Treść orzeczenia VIII U 2113/17 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

VIII U 2113/17 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-05-13

Sygn. akt VIII U 2113/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 1.08.2017 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., na podstawie ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, po rozpoznaniu wniosku z 19.06.2017 r. przyznał W. D. emeryturę od 16.07.2017 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, ustalając termin płatności świadczenia na 25 dzień każdego miesiąca.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 527166,25 zł;

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 58900,77 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,90 miesięcy;

Wyliczona zgodnie z zasadami art. 26 ww. ustawy kwota emerytury wyniosła 2792,12 zł miesięcznie.

( decyzja – k. 8 akta ZUS)

Decyzją z 21.09.2017 r., znak: (...)-2005, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., po rozpoznaniu wniosku z 24.08.2017 r., na podstawie ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), odmówił ponownego ustalenia kapitału początkowego W. D., argumentując, że wnioskodawca nie przedłożył nowych dokumentów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego.

(decyzja k. 86 akt kapitałowych ZUS)

Uznając powyższe decyzje za krzywdzące W. D. złożył od nich odwołania, wnosząc o uwzględnienie w stażu odpowiedzialnym za wartość kapitału początkowego wszystkich okresów zatrudnienia, które dotychczas były uwzględnione przy rencie z tytułu niezdolności do pracy, a nadto zakwestionował wartość dochodów przyjętych do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego za lata 1983 i 1984. W uzasadnieniu podał, że ZUS nie ustalił okoliczności prowadzących do stwierdzenia, że wnioskodawcy nie przysługuje świadczenie emerytalne przy przyjęciu wskaźników za lata 1983 i 1984 jak w załączniku do decyzji z 2008 r. Negując prawidłowość decyzji z 21.09.2017 r. podkreślił, że ZUS wyliczył już wskaźniki procentowe jego wynagrodzenia w 2008 r., a następnie po uwzględnieniu odwołania częściowo doliczył kolejne okresy ubezpieczenia w 2009 r., konkludując, że na tej podstawie przyznano mu określonej wysokości rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wyjaśnił, że w czerwcu 2017 r. złożył wniosek o przyznanie emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego, a ZUS wydał zakwestionowaną decyzję i zaliczył mu w innych wysokościach wskaźniki procentowe, które mają wpływ na wysokość świadczenia, niż te, które przyjął na podstawie tych samych dokumentów w 2008 r., akcentując, że w szczególności chodzi o lata 1983 i 1984, gdzie w 2008 r. we wskaźnikach przyjęto za nie odpowiednio 156,10% i 146,01%, a w 2017 r. przyjęto za te same okresy odpowiednio 99,65% i 94,5%. Ponadto wskazał, że we wskaźnikach za 1981 i 1982 r. w 2008 r. przyjęto 124,39% i 95,60%, podczas gdy w 2017 r. wzięto pod uwagę lata 1991 i 1992, gdzie wskaźniki te były znacząco niższe (78,33% i 76,84%), wywodząc z powyższego, że nie było to przyjęcie wskaźników z 10 kolejnych najlepszych lat, co w efekcie wpłynęło na obniżenie wskaźnika według wyliczeń możliwych do wyliczenia przez skarżącego we własnym zakresie o ok. 17,27%, podkreślając, że wskaźnik taki może przełożyć się na wyższą emeryturę aż o ok. 200 zł miesięcznie według jego wyliczeń. Co się tyczy okresów składkowych to skarżący zakwestionował wyliczenie na dzień 31.12.1998 r., wskazując, że w miejsce 288 miesięcy składkowych, biorąc pod uwagę decyzję rentową, należało przyjąć 319 miesięcy, co również miało wpływ na wysokość jego świadczenia.

(odwołanie k. 2-4)

Decyzją z 30.10.2017 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. dla W. D., jako podstawę wymiaru przyjęto kwotę 1404,39 zł ustaloną decyzją z 28.06.2017 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego, z uwzględnieniem 290 miesięcy okresów składkowych, 15 miesięcy okresów nieskładkowych, współczynnika proporcjonalnego wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego –80,63%, 24 % kwoty bazowej – 293,01 zł, średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy. Kapitał początkowy ustalono mnożąc 24% kwoty bazowej, czyli 293,01 zł przez współczynnik 80,63% oraz pomnożenie 1,3% podstawy wymiaru kapitału w wysokości 1404,39 zł za każdy rok okresów składkowych i pomnożenie 0,7% podstawy wymiaru w wysokości 1404,39 zł za każdy rok okresów nieskładkowych, a następnie dodanie obliczonych w ten sposób poszczególnych kwot, co dało wynik w wysokości 689,87 zł i tak obliczoną wartość pomnożono przez liczbę miesięcy średniego dalszego trwania życia, co pozwoliło na ustalenie wartości kapitału początkowego w kwocie 144182,83 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów:

- od 18.05.1973 r. do 15.06.1973 r. z uwagi na nieopłacenie składki na ubezpieczenie społeczne,

- od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. z uwagi na to, że na tę okoliczność brak świadectwa pracy bądź właściwego wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej, w której widnieje zapis, ale nie wyczerpuje on wpisu pod względem formalnym – okres ten był wcześniej przyjęty w ogólnym stażu pracy przy rencie z tytułu niezdolności do pracy, a nie powinien,

- od 11.12.1992 r. do 30.12.1992 r., gdyż dotyczy zasiłku chorobowego niepłatnego.

