Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. kwota należnych składek na Fundusz Pracy wynosi za miesiące:

Miesiąc/rok	Kwoty
(...)- (...)	255,71 zł
(...)	273,30 zł
(...)- (...)	258,50 zł
(...)	248,09 zł
(...)- (...)	226,23 zł
(...)	107,32 zł
(...)	202,29 zł
(...)- (...)	193,97 zł
(...)	243,80 zł
(...)- (...)	263,57 zł
(...)- (...)	136,51 zł
(...)	171,68 zł
(...)	142,85 zł
(...)- (...)	147,00 zł
(...)	140,88 zł
(...)	147,00 zł
(...)	143,94 zł
(...)- (...)	147,00 zł
(...)	198,97 zł
(...)- (...)	156,80 zł
(...)	151,11 zł
(...)- (...)	156,80 zł
(...)	191,96 zł
(...)- (...)	122,01 zł
(...)	154,72 zł
(...)- (...)	123,73 zł
(...)	163,43 zł
(...)- (...)	126,18 zł
(...)	165,88 zł
(...)- (...)	203,35 zł
(...)	188,33 zł
(...)- (...)	178,85 zł

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w toku kontroli ustalił, że płatnik składek nie był zobowiązany do odprowadzania składki na Fundusz Pracy za P. W. w okresie 1 sierpnia 2009 r. do 31 sierpnia 2017 r., gdyż w/w na podstawie ustaleń kontroli został wyłączony z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownik (...) Sp. z o.o. Jednocześnie ZUS ustalił, że płatnik nie był zobowiązany do odprowadzania składki na Fundusz Pracy od wynagrodzenia wypłaconego A. P. w okresie od kwietnia 2016 r. do kwietnia 2016 r., ponieważ w/w ukończył 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawał w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Nadto płatnik składek nie był zobowiązany do odprowadzenia składki na Fundusz Pracy od wynagrodzenia wypłacanego pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy i nieosiągającym łącznie w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

(decyzja – k. 2-3 akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł płatnik składek, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Skarżący wniósł o zmianę przedmiotowej decyzji poprzez doliczenie do kwot należnych składek na Fundusz Pracy w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. składek za P. W., a także o zasądzenie od ZUS na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych. Odwołujący się zarzucił decyzji organu rentowego naruszenie art. 104 i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy poprzez błędne przyjęcie, że P. W. nie pozostawał w stosunku pracy w stosunku pracy z (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 lipca 2017 r., a tym samym ustalenie, że płatnik składek nie był zobowiązany do odprowadzania składki na Fundusz Pracy w w/w okresie za P. W.. Jednocześnie skarżący wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu rozpoznania odwołania od decyzji ZUS nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. w przedmiocie stwierdzenia, że P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., gdyż wynik w/w sprawy będzie miał bezpośrednie przełożenie na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.

W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, iż ZUS nie miał podstaw do wyłączenia P. W. z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownika w/w spółki. W treści decyzji nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r., mającej bezpośredni wpływ na treść zaskarżonej decyzji, ZUS stwierdził, że posiadanie przez P. W. 99% udziałów w spółce wyklucza istnienie podporządkowania pracownika pracodawcy w procesie świadczenia pracy, a zatem nie można przyjąć, aby został nawiązany stosunek pracy. Powyższa decyzja została zaskarżona przez P. W., zaś rozstrzygnięcie tej spornej kwestii będzie miało bezpośredni wpływ na niniejszą sprawę.

