Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.06.2024 r. (...) w Ł. w rozpoznaniu wniosku z dnia 16.05.2024 r. przyznał małoletniemu M. M. (1) reprezentowanemu przez matkę A. K. wojskową rentę rodzinną po zmarłym w dniu 24.04.2024r. ojcu D. M., od dnia 1.05.2024r. do dnia 31.08.2033r. w wysokości 1 624,47 zł.

W uzasadnieniu wskazano iż:

- podstawa wymiaru świadczenia emerytalno - rentowego przysługującego zmarłemu w dniu śmierci tj. 24.04.2024r. wyniosła 6.938,86 zł,

- procentowy wymiar świadczenia zmarłego z zachowaniem minimum wymiaru nie mniejszego niż 70 % wynosi 73,93 %, podstawa wymiaru renty rodzinnej wynosi 5 129,90 zł.

Wysokość przysługującej renty rodzinnej dla 3 osób stanowi 95 % świadczenia należnego zmarłemu i po uwzględnieniu kwoty świadczenia minimalnego wynosi 4.873,41 zł. Z uwagi na podział renty rodzinnej jest ona wypłacana w 33,33% tj. w kwocie 1 624,47 zł.

Do renty rodzinnej uprawnieni są M. M. (1) ur. (...) do 31.08.2033 r.

/decyzja k.262- 263/

Odwołanie od powyższej decyzji w części tj.

1. w zakresie w którym organ przyjmuje podział wysokości i czasookresu przysługującej M. M. (1) renty rodzinnej dla 3 osób, podczas gdy zgodnie z zaskarżoną decyzją do renty rodzinnej uprawiony jedyne jest M. M. (1),

2. przyznającej świadczenie od dnia 01.05.2024 r., zamiast od daty śmierci ojca tj. 24.04.2024 r.

3. z pominięciem odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty wyrównanego świadczenia

wniósł małoletni M. M. (1) reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową A. K..

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1. naruszenie przepisów postępowania poprzez brak udostępnienia przedstawicielowi ustawowemu małoletniego całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co miało wypływ na wynik sprawy;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a. art. 11 z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin w zw. z w zw. z art. 66 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce poprzez jego niezastosowanie w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2012 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 i 2 u.e.r.f.u.s. zgodnie, z którym dzieci własne ubiegające się o rentę rodzinną które ukończyły 16 lat, poza dokumentami i oświadczeniami wymienionymi w § 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 3 i 4, do wniosku załączają również dokumenty stwierdzające: naukę w szkole oraz stan zdrowia, jeżeli prawo do renty uzależnione jest od stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy bądź całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji;

b. art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy prawo do renty rodzinnej dla dzieci, które ukończyły 16 lat życia, z zastrzeżeniem "do ukończenia nauki w szkole", jest wyjątkiem od zasady, to zaś oznacza nie jest objęty przypadek "nauki w szkole", sprowadzający się wyłącznie do formalnego legitymowania się statusem ucznia, przy jednoczesnym niewyjaśnieniu przez organ, okoliczności uzyskiwania przez pozostałe dzieci przychodów z pracy i innych źródeł i brakiem przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie ustalenia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń i ich wysokości wobec pozostałych — pełnoletnich już dzieci D. M.;

c. art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin poprzez jego niezastosowanie w sprawie wobec niezwrócenia się przez organ do uczelni wyższych, systemu informacji oświatowej, centralnego wykazu ubezpieczonych, ogólnopolskiego wykazu studentów dokumentów niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości i w konsekwencji brak weryfikacji prawa do świadczeń M. M. (2) i G. M.;

d. art. 48a. ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że do wypłaty pozostaje jednorazowe wyrównanie od dnia 1.05.2024 r. do dnia 30.06.2024 r. z pominięciem odsetek ustawowych za opóźnienie pomimo, że organ jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia na zasadach określonych w art. 85 ust. 1, la i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

e. art. 31 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin w z w. z § 22 ust.l i 2 oraz § 23 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2012 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin poprzez ich niezastosowane i zaniechanie przez organ zbadania i oceny całokształtu sprawy i przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawie, a także poprzez zaniechanie przez organ wskazania w wydanej decyzji sposobu wyliczenia i przyjęciu, że przy podziale renty rodzinnej jest ona wypłacana w 33.33 % w wysokości 1.624,47 zł do dnia 31.08.2033 r. przy jednoczesnym przyjęciu, że osobą uprawioną jest jedynie małoletni M. M. (1).

