Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 października 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że E. Ś. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) J. P. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 7 kwietnia 2022 r.

W ocenie Oddziału podpisanie przez ubezpieczoną umowy o pracę z płatnikiem składek J. P. (1) na krótko przed niezdolnością do pracy z powodu choroby, przypadającej na okres ciąży miało jedynie na celu uprawdopodobnienie nawiązania z ubezpieczoną stosunku pracy oraz świadczenia pracy na rzecz tego płatnika składek. Sam fakt podpisania umowy o pracę nie świadczy o faktycznym podjęciu i wykonywaniu pracy. Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy, nie jest bowiem wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak: zawarcie umowy o pracę, zgłoszenie do ubezpieczenia, a konieczne jest ustalenie, że strony mają zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy i to czyniły. Nie bez znaczenia jest również fakt, że J. P. (1) jest babką córki ubezpieczonej – Z. P. i jednocześnie matką ojca dziecka. Zatem w ocenie Oddziału J. P. (1) wiedziała, że ubezpieczona spodziewa się drugiego dziecka i zgłosiła ubezpieczoną do ubezpieczeń.

W ocenie Zakładu na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, ubezpieczona nie wykonywała pracy w firmie (...), a została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania z wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Wobec tego na podstawie art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy stwierdzić należało, że umowa o pracę między ubezpieczoną, a płatnikiem jako zawarta pozoru, jest nieważna, a zatem z tytułu zawartej umowy o pracę nie podlega ona ubezpieczeniom społecznym od 7 kwietnia 2022 r.

(decyzja – k. 2-8 akt ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożyła E. Ś. (1) oraz płatnik składek (...) J. P. (1), zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że między ubezpieczoną a pracodawcą nie występowały elementy charakterystyczne dla stosunku pracy oraz że zamiarem stron, nie było rzeczywiste świadczenie pracy, podczas gdy w rzeczywistości ubezpieczona świadczyła pracę od 7 kwietnia 2022 r., pracodawca zaś był zainteresowany posiadaniem pracownika i wypłacał mu za wykonaną pracę wynagrodzenie adekwatne do jego obowiązków;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 58 § 2 i art. 83 § 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny w zw. z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy poprzez błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że umowa o pracę zawarta przez ubezpieczoną z pracodawcą była czynnością pozorną, a w konsekwencji nieważną, mającą na celu tylko i wyłącznie uzyskanie prawa do wypłaty świadczeń z ubezpieczeń społecznych w związku z jej chorobą i macierzyństwem, a co skutkowało błędnym uznanie, iż ubezpieczona nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 7 kwietnia 2022 r., podczas gdy ubezpieczona wykonywała określoną pracę na rzecz płatnika składek, zaś fakt krótkiego okresu rzeczywistego wykonywania pracy oraz fakt, że płatnik składek J. P. (1) jest babką córki E. Ś. (1), nie mogą świadczyć o pozorności czynności prawnej oraz naganności zachowania, w sytuacji gdy zamiarem stron było faktyczne nawiązanie stosunku pracy, zaś ubezpieczona otrzymała zwolnienie lekarskie z uwagi zagrożenia ciąży;

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 22 § 2 k.p. poprzez błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, iż umowa o pracę zawarta najpierw na okres próbny od 7 kwietnia 2022 r. do 6 czerwca 2022 r., a następnie umowa na czas określony od 7 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. przez ubezpieczoną E. Ś. (2) z pracodawcą, nie stanowiła faktycznego nawiązania stosunku pracy, podczas gdy ubezpieczona wykonywała określone obowiązki na rzecz płatnika składek pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, za co otrzymywała stosowne i realne w warunkach rynku wynagrodzenie, zaś nawet szybkie przejście na zwolnienie same przez się nie dyskwalifikuje zatrudnienia na umowę o pracę;

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 83 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędne uznanie, iż ubezpieczona nie była objęta ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy o pracę w okresie od dnia 7 kwietnia 2022 r., podczas gdy ubezpieczona jako pracownik zgodnie z art. 8 ust. 1 u.s.u.s. w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od momentu nawiązania stosunku pracy.

W konsekwencji strony skarżące wniosły o zmianę decyzji i uznanie E. Ś. (1) za osobę podlegającą obowiązkowym ubezpieczeniom z tytułu zawartej umowy o pracę.

(odwołanie ubezpieczonej – k. 3-6 akt VIII U 2298/22, odwołanie płatnika składek – k. 3-6 akt VIII U 2299/22)

W odpowiedzi na oba odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie ubezpieczonej – k. 15-18 akt VIII U 2298/22, odpowiedź na odwołanie płatnika składek – k. 710-713 akt VIII U 2299/22)

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2022 r. tut. Sąd na podstawie art. 219 k.p.c. postanowił połączyć sprawę o sygn. akt VIII U 2299/22 ze sprawą o sygn. akt VIII U 2298/22 i obie sprawy rozpoznać łącznie pod numerem sprawy VIII U 2298/22.

(postanowienie z dnia 8 grudnia 2022 r. – k. 715 akt VIII U 2299/22)

Na ostatniej rozprawie z dnia 16 października 2024 r. pełnomocnik E. Ś. (1) poparł odwołanie, wnioskodawczyni J. P. (1) poparła odwołanie. Natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od obu stron kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):16:18-00:38:45 – koperta k. 546 akt VIII U 2298/22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. P. (1) od 1 września 2009 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) (NIP: (...)). Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej jest hurtowa sprzedaż paliw i produktów pochodnych. Stałym miejscem wykonywania działalności gospodarczej są K., ul. (...). Pełnomocnikiem firmy jest M. P. – syn J. P. (1).

(bezsporne, a nadto wydruk z (...) k. 281-282 verte akt VIII U 2298/22, zeznania J. P. (1) na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):04:24 - 00:06:48 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):39:12-00:51:34 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22)

M. P. prowadzi własną działalność gospodarczą pod tym samym adresem, co płatnik składek (...) J. P. (1).

( zeznania świadka D. T. (1) na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):21:44-00:35:18 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22)

E. Ś. (1) urodziła się w 10 stycznia 1989 r. Z zawodu jest technikiem żywienia i gospodarstwa domowego.

(bezsporne)

Ubezpieczona w dniu (...) urodziła córkę – Z. P.. Ojcem pierwszego dziecka ubezpieczonej jest M. P..

