Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7.08.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. w rozpoznaniu wniosku z dnia 30.07.2024 przyznał B. N. emeryturę od 1.07.2024 r. tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek, jednocześnie odmawiając prawa do rekompensaty. W odniesieniu do prawa do rekompensaty wskazano, że okresy pracy w szczególnych warunkach winny być udokumentowane zaświadczeniem wystawionym przez pracodawcę lub jego następcę prawnego z powołaniem na odpowiednie rozporządzenie, dział pozycję i punkt zarządzenia resortowego.

W świadectwie pracy z dnia 31.01.2005 r. wykazana została praca: likwidatorka, szarpacz, przeszywasz, zgrzeblarz, pakowacz ścierek i kocy. Prawidłowe stanowisko wymienione w wykazie A dziale VII poz 1,4,1pkt 2,1,11,4,43 to sortowacz włókna, szmat i odpadów, mieszacz- rozwókniacz, przeszywacz włóknin, zgrzeblarz, pakowacz. Poza tym nie wskazano prawidłowo charakteru pracy. Zgodnie ze wskazanym zarządzeniem winno być: obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie oraz prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych. Również w kartach wynagrodzeń brak wskazanych stanowisk pracy.

W konsekwencji organ uznał, iż brak prawa do rekompensaty. Występują niezgodności w wymienionych stanowiskach pracy ze stanowiskiem i charakterem pracy wymienionym w wykazie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Również dołączone angaże nie stanowią podstawy do uznania wykazanego okresu jako pracy w szczególnych warunkach.

/ decyzja k. 24-27 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w części dotyczącej odmowy prawa do rekompensaty wniosła ubezpieczona B. N. domagając się jej zmiany i przyznania prawa do świadczenia. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazała, iż nie może odpowiadać za błędy formalne po stronie byłego pracodawcy, z uwagi na likwidację zakładu nie jest w stanie uzyskać poprawionych dokumentów. Skarżąca podniosła, że całym spornym okresie pracowała w szczególnych warunkach a prace faktycznie przez nią wykonywane odpowiadały tym wskazanym w wykazie. Nadmieniła, iż osoby pracujące z nią w analogicznym charakterze otrzymały zarówno emerytury wcześniejsze jak i prawo do rekompensaty.

/ odwołanie k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Zakład nie uwzględnił do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu od 03.09.1979 r. do 31.01.2005r. (z pominięciem okresów nieskładkowych oraz okresu urlopu wychowawczego od 12.06.1986 r. do 11.06.1989 r., od 18.11.1991 r. do 17.11.1994 r., okresu urlopu bezpłatnego od 30.12.2002 r. do 31.12.2002 r.) z tytułu zatrudnienia w Ł. Zakładach (...) z uwagi na niezgodności w stanowiskach pracy podanych przez pracodawcę ze stanowiskami i charakterem pracy wymienionym w wykazie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

/ odpowiedź na odwołanie k 4/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. N. ur. (...), w dniu 30.07.2024 r. złożyła wniosek o emeryturę z rekompensatą.

/ wniosek k. 1-4 akt ZUS /

W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano zaskarżoną decyzję.

/ decyzja k. 24-27 akt ZUS/

W okresie 03.09.1979 do 31.01.2005 wnioskodawczyni była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Ł. Zakładach (...) w okresie od 3.09.1979 do 30.06.1981 jako uczeń operator maszyn przędących wełnę, likwidatorka, szarpacz, przeszywacz, zgrzeblarz, pakowacz ścierek i kocy. W świadectwie pracy za wskazany okres zatrudnienia z dnia 31.01.2005 r. wskazano, iż w okresie 30.12.2002 -31.12.2002 korzystała z urlopu bezpłatnego, w okresie od 12.06.1986 do 11.06.1989 i od 18.11.1991 do 17.11.1994 wykorzystała urlop wychowawczy. Nadto skazano, iż wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze od 1.09.1981 do 11.06.1986 i od 12.06.1989 do 17.11.1991 i od 18.11.1994 do 31.01.2005 na stanowiskach likwidatorka, szarpacz, przeszywacz, zgrzeblarz, pakowacz ścierek i kocy.