(decyzja – k. 98-99 akt kapitałowych ZUS)

Następnie decyzją z dn. 31.10.2017 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., w związku z ponownym ustaleniem kapitału początkowego przeliczył emeryturę W. D. od 16.07.2017 r., tj. od daty, od której przyznano świadczenie, ustalając termin płatności świadczenia na 25 dzień każdego miesiąca.

- po korekcie kapitału początkowego na koncie, kwota skorygowanego i zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 530194,27 zł;

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 58900,77 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,90 miesięcy;

Wyliczona zgodnie z zasadami art. 26 ww. ustawy kwota emerytury wyniosła 2806,55 zł miesięcznie.

( decyzja w aktach ZUS)

W odpowiedziach na powyższe odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, jednocześnie wyjaśniając, że w trakcie procesu odwoławczego organ rentowy wydał decyzję z 30.10.2017 r., znak (...)-2005, mocą której wartość kapitału początkowego została zmieniona poprzez uwzględnienie jako okresu składkowego dodatkowego okresu zatrudnienia od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. (okres ten był zaliczony przy rencie z tytułu niezdolności do pracy) i kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 144182,83 zł (wcześniej wartość kapitału początkowego ustalonego decyzją z 28.06.2017 r. wynosiła 143359,37 zł). Jednocześnie Zakład wyjaśnił, że do ustalenia kapitału początkowego nie uwzględniono następujących okresów:

- od 18.05.1973 r. do 15.06.1973 r. z uwagi na nieopłacenie składki na ubezpieczenie społeczne,

- od 11.12.1992 r. do 30.12.1992 r., gdyż dotyczy zasiłku chorobowego niepłatnego.

Zakład wskazał, że na wysokość kapitału początkowego mają wpływ okresy składkowe w wymiarze 24 lat, 2 miesięcy, 12 dni, tj. 290 miesięcy i okresy nieskładkowe w wymiarze 1 roku, 3 miesięcy i 4 dni, tj. 15 miesięcy.

Ponadto ZUS wyjaśnił, że trakcie postępowania odwoławczego, wobec wydania decyzji z 30.10.2017 r. o ponownym obliczeniu kapitału początkowego, wydana została przez ZUS również współistniejąca decyzja z 31.10.2017 r., znak: ENP/25/053114749 o przeliczeniu emerytury od 16.07.2017 r., tj od daty, od której przyznano świadczenie, wskazując, że emerytura została ustalona w kwocie 2806,55 zł.

Organ rentowy podniósł, że roszczenia skarżącego podniesione w jego odwołaniach zostały częściowo zaspokojone przez w/w nowo wydane decyzje.

Jednocześnie Zakład podtrzymał swoje stanowisko w kwestii związanej z ustaleniem podstawy wymiaru kapitału początkowego w stosunku do lat 1983, 1984, wyjaśniając, że organ rentowy za 1983 r. uwzględnił kwotę przeciętnej podstawy wymiaru składek w wysokości 173.089 zł (146.089 zł – kwota wynikająca z dokumentów + 27.000 zł minimalne wynagrodzenie obowiązujące w sferze gospodarki narodowej) a za 1984 r. uwzględnił kwotę przeciętnej podstawy wymiaru składek w wysokości 175.026 zł (148.926 zł – kwota wynikająca z dokumentów + 18.000 zł minimalne wynagrodzenie obowiązujące w sferze gospodarki narodowej). Zakład wskazał, że do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął – według najkorzystniejszego wariantu – przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych, tj. z okresu od 1.01.1983 r. do 31.12.1992 r. i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 115,03% (decyzja z 28.06.2017 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego).

(odpowiedzi na odwołania k. 8 załączonej sprawy VIII U 2114/17)

Uznając za krzywdzące również decyzje z dnia 30.10.2017 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego oraz z dnia 31.10.2017 r. o przeliczeniu emerytury w związku z ponownym ustaleniem wysokości kapitału początkowego, wnioskodawca złożył od nich odwołania, wnosząc o ich zmianę poprzez uwzględnienie wskaźników procentowych za lata 1983 i 1984 jak w 2008 r., a także uwzględnienie okresu pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. w okresie 5.05.1976 r. - 26.06.1976 r. oraz w Zakładzie (...) w O. w okresie 21.05.1976 r. - 13.07.1976 r. i uwzględnienie osiąganych w tych okresach dochodów, i na tej podstawie ponowne przeliczenie wysokości kapitału początkowego, a co za tym idzie również świadczenia emerytalnego.

( odwołania k. 2-3 akt VIII U 2230/17, k. 2-3 akt VIII U 2231/17)

W odpowiedziach na w/w odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie i łączne rozpoznanie z odwołaniami ubezpieczonego od decyzji emerytalnej z dn. 1.08.2017 r. i od decyzji kapitałowej z dn. 21.09.2017 r. W uzasadnieniu Zakład wskazał, że w przypadku nieuwzględnionego do stażu pracy okresu zatrudnienia 5.05.1976 r. - 26.06.1976 r. podtrzymuje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji kapitałowej, a co do okresu 21.05.1976 r. - 13.07.1976 r. wyjaśnił, że nie został on opisany jako nieuwzględnionony, ani też nie został zaliczony do ogólnego stażu pracy odpowiedzialnego za wartość kapitału początkowego. Ponadto przytoczył tożsamą argumentację jak w odpowiedziach na odwołania od wcześniej zaskarżonych decyzji.