(odwołanie od decyzji – k. 3-5 akt VIII U 2057/19)

Decyzją nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. miesięczna kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi za miesiące:

Miesiąc/rok	Kwoty
(...)- (...)	10,84 zł
(...)	11,56 zł
(...)- (...)	10,95 zł
(...)	10,53 zł
(...)- (...)	9,63 zł
(...)	4,78 zł
(...)	8,66 zł
(...)- (...)	8,32 zł
(...)	10,35 zł
(...)- (...)	11,16 zł
(...)- (...)	5,97 zł
(...)- (...)	5,57 zł
(...)	7,01 zł
(...)	5,97 zł
(...)- (...)	6,00 zł
(...)	5,95 zł
(...)	6,00 zł
(...)	5,98 zł
(...)- (...)	6,00 zł
(...)	8,12 zł
(...)- (...)	6,40 zł
(...)	6,33 zł
(...)- (...)	6,40 zł
(...)	7,84 z
(...)- (...)	6,66 zł
(...)	6,15 zł
(...)- (...)	5,82 zł
(...)	6,32 zł
(...)	6,61 zł
(...)	6,66 zł
(...)	8,00 zł
(...)- (...)	6,80 zł
(...)	6,18 zł
(...)- (...)	6,80 zł
(...)	8,34 zł
(...)- (...)	7,00 zł
(...)- (...)	7,93 zł
(...)	9,55 zł
(...)- (...)	8,30 zł
(...)	8,18 zł
(...)- (...)	7,30 zł

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w toku kontroli ustalił, że płatnik składek nie był zobowiązany do naliczenia składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r., gdyż ten na podstawie ustaleń kontroli został wyłączony z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownik spółki. Jednocześnie organ ustalił, że płatnik nie był zobowiązany do naliczania składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wynagrodzenia wypłaconego A. P. w okresie od lutego 2016 r. do kwietnia 2016 r., gdyż ten ukończył 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawał w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy.

(decyzja – k. 4-5 akt ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek, działając przez profesjonalnego pełnomocnika. Odwołujący się wniósł o zmianę decyzji poprzez doliczenie do kwot należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za miesiące od sierpnia 2009 r. do lipca 2017 r. składek odprowadzonych przez P. W., a także o zasądzenie od ZUS na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych. Skarżący zarzucił decyzji ZUS naruszenie art. 2, art. 9, art. 10, art. 28 i art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy poprzez błędne przyjęcie, że P. W. nie pozostawał w stosunku pracy z (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r., a tym samym ustalenie, że płatnik składek nie był zobowiązany do odprowadzenia składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w w/w okresie za P. W.. Jednocześnie skarżący wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu rozpoznania odwołania od decyzji ZUS nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. w przedmiocie stwierdzenia, że P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., gdyż wynik w/w sprawy będzie miał bezpośrednie przełożenie na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. W uzasadnieniu odwołania od decyzji skarżący powielił argumentację wskazaną w odwołaniu od decyzji nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3-5 akt VIII U 2058/19)

W odpowiedzi na oba w/w odwołania, jak również na odwołanie od decyzji nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. organ rentowy wniósł o rozpatrzenie w/w odwołań w jednym postępowaniu sądowym z uwagi na okoliczność, iż sprawy są ze sobą powiązane w tym znaczeniu, iż występuje tożsamość stron postępowania tj. płatnika i ubezpieczonego (art. 219 k.p.c). Ewentualnie organ wniósł o zawieszenie postępowania dotyczącego odwołania płatnika od dwóch decyzji ZUS z dnia 3 kwietnia 2019 r. nr (...) oraz (...)/

2019 do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy z odwołania od decyzji ZUS nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r., którą stwierdzono, że P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., zaś prawomocne rozstrzygnięcie w w/w sprawie ma wpływ na kwotę należnych składek na Fundusz Pracy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ponadto w kwestii merytorycznej organ wniósł o oddalenie odwołań płatnika i ubezpieczonego.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-9 verte akt VIII U 2057/19, odpowiedź na odwołanie – k. 7-9 verte akt VIII U 2058/19)

Zarządzeniem z dnia 4 września 2019 r., na podstawie art. 219 k.p.c., tut. Sąd zarządził połączenie do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 2057/19 sprawy VIII U 2058/19 i dalszego prowadzenia spraw pod sygn. akt VIII U 2057/19.

(zarządzenie – k. 11 akt VIII U 2058/19)

Postanowieniem z dnia 9 marca 2020 r. tut. Sąd postanowił na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesić postępowanie w sprawie.

