Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2023 roku znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 23 lutego 2022 roku, odmówił K. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zakład podniósł, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 7 sierpnia 2023 roku ustaliła, iż wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy od dnia 17 października 2019 roku. Organ rentowy wskazał, że na podstawie dowodów dołączonych do wniosku, przyjął za udowodnione okresy ubezpieczenia wynoszące:

⚫

składkowe polskie: 5 lat, 5 miesięcy, 4 dni;

⚫

składkowe polskie ograniczone do 1/3 okresów składkowych: 1 rok, 9 miesięcy, 22 dni;

⚫

składkowe zagraniczne: 1 rok, 2 miesiące, 7 dni;

⚫

nieskładkowe zagraniczne: 4 lata, 0 miesięcy, 27 dni;

⚫

łącznie: 12 lat, 6 miesięcy, 0 dni.

W ostatnim dziesięcioleciu przed dniem powstania całkowitej niezdolności,
tj. w okresie od 17 października 2009 roku do 16 października 2019 roku udowodnione okresy ubezpieczenia wynosiły:

⚫

składkowe polskie: 0 lat, 0 miesięcy, 24 dni;

⚫

nieskładkowe polskie ograniczone do 1/3 okresów składkowych: 0 lat, 0 miesięcy, 8 dni;

⚫

składkowe zagraniczne: 1 rok, 0 miesięcy, 0 dni;

⚫

nieskładkowe zagraniczne: 1 rok, 4 miesiące, 0 dni

⚫

łącznie: 2 lata, 5 miesięcy, 2 dni.

W ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 23 lutego 2012 roku do 22 lutego 2022 roku udowodnione okresy ubezpieczenia wynosiły:

⚫

składkowe polskie: 0 lat, 0 miesięcy, 24 dni;

⚫

nieskładkowe polskie ograniczone do 1/3 okresów składkowych: 0 lat, 0 miesięcy, 8 dni;

⚫

składkowe zagraniczne: 1 rok, 0 miesięcy, 0 dni;

⚫

nieskładkowe zagraniczne: 1 rok, 4 miesiące, 0 dni

⚫

łącznie: 2 lata, 5 miesięcy, 2 dni.

ZUS odmówił przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy ponieważ:

- w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem postania niezdolności do pracy oraz przed dniem zgłoszenia wniosku nie został udowodniony 5-letni okres składkowy i nieskładkowy,

- wnioskodawca nie udowodnił wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 30 lat okresów składkowych.

[decyzja k. 72-72v. akt rentowych ZUS]

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł K. S. - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata – zaskarżając powyższą decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest przepisu art. 57 ust. 1 i 2 w zw. z art. 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez błędną ich wykładnię polegającą na uznaniu, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek uprawniających do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy,

- błędne ustalenia, że niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała 17 października 2019 roku w sytuacji, gdy wnioskodawca już przed tą datą był niezdolny do pracy.

W oparciu o powyższe, odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznania na rzecz wnioskodawcy renty z tytułu niezdolności do pracy oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

[odwołanie – k. 3-5]

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji oraz wskazując, że bezsporne w sprawie jest to, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy, ale nie udowodnił wymaganego 5-letniego okresu ubezpieczenia, który winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszenie wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W ocenie organu rentowego, ubezpieczony nie spełnia również przesłanek, o których mowa w art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej. Przepis ten wymaga udokumentowania przez mężczyznę 30-letniego okresu składkowego i zwalnia ubiegającego się o świadczenie rentowe z konieczności wykazywanie zarówno tego, iż niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania (art. 57 ust. 2 ustawy), jak też legitymowania się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowych w rozumieniu ar. 57 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zakład podniósł, że ubezpieczony nie spełnił wszystkich przesłanek warunkujących prawo do przyznania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, w związku z tym decyzja organu rentowego z dnia 31 sierpnia 2023 roku jest prawidłowa.

[odpowiedź na odwołanie – k. 7-9]

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i jednocześnie oświadczył, że nie kwestionuje tego, iż przy przyjęciu dat wskazanych przez biegłego wnioskodawca nie posiada 5 lat pracy w ostatnim 10-leciu.

[stanowisko pełnomocnika wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 25 czerwca 2024 r. 00:01:48-00:04:39 – płyta CD k. 133]

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. urodził się w dniu (...). Legitymuje się wykształceniem podstawowym. Dotychczas pracował jako pracownik budowlany, a wcześniej również jako kierowca międzynarodowy.

[bezsporne]

Decyzją z 2 maja 2022 roku ZUS, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 23 lutego 2022 roku, odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z 13 stycznia 2023 roku, decyzja ta została uchylona, a sprawa została przekazana do rozpoznania ZUS Oddziałowi w C..