(odpowiedzi na odwołania k. 7-8 akt VIII U 2230/17, k. 7-8 akt VIII U 2231/17)

Zarządzeniem z 30.11.2017 r. sprawa VIII U 2231/17 została połączona do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 2230/17 (k. 10 akt VIII U 2231/17).

Postanowieniem z 8.02.2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił połączyć sprawę z odwołania W. D. od decyzji z 21.09.2017 r. o sygn. VIII U 2114/17 ze sprawą z odwołania W. D. od decyzji z 1.08.2017 r. o sygn. VIII U 2113/17 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ( k. 24 załączonej sprawy VIII U 2114/17, e-prot. z 8.02.2018 r.: 00:00:15).

Na rozprawie z dn. 8.02.2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania (e-prot. z 8.02.2018 r.: 00:01:34).

Postanowieniem z 19.04.2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił połączyć sprawę o sygn. VIII U 2230/17 ze sprawą o sygn. VIII U 2113/17 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (k. 24 załączonej sprawy VIII U 2230/17).

W piśmie procesowym z 16.04.2018 r. i na rozprawie w dn. 19.04.2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania i wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego, według norm prawem przepisanych, żądając zaliczenia do stażu pracy odwołującego wynikających ze świadectw pracy i książeczki pracowniczej okresów zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. w okresie 5.05.1976 r. - 26.06.1976 r. oraz w Zakładzie (...) w O. w okresie 21.05.1976 r. - 13.07.1976 r. z wynagrodzeniem akordowym 12 zł/godz., a także żądając wyliczenia przez ZUS dochodów skarżącego za lata 1981 – 1984, argumentując, że pozwoli to na weryfikację przyjętego przez Zakład wskaźnika uzyskiwanych przez ubezpieczonego dochodów, w szczególności z uwagi na to, że wskaźniki te w decyzji z 2008 r. zostały przyjęte w znacznie wyższej wysokości niż w 2017 r., do czego brak racjonalnych przesłanek.

Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań, wyjaśniając, że jeśli chodzi o rok 1976 to organ rentowy przyjął kwotę wynagrodzenia wskazaną w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego, natomiast jeśli chodzi o okres zatrudnienia w Zakładzie (...) od 5.05 do 26.06.1976 r. to nie mógł on zostać przyjęty ponieważ brak jest świadectwa pracy, a z legitymacji ubezpieczeniowej nie można go uwzględnić, ponieważ istnieją braki formalne, wskazując, że z pieczątki wynika data 1.05.1976 r. a wnioskodawca wskazuje na 5.05.1976 r., a nadto są to dwa różne zakłady pracy, zatem winny być dwa różne stemple, dodatkowo podnosząc, że stąd nie można przyjąć wynagrodzenia, które zostały wykreślone z legitymacji ubezpieczeniowej. Ponadto pełnomocnik Zakładu argumentował, że nie można przyjąć wskaźników podanych w decyzji z 2008 r. ponieważ została ona uchylona decyzją z 2009 r., do której wnioskodawca się nie odwołał, akcentując, że wskaźnik przyjęty do obliczenia wysokości renty był zawyżony, jednocześnie wyjaśniając, że ZUS nie żądał zwrotu nadpłaconych kwot, ale w momencie złożenia nowego wniosku świadczenie ubezpieczonego zostało ponownie obliczone.

(p ismo pełnomocnika odwołującego k. 42-43, e-prot. z 19.04.2018 r.: 00:01:48, 00:04:28)

W piśmie procesowym z 2.05.2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania i wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm prawem przepisanych, żądając 1) przeliczenia emerytury przy przyjęciu do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego w miejsce wskaźnika z roku 1992 (78,84%) przyjętego przy decyzji z 2017 r., wskaźnika za rok 1981 (89,33%) lub zgodnie z k. 91 v. akt, gdzie podano wskaźnik 119,11%; 2) przeliczenia kapitału początkowego przy przyjęciu okresu zatrudnienia i dochodów otrzymywanych przez skarżącego z (...) w O. za okres 21.05.1976 r. - 13.07.1976 r. w wysokości wynikającej ze świadectwa pracy 12 zł/godz. oraz wpisu w książeczce ubezpieczeniowej, 3) przeliczenia dochodów skarżącego z 1982 r. na podstawie stawek godzinowych podanych w świadectwie pracy oraz wpisów do legitymacji ubezpieczeniowej.

( pismo pełnomocnika odwołującego k. 50)

W piśmie procesowym z 18.05.2018 r. ZUS argumentował, że:

1) do kapitału początkowego przyjęto najkorzystniejszy wariant czyli z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1983-1992, gdzie wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 115,03%, dodając, że wskaźnik z 20 najkorzystniejszych lat jest niższy -91,14% i akcentując, że nie można zamienić 1992 r. na 1981 r., gdyż musi to być 10 kolejnych lat, a inne warianty byłyby mniej korzystne;

2) nie ma podstaw do obliczenia wysokości świadczenia odwołującego na podstawie stawki godzinowej, gdyż nie wiadomo ile godzin faktycznie przepracował w miesiącu;

3) świadectwo pracy nie jest dokumentem na podstawie, którego można obliczyć wysokość wynagrodzenia a wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej są poprawione i dlatego nie można ich uwzględnić.