Wobec powyższego odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie uprawnienia do renty rodzinnej od dnia 24.04.2024r. dla małoletniego jako jedynego uprawnionego do renty rodzinnej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty

/odwołanie k. 4-6/

W odpowiedzi na odwołanie (...) w Ł. wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Organ wskazał, że to na wnioskodawcy spoczywał ciężar wykazania, że jest dzieckiem zmarłego poprzez przedłożenie aktu urodzenia. W zakresie ustalenia prawa do renty od 1.05.2024 r. a nie od daty zgonu stwierdzono, iż podstawą ustaleń w tym zakresie był art. 41 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy i ich rodzin. Co do daty końcowej przyznania renty rodzinnej wskazano, iż jest ona datą ostatniego dnia miesiąca, w którym powód skończy 16 lat, bowiem dalsze prawo do renty jest uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków. Podniesiono też, że z uwagi na to, że ojciec wnioskodawcy miał prócz niego jeszcze dwoje dzieci, które spełniały warunki określone w art. 68 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta została podzielona na troje dzieci. Kwestia spełnienia ww. warunków przez osoby ubiegające się o rentę rodzinną podlegała szczegółowemu badaniu przez organ. Podkreślono, że w sytuacji zmiany liczby osób uprawnionych, organ dokonuje z urzędu zmiany warunków dotychczasowego podziału renty od miesiąca ujawnienia tych okoliczności.

/odpowiedź na odwołanie k. 9-10/

Na rozprawie w dniu 10.02.2025 r. zainteresowani G. M. oraz M. M. (2) wnieśli o oddalenie odwołania, pozostałe strony zajęły stanowisko jak dotychczas, pełnomocnik organu rentowego dodatkowo wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

/stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 10.02.2025 r. 00:00:2800:04:50 oraz 00:09:08-00:11:22/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) ur. (...) reprezentowany przez matkę A. K., w dniu 16.05.2024 r. wniósł o przyznanie prawa do wojskowej renty rodzinnej po zmarłym w dniu 24.04.2024 r. ojcu D. M.

/bezsporne, nadto wniosek k. 209 - 213 akt rentowych/

W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano zaskarżoną decyzję.

/bezsporne/

Zmarły oprócz wnioskodawcy miał jeszcze dwóch synów G. M. ur. (...) oraz M. M. (2) ur. (...) WW również złożyli wnioski do organu rentowego o przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu.

/bezsporne, nadto wnioski k. 229-231 oraz 223- 224 akt rentowych/

Wskazane wnioski zostały rozpoznane pozytywnie i na mocy dwóch decyzji z dnia 24.06.2024r. nr (...) dotyczącej G. M. oraz decyzji nr (...) dotyczącej M. M. (2) przyznano każdemu z nich prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu - z uwagi na podział renty rodzinnej w wysokości 33,33% tj. w kwocie
1 624,47 zł.

/decyzje k. 250-252 oraz k. 256- 258 akt rentowych/

Świadczenia z uwagi na przewidywany okres nauki przyznano G. M. do dnia 31.07.2024 r. oraz M. M. (2) także do dnia 31.07.2024 r.

W decyzjach w obu przypadkach zastrzeżono, ze kontynuacja wpłaty świadczenia nastąpi po przedłożeniu zaświadczenia z Uczelni o kontynuowaniu nauki oraz terminem obrony pracy dyplomowej.

/decyzje k. 250-252 oraz k. 256- 258 akt rentowych/

Zgodnie z zaświadczeniem (...) z dnia 7.05.2024 r. złożonym przez G. M. w organie rentowym w dniu 22.05.2024r. (wraz z wnioskiem o świadczenie) ww był studentem wydziału (...) kierunek prawo na 5 roku studiów studia stacjonarne, jednolite magisterskie, 5 letnie, planowany termin ukończenia studiów 31.10.2024r. Analogiczne dane wynikały z Zaświadczenia UŁ złożonego w organie rentowym w dniu 21.06.2024 r.

