Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

Sygn. akt VIII U 1903/17

Decyzją numer (...) z dnia 25 sierpnia 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. uchylił „Zaświadczenie o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej” na formularzu Al. - dla V. S. na okres: od 05-10-2016r. do 03.03.2017r. .

W uzasadnieniu decyzji, organ rentowy wskazał, że w dniu 17.10.2016r. płatnik (...) SP. Z O.O. złożył – wniosek o wydanie dla V. S. formularza A1, w trybie art. 13 ust. 1 rozporządzenia 883/2004. Do wniosku, płatnik załączył kserokopie następujących dokumentów: wizy, ważnej w okresie od 05.09.2016 r. do 22.03.2017 r., oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Polski w okresie od 03.10.2016 r. do 03.03.2017 r., umowy zlecenia zawartej od 04.10.2016 r. do 03.03.2017 r. Z zapisów, na koncie ubezpieczonego, w Kompleksowym Systemie Informatycznym wynika, że V. S. jest zatrudniony w (...) E. (...). Z 0.0. od 04.10.2016 r. do 03.03.2017 r. oraz od 15.05.2017 r. do nadal.

Z wniosku wynika iż, ubezpieczony V. S., w okresie od 3.10. (...). do 3.03.2017 r., miał wykonywać pracę na rzecz płatnika (...) SP. Z O.O., V. S. jest osobą posiadającą obywatelstwo ukraińskie, zamieszkującą na stałe na terytorium Ukrainy. Powyższe – potwierdza, podpisane przez niego oświadczenie, z którego wynika, iż czas trwania i ciągłość pobytu w Polsce, jest uzależniona od potrzeb polskiej firmy, w której jest zatrudniony oraz , że powodem przemieszczenia się na teren Polski, jest dostęp do rynku pracy oraz sytuacja polityczna na Ukrainie. W dołączonym do wniosku o potwierdzenie formularza A l, oświadczeniu o miejscu zamieszkania, jako adres zamieszkania wskazano adres: (...)-(...) S. ul. (...) .

Zgodnie z pkt. 11 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr (...) z dnia 24 listopada 2010r., rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i (...) z dnia 24 listopada 2010r., rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami, jedynie ze względu na swoje obywatelstwo , na mocy niniejszego rozporządzenia – rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 powinny mieć zastosowanie tylko o tyle, o ile dana osoba już legalnie zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego. Legalne zamieszkanie powinno być zatem warunkiem: wstępnym stosowania tych rozporządzeń. (Dz. Urz. UE nr L 334 z 29.12.2010r. s.l i n) . Obywatel państwa trzeciego zamieszkuje legalnie na terytorium państwa członkowskiego , jeśli posiada jeden z dokumentów potwierdzających legalny pobyt, tj. ważną kartę pobytu/wizę wydaną w celu wykonywania działalności zarobkowej oraz jednoczenie spełniony jest warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu lub gdy spełnione są warunki pozwalające ustalić miejsce zamieszkania. Ponadto w Praktycznym Poradniku dotyczącym ustawodawstwa mającego zastosowanie w Unii Europejskiej wyjaśniona jest definicja zamieszkania jako państwa, w którym, dana osoba, zwykle zamieszkuje i w którym znajduje się jej ośrodek interesów życiowych.

W przedmiotowej sprawie - do V. S. - jako obywatela Ukrainy, nieposiadającego legalnego zamieszkania w Polsce lub w innym kraju Unii Europejskiej, oraz w czasie wykonywania przez niego pracy na terytorium Czech, nie mają zastosowania unijne rozporządzenia, dotyczące koordynacji zabezpieczenia społecznego, ZUS i brak jest podstaw do zastosowania wobec V. S. przepisów Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 i Rozporządzenia wykonawczego nr 987/2009, gdyż nie może być uznany za osobę zamieszkującą na terytorium Polski w myl pkt. 11 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) Nr (...).