(pismo ZUS k. 55)

W piśmie procesowym z 5.11.2018 r. pełnomocnik odwołującego wniósł o uwzględnienie dodatkowo okresu pracy skarżącego w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w C. od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. z wynagrodzeniem akordowym 9 zł/godz.

(pismo procesowe pełnomocnika odwołującego k. 83-84)

Na rozprawie z 9.04.2019 r. strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie, przy czym pełnomocnik odwołującego nie kwestionował hipotetycznego wyliczenia organu rentowego i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych ( e-prot. z 9.04.2019 r.: 00:02:12, 00:02:19, 00:03:41, 00:04:18, 00:05:25).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - W. D. urodził się (...) / bezsporne/.

Decyzją z 8.01.2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył rentę wnioskodawcy od 5.12.2007 r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru renty przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 102,49% z lat:

1981 – podstawa wymiaru składek 114774 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 124, 39%

1982 -podstawa wymiaru składek 133435 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 95,60%

1983 -podstawa wymiaru składek 271150 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -156,10%

1984 – podstawa wymiaru składek 295015 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 146,01%

1985 -podstawa wymiaru składek 415084 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -172,91%

1986 – podstawa wymiaru składek 514147 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -177,82%

1987 -podstawa wymiaru składek 621078 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -177,35%

1988 – podstawa wymiaru składek 586128 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -92,00%

1989 – podstawa wymiaru składek 2113369 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -85,18%,

1990 -podstawa wymiaru składek 10718354 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -86,75%,

1991 – podstawa wymiaru składek 16238000 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 76,45%,

1992 – podstawa wymiaru składek 27061755 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -76,84%,

1994 – podstawa wymiaru składek 44441500 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -69,51%,

1997 – podstawa wymiaru składek 8098,69 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -63,55%,

1998 – podstawa wymiaru składek 10683,52 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -71,83%,

1999 – podstawa wymiaru składek 16255,77 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -79,37%,

2000 – podstawa wymiaru składek 17369,79 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -75,24%,

2001 –podstawa wymiaru składek 18809,81 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -76,02%,

2002 – podstawa wymiaru składek 19361,81 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -75,64%,

2003 – podstawa wymiaru składek 18840 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % 71,32%

/decyzja k. 95 akt ZUS, załącznik do decyzji k. 93 akt ZUS/

Następnie decyzją z 8.07.2009 r. ZUS uchylił w/w decyzję z 8.01.2008 r. jednocześnie stwierdzając, że nadpłacone kwoty nie ulegają zwrotowi i przyjął do ustalenia podstawy wymiaru renty wnioskodawcy przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 93,32% z lat:

1981 podstawa wymiaru składek 82423 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 89,33%

1983 podstawa wymiaru składek 173089 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -99,65%

1984 podstawa wymiaru składek (...), stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -86,61%

1985 podstawa wymiaru składek 415084 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -172,91%

1986 podstawa wymiaru składek 514147 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -177,82%

1987 podstawa wymiaru składek 621078 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -177,35%

1988 podstawa wymiaru składek 586128 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -92,00%

1989 podstawa wymiaru składek 2113369 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -85,18%

1990 podstawa wymiaru składek 10718354 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -86,75%

1991 podstawa wymiaru składek 16238000 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -76,45%

1992 podstawa wymiaru składek 27061755 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -76,84%

1994 podstawa wymiaru składek 44441500 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -69,51%

1996 podstawa wymiaru składek 6601,42 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -63,01%

1997 – podstawa wymiaru składek 8098,69 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -63,55%,

1998 – podstawa wymiaru składek 10683,52 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -71,83%,

1999 – podstawa wymiaru składek 16255,77 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -79,37%,

2000 – podstawa wymiaru składek 17369,79 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -75,24%,

2001 –podstawa wymiaru składek 18809,81 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -76,02%,

2002 – podstawa wymiaru składek 19361,81 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -75,64%,

2003 – podstawa wymiaru składek 18840 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % 71,32%

/decyzja k. 159-160 akt ZUS, załącznik k. 149-150 akt ZUS/

Wnioskodawca nie złożył odwołania od w/w decyzji z 8.07.2009 r. /bezsporne/.

Decyzją z 15.02.2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. ustalił kapitał początkowy dla W. D. na dzień 1.01.1999 r. Do obliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1983 r. do 31.12.1992 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 110,56%, do obliczenia którego Zakład przyjął w latach:

1983 - podstawa wymiaru składek 114774 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 84, 10%

1984 podstawa wymiaru składek 148926 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 73,71 %

1985 podstawa wymiaru składek 415084 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 172, 91%

1986 podstawa wymiaru składek 514147 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 177, 82%

1987 podstawa wymiaru składek 621078 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 177,35%

1988 podstawa wymiaru składek 586048 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 91, 99%

1989 podstawa wymiaru składek 2128289 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 85, 78%

1990 podstawa wymiaru składek 10718354 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 86, 75%

1991 podstawa wymiaru składek 16638000 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 78,33%

1992 podstawa wymiaru składek 27061755zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 76, 84%

/ decyzja k. 77 wraz załącznikiem k. 75 akt kapitałowych/.