(bezsporne)

W okresie poprzedzającym zatrudnienie u płatnika składek skarżąca nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych, w tym do ubezpieczenia chorobowego, z którego nabywa się prawo do wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Od 14 lipca 2020 r. do 27 maja 2021 r. skarżąca była zatrudniona w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...), M. J. na stanowisku pracownik obsługi (na stacji benzynowej). Umowa została rozwiązana z upływem czasu, na który została zawarta. Od 9 listopada 2020 r. do 26 maja 2021 r. skarżąca przebywała na zwolnieniu chorobowym przypadającym w okresie ciąży. W związku z ustaniem zatrudnienia ZUS I Oddział w Ł. zgłosił ubezpieczoną jako osobę pobierającą zasiłek macierzyński od 27 maja 2021 r. do 25 maja 2022 r.

(świadectwo pracy – k. 44-46 akt ZUS, k. 8 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22, zeznania ubezpieczonej na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):06:48-00:16:18 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):02:59-00:34:43 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22)

W dniu 31 marca 2022 r. do organu rentowego wpłynęło oświadczenie ubezpieczonej w sprawie rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego. Skarżąca zgłosiła rezygnację z udzielonego jej na okres od 7 kwietnia 2022 r. do 25 maja 2022 r. urlopu rodzicielskiego na córkę Z. P. w części wynoszącej 7 tygodni. Ubezpieczona zgłosiła zamiar podjęcia pracy od dnia 7 kwietnia 2022 r.

(oświadczenie o rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego – k. 284 akt ZUS, k. 9 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Ubezpieczona wiedziała, że jest w ciąży jeszcze przed zatrudnieniem u płatnika składek (...) J. P. (1).

( zeznania ubezpieczonej na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):06:48-00:16:18 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):02:59-00:34:43 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22)

W dniu 7 kwietnia 2022 r. pomiędzy J. P. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), a E. Ś. (1) została zawarta umowa o pracę na okres próbny od 7 kwietnia 2022 r. do 6 czerwca 2022 r., na mocy której ubezpieczona została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku opiekun klienta za wynagrodzeniem 3600,00 zł miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano: K., ul. (...). Z kolei jako termin rozpoczęcia pracy: 7 kwietnia 2022 r.

(umowa o pracę na okres próbny – k. 243 akt ZUS, k. 2 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Płatnik składek zgłosił ubezpieczoną jako pracownika do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 7 kwietnia 2022 r. z kodem wykonywania zawodu – opiekun klienta. Zgłoszenie zostało przekazane w dniu 7 kwietnia 2022 r.

(zgłoszenie – k. bez numeru akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Z przedłożonego orzeczenia lekarskiego z dnia 25 marca 2022 r. wynikało, że ubezpieczona była zdolna do podjęcia pracy.

(orzeczenie lekarskie – k. 239 akt ZUS, k. 2 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

W dniach: 07-08.04.2022 r. ubezpieczona odbyła szkolenie BHP-instruktaż ogólny i stanowiskowy.

(karta szkolenia wstępnego – k. 237 akt ZUS, k. 18 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

W okresie spornym ubezpieczona przyjmowała zamówienia na paliwo, rozmawiała z klientami, ustalała ceny, wystawiała ogłoszenia zbiorników na paliwo na (...), a także wystawiała dokumenty (...), które następnie kierowcy odbierali pod koniec dnia z biura, ponieważ musieli mieć je przy sobie podczas trasy . Biuro płatnika było otwarte w godzinach 8.00-16.00.

( zeznania ubezpieczonej na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):06:48-00:16:18 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):02:59-00:34:43 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22, zeznania J. P. (1) na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):04:24 - 00:06:48 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e - protokół (...):39:12 - 00:51:34 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22, zeznania świadka M. W. na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):05:35-00:14:21 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22, zeznania świadka E. H. na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):35:18-00:53:51 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22, wydruki (...) k. 8-709 akt VIII U 2299/22)

Kierowcy zatrudnieni u płatnika składek pracują w różnych godzinach, czasami od ok. 4-5 rano, a w sezonie do ok. 19-20. Jeżeli są jakieś zmiany na trasie to wymaga to zmiany (...), o czym kierowca może być poinformowany telefonicznie, musi to bowiem wpisać na trasie.

( zeznania ubezpieczonej na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):06:48-00:16:18 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):02:59-00:34:43 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22)

W godzinach, w których biuro było zamknięte kierowcy mieli kontaktować się tylko z ubezpieczoną. Tylko ona dysponowała telefonem, pod który kierowcy dzwonili po godzinach pracy biura. To skarżąca musiała wykonać pewne czynności, w sytuacji gdy pojawiły się jakieś niezgodności.

(zeznania świadka M. W. na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):05:35-00:14:21 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22)

Ubezpieczona otrzymała od pracodawcy telefon służbowy oraz komputer.

(potwierdzenie odbioru sprzętu – k. 22 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Skarżąca otrzymywała wynagrodzenie na wskazany przez nią rachunek bankowy.

(potwierdzenia przelewów wraz ze szczegółowymi listami płac – k. 243-259 akt ZUS, k. 87-88, 90-91,93-94, 96-97,99,101,103,105,107 akt VIII U 2298/22, wniosek – k. 14 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Od 7 czerwca 2022 r. do 21 czerwca 2022 r. ubezpieczona podpisywała się na listach obecności. Wnioskodawczyni nigdzie nie odnotowywała, że wychodzi z pracy wcześniej, odrabia godziny albo pracuje w godzinach nadliczbowych.

(listy obecności – k. 231-235 akt ZUS, k. 89, 92 i 95 akt VIII U 2298/22)

W dniu 7 czerwca 2022 r. pomiędzy J. P. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) a E. Ś. (1) została zawarta umowa o pracę na czas określony od 7 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r, na mocy której ubezpieczona została zatrudniona na tym samym stanowisku i za tym samym wynagrodzeniem, co w przypadku umowy o pracę na okres próbny. W tym przypadku jednak nie zostało wskazane miejsce wykonywania pracy. Z kolei jako termin rozpoczęcia pracy wskazano: 7 czerwca 2022 r.

(umowa o pracę na czas określony – k. 241 akt ZUS, k. 19 akt osobowych k. 112 – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

W godzinach pracy ubezpieczona dokonywała transakcji płatniczych niezwiązanych z wykonywaniem obowiązków służbowych tj. w dniu 12 kwietnia 2022 r. o godz. 11:56 ( (...) B.), 15 kwietnia 2022 r. o godz. 9:57 ((...) B.), 20 kwietnia 2022 r. o godz. 9:32 ( (...) S.A. Brzeziny), 25 kwietnia 2022 r. o godz. 14:26 ( (...) K.), 26 kwietnia 2022 r. o godz. 12:19 i 12:26 ( PPHU (...), Sklep (...)), 28 kwietnia 2022 r. o godz. 12:30 ( APTEKA (...)) oraz 26 maja 2022 r. o godz. 10:52 i 10:57 (AGA SKLEPY 5 B., Sklep (...)).

