Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28 lipca 2023 r. odmówił Z. S. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat, a nadto przed dniem 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Jednocześnie organ wyjaśnił, iż do pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze uwzględnił okresy od 1 grudnia 2006 r. do 23 września 2013 r. oraz od 1 lutego 2017 r. do 15 kwietnia 2017 r. tj. łącznie (z wyłączeniem okresów nieskładkowych) 6 lat, 11 miesięcy i 12 dni. Do pracy w warunkach lub w szczególnym charakterze Zakład nie uwzględnił natomiast okresów zatrudnienia:

a)  od 6 września 1990 r. do 13 września 2000 r., ponieważ wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie pracy w szczególnych warunkach. W świadectwie pracy z 1 grudnia 2000 r. pracodawca wykreślił punkt 8 dotyczący pracy w szczególnych warunkach, a dołączone kartoteki zarobkowe nie wskazują na rodzaj prowadzonego pojazdu oraz brak jest informacji o wypłaconym dodatku szkodliwym,

b)  od 14 września 2000 r. do 14 grudnia 2000 r., ponieważ w tym okresie ubezpieczony był zatrudniony na ¾ etatu, a praca w warunkach szczególnych musi być wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku Zakład przyjął za udowodnione okresy:

- nieskładkowe: 0 lat, 7 miesięcy i 27 dni,

- składkowe: 38 lat, 3 miesiące i 1 dzień,

- staż sumaryczny: 38 lat, 10 miesięcy i 28 dni,

- staż w szczególnych warunkach/charakterze: 6 lat, 11 miesięcy i 12 dni.

(decyzja – k. 32-32 verte akt ZUS)

W dniu 30 października 2023 r. Z. S. odwołał się od powyższej decyzji wskazując, że organ rentowy na podstawie przedłożonych dokumentów nie zaliczył do okresów zatrudnienia pracy, którą wnioskodawca świadczył w okresie od 6 września 2000 r. do 13 września 2000 r. w W. (...) (...) Sanitarnego na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, samochodu specjalnego, następnie na stanowisku kierowcy karetki pogotowia ratunkowego. W ocenie skarżącego praca, którą świadczył przez cały okres zatrudnienia na rzecz Wojewódzkiej Kolumny (...) Sanitarnego zalicza się do pracy w warunkach szkodliwych. Ubezpieczony był kierowcą samochodu ciężarowego, gdzie zajmował się transportem butli z gazem medycznym, następnie świadczył przewóz osób samochodem specjalnym oraz karetką pogotowia ratunkowego. W chwili obecnej zakład pracy nie istnieje i nie ma możliwości dokonania sprostowania wystawionego świadectwa pracy, jednak z załączonych do odwołania dokumentów wynika jaki charakter miała w/w praca. W związku z powyższym skarżący nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w zaskarżonej decyzji. (odwołanie – k. 3-3 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie – k. 8-8 verte)

Na ostatniej rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania. (stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. e-protokół (...):12:04 - 00:16:44 – koperta k. 46)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. S. urodził się (...) (bezsporne)

W dniu 6 września 1990 r. ubezpieczony zawarł z W. (...) (...) Sanitarnego w S. umowę o pracę. Skarżący został zatrudniony na okres próby do 20 września 1990 r., a po jego upływie na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Powierzono mu obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego. (umowa o pracę z dnia 6 września 1990 r. – k. 3 akt osobowych wnioskodawcy)

Od dnia 16 czerwca 1997 r. ubezpieczonemu powierzono obowiązki kierowcy karetki pogotowia ratunkowego. (pismo z dnia 16 czerwca 1997 r. – k. bez nr akt osobowych wnioskodawcy)

Od dnia 1 kwietnia 2000 r. powierzono mu zaś obowiązki kierowcy samochodu specjalnego. (pismo z dnia 3 kwietnia 2000 r. – k. bez nr akt osobowych wnioskodawcy)

Wnioskodawca od dnia 14 września 2000 r. został zatrudniony w W. (...) (...) Sanitarnego w wymiarze niepełnym tj. ¾ etatu na stanowisku kierowcy samochodu specjalnego. (umowa o pracę z dnia 13 września 2000 r. - k. bez nr akt osobowych wnioskodawcy)