/zaświadczenie k. 220 akt rentowych, zaświadczenie k. 245 akt rentowych/

Zgodnie z zaświadczeniem (...) z dnia 8.05.2024 r. złożonym przez M. M. (2) w organie rentowym w dniu 22.05.2024r. (wraz z wnioskiem o świadczenie) ww był studentem wydziału Zrządzania UŁ kierunek automatyzacja procesów biznesowych - (...) studia stacjonarne pierwszego stopnia 6 semestrów na 6 semestrze, planowany termin ukończenia studiów 31.10.2024r. Analogiczne dane plus informacje, iż na dzień 20.06.2024 r. nie ma wyznaczonej daty egzaminu dyplomowego potwierdzono w zaświadczeniu UŁ z dnia 20.06.2024r. złożonym w organie rentowym w tej samej dacie.

/zaświadczenie k. 227, zaświadczenie k. 244 akt rentowych/

Składając wniosek o świadczenie M. M. (2) złożył jednocześnie oświadczenie, iż osiąga dochody nie powodujące zmniejszenia z tytułu uzyskania dodatkowych przychodów. Wynagrodzenie wynosi 4500 brutto.

/oświadczenie k. 226/

Następnie organ rentowy z uwagi na kontynuację nauki przedłużał kolejnymi decyzjami z dnia 23.07.2024r., 18.10.2024r. M. M. (2) oraz decyzjami z dnia 30.07.2024r., 30.08.2024r., 24.09.2024r., 20.11.2024r. G. M. wypłatę renty rodzinnej.

/decyzja z 23.07.2024 r. k. 274, decyzja z dnia 30.07.2024 r. k. 277, decyzja z dnia 30.08.2024 , 24.09.2024 20.11.2024 w aktach rentowych w kopercie złożonej na rozprawie w dniu 2.12.2024. r załączonej do akt sprawy decyzja z dnia 18.10.2024 w aktach rentowych w kopercie złożonej na rozprawie w dniu 2.12.2024. r załączonej do akt sprawy/

Zainteresowany G. M. jest obecnie studentem 5 roku prawa i administracji, planowany termin ukończenia studiów to 31.10.2025 r. Zainteresowany nie miał przerw w studiach. Powtarza ostatni rok z uwagi na konieczność dokończenia badań niezbędnych do dokończenia napisania pracy magisterskiej. Prace znajdują się na wysokim stopniu zaawansowania, a termin obrony planowany jest na kwiecień 2025 r.

/zaświadczenie z UŁ z 22.01.2025 r. k. 149, zeznania zainteresowanego G. M. protokół z rozprawy z dnia 10.02.2025 r. 00:05:28 -00:06:42/

Zainteresowany M. M. (2) w dniu 26.09.2024 r. ukończył studnia I stopnia na wydziale Zrządzania UŁ kierunek automatyzacja procesów biznesowych - (...). Obecnie rozpoczął kolejne studia stacjonarne pierwszego stopnia (6 semestrów) na kierunku Rachunkowość w Biznesie również na (...) , jest studentem 1 semestru 1 roku. Planowany termin ukończenia studiów 31.10.2027 r.

/bezsporne, nadto zaświadczenie UŁ z 16.01.2025 k. 156 zeznania zainteresowanego M. M. (2) protokół z rozprawy z dnia 10.02.2025 r. 00:06:42-00:07:43/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy aktach rentowych (...), a także uzupełniająco na podstawie zeznań zainteresowanych G. M. i M. M. (2). Zeznania zainteresowanych były spójne, nadto korespondowały ze złożoną w procesie dokumentacją. Z tych też względów brak było podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Czyniąc ustalenia, Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął wnioski dowodowe przedstawicielki ustawowej małoletniego zgłoszone w piśmie z dnia 18.11.2024 r. o zwrócenie się przez Sąd do ZUS – u i do Urzędu Skarbowego, odpowiednio o przedstawienie informacji czy zainteresowani podlegali i czy nadal podlegają ubezpieczeniu społecznemu i z jakiego tytułu, nadto o przedstawienie informacji czy w okresie od 2023 r. do nadal osiągają dochody z jakiego tytułu i w jakich wysokościach- jako nieistotne. Podnieść należy, iż pobieranie renty rodzinnej może być łączone z pracą, a sam fakt osiągania dochodów może mieć co najwyżej wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia nie zaś samo prawo/ uprawnienie do renty rodzinnej.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 242) o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin

1. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny:

1) żołnierza zmarłego albo zaginionego w czasie pełnienia służby;

2) żołnierza zmarłego w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób powstałych w tym czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej;

3) zmarłego emeryta lub rencisty wojskowego.

