Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia z dnia 5 października 2017 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 września 2017 roku, przyznał emeryturę R. M. (1) od 1 października 2017 roku. Wysokość świadczenia obliczona została na podstawie kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego ustalonego na kwotę 163 147,19 zł, składek zewidencjonowanych na koncie
z uwzględnieniem waloryzacji w kwocie 306,39 zł, średniego dalszego trwania życia wynoszącego 217,50 miesięcy, tj. wysokość emerytury obliczono w następujący sposób (306,39 zł + 163147,19 zł) : 217,50 = 751,51 zł. W wyżej wskazany sposób wyliczona kwota emerytury wyniosła 751,51 zł brutto miesięcznie.

Wskazano, że wysokość emerytury jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1000,00 zł. Emerytura nie została jednak podwyższona, ponieważ wnioskodawca nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat.

Wypłata emerytury została zawieszona do czasu otrzymania informacji z MOPS
w Ł. o kwocie zasiłku okresowego wypłaconego po dniu 30 września 2017 roku celem potrącenia ze świadczenia.

(decyzja – k. 11 – 12 akta ZUS)

Decyzją z dnia z dnia 19 października 2017 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 września 2017 roku, przyznał emeryturę R. M. (1) od 1 października 2017 roku i podjął jej wypłatę od 1 października 2017 roku, tj. od daty wejścia w życie przepisów w kwocie 751,51 zł brutto miesięcznie obliczonej w sposób wskazany w decyzji z 5października 2017r.

Ponadto, wskazano że w celu przeliczenia kapitału początkowego i wysokości emerytury z uwzględnieniem okresu pracy od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku
w (...) należy przedłożyć oryginał świadectwa pracy z tego zakładu.

(decyzja – k. 15 akt ZUS)

Odwołanie od wyżej wymienionej decyzji złożył do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 3 listopada 2017 roku R. M. (1). Ubezpieczony podniósł, że w jego ocenie emerytura powinna wynosić 1000 zł miesięcznie, a wysokość emerytury wyliczonej przez organ rentowy jest zbyt niska.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 30 listopada 2017 roku organ rentowy wniósł
o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3)

Na rozprawie w dniu 26 lipca 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy ostatecznie sprecyzował odwołanie i wniósł o wyliczenie emerytury przy uwzględnieniu zwiększonego kapitału początkowego wyliczonego przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału z 10 kolejnych lat kalendarzowych z uwzględnieniem wynagrodzenia za rok 1975 w wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj. za okres od 29 października 1975 roku do 31 grudnia 1975 roku oraz wynagrodzenie za 1976r wynikającego z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp 7 z Zakładu Karnego w B. za okres od 1 stycznia 1976 roku do 4 kwietnia 1976r, a także wynagrodzenia z kart wynagrodzeń załączonych do akt osobowych wnioskodawcy z (...) Przedsiębiorstwa (...) w Ł. za okresy od 19 lipca 1982r do 6 listopada 1982 r i od 1 września 1983r do 25 lutego 1984r i o zaliczenie tych okresów do stażu pracy.

Na rozprawie z dnia 28 września 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy z urzędu poparł odwołanie oraz wniósł o przeliczenie emerytury zgodnie z hipotetycznym wyliczeniem emerytury dokonanym przez organ rentowy zawartym w piśmie procesowym z dnia 29 sierpnia 2018 roku, tj. wyliczenie jej w wysokości 809,01 zł miesięcznie na dzień 1 października 2017 roku. Pełnomocnik wnioskodawcy z urzędu cofnął odwołanie w pozostałym zakresie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcy z urzędu i oświadczył, że koszty nie zostały opłacone.

Pełnomocnik organu rentowego wyraził zgodę na cofnięcie odwołania w zakresie wskazanym przez pełnomocnika wnioskodawcy i wniósł o oddalenie odwołania w pozostałej części.

(stanowisko stron – e – protokół rozprawy z dnia 28 września 2018 roku – 00:02:46 – 00:04:40 – k. 71, płyta CD)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

R. M. (1) urodził się (...).

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca w dniu 1 września 2017 roku złożył wniosek o emeryturę.

