Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lipca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku B. T. z dnia 5 czerwca 2018 roku o naliczenie składek z tytułu działalności artystycznej za okres od 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku jako niedopuszczalnego.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 3 sierpnia 2017 roku stwierdzono, że B. T. od 1 lipca 1974 roku do 31 marca 1975 roku, od 1 czerwca 1975 roku do 30 września 1975 roku, od 1 kwietnia 1976 roku do 31 stycznia 1987 roku podlega zaopatrzeniu emerytalnemu twórców z tytułu prowadzenia działalności artystycznej oraz że składki uległy przedawnieniu. Natomiast wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2018 roku oddalono odwołanie wnioskodawcy od powyższej decyzji. Tym samym decyzja z dnia 3 sierpnia 2017 roku stała się prawomocna.

Organ rentowy wskazał również, że do dnia wejścia w życie ustawy z dnia o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin, tj. do 1 stycznia 1974 roku, twórcy nie podlegali ubezpieczeniom społecznym i nie byli objęci systemem zaopatrzenia emerytalnego, o ile nie posiadali ubezpieczenia z innego tytułu.

W konsekwencji, w ocenie organu rentowego brak było podstaw prawnych do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem emerytalnym twórców za okres przed wejściem w życie ustawy. Natomiast na podstawie art. 61a KPA wydano postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

(decyzja – k. 96 – 98 akta ZUS)

Od powyższej decyzji odwołanie złożył w dniu 27 sierpnia 2018 roku B. T. zaskarżając ją w całości oraz wnosząc o jej zmianę i zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że zaskarżona decyzja dotyczy odmowy wszczęcia postępowania, lecz z jej uzasadnienia wynika, że organ rentowy dokonał rozstrzygnięcia merytorycznego w sprawie. Tym samym rzeczywistą podstawą odmowy wszczęcia postępowania jest to, że w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego, nie znaleziono podstaw do uwzględnienia wniosku.

(odwołanie – k. 3 – 4)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 26 września 2018 roku organ rentowy wniósł
o jego oddalenie, wskazując argumentację tożsamą jak w zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że ze względu na nieistnienie przed 1 stycznia 1974 roku przepisów regulujących zasady podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu twórców i artystów – nie było możliwe wszczęcie i prowadzenie postępowania oraz rozpatrzenia w sposób merytoryczny złożonego wniosku o naliczenie składek z tytułu działalności artystycznej za okres od 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

B. T. urodził się (...).

(bezsporne)

W dniu 18 października 2010 roku Komisja do spraw zaopatrzenia emerytalnego twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydała decyzję nr (...).166/49/10, zgodnie z którą ustalono, że wnioskodawca od 25 listopada 1968 roku rozpoczął działalność artystyczną jako muzyk.

(decyzja – k. 46 akta ZUS)

W dniu 27 kwietnia 2017 roku Komisja do spraw zaopatrzenia emerytalnego twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydała decyzję nr (...).166/49/10, zgodnie z którą postanowiono nie zmieniać decyzji ostatecznej wydanej przez Komisję z dnia 18 października 2010 roku nr 39.166/49/10.

(decyzja – k. 54 akta ZUS)

Decyzją z dnia 3 sierpnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w P., Inspektorat w K., stwierdził, że z tytułu działalności twórczej (artystycznej) B. T. podlega:

- od 1 lipca 1974 roku do 31 marca 1975 roku;

- od 1 czerwca 1975 roku do 30 września 1975 roku;

- od 1 kwietnia 1976 roku do 31 stycznia 1987 roku – zaopatrzeniu emerytalnemu twórców
i stwierdzono, że składki za wskazane okresy uległy przedawnieniu.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin obowiązującej od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, podstawą prawną do objęcia zaopatrzeniem emerytalnym i przystąpieniem do opłacania składek było przedstawienie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców przy Ministrze Kultury i Sztuki ustalającej okres wykonywania działalności. Natomiast zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych twórcy
i artyści są zobowiązani do dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od dnia otrzymania decyzji Komisji oraz do sporządzenia dokumentów ubezpieczeniowych i opłacenia składek za okres wykonywania działalności przed dniem wydania decyzji Komisji. Organ rentowy wskazał, że w związku z decyzją wydaną przez Komisję, z dnia 18 października 2010 roku, wnioskodawca nie dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, nie wnosił o objęcie ubezpieczeniami z okresem wstecznym jako artysta, jak również nie zwracał się z wnioskiem o przywróceniem terminu na zapłatę składek za lata ubiegłe.