/ świadectwo pracy k. 4 akt kapitałowych ZUS dokumentacja osobowa k. 8-23 akt ZUS/

Wnioskodawczyni za wskazany okres zatrudnienia legitymuje się świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 31.01.2005 r, w którym wskazano, iż w okresie zatrudnienia od 3.09.1979 do 31.01.2005 w okresach 01.09.1981 do 11.06.1986, 12.06.1989 do 17.11.1991 i 18.11.1994 do 31.01.2005 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę sortowacz włókna , szmat i odpadów, mieszacz -rozwókniacz, przeszywacz włóknin, zgrzeblarz , pakowacz wg wykazu działu pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dn 07.02.1983 Dz. U Nr 8 poz 43 na stanowisku likwidatorka, szarpacz, przeszywacz, zgrzeblarz, pakowacz ścierek i kocy. Wymienionym w wykazie A dziale VII poz 1,4,1 punkt 2,1,11,4,43 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7.07.1987 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Jednocześnie wskazano na urlop bezpłatny w okresie 30.12.2002-31.12.2002 i okresy zwolnień lekarskich po 14.11.1991 r. w załączniku do świadectwa 01.11.1991-14.11.1991 , 06.04.1995-07.04.1995, 04.04.1995-05.04.1995, 13.11.1995-31.12.1995 r.

/ świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 31.01.2005 z załącznikiem w aktach kapitałowych ZUS k. 10-11/

W spornych okresach zatrudnienia 1.09.1981 do 11.06.1986 i od 12.06.1989 do 17.11.1991 i od 18.11.1994 do 31.01.2005 wnioskodawczyni zgodnie z przyjętym w zakładzie nazewnictwem pierwotnie pracowała w likwidatorni gdzie zajmowała się cięciem i rozdzielaniem kawałków na dalsze surowce. Potem tak podzielony towar szedł na dalszy dział gdzie w wyniku procesów chemicznych był zmiękczany a następnie przerabiany na włókno. Potem wnioskodawczyni pracowała na szarpalni na hali produkcyjnej, gdzie otrzymywała towar bezpośrednio z farbiarni. Następnie pracowała na szarpalnio- zgrzebalni. Ta praca była wykonywana zasadniczo na cały etat. Gdy psuły się maszyny lub były czyszczone wnioskodawczyni doraźnie pracowała przy pakowaniu ścierek i kocy. Była to praca dorywcza sporadyczna.

/ zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 9.12.2024 r. 00:05:39-00:16:15, zeznania wnioskodawczyni protokół rozprawy z dnia 9.12.2024 r.00:17:30-00:21:55/

Współpracująca z wnioskodawczynią w spornym okresie J. P. zatrudniona praktycznie na analogicznych do wnioskodawczyni stanowiskach pracy wykonująca taką samą pracę, w związku z zatrudnieniem w warunkach szczególnych w tym zakładzie pracy- co potwierdzało wydane jej niemal analogiczne w treści świadectwo pracy i świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych co wydane wnioskodawczyni (te nie wymieniały tylko stanowiska przeszywacza) uzyskała uwzględniając wskazane zatrudnienie prawo do emerytury wcześniejszej.

/ bezsporne świadectwo pracy k. 7 i świadectwo wykonywani pracy w warunkach szczególnych J. P. k.10 w załączonych aktach emerytalnych J. P., zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 9.12.2024 r. 00:05:39-00:16:15/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS, w tym dokumenty osobowe za sporny okres zatrudnienia nadto akta rentowe świadka J. P.. Zeznania wnioskodawczyni i świadka J. P. przesłuchanych w procesie Sąd ocenił jako wiarygodne, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Ponadto powyższe korespondowały z dostępną dokumentacją osobową. Sąd zauważył, że choć zgromadzona w sprawie dokumentacja osobowa wnioskodawczyni wskazuje że w zakładzie operowano nazwami stanowisk wskazanymi w świadectwie pracy, w praktyce wnioskodawczyni wykonywała pracę odpowiadającą tej wymienionej w wykazie. Jednocześnie organ rentowy nie zgłosił wniosków dowodowych mających na celu wykazanie okoliczności przeciwnych. Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, co do charakteru pracy skarżącej w spornych okresach. Znamiennym jest też, że w przypadku innego pracownika współpracującego z wnioskodawczynią świadka J. P. a legitymującego się dokumentami niemal o analogicznej treści co wnioskodawczyni organ nie kwestionował faktu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Co do meritum zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1696) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 23 ust.1 i 2 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (zob. np. M. Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX/el. 2017; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.03.2016 r., III AUa 1899/15, LEX 2044406).