(wniosek o emeryturę – k. 1 – 8 akta ZUS)

Podczas odbywania kary pozbawienia wolności R. M. (1) wykonywał pracę odpłatną w okresie:

- od 27 stycznia 1975 roku do 27 października 1975 roku;

- od 29 października 1975 roku do 4 kwietnia 1976 roku;

- od 9 kwietnia 1976 roku do 26 sierpnia 1976 roku;

- od 11 października 1976 roku do 14 stycznia 1978 roku;

- od 9 marca 1978 roku do 23 listopada 1978 roku;

- od 25 kwietnia 1979 roku do 30 kwietnia 1979 roku;

- od 1 sierpnia 1979 roku do 1 grudnia 1979 roku;

- od 13 czerwca 1980 roku do 17 czerwca 1980 roku;

- od 11 marca 1981 roku do 3 września 1981 roku.

Wnioskodawca wykonywał prace na stanowisku pracownika fizycznego. Praca wykonywana była odpłatnie – od 20 % do 25 % wynagrodzenia.

W czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w B. wnioskodawca był zatrudniony na pełny etat jako pracownik fizyczny w okresie od 29 października 1975 roku do 4 kwietnia 1976r. Z uwagi na brak dokumentacji za 1975r. Zakład Karny w B. nie wykazał w zaświadczeniu Rp – 7 wynagrodzenia wnioskodawcy za 1975 r. Natomiast za 1976r R. M. (1) otrzymał 847,37 zł z tytułu wynagrodzenia za pracę.

W czasie odbywania kary pozbawienia wolności W Zakładzie Karnym w B. otrzymał on wynagrodzenie za pracę z tytułu zatrudnienia w kwocie 4652 zł za 1979 rok.

Z uwagi na brak dokumentacji płacowej za pozostałe okresy zatrudnienia w czasie odbywania przez R. K. pozbawienia wolności nie wykazano jego wynagrodzenia za pracę.

Ze względu na brak dokumentacji archiwalnej nie jest możliwe określenie wymiaru czasu pracy wnioskodawcy we wskazanych wyżej okresach zatrudnienia.

(zaświadczenie o wykonywaniu pracy – k. 34, zaświadczenie o wynagrodzeniu – k. 46, zaświadczenie o wynagrodzeniu – k. 52

W okresie od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku R. M. (1) był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodowego. Wysokość wynagrodzenia R. M. (1) wynosiła 18,60 zł za godzinę pracy, zgodnie z kategorią VI oraz premia regulaminowa. Ponadto, zgodnie z umową o prace dodatkowe wnioskodawca miał otrzymywać wynagrodzenie w wysokości 44,00 zł za 1 dzień pełnienia pracy dodatkowej (czynności spedycyjnych) natomiast w przypadku spełnienia czynności dodatkowych w czasie krótszym niż 4 godziny wysokość wynagrodzenia za prace dodatkowe miała wynieść 22,00 zł za 1 dzień pracy.

(akta osobowe wnioskodawcy – k. 42 – umowa o pracę z 19 lipca 1982r, umowa o pracę dodatkową z 20 lipca 1982r, świadectwo pracy))

Wnioskodawca został ponownie zatrudniony na umowę o pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. na stanowisku kierowcy samochodowego od 1 września 1983 roku. Stosunek pracy ustał dnia 25 lutego 1984 roku.

(adnotacje dotyczące okresu zatrudnienia w kartach wynagrodzeń, notatka służbowa z 25 lutego 1984 roku specjalisty ds. pracowniczych pismo i zalecenia dyrektora Zakładów (...) w Ł. odnośnie zwolnienia z pracy wnioskodawcy w trybie bez wypowiedzenia z 25 lutego 1984 roku w aktach osobowych R. M. k. 42 – akta osobowe)

R. M. (1) pobrał wynagrodzenie za pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w kwotach uwidocznionych w załączonych do akt osobowych wnioskodawcy oryginalnych jego kartach wynagrodzeń, tj. za 1982r – 15663 zł, za 1983r 56903 zł, za 1984r – 24125 zł.

