Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 października 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29.07.2022 roku, przyznał Z. J., emeryturę z urzędu od dnia 1 lipca 2022 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury, stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę.

-

kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 78091,53 zł

-

średnie dalsze trwanie życia wynosi 193,50 m-cy

-

wyliczona kwota emerytury wynosi 403,57 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej: (...),53 / 193,50 = 403,57 zł.

Do obliczenia emerytury przyjęto średnie dalsze trwanie życia wynikające z tablicy trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, ponieważ jest dla ubezpieczonego korzystniejsze, tj. niższe niż średnie dalsze trwanie życia ustalone na podstawie tablicy trwania życia obowiązującej w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Emerytura przyznana od 01-07-2022 w kwocie 403,57 zł jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1338,44 zł. Emerytury nie podwyższa się, gdyż zgodnie z art. 87 ust. 5a powyższej ustawy prawo do w/w podwyższenia nie przysługuje w razie zbiegu prawa do emerytury z Funduszu z prawem do emerytury rolniczej określonej w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

ZUS poinformował, iż do stażu pracy nie uwzględniono zatrudnienia w czasie :

-

18.09.1978 - 18.07.1979 w Studenckim (...), gdyż ubezpieczony nie podlegał w tym czasie ubezpieczeniu społecznemu,

-

02.05.1982 - 31.07.1986 w (...) w R., gdyż brak jest informacji dot. ilości przepracowanych dni, jako członek spółdzielni,

-

01.01.1987 - 31.10.1987 w (...) w B., gdyż przedłożona przez ubezpieczonego karta ewidencji pracy i dochodów spółdzielcy odnośnie wpisu dotyczącego roku 1987 zawiera braki formalne tj. brak jest podpisu członka zarządu i księgowego oraz pieczątki spółdzielni.

Jednocześnie za okresy 01.11.1981 - 31.12.1981 – (...) przyjął minimalne kwoty wynagrodzenia.

(decyzja – k. 28-30 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 14 listopada 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) z urzędu ponownie ustalił wartość kapitału początkowego Z. J. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 442,33 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1981 – 31.12.1990. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 36,23%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 442,33 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 36,23% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (36,23% x 1 220,89 zł = 442,33 zł).

Przyjęto łącznie 2 lata, 10 miesięcy, 0 dni, tj. 34 miesiące okresów składkowych.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 24,75%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 18 559,20 złotych.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów: od 18.09.1978 r. do 18.07.1979 r., gdyż składka nie została opłacona na ubezpieczenie społeczne, od 02.05.1982 r. do 31.07.1986 r., gdyż nie został wystarczająco udowodniony – brak ilości dni pracy.

(decyzja – k. 10-10 verte plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołania od w/w decyzji wniósł Z. J., wskazując, iż są one dla niego krzywdzące, w zakresie nie uwzględnienia dochodu uzyskiwanego przez niego w (...) w B. oraz nie uwzględnienia okresu zatrudnienia w (...) w R., a także okresu zatrudnienia w Studenckim (...) jako okresów składkowych.

(odwołanie – k. 3-4, k. 3-5 w aktach o sygn. VIII U 2438/22 załączonych do sprawy)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, precyzując jednocześnie że po uwzględnieniu i przeanalizowaniu złożonej do odwołania od decyzji ZUS dodatkowej dokumentacji dotyczącej zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w B. wskazany okres zatrudnienia został zaliczony do stażu pracy. Organ rentowy uwzględnił zatrudnienie w okresie od 01.01.1987 r. – 31.10.1987 r. w (...) w B. oraz osiągnięte wynagrodzenie za rok 1987. W odniesieniu zaś do pozostałych spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonego tj. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R., w Studenckim (...) podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-7 verte, k. 8-8 verte w aktach o sygn. VIII U 2438/22 załączonych do sprawy)

Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2023 roku tutejszy sąd na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę o sygn. akt VIII U 2438/22 ze sprawą o sygn. akt VIII U 2300/22 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod numerem VIII U 2300/22.