Wnioskodawca - W. D. złożył wniosek o emeryturę z wieku powszechnego w dniu 19.06.2017 r./ bezsporne/.

Decyzją z 28.06.2017 r. ZUS ponownie ustalił kapitał początkowy dla wnioskodawcy na dzień 1.01.1999 r. na kwotę 143359,37 zł do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wskaźnik wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1983 r. do 31.12.1992 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 115,03% do obliczenia którego Zakład przyjął: za:

1983 podstawa wymiaru składek 173089zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -99,65 %

1984 podstawa wymiaru składek 175026 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 94,50%

1985 podstawa wymiaru składek 415084 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 172,91%

1986 podstawa wymiaru składek 514147 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % -177,82 %

1987 podstawa wymiaru składek621078 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 177,35%

1988 podstawa wymiaru składek 586048 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 100,35%

1989 podstawa wymiaru składek 2128289 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 85,78%

1990 podstawa wymiaru składek 10718354 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 86,75%

1991 podstawa wymiaru składek 16638000 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 78,33%

1992 podstawa wymiaru składek 27061755 zł; stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % - 76,84%.

Do obliczenia kapitału początkowego Zakład przyjął okresy składkowe w ilości 24 lata, 6 dni, tj. 288 miesięcy i okresy nieskładkowe w ilości 1 rok, 3 miesiące i 4 dni, tj. 15 miesięcy

/ decyzja k. 83 wraz załącznikiem 85 akt kapitałowych/

Za rok 1976 Zakład przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 8318 zł, na którą złożyły się: kwota 4038 zł wynikająca z dokumentów, kwota 2440 zł odpowiadająca minimalnemu wynagrodzeniu obowiązującemu w sferze gospodarki narodowej za okres od 1.0. (...). od 1.04.1976 r. oraz kwota 1840 zł odpowiadająca minimalnemu wynagrodzeniu za okres od 15.11.1976 r. do 31.12.1976 r.

Za rok 1983 organ rentowy uwzględnił odwołującemu przeciętną podstawę wymiaru składek w wysokości 173089 zł, na którą złożyła się kwota 146089 zł wynikająca z dokumentów i kwota 27000 zł minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w sferze gospodarki narodowej.

Za rok 1984 organ rentowy uwzględnił odwołującemu przeciętną podstawę wymiaru składek w wysokości 175026 zł, na którą złożyła się kwota 148926 zł wynikająca z dokumentów i kwoty 8100 zł minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w sferze gospodarki narodowej i 18000 zł minimalnego wynagrodzenia.

/ wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 81-82 akt kapitałowych/

Zgodnie ze świadectwem pracy z 19.07.1976 r. odwołujący był zatrudniony w spornym okresie od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. w Zakładzie (...) w O. ostatnio na stanowisku murarza za wynagrodzeniem akordowym 12 zł/godz. / akta osobowe w kopercie k. 99: świadectwo pracy, angaż z 21.05.1976 r./.

Wnioskodawca zgodnie z zachowanym oryginalnymi listami płacowymi i kartami wynagrodzeń z w/w okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) w O. uzyskał łącznie od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. wynagrodzenie w wysokości 6071,00 zł / karty wynagrodzeń w kopercie k. 99 listy płac k. 96-98/.

Zgodnie ze świadectwem pracy z 24.09.1976 r. wnioskodawca był zatrudniony w okresie od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. w pełnym wymiarze czasu pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w C. ostatnio na stanowisku murarza, na którym uzyskiwał wynagrodzenie w akordzie 9,50 zł/godz. /świadectwo pracy k. 7 akt kapitałowych i w aktach osobowych w kopercie za kartą 102/.

Zgodnie z wpisem do legitymacji ubezpieczeniowej w/w okresie zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w C. wnioskodawca uzyskał wynagrodzenie 4038,00 zł / legitymacja ubezpieczeniowa str. 83 k. 108 akt ZUS/.

Nie zachowała się dokumentacja osobowa i płacowa wnioskodawcy ze spornego okresu zatrudnienia od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z.. Wnioskodawca nie posiada świadectwa pracy z w/w okresu zatrudnienia w przedmiotowym zakładzie pracy, ani też żadnych innych dokumentów, w tym umożliwiających odtworzenie jego rzeczywistych zarobków z tego zakładu pracy / niesporne/.

Wnioskodawca posiada dwie legitymacje ubezpieczeniowe tj. jedną wydaną 20.08.1969 r. i drugą wydaną 10.03.1976 r. /niesporne, a nadto zeznania wnioskodawcy e-prot. z 20.09.2018 r.: 00:06:14 – 00:14:34, legitymacje ubezpieczeniowe k. 108 akt ZUS/.

W legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy znajduje się na str. 82 wpis opatrzony datą 1. (...). i stemplem Państwowe Gospodarstwo Rolne w W. pow. Z., a na str. 83 rzeczonej legitymacji w rubryce zarobki rok 1976 wykreślona została kwota 6780 / legitymacje ubezpieczeniowe wdana 10.03.1976 r. k. 108 akt ZUS/.