( k. 42 - akta osobowe – karty wynagrodzeń R. M. (1) za lata 1982 – 1984, wyliczenie ZUS – k. 8-9 akt ZUS, wykaz wprowadzonych dochodów k. 10 – 10 odw. akt ZUS, wykaz wprowadzonych okresów k. 12 – 13 akt ZUS)

Wnioskodawca posiada mniej, niż 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia z dnia 11 sierpnia 2017 roku (znak (...)-2017) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., dokonał ustalenia wysokości kapitału początkowego R. M. (1), na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Wysokość kapitału początkowego R. M. (1) na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 43681,00 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 309,25 zł, okresy składkowe
w wymiarze 12 lat, 1 miesiąc i 23 dni, tj. 145 miesięcy. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 25,33 % wyliczony z uwzględnieniem wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1982r do 31.12.1991r .

Ustalony współczynnik, proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego, wyniósł dla ubezpieczonego 54,75 %.

(decyzja – k. 14 – 16 akt kapitałowych , wykaz zarobków k. 9 akt kapitałowych, wykaz okresów ubezpieczenia i wykaz wynagrodzeń k. 10-13 akt kapitałowych i świadectwa pracy – k. 21 – 28 akt rentowych, zaświadczenie Rp – 7 i świadectwo pracy k. 31 – 32 akt rentowych, świadectwa pracy k. 36 – 43 akt rentowych, k. 57 -57odw. – poświadczenie ubezpieczenia wraz z kwotami podstawy wymiaru składek )

Decyzją z dnia z dnia 5 października 2017 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 września 2017 roku, przyznał emeryturę R. M. (1) od 1 października 2017 roku. Wysokość świadczenia obliczona została na podstawie kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego ustalonego na kwotę 163 147,19 zł, składek zewidencjonowanych na koncie
z uwzględnieniem waloryzacji w kwocie 306,39 zł, średniego dalszego trwania życia wynoszącego 217,50 miesięcy, tj. wysokość emerytury obliczono w następujący sposób (306,39 zł + 163147,19zł): 217,50 = 751,51 zł. Tak wyliczona kwota emerytury wyniosła 751,51 zł brutto miesięcznie.

Wskazano, że wysokość emerytury jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1000,00 zł miesięcznie. Emerytura nie została jednak podwyższona, ponieważ wnioskodawca nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat.

Wypłata emerytury została zawieszona do czasu otrzymania informacji z MOPS
w Ł. o kwocie zasiłku okresowego wypłaconego po dniu 30 września 2017 roku celem potrącenia ze świadczenia.

(decyzja – k. 11 – 12 akta ZUS)

Decyzją z dnia z dnia 19 października 2017 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 września 2017 roku, przyznał emeryturę R. M. (1) od 1 października 2017 roku i podjął jej wypłatę od 1 października 2017 roku, tj. od daty wejścia w życie przepisów w kwocie miesięcznej 751,51 brutto obliczonej w sposób wskazany w decyzji z 5.10.2017r.

Ponadto, wskazano, że w celu przeliczenia kapitału początkowego i wysokości emerytury z uwzględnieniem okresu pracy od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku
w (...) należy przedłożyć oryginał świadectwa pracy.

(decyzja – k. 15 akt ZUS)

W toku procesu sądowego organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego i emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń wnioskodawcy z 10 kolejnych lat kalendarzowych z lat 1982 do 1991 przy przyjęciu kart wynagrodzeń załączonych do akt osobowych wnioskodawcy z Zakładu (...) za lata 1982 - 1984oraz wynagrodzenia wnioskodawcy z Zakładu Karnego z B. za 1976 rok wynikającego z zaświadczenia RP – 7 z dnia 17 kwietnia 2018 roku i za 1975 rok przy przyjęciu minimalnego wynagrodzenia z uwzględnieniem pełnego wymiaru czasu pracy.

Do obliczenia hipotetycznej wysokości kapitału początkowego uwzględniono:

- okres pracy z Zakładu (...) w Ł. od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku (z wyłączeniem nieobecności nieusprawiedliwionej wynoszącej 5 dni w październiku 1982 roku oraz w dniu 5 listopada 1982 roku) oraz okres pracy od 1 września 1983 roku do 25 lutego 1984 roku;

- wynagrodzenia za rok 1976 roku z zaświadczenia RP – 7 wystawionego przez Zakład Karny w B. w dniu 17.04.2018r oraz minimalnego wynagrodzenia za okres od 29 października 1975 roku do 31 grudnia 1975 roku oraz wynagrodzenia za lata 1982 – 1984 w oparciu o karty wynagrodzeń z Zakładów (...) w Ł. .