(postanowienie – k. 10 w aktach o sygn. VIII U 2438/22 załączonych do sprawy)

Na rozprawie w dniu 13 lutego 2023 roku wnioskodawca oświadczył, że wynagrodzenia uzyskiwanego w (...) w B. nie kwestionuje w zakresie uwzględniania przez ZUS najniższego wynagrodzenia.

(oświadczenie – rozprawa z dnia 13 lutego 2023 roku e-protokół (...):18:39 – 00:19:14 – płyta CD – k. 37)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Z. J. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Z zaświadczenia, wystawionego przez (...) w W., w dniu 18 września 1978 r., wynika, że wnioskodawca został zakwalifikowany do Studenckiego Hufca Pracy na 10- miesięczny staż produkcyjny, który rozpoczął się 18 września 1978 roku.

(zaświadczenie – k. 18 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Z. J. zatrudniony był Szkole Głównej Gospodarstwa (...) w W. Rolniczy Zakład (...) ( gospodarstwo (...)) w ramach O.H.P (18.09.1978 r.- 18.07.1979 r.) i otrzymywał wynagrodzenie: w maju 1979 r. – 2405 zł.

(zaświadczenie – k. 33, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 maja 2023 roku e-protokół (...):14:24 – 00:16:20 – płyta CD – k. 50 w związku z rozprawą z dnia 13 lutego 2023 roku e-protokół (...):06:59 – 00:12:04 – płyta CD – k. 37)

W dniu 14.07.1979 r. wnioskodawca został przyjęty na I rok studiów wyższych na Wydział E. – Rolniczy Szkoły Głównej Gospodarstwa (...) w W.. Zajęcia szkolne rozpoczynały się dnia 24.09.1979 r. Ostatecznie wnioskodawca nie skończył (...), studiował przez 2,5 roku, od 1979 r. do 1981 r.

(informacja – k. 17 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 maja 2023 roku e-protokół (...):14:24 – 00:16:20 w związku z e-protokół (...):09:27 – 00:13:30– płyta CD – k. 50)

Wnioskodawca zatrudniony był w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. od dnia 2.05.1982 r. do 31.07.1986 r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako Kierownik działu ogrodnictwa i otrzymywał wynagrodzenie: 54 dniówki obrachunkowe, dniówka planowana na 1986 r. – 460 zł zaliczka 75 %.

(świadectwo pracy – k. 20 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego, oryginał starego dowodu osobistego skarżącego okazany na rozprawie w dniu 13 lutego 2023 roku e-protokół (...):19:14 – 00:20:28 – płyta CD – k. 37 )

Będąc zatrudnionym w w/w Spółdzielni wnioskodawca osiągał zarobki:

- od 1.05.1982 r. do 21.12.1982 r. – 76.000 zł;

- 12 m-cy 1983 r. – 190.800 zł;

- 12 m-cy 1984 r. – 200.140 zł;

- 12 m-cy 1985 r. – 311.600 zł;

- od 1.01.1986 r. do 31.07.1986 r. - 203.880 zł.

(zaświadczenie – k. 22 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 5) Wynagrodzenie skarżącego zatrudnionego w w/w spółdzielni wynosiło:

Rok	Miesiąc	R.­saty	Stałe składniki	wyrównanie / nadwyżka	Świadczenia z ubezpieczenia społecznego	Łączna kwota wynagrodzenia
1986	Styczeń	160	(...)	0	0	(...)
	Luty	160	(...)	0	0	(...)
	Marzec	160	(...)	(...)	0	(...)
	Kwiecień	0	(urlop) (...)	0	0	(...)
	Maj	0	0	0	0	0
	Czerwiec	0	0	0	0	0
	Lipiec	0	0	(n) (...)	0	(...)
	Sierpień	0	0	0	0	0
	Wrzesień	0	0	0	0	0
	Październik	0	0	0	0	0
	Listopad	0	0	0	0	0
	Grudzień	0	0	(...)	0	(...)
Podsumowanie		480	(...)	(...)	0	(...)