2. Za uprawnionych członków rodziny zmarłego emeryta lub rencisty wojskowego uważa się również członków rodziny żołnierza zmarłego po zwolnieniu ze służby, jeżeli w dniu śmierci spełniał on warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty inwalidzkiej, chociażby jego prawo do zaopatrzenia nie zostało jeszcze ustalone.

W myśl art. 24 ustawy renta rodzinna przysługuje na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że:

1) w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza rentę rodzinną wymierza się od renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby temu żołnierzowi w dniu śmierci albo zaginięcia, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego; przepis art. 22 ust. 2 stosuje się odpowiednio;

1a) w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza w czasie wykonywania zadań służbowych poza granicami państwa, związanych z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 755), renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

1b) w razie śmierci żołnierza po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób powstałych w tym czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, rentę rodzinną wymierza się od renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby temu żołnierzowi w dniu śmierci, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego; przepis art. 22 ust. 2 stosuje się odpowiednio;

1c) w razie śmierci żołnierza po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku albo choroby powstałej w czasie wykonywania zadań służbowych poza granicami państwa, związanych z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

2) rentę rodzinną po zmarłym emerycie lub renciście wymierza się od kwoty świadczenia, które przysługiwało zmarłemu, jednakże od kwoty nie niższej niż kwota renty inwalidzkiej II grupy, która przysługiwałaby zmarłemu, z zastrzeżeniem pkt 1b;

3) w razie niedoliczenia do wysługi emerytalnej zmarłego emeryta, o którym mowa w art. 15 albo w art. 15aa ust. 3, okresów, o których mowa odpowiednio w art. 14 ust. 1 albo w art. 15aa ust. 4, okresy te dolicza się na wniosek osoby uprawnionej do renty rodzinnej do wysługi emerytalnej zmarłego, na zasadach określonych odpowiednio w art. 14 albo w art. 15aa;

4) o niezdolności do pracy i stopniu tej niezdolności oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawnionych członków rodziny orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

5) jeżeli śmierć żołnierza pozostająca w związku ze służbą jest następstwem czynu karalnego, przy wypłacaniu renty rodzinnej nie stosuje się przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zawieszania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W tym wypadku renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

5a) jeżeli śmierć żołnierza po zwolnieniu ze służby, pozostająca w związku ze służbą, jest następstwem czynu karalnego, przy wypłacaniu renty rodzinnej nie stosuje się przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zawieszania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W tym wypadku renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

6) w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza w przypadkach wskazanych w pkt 1a i 1c renta rodzinna przysługuje w wysokości uposażenia; w tym wypadku do wysokości uposażenia nie jest wliczane świadczenie teleinformatyczne, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa.

Zgodnie z art. 11 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W myśl art. 67 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631). Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71 dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

W świetle art. 68 ust. 1 . dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Zgodnie z ust. 2. Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

W świetle powyższego prawo do renty rodzinnej dla dziecka ze względu na wiek ulega przedłużeniu w przypadku kontynuowania nauki w szkole (nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia, z zastrzeżeniem art. 68 ust. 2). Utratę uprawnień powoduje ukończenie nauki i chodzi tu o takie sytuacje jak usunięcie ze szkoły, skreślenie z listy studentów.

Przez naukę w szkole, o której mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2 u.e.r.f.u.s., rozumie się naukę w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych (publicznych i niepublicznych), szkołach wyższych (państwowych i niepaństwowych), szkołach prowadzonych przez K. (...), a także pozaszkolnych formach kształcenia, dokształcania bądź doskonalenia zawodowego (np. w ramach różnego rodzaju kursów lub praktyk zawodowych). W grę wchodzą wszelkie formy kształcenia w systemie stacjonarnym, zaocznym, wieczorowym i korespondencyjnym.