Tym samym wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 47029,18 zł – po waloryzacji 175652,47 zł. Kwota składek zewidencjonowanych na koncie po waloryzacji wyniosła 306,39 zł, a średnie dalsze trwanie życia 217,50 miesięcy. Wskaźnik wysokości kapitału początkowego wyniósł 28,81%.

Wysokość emerytury wyniosła 809,01 zł miesięcznie, natomiast wysokość emerytury po waloryzacji wyniosła, od 1 marca 2018 roku, 833,12 zł miesięcznie.

(pismo procesowe – k. 62, hipotetyczne wyliczenie kapitału początkowego i emerytury – k. 63 – 65, wyliczenie wartości kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – k. 17 akt ZUS i 15 – 16 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy z Zakładów (...) w Ł. zgromadzonych w aktach sprawy. Analiza zgromadzonych dowodów wskazuje, iż są one spójne i wzajemnie się uzupełniają i nie ma żadnych podstaw by kwestionować ich wiarygodność.

Ustalając stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi oparł się o dokumentację załączoną do akt sprawy, akt emerytalnych, rentowych i kapitałowych wnioskodawcy, a w szczególności o dokumenty znajdujące się w oryginalnych aktach osobowych wnioskodawcy z (...) Przedsiębiorstwa (...) w Ł., w tym umowę o pracę z dnia 19.07.1982r i świadectwo pracy z tego zakładu za okres od 19.07.1982r do 6.11.1982r pismo zakładu (...) w przedmiocie rozwiązania z R. M. umowy o pracę, notatki służbowej specjalisty d/s pracowniczych z 25.02.1984r, pisma zastępcy dyrektora wskazanych zakładów z 25.02.1984r dotyczącego rozwiązania z wnioskodawcą umowy o pracę, zaleceń dotyczących rozwiązania z wnioskodawcą z dniem 25.02.1984 r umowy o pracę w trybie art. 52par 1 pkt 1 k.p. i załączonych do akt osobowych wnioskodawcy jego oryginalnych kart wynagrodzeń za okresy od 19.07.1982r do 6.11.1982r z adnotacją o dniach nieobecności nieusprawiedliwionej oraz za okres od 1.09.1983r do 25.02.1984r ze wskazaniem wysokości wynagrodzenia pobieranego przez wnioskodawcę w tych okresach zatrudnienia.

Sąd przy ustaleniu stanu faktycznego oparł się też o zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu załączone do akt sprawy, w tym zaświadczenie Rp – 7 z Zakładu Karnego w B. za okres od 29.10.1975r do 4.04.1976r wydane w dniu 17.04.2018r. Należy podkreślić, że akta osobowe z przedmiotowego zakładu pracy za lata 1982 – 1984, zostały przesłane w oryginale wraz z oryginalnymi kartami wynagrodzeń. Na uwagę zasługuje okoliczność, że ZUS nie przedstawił żadnych dowodów i argumentów, które podważyłyby wiarygodność wskazanych wyżej dokumentów wnioskodawcy, który również nie kwestionował tej dokumentacji.

Poza tym Sąd przyjął za wiarygodne hipotetyczne wyliczenie przez ZUS emerytury wnioskodawcy poprzedzone przeliczeniem kapitału początkowego zawarte w piśmie ZUS z dnia 24.08.2018 roku (k. 63 akt), które jest zgodne z dokumentacją osobową wnioskodawcy z Zakładu (...) w Ł. oraz z załączonymi kartami wynagrodzeń z tego zakładu a także z zaświadczeniami o wynagrodzeniu i zatrudnieniu Rp 7 z Zakładu Karnego w B. i Zakładu Karnego w B.. Wyliczenie to uwzględnia też treść przepisów Ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17.12.1998r, także w zakresie zastosowania art. 15 ust 2a tej Ustawy również za okres od 29.10.1975r do 31.12.1975 roku tj. przyjęcia minimalnego wynagrodzenia. Poza tym podkreślenia wymaga okoliczność, iż sam wnioskodawca reprezentowany w sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika ostatecznie wniósł o przeliczenie emerytury poprzedzone przeliczeniem kapitału początkowego na podstawie tego hipotetycznego wyliczenia świadczenia przez ZUS wobec braku innych dokumentów na potwierdzenie jego wysokości zarobków.

