Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

Sygn. akt VIII U 1924/23

(...)

Decyzją z dnia 23.06.2023 r ZUS I Oddział w Ł. ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek dla J. G. w związku z przychodem osiągniętym z tytułu zatrudnienia jako pracownik na podstawie umowy o pracę w (...) sp. Z (...) w Ł.

/decyzja – w aktach ZUS/

Płatnik wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o zmianę decyzji, poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za osobę ubezpieczoną od wynagrodzeń wypłaconych z tytułów umów zlecenia zawartych z E. (...) T. A. - S. i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/odwołanie – k.3 /

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł.

/odpowiedź na odwołanie – k. 13/

Postanowieniem z dnia 16.11.2023 r Sąd Okręgowy w Łodzi zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt. 1 kpc.

/postanowienie w aktach/

Pismem z dnia 13.05.2024 roku wnioskodawca cofnął odwołanie i wniósł umorzenie postępowania oraz o nieobciążanie płatnika kosztami zastępstwa procesowego, podnosząc, że koszty naliczane od wartości przedmiotu sporu stanowią istotne obciążenie finansowe z uwagi na liczbę spraw, w sprawie nie występował spór co do wysokości zobowiązania, nadto nie zachodzi konieczność rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy, więc wysokość kosztów nie odpowiadałaby zawiłości sprawy, tym bardziej, że cofnięcie odwołania następuje przed wyznaczeniem pierwszej rozprawy, a płatnik niezwłocznie po zapadnięciu rozstrzygnięcia w sprawie apelacyjnej w jednej z analogicznych spraw cofnął odwołanie, mając na celu minimalizowanie nakładu pracy sądu i organu rentowego.

/pismo – k. 36/

W piśmie z dnia 17 maja 2024 roku, złożonym do akt po wydaniu postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania organ rentowy wyraził zgodę na cofnięcie odwołania , podnosząc, iż brak jest podstaw do nieobciążania kosztami zastępstwa procesowego.

/pismo – k. 39/

Sąd zważył, co następuje :

Wobec złożonego oświadczenia w przedmiocie cofnięcia odwołania, przed rozpoczęciem rozprawy, Sąd podjął zawieszone postępowanie oraz na podstawie art. 355 w zw. z art. 203 § 1 i 4 kpc i art. 469 kpc umorzył postępowanie, uznając, że czynność ta nie jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego, nie zmierza do obejścia prawa, ani nie narusza słusznego interesu ubezpieczonego.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął stosując zasadę słuszności wyrażoną w treści art. 102 k.p.c w ten sposób, iż zasądził stawkę ryczałtową na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265), w miejsce stawki uzależnionej od wartości przedmiotu sporu.

Przepis ten pozwala sądowi zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, jeżeli przemawiają za takim rozstrzygnięciem szczególne okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia „wypadki szczególnie uzasadnione”, pozostawiając ją dyskrecjonalnemu uznaniu sądu. Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego ocena sądu w tym zakresie jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym, opartym na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem, poczuciem sprawiedliwości oraz analizą okoliczności rozpoznawanej sprawy (por. postanowienie z dnia 2 czerwca 2010 r., I PZ 2/10, OSNP 2011, nr 23–24, poz. 297; postanowienie z dnia 26 stycznia 2012 r., III CZ 10/12, OSNC 2012, nr 7–8, poz. 98 z glosą M. Rzewuskiego, Glosa 2013, nr 1, s. 77 i postanowienie z dnia 15 lutego 2012 r., I CZ 165/11, LEX nr 1170214).

Wśród okoliczności uwzględnianych przy ocenie przesłanek zastosowania omawianego przepisu w orzecznictwie i doktrynie wymienia się zarówno te związane z samym przebiegiem postępowania, charakterem dochodzonego roszczenia, jak również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku, powinien być przy tym oceniony z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 listopada 2015 r., III AUa 212/15, LEX nr 1968159; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2011 r., IV CZ 111/11, LEX nr 1119554).

Za rozstrzygnięciem w przedmiocie kosztów niniejszego procesu w oparciu o normę z art. 102 k.p.c. przemawiają okoliczności dwojakiego rodzaju – charakter dochodzonych roszczeń i przebieg postępowania.

Należy podnieść, że sprawa niniejsza należy to spraw „seryjnych”, związanych z przeprowadzoną kontrolą przez organ rentowy. Postępowanie było zawieszone od samego początku, a strona odwołująca cofnęła odwołanie od razu po powzięciu informacji o rozstrzygnięciu przez Sąd Apelacyjny w Łodzi , które miało charakter przesądzający w zakresie roszczeń płatnika, nie dopuszczając do konieczności podejmowania kolejnych czynności procesowych. Sąd Okręgowy nie stracił z pola widzenia faktu, że aktywność procesowa strony pozwanej ograniczyła się do sporządzenia odpowiedzi na odwołanie. W judykaturze przyjmuje się, że za szczególnie uzasadniony wypadek, w którym strona przegrywająca sprawę w instancji, może być obciążona kosztami tylko częściowo (art. 102 k.p.c.), można uznać sytuację, gdy wysokość wykazanych kosztów zastępstwa procesowego mieści się w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa, ale nie odpowiada stopniowi zawiłości sprawy, a zwłaszcza nakładowi pracy pełnomocnika (tak m.in.: wyrok SN z 21.05.1999 r., I PKN 59/99, OSNP 2000, nr 15, poz. 580; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 1.03.2023 r., I ACa 488/22, LEX nr 3560274.). Zdaniem Sądu opisana aktywność procesowa pełnomocnika pozwanego nie była koherentna z wysokością stawki wynagrodzenia radcy prawnego wynikającej z zastosowania stawki uzależnionej od wartości przedmiotu sporu . Opisany wyżej niewielki nakład pracy pełnomocnika pozwanego podyktowany był zarówno charakterem sprawy – o charakterze seryjnym, ale także postawą strony powodowej, która nie eskalowała sporu.

Reasumując, Sąd Okręgowy ocenił, że w realiach rozpoznawanej sprawy, niesprawiedliwe byłoby obciążenie strony powodowej kosztami zastępstwa procesowego liczonymi od wartości przedmiotu sporu. Zarówno charakter dochodzonych roszczeń, nakład pracy pełnomocnika pozwanego, jak i okoliczności związane z postawą strony powodowej w toku procesu, przemawiały za nieobciążaniem jej kosztami procesu w pełnej wysokości. Jednocześnie Sąd czynił starania dla uwzględnienia interesu strony wygrywającej, która zdecydowała się na wsparcie profesjonalnego pełnomocnika dla obrony swych praw i z tego tytułu musiała ponieść określone wydatki. Wobec tego jako zgodne z zasadami słuszności Sąd ocenił obciążenie strony powodowej kosztami w wysokości stawki ryczałtowej. Stosownie do dyspozycji art. 98 §1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczeniach o kosztach do dnia zapłaty.