Ubezpieczony w okresie od 6 września 1990 r. do 14 grudnia 2000 r. pracował w W. (...) (...) Sanitarnego – początkowo przez 6,5 roku jako kierowca samochodu ciężarowego specjalnego do przewozu materiałów łatwopalnych i niebezpiecznych. Skarżący przewoził butle z tlenem, agregaty medyczne i paliwo do agregatów prądotwórczych samochodem marki A.. Ten samochód był oznakowany żółtymi tablicami ostrzegawczymi. Samochód miał ładowność powyżej 3,5 tony. Skarżący jeździł nim na terenie B.. Ubezpieczony posiadał uprawnienia do prowadzenia pojazdu od 1984 r. W razie konieczności ubezpieczony jeździł w zastępstwie karetką pogotowia ratunkowego, zastępował kierowców na zwolnieniach lub urlopach. Był to pełen wymiar czasu pracy. Zastępując kolegów ubezpieczony prowadził karetkę pogotowia lub R-kę. Zdarzało się, że skarżący wówczas pomagał przy przenoszeniu chorego z karetki do szpitala lub z miejsca zdarzenia do karetki. Skarżący w tym zakresie nie miał delegowanych innych zadań niż wyżej wymienione. (zeznania świadka A. B. na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. 00:21:47-00:31:28 – koperta k. 35, zeznania świadka M. J. (1) na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r 00:31:28-00:40:46 – koperta k. 35, przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. e-protokół (...):02:44 - 00:11:51 – koperta k. 46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):02:12-00:15-30 – koperta k. 35)

Następnie ubezpieczony zrobił uprawnienia ratownika medycznego i obsługiwał karetkę pogotowia ratunkowego. Jeździł karetką do końca zatrudnienia. W okresie od 14 września 2000 r. do 14 grudnia 2000 r. formalnie był zatrudniony na ¾ etatu, faktycznie jednak jeździł karetką w pełnym wymiarze czasu pracy (jeździł po 180 godzin miesięcznie). Dyżury trwały kilkanaście godzin. To były wyjazdy na zgłoszenia do nagłych wypadków. Odwołujący przewoził także ludzi na dializy. Wożąc pacjentów do dializ jeździł czasem na sygnale, zdarzały się takie przypadki, że było to konieczne. Często zdarzały się omdlenia pacjentów i wówczas była potrzeba przewozu ich na sygnale. Skarżący zawsze jeździł karetką oznakowaną, zaopatrzoną w sygnały dźwiękowe. Jeździł do wezwań zleconych przez dyspozytornie, razem z sanitariuszem lub lekarzem. Przez cały okres zatrudnienia pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Cały czas wykonywał taką samą pracę. Po zatrudnieniu w wymiarze ¾ etatu odwołujący się był zatrudniony na 7/8 etatu. (zeznania świadka A. B. na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r 00:21:47-00:31:28 – koperta k. 35, zeznania świadka M. J. (1) na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r 00:31:28-00:40:46 – koperta k. 35, przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. e-protokół (...):02:44 - 00:11:51 – koperta k. 46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):02:12-00:15-30 – koperta k. 35,)

W opisywanym zakładzie pracy były wypłacane dodatki za pracę w warunkach szczególnych. (zeznania świadka M. J. (1) na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r 00:31:28 - 00:40:46 – koperta k. 35, przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. e-protokół (...):02:44 - 00:11:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnienaimi na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):02:12-00:15-30 – koperta k. 35)

Ubezpieczony posiadał uprawnienia niezbędne do prowadzenia pojazdów specjalnych od 10 listopada 1984 r. (prawo jazdy – k. 5 akt osobowych akt osobowych wnioskodawcy)

W dniu 6 lipca 1991 r. skarżący ukończył kurs, dzięki któremu zdobył uprawnienia do przewozu ładunków niebezpiecznych klasy 2, 3 i 8. (zaświadczenie o ukończeniu kursu – k. bez numeru akt osobowych wnioskodawcy)

W dniu 24 sierpnia 1994 r. odwołujący ukończył kurs ratowników medyczno - sanitarnych i zdał egzamin z wynikiem pozytywnym. (zaświadczenie nr 274 – k. bez numeru akt osobowych wnioskodawcy)

W świadectwie pracy z dnia 1 grudnia 2000 r. wskazano, że Z. S. w okresie od 6 września 1990 r. do 14 grudnia 2000 r. był zatrudniony w W. (...) (...) Sanitarnego w S. w pełnym wymiarze czasu pracy i nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. (świadectwo pracy z dnia 1 grudnia 2000 r. – k. 7 akt ZUS)

W zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 9 lipca 2000 r. wydanym przez Wojewódzką Kolumnę (...) Sanitarnego w likwidacji wskazano, że skarżący był zatrudniony w okresie od 6 września 1990 r. do 14 grudnia 2000 r. w W. (...) (...) Sanitarnego, ostatnio jako kierowca samochodu specjalnego. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 9 lipca 200 r. – k. bez numeru akt osobowych wnioskodawcy)

W zaświadczeniu z dnia 14 stycznia 2004 r. wskazano, że Z. S. zatrudniony był w W. (...) (...) Sanitarnego w S. w okresie od 6 września 1990 r. do 14 grudnia 2000 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i przysługują mu świadectwa rekompensacyjne za okres od 1 lipca 1991 r. do 31 grudnia 1991 r. w ilości 900 świadectw, od 1 stycznia 1992 r. do 28 czerwca 1992 r. w ilości 798 świadectw. (zaświadczenie z dnia 14 stycznia 2004 r. – k. 5 akt ZUS)

Skarżący nie otrzymał potwierdzenia z Wojewódzkiej Kolumny (...) Sanitarnego w S., że pracował w warunkach szczególnych. W S. nie ma już tego miejsca pracy. Wojewódzka (...) w Ł. poinformowała skarżącego, że nie są władni wystawić mu takiego świadectwa, ponieważ nie był ich pracownikiem. (przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie z dnia 14 maja 2024 r. e-protokół (...):02:44 - 00:11:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):02:12-00:15-30 – koperta k. 35)

Świadkowie A. B. oraz M. J. (2) pracujący w tym samym zakładzie pracy, co wnioskodawca, otrzymali z Wojewódzkiej Kolumny (...) Sanitarnego w S. świadectwa pracy w szczególnych warunkach. ( zeznania świadka A. B. na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. 00:21:47 - 00:31:28 – koperta k. 35, zeznania świadka A. B. na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. 00:31:28-00:40:46 – koperta k. 35)

Wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący łącznie 38 lat, 10 miesięcy i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 6 lat, 11 miesiąc i 12 dni okresów pracy w szczególnych warunkach. (bezsporne)

Ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. (bezsporne)

W dniu 3 sierpnia 2023 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę pomostową. (wniosek – k. 1-2 verte akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS oraz dodatkowo złożonych dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by odmówić im wiarygodności.

Ponadto Sąd oparł się na zeznaniach świadków: A. B. i M. J. (2), którzy pracowali w tym samym zakładzie pracy co wnioskodawca, dając im wiarę w całości, albowiem korelowały wzajemnie ze sobą i przesłuchaniem wnioskodawcy, a także z ww. dokumentami, tworząc spójną, logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż w myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych – w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania spornej decyzji), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6.  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Warunkiem nabycia emerytury pomostowej w świetle wykładni językowej art. 4 i 49 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych jest legitymowanie się określonym stażem w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, tj. po dniu 31 grudnia 2008 r. Natomiast jeżeli osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze i z tego względu posiada jedynie staż pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, to może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 tej ustawy). Innymi słowy, brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej takiemu ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być traktowany w ten sposób (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 28.10.2014 r., III AUa 746/14, LEX nr 2020029).

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. II UK 159/13, LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681)

Należy przy tym podkreślić, że jedynie, łączne, spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych ( tak: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26.04.2012 r., III AUa 252/12, LEX nr 1164689).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12, Legalis Numer 787672).

W zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podnosił, że do pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 6 września 1990 r. do 13 września 2000 r., ponieważ wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Ustalenia Sądu poczynione w przedmiotowej sprawie wykazują, że w świadectwie pracy z dnia 1 grudnia 2000 r. pracodawca wykreślił punkt 8 dotyczący pracy w szczególnych warunkach, a dołączone kartoteki zarobkowe nie wskazują na rodzaj prowadzonego pojazdu oraz brak jest informacji o wypłacanym dodatku szkodliwym.

Należy jednak zaznaczyć, że dla uzyskania uprawnienia do emerytury pomostowej istotne znaczenie ma fakt wykazania pracy w warunkach szczególnych. Fakt, że płatnik składnik, mimo obowiązku nałożonego w art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych, nie wystawił stosowanego zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uniemożliwia przyznania tego świadczenia ( tak: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 19.02.2020 r., III AUa 1200/19, LEX nr 297725).

Podobnie, nie uniemożliwia przyznania ubezpieczonemu świadczenia to, że płatnik nie uiszczał składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, jeżeli praca wykonywa przez ubezpieczonego rzeczywiście należałaby do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Mając na względzie powyższe, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego charakteru i rodzaju pracy wykonywanej przez skarżącego w spornym okresie. W tym celu przesłuchał powołanych świadków, samego wnioskodawcę, a także dokonał analizy dokumentów z oryginalnych akt osobowych odwołującego z tego okresu zatrudnienia.

