Treść orzeczenia VIII U 2024/18 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

VIII U 2024/18 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-04-25

Sygn. akt VIII U 2024/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 sierpnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., w związku z przeprowadzonym z urzędu, postepowaniem wyjaśniającym, dokonał ponownego rozpatrzenia uprawnień do renty rodzinnej i odmówił prawa do renty rodzinnej po zmarłym W. C. (1) w dniu 7 października 2017 r. dla M. R. (1) oraz wstrzymał jej wypłatę od 1 sierpnia 2018 r. W uzasadnieniu, organ rentowy wskazał, że, w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, ustalono, że, do dnia śmierci męża, M. R. (1) nie pozostawała z nim w stanie faktycznej wspólności małżeńskiej. Istota istnienia małżeństwa, zobowiązuje małżonków do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą, przez swój związek, założyli. Ustalono, że w ostatnim okresie życia zmarłego doszło do trwałego i zupełnego naruszenia w/w obowiązków. Nie istniało wspólne przyczynienie się do utrzymania rodziny, prowadzone były dwa odrębne gospodarstwa domowe, nastąpił rozpad związku gospodarczego. Brak było ze strony ubezpieczonej wsparcia dla małżonka w okresie choroby. Doszło do zerwania kontaktów. We wniosku z dnia 6 listopada 2017 r. M. R. (1), wprowadziła w błąd organ rentowy, oświadczając, że pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci współmałżonka. Organ rentowy uchylił decyzję z dnia 16 listopada 2017 r. o przyznaniu renty rodzinnej oraz decyzję waloryzacyjną z dnia 1 marca 2018 r.

/decyzja – k. 22 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zobowiązał wnioskodawczynię M. R. (1) do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 7 października 2017 r. do 31 lipca 2018 r. w łącznej kwocie (...),42 z tytułu renty rodzinnej i odsetek za okres od 24 listopada 2017 r. do 22 sierpnia 2018 r. tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 648,62 zł w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.

/decyzja – k. 25 plik I akt ZUS/

Odwołania od w/w decyzji złożyła wnioskodawczyni M. R. (1) i wniosła o zmianę zaskarżonych decyzji i zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że pozostawała z mężem we wspólności małżeńskiej do śmierci współmałżonka.

/odwołanie – k. 3 – 6, 3 – 4 w aktach VIII U 2025/18/

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań.

/odpowiedź na odwołanie – k. 7, k. 5 w aktach VIII U 2025/18/

Zarządzeniem z dnia 18 października 2018 r. połączono sprawę VIII U 2025/18 ze sprawą VIII U 2024/18 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/zarządzenie – k. 6 w aktach VIII U 2025/18/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona M. R. (1), w dniu 6 listopada 2017 r. złożyła wniosek o rentę rodzinną po zmarłym, w dniu 7 października 2017 r., mężu W. C. (1), urodzonym (...).

/wniosek – k. 1 – 5 plik I akt ZUS, akt zgonu – k. 8 plik I akt ZUS, odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 7 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 16 listopada 2017 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu wniosku M. R. (1) z dnia 6 listopada 2017 r., przyznał rentę rodzinną od 7 października 2017 r., tj. od dnia śmierci męża. Renta została przyznana na stałe, ustalono termin płatności świadczenia na 25 dzień każdego miesiąca. Wysokość emerytury osoby zmarłej wynosiłaby miesięcznie 2.531,80 zł brutto. Renta rodzinna wyniosła dla jednej osoby uprawnionej 85% świadczenia osoby zmarłej: 85% x 2.531,80 zł = 2.152,03 zł.

/decyzja – k. 11 – 12 plik I akt ZUS/

M. R. (1), urodzona (...) zawarła związek małżeński z W. C. (2) urodzonym (...) - w dniu 27 września 2012 r.

/odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 7 plik I akt ZUS/

Ślub odbył się w mieszkaniu zmarłego.

Zmarły posiadał dwoje dorosłych dzieci: córkę E. R. i syna J. C., z małżeństwa, zakończonego śmiercią pierwszej żony .

