VIII U 2158/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-04-30
Sygn. akt VIII U 2158/23
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 25 października 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 października 2023 r. odmówił L. M. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że wnioskodawczyni nie przedłożyła nowych dowodów oraz nie ujawniła nowych okoliczności mających wpływ na wysokość świadczenia, a tym samym brak jest podstaw do przeliczenia jej emerytury.
(decyzja – k. 129 pliku II akt ZUS)
Odwołanie od powyższej decyzji złożyła L. M., zaskarżając ją w całości. Odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ponowne ustalenie wysokości jej emerytury według kwoty bazowej z dnia 1 kwietnia 2013 r. oraz wyrównanie kwoty otrzymywanej przez nią emerytury od tego dnia, a następnie lub niezależnie od tego, ustalenie wysokości przysługującego jej świadczenia przez doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych za okres od dnia 1 października 2010 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. oraz o wyrównanie za ten okres otrzymywanej przez nią emerytury. Ponadto skarżąca wniosła o zasądzenie od organu na jej rzecz kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu decyzji skarżąca wskazała, iż w okresie od 1 października 2010 r. do dnia 31 marca 2013 r. kontynuowała zatrudnienie, a od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r. prowadziła działalność gospodarczą. Tym samym przeliczenie emerytury jest w pełni uzasadnione.
(odpowiedź na odwołanie – k. 4-6)
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. z uwagi na to, że samo roszczenie między tymi stronami zostało już prawomocnie osądzone. Wyrokiem z dnia 20 lutego 2014 r., sygn. akt VIII U 4927/13 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie od decyzji z 12 września 2013 r., a następnie Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 11 lutego 2015 r., sygn. akt III AUa 551/14 oddalił apelację wnioskodawczyni od w/w wyroku. Organ rentowy podkreślił, że wnioskodawczyni w dniu 17 października 2023 r. złożyła kolejny wniosek o przeliczenie emerytury, natomiast nie przedłożyła żadnych nowych dokumentów mających wpływ na wysokość świadczenia. Jednocześnie organ wyjaśnił, że ubezpieczona pobiera od 1 grudnia 1997 r. emeryturę wcześniejszą. Natomiast decyzją z dnia 17 czerwca 2008 r. przyznano jej od 1 kwietnia 2008 r. emeryturę w związku z ukończeniem 60 lat na podstawie art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 2008 r. o emeryturach i rentach z FUS. W decyzji zawarto informację, że brak jest podstaw do zastosowania art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej, tj. do obliczenia emerytury z przyjęciem aktualnej kwoty bazowej do części socjalnej, ponieważ po nabyciu prawa do emerytury wcześniejszej, a przed nabyciem prawa do emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, tj. w okresie od 1 grudnia 1997 r. do 31 marca 2008 r. skarżąca nie udokumentowała 30 miesięcy podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Tym samym postanowiono wypłacać emeryturę wcześniejszą jako świadczenie korzystniejsze. Organ podniósł również, że każdorazowo na złożony wniosek doliczył do emerytury okresy składkowe z tytułu trwającego zatrudnienia od 1 października 2010 r. do 31 marca 2013 r. Na koniec organ zaznaczył, że zgodnie z w/w ustawą prawo do emerytury może ulec zawieszeniu na zasadach określonych w art. 103a-106, jak również na wniosek emeryta. Prawo do pobieranej przez wnioskodawczynię emerytury od 1 grudnia 1997 r. nie było zawieszone z powodów, o których mowa powyżej i nie wystąpiły żadne przerwy w jej pobieraniu. Zatem również kontynuowanie przez wnioskodawczynię zatrudnienia po uzyskaniu prawa do emerytury nie powodowało jej zawieszania.
(odpowiedź na odwołanie – k. 8-9)
Na rozprawie w dniu 23 lutego 2024 r. wnioskodawczyni, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła do akt dokumenty potwierdzające jej zatrudnienie w okresie od 10 września 2021 r. do 14 października 2021 r., na okoliczność kontynuowania ubezpieczenia.