(odpis skrócony wysokości zarobków na podstawie list płac z 1986 r. –k. 34 verte)

Zaskarżoną decyzją z dnia 10 października 2022 roku po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29.07.2022 roku ZUS przyznał Z. J. emeryturę w kwocie zaliczkowej od dnia 1 lipca 2022 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

W treści decyzji, ZUS wskazał, iż do stażu pracy nie uwzględniono zatrudnienia wnioskodawcy w czasie :

-

18.09.1978 - 18.07.1979 w Studenckim (...), gdyż ubezpieczony nie podlegał w tym czasie ubezpieczeniu społecznemu,

-

02.05.1982 - 31.07.1986 w (...) w R., gdyż brak jest informacji dot. ilości przepracowanych dni, jako członek spółdzielni,

-

01.01.1987 - 31.10.1987 w (...) w B., gdyż przedłożona przez ubezpieczonego karta ewidencji pracy i dochodów spółdzielcy odnośnie wpisu dotyczącego roku 1987 zawiera braki formalne tj. brak jest podpisu członka zarządu i księgowego oraz pieczątki spółdzielni.

(decyzja – k. 28-30 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 31 października 2022 roku ZUS wydał decyzję ostateczną o przyznaniu i podjęciu wypłaty emerytury.

(decyzja – k. 34-36 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 listopada 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. dokonał przeliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy.

(decyzja – k. 10-10 verte plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 16 listopada 2022 roku ZUS dokonał przeliczenia emerytury wnioskodawcy. W uzasadnieniu ZUS poinformował, że dokonał przeliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy w związku z przedłożoną przez ubezpieczonego dodatkową dokumentacją do odwołania z dnia 4.11.2022 r. uwzględniając okres zatrudnienia od 01.01.1987 r. do 31.10.1987 r. w (...) w B. oraz osiągnięte wynagrodzenie za rok 1987.

(decyzja – k. 38-40 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności o powołane dokumenty z akt Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zeznania wnioskodawcy. Wiarygodność zgromadzonych dokumentów, jak również ich treść nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do negowania ich autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy zauważyć, że jedna z kwestii spornych, w toku niniejszego procesu, ulegała zmianie. To, co, na początku, jawiło się, bowiem, jako sporne, ostatecznie, wskutek uwzględnienia przez ZUS, przedłożonej przez wnioskodawcę, dodatkowej dokumentacji, dotyczącej zatrudnienia w (...) w B. zostało zaliczone do stażu jego pracy zgodnie z prezentowanym przez niego stanowiskiem. W konsekwencji, w decyzji z dnia 16 listopada 2022 roku, ZUS uwzględnił okres zatrudnienia wnioskodawcy od 01.01.1987 r. do 31.10.1987 r. w (...) w B. oraz osiągnięte wynagrodzenie za rok 1987.

Stosownie do treści przepisu art. 477 ¹³ § 1 k.p.c., zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy.

Wobec, zatem, zaspokojenia przez ZUS w/w roszczenia ubezpieczonego poprzez wydanie decyzji z 16 listopada 2022 roku, to Sąd jako że ubezpieczony nie zgłosił żadnych zastrzeżeń w tym zakresie i nie zachodziła potrzeba wyrokowania, umorzył postępowanie w tym zakresie na podstawie art.477 ¹³§1 k.p.c.

W odniesieniu, zaś, do pozostałych roszczeń ubezpieczonego, to wskazać należy, że w myśl art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2022.0.504 t.j.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust.2).

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie cytowanej ustawy (ust.3).

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust. 2)

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

Z kolei ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, a więc dla osób takich jak wnioskodawca (urodzony (...)) określa przepis art. 24 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Stosownie, natomiast, do treści art. 25 ust 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa wart 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Z kolei zgodnie z art. 26 ust 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W ust. 2 wskazano, ze wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Przy czym w ust. 4 i 5 wskazano, że tablice trwania życia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że zasadą obowiązującą przy ustalaniu wysokości emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest zasada zdefiniowanej składki, zgodnie z którą wysokość świadczenia zależy z jednej strony od sumy składek emerytalnych jakie zostały zgromadzone na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS za okres poczynając od 1 stycznia 1999 r., zaś z drugiej od wysokości kapitału początkowego, tj. od kwoty ustalonej oddzielnie dla każdego ubezpieczonego według ustalonego przez ustawodawcę wzoru, odzwierciedlającej w przybliżeniu stan jego konta ubezpieczeniowego za okres do 31 grudnia 1998 r.