/bezsporne/

Natomiast wnioskodawczyni posiada dwoje dzieci: syna M. R. (2) i córkę M. R. (3).

/bezsporne/

M. R. (1) nie była ubezpieczona i ,po ślubie ze zmarłym, od 2 maja 2013 r., została objęta ubezpieczeniem zdrowotnym przy świadczeniu zmarłego małżonka W. C. (1).

/bezsporne/

Po ślubie małżonkowie nie zamieszkali razem.

/bezsporne/

Zmarły był zameldowany w Ł., przy ul. (...). Mieszkał sam. Natomiast wnioskodawczyni była zameldowana w Ł. przy ul. (...). Mieszkała wraz z synem M. R. (2).

/bezsporne, zeznania wnioskodawczyni z dnia 9 stycznia 2019 r.- 00:05:38 – 00:15:45, 00:16:11 – 00:49:36 – płyta CD – k. 85 w zw. z zeznaniami z dnia 17 kwietnia 2019 r. – 00:04:17 – 00:47:37 – płyta CD – k. 162, zeznania świadka M. R. (3) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:13:57 – 01:21:53 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. R. (2) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:21:53 – 01:29:11 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:09:06 – 00:51:26 – płyta CD – k. 136, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Mieszkanie, w którym mieszkał zmarły, było własnością jego dzieci, gdyż przekazał im je w formie darowizny w 24 września 2012 r. – przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawczynią.

/zeznania świadka E. R. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:36:54 – 01:47:33, 01:48:26 – 01:54:00 – płyta CD – k. 85, akt notarialny – k. 87 – 89, zeznania świadka M. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:09:06 – 00:51:26 – płyta CD – k. 136, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136

Wnioskodawczyni miała sprzedać dom, w którym mieszkała. Ale – do dnia rozprawy 17.04.2019r. – do sprzedaży nie doszło.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 9 stycznia 2019 r.- 00:05:38 – 00:15:45, 00:16:11 – 00:49:36 – płyta CD – k. 85 w zw. z zeznaniami z dnia 17 kwietnia 2019 r. – 00:04:17 – 00:47:37 – płyta CD – k. 162, zeznania świadka M. R. (3) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:13:57 – 01:21:53 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. R. (2) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:21:53 – 01:29:11 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka L. Ś. z dnia stycznia 2019 r. – 01:29:11 – 01:36:54 – płyta CD – k. 85/

Zmarły W. C. (1) korzystał z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w formie usług opiekuńczych realizowanych w miejscu zamieszkania w okresie od 3 sierpnia 2009 r. do 31 października 2014 r. w wymiarze 2 godziny dziennie 2 razy w tygodniu. W trakcie tych wizyt poza zmarłym nikt inny nie przebywał w jego mieszkaniu. W dniu 24 października 2014 r. W. C. (1) zrezygnował z dalszej pomocy w formie usług opiekuńczych od 1 listopada 2014 r. składając pisemne oświadczenie, iż niezbędną pomoc zapewni mu rodzina a w razie potrzeby będzie korzystał z usług realizowanych przez prywatne osoby.

/pismo – k. 6 plik II akt ZUS/

W. C. (1) nie poinformował Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej o zawarciu związku małżeńskiego z M. R. (1).

/pismo – k. 6 plik II akt ZUS/

Zmarłym, od 2014 r. ,opiekowała się opiekunka, wynajmowana przez rodzinę: K. W., która robiły zakupy, sprzątała, przygotowywała posiłki oraz dzieci zmarłego.

Wnioskodawczyni odwiedzała męża w jego mieszkaniu, zmarły bywał w domu, należącym do ubezpieczonej. Spędzali razem święta, sylwestra, kilka razy byli w kinie, w manufakturze, oglądali wspólnie mecze.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 9 stycznia 2019 r.- 00:05:38 – 00:15:45, 00:16:11 – 00:49:36 – płyta CD – k. 85 w zw. z zeznaniami z dnia 17 kwietnia 2019 r. – 00:04:17 – 00:47:37 – płyta CD – k. 162, zeznania świadka K. W. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 00:54:14 - 01:13:57 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. R. (3) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:13:57 – 01:21:53 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. R. (2) z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:21:53 – 01:29:11 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka L. Ś. z dnia stycznia 2019 r. – 01:29:11 – 01:36:54 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Wnioskodawczyni odwiedzała zmarłego w mieszkaniu kilka razy w miesiącu.