(wykaz – k. 423 akt VIII U 2298/22)

Ubezpieczona z własnego rachunku bankowego już od lutego 2022 r. opłacała catering z dostawą do biura tzn. jeszcze przed formalnym zatrudnieniem u płatnika składek.

(wykaz płatności (...) Sp. z o.o. – k. 423 akt VIII U 2298/22)

Z dokumentacji medycznej załączonej do przedmiotowej sprawy wynika, iż ubezpieczona w godzinach pracy przechodziła badania lekarskie.

(wydruki z Medycznego (...) Diagnostyka – k. 198-213 akt VIII U 2298/22, historia wizyty w Centrum (...) w B. – k. 290)

Od 22 czerwca 2022 r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej na okres ciąży. Zaświadczenia lekarskie zostały wydane na okres od 22 czerwca 2022 r. do 13 października 2022 r.

(bezsporne)

Płatnik składek złożył za ubezpieczoną dokumenty rozliczeniowe, w których wykazał pełny wymiar czasu pracy i podstawowy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące 04/2022 r. – 0,00 zł, 05/2022 r. – 2914,29 zł, 06/2022 r. 3600,00 zł, 07/2022 r. – 2520,00 zł, 08/2022 r. – 0,00 zł. Wykazał również za okres od 22 czerwca 2022 r. do 24 lipca 2022 r. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy finansowane ze środków pracodawcy i za okres od 25 lipca 2022 r. do 31 lipca 2022 r. zasiłek choroby z ubezpieczenia społecznego. W Oddziale został złożony wniosek o wypłatę dla ubezpieczonej zasiłku chorobowego za okres od 25 lipca 2022 r. do 13 października 2022 r.

(bezsporne)

W dniu 10 listopada 2022 r. ubezpieczona urodziła syna. Ojcem dziecka jest M. P..

(odpis skrócony aktu urodzenia J. P. (2) – k. 46, zaświadczenie lekarskie w aktach osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

W dniu 10 listopada 2022 r. skarżąca w związku z urodzeniem dziecka J. P. (2) złożyła wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego (począwszy od dnia 10 listopada 2022 r. do dnia 29 marca 2023 r.) i rodzicielskiego (począwszy od dnia 30 marca 2023 r. do dnia 8 listopada 2023 r.). Nadto ubezpieczona oświadczyła, że ojciec dziecka M. P. nie będzie w powyżej wskazanym okresie korzystać z urlopu rodzicielskiego.

(wniosek z dnia 10 listopada 2022 r. – k. 23 akt osobowych – koperta k. 112 akt VIII U 2298/22)

Ubezpieczona nie wróciła do pracy u płatnika składek (...) J. P. (1).

(zeznania J. P. (1) na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):04:24 - 00:06:48 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):39:12-00:51:34 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22, zeznania świadka M. W. na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):05:35-00:14:21 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22, zeznania świadka D. T. (1) na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):21:44-00:35:18 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22)

Z dniem 1 stycznia 2024 r. ubezpieczona została wyrejestrowana z ubezpieczeń społecznych.

(wyrejestrowanie z ubezpieczeń – k. 430 akt VIII U 2298/22)

Płatnik składek wziął udział w projekcie „Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie (...) wschodnim (V)” współfinansowanym w środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego dla jednej skierowanej przez Urząd Pracy osoby. W oświadczeniu z dnia 11 marca 2022 r. J. P. (1) oświadczyła, że po okresie odbywania stażu zatrudni skierowaną osobę bezrobotną w oparciu o stosunek pracy przynajmniej na ½ etatu na okres nie krótszy niż 30 dni. Stażem została objęta D. T. (2) (jako pracownik biurowy). Pierwotnie miał on się odbyć od 1 kwietnia 2022 r. do 9 września 2022 r. W dniu 21 lipca 2022 r. J. P. (1) złożyła wniosek o przedłużenie stażu D. T. (2) do dnia 31 grudnia 2022 r. Skarżącą zobowiązała się, iż po odbytym stażu zatrudni w pełnym wymiarze czasu pracy przynajmniej na pół roku. Jak wynika z aneksu z dnia 18 sierpnia 2022 r. do zakresu zadań stażystki dodano pozyskiwanie klientów oraz obsługę dystrybucji w zakresie gazu grzewczego propan. Okres stażu pozostał wydłużony do dnia 7 października 2022 r.

(wniosek o zorganizowanie stażu z dnia 10 marca 2022 r. wraz z załącznikami – k. 277 – 280 akt VIII U 2298/22, umowa Nr DA. (...).54.2022.1 wraz z programem – k. 273-275 akt VIII U 2298/22, wniosek o przedłużenie stażu – k. 272 akt VIII U 2298/22, aneks nr (...) – k. 271 - 271 verte akt VIII U 22298/22)

Obecnie obowiązki ubezpieczonej zostały powierzone D. T. (2), która wcześniej odbyła staż u płatnika składek.

(zeznania świadka D. T. (1) na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):21:44-00:35:18 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22, zeznania świadka E. H. na rozprawie z dnia 6 marca 2024 r. e-protokół (...):35:18-00:53:51 – koperta k. 477 akt VIII U 2298/22)

W wyjaśnieniach złożonych do organu rentowego ubezpieczona i J. P. (1) oświadczyły, iż są dla siebie obcymi osobami.

(wyjaśnienia ubezpieczonej – k. 47-48 akt ZUS, wyjaśnienia J. P. (1) – k. 265 – 266 akt ZUS)

W okresie od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. płatnik składek osiągnął przychód w wysokości 874 152,00 zł.

(bilans oraz rachunek zysków i strat – k. 217-221 akt ZUS, k. 85-86 VIII U 2298/22)

Zgodnie z informacją uzyskaną w toku trwania przedmiotowego postępowania z Ministerstwa Finansów ubezpieczona została zarejestrowana 20 lipca 2020 r. jako reprezentant firmy (...) w zakresie uprawnienia (...) przesyłanie, aktualizacja i uzupełnianie zgłoszeń przesyłanych do systemu monitorowania przewozu i obrotu.

Od dnia 18 marca 2022 r. zakres reprezentacji odwołującej został poszerzony na podstawie wniosku (...) poprzez dodanie nowych uprawnień: informacja o zabezpieczeniach (saldo, dokumenty/operacje obciążające, historie operacji), saldowanie zabezpieczeń dla uprawnionych podmiotów, składanie wniosków w zakresie akcyzy, (...). Skarżąca jest zarejestrowanym reprezentantem tylko w/w firmy. W 2021 r. ubezpieczona logowała się do (...) tylko jeden raz (w dniu 2 lutego 2021 r.). Kolejne logowania występują w 2022 r. Do 21 czerwca 2022 r. aktywność użytkownika na (...) obejmuje również działalności z zakresie systemu (...). Od 29 czerwca 2022 r. aktywność dotyczy również działalności z zakresie systemu (...).