Podkreślono, że na podstawie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców od dnia 1 stycznia 1974 roku osoby wykonujące działalność twórczą zostały objęte ubezpieczeniem społecznym oraz uzyskały prawo do zaopatrzenia emerytalnego. Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust. 2 pkt 1 ustawy do okresów działalności twórczej zalicza się okresy przed dniem wejścia w życie ustawy uznane przez Komisję, pod warunkiem, że twórca opłacał składki za cały okres działalności twórczej po wejściu w życie ustawy. Wobec nie opłacenia składek za okres przed wejściem w życie ustawy, tj. od dnia 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku, brak było podstaw prawnych do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym twórców.

Natomiast w okresie po wejściu w życie ustawy, tj. od 1 stycznia 1974 roku, organ rentowy stwierdził w decyzji o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Jednocześnie zaznaczono, że składki za wskazane okresy uległy przedawnieniu.

(decyzja – k. 62 – 72 akta ZUS)

Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt VIII U 2109/17, po rozpoznaniu sprawy z odwołania B. T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w P., z dnia 3 sierpnia 2017 roku, oddalił odwołanie wnioskodawcy.

(wyrok – k. 74 akta ZUS)

W piśmie z dnia 18 kwietnia 2018 roku B. T. zwrócił się do organu rentowego o przeliczenie zaległych składek emerytalnych z działalności muzycznej za okres od 1967 roku do 1987 roku włącznie.

(pismo – k. 84 akta ZUS)

Decyzją z dnia 13 lipca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku B. T. z dnia 5 czerwca 2018 roku o naliczenie składek z tytułu działalności artystycznej za okres od 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku jako niedopuszczalnego.

(decyzja – k. 96 – 98 akta ZUS)

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumentację z akt organu rentowego oraz dokumentację przedłożoną w toku procesu przez wnioskodawcę. Wiarygodność przedłożonej w sprawie dokumentacji nie została zakwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę prawdziwych ustaleń w sprawie. Stan faktyczny w sprawie jest niesporny między stronami, organ rentowy nie kwestionował wskazanego w decyzji Komisji okresu działalności artystycznej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie, w zakresie okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności artystycznej została wydana decyzja z dnia 3 sierpnia 2017 roku. W uzasadnieniu niniejszej decyzji wskazano, że okres od dnia 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku nie został uwzględniony jako okres podlegania ubezpieczeniom społecznym ze względu na niespełnienie przesłanek wynikających z ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin. W pozostałym zakresie, tj. po wejściu w życie powyższej ustawy w dniu 1 stycznia 1974 roku, organ rentowy stwierdził, że B. T. podlega ubezpieczeniom społecznym
w wymienionych okresach i że składki na ubezpieczenie społeczne z tego tytułu uległy przedawnieniu. Niniejsza decyzja stała się prawomocna, ponieważ wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze, skoro organ rentowy prawomocną decyzją wskazał na okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wnioskodawcę to brak jest podstaw do wydania decyzji w zakresie naliczenia składek za okres, w którym wnioskodawca w ogóle nie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Nie ma zatem możliwości naliczenia składek za okres, w którym mocą prawomocnej decyzji administracyjnej stwierdzono, że wnioskodawca nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Ponadto, wiążące jest w tym zakresie prawomocne rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia z dnia 18 kwietnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt VIII U 2109/17. Niniejszym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 3 sierpnia 2017 roku. W decyzji tej organ rentowy nie uwzględnił jako okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym okresu przed dniem 1 stycznia 1974 roku, tj. przed dniem wejścia w życie ustawy, ze względu na niespełnienie przesłanek wynikających z ustawy
o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin. W wyniku oddalenia odwołania od decyzji stała się ona prawomocna. Przedmiotem rozstrzygnięcia było natomiast określenie w jakich okresach wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin. Prawomocną decyzją, a następnie wyrokiem oddalającym odwołanie od decyzji, stwierdzono, że z tytułu działalności twórczej (artystycznej) B. T. podlegał:

- od 1 lipca 1974 roku do 31 marca 1975 roku;

- od 1 czerwca 1975 roku do 30 września 1975 roku;

- od 1 kwietnia 1976 roku do 31 stycznia 1987 roku – zaopatrzeniu emerytalnemu twórców
i stwierdzono, że składki za wskazane okresy uległy przedawnieniu.

A contrario, wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym w pozostałym okresie wymienionym w decyzji z dnia 18 października 2010 roku wydanej przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego, tj. od 25 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku.

Zgodnie z art. 365 § 1 k. p. c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i Sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Moc wiążąca orzeczenia sądu, o której mowa w art. 365 Kodeksu postępowania cywilnego, charakteryzuje się dwoma aspektami. Pierwszy z nich odnosi się do faktu istnienia orzeczenia, drugi zaś, przejawia się w mocy wiążącej, jako określonym walorze prawnym rozstrzygnięcia (osądzenia) zawartego w treści orzeczenia. Istota mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądu wyraża się w tym, że także inne sądy, inne organy państwowe, a w przypadkach przewidzianych w ustawie także inne osoby, muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu. Choć, co do zasady, nie wiążą sądu cywilnego ustalenia i oceny dokonane w uzasadnieniu wyroku innego sądu cywilnego, nie uzasadnia to jednak ignorowania stanowiska zajętego przez Sąd cywilny w uzasadnieniu sprawy. W praktyce oznacza to, że moc wiążąca prawomocnego orzeczenia zapadłego między tymi samymi stronami w nowej sprawie o innym przedmiocie polega na zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z osądzoną sprawą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - I Wydział Cywilny z dnia 10 lipca 2017 r., I ACa 65/17, Legalis nr 1657106).

Rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samym stronami inny spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym, wcześniejszym wyroku. Zatem w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być ona już ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza więc zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w art. 365 § 1 k. p. c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej, stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - V Wydział Cywilny z dnia 21 marca 2018 r., V ACa 823/16, Legalis nr 1814834).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy związany jest prawomocnym wyrokiem z dnia z dnia 18 kwietnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt VIII U 2109/17. Tym samym Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie nie jest uprawniony ani władny do dokonania odmiennych ustaleń niż przyjęte w sentencji wskazanego powyżej rozstrzygnięcia. Skoro zatem prawomocnie orzeczono o okresach podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wnioskodawcę to niedozwolone jest czynienie w tej materii jakichkolwiek ustaleń. Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą sprawę, będąc związany prawomocnym wyrokiem, przyjął iż wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności artystycznej w okresach wskazanych w decyzji organu rentowego z dnia 3 sierpnia 2017 roku. Jak wskazano powyżej, konsekwencją niniejszego wyroku jest stwierdzenie, że z tytułu działalności artystycznej, w pozostałych okresach wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Natomiast w niniejszej sprawie B. T. wniósł o naliczenie składek z tytułu działalności artystycznej za okres od 5 listopada 1968 roku do 31 grudnia 1973 roku. Wobec ustalenia, że w tym okresie wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin nie jest możliwe naliczenie składek z tytułu ubezpieczeń społecznych. Tym samym decyzja organu rentowego jest słuszna i odpowiada prawu.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie (...) § 1
k. p. c. oddalił odwołanie.

K. J.

Zarządzenie;

Wyrok z uzasadnieniem doręczyć peł. wnioskodawcy

26.02.2019