(umowa zlecenie z dnia 10 września 2021 r. – k. 37-37 verte, umowa zlecenie z dnia 1 października 2021 r. – k. 36-36 verte, zaświadczenie – k. 38, rozwiązanie umowy zlecenie – k. 39, e-protokół rozprawy z dnia 23 lutego 2024 r. 00:01:26 - 00:03:41 – koperta k. 42)
W piśmie procesowym datowanym na dzień 29 lutego 2024 r. skarżąca, działając przez profesjonalnego pełnomocnika precyzując stanowisko w sprawie wskazała, że przedmiotem postępowania w sprawie o sygn. akt VIII U 4927/13 była decyzja z dnia 4 lipca 2013 r., zaś odwołująca się zarzucała organowi niezastosowanie przepisu art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z kolei zarzuty zawarte w niniejszym odwołaniu (niezależnie od podanych przez odwołującą w odwołaniu podstaw prawnych) dotyczą braku, w ocenie odwołującej, przeliczenia emerytury skarżącej pomimo pozostawania przez nią w stosunkach pracy i podlegania w tym czasie ubezpieczeniom społecznym. Podstawę odwołania stanowią zatem przepisy art. 108-113 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, bowiem intencja odwołującej się jest ponowne przeliczenie emerytury na zasadach określonych w tych przepisach. W ocenie skarżącej ponowne przeliczenie emerytury winno nastąpić wobec podlegania przez nią ubezpieczeniu w okresie od 1 października 2010 r. do 31 marca 2013 r. oraz z uwagi na prowadzenie przez nią działalności gospodarczej w okresie od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r.
(pismo procesowe skarżącej – k. 45)
W piśmie procesowym z dnia 14 marca 2023 r. organ rentowy wskazał, że okres ubezpieczenia od 1 października 2010 r. do 31 marca 2013 r. jest już uwzględniony do wyliczenia wysokości świadczenia skarżącej. Z kolei przedłożone na rozprawie w dniu 23 lutego 2024 r. umowy zlecenia za okres od 10 września 2021 r. do 14 października 2021 r. stanowią podstawę do przeliczenia emerytury na podstawie art. 113 ustawy emerytalnym, ale po zgłoszeniu przez świadczeniobiorcę wniosku w tej sprawie. Jednocześnie organ zaznaczył, że okres prowadzenia działalności gospodarczej od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r. nie stanowi podstawy do przeliczenia świadczenia, ponieważ skarżąca w okresie jej prowadzenia nie opłacała składek na ubezpieczenie społeczne. W związku z powyższym organ podtrzymał swój wniosek o odrzucenie odwołania. Natomiast wobec zgłoszonego roszczenia o przeliczenie świadczenia w oparciu o przedłożone umowy zlecenia wniósł o przekazanie sprawy do ZUS do rozpoznania w tym zakresie.
(pismo procesowe organu rentowego – k. 51)
Na ostatniej rozprawie w dniu 9 kwietnia 2024 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o odrzucenie odwołania.
(końcowe stanowiska stron na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2024 r. e-protokół (...):02:32 - 00:04:16 – koperta k. 60)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
L. M., urodzona (...), wcześniejszą emeryturę przyznaną decyzją ZUS z dnia 18 grudnia 1997 r. pobierała od 1 grudnia 1997 r. na podstawie przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 marca 1997 r. w sprawie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, organ rentowy przyjął dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 8 lat kalendarzowych 1983-1990 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 76,11 % oraz kwotę bazową 1001,51 zł. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 5 miesiące okresów składkowych oraz 2 lata i 6 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura wyniosła 551,32 zł brutto.
( decyzja – k 26 pliku I akt ZUS).
Przez kolejne lata emerytura była waloryzowana.
(bezsporne, a nadto decyzje – k. 30-30 verte, 31-31 verte,32-32 verte pliku I akt ZUS).