(pismo z Ministerstwa Finansów – 114-114 verte akt VIII U 2298/22)

Ubezpieczona sama ustalała sobie hasło do w/w platformy. Mogła się do niej logować z każdego komputera oraz telefonu, ponieważ jest to strona internetowa.

( zeznania ubezpieczonej na rozprawie z dnia 16 października 2024 r. e-protokół (...):06:48-00:16:18 – koperta k. 547 akt VIII U 2298/22 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 1 czerwca 2023 r. e-protokół (...):02:59-00:34:43 – koperta k. 319 akt VIII U 2298/22)

Z zestawienia dat logowania i przesyłania dokumentów do (...) wynika, iż ubezpieczona w okresie zatrudnienia logowała się do platformy również po godzinach pracy. Nadto wielokrotnie logowała się do konta zarówno przed formalnym zatrudnieniem u płatnika składek, jak i w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim i urlopie macierzyńskim.

(zestawienia – k. 116-117 akt VIII U 22298/22, k. 512-520 akt VIII U 2298/22)

Świadek D. L. od 30 marca 2022 r. do 7 czerwca 2022 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.

(zestawienie zaświadczeń D. L. – k. 387 akt VIII U 2298/22)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, aktach organu rentowego, a także częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, płatnika składek i świadków, w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowego nie dał wiary zeznaniom w/w, w części, w której wskazywali na realność zawartej pomiędzy ubezpieczoną i płatnikiem składek umowy o pracę oraz faktycznego świadczenia pracy przez wnioskodawczynię w reżimie stosunku pracy. W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż stosunek pracy na podstawie zawartej umowy faktycznie był realizowany, o czym poniżej.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do dokumentacji przedłożonej przez płatnika składek w toku trwania postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym wskazać należy, iż dokumentacja kadrowa potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek stosunku pracy. W ocenie Sądu Okręgowego załączona dokumentacja osobowa ubezpieczonej jest przejawem formalnego zadośćuczynienia obowiązkowi płatnika jako pracodawcy, natomiast nie przesądza o tym, że praca na warunkach umowy o pracę była przez skarżącą faktycznie wykonywana. Tym bardziej, iż w toku trwania postępowania wyjaśniającego płatnik składek nie przedłożył do organu rentowego dokumentu potwierdzającego odbiór sprzętu przez ubezpieczoną (tj. komputera oraz telefonu komórkowego). W/w dokument został ujawniony dopiero w toku trwania postępowania sądowego.

Ubezpieczona zeznała, iż w trakcie urlopu macierzyńskiego szukała pracy w Internecie, a jeden z jej znajomych przekazał jej informację, że płatnik składek poszukuje pracownika na stanowisko opiekuna klienta. Odwołująca wskazywała, iż złożyła CV, a następnie została zaproszona na rozmowę kwalifikacyjną, po której została przyjęta do pracy. E. Ś. (1) miała zostać zatrudniona ze względu na doświadczenie w pracy na stacji benzynowej. W tym miejscu podkreślenia jednak wymaga, iż w/w znajomym był M. P. tzn. syn J. P. (1), a zarazem ojciec dzieci ubezpieczonej. Co więcej, abstrahując od więzi łączących skarżącą z J. P. (1) zauważenia wymaga, iż w/w znały się już wcześniej, ponieważ ubezpieczona została zarejestrowana 20 lipca 2020 r. jako reprezentant firmy (...) w zakresie uprawnienia (...) przesyłanie, aktualizacja i uzupełnianie zgłoszeń przesyłanych do systemu monitorowania przewozu i obrotu. W związku z powyższym J. P. (1) już wtedy musiała wiedzieć jakie kompetencje i doświadczenie posiada ubezpieczona, a także mieć do niej zaufanie skoro powierzyła jej dostęp do platformy. Tym samym formalna droga do uzyskania pracy przez ubezpieczoną u płatnika składek w 2022 r. pozostaje wysoce wątpliwa. Znamiennym jest również, iż w toku trwania postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym zarówno E. Ś. (1), jak i J. P. (1) oświadczyły, że są dla siebie obce. Tymczasem J. P. (1) jest babcią dzieci E. Ś. (1).

Sąd nie dał również wiary ubezpieczonej, iż otrzymała uprawnienia do platformy od 20 lipca 2020 r. jedynie na wszelki wypadek, gdyby jednak zdecydowała się podjąć pracę u płatnika składek. Podkreślenia bowiem wymaga, iż uprawnienia do platformy (...) są przyznawane konkretniej osobie na podstawie upoważnienia od pracodawcy. Słusznym wydaje się stwierdzenie, iż przedmiot działalności gospodarczej ubezpieczonej jest na tyle poważny, iż co najmniej nieodpowiedzialnym byłoby przyznawanie dostępu do platformy jedynie potencjalnemu pracownikowi, który być może nigdy nie zdecyduje się na podjęcie pracy. Tym bardziej, iż od dnia 13 marca 2022 r. zakres reprezentacji odwołującej został poszerzony o dodatkowe uprawnienia. Gdyby skarżąca rzeczywiście nie pomagała wcześniej J. P. (1) to niewątpliwie nie otrzymałaby dodatkowych uprawnień jeszcze przed zatrudnieniem.

Dodatkowo skarżąca przyznała, iż przed zatrudnieniem, a także w trakcie zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego logowała się do konta, choć w rzeczywistości nie pracowała. Chciała jedynie poczytać przepisy. W tym miejscu należy jednak zauważyć, iż częstotliwość logowania do konta, jak również czas spędzony na platformie wskazują, iż ubezpieczona w rzeczywistości świadczyła pracę. Nie można również tracić z pola widzenia, iż treść aktów prawnych może sprawdzić każdy korzystając z Internetu i niewątpliwie nie jest do tego potrzebny dostęp do specjalnej platformy.