[decyzja k. 41-41v. pliku II akt rentowych ZUS, postanowienie SO w Łodzi z 13 stycznia 2023 r. k. 111 załączonych akt VIII U 1266/22]

Podczas ponownego rozpatrywania sprawy przez organ rentowy, Lekarz Orzecznik ZUS, po dokonaniu w dniu 22 lutego 2023 roku osobistego badania wnioskodawcy oraz analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u wnioskodawcy: (...) w przebiegu wrodzonego niedoboru alfa – 1trypsyny, z klinicznie jawną niewydolnością oddechową, w trakcie leczenia wlewami dożylnymi cotygodniowymi z inhibitora alfa – 1antytrypsyny. ZZA z deklarowaną abstynencją.

Orzeczeniem z dnia 22 lutego 2023 roku Lekarz Orzecznik ZUS orzekł, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do 28 lutego 2025 roku. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy to 14 października 2021 roku.

[opinia lekarska k. 64-66 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej ZUS, orzeczenie Lekarza Orzecznika k. 60-60 v. pliku II akt rentowych ZUS]

Następnie Komisja Lekarska ZUS, po przeprowadzeniu w dniu 7 sierpnia 2023 roku bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznała u wnioskodawcy: przewlekłą niewydolność oddechową w przebiegu (...) kategorii D, zaawansowaną rozedmę płuc w przebiegu wrodzonego ciężkiego niedoboru alfa – 1 antytrypsyny, ZZA z deklarowaną abstynencją, nikotynizm w wywiadzie.

Orzeczeniem z 7 sierpnia 2023 roku Komisja Lekarska ZUS orzekła, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do 28 lutego 2025 roku. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy to 17 października 2019 roku.

[opinia lekarska k. 75-80 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej , orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k. 71-71v. pliku II akt rentowych ZUS]

W sądowym badaniu pulmonologicznym, u wnioskodawcy stwierdzono przewlekłą obturacyjną chorobę płuc u osoby z zaawansowaną rozedmą płuc w przebiegu ciężkiego wrodzonego niedoboru alfa1 – antytrypsyny potwierdzonego badaniami genetycznymi u osoby z włóknieniem śródmiąższowym płuc, w okresie udokumentowanej całkowitej niewydolności oddechowej. Czyni to wnioskodawcę osobą całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

Pod względem pulmonologicznym wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy od 9 lutego 2018 roku, tj. od daty pierwszej hospitalizacji podczas, której rozpoznano niewydolność oddechową, do 31 lipca 2025 roku. Natomiast w okresie od 15 grudnia 2017 roku do 8 lutego 2018 roku ubezpieczony był częściowo niezdolny do pracy.

[pisemna opinia biegłej z zakresu pulmonologii dr n. med. A. M. k. 30-33, uzupełniająca pisemna opinia biegłej z zakresu pulmonologii dr n. med. A. M. k. 53, uzupełniająca pisemna opinia biegłej z zakresu pulmonologii dr n. med. A. M. k. 104]

Ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy przedstawia się następująco:

- okresy składkowe polskie wynoszą: 5 lat, 5 miesięcy, 4 dni;

- okresy nieskładkowe polskie ograniczone do 1/3 okresów składkowych wynoszą: 1 rok, 9 miesięcy, 22 dni;

- okresy składkowe zagraniczne wynoszą: 1 rok, 2 miesiące, 7 dni;

- okresy nieskładkowe zagraniczne wynoszą: 4 lata, 0 miesięcy, 27 dni;

- okresy składkowe i nieskładkowe łącznie wynoszą: 12 lat, 6 miesięcy, 0 dni.

W ostatnim dziesięcioleciu przed dniem powstania całkowitej niezdolności,
tj. w okresie od 8 lutego 2008 roku do 8 lutego 2018 roku udowodnione okresy ubezpieczenia wynosiły:

- okresy składkowe wynoszą: 2 lata, 6 miesięcy, 28 dni;

- okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 okresów składkowych wynoszą: 0 lat, 10 miesięcy, 9 dni;

- okresy składkowe i nieskładkowe łącznie wynoszą: 3 lata, 5 miesięcy, 7 dni.

W ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 23 lutego 2012 roku do 22 lutego 2022 roku udowodnione okresy ubezpieczenia wynosiły:

- okresy składkowe polskie: 0 lat, 0 miesięcy, 24 dni;

- okresy nieskładkowe polskie ograniczone do 1/3 okresów składkowych: 0 lat, 0 miesięcy, 8 dni;

- okresy składkowe zagraniczne: 1 rok, 0 miesięcy, 0 dni;

- okresy nieskładkowe zagraniczne: 1 rok, 4 miesiące, 0 dni;

- okresy składkowe i nieskładkowe łącznie: 2 lata, 5 miesięcy, 2 dni.

[karta przebiegu zatrudnienia k. 68-69 pliku II akt rentowych ZUS, wydruki z konta ubezpieczonego k. 70-71 pliku II akt rentowych ZUS, dokumentacja ubezpieczonego (świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, poświadczenia dla celów emerytalno-rentowych, zaświadczenie z urzędu pracy) k. 17-116 pliku I akt rentowych ZUS, poświadczenie z N. P. C. k. 205-207 pliku I akt rentowych ZUS]

Wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym jako pracownik w okresie od 21 listopada 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku. W tym okresie, od 15 grudnia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy.