/zeznania świadka K. W. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 00:54:14 - 01:13:57 – płyta CD – k. 85/

Wnioskodawczyni prowadziła ze zmarłym mężem rozmowy, które nagrywała na płyty CD.

/płyta CD – k. 15, wydruki – k. 16 – 29/

Wnioskodawczyni fotografowała zmarłego męża, podczas uroczystości i spotkań rodzinnych.

/fotografia – k. 61, 131, k. 150 – 153/

Ubezpieczona kontaktowała się telefonicznie ze zmarłym mężem, rozmowy trwały po kilkadziesiąt sekund, wysyłała mu smsy.

/bilingi – k. 95 – 100, wykaz sms – k. 145, k. 158/

Mąż wnioskodawczyni w 2017 r. przebył dwa udary, przebywał w szpitalu i stał się osobą leżącą, wymagającą stałej opieki. Korzystał z pampersów. W czasie , kiedy uległ udarom, wnioskodawczyni była nieobecna.

Wnioskodawczyni nie pracowała .

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 9 stycznia 2019 r.- 00:05:38 – 00:15:45, 00:16:11 – 00:49:36 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka M. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:09:06 – 00:51:26 – płyta CD – k. 136, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Od wyjścia ze szpitala w 2017 r. do śmierci, zmarłym opiekowały się jego dzieci oraz opiekunki: B. M. oraz E. J..

/zeznania świadka B. M. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 01:54:00 – 02:04:15 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka E. J. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 02:04:15 – 02:14:04 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Wnioskodawczyni, po wyjściu przez zmarłego ze szpitala, czasami go odwiedzała, jednak nie chciała pomóc w opiece nad nim.

/zeznania świadka E. J. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 02:04:15 – 02:14:04 – płyta CD – k. 85/

Synowa M. C. odwiedzała teścia (zmarłego) w domu trzy razy w tygodniu: robiła zakupy, przygotowywała posiłki, czasami odwiedzała go także córka, która pomagała w opiece nad ojcem.

/zeznania świadka M. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:09:06 – 00:51:26 – płyta CD – k. 136, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Podczas pobytu w szpitalu, zmarłym opiekowała się K. W.. Wnioskodawczyni odwiedziła męża w szpitalu.

/zeznania świadka K. W. z dnia 9 stycznia 2019 r. – 00:54:14 - 01:13:57 – płyta CD – k. 85, zeznania świadka J. C. z dnia 20 lutego 2019 r. – 00:51:26 – 01:51:01 – płyta Cd – k. 136/

Wnioskodawczyni nie miała kluczy do mieszkania męża.

Ubezpieczona nie posiadała także upoważnienia do konta osobistego męża, gdzie wpływała emerytura. Emerytura wpływała na konto syna zmarłego, on zarządzał i te kwoty z emerytury , opłacał czynsz, media oraz kupował leki dla zmarłego.

Ubezpieczona miała problemy finansowe.

/pożyczka – k. 103, k. 108, k. 111 – 112, upomnienie – k. 104 – 105, wezwanie do zapłaty – k. 106 – 107, protokół odbioru – k. 109, zawiadomienie o zamiarze odcięcia wody – k. 110

Zmarły pomagał ubezpieczonej finansowo: kupił wnioskodawczyni pralkę, spłacił jej długi.

Wnioskodawczyni w 2014 r. otrzymała spadek po ojcu w wysokości 150 tysięcy złotych, nie zainwestowała tych pieniędzy, przeznaczyła je na bieżące wydatki: wizyty w kinie, w restauracji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, które nie budzą wątpliwości, co do ich wiarygodności oraz zeznań świadków a także częściowo, na podstawie zeznań wnioskodawczyni.