(postanowienie – k. 19 akt VIII U 2057/19)

Postanowieniem z dnia 10 października 2022 r. tut. Sąd podjął zawieszone postępowanie, a także zobowiązał pełnomocnika wnioskodawcy, aby w terminie 10 dni podał czy wobec prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie VIII U 2056/19 cofa odwołanie i wnosi o umorzenie postępowania czy nadal je popiera i z jakich powodów – w terminie 10 dni. W przypadku dalszego popierania odwołania zobowiązał pełnomocników stron do ostatecznego zajęcia stanowiska w sprawie przed wydaniem wyroku.

(postanowienie – k. 34 akt VIII U 2057/19)

Pismem procesowym z dnia 28 października 2022 r. pełnomocnik wnioskodawcy oświadczył, że podtrzymuje w całości wywiedzione odwołanie i wnosi, na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego zainicjowanego wniesieniem skargi o wznowienie postępowania w sprawie III AUa 1325/20 do Sądu Apelacyjnego w Łodzi. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt III AUa 908/21.

(pismo procesowe wnioskodawcy – k. 38 akt VIII U 2057/19)

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2022 r. tut. Sąd na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. postanowił zawiesić postępowanie wobec stanowiska pełnomocników stron.

(postanowienie – k. 60 akt VIII U 2057/19)

Postanowieniem z dnia 29 lutego 2024 r. tut. Sąd postanowił podjąć zawieszone postępowanie w sprawie.

(postanowienie – k. 128 akt VIII U 2057/19)

Na ostatniej rozprawie w dniu 16 kwietnia 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w stawce ryczałtowej.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 16 kwietnia 2024 r. e-protokół (...):03:00-00:05:26 – koperta k. 145)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 29 marca 2004 roku. Organem reprezentującym spółkę jest jednoosobowy zarząd, którego Prezesem jest P. W.. Przedmiotem działalności spółki jest m.in. wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, działalność agentów zajmujących się sprzedażą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych, działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży określonego towaru lub określonej grupy towarów gdzie indziej niesklasyfikowana, sprzedaż hurtowa zboża nasion i pasz dla zwierząt, sprzedaż hurtowa kwiatów i roślin, sprzedaż hurtowa mięsa i wyrobów mięsnych, sprzedaż hurtowa herbaty, kawy kakao i przypraw.

(bezsporne)

Sporną decyzją nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. kwota należnych składek na Fundusz Pracy wynosi za miesiące od sierpnia 2009 roku do lipca 2017 r. kwoty wymienione w decyzji.

(decyzja – k. 2-3 akt ZUS)

Sporną decyzją nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. miesięczna kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi za miesiące za miesiące od sierpnia 2009 roku do lipca 2017 r. kwoty wymienione w decyzji.

(decyzja – k. 4-5 akt ZUS)

Decyzją numer (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że P. W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r., jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z.o.o. w Ł.. W uzasadnieniu wskazano, że P. W. umowę o pracę na stanowisku prezesa zarządu zawarł z osobą reprezentującą spółkę - (...), któremu w dniu 31 lipca 2009 r. dokonał sprzedaży jednego udziału. W rezultacie P. W. posiadał 99% udziałów Spółki o wartości 49.500 zł a drugi ze wspólników W. W. - 1% udziału w spółce o wartości 500 zł, a zatem - jako udziałowiec mniejszościowy - był w istocie udziałowcem iluzorycznym. Tym samym Spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową, zaś jedyny (lub niemal jedyny) wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie powinien uzyskać statusu pracowniczego. W konsekwencji organ rentowy stwierdził, że w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. tytułem do objęcia P. W. ubezpieczeniami społecznymi jest prowadzenie pozarolniczej działalności.