Przy tym okres pobierania nauki, o którym mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pojmowany jest szeroko i obejmuje nie tylko okres efektywnego uczestniczenia w zajęciach objętych programem nauczania, ale także okres wakacji, urlopu zdrowotnego dla ucznia szkoły średniej czy urlopu dziekańskiego dla studenta wyższej uczelni, /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r., II UKN 739/99, OSNAPiUS 2002 r. Nr 9, poz. 215/, jak również przerw w edukacji wynikających ze skreślenia z listy uczniów i ponownego przyjęcia ich w poczet./ wyroki Trybunału (...) z dnia 26 kwietnia 1968 r., III TR 1772/67, OSPiKA 1969 r. Nr 12, poz. 250 i z dnia 29 listopada 1967 r., IV TR 95/76, niepublikowany oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1986 r., II UZP 47/85, OSNCP 1986 r., poz. 204, nawiązująca do wyroków Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1981 r., II URN 7/81, niepublikowanego i z dnia 27 kwietnia 1982 r., II URN 74/82, OSNCP 1982 nr 11-12, poz. 176, a także wyroki tego Sądu z dnia 6 maja 1986 r., II URN 45/86, (...) 1986 r. Nr 10-11, s. 83, z dnia 16 kwietnia 1999 r., II UKN 571/98, z dnia 3 października 2000 r., II UKN 739/99, OSNAPiUS 2002 r. Nr 9, poz. 215 i z dnia 24 listopada 2004 r., I UK 3/04, OSNP 2005 r. Nr 8, poz. 116); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2014 r. I UK 414/13. III AUa 1679/16 - wyrok SA Gdańsk z dnia 10-02-2017/

Przesłankę z art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 887 ze zm.) należy uważać za spełnioną, kiedy osoba ubezpieczona rzeczywiście posiada zamiar kształcenia i swymi działaniami go realizuje. Jedyne warunki, od jakich uzależnione jest prawo do renty, to kontynuowanie nauki i ograniczenie wiekowe /III AUa 907/16 - wyrok SA Katowice z dnia 17-11-2016/.

Nie należy też tracić z pola widzenia, że przepisy o rencie rodzinnej nie uzależniają prawa do tego świadczenia od systematyczności nauki, jej pozytywnych rezultatów, ewentualnego powtarzania semestrów. Jedyny warunek to kontynuowanie nauki i ograniczenie wiekowe. Omawiany przepis powinien być zatem wykładany zgodnie z jasnym i niebudzącym wątpliwości brzmieniem nieróżnicującym przyczyn przedłużenia się czasu studiów /III AUa 490/18 - wyrok SA Wrocław z dnia 13-11-2018/.

Zawarte w art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) sformułowanie „będąc na ostatnim roku studiów” odnosi się do faktycznego ostatniego roku pobierania nauki w szkole, czy na uczelni, a nie odnosi się ono do roku akademickiego od października do czerwca. /III AUa 296/13 - wyrok SA Katowice z dnia 13-11-2013/

Z kolei przepis art. 74 ust. 1-3 ww ustawy stanowi że:

1. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, z uwzględnieniem ust. 2-4.

2. Renta rodzinna podlega podziałowi na równe części między uprawnionych.

3. W razie ujawnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania podziału renty rodzinnej po raz pierwszy lub zmiany warunków dotychczasowego podziału renty ze względu na zmianę liczby osób uprawnionych organ rentowy dokonuje podziału świadczenia od miesiąca ujawnienia tych okoliczności. Przepisy art. 129 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

4. W razie ujawnienia okoliczności powodujących ustanie podziału renty rodzinnej przepis art. 133 stosuje się odpowiednio.

Renta rodzinna, tak jak wszystkie inne świadczenia z ubezpieczenia społecznego, są przyznawane, zmieniane lub ponownie ustalane w zasadzie na wniosek osób uprawnionych, a z urzędu tylko w razie uzyskania przez organ rentowy wiadomości o okolicznościach powodujących konieczność zmiany dotychczasowego podziału renty rodzinnej. W odniesieniu do renty rodzinnej potwierdzają to wyraźnie unormowania zawarte w art. 74 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach, który stanowi, że w razie ujawnienia okoliczności powodujących konieczność podziału renty rodzinnej po raz pierwszy lub zmiany warunków dotychczasowego podziału renty ze względu na zmianę liczby osób uprawnionych organ rentowy dokonuje podziału świadczenia od miesiąca ujawnienia tych okoliczności /wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 lutego 2024 r., III AUa 108/23/.