Sąd odmówił wiary zeznaniom ubezpieczonej, w zakresie faktu, że pozostawała z mężem we wspólności małżeńskiej do śmierci małżonka. Przeczy temu zebrany w sprawie materiał dowodowy.

Wnioskodawczyni jak zresztą sama przyznała nie mieszkała wspólnie z mężem, tak naprawdę widywała się z nim kilka razy w miesiącu, odwiedzała go bądź on odwiedzał ją w jej domu, gdy był sprawny, pomagał jej finansowo (ubezpieczona miała problemy finansowe), bywał u niej w święta. Jednakże ubezpieczona nigdy nie opiekowała się mężem, który był od niej o wiele lat starszy, nie gotowała mu, nie robiła zakupów, nie posiadała nawet kluczy do jego mieszkania i nie była upoważniona do dysponowania jego kontem osobistym, na które wpływała jego emerytura. Klucze posiadały dzieci i to syn dysponował emeryturą zmarłego, która wpływała na ich wspólne konto.

Gdy stan zdrowia zmarłego pogorszył się po dwóch udarach w 2017 r., ubezpieczona jeszcze rzadziej odwiedzała męża, jej rozmowy telefoniczne ze zmarłym trwały po kilkadziesiąt sekund. Zmarłym opiekowały się ( oczywiście przed śmiercią ) dzieci i, wynajęte przez nie, opiekunki. Z zeznań świadka opiekunki E. J. jednoznacznie wynika, że wnioskodawczyni odmówiła w pomocy przy opiece nad zmarłym.

W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy, jednoznacznie wskazuje, że mimo zawarcia, przez wnioskodawczynię, związku małżeńskiego ze zmarłym – o wiele starszym, schorowanym mężczyzną, wnioskodawczyni nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej.

I nie przeczy tej tezie fakt, że mąż sporadycznie ( formalne małżeństwo trwało 5 lat) pomagał jej finansowo: spłacił jej długi, kupił pralkę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, odwołania wnioskodawczyni nie zasługują na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1270), renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Zgodnie z art. 67 ust. 1 w/w ustawy, do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71:

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3) małżonek (wdowa i wdowiec);

4) rodzice.

W myśl art. 70 ust. 1 w/w ustawy, wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Stosownie do treści art. 70 ust. 2, prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

Zgodnie zaś z ust. 3 w/w art. 70, małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

W myśl art. 23 k.r.o., małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.

Mając na względzie treść w/w przepisów wskazać należy, że warunkiem nabycia prawa do renty rodzinnej jest, poza spełnieniem przesłanek z art. 70 ust. 1 i 2 u.e.r.f.u.s., pozostawanie przez małżonków do dnia śmierci jednego z nich w stanie faktycznej wspólności małżeńskiej. Należy więc także dopuścić możliwość, że wspólność małżeńska nie istniała, pomimo formalnego pozostawania w związku małżeńskim. Pojęcie wspólności małżeńskiej przewidziane w art. 70 ust. 3 u.e.r.f.u.s. obejmuje bowiem nie tylko wspólność majątkową małżeńską, lecz także więź duchową, osobistą, emocjonalną i uczuciową. Za wspólność małżeńską uważa się rzeczywisty związek łączący oboje małżonków, obejmujący wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa, wspólne pożycie, wierność i pomoc we współdziałaniu dla dobra rodziny. Wspólność małżeńska oznacza tu wspólne pożycie małżeńskie w rozumieniu art. 23 k.r.o. i ustaje w przypadku rozkładu pożycia, czyli zerwania wszystkich, łączących małżonków, więzi. Przyjmuje się przy tym, że oddzielne zamieszkiwanie małżonków nie jest równoznaczne z ustaniem wspólności małżeńskiej w rozumieniu art. 70 ust. 3 u.e.r.f.u.s. W szczególnej sytuacji można uznać istnienie wspólności małżeńskiej między małżonkami, żyjącymi od kilkunastu lat oddzielnie i to nawet na różnych kontynentach. Niekiedy zatem konieczne jest uwzględnienie szczególnych niezależnych od woli małżonków okoliczności, które w sposób swoisty kształtują relacje małżeńskie, zwłaszcza gdy takie okoliczności jak warunki życiowe, niemożność znalezienia pracy czy też stan zdrowia są niezależne od woli stron i mogą prowadzić do okresowego, a czasami nawet wieloletniego, osobnego zamieszkiwania małżonków. Takie szczególne okoliczności, nie muszą automatycznie przemawiać za tezą, że pomiędzy małżonkami ustała wspólność małżeńska (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 listopada 2016 r., III AUa 1076/16, Lex nr 2188862, por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 11/97, OSNAPiUS 1997 Nr 23, poz. 477).