Skarżącą wskazywała również, że raczej nie wykonywała zakupów w trakcie trwania pracy. Natomiast dawała kartę swojej mamie, która z niej korzystała. Przede wszystkim wskazania zatem wymaga, iż nie można użyczać karty płatniczej innej osobie, ponieważ prowadzenie rachunku bankowego, jak i wydawanie oraz używanie kart płatniczych stanowią przedmiot umów zawieranych między bankiem, a klientem. Użytkownikiem karty jest osoba, której imię, nazwisko oraz podpis widnieją na karcie, natomiast sama karta jest własnością banku, który ją wydał. Ponadto, wskazania wymaga fakt, iż w świetle art. 59b ustawy o usługach płatniczych, sprzedawca ma prawo zweryfikować tożsamość użytkownika karty. Zgodnie bowiem z w/w przepisem przy dokonywaniu płatności z użyciem karty płatniczej identyfikującej osobę upoważnioną do jej używania, osoba korzystająca z tej karty jest obowiązana do okazania akceptantowi, na jego żądanie, dokumentu potwierdzającego jej tożsamość. Tym samym matka ubezpieczonej nie była uprawniona do korzystania z jej karty bankowej. Warto zauważyć, iż płatności były realizowane zarówno w B., jak i K., a w czasie trwania spornej umowy skarżąca mieszkała właśnie w B.. Dodatkowo w trakcie godzin pracy odwołująca wykonywała badania lekarskie. Wyjścia z pracy i odrabiane godziny nie były natomiast nigdzie odnotowywane.

Płatnik składek wskazywał z kolei, iż w momencie, w którym ubezpieczona stała się niezdolna do pracy w jej miejsce została zatrudniona pracownica, która wcześniej była stażystką. W tym miejscu należy jednak zauważyć, iż D. T. (3) rozpoczęła staż jeszcze przez zatrudnieniem ubezpieczonej. Co więcej, warunkiem udziału przez płatnika składek w projekcie „Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie (...) wschodnim (V)” współfinansowanym w środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego dla jednej skierowanej przez Urząd Pracy osoby było zatrudnienie stażysty po zakończonym stażu. W związku z powyższym w ocenie Sądu nie można mówić, iż D. T. (3) została zatrudniona w zastępstwie skarżącej na stanowisku pomoc klienta. W/w odbywała staż jako pracownik biurowy.

Nadto Sąd Okręgowy nie uznał za wiarygodne zeznań świadka D. L., albowiem w okresie od 30 marca 2022 r. do 7 czerwca 2022 r. nie mógł on kontaktować się w celach służbowych z ubezpieczoną, ponieważ przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim.

Kwestionujący stanowisko organu rentowego zawarte w zaskarżonej decyzji, strony skarżące winny wskazać fakty znajdujące oparcie w materialne dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych ze stanowiskiem zaprezentowanym w obu odwołaniach. W tym kontekście podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 232 k.p.c. , strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (ciężar dowodu w znaczeniu procesowym). Z kolei stosownie do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu w znaczeniu materialnym). W ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie daje podstaw do twierdzenia, że zawarta między płatnikiem, a ubezpieczonym umowa o pracę, była faktycznie realizowana, a między stronami doszło do faktycznego nawiązania stosunku pracy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Oba odwołania jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497), pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780) osobom tym, w razie choroby, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowa o pracę zawarta między ubezpieczoną E. Ś. (1) a płatnikiem składek (...) J. P. (1) została zawarta dla pozoru wyłącznie celem stworzenia ochrony ubezpieczeniowej przysługującej osobie o statusie pracownika.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (por. wyrok SN z dnia 2 lipca 2008 roku, sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (Lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy czy innych dokumentów związanych z zatrudnieniem, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

Z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wynika, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (Lex nr 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Przy tym bezwzględnie należy mieć na uwadze, iż prawo nie zabrania zatrudniania kobiet w ciąży. Zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet jeśli głównym powodem jest chęć uzyskania zasiłku macierzyńskiego bądź odpowiednio wysokiego zasiłku, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem, jeśli umowa faktycznie jest realizowana (por. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi - VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 października 2022 r. VIII U 1950/21, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 czerwca 2022 r., III AUa 62/21).

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym nie można byłoby czynić odwołującej zarzutów, że zawarła umowę o pracę jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod tym wszakże warunkiem, że na podstawie kwestionowanej umowy realizowałby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Reasumując w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 KP. Należy przypomnieć, że pozorność umowy o pracę zachodzi także wówczas, gdy praca jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. Znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi (por. wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22). Pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w zw. z art. 300 KP) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2021 r., III AUa 1713/21). Ocena, czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony, oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy (por. wyrok SN z dnia 8 lipca 2009 r, I UK 43/09, z dnia 12 maja 2011 r, II UK 20/11, oraz wyrok SA Łódź z dnia 17-09-2019 III AUa 39/19).

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne należy podkreślić, że w realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego musiał zatem badać, czy pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek w spornym okresie od 7 kwietnia 2022 r. istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Przesądzenie rzeczywistego charakteru pracowniczego zatrudnienia wymaga przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę zainteresowaną obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze (por. (...) 117/21 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 24-03-2021).

Przy tym bezwzględnie należy mieć na uwadze, iż nawet krótkotrwałe świadczenie pracy przed skorzystaniem ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego nie jest wystarczającą przesłanką do stwierdzenia nieważności umowy o pracę w sytuacji, gdy zamiarem stron tej umowy było nawiązanie stosunku pracy, a zgodna wola stron znalazła odzwierciedlenie w faktycznej realizacji pracowniczego zatrudnienia, czyli wówczas, gdy został wdrożony proces świadczenia pracy, a pracodawca z tejże pracy korzystał (por. III AUa 38/18 - wyrok SA Kraków z dnia 07-04-2021).

Każde postanowienie umowy o pracę, zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, należy ocenić jako nieważne wobec istnienia zamiaru obejścia prawa albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, wyrażającą się np. niegodziwością celu albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika dopuszczalność stosowania przez ZUS art. 58 KC oraz art. 83 § 1 KC do oceny ważności czynności prawnych w sferze prawa ubezpieczeń społecznych (por. postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 stycznia 2022 r., (...) 557/21).