W sytuacji, gdy do renty rodzinnej uprawniona jest więcej niż jedna osoba, wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna, łączna renta rodzinna (art. 74 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), która podlega podziałowi na równe części między uprawnionych. Brak jest jakichkolwiek podstaw określonych przepisami aby dokonać innego podziału renty pomiędzy uprawnionych. Jednolite - wspólne wszystkim uprawnionym - prawo do renty rodzinnej jest niepodzielne, podziałowi podlega tylko wypłacana kwota świadczenia. Podziału kwoty wypłacanej renty rodzinnej dokonuje się przez rozbicie na równe części i wypłatę ich osobno każdemu uprawnionemu /wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 stycznia 2023 r., III AUa 845/18/.

Ponadto prawo do renty rodzinnej i jej podział (art. 74 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) nie są uzależnione od nieposiadania przez osoby uprawnione własnych środków utrzymania /postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 14 grudnia 2016 r., II UK 17/16/.

Osiąganie przychodu w kwocie powodującej zmniejszenie lub zawieszenie prawa do renty rodzinnej przez jedną z osób uprawnionych do renty rodzinnej nie pozbawia jej prawa do renty rodzinnej, a jedynie powoduje zawieszenie lub wstrzymanie wypłaty tego świadczenia.

W przypadku, gdy jedna z osób uprawnionych do renty rodzinnej kwestionuje prawo innej osoby do renty rodzinnej, może to uczynić w trybie przewidzianym w art. 74 ust. 3 lub 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Taka osoba może domagać się zmiany kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej tylko wówczas, gdy wykaże, że inna osoba uprawniona do tego samego świadczenia nie jest osobą uprawnioną lub utraciła taki przymiot i nie spełnia przesłanek określonych w przepisach art. 67-71 ustawy emerytalnej /wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 24 kwietnia 2013 r., II UK 294/12/.

Co do zaś terminu w jakim ustala się prawo do renty podnieść należy, że zgodnie z art. 41 ust. 1. ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin. Świadczenia pieniężne wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek określony w art. 31 ust. 3, jeżeli prawo do tego zaopatrzenia zostało ustalone na wniosek zainteresowanego lub w którym wydano decyzję z urzędu. Przy tym z uwagi na treść art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych data końcowa przyznania świadczenia jest ostatni dzień miesiąca w którym dziecko kończy 16 rok życia bowiem dalsze prawo do świadczenia po ukończeniu 16 roku życia uzależnione jest od spełnienia dodatkowych warunków.

Przenosząc rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów brak podstaw do uznania, iż organ rentowo nieprawidłowo ustalił krąg osób uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym D. M. oraz błędnie określił czasookres, w jakim małoletni M. M. (1) uprawniony jest do świadczenia.

Podkreślić należy, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wnioskodawca sam bezspornie spełniający warunki prawa do renty rodzinnej ma również dwóch braci spełniających przesłanki o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2 iust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Obaj zainteresowani G. M. oraz M. M. (2) są nadal studentami (G. M. ostatniego roku studiów po ukończeniu 25 roku życia) i z uwagi na fakt kontynuowania nauki potwierdzony stosownymi zaświadczeniami uczelni wyższych, których wiarygodność w procesie nie została w żaden sposób podważona, zarówno w dacie wydania zaskarżonej decyzji, jak i nadal są uprawnieni do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Tym samym stosownie do treści art. 74 ust. 1 -3 ustawy emerytalnej, renta została zasadnie równo podzielona pomiędzy wszystkich uprawnionych.