Kolejna kwestia sporna odnosiła się do nie uwzględniania przez ZUS do stażu pracy wnioskodawcy okresu pracy w Studenckim Ochotniczym Hufcu Pracy od 18.09.1978 r. - 18.07.1979 r. Zdaniem ZUS uwzględnienie wskazanego okresu nie było możliwe bowiem wnioskodawca nie podlegał w tym czasie ubezpieczeniu społecznemu.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt. 1 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, m.in. zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową.

Dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za okres składkowy, w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę faktu opłacenia przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne./wyrok SA w Szczecinie z dnia 19.12.2018 r , III AUa 39/18/

Dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę faktu opłacenia przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne. Jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu, został udowodniony, okres tego zatrudnienia jest okresem składkowym nawet w przypadku, gdy pracodawca nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia./wyrok SA w Gdańsku z dnia 30.09.2016 r III AUa 736/16/

Zgodnie z uchwałą nr 24 Rady Ministrów w sprawie organizacji praktyk robotniczych studentów szkół wyższych z dnia 16.02.1970 (M.P. nt 7 poz. 64) odbywanie praktyki robotniczej traktuje się jako stosunek pracy. Praktykę robotniczą odbywa się na podstawie umowy o pracę na czas określony, zawartej między studentem a zakładem pracy, w którym student ma być zatrudniony w okresie praktyki. (§4). Studentom odbywającym praktyki robotnicze przysługuje wynagrodzenie według zasad obowiązujących w danym przedsiębiorstwie stosownie do rzeczywistego wkładu ich pracy. Jeżeli student z przyczyn od siebie niezależnych osiągnie zarobek niższy od minimalnej płacy, przedsiębiorstwo zobowiązane jest wypłacić wyrównanie, zgodnie z obowiązującymi przepisami stosowanymi przy wypłatach minimum wynagrodzenia.(§ 8).

Studenckie praktyki robotnicze, realizowane w oparciu o uchwałę nr 24 Rady Ministrów z 16 lutego 1970 r. w sprawie organizacji praktyk robotniczych studentów szkół wyższych stanowią okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Odbywały się bowiem - zgodnie z § 4 ust. 3 tej uchwały - na podstawie umowy o pracę na czas określony zawieranej pomiędzy studentem, a zakładem pracy, który miał go zatrudniać w czasie praktyki./tak wyrok SA w Katowicach z dnia 21.01.2015 r, III AUa 3646/13/.

Z poczynionych w sprawie ustaleń, na podstawie zgromadzonych dowodów z dokumentów oraz zeznań wnioskodawcy wynika, iż w dniu 18 września 1978 r. wnioskodawca został zakwalifikowany do Studenckiego Hufca Pracy na 10- miesięczny staż produkcyjny, który rozpoczął się 18 września 1978 roku. W ramach tego stażu świadczył pracę od 18.09.1978 r.- 18.07.1979 r., za którą otrzymywał wynagrodzenie. W dniu 14.07.1979 r. wnioskodawca został przyjęty na I rok studiów wyższych na wydział E. – Rolniczy (...) w W.. Studiów tych ostatecznie nie skończył, studiował przez 2,5 roku.

Mając na uwadze powyższe regulacje w zakresie zatrudnienia studentów, w tym okresie, w ramach umów o pracę , możliwości uwzględnienia w okresie składkowym okresu, za który składka nie została uiszczona, a nadto cytowane powyżej orzecznictwo, uznać, zatem, należało, iż wskazany okres, winien zostać potraktowany jako składkowy przy wyliczeniu należnego wnioskodawcy świadczenia.

W ocenie sądu, do stażu pracy wnioskodawcy należało również zaliczyć jego okres zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. od dnia 2.05.1982 r. do 31.07.1986 r. Przyczyną, dla której organ rentowy nie uwzględnił wskazanego okresu, był brak informacji o liczbie przepracowanych dni jako członek spółdzielni.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 12 cytowanej ustawy za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, tj. okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu.