/decyzja numer (...) z dnia 25 sierpnia 2017 r.- k. 40 i n./

W dniu 18 września 2017r., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością , złożyła odwołanie od wskazanej decyzji podnosząc , że V. S., jako obywatel państwa trzeciego tj. Ukrainy, legalnie zamieszkuje na terytorium Polski po adresem: S., ul. (...) . Pod tym adresem znajduje się mieszkanie, które firma (...), wynajmuje (...) SP. Z O.O., która płaci czynsz, na czas zawarcia umowy o pracę, V. S. , który ma do niego dostęp 24 godziny na dobę. V. S. posiada dokumenty stwierdzające jego legalny pobyt tj. wizę nr (...) na okres od 10.05.2017 r. do 1.04.2018 r.. V. S. wyraża zamiar osiedlenia się Polsce na stałe . V. S. płaci także podatki w Polsce, na dowód czego odwołujący dołącza PIT 40, jest również objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Zgodnie z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej obowiązuje zasada równego traktowania, która gwarantuje pracownikom migrującym, takie samo traktowanie, jakie przysługuje obywatelom Państwa , w którym pracują.

/ odwołanie k. 2-4 plus załączniki do odwołania k. 5-55, w tym PIT-40 k. 26 /

V. S. przyłączył się do odwołania.

/e- protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r , płyta CD k. 78, e- protokół rozprawy z dnia 22.01.2018r , płyta CD k. 85, e- protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r , płyta CD k. 93/

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzi działalność gospodarczą o profilu ogólnobudowlanym i elektrycznym, od 13.12.2012 r.. Siedzibą firmy jest (...), ul. (...). W ramach prowadzonej działalności – wykonuje , na podstawie umowy z czeskim kontrahentem – montaż domów typu R. w Czechach, przy pomocy m.in. pracowników z Ukrainy. Prezesem zarządu jest A. M.. Wspólnikiem , posiadającym 95 udziałów, jest M. W.. , będąca także prokurentem .

/wypis z KRS k,. 53 , e- protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r , płyta CD k. 78, e- protokół rozprawy z dnia 22.01.2018r , płyta CD k. 85, e- protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r , płyta CD k. 93/

V. S. , obywatel Ukrainy , zawarł z płatnikiem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością , z siedzibą firmy (...)-037, ul. (...) , umowę zlecenia w dniu 4.10.2016 r., na stanowisku : (...), w pełnym wymiarze czasu pracy , z wynagrodzeniem 2.000,00 zł miesięcznie brutto . Termin rozpoczęcia pracy - 2016-10-04.

V. S. , w dniu zawarcia umowy , nie posiadał Karty pobytu ; umowa została zawarta w oparciu o oświadczenie z dnia 15.09.2017r.

/ umowa zlecenia z dnia 4.10.2016r. k. 3 akt ZUS , oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonania pracy obywatelowi (…) Ukrainy k. 2 akt ZUS, zeznania płatnika e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 93, w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - e-protokół rozprawy z dnia 27.09.2017r. k. 34, /

V. S. posiada wizę numer (...) ważną w okresie od 5.09.2016 r. do 22.03.2017 r. oraz od 10.05.2017 r. do dnia 1.04.2018 r.

/k. 40-42 i k.14 /

V. S. posiada zezwolenie typ A nr (...) z dnia 03.03 2017 na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie (rodzaj umowy/wymiar- czasu pracy) - umowy o prace , pełny wymiar czasu pracy , za wynagrodzeniem brutto nie niższym niż: 2000 złotych miesięcznie dla i na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością . Zezwolenie na pracę jest ważne od 2017-04-01 do 2018-04-01 /zezwolenie k. 15/

V. S., z zawodu jest technikiem budowlanym . Posiada rodzinę na Ukrainie: rodziców. Nie ma żony ani dzieci. Jego babcia mieszka we W.. W Polsce, V. S., mieszka w S., ul. (...), w pokoju o powierzchni ok. 54 m. kw. , wydzielonym dla pracowników; mieszka w jednym pokoju, wspólnie z I. K. , V. B. i J. O.. Właścicielem tej nieruchomości jest Z. W.. Jego córka, M. W., jest wspólnikiem spółki z ograniczona odpowiedzialną (...) E. (...), posiadającym 95 udziałów, i jest prokurentem tej spółki w ramach prokury samoistnej.