(decyzja – k. 162-163 verte akt VIII U 2057/19)

Wyrokiem z dnia 16 marca 2020 r. Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w sprawie o sygn. akt VIII U 2056/19, oddalił odwołanie wnioskodawcy P. W., zaś Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 21 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1325/20, oddalił apelację skarżącego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że w rezultacie zawartej umowy o pracę z dnia 31 lipca 2009 r. nie powstał stosunek prawny. O zatrudnieniu pracowniczym nie może bowiem decydować wyłącznie spełnienie tylko niektórych elementów. W przypadku odwołującego się nie występował istotny element stosunku pracy, jakim jest podporządkowanie pracownicze. P. W. występował zarówno w roli większościowego udziałowca w spółce, czyli w roli większościowego właściciela kapitału, w tym także prezesa zarządu spółki, a także pracownika spółki. W sytuacjach, w których status właściciela kapitału pokrywa się ze statusem pracownika, nie można mówić o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy. Odwołujący się wykonywał czynności na rzecz samego siebie i we własnym interesie. To jego obciążało ryzyko za ewentualne nieprawidłowości w wykonaniu zadań. W takim układzie dochodziło także do przesunięcia majątkowego w ramach majątku w zasadzie jedynego wspólnika, a zatem nie zachodziła przesłanka odpłatności pracy. Tym samym, Sąd Apelacyjny wskazał, iż podziela pogląd Sądu Najwyższego, gdzie nie przyjmuje się zatrudnienia pracowniczego jedynego lub niemal jedynego wspólnika spółki (np. wyrok z 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09, wyrok z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11). Taka właśnie sytuacja wystąpiła w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy.

(wyrok SA w Łodzi z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1325/20 – k. 94-100 verte akt VIII U 2057/19)

Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt I USK 465/21 odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej odwołującego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1325/20.

(postanowienie SN z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt I USK 465/21 – k. 103 - 105 verte akt VIII U 2057/19)

Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 908/21 odrzucił skargę P. W. o wznowienie postepowania zakończonego prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowe w Łodzi w sprawie o sygn. akt VIII U 2056/19 z dnia 16 marca 2020 r. oraz Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie o sygn. akt III AUa 1325/20 z dnia 21 stycznia 2021 r. Ponadto Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 27 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt III AUzp 106/23 oddalił zażalenie P. W. na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 lipca 2023 r.

(postanowienie SA z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 908/21 - k. 43 załączonych akt III AUa 908/21, postanowienie SA z dnia 27 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt III AUzp 106/23 – k. 65 załączonych akt III AUzp 106/23)

Decyzją nr (...) z dnia 27 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że P. W. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowego jako pracownik u płatnika składek (...) spółki z o.o. od dnia 1 sierpnia 2017 roku.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że prawomocną decyzją z 3 kwietnia 2019 r. stwierdzone zostało, że wcześniej - w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. P. W. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika (...) spółki. z o.o. z siedzibą w Ł., zaś z danych zapisanych w systemie informatycznym ZUS wynika, że po dacie wydania decyzji płatnik składek (...) spółka z o.o. nadal składa za P. W. z kodem tytułu ubezpieczenia - pracownik dokumenty rozliczeniowe (za miesiące od sierpnia 2017 r. do grudnia 2022 r.), w których wykazuje pełen wymiaru czasu pracy, jednocześnie w dniu 15 grudnia 2022 r. wpłynęło pismo płatnika składek (...) Spółki z o.o., podpisane przez wnioskodawcę w którym potwierdził, że nie nastąpiły żadne zmiany dotyczące udziałowców i zarządu spółki, a zatem P. W. jest większościowym wspólnikiem (...) spółki z o.o. posiadającym zdecydowaną większość udziałów - 99 %, a w konsekwencji zdecydowaną większość głosów na zgromadzeniu wspólników, co powoduje, że jest wspólnikiem dominującym, a więc osobą faktycznie decyzyjną w spółce, jego pozycja jako wspólnika większościowego ma zasadniczy wpływ na działalność spółki, biorąc pod uwagę, że zgodnie z przepisami ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1467) uchwały dotyczące działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są podejmowane co do zasady bezwzględną większością głosów; w takim układzie właścicielskim wnioskodawca może samodzielnie podejmować uchwały dotyczące spółki, zaś udział drugiego wspólnika jest w istocie iluzoryczny, zaś będąc nadal niemal jedynym wspólnikiem (...) Spółki z o. o. nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako jej pracownik, ponieważ w przypadku umowy o pracę istotne jest czy pracownik wykonuje pracę podporządkowaną w rozumieniu art. 22 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

(decyzja – k. 166-168 akt VIII U 2057/19)

Wyrokiem z dnia 13 lutego 2024 r. Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt VIII U 489/23 oddalił odwołanie P. W. od w/w decyzji.