Stosunek pracy wyróżnia się koniecznością osobistego wykonywania pracy, podporządkowaniem pracownika pracodawcy, stałym wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy na jego ryzyko oraz odpłatnością pracy. Zasada osobistego świadczenia oznacza, iż pracownik ma obowiązek wykonywać pracę samodzielnie, osobiście i nie może samowolnie, bez zgody pracodawcy powierzyć pracy innej osobie. Wymóg osobistego świadczenia pracy wiąże się z osobistymi przymiotami pracownika takimi jak kwalifikacje, wiek, doświadczenie itp. Przy czym w świetle art. 22 § 1 ¹ oceny charakteru umowy należy dokonywać nie tylko na podstawie przyjętych przez jej strony postanowień, które mogą mieć na celu stworzenie pozoru innej umowy, lecz także na podstawie faktycznych warunków jej wykonywania. Dlatego zastrzeżenie w umowie możliwości zastępowania się w pracy przez wykonawcę inną osobą nie odbiera jej cech umowy o pracę, zwłaszcza gdy faktycznie takie zastępstwa nie nastąpiły, a inne cechy badanej umowy wskazują na przewagę cech charakterystycznych dla stosunku pracy (SN w wyroku z dnia 5 maja 2010 r., I PK 8/10, LEX nr 602668). Zasada ciągłości świadczenia pracy polega na tym, iż pracownik ma obowiązek wykonać określone czynności w powtarzających się odstępach czasu, w okresie istnienia trwałej więzi łączącej go z pracodawcą. Nie chodzi tutaj zatem o sytuację jednorazowego wykonania pewnej czynności lub ich zespołu składającego się na określony rezultat. Właściwym przedmiotem umowy o pracę jest świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się i polegający na oddaniu swojej zdolności do pracy do dyspozycji innego podmiotu (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 1999 r. I PKN 451/99 OSNP 2001/10/337, M. Prawn. 2001/11/575 Dz.U.2014.1502).

Przy tym podstawową zasadą odróżniającą stosunek pracy od wykonywania pracy na innej podstawie jest podporządkowanie pracownika polegające na obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego związanych z organizacją i przebiegiem pracy. Praca powinna być świadczona przez pracownika w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 1999r I PKN 277/99 OSNP 2001/1/18 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 października 2014 r. III AUa 61/14 LEX nr 1566959 wyr. SN z 18.5.2006 r., III UK 30/06, L., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 68/05 Lex 177165). Ustawodawca zastrzegł w przepisie art. 22 § 1 k.p., że pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, przy czym nie zdefiniował tej cechy zatrudnienia. W literaturze przedmiotu wyinterpretowano, że kierownictwo pracodawcy przejawia się w poleceniach, podporządkowaniu organizacyjnym oraz podporządkowaniu represywnym i dystrybutywnym.

Nadto podkreślenia wymaga, iż to na pracodawcy spoczywa ryzyko ekonomiczne gospodarcze i osobowe związane z zatrudnieniem pracownika i powierzeniem mu określonej pracy. Jednakże należy zauważyć, że w przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarczego pracodawcy determinuje zatrudnienie. Z ugruntowanego orzecznictwa wynika, że przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy (por. III AUa 62/21 - wyrok SA Poznań z dnia 30-06 - 2022 III AUa 23/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 20-10-2021 III AUa 396/20 - wyrok SA Szczecin z dnia 22-12-2020). Pracodawca ma pełną swobodę w prowadzeniu działalności gospodarczej, tym bardziej w zatrudnianiu pracowników. Jednak ocena racjonalności jego postępowania (potrzeby zatrudnienia konkretnej osoby na konkretnym stanowisku i na określonych warunkach) ma wpływ na uznanie skuteczności zawartej umowy w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym takiej osoby (por. (...) 7/21 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 04-02-2021).

Podsumowując, jak zauważa się w orzecznictwie, stosunek pracy to więź prawna o charakterze dobrowolnym i trwałym, łącząca pracownika i pracodawcę, której treścią jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudnienia pracownika przy umówionej pracy i wypłacanie mu wynagrodzenia za pracę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie III APr 10/96, Apel.-Lub. 1997/2/10, Lex nr 29672).

Co do zasady tylko ważny i realny tytuł, a nie jedynie deklarowany wywiera skutki w prawie ubezpieczeń. Umowa zawarta dla pozoru nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lutego 2022 r., III AUa 1145/21). W tej sytuacji do Sądu należało przeprowadzenie oceny, czy analizowany stosunek prawny nosił konstytutywne cechy stosunku pracy.

W tym celu Sąd zbadał, czy ubezpieczona osobiście świadczyła pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w wyznaczonym miejscu i czasie, w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy w reżimie art. 22 k.p. Dokonanie powyższego ustalenia miało bowiem znaczenie dla objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Zdaniem Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że E. Ś. (1) w spornym okresie zatrudnienia mogła dokonywać pewne czynności na rzecz płatnika składek w związku ze sprzedażą paliw i zbiorników na paliwa. Należało jednak zważyć, czy przy uwzględnieniu całokształtu treści stosunku prawnego realizowanego przez strony, czynności wykonywane przez ubezpieczoną były przez nią świadczone w ramach zatrudnienia pracowniczego.

O ile w świetle ustalonych faktów nie budzi wątpliwości, że wykonywanie powierzonych wnioskodawczyni czynności mogło mieć osobisty charakter, o tyle wysoce wątpliwe jest stałe wykonywanie pracy w określonym wymiarze oraz występowanie głównego elementu konstrukcyjnego stosunku pracy, jakim jest pracownicze podporządkowanie w procesie świadczenia pracy. W ocenie Sądu w realiach badanej sprawy odtworzone fakty przeczą temu, że strony łączył realny stosunek pracy. Nie ma bowiem żadnych dowodów na to, że wnioskodawczyni wykonywała pracę stale w podporządkowaniu pracowniczym wobec płatnika w wyznaczonym przez niego miejscu i czasie.

Wnioskodawczyni miała podejmować szereg czynności takich jak przyjmowanie zamówień na paliwo, rozmowy z klientami, ustalaniem cen, ogłaszanie zbiorników na paliwo na (...), wystawianie dla kierowców dokumentów (...), jednak brak jest dowodów na to, kiedy, w jakim zakresie to robiła, jak faktycznie była rozliczana z czasu pracy i jej wymiaru. Ubezpieczona rzekomo miała wykonywać pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, de facto nikt jej nie kontrolował i nie rozliczał. Czynności miała realizować od 8 do 16, jednak – jak sama przyznała – zdarzało się, że pracowała w godzinach wieczornych, a nawet sobotę. Nadto świadek M. W. zeznał, iż w przypadku, gdy kończył pracę po zamknięciu biura albo gdy pojawiły się nieprawidłowości miał kontaktować się z ubezpieczoną. Skarżąca jako jedyna miała zabierać telefon, pod który kierowcy dzwonili po godzinach pracy biura.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż ubezpieczona pomagała J. P. (1) w prowadzeniu działalności gospodarczej jeszcze przed zawarciem umowy o pracę. Wskazuje na to przede wszystkim fakt, iż ubezpieczona otrzymała uprawnienia do platformy (...) już w 2020 r. Nadto przed zatrudnieniem skarżącą wielokrotnie logowała się do platformy. Zauważenia również wymaga, iż skarżąca wykonywała czynności na rzecz płatnika składek w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim, jak i w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, na co niewątpliwie nie pozwalają przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Wobec powyższego, nie zasługiwały słusznie na wiarę zeznania wnioskodawczyni – co do okoliczności związanych z zawarciem spornej umowy o pracę - iż w trakcie urlopu macierzyńskiego szukała pracy w Internecie, a jeden z jej znajomych (jak podała M. P. – czyli jej życiowy partner i syn płatnika) przekazał jej informację, że płatnik składek poszukuje pracownika na stanowisko opiekuna klienta. Odwołująca wskazywała, iż złożyła CV, a następnie została zaproszona na rozmowę kwalifikacyjną, po której została przyjęta do pracy.