[poświadczenie dla celów emerytalno-rentowych k. 123 pliku I akt rentowych ZUS]

Wobec niespełnienia warunku posiadania wymaganego okresu składkowego
i nieskładkowego, jak również powstania niezdolności po upływie 18 miesięcy od ustania okresów w art. 57 ust. 1 pkt 3, organ odmówił wnioskodawcy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

[decyzja k. 72-72v. akt rentowych ZUS]

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego oraz pisemne opinie biegłej z zakresu pulmonologii.

W ocenie Sądu, opinie biegłej są w pełni wiarygodne. Zostały, bowiem, sporządzone przez biegłą o specjalności właściwej z punktu widzenia udokumentowanych schorzeń wnioskodawcy, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki przeprowadzonych badań wnioskodawcy.

Opinie zostały doręczone stronom z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich. Sąd ma przy tym na uwadze, że organ rentowy kwestionował treść opinii biegłej w zakresie daty powstania u skarżącego całkowitej niezdolności do pracy, jednak w ocenie Sądu nie przedstawiono żadnych merytorycznie uzasadnionych zastrzeżeń, a jedynie zaprezentowano subiektywne stanowisko organu rentowego w powyższym zakresie.

W ocenie Sądu, brak jest podstaw by kwestionować opinię biegłego, gdyż jest ona rzetelna, kompleksowa, jasna, a wynikające z niej wnioski, logiczne i prawidłowo, merytorycznie uzasadnione. Opinia nie zawiera braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności, istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego, opinia biegłej z zakresu pulmunologii, w sposób wystarczający obrazuje stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, pod kątem zdolności do pracy. Brak jest podstaw do powoływania innych biegłych sądowych.

Jednocześnie Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o przesłuchanie wnioskodawcy na okoliczność ustalenia stanu zdrowia oraz okresów podlegania ubezpieczeniom jako nieprzydatny do wykazania danego faktu oraz zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Należy mieć bowiem na uwadze, że w sprawach o rentę sąd ma obowiązek opierać swoje rozstrzygnięcie na podstawie opinii biegłych. Przesłuchanie wnioskodawcy nie przyniosłoby więc Sądowi żadnych informacji mających znaczenie dla sprawy. Z kolei okresy składkowe i nieskładkowe wnioskodawcy jednoznacznie wynikają z dowodów z dokumentów i nie były kwestionowane przez stronę odwołującą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 okresy ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3–8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15–17 oraz art. 7 pkt 1–3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu
i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (ust. 2).

W oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Stosownie do art. 58 ust. 1 powyższej ustawy, warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Na mocy art. 58 ust. 2 ustawy emerytalnej, okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej oraz okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie zaś art. 58 ust. 4 ww. ustawy, przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Sąd, na podstawie dowodu z opinii biegłej z zakresu pulmonologii ustalił,
że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy, a niezdolność do pracy powstała w dniu 9 lutego 2018 roku, a więc w ciągu 18 miesięcy od ustania okresu wymienionego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wnioskodawca podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym jako pracownik w okresie od 21 listopada 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku, pobierając wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów k.p. w okresie od 15 grudnia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.

Bezsporne jest przy tym to, że wnioskodawca nie ma ustalonego prawa do emerytury
z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania. Ustalenia wymagało więc to czy skarżący posiadał wymagane okresy składkowe i nieskładkowe w dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed powstaniem niezdolności do pracy, ewentualnie czy udowodnił on okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat.

Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym tutejszy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej decyzji jest prawidłowe, a zatem skarżącemu nie przysługuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Pomimo ustalenia w toku procesu, iż całkowita niezdolność wnioskodawcy do pracy powstała w dniu 9 lutego 2018 roku, a nie 17 października 2019 roku (jak przyjął to ZUS
w zaskarżonej decyzji), to wnioskodawca nadal nie legitymuje się minimum 5-letnim okresem składkowym w dziesięcioleciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy. Na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu na dzień przed powstaniem niezdolności do pracy tj. okres od 8 lutego 2008 roku do 8 lutego 2018 roku, ubezpieczony udowodnił jedynie 3 lata, 5 miesięcy i 7 dni okresów składkowych oraz nieskładkowych.

ZUS zasadnie przyjął również, iż na wymagane 5 lat okresów składkowych
i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu na dzień przed zgłoszeniem wniosku o rentę
tj. okres od 23 lutego 2012 roku do 22 lutego 2022 roku ubezpieczony udowodnił 2 lata, 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz nieskładkowych.

Warto przy tym zaznaczyć, że fakt nieposiadania przez ubezpieczonego 5 lat okresów w ostatnim dziesięcioleciu ostatecznie został przyznany przez stronę skarżącą.

Zauważyć również należy, że wnioskodawca nie spełnia zawartego w art. 58 ust. 4 warunku zwalniającego z obowiązku posiadania co najmniej pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w ostatnim dziesięcioleciu poprzedzającym dzień powstania niezdolności lub dzień złożenia wniosku o rentę. K. S. udowodnił bowiem jedynie 6 lat 7 miesięcy i 11 dni ogólnego okresu składkowego.

Z tych też względów Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.