Podobne stanowisko wyraził także Sąd Apelacyjny w Białymstoku, który wskazał, że pojęcie wspólności małżeńskiej przewidziane w art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej obejmuje bowiem nie tylko wspólność majątkową małżeńską, lecz także więź duchową, osobistą, emocjonalną i uczuciową (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 października 2000 r., III AUa 410/00, OSA 2001, z. 6, poz. 25).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, mając na względzie treść w/w orzeczeń, należy wskazać, że pomiędzy wnioskodawczynią a zmarłym brak było wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 70 ust. 3 w/w ustawy, która niezbędna jest do nabycia prawa do renty rodzinnej.

Zmarły, jak ustalono na zebranego materiału dowodowego, nie mieszkał wspólnie z wnioskodawczynią, nie prowadził z nią wspólnie gospodarstwa domowego, a gdy stał się całkowicie niepełnosprawny, to nie żona opiekowała się nim w czasie choroby, mimo , że nie była czynna zawodowo , tylko dzieci i, zatrudnione przez nie, osoby. Zatem trudno przyjąć, że zmarłego oraz jego żonę łączyła wspólność małżeńska, która obejmuje nie tylko wspólność majątkową małżeńską, lecz także więź duchową, osobistą, emocjonalną i uczuciową i która oznacza rzeczywisty związek łączący oboje małżonków, obejmujący wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa, wspólne pożycie, wierność i pomoc we współdziałaniu dla dobra rodziny. Należy, zatem, przyjąć, że zmarły i jego żona, jedynie formalnie pozostawali w związku małżeńskim.

Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego, decyzja organu rentowego w kwestii odmowy prawa do renty rodzinnej po zmarłym W. C. (1) w dniu 7 października 2017 r. dla M. R. (1) jest prawidłowa.

Skoro, zatem, ubezpieczona nie nabyła prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu, to wskazać należy, że prawidłowa jest także decyzja organu rentowego, zobowiązująca ubezpieczoną do zwrotu pobranej renty rodzinnej po zmarłym, jako świadczenia nienależnego.

W myśl art. 138 ust. 1 w/w ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.

2. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Zgodnie z art. 84 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963 – j.t. ze zm.) osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

W myśl ust. 11 powołanego przepisu, jeżeli osoba pobierająca świadczenia, zawiadomiła organ wypłacający te świadczenia o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia były nadal wypłacane, kwoty nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych podlegają zwrotowi bez odsetek.

Podsumowując, wnioskodawczyni nie nabyła prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu, albowiem nie pozostawali oni we wspólności małżeńskiej do śmierci jej małżonka. A zatem słusznie organ rentowy wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę renty rodzinnej i zarazem zobowiązał ją do zwrotu renty rodzinnej za cały okres jej pobierania tj. od 7 października 2017 r. do 31 lipca 2018 r. w łącznej kwocie (...),42 z tytułu renty rodzinnej oraz odsetek za okres od 24 listopada 2017 r. do 22 sierpnia 2018 r. tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 648,62 zł w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Mając powyższe na uwadze, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołań, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴§1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni

K.K.-W.

Dodano: 27 czerwca 2019, Opublikował(a): Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: B. Kempa
Data wytworzenia informacji: 25 kwietnia 2019