Zaznaczenia wymaga, że w niniejszym postępowaniu, niesporne było, iż wnioskodawca urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r., osiągnął wiek 60 lat, udowodnił ogólny staż pracy w wymiarze 38 lat, 10 miesiąc i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Jednocześnie z zebranych dowodów jednoznacznie wynika, że ubezpieczony w okresie od 6 września 1990 r. do 13 września 2000 r. pracował w W. (...) (...) Sanitarnego w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie wykazują, iż we wskazanym powyżej okresie ubezpieczony pracował najpierw jako kierowca pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w G. dnia 30 września 1957 r. (prace te wymienione zostały w załączniku nr 2 – wykaz prac o szczególnym charakterze – pkt 10 – do ustawy o emeryturach pomostowych).

Materiał dowodowy wykazał nadto, że do zadań ubezpieczonego należało przewożenie butli z tlenem, agregatów medycznych czy paliwa do agregatów prądotwórczych. Sam pojazd był natomiast oznakowany jako specjalny do przewozu materiałów niebezpiecznych (tj. żółtymi tablicami ostrzegawczymi).

Należy w tym miejscu jednak zaznaczyć, że dopiero w dniu 6 lipca 1991 r. skarżący ukończył kurs mający na celu opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu przewozu ładunków niebezpiecznych klasy 2, 3 i 8. Powyższe oznacza, że dopiero od tego dnia był uprawniony do pracy jako kierowca pojazdów przewożących towary niebezpieczne, a tym samym dopiero od tego dnia wykonywał pracę o szczególnym charakterze. Pracę na tym stanowisku skarżący świadczył do dnia 15 czerwca 1997 r., a następnie ponownie od dnia 1 kwietnia 2000 r. do 13 września 2000 r.

W dalszej kolejności wskazać należy, że od dnia 16 czerwca 1997 r. do dnia 31 marca 2000 r. ubezpieczony świadczył pracę jako kierowca pojazdu uprzywilejowanego (prace te wymienione są w załączniku nr 2 – wykaz prac o szczególnym charakterze – pkt 9 – do ustawy o emeryturach pomostowych).

Właściwość "pojazdu uprzywilejowanego" nie jest skutkiem jego oznakowania, czy też parametrów technicznych. Do spełniania ustawowych kryteriów konieczne jest również przypisanie określonej funkcji, z którą wiąże się konieczność okresowego wykorzystywania z sygnałów dźwiękowych i świetlnych, dających uprzywilejowanie. Dopiero tego rodzaju sprzężenie prowadzi do wyróżnienia pojazdu, a w rezultacie kierowcy, który go prowadzi. W ujęciu prawa ubezpieczeń społecznych wykonywanie pracy w takich warunkach daje podstawę do przyznania promocyjnego świadczenia. Wnioskowanie to opiera się na spostrzeżeniu, że praca kierowców, co do zasady, nie jest traktowana jako świadczona w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. W konsekwencji kierowca nie prowadzi pojazdu uprzywilejowanego, jeśli nie można powiązać przypisanego mu zadania z funkcją upoważniającą do wykorzysującego owego uprzywilejowania (por. wyrok SA w Białymstoku z 22.12.2015 r., III AUa 665/15, LEX nr 1966314).

Jak wynika jednoznacznie z zeznań świadków, jak i samego wnioskodawcy ubezpieczony w trakcie pracy jako kierowca karetki wykorzystywał sygnały dźwiękowe i świetlne.

Reasumując, stwierdzić należy, że po uwzględnieniu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 6 lipca 1991 r. do 13 września 2000 r. (tj. 9 lat, 2 miesięcy i 7 dni) i okresu ostatecznie uznanego przez organ rentowy za udowodniony (6 lat, 11 miesiąc i 12 dni) ubezpieczony niewątpliwie spełnia wymóg posiadania 15 - letniego okresu pracy w takim charakterze.

Pozostałe warunki do nabycia emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych (w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania skarżonej decyzji tj. 27 września 2023 r.) również zostały spełnione.

W myśl art. 100 ust. 1. ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Na mocy art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał Z. S. prawo do emerytury pomostowej – od dnia 1 lipca 2023 r. (pkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.) i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. (jako strony przegrywającej proces) na rzecz Z. S. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Zaś zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu ( pkt 2 sentencji wyroku).

SSO Paulina Kuźma