/wypis z KRS k. 53, zeznania V. S. – e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 93 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r. płyta CD – k. 78, /

V. S. , jak wynika z załączonej do akt ZUS i do – akt sprawy , (...) w celu wydania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla osoby która wykonuje pracę najemną w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich UE na podstawie art. 13.1 Rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) Nr 883/2004 płatnik w punkcie 6 wskazał , że 30% czasu pracy i 30 % wynagrodzenia z tego tytułu wynika z czasu pracy w Polsce , w pozostałych krajach 70%.

Z zeznań V. S. i płatnika , wynika, że zdecydowaną większość czasu, około 70% , wykonuje czynności zawodowe przy montażu domów typu R. na terenie Czech.

W Polsce wykonuje wyposażenia wnętrza domów, szpachlowanie, gipsowanie.

/ informacja w celu dania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla osoby która wykonuje pracę najemną w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich UE k. 6 akt ZUS , zeznania V. S. i płatnika – e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 93 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r. płyta CD – k. 78, /

V. S. zeznał , że wykonuje prace , na podstawie zawartej z płatnikiem umowy, w Polsce i w Czechach , w Polsce to ok. 30- 40 % czasu . W Czechach mieszka w R. w hotelu robotniczym, wraz z innymi pracownikami, za który nie płaci [ rodzaj hotelu robotniczego].

/ zeznania V. S. – e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 93, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r. płyta CD – k. 78 /

Do akt ZUS i do akt sprawy została załączona – umowa zlecenia z dnia 4.10.2016r.i umowa o współpracy z dnia 11.01.2016r, między (...) s.r.o z siedzibą w R. i płatnikiem.

/umowa zlecenia k. 3 akt ZUS i umowa o współpracy k.1 akt ZUS/

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z przepisem art. 13 ust. 1. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 166 z 30.04.2004r, str. 1, z późn. Zm.), osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub więcej państwach członkowskich, podlega:

a) ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym państwie członkowskim; lub

b) jeżeli nie wykonuje znacznej części pracy w państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania: (…)

(i) ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce wykonywania działalności przedsiębiorstwa lub pracodawcy, jeżeli jest zatrudniona przez jedno przedsiębiorstwo lub jednego pracodawcę; lub (…).

Natomiast w myśl art.19 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 987/2009 z 16.09.2009r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 284 z 30.10.2009r. str. L z późn. Zm.) na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że to ustawodawstwo ma ono zastosowanie. Stosowne poświadczenie dokonuje się na formularzu Al.

Zgodnie z pkt. 11 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego o i Rady (UE) Nr Nr (...) z dnia 24 listopada 2010r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami, jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, na mocy niniejszego rozporządzenia – rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 powinny mieć zastosowanie tylko o tyle, o ile dana osoba już legalnie zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego. Legalne zamieszkanie powinno być zatem warunkiem wstępnym stosowania tych rozporządzeń. (D.U. UE nr L 334 z 29.12.2010r. s.l i n). W myśl art. 1 ww. rozporządzenia, rozporządzenie (WE) nr 883/2004 oraz rozporządzenie (WE) nr 987/2009, mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. Obywatel państwa trzeciego zamieszkuje legalnie na terytorium państwa członkowskiego, jeśli posiada jeden z dokumentów potwierdzających legalny pobyt, tj. ważną kartę pobytu/wizę wydaną w celu wykonywania działalności zarobkowej oraz jednoczenie spełniony jest warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu lub, gdy spełnione są warunki pozwalające ustalić miejsce zamieszkania, zawarte w art. 11 rozporządzenia (WE) nr 987/2009.