Przepisy art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do dnia wejścia w życie ustawy tj. do 31.12.2008 r. w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art.21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skoro zgodnie z art.23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że odwołująca się nie nabyła prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie natomiast do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631) za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Z §1 cytowanego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Przepis § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W niniejszym postępowaniu wnioskodawczyni domagała się ustalenia, że w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) ujętym w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych od 01.09.1981 do 11.06.1986, 12.06.1989 do 17.11.1991 i 18.11.1994 do 31.01.2005 r. (z pominięciem okresów nieskładkowych oraz okresu urlopu wychowawczego od 12.06.1986 r. do 11.06.1989 r., od 18.11.1991 r. do 17.11.1994 r., okresu urlopu bezpłatnego od 30.12.2002 r. do 31.12.2002 r.) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę w warunkach szczególnych, gdyż jako likwidatorka, szarpacz, przeszywacz, zgrzeblarz, pakowacz ścierek i kocy zajmowała się obróbką surowców włókienniczych i ich przędzeniem oraz pracą przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych de facto na stanowiskach sortowacz włókna, szmat i odpadów, mieszacz- rozwókniacz, przeszywacz włóknin, zgrzeblarz, pakowacz i tym samym spełnia warunki do przyznania rekompensaty.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Tym samym brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. W sprawie o świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do świadczeń. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 27 października 2016 r III AUa 41/16 LEX nr 2151525/

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie, czy praca wykonywana przez wnioskodawczynię w spornym okresie była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach.

Wynikające z wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ust. 1 u.e.r.f.u.s. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 r. III AUa 1370/12 LEX nr 1339369).

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. (...) UK 393/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 II UK 21/10).

Pełne zatrudnienie w warunkach szczególnych pojmowane jest jako bezwzględna cecha tego zatrudnienia jako uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Możliwe jest przy tym łączenie w przebiegu dniówki prac o różnym charakterze polegające na wykonywaniu nie jednego, lecz kilku rodzajów prac w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie. W takim wypadku do czasu pracy w warunkach szczególnych zlicza się czas równolegle wykonywanych czynności tylko wtedy, gdy różne prace wszystkie łącznie lub każda z osobna odpowiadają pracom w szczególnych warunkach i wszystkie razem wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia z dnia 2 czerwca 2016 r., III AUa 1687/15, LEX nr 2062050/ Przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nie jest natomiast dopuszczalne zaliczanie innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika w stopniu powodującym wcześniejszą utratę zdolności do zatrudnienia i nie zostały wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 10 kwietnia 2014 r., II UK 395/13, Lex Nr 1455235).

Przy czym należy pamiętać, iż o określonych skutkach prawnych wykonywania pracy w warunkach szczególnych stanowi ustawa oraz utrzymane jej przepisami (art. 32 ust. 4 ustawy o e. i r. z FUS) rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983 r. Zarządzenia resortowe traktowane są tylko jako wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach i mają one znaczenie, o ile są dostosowane do treści załącznika do rozporządzenia i stanowią jego uszczegółowienie, poprzez bardziej ścisłe ustalenie stanowisk pracy (por wyroki SN: z dnia 20 października 2005 r., (...) UK 41/05, OSNP 2006/19-20/306, z dnia 9 maja 2006 r., II UK 183/05, LEX nr 1001301).

Odnosząc się zatem co do generalnej możliwości zakwalifikowania pracy wnioskodawczyni do pracy w szczególnych warunkach wskazać należy, że analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lipca 1987 r. wskazuje, że wymienione w dziale Dział VII. w przemyśle lekkim, poz 1.Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie oraz poz 4.Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych są pracą w warunkach szczególnych.