Zgodnie z hipotetycznym wyliczeniem ZUS w wariancie z uwzględnieniem następujących okresów zatrudnienia i wynagrodzenia wnioskodawcy:

-: od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. w (...) w O. przy przyjęciu wynagrodzenia zgodnie z listami płac od maja do lipca 1976 r. 6071 zł,
-: od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. w (...) w C. przy przyjęciu wynagrodzenia 4038 zł zgodnie z legitymacją ubezpieczeniową (nie przyjęto stawki godzinowej 9,50 zł gdyż byłaby mniej korzystna)

wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z 10 lat kalendarzowych od 1983 do 1994 wynosi 115,03% i pozostaje bez zmian jako najkorzystniejszy, z 20 lat, tj. 1971, 1973, 1974, 1978, 1981, 1983-1992, 1994-1998 wyniósł 91,75% ,

staż pracy wyniósł 24 lata, 4 miesiące i 6 dni okresów składkowych i 1 rok, 3 miesiące i 4 dni okresów nieskładkowych.

Obliczenie wysokości emerytury zgodnie z art. 26 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na dzień 16.07.2017 r.:

- kwota składki zaewidencjonowanej na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 58900,77 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 534375,16 zł,

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,90 miesięcy,

- wyliczona kwota emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 w/w ustawy wynosi 2826,47 zł .

/ hipotetyczne wyliczenie organu rentowego wraz z załącznikami k. 122- 128/.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy odtworzył na podstawie powołanych dokumentów, a także zeznań wnioskodawcy i niekwestionowanego przez odwołującego wyliczenia hipotetycznego ZUS kapitału początkowego i emerytury wnioskodawcy przy uwzględnieniu w dwóch wyżej opisanych wariantów.

Sąd uznał, że nie zasługują na aprobatę twierdzenia strony skarżącej o uwzględnieniu wskaźników procentowych za lata 1983 i 1984 jak w decyzji rentowej z dn. 8.01.2008 r., albowiem szczegółowa lektura i analiza akt zusowskich wskazuje, że decyzja ta została uchylona późniejszą decyzją z 8.07.2009 r. którą organ rentowy jednocześnie stwierdził, że nadpłacone kwoty nie ulegają zwrotowi i przyjął do ustalenia podstawy wymiaru renty wnioskodawcy przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 93,32% z lat 1981, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1994, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003. Odwołujący wszak nie odwołał się do decyzji (...).09.2009 r., która stała się prawomocna.

Ponadto Sąd zważył, że jeśli chodzi o zaskarżoną decyzję z 30.10.2017 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy to ZUS przyjął do wyliczenia wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego za kartą od 91 do 97 akt kapitałowych, tj. jak do decyzji z 30.10.2017 r.

Sąd swoje rozstrzygnięcie oparł na II wariancie hipotetycznych wyliczeń ZUS, albowiem co do uwzględnionego w wariancie I spornego okresu zatrudnienia od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. przy przyjęciu minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym czasie w j.g.u. w wysokości 2120 zł, zdaniem Sądu nie było podstaw w świetle całokształtu materiału dowodowego. Sąd zważył bowiem, że wnioskodawca nie dysponuje ani świadectwem pracy z tego okresu zatrudnienia, ani dokumentacją płacową z tego okresu, jak również i to, że nie zachowała się dokumentacja osobowa z rzekomego w/w okresu zatrudnienia ubezpieczonego, a w jego legitymacji ubezpieczeniowej wpisano datę 1.05.1976 r. nie zaś 5.05.1976 r., przy której zresztą widnieje stempel innego zakładu pracy, zaś w rubryce zarobki rok 1976 wykreślona została kwota 6780. Sąd uznał w tym stanie rzeczy, że nie ma wiarygodnych dowodów pozwalających na stanowcze ustalenie, że zgodnie z twierdzeniami skarżącego, iż faktycznie pracował on od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. i że uzyskiwał tym samym co najmniej minimalne wynagrodzenie obowiązujące wówczas w j.g.u.

Nadto nieomal w tym samycm okresie wnioskodawca pracował od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. w Zakładzie (...) w O. na stanowisku murarza w pełnym wymiarze czasu pracy. Zatem zupełnie niewiarugodne jest aby mógł w tym samym okresie faktycznie pracować dwóch zakładach pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Pozostałe wątpliwosći zwiazane z przedstawionymi przez odwołującego dowodami tylko potwierdzają przekonanie sądu, iż wnioskodawca nie pracował od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z..

Z tych względów Sąd uznał, że należy oprzeć się na II wariancie hipotetycznych wyliczeń organu rentowego, w którym Zakład pominął w/w okres zatrudnienia natomiast uwzględnił pozostałe dwa sporne okresy zatrudnienia, tj. okres od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. w (...) w O. przy przyjęciu wynagrodzenia zgodnie ze złożonymi do akt sprawy listami płac od maja do lipca 1976 r. 6071 zł, a także okres od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. w (...) w C. przy przyjęciu wynagrodzenia 4038 zł zgodnie z legitymacją ubezpieczeniową – mając na uwadze, że w tym ostatnim przypadku Zakład nie przyjął stawki godzinowej 9,50 zł wynagrodzenia skarżącego z uwagi na to, że tak wyliczone wynagrodzenie byłoby mniej korzystne dla odwołującego. Podkreślić należy, że wnioskodawca będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika nie zgłosił żadnych zarzutów do tych wyliczeń, a Sąd nie znalazł w świetle dostępnego materiału dowodowego żadnych przyczyn, ażeby zakwestionować te wyliczenia z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się w części zasadne, skutkując zmianą zaskarżonych decyzji, a w pozostałym zakresie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, Nr 1270, z późn. zm.), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w

wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Według ust. 3b w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1. oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2. oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3. oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4. mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