Poza tym z wyciągów bankowych wnioskodawczyni (które zostały złożone za okres od lutego 2022 roku) wynika, że już od lutego 2022 roku dokonywała płatnością kartą płatniczą za catering, który był dostarczany do firmy, a zatem jeszcze przed zatrudnieniem u płatnika. Nie jest wykluczone, że także przed tą datą dokonywała takich transakcji, ale z uwagi na brak wyciągów bankowych za ten okres, powyższych okoliczności nie można stwierdzić.

Co również istotne skarżąca mogła pracować z każdego miejsca. Jak sama wskazała pracowała za pośrednictwem strony internetowej, na którą mogła zalogować się zarówno za pośrednictwem komputera, jak i telefonu komórkowego. Ubezpieczona co prawda podpisywała się na listach obecności, jednak wielokrotnie w tym czasie nie przebywała w biurze. Wskazuje na to fakt, iż w godzinach pracy dokonywała płatności kartą bankową (zarówno w K., jak i B.), a także przechodziła badania i wizyty lekarskie. Tym samym nie mogła świadczyć wtedy pracy w siedzibie pracodawcy. Natomiast w godzinach, w których biuro było zamknięte jako jedyna pracownica płatnika składek pozostawała w bieżącym kontakcie z kierowcami. Podkreślenia przy tym wymaga, iż ubezpieczona nie odnotowywała nigdzie godzin nadliczbowych ani godzin odrabianych. Nie zgłaszała również J. P. (1), że wychodzi z biura w trakcie pracy.

Nie wykazano także sposobu w jaki skarżąca była z podejmowanych czynności rozliczana. Ubezpieczonej nie wydawano żadnych bieżących poleceń dotyczących pracy, nie składała żadnych sprawozdań z wykonywanych obowiązków, nie rozliczała się z dokonania bądź nieposzczególnych czynności. Płatnik nad czasem pracy i sposobem pracy odwołującej nie sprawował więc bieżącej kontroli, godziny pracy i zadania nie były rozliczane. Ubezpieczona mogła podejmować określone czynności na rzecz płatnika, lecz przy braku rozliczenia ich czasu wypracowywanie założonego wymiaru miało charakter wyłącznie iluzoryczny. W konsekwencji w/w okoliczności nie można zatem także stwierdzić czy przy powierzonych czynnościach liczył się rezultat czy wyłącznie podejmowanie starannego działania w ramach zakreślonego i kontrolowanego wymiaru czasu pracy.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala też uznać, że wykonywanie tych czynności odbywało się pod kierownictwem pracodawcy. Bowiem wspomniana wyżej niekontrolowana praca nie ma nic wspólnego z pracą pod kierownictwem, gdzie pracownikowi na bieżąco powierzane są konkretne zadania w ramach danego wymiaru w określonym czasie i miejscu. Jeszcze raz należy powtórzyć, że Sąd nie kwestionuje, że ubezpieczona – nawet z uwzględnieniem mankamentów zaprezentowanych w sprawie dowodów na te okoliczności – mogła pewne czynności dla firmy płatnika w badanym okresie wykonywać, ale z całokształtu zebranego materiału dowodowego nie wynika, że robiła to stale stricte jako pracownik. Jasne przy tym jest, że cechy podporządkowania pracowniczego mogą być w określonym zakresie charakterystyczne również dla zobowiązań cywilnoprawnych, a nadto, że mogą występować z różnym nasileniem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2003 r., I PK 466/02 Pr. Pracy 2004, nr 3, s. 35). Dlatego zasadne jest rozważenie reguły umożliwiającej rozróżnienie, czy dany stan faktyczny charakteryzuje się podporządkowaniem pracowniczym, czy też więź łącząca strony nosi znamiona innej zależności (zbliżonej do kierownictwa pracodawcy). Ma to znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę, że umowa mająca za przedmiot świadczenie pracy nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz.23. Z. K., Rodzaje kontraktów menedżerskich, (...) 1999, nr 7, s. 12). Sprawia to, że kwalifikacji prawnej umów o świadczenie pracy (usług) można dokonywać jedynie metodą typologiczną, to jest przez rozpoznanie i wskazanie cech przeważających (dominujących). Nie można przy tym pominąć, że decydujące znaczenie w procesie rozróżniania charakteru stosunku prawnego łączącego strony ma sposób wykonywania umowy, a w szczególności realizowanie przez kontrahentów – nawet wbrew postanowieniom umownym – tych cech, które charakteryzują umowę o pracę (por. T. Romer, Prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2000, s.101, postanowienie Sądu Najwyższego z 13 listopada 2008 r., II UK 209/08, Lex nr 737398). Zasada ta jest powszechnie uznawana i akceptowana w doktrynie oraz praktyce i w konsekwencji dla oceny zobowiązania pracowniczego drugoplanowe znaczenie ma nazwa umowy oraz deklarowana w chwili jej zawarcia treść. Ważne jest, w jaki sposób strony kształtują więź prawną w trakcie jej trwania. Zważywszy, że ustawodawca nie zdecydował się na wskazanie dla stosunku pracy elementów przedmiotowo istotnych, zrozumiałe jest, że klasyfikacja doniosłości cech charakterystycznych zobowiązania pracowniczego jest problematyczna. Mimo to za prawidłowy należy uznać pogląd podkreślający konieczność występowania kierownictwa pracodawcy w stosunkach pracy. Więź tą cechuje praca pod kierownictwem, które stanowi element sine qua non każdego zatrudnienia pracowniczego. Formułując tą tezę nie można pomijać, że kierownictwo pracodawcy w procesie rozróżniania reżimów umownych ma niewątpliwie pierwszoplanowe znaczenie. Jest tak dlatego, że nie występuje ono przy umowach cywilnoprawnych. Słuszne jest zatem stanowisko, zgodnie z którym kierownictwo pracodawcy jest jedyną cechą rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od umów cywilnoprawnych (por. Z. Hajn, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 16.12.1998 r., II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177).