Natomiast załącznik nr 4 do Zarządzenie Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 07.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego w wykazie A działu VII. w przemyśle lekkim jako prace w szczególnych warunkach wymienia pracę: poz 1. Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie i stanowiska: pkt 1) mieszacz – rozwłókniacz, 2) sortowacz – włókna, szmat i odpadów, 4) zgrzeblarz, 43) pakowacz oraz poz 4. Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych stanowiska poz 11) przeszywacz włóknin

Przedkładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że z ustaleń poczynionych w procesie w oparciu o dostępną dokumentację osobową ze spornego okresu zatrudnienia, zeznań ubezpieczonej i świadka wynika, iż stanowiska, na których faktycznie pracę wykonywała wnioskodawczyni w Zakładach (...) pomimo niezgodności ich nazewnictwa ściśle załącznikiem do rozporządzenia i zarządzenia resortowego odpowiadały jednak swym charakterem pracom: obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie oraz pracom przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych wymienionym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz pracy na stanowiskach mieszacz – rozwłókniacz, sortowacz – włókna, szmat i odpadów, zgrzeblarz, pakowacz, przeszywacz włóknin. Ponadto jeszcze raz podkreślić należy, iż to nie nazwa stanowiska decyduje o uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach ale zakres faktycznie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2015 r., sygn. III AUa 270/15, LEX nr 1768713, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. III AUa 329/14, Lex nr 1661196). Wnioskodawczyni będąc zatrudnioną w Zakładach (...) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmowała się cięciem i rozdzielaniem kawałków na dalsze surowce, pracowała na szarpalni na hali produkcyjnej, na szarpalnio- zgrzebalni. Prace te wykonywała w pełnym wymiarze a gdy psuły się maszyny lub były czyszczone zajmowała się pakowaniem. Wszystko to były ww. prace wskazane w wykazie. Zeznania wnioskodawczyni w tym przedmiocie są spójne logiczne nadto korespondują z zeznaniami świadka zatrudnionego razem z nią w jednym zakładzie pracy wykonującego te same obowiązki i czynności, nadto dostępną dokumentacją osobową z okresów zatrudnienia. Wnioskodawczyni pracę w tym charakterze wykonywała stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Tym samym pomimo mankamentów wydanych jej dokumentów potwierdzających wykonywanie pracy w warunkach szczególnych uznać należy, iż pracę w warunkach szczególnych w spornym okresie jednak wykonywała. Podnieść przy tym należy, ze praca wykonywana w analogicznych warunkach w Zakładach (...) przez świadka J. P. - co bezsporne -jest kwalifikowana przez organ rentowy, jako praca w szczególnych warunkach. Tym samym brak podstaw do kwestionowania szczególnych warunków pracy wykonywanej na tych samych zasadach w Zakładach (...) przez wnioskodawczynię.

Tym samym w ocenie Sądu odwołująca wykazała, iż w spornych okresach wykonywała pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze.

Reasumując, stwierdzić należy, że po uwzględnieniu do okresu pracy w szczególnych warunkach spornych okresów zatrudnienia wnioskodawczyni w Zakładach (...) ujętych w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych 01.09.1981 do 11.06.1986, 12.06.1989 do 17.11.1991 i 18.11.1994 do 31.01.2005 r. (z pominięciem okresów nieskładkowych 06.04.1995-07.04.1995, 04.04.1995-05.04.1995, 13.11.1995-31.12.1995 r. oraz okresu urlopu wychowawczego od 12.06.1986 r. do 11.06.1989 r., od 18.11.1991 r. do 17.11.1994 r., okresu urlopu bezpłatnego od 30.12.2002 r. do 31.12.2002 r.), tj w wymiarze ponad 17 lat ww. niewątpliwie spełnia wymóg posiadania 15-letniego okresu pracy w takim charakterze. Tym samym wnioskodawczyni przysługuje prawo do spornego świadczenia.

W myśl art. 100 ust. 1. ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Na mocy art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury w związku z pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze od dnia 1.07.2024 r.