W myśl art. 26 ust. 1 w/w ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Trzeba przyjąć, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (sporne czy też niemożliwe do udowodnienia przy pomocy dowodu z dokumentu) mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, które Sąd uzna za pożądane i celowe, co wynika także z treści przepisu art. 473 k.p.c. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornymi okresami zatrudnienia wnioskodawcy.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - w odwołaniach wskazał, że organ rentowy zaniżył wysokość kapitału początkowego, co bezpośrednio wpływało też na wysokość jego emerytury, i wniósł o ponowne przeliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu i zaliczeniu podstawy wymiaru kapitału początkowego w stosunku do lat 1983, 1984 jak w decyzji rentowej z 8.01.2008 r., argumentując, że wówczas Zakład przyjął wyższe wskaźniki jego wynagrodzeń, a także o zaliczenie i uwzględnienie przy obliczeniu kapitału początkowego trzech spornych okresów zatrudnienia i uwzględnienie osiąganych w tych okresach dochodów, tj. 1) okresu pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. w okresie 5.05.1976 r. - 26.06.1976 r., zgodnie z legitymacją ubezpieczeniową, 2) w Zakładzie (...) w O. w okresie 21.05.1976 r. - 13.07.1976 r. z wynagrodzeniem akordowym 12 zł/godz. , 3) w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w C. od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. z wynagrodzeniem akordowym 9 zł/godz.

Co się tyczy żądania zaliczeniu podstawy wymiaru kapitału początkowego w stosunku do lat 1983 i 1984 jak w decyzji rentowej z 8.01.2008 r., to Sąd zważył, że decyzja ta została uchylona późniejszą decyzją ZUS z 8.07.2009 r., którą organ rentowy jednocześnie stwierdził, że nadpłacone kwoty nie ulegają zwrotowi i przyjął do ustalenia podstawy wymiaru renty wnioskodawcy przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 93,32% z lat 1981, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1994, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003. Odwołujący nie odwołał się do decyzji (...).09.2009 r., która stała się prawomocna. Wobec powyższego nie było podstaw do uwzględnienia wskaźników z lat 1983 i 1984 jak tego żądał skarżący w oparciu o uchyloną decyzję z 8.01.2008 r.

Co się zaś tyczy spornych okresów zatrudnienia to Sąd Okręgowy zważył, że co do okresu zatrudnienia od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z. wnioskodawca nie dysponuje ani świadectwem pracy z tego okresu zatrudnienia, nie ma też dokumentacji płacowej z tego okresu, ani też nie zachowała się też dokumentacja osobowa z rzeczonego okresu zatrudnienia, a w legitymacji ubezpieczeniowej - na którą powołuje się odwołujący - wpisano datę 1.05.1976 r. nie zaś 5.05.1976 r., widnieje przy tym wpisie stempel innego zakładu pracy, a w rubryce zarobki rok 1976 wykreślona została kwota 6780. Sąd uznał w tym stanie rzeczy, że wpis w legitymacji ubezpieczeniowej skarżącego jest obarczony brakami formalnymi uniemożliwiającymi czynienie na tej podstawie stanowczych ustaleń, a przy tym nie ma innych wiarygodnych dowodów pozwalających na ustalenie, że zgodnie z twierdzeniami skarżącego rzeczywiście pracował on od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z., ani tym bardziej dokumentów pozwalających na ustalenie w sposób jednoznaczny jego zarobków w tym zakładzie pracy. Brak zatem podstaw do uwzględnienia tego okresu przy wyliczaniu kapitału początkowego. Stąd też Sąd odrzucił I wariant hipotetycznych wyliczeń ZUS, w którym organ uwzględni do stażu pracy skarżącego analizowany obecnie okres, przy jednoczesnym przyjęciu, że odwołujący osiągał w tym czasie co najmniej minimalne wynagrodzenie obowiązujące w j.g.u.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów z dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342).

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku w sprawie o sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z dnia 7 października 1998 roku w sprawie o sygn. akt II UKN 244/98
(OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662), Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od dnia 1 lipca 1996 roku nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Zatem skoro ubezpieczony reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał przed Sądem swoich roszczeń oraz nie przedstawił dowodów na ich poparcie, że faktycznie był zatrudniony w okresie od 5.05.1976 r. do 26.06.1976 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Z., przeto Sąd mając na uwadze ustalony stan faktyczny oraz powyższe rozważania uznał, że brak jest podstaw do uwzględnia odwołania ubezpieczonego w tym zakresie, czego konsekwencją było przyjęcie II wariantu hipotetycznych dotyczącego przeliczenia kapitału początkowego oraz od 1.06.2017 r. wysokości emerytury skarżącego przy przyjęciu do ich obliczenia okresów składkowych w liczbie 24 lat, 4 miesięcy i 6 dni, wartości kapitału początkowego w kwocie 145319,79 zł i kwoty zwaloryzowanego kapitału 534375,16 zł.