Sąd przy tym nie neguje - na co wskazywała uwagę odwołująca - iż ww. z uwagi na zaprzestanie nauki zainteresowani mogą utracić ten status do dnia 31.08.2033 r. tj do daty w jakiej świadczenie to zaskarżoną decyzją przyznano małoletniemu M. M. (3). Jednak, czego odwołująca już nie dostrzega - dopiero od chwili ewentualnego ujawnienia tej okoliczności będzie ona mogła mieć wpływ na prawo do świadczeń i będzie weryfikowana przez organ rentowy. W chwili obecnej z uwagi na taką możliwość prawidłowość zaskarżonej decyzji nie może być jednak kwestionowana. Także fakt, iż zainteresowani mają własne źródło utrzymania, na ten moment pozostaje bez wpływu na uprawnienia małoletniego. Sam fakt ich posiadania/ wysokość osiąganych przychodów jak już podnoszono może wpływać na zmniejszenie lub zawieszenia wypłaty świadczenia - nie determinuje jednak samego prawa do świadczenia określonego w art. 67-68 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ponadto także wskazane okoliczności są na bieżąco weryfikowane przez organ rentowy i rzutują na wypłatę świadczeń dopiero od chwili przekroczenia ustawowo zastrzeżonych progów. Tylko zaś sama potencjalna możliwość ich wystąpienia nie świadczy o jakichkolwiek nieprawidłowościach w wypłacie świadczeń. Nie należy też pomijać, iż renta rodzinna pełni głównie funkcję alimentacyjną. Stanowi pieniężną rekompensatę utraty, przede wszystkim, ale nie tylko ekonomicznego, wsparcia ze strony zmarłego rodzica (innej osoby, na której ciążył obowiązek alimentacyjny wobec dziecka). Dlatego też przysługuje każdemu dziecku uczącemu się w szkole oczywiście przy uwzględnieniu limitu wiekowego. Zważywszy zatem na cel przyznawania renty rodzinnej, zasadnym jest twierdzenie, iż świadczenie to, powinno być przyznawane na okres gwarantujący dziecku pobierającemu naukę ciągłość dochodu uzyskiwanego po zmarłym opiekunie. Odmówienie tego wsparcia zainteresowanym z tego powodu iż jakieś dochody własne mogą osiągać nie jest uprawnione.

Brak też podstaw do kwestionowania daty z jaką przyznano rentę rodzinną małoletniemu M. M. (1), tj. 1.05.2024 r. zamiast od daty śmierci ojca 24.04.2024r. Podnieść należy, iż data ta została ustalona prawidłowo zgodnie z treścią art. 41 ust. 1. w związku z art. 11 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin. Wobec treści tych przepisów art. 129 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie miał w tym przypadku zastosowania. Biorąc zaś pod uwagę fakt, że prawo w zakresie ubezpieczeń społecznych w tym zaopatrzenia żołnierzy zawodowych ich rodzin jest prawem bezwzględnie obowiązującym, brak było podstaw do zastosowania w tym zakresie rozwiązań analogicznych do tych wynikających właśnie z ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwzględnieniem zasad słuszności.

Prawidłowo również w zakreślonej decyzji określono datę końcową w zakresie uprawnienia małoletniego. Niewątpliwie prawo do renty rodzinnej będzie przysługiwało mu do końca miesiąca w jakim ukończy 16 rok życia. Kontynuacja uprawnienia będzie uzależniona od spełnienia dodatkowo jeszcze innych warunków - w tym kontynuacji nauki- które wówczas zostaną zweryfikowane przez organ rentowy. Kwestia zaś wysokości wypłacanego uprawnionemu świadczenia będzie zaś weryfikowana na bieżąco przy uwzględnieniu okoliczności prawnie doniosłych i ujawnionych organowi w tym czasookresie. W tym stanie rzeczy na chwile wydania zaskarżonej decyzji - która podlega kontroli sądowej- brak jest w tym zakresie jakichkolwiek nieprawidłowości.

Mając na uwadze zarzuty podniesione w odwołaniu, uznać zatem należy, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Mając na względzie powyższe, okoliczności Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu w punkcie 2 wyroku orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. mając na uwadze charakter zgłoszonych w procesie roszczeń oraz interes małoletniego.

Natomiast co do wniosku przedstawicielki ustawowej małoletniego M. M. (1) o przyznanie ustawowych odsetek za opóźnienie w zakresie przyznania prawa do renty rodzinnej wypłaconej 30.06.2024 r. z wyrównaniem od dnia 30.06.2024 r. Sąd przekazał go dyrektorowi wojskowego biura emerytalnego do rozpoznania z uwagi na czasową niedopuszczalność drogi sądowej, albowiem organ rentowy w tym zakresie nie zajął żadnego stanowiska. Tak sprecyzowane roszczenie, nie było przedmiotem rozpoznania organu rentowego.

Zauważyć należy, iż odwołanie od decyzji organu rentowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pełni rolę pozwu i wszczyna postępowanie sądowe. Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji a spornych między stronami; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem ubezpieczony może jedynie żądać korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swą rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego decyzją, nie może natomiast żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Dlatego też odwołanie wniesione od decyzji organu rentowego nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest - zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. - przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu. Tym samym kontrolna rola sądu musi korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji organu rentowego, gdyż - stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c.- w postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Roszczenie o przyznanie odsetek nie było przedmiotem zaskarżonej decyzji.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. orzeczono jak w pkt. 3 sentencji.