Należy przy tym rozróżnić pojęcie zamieszkania od pojęcia pobytu. Określenie „pobyt” cechuje tymczasowy charakter oraz fakt, że dana osoba zamierza powrócić do swojego miejsca zamieszkania, kiedy tylko zrealizuje podstawowy cel pobytu w innym państwie. (...) wymaga zatem fizycznej obecności danej osoby, poza jej zwykłym miejscem zamieszkania.

Z dokonanych ustaleń wynika, że V. S. posiada rodzinę, mieszkającą na Ukrainie: rodziców. Nie ma żony ani dzieci. W Polsce, V. S., mieszka w S., ul. (...), w pokoju , wydzielonym dla pracowników; mieszka w jednym pokoju, o powierzchni ok. 54 m. kw., wspólnie z I. K. , V. B. i J. O. .

V. S. nie udowodnił podjęcia działań, umożliwiających ocenę , że zamierza na stałe, osiedlić się Polsce .

Z dokonanych ustaleń wynika, że, w przedmiotowo-podmiotowym, stanie faktycznym, brak okoliczności , obiektywnie potwierdzających zamiar stałego pobytu V. S. w Polsce . Zatem – tylko teoretyczne, hipotetyczne deklaracje intencji płatnika, odnośnie do teoretycznego wyboru drogi postępowania przez V. S., nie mogą wpłynąć na ocenę prawną - Sądu.

Sąd ma obowiązek oprzeć się obiektywnie możliwych do oceny – okolicznościach. Uprawniona jest konkluzja – że przebywanie V. S. w Polsce, jest wymuszone koniecznością realizacji, zawartej z płatnikiem polskim – umowy z dnia 4.10.2016r., przedstawionej do akt ZUS , która gwarantuje mu wynagrodzenie, wyższe niż uzyskiwałby na Ukrainie .

Do akt sprawy i do akt ZUS , nie został załączona np. umowa o pracę.

W tym kontekście - elementem rozważań Sądu, była okoliczność , wynikająca z zeznań V. S. i płatnika oraz , załączonej do akt (...) w celu wydania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla osoby która wykonuje pracę najemną w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich UE , wskazujących , że przez zdecydowaną większość czasu około 70 %, V. S. wykonuje czynności przy montażu domów typu R. na terenie Czech. V. S. jedynie przebywa w Polsce, w celu realizacji umowy z dnia 4.10.2016r. , a jego stałym miejscem zamieszkania jest Ukraina.

I tak zeznał V. S., że proporcje czasu, przeznaczonego na wykonywanie pracy , na podstawie zawartej z płatnikiem umowy o pracę , wyglądają następująco: 30-40 % w Polsce., pozostały czas – w Czechach.

W Czechach mieszka w R. w hotelu robotniczym , wraz z innymi pracownikami .

Zatem uprawniona jest teza – że , skoro większość czasu przebywa w Czechach , Polska nie jest – jego miejscem zamieszkania.

Zdaniem Sądu, nie jest spełniony warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu. Na podstawie analizy okoliczności przedmiotowo-podmiotowych , uprawniona jest teza, że V. S. przebywa w Polsce – w czasie realizacji, zawartej umowy z dnia 4.10.2016r. , mając stałe miejsce zamieszkania w Ukrainie. Z uwagi także na to, że zdecydowaną cześć czasu – w okresie objętym przedmiotową umową zlecenia z płatnikiem i realizując postanowienia tej umowy , przebywa w Czechach , gdzie mieszka – także realizując przedmiotową umowę [ płatnik wykonuje montaże domów typu R. w Czechach] – nie uprawniona byłaby konkluzja , że ośrodek interesów życiowych V. S. znajduje się w Polsce.

Wobec powyższego , Sąd na mocy art. 477 ze zn. 14 & 1 k.p.c orzekł jak w punkcie 1 – sentencji orzeczenia.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku, biorąc pod uwagę treść art. 98 k.p.c. i zasądził od płatnika na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotę 180 zł. Zgodnie bowiem z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do z art. 98 § 3 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu, strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika, zalicza się wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika , Sąd ustalił w oparciu § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) , także - rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. z 2016 r. , poz.1667).