Należy wskazać, że odwołujący reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w toku postępowania nie przedstawiła dowodów wskazujących na błędne wyliczenie wysokości emerytury i kapitału początkowego przez organ rentowy w żadnym z wariantów, w tym również w II wariancie. Sąd nie znalazł zatem powodów do zakwestionowania wyliczeń organu rentowego w II wariancie z urzędu.

Z tych względów Sąd uznał, że prawidłowym wariantem hipotetycznych wyliczeń organu rentowego jest wariant II, w którym Zakład uwzględnił pozostałe dwa sporne okresy zatrudnienia tj. okres od 21.05.1976 r. do 13.07.1976 r. w (...) w O. przy przyjęciu wynagrodzenia zgodnie ze złożonymi do akt sprawy listami płac od maja do lipca 1976 r. 6071 zł, a także okres od 18.07.1976 r. do 22.09.1976 r. w (...) w C. przy przyjęciu wynagrodzenia 4038 zł zgodnie z legitymacją ubezpieczeniową. Należy w tym miejscu podkreślić, że Zakład w przypadku okresu zatrudnienia w (...) w C. nie przyjął stawki godzinowej 9,50 zł wynagrodzenia skarżącego co jest korzystniejsze dla odwołującego. Podkreślić należy, że analiza dostępnego materiału dowodowego wskazuje, że skarżący w sposób wystarczający do poczynienia stanowczych, jednoznacznych ustaleń wykazał swoje zatrudnienie i zarobki w wysokościach przyjętych przez Zakład w powołanych wyżej obu spornych okresach, albowiem sam fakt zatrudnienia w tych zakładach w spornych okresach został ponad wszelką wątpliwość wykazany za pomocą świadectw pracy, zachowanej oryginalnej dokumentacji osobowej, a także co do wynagrodzeń za pomocą wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej skarżącego w (...) w C. wydanej 10.03.1976 r., a w przypadku (...) w O. za pomocą oryginalnych list płac z tego okresu i kart wynagrodzeń.

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. Nie można natomiast przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. / tak wyrok SA w Łodzi z 19.10.2016, III AUa 2185/15LEX nr 2152862/.

Stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem. /tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 6.10.2015 r. ,III AUa 712/15 LEX nr 1820442/

Mając na uwadze powyższe Sąd dodatkowo miał na uwadze, że skarżący o wyliczenie jego wynagrodzenia w oparciu o godzinową stawkę akordową z okresów zatrudnienia w (...) w C. i w (...) w O., że przy braku dokumentacji ile wynosiła norma pracy i ile faktycznie godzin pracował wnioskodawca czynienie takich wyliczeń nie było możliwe. Wskazać bowiem należy, że za pracę w systemie akordowym, określaną również akordem lub pracą na akordzie, przysługuje wynagrodzenie zależne od wydajności pracownika. W systemie akordowym pracownik zazwyczaj otrzymuje zmienne wynagrodzenie, co wynika właśnie ze zróżnicowania jego wydajności w określonych jednostkach czasu. W zależności od intensyfikacji wysiłku pracownika rezultaty jego pracy są różne i tym samym wynagrodzenie jest zmienne. Podkreśla się, że w akordowym systemie wynagradzania część ryzyka osobowego jest ponoszona przez pracownika, ponieważ osiągane przez niego wynagrodzenie jest wprost proporcjonalne do indywidualnego nakładu pracy, a zatem do jego motywacji i kondycji psychofizycznej, a także doświadczenia i kompetencji. Z tego względu wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w systemie akordowym nie ma charakteru gwarantowanego. Do cech charakterystycznych akordowego systemu wynagradzania zalicza się: uzależnienie wysokości wynagrodzenia za pracę od rezultatu pracy pracownika, zastosowanie przy pracach, w których możliwe jest ścisłe wymierzenie ilościowych wyników pracy pracownika, zmienność wynagrodzenia pracownika, ponoszenie przez pracownika objętego tym systemem części ryzyka osobowego i produkcyjnego (A. P., Akordowy system wynagradzania, (...)).

Mimo powyższych uwag, Sąd zważył, że w realiach niniejsze sprawy ze względu na zachowane oryginalne listy płacowe z okresu zatrudnienia w (...) w O., jak i na niebudzące wątpliwości wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej skarżącego w przedmiocie wynagrodzenia z okresu zatrudnienia w (...) w C. (które zresztą okazało się korzystniejsze niż wyliczone według stawki 9,50 zł/godz.), odtworzenie wysokości faktycznie uzyskanych w tym czasie przez wnioskodawcę wynagrodzeń okazało się możliwe w sposób jednoznaczny.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477¹⁴ §2 k.p.c., orzekł jak w pkt 1 tj. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, iż przeliczył kapitał początkowy oraz, od 1 czerwca 2017 roku wysokość emerytury W. D., przy przyjęciu do ich obliczenia okresów składkowych w liczbie 24 lat, 4 miesięcy i 6 dni, wartości kapitału początkowego w kwocie 145.319,79 zł i kwoty zwaloryzowanego kapitału 534.375,16 zł, a na podstawie art. 477¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołania w pozostałej części.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., na które składają się poniesione przez wnioskodawcę koszty zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w kwocie 180 zł ustalono stosownie do treści § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

13 V 2019 roku.

Dodano: 4 czerwca 2019, Opublikował(a): Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: A. Gocek
Data wytworzenia informacji: 13 maja 2019