Stosownie natomiast do art. 4 pkt 3 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 1983 r., Nr 27, poz.135 ze zm.) w związku z treścią art. 6 ust. 2 pkt 12 lit. a powyższej ustawy zaliczenie okresu pracy członka w rolniczej spółdzielni produkcyjnej do okresu zatrudnienia wymaga wykazania ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie.

Według art. 4 pkt 1 - 3 wspomnianego dekretu za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 roku dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego (pkt 1), za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety (pkt 2), za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy (pkt 3).

Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był, zatem, dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy).

Sąd podziela, w niniejszej sprawie, pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym, w stosunku do członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej, istotne dla zaliczenia roku pracy do okresu składkowego jest przepracowanie w tym roku wymaganej ilości dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1979 r., sygn. akt: II UR 7/79, N. Prawo z 1981 r., nr 6, s. 87; z dnia 12 maja 1999 r., sygn. akt: II UKN 624/98, OSNAPiUS z 2000 r. Nr 14, poz. 556; oraz z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt: II UK 80/10, niepublikowany).

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011, Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. obowiązuje od 23 listopada 2011 r. i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Orzeczenia Sądu Najwyższego, jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są zgodne co do tego, że regulacja zawarta w § 20 rozporządzenia wyznacza jedynie kierunek postępowania dowodowego, natomiast nie oznacza, że wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być ustalona w inny sposób tak przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, a nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. II UKN 186/97, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 1998, Nr 11, poz. 342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r., sygn. I UK 179/06, niepubl./. W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kieruje się bowiem regułami dowodzenia określonymi w art. 227 i n. kpc nie jest zaś związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 kpc. Sprawia to, że wysokość uzyskiwanych dochodów może być ustalana wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, które Sąd uznał za celowe i pożądane.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie II UK 255/11 (opubl. Legalis, nr 536745) jednoznacznie wskazał, że podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej przed dniem 1 stycznia 1999 r., na podstawie dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135 z późn. zm.), może być wykazane na podstawie zeznań świadków.

Z niekwestionowanych ustaleń wynika, że w okresie 2.05.1982 r. do 31.07.1986 r. wnioskodawca był zatrudniony w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. w pełnym wymiarze czasu pracy jako Kierownik działu ogrodnictwa. Z tego okresu zachowało się zaświadczenie, z którego wynikało że będąc zatrudnionym w w/w Spółdzielni osiągał zarobki: od 1.05.1982 r. do 21.12.1982 r. – 76.000 zł; 12 m-cy 1983 r. – 190.800 zł; 12 m-cy 1984 r. – 200.140 zł; 12 m-cy 1985 r. – 311.600 zł; od 1.01.1986 r. do 31.07.1986 r. - 203.880 zł - za te lata nie wskazano jednak ilości przepracowanych dni pracy w poszczególnych latach. W toku postępowania przedłożono, również, zaświadczenie, dotyczące uzyskiwanego, przez skarżącego, wynagrodzenia w roku 1986 (1-4/1986; (...); (...)). Najistotniejszą, jednak, z punktu widzenia zaliczenia do stażu pracy wnioskodawcy spornego okresu zatrudnienia, w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. była informacja, zawarta w świadectwie jego pracy (k. 20 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego), że pracując w w/w spółdzielni, otrzymywał wynagrodzenie: 54 dniówki obrachunkowe, dniówka planowana na 1986 r. – 460 zł zaliczka 75 %.

W związku z powyższym, wskazany okres, również, powinien być zaliczony jako okres składkowy do stażu pracy wnioskodawcy.

Dlatego, też, mając na uwadze przytoczone okoliczności, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹³ § 1 k.p.c. w pkt 1 sentencji wyroku, postanowił umorzyć postępowanie objęte decyzją z dnia 14 listopada 2022 roku w zakresie uwzględnienia do stażu ubezpieczeniowego Z. J. okresu pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w B., zaś w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 10 października 2022 roku i uwzględnił do stażu ubezpieczeniowego Z. J. okres od 18 września 1978 roku do 18 lipca 1979 roku z tytułu pracy w Studenckim Ochotniczym Hufcu Pracy oraz okres od 2 maja 1982 roku do 31 lipca 1986 roku z tytułu pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R..