoszą się do sytuacji faktycznych sprzed daty jej obowiązywania. Strony nie miały zatem możliwości dostosowania swoich zachować do przesłanek ustawy.

Trudno się więc dziwić i wskazywać na literalne brzmienie przepisu w sytuacji, gdy porozumienie zostało zawarte przed 19 czerwca 2020 r., to jest przed uchwaleniem ustawy będącej źródłem uprawnienia do dodatku solidarnościowego, a nawet przed ogłoszeniem projektu tej ustawy.

Ustawa z dnia 21 czerwca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym, przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom (...)19. Dodatek solidarnościowy wynosi 1400 zł za miesiąc kalendarzowy dla osób, które straciły pracę w wyniku kryzysu wywołanego (...)19.

Idea ustawodawcy w zakresie wskazanego dodatku to pomoc finansowa dla osób, które straciły zatrudnienie w okresie epidemii. Ta pomoc realizowana jest poprzez wsparcie finansowe osób, które straciły źródło przychodu ze względu na sytuację gospodarczą spowodowaną kryzysem wywołanym (...)19. Wskazać tu należy, że dodatek jest formą pomocy przyznawaną przez okres trzech miesięcy i stanowi zabezpieczenie finansowe dla osób w okresie poszukiwania nowej pracy.

Okoliczności takie występowały w przedmiotowej sprawie.

Reasumując, w ocenie Sądu, skoro literalne brzmienie przepisu stoi w sprzeczności z celem ustawy, to interpretacja przepisu musi uwzględniać cel przepisu. Skoro wnioskodawca stracił pracę, stracił źródło przychodu ze względu na sytuację gospodarczą spowodowaną kryzysem wywołanym (...)19 i spełnił pozostałe kryteria, co do których nie było sporu, to przysługuje odwołującemu prawo do dodatku solidarnościowego. Sąd Okręgowy podzielił w tym wypadku pogląd wyrażony m.in. w wyrokach Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 4 lutego 2021 r. IV U 1704/20 i z dnia 18 grudnia 2020 r. IV U 1588/20.

Odwołujący się spełnił więc sporną przesłankę uzyskania prawa do tego świadczenia.

Na mocy art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy dodatek solidarnościowy przysługuje osobie uprawnionej w wysokości 1400 zł za miesiąc kalendarzowy.

2. Dodatek solidarnościowy przysługuje za okres nie dłuższy niż od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r., przy czym nie wcześniej niż za miesiąc kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o ustalenie prawa do dodatku solidarnościowego, o którym mowa w art. 5 ust. 1.

W związku z tym, iż wnioskodawca złożył wnioski w lipcu i sierpniu 2020 roku należało mu przyznać dodatki za powyższe miesiące.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

22 IV 2021 roku.