W tej sytuacji Sąd pominął wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości w celu wyliczenia wysokości emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem spornych okresów gdyż zmierzałby on do zbędnego przedłużenia postępowania w tej sprawie gdy hipotetyczne wyliczenie świadczenia przez ZUS okazało się wystarczające na podstawie złożonej dokumentacji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie R. M. (1) zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 24 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2015 r., poz. 748 t.j.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 przytoczonej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176 Ustawy.

Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. (ust. 6)

Zgodnie natomiast z treścią art. 15 ust. 2a cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. (por. też uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku o sygn. III UZP 2/03 opubl. w OSNAPiUS z 2003 roku nr. 14 , poz.338)

Stosownie do art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia
w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia.

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy,
tj. na dzień 1 stycznia 1999 roku (ust. 3). Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12 (art. 174 ust. 1 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 174 ust. 2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12,
w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 ww. przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18 cytowanej Ustawy, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast ust. 7 art. 174 Ustawy stanowi, że do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku.

Ustęp 8 analizowanego przepisu stanowi zaś, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego
i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku według określonego w ustawie wzoru. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 roku, przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy (ust. 13).

Kwestię ponownego ustalania kapitału początkowego reguluje art. 175 ust. 4 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych
w art. 114.

Zgodnie zaś z art. 114 ust. 1 pkt. 1, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe
(Dz. U. Nr 237, poz. 1412), środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Zgodnie zaś z § 22 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Wskazane regulacje niewątpliwie wyznaczają kierunek postępowania dowodowego,
nie oznacza jednak, iż zarówno okres zatrudnienia jak i wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być wykazana w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r. II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998/11/342, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997-03-04, III AUa 105/97 opubl: OSA w W. rok 1997, Nr. 2, poz. 7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku
z 1993-08-18, III AUr 294/93 opubl: P.. Sąd. rok 1994, Nr. 3, poz. 6).

Należy zauważyć, że Sąd może przyjąć do ustalenia wysokości kapitału początkowego i emerytury tylko te składniki wynagrodzenia, których wysokość została ustalona w postępowaniu, w sposób niewątpliwy. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonej. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornymi okresami zatrudnienia wnioskodawcy.
W przedmiotowej sprawie istota sporu ostatecznie sprowadziła się do ustalenia wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy za okres pracy od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku i od 1.09.1983r do 25.02.1984r i zaliczenia tych okresów do stażu ubezpieczeniowego, gdy R. M. (1) był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodowego jak również zaliczenia okresu wykonywania odpłatnej pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w B. od 29.10.1975r do 4.04.1976r tj gdy wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne do ZUS.

Wnioskodawca domagał się uwzględnienia zarobków za sporne okresy do obliczenia wysokości świadczenia emerytalnego.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej z przedmiotowymi okresami zatrudnienia wnioskodawcy oraz wysokością otrzymywanego przez wnioskodawcę wynagrodzenia, co stanowiło podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle postawionych jej zarzutów.

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego, na podstawie załączonej do akt dokumentacji osobowej wnioskodawcy i kart wynagrodzeń, bezsprzecznie możliwe było ustalenie wysokości wynagrodzenia R. M. (1) za okres pracy od 19 lipca 1982 roku do 6 listopada 1982 roku i od 1.09.1983r do 25.02.1984r tj., gdy R. M. (1) był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. natomiast za okres pracy wykonywanej podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w B. od 29.10.1975r do 4.04.1976 r przyjęto wynagrodzenie minimalne przy uwzględnieniu pełnego wymiaru czasu pracy gdyż nie zachowała się dokumentacja płacowa za 1975 r oraz kwotę wynikającą z wydanego zaświadczenia RP – 7 przez Z. Karny w B..

Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 kc to na odwołującym się spoczywał ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on winien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca udowodnił w toku procesu okresy jego zatrudnienia na umowę o pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł., tj od 19.07.1982r do 6.11.1982r z wyjątkiem dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy za które nie odprowadzono składki na ubezpieczenie, tj 5 dni w X 1982r i 5.11.2018r które wynikają z załączonych kart wynagrodzeń wnioskodawcy do jego akt osobowych ze wskazanego wyżej zakładu pracy. Powyższy okres zatrudnienia R. M. (1) potwierdza też oryginalne świadectwo pracy załączone do akt osobowych, z którego wynika, że wnioskodawca w wyżej wskazanym okresie był zatrudniony w tym zakładzie na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodowy, a także umowa o pracę z 19.07.1982r i pismo zakładu o rozwiązaniu stosunku pracy z dniem 6 listopada 1982r. Natomiast okres zatrudnienia R. M. (1) jako kierowcy w tym zakładzie od 1.09.1983r do 25.02.1984r potwierdzają dokumenty znajdujące się w jego aktach osobowych w postaci notatki służbowej m.in. specjalisty d/s pracowniczych i księgowej z dnia 25 lutego 1982 roku, z której wynika, że R. M. (1) zatrudniony był jako kierowca w powyższym zakładzie pracy od 1.09.1983 roku oraz pismo zastępcy dyrektora z 25.02.1984r dotyczące zwolnienia wnioskodawcy z tego zakładu pracy oraz zalecenia z dnia 25.02.1984 odnośnie R. M. (1) z tą datą na podstawie przepisu z art. 52 § 1 pkt 1 Kp. Fakt zatrudnienia wnioskodawcy na umowę o pracę w tym zakładzie od 1.09.1983r do 25 lutego 1984r wynika również z adnotacji o zatrudnieniu wnioskodawcy w tym okresie znajdującej się na jego kartach wynagrodzeń załączonych do akt osobowych za lata 1983 i 1984, z których wynika również, że R. M. (1) otrzymywał wówczas wynagrodzenie zasadnicze i wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w kwotach nawet wyższych niż w 1982r. Powyższe sugeruje również to, iż był on zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1.09.1983r do 25.02.1984r. Za powyższe okresy od 19.07.1982r do 6.11.1982r oraz od 1.09.1983r do 25.02.1984rwskazany wyżej zakład pracy miał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS także odnośnie wnioskodawcy, a jeśli nawet tego nie czynił, to nie można przerzucać odpowiedzialności za to na pracownika.

Natomiast wysokość wynagrodzeń otrzymywanych przez R. M. (1) w tych okresach została udowodniona i określona zapisami w oryginalnych kartach wynagrodzeń z tego zakładu dotyczących wnioskodawcy.

Wymienione wyżej dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron podobnie jak zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp - wystawione przez Zakład Karny w B. w dniu 17.04.2018 roku za okres od 29.10.1975r do 4.04.1976r, w którym wnioskodawca wykonywa pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w czasie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności oraz za ten okres były odprowadzane do ZUS składki za ubezpieczenie społeczne co wynika ze wskazanego wyżej zaświadczenia Rp – 7. Z zaświadczenia tego wynika też wysokość pobieranego przez R. M. (1) wynagrodzenia w tym okresie.

W ocenie Sądu Okręgowego w Łodzi wnioskodawca udowodnił w wyżej wskazany sposób wymienione sporne okresy zatrudnienia i wysokość pobieranego w tym czasie wynagrodzenia, które również nie było kwestionowane przez strony. Tym samym wskazane wyżej dokumenty mogły, w ocenie Sądu, być podstawą do zaliczenia okresów zatrudnienia wnioskodawcy od 19.07.1982r do 6.11.1982r i od 1.09.1983r do 25.02.1984 roku oraz od 29.10.1975r do 4.04.1976rr do okresów składkowych a wskazane w kartach wynagrodzeń za lata 1982r do 1984r i zaświadczeniu Rp – 7 z Zakładu Karnego w B. za 1976r wynagrodzenia za pracę stanowiły podstawę do przeliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy oraz emerytury. Powyższe dokumenty stanowią nowe dowody w sprawie o przeliczenie świadczenia wnioskodawcy.

Z uwagi na to, że wnioskodawca