(wyrok SO w Łodzi z dnia z 13 lutego 2024 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 489/23 – k. 148 akt VIII U 2057/19)

P. W. złożył apelację od w/w wyroku. Sprawa zawisła przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi pod sygn. akt III AUa 324/24.

(apelacja P. W. z dnia 22 marca 2024 r. – k. 157-161 verte akt VIII U 2057/19 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności dokumenty zawarte w aktach sprawy, w tym o dokumenty z akt rentowych oraz z załączonych akt sądowych o sygn.: VIII U 2056/19, VIII U 489/23, III AUa 1325/20, III AUa 324/24, III AUa 908/21 i III AUzp 106/23.

Zebrany materiał dowodowy nie nasuwa wątpliwości i pozwala tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Obydwa odwołania nie zasługują na uwzględnienie i podlegają oddaleniu.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było ustalenie czy płatnik składek (...) Sp. z o.o. był uprawniony w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. przyjąć do podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzenie P. W. jako pracownika w/w spółki. W ocenie ZUS-u, w związku z wyłączeniem przez organ na podstawie ustaleń kontroli P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownika spółki, płatnik składek nie był również zobowiązany do odprowadzania składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za P. W. w spornym okresie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż w myśl art. 104 ust. 1 i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2023.0.735) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, opłacają pracodawcy za osoby pozostające w stosunku pracy za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast stosownie do art. 2, art. 9, art. 10, art. 28 i art. 29 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1087) pracodawcy objęci działaniem ustawy są obowiązani opłacać za pracowników składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustalone od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Bezspornym jest między stronami, że w toku postępowania sądowego o sygn. akt VIII U 2056/19 zostało prawomocnie ustalone, że w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r., czyli w okresie spornym w niniejszej sprawie, P. W. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika (...). z o.o. z siedzibą w Ł.. Należy podkreślić, że powyższy wyrok był poddany kontroli instancyjnej i stał się prawomocny na skutek wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia z 21 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1325/20 oddalającego apelację P. W.. W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny podkreślił, że na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 31 lipca 2009 r. pomiędzy (...) Sp. z o.o. w Ł. a P. W., nie powstał stosunek prawny charakteryzujący się cechami stosunku pracy, o których mowa w art. 22 § 1 k.p.

Zgodnie z dyspozycją art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej.

Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez te podmioty, że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2011 r., IV CSK 563/10, LEX 864020).

Skutek materialno-prawny prawomocnego orzeczenia oznacza, że prawomocne orzeczenie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, potwierdza go i czyni go niewątpliwym. Jeśli zatem dane zagadnienie prawne zostało prawomocnie rozstrzygnięte w pierwszym procesie, stanowi kwestię wstępną (prejudycjalną) w innym procesie, w którym dochodzone jest inne żądanie. Związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, że sąd obowiązany jest uznać, iż kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku i w późniejszym procesie kwestia ta nie może być już ponownie badana (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2003 r., I CKN 263/01, M. Prawn. 2015, nr 2, s. 85).

Nie jest w świetle powyższego dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnym postępowaniu, chociażby przedmiot tych spraw się różnił (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 225/10, LEX nr 896456).

W uzasadnieniu wyroku z dnia 20 maja 2014 r., I PK 295/13 (LEX nr 1483572) Sąd Najwyższy wyjaśnił ponadto, że związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, iż sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku, nawet jeżeli argumentacja prawna, na której opiera się to rozstrzygnięcie jest nietrafna. W późniejszej sprawie kwestia ta nie może być już w ogóle badana. Związanie orzeczeniem oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2008 r., IV CSK 441/07, LEX nr 376385).