Przenosząc wskazane zapatrywanie do stanu faktycznego sprawy, należy przyjąć, że określenie zadań pracownika jedynie poprzez wskazanie ogólnego zakresu obowiązków, jak również niestosowanie żadnego sposobu weryfikacji stałości wykonywania pracy w kontekście rzekomo ustalonego etatu, brak wydawania bieżących poleceń co do sposobu wykonywania czynności, brak podporządkowania co do czasu pracy w jakim ubezpieczona wykonywała na rzecz płatnika pewne czynności i ich wymiaru, przesądza o tym, że sporny stosunek prawny nie nosił cechy pracowniczego podporządkowania, a z drugiej strony kierownictwa pracodawcy nad pracą wykonywaną przez ubezpieczoną.

W dalszej kolejności wskazania wymaga, iż wbrew zeznaniom świadków i płatnika składek nie można uznać, iż na miejsce ubezpieczonej została zatrudniona D. T. (2). D. T. (2) była bowiem stażystką, która musiała zostać następnie zatrudniona w oparciu o umowę o pracę. Wskazują na to jednoznacznie warunki udziału przez płatnika składek w projekcie „Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie (...) wschodnim (V)” współfinansowanym w środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego dla jednej skierowanej przez Urząd Pracy osoby było zatrudnienie stażysty po zakończonym stażu.

Na marginesie należy zaznaczyć, że J. P. (1) jest babką dzieci ubezpieczonej. Oczywiście nie ma zakazu zatrudniania osób bliskich, a z samego faktu w/w więzi nie można wywodzić pozorności umowy o pracę czy jej poszczególnych postanowień, bowiem przepisy prawa pracy nie zabraniają zatrudniania nawet osób spokrewnionych, lecz stosunek ten musi być faktycznie realizowany. Nie należy jednak tracić z pola widzenia – co słusznie podkreślał organ rentowy, iż osoby bliskie celem uzyskania określonych korzyści przez jedną ze stron są bardziej skłonne zawierać umowy pozorne.

W rezultacie Sąd uznał, że ewentualnie wykonywane przez ubezpieczoną na rzecz płatnika składek czynności nie miały miejsca w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy, tj. zgodnie z dyspozycją art. 22 § 1 k.p.

Dodać należy, że swoboda kontraktowa stron nie jest wartością absolutną. Strony mogą łączyć się dowolną więzią prawną, w tym umową o pracę, ale wybierając ten model zatrudnienia zobowiązane są przestrzegać jego cech charakterystycznych. Wybór przez strony formy zatrudnienia ma daleko idące konsekwencje. Połączenie się stron zobowiązaniem pracowniczym skutkuje koniecznością przestrzegania reguł określonych w Kodeksie pracy i innych aktach prawa pracy. O wykreowaniu stosunku pracy nie decyduje wyłącznie wola stron. Jest ona nieodzowna przy nawiązaniu zatrudnienia pracowniczego, jednak w sytuacji, gdy strony realizują więź prawną w oderwaniu od jej konstrukcyjnych cech, możliwe i konieczne jest zweryfikowanie charakteru prawnego zobowiązania. Zapatrywanie to wynika z przyjęcia założenia, że o rodzaju umowy decydują w pierwszej kolejności przepisy prawa.

Czynność prawna – jaką jest w realiach niniejszej sprawy umowa o pracę zawarta przez strony - jest sprzeczna z ustawą tzn. przepisem art. 22 § 1 k.p. w tym znaczeniu, że strony zawarły i realizowały w istocie inne zobowiązanie, którego przedmiotem było ewentualne wykonywanie pewnych czynności na rzecz firmy płatnika składek, ale nie w reżimie stosunku pracy.

Jeszcze raz podnieść należy, że zawarcie umowy o pracę i jej realizacja muszą odpowiadać w/w ustawowym kryteriom tej umowy, bowiem właśnie przez te kryteria jest definiowana istota umowy o pracę. Natomiast zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i podleganie ubezpieczeniom są pochodne w stosunku do zawartej i realizowanej umowy. Bez umowy o pracę nie ma podstaw do ubezpieczenia. Zatem jeżeli umowa o pracę, mimo zgłoszenia do ubezpieczenia jest wykonywana w taki sposób, że nie realizuje ustawowych przesłanek, czyli nie realizuje się co do istoty, to nie można mówić o legalnym istnieniu umowy o pracę, a to oznacza, że nie ma formalnoprawnych podstaw do objęcia ubezpieczeniem społecznym. Przy takim rozumieniu istoty umowy o pracę nie można więc legalnie wywodzić, że celem tego rodzaju umowy może być już tylko objęcie ubezpieczeniem społecznym. Ubezpieczenie społeczne, przysługuje nie tym podmiotom, które kreują doraźne podstawy faktyczno-prawne tylko po to, by przy znikomym nakładzie własnym na system ubezpieczenia społecznego pozyskać rażąco nadmierne korzyści, lecz tym podmiotom które dysponują realnym tytułem ubezpieczenia, w związku z którym systematycznie i sumiennie opłacają składki, czyli w istocie budują ten system, a nie tylko konsumują (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 listopada 2021 r. III AUa 332/21. III AUa 279/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 23-09-2021).

W ocenie sądu okoliczności rozpatrywanego przypadku potwierdzają, iż zawarcie umowy o pracę było jedynie elementem formalnym nijako sztucznie wykreowanym przez ubezpieczoną i płatnika celem uzyskania przez ubezpieczoną statusu pracownika i w konsekwencji świadczeń z ubezpieczenia społecznego przy minimalnym udziale w jego tworzeniu. Nawiązanie pozorne umowy o pracę bez zamiaru ciągłego i stałego jej wykonywania wbrew naturze stosunku pracy wynikającej z art. 22 k.p. nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników. Intencjonalne kreowanie sytuacji i jej wykorzystywanie, tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, stwarza poczucie nieuczciwego wykorzystania, bycia oszukanymi i naiwnymi w osobach, które w swoim życiu zawodowym latami budują ten fundusz bez intencjonalnego wykorzystania sytuacji. W niniejszej sprawie chociaż strony umowy zawarły ją zgodnie z przepisami, to jednak nie zasługuje ona na ochronę z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych, bo jedyną przyczyną i jej celem nie było świadczenie pracy na warunkach określonych w art. 22 k.p., a jedynie uzyskanie korzyści związanych z posiadaniem statusu pracownika.

W tym stanie rzeczy, organ rentowy słusznie zakwestionował tę umowę, tak z uwagi na treść, jak i okoliczności jej wykonywania. Brak jest zgody na manipulowanie przepisami prawa w zależności od interesu stron.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu wraz z odsetkami Sąd orzekł w punkcie drugim i trzecim sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., a wysokość wynagrodzenia pełnomocnika organu rentowego ustalił zgodnie z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz.1935). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonych kwot tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.