Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2023 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20 czerwca 2023 r. odmówił przyznania A. S. przyznania emerytury z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Zakład wskazał, że do wniosku o emeryturę, wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnego dokumentu potwierdzającego zatrudnienie od lipca 1981 r. do marca 1985 r. w E. (...) Spółdzielni (...) w E.. W ocenie organu rentowego zeznania świadków załączone do wniosku oraz wyjaśnienia są niewystarczające do uznania okresu pracy od lipca 1981 r. do marca 1985 r. w E. (...) Spółdzielni (...) w E..

Zakład odmówił prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawczyni w Polsce nie udowodniła żadnego okresu pracy.

(decyzja k. 41 akt ZUS)

A. S. odwołała się od powyższej decyzji. (odwołanie k. 3-3v., 24)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wskazując,
iż na podstawie zeznań świadków nie można ustalić daty pewnej rozpoczęcia i zakończenia stosunku pracy wnioskodawczyni w E. (...) Spółdzielni (...) w E. w okresie od lipca 1981 roku do marca 1985 roku. Zakład podniósł, że poza oświadczeniem wnioskodawczyni oraz zeznaniami dwóch świadków (małżeństwo) brak innych dowód na potwierdzenie faktycznego zatrudnienia w w/w zakładzie pracy. (odpowiedź na odwołanie k. 17-18)

Na rozprawie w dniu 16 lipca 2024 roku bezpośrednio poprzedzejącej wydanie wyroku ubezpieczona poparła odwołanie, wnosząc o uznanie okresu zatrudnienia od 1 lipca 1981 roku do 31 marca 1985 roku. Pełnomocnik organu rentowego wniósł natomiast o oddalenie odwołania. (stanowiska procesowe stron e-protokół rozprawy z 16 lipca 2024 r. 00:01:33-00:03:29, 00:16:08-00:16:09 – płyta CD k. 93)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. urodziła się (...). (bezsporne)

W Polsce ukończyła Policealne Studium Zawodowe w zawodzie ogrodnik. (bezsporne)

W okresie od 15 października 1981 roku do 31 marca 1985 roku była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w E. (...) Zakładzie (...) w E. przy ul. (...) na stanowisku mistrza produkcji. Umowa o pracę została z nią rozwiązana z dniem 31 marca 1985 roku w drodze ustawowego wypowiedzenia na wniosek pracownika. Wnioskodawczynię obowiązywała stawka godzinowa oraz otrzymywała dodatek za pracę w godzinach nocnych. (zaświadczenie k. 58-58v., zeznania świadka A. B. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:07:36-00:16:50 – płyta CD k. 93, zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:16:50-00:22:29 – płyta CD k. 46, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:22:41-00:39:03 – płyta CD k. 46, przesłuchanie wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 16 lipca 2024 r. 00:15:20 w zw. z 00:06:53-00:13:56 – płyta CD k. 93,)

Będąc zatrudniona na stanowisku mistrza we wskazanym zakładzie pracy, wnioskodawczyni pracowała na wydziale zajmującym się produkcją oleju, gdzie kierowała brygadą pracowników i nadzorowała produkcję. Wnioskodawczyni odpowiadała za jakość pracy i bezpieczeństwa podległych sobie pracowników. W okresach roku, gdy produkcja oleju spadała, a zwiększała się ilość pracy w dziale mrożonek, ubezpieczona wraz z podległą jej brygadą pracowników była kierowana do pracy w dziale mrożonek, gdzie pomagali stale zatrudnionym tam pracownikom. , zeznania świadka A. B. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:07:36-00:16:50 – płyta CD k. 93, zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:16:50-00:22:29 – płyta CD k. 46, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z 16 maja 2024 r. 00:22:41-00:39:03 – płyta CD
k. 46, przesłuchanie wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 16 lipca 2024 r. 00:15:20 w zw. z 00:06:53-00:13:56 – płyta CD k. 93)

Wnioskodawczyni pracowała E. (...) Zakładzie (...) w E. do 10 marca 1985 roku, później – do końca marca 1985 roku przebywała na urlopie wypoczynkowym. Umowa o pracę rozwiązała się wraz z końcem marca 1985 roku. W spornym okresie zatrudnienia ubezpieczona nie korzystała ze zwolnień lekarskich. Obecnie wnioskodawczyni pracuje w Kanadzie. (przesłuchanie wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 16 lipca 2024 r. 00:15:20 w zw. z 00:06:53-00:13:56 – płyta CD k. 93)

W dniu 20 czerwca 2023 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o emeryturę. (wniosek k. 1-3v. akt ZUS)

Na skutek powyższego wniosku, organ rentowy w dniu 27 września 2023 roku wydał zaskarżoną decyzję. (decyzja k. 41 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS oraz udostępnionych przez Instytutu Pamięci Narodowej.

W ocenie Sądu dokumenty te są wiarygodne i precyzyjnie wskazują w jakim okresie wnioskodawczyni była zatrudniona w spornym zakładzie pracy.

Niezasadny jest przy tym podnoszony przez organ rentowy zarzut, że nie przedstawiono oryginałów bądź uwierzytelnionej kopii dokumentów potwierdzających zatrudnienie wnioskodawczyni w spornym zakładzie pracy. Odpis kluczowego zaświadczenia, w którym wskazano, że wnioskodawczyni była zatrudniona w E. (...) Zakładzie (...) w E. w okresie od 15 października 1981 r. do 31 marca 1985 r. (k. 58-58v.) został bowiem poświadczony za zgodność z oryginałem przez pracownika IPN i opatrzony pieczęcią urzędową tej instytucji.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania świadków, którzy również byli zatrudnieni w spornym zakładzie pracy w tym samym okresie, co wnioskodawczyni, korespondujących z przesłuchaniem odwołującej Sąd zasadniczo uznał te zeznania za wiarygodne w zakresie, w jakim znajdowały swoje odzwierciedlenie w dokumentach.

Brak potwierdzenia zatrudnienia wnioskodawczyni już od 15 lipca 1981 roku w przedstawionych Sądowi dokumentach sprawił, że Sąd odmówił wiary twierdzeniom wnioskodawczyni, co do okresu jej zatrudnienia w Polsce od 15 lipca 1981 roku do 14 października 1981 roku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Jak stanowi art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn,
z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że wnioskodawczyni osiągnęła wiek uprawniający ją do nabycia prawa do emerytury powszechnej.

Zgodnie zaś z art. 25 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Z kolei zgodnie zaś z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie zaś z art. 173 ust. 2, kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat.

Natomiast zgodnie z art. 173 ust. 3, wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

Postępowanie w sprawach świadczeń co do zasady wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego (art. 116 ust. 1 ustawy emerytalnej). Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń
i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (ust. 5).

Według § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412). Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis
w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres (ust. 2).

Należy jednak podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c.
i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNP 1996, nr 16, poz. 239, zgodnie z którym w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w § 22 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe dotyczą więc wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Dlatego też Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej z zatrudnieniem wnioskodawczyni w spornym zakładzie pracy,
w szczególności zaświadczenia znajdującego się w archiwum IPN oraz dowodów
z zeznań świadków, jak również przesłuchania wnioskodawczyni.

Tak zgromadzony materiał dowodowy pozwolił na ustalenie prawa wnioskodawcy do emerytury. Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło bowiem przyjąć z całą pewnością, że ubezpieczona w okresie od 15 października 1981 roku do 31 marca 1985 roku była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w E. (...) Zakładzie (...) w E. przy ul. (...) na stanowisku mistrza produkcji.

Jednocześnie Sąd ustalił, że cały okres od 15 października 1981 roku do 31 marca 1985 roku był dla wnioskodawczyni okresem składkowym, gdyż wnioskodawczyni nie korzystała w jego trakcie ze zwolnień lekarskich, a jedynymi urlopami, z których korzystała, były urlopy wypoczynkowe.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. S. prawo do emerytury przy uwzględnieniu okresu zatrudnienia w E. (...) Zakładzie (...) w E. w pełnym wymiarze czasu pracy (pkt 1 sentencji wyroku).

Jednocześnie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie w zakresie w jakim dotyczyło okresu od 1 lipca 1981 roku do 14 października 1981 roku (pkt 2 sentencji wyroku).

Z żadnego z przedstawionych w toku procesu dokumentów nie wynikało bowiem, by wnioskodawczyni była zatrudniona w E. (...) Zakładzie (...) w E. już w okresie od 1 lipca 1981 roku do 14 października 1981 roku, bądź realizowała w tym przedsiębiorstwie jakikolwiek staż. Na fakt wykonywania przez wnioskodawczynię pracy w tym okresie nie wskazują w sposób pewny zeznania żadnego z przesłuchanych świadków, którzy nie potrafili wskazać w sposób jednoznaczny konkretnej daty rozpoczęcia pracy przez ubezpieczoną w spornym zakładzie pracy.

SSO Paulina Kuźma