Prawomocne orzeczenie sądu opiera swoje znaczenie na prawach podmiotowych, o które proces się toczył, a udzielając ochrony prawnej (bądź też odmawiając jej udzielenia) realizuje również samo prawo do wymiaru sprawiedliwości, mające swoje konstytucyjne źródła (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Dopuszczenie do możliwości rozbieżnego oceniania zasadności tego samego roszczenia, w tych samych okolicznościach, w różnych orzeczeniach byłoby zaprzeczeniem społecznie oczekiwanych reguł ochrony prawnej i naruszeniem zasady zaufania do wymiaru sprawiedliwości. Moc wiążąca ma gwarantować poszanowanie prawomocnego orzeczenia sądu, regulującego stosunek prawny będący przedmiotem rozstrzygnięcia. Prawomocny wyrok, z punktu widzenia jego prejudycjalnego znaczenia także w innej sprawie, swą mocą powoduje, że nie tylko nie może być zmieniony lub uchylony, ale że nie jest możliwe odmienne ocenianie i uregulowanie tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami (por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., IV CSK 89/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 15; z dnia 6 marca 2014 r., V CSK 203/13, OSNC 2015, nr 2, poz. 23; a także z dnia 4 listopada 2016 r., I CSK 736/15, LEX nr 2156645).

Z prawomocnością orzeczenia sądowego ściśle związana jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.). Zgodnie z powyższym przepisem wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Natomiast moc wiążąca orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) rozważana jest jedynie wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa niż ta, w której wydano poprzednie orzeczenie oraz gdy kwestia rozstrzygnięta innym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Wynikający z mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia walor prawny zawartego w jego treści rozstrzygnięcia (osądzenia) występuje w nowej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, choć przedmiot obu spraw jest inny. W takiej nowej sprawie skutek pozytywny (materialny) rzeczy osądzonej przejawia się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2018 r., I PK 121/17, LEX nr 2508169).

Należy przy tym zaznaczyć, że z powagi rzeczy osądzonej korzysta jedynie sentencja wyroku, natomiast jego motywy (zawarte w uzasadnieniu) tylko w takich granicach w jakich stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia, niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu, a przede wszystkim indywidualizacji sentencji wyroku jako rozstrzygnięcia o przedmiocie sporu i w jakim określają one istotę danego stosunku prawnego (tak np. Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 15 marca 2002 r., II CKN 1415/00, LEX nr 53284 oraz z dnia 29 marca 2006 r., II PK 163/05, OSNP 2007, nr 5-6, poz. 71).

Znaczenie takie mogą mieć więc tylko te elementy uzasadnienia, które dotyczą rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, w których sąd wypowiada się w sposób stanowczy, autorytarny o żądaniu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CK 528/03, LEX nr 188496 oraz z dnia 21 września 2005 r., V CK 139/05, LEX nr 186929, a także uzasadnienie uchwały tego Sądu z dnia 12 lipca 2018 r., III CZP 3/18, www.sn.pl).

W świetle powyższego, biorąc pod uwagę, że P. W. w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do 31 lipca 2017 r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika (...) spółki. z o.o. z siedzibą w Ł. (co zostało stwierdzone w prawomocnej decyzji organu rentowego nr (...) z dnia 3 kwietnia 2019 r.) należy zauważyć, iż płatnik składek nie był uprawniony do przyjęcia w spornym okresie do podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzenia P. W. jako pracownika w/w spółki.

W konsekwencji należy stwierdzić, iż decyzja organu rentowego z dnia 3 kwietnia 2019 r. numer (...) oraz decyzja z dnia 3 kwietnia 2019 r. numer (...) są prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołania o czym orzekł, jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach, w punkcie 2 sentencji wyroku, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U z 2023 r., poz. 1935) zasądzając od (...) Sp. z o.o. w Ł. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 360,00zł – mając na uwadze, że niniejsza sprawa dotyczyła odwołań od dwóch decyzji organu rentowego. Zaś zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.

A.Ł.