Decyzją z dnia 18 października 1999 r. ZUS przeliczył wnioskodawczyni od 1 września 1999 r., to jest miesiąca złożenia wniosku emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego 55 lat obliczając jej wysokość i przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych 1980-1989 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 76,27 % oraz kwotę bazową 1001,51 zł. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 5 miesiące okresów składkowych oraz 2 lata i 6 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura wyniosła 664,65 zł brutto.
(decyzja – karta 36 pliku I akt ZUS)
Decyzją z dnia 23 czerwca 2000 r. ZUS po błędnie ustalonym stażu pracy od dnia 1 grudnia 1997 r. dokonał przeliczenia emerytury wnioskodawczyni przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych 1980-1989 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 76,27 % kwotę bazową 1001,51 zł. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 5 miesiące okresów składkowych oraz 2 lata i 6 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura wyniosła 747,34 zł brutto
(decyzja – k. 45 pliku I akt ZUS)
Po nabyciu prawa do emerytury wcześniejszej wnioskodawczyni nie pozostawała w zatrudnieniu przez 30 miesięcy .
(bezsporne)
Decyzją z dnia 17 czerwca 2008 r. ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2008 roku tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego i do ustalenia podstawy emerytury przyjął podstawę wymiaru przyjętą do ustalenia wcześniej emerytury z uwzględnieniem waloryzacji przysługujących po ustaleniu prawa do tego świadczenia, wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 76,27 %, jako kwotę bazową przyjęto kwotę 1043,24 złote. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 6 miesiące okresów składkowych oraz 2 lata i 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Emerytura wyniosła 966,40 zł brutto. W decyzji stwierdzono, iż nadal będzie wypłacana emerytura o symbolu EW90 jako świadczenie korzystniejsze.
(decyzja – k. 72 pliku I akt ZUS)
Pobierając emeryturę wnioskodawczyni pozostawała w zatrudnieniu, zatem organ rentowy długość zatrudnienia doliczał jej do okresów składkowych, wydłużając je.
(decyzje – k. 109, 110 pliku I akt ZUS)
Wnioskiem złożonym w dnia 5 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni domagała się wyliczenia emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzeń uzyskiwanych w okresie pracy w Sklepie (...) W. S. w J. od 1 października 2010 r. do 15 stycznia 2011 r. i w Sklepie (...) w K. od 16 stycznia 2011 r. do 31 marca 2013 r.
(wniosek – k. 1-2 pliku II akt ZUS, kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – k. 4 pliku II akt ZUS, świadectwa pracy – k.5-6 verte pliku II akt ZUS)
Decyzją z dnia 25 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni odmówiono prawa do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej.
(decyzja k. 21/22 akt ZUS plik I)
Decyzją z dnia 4 lipca 2013 r. uchylono decyzję z dnia 25 kwietnia 2013 r. i odmówiono wnioskodawczyni prawa do ustalenia emerytury na podstawie art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
( bezsporne)
L. M. w dniu 6 sierpnia 2013 r. ponownie zwróciła się
z pismem o przeliczenie należnej jej emerytury po przepracowaniu 30 miesięcy.
(pismo – k.19 pliku II akt ZUS)
Po nabyciu prawa do emerytury wcześniejszej wnioskodawczyni nie udokumentowała 30 miesięcy ubezpieczenia, zatem zaskarżoną decyzją z dnia 12 września 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił jej prawa do przeliczenia świadczenia w oparciu o przepis art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
(bezsporne)
Wyrokiem z dnia 20 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie L. M. od decyzji organu rentowego z dnia 4 lipca 2013 r. oraz 12 września 2013 r. (sygn. akt VIII U 4927/13), a następnie Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 11 lutego 2015 r. oddalił apelację wnioskodawczyni od w/w wyroku (sygn. akt III AUa 551/14).
(bezsporne, a nadto wyrok SO w Łodzi z dnia 20 lutego 2014 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 4927/13 – k. 25 załączonych akt sądowych oraz wyrok SA w Łodzi z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 551/14 – k. 56 załączonych akt sądowych)
Od czasu prawomocnego zakończenia w/w postępowania sądowego nie pojawiły się nowe okoliczności, które potwierdziłyby co najmniej 30 miesięczny okres podlegania przez wnioskodawczynię ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w okresie od nabycia przez nią prawa do wcześniejszej emerytury (tj. od 1 grudnia 1997 r.) a przed nabyciem przez nią prawa do emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego (tj. 31 marca 2008 r.).
(bezsporne)
W okresie od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r. skarżąca prowadziła działalność gospodarczą. Skarżąca w tym okresie nie opłacała składek na ubezpieczenie społeczne.
(bezsporne)
W okresie od 10 września 2021 r. do 14 października 2021 r. skarżąca była zatrudniona w oparciu o umowę zlecenia zawartą z agencją pracy (...). Odwołująca się wykonywała czynności pomocnicze przy pakowaniu towarów w zależności od potrzeb zleceniodawcy użytkownika (...) Sp. z o.o.
(umowa zlecenie z dnia 10 września 2021 r. – k. 37-37 verte, umowa zlecenie z dnia 1 października 2021 r. – k. 36-36 verte, zaświadczenie – k. 38, rozwiązanie umowy zlecenie – k. 39)
W dniu 17 października 2023 r. wnioskodawczyni ponownie złożyła wniosek do organu rentowego o ponowne przeliczenie emerytury według kwoty bazowej z dnia 1 kwietnia 2013 r. powielając argumentację zawartą we wcześniejszych wnioskach.
(wniosek – k. 117-120 pliku II akt ZUS)
Decyzją z dnia 25 października 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. po rozpatrzeniu wniosku z 17 października 2023 r. odmówił L. M. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczeń. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że wnioskodawczyni nie przedłożyła nowych dowodów oraz nie ujawniła nowych okoliczności mających wpływ na wysokość świadczenia, a tym samym brak jest podstaw do przeliczenia jej emerytury.
(decyzja – k. 129 akt ZUS)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy aktach ZUS oraz aktach sprawy o sygn. VIII U 4927/13. Zebrane dowody nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie wnioskodawczyni jest niezasadne.
Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.
Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19, poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442).
Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).
Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego, a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku.
Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawczyni przedłożyła nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na zmianę stanowiska ZUS. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione, powinna bowiem prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonej. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.
Szczegółowa analiza twierdzeń skarżącej podniesionych w piśmie procesowym datowanym na dzień 29 lutego 2024 r. prowadzi do wniosku, że odwołująca wnosiła o przeliczenie emerytury w związku z faktem, iż od 1 października 2010 r. do 31 marca 2013 r. podlegała ubezpieczeniu społecznemu, a pomimo jej wniosków, organ rentowy nie przeliczył z tego tytułu jej emerytury na nowo. Jednocześnie w ocenie odwołującej się znaczenie dla przedmiotowej sprawy ma fakt, iż od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r. prowadziła działalność gospodarczą.
W tym miejscu zauważenia wymaga, że wnioskodawczyni od 1 grudnia 1997 r. pobiera emeryturę wcześniejszą. Natomiast decyzją z dnia 17 czerwca 2008 r. skarżącej przyznano emeryturę od 1 kwietnia 2008 r. w związku z ukończeniem wieku emerytalnego, tj. 60 lat. Podkreślenia wymaga, iż w stosunku do ubezpieczonej brak było podstaw do zastosowania art. 53 ust. 4 ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). W związku z powyższym postanowiono wypłacać emeryturę wcześniejszą jako świadczenie korzystniejsze.
W myśl art. 54 ust 4 w/w ustawy:
1. emerytura wynosi:
1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz
2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych
- z uwzględnieniem art. 55.
2. Przy obliczaniu emerytury okresy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
3. Emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Jak wynika z postępowania dowodowego przeprowadzonego w niniejszej sprawie, wnioskodawczyni po ukończeniu 55 roku życia nie pozostawała przez 30 miesięcy w ubezpieczeniu, zatem okres kontynuacji ubezpieczenia po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mógł być jej doliczony jedynie do części stażowej.
Kwestia zastosowania kwoty bazowej z 2013 roku była przedmiotem rozważań Sądu w związku z wcześniejszą decyzją.
Wskazać w tym miejscu należy, iż organ rentowy postępował zgodnie z w/w zasadą. Wbrew bowiem twierdzeniom skarżącej, organ rentowy każdorazowo doliczał do emerytury okresy składkowe z tytułu trwającego zatrudnienia od 1 października 2010 r. do 31 marca 2013 r. Skoro więc wskazany okres zatrudnienia został już uwzględniony do wyliczenia wysokości świadczenia wnioskodawczyni to żądanie skarżącej w tym zakresie należy uznać za bezzasadne.
Jednocześnie rację należy przyznać organowi rentowemu, że okres prowadzenia przez odwołująca się działalności gospodarczej od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2019 r. nie może stanowić podstawy do przeliczenia świadczenia, albowiem skarżąca w okresie prowadzenia działalności gospodarczej nie odprowadzała składek na ubezpieczenie społeczne.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 14 lit. a ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, samo prowadzenie działalności gospodarczej, bez opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, nie stanowi okresu składkowego. Taki reżim ma swe uzasadnienie w tym, że prowadzący działalność gospodarczą są jednocześnie płatnikami składki, stąd od nich tylko zależało, czy składka została uiszczona. Również w postępowaniu o świadczenie emerytalne obowiązuje zasada, że to zainteresowany ma wykazać okres ubezpieczenia, tj. opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub zwolnienie od ich opłacania. Prowadzenie działalności, bez opłacania składek, nie stanowi okresu składkowego w ubezpieczeniu emerytalno-rentowym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 lipca 2017 r. o sygn. akt III AUa 1386/16, LEX nr 2329106).
Polemika na tym etapie postępowania z prawidłową argumentacją prawną organu rentowego nie mogła zatem przynieść spodziewanego skutku. W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 25 października 2023 r. należy uznać za prawidłową.
Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.
W tym miejscu należy zauważyć, że w trakcie trwania postępowania skarżąca przedłożyła umowy zlecenia potwierdzające jej zatrudnienie od dnia 10 kwietnia 2021 r. do 14 października 2021 r. Jednakże kwestia ta nie była przedmiotem zaskarżonej decyzji.
Natomiast na mocy rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 sentencji wyroku, Sąd Okręgowy przekazał wniosek o przeliczenie świadczenia na podstawie przedłożonych w toku postępowania umów zlecenia do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. celem rozpoznania na podstawie art. 477 10 § 2 k.p.c.
Należy bowiem podkreślić, iż odwołanie od decyzji organu rentowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pełni rolę pozwu i wszczyna postępowanie sądowe. Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji a spornych między stronami; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem ubezpieczony może jedynie żądać korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swą rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego decyzją, nie może natomiast żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Dlatego też odwołanie wniesione od decyzji organu rentowego nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest - zgodnie z treścią art. 477 10 § 2 k.p.c. - przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu. Tym samym kontrolna rola sądu musi korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji organu rentowego, gdyż - stosownie do treści art. 477 14 § 2 i art. 477 14a k.p.c. - w postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Z uwagi na wyżej wskazane okoliczności, Sąd był zobowiązany orzec jak w punkcie 2 wyroku.
Na marginesie podnieść tylko należy, że Sąd nie znalazł podstaw do odrzucenia odwołania, ponieważ organ rentowy wydał nową decyzję, która dotychczas nie była przedmiotem odwołania.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Anna Przybylska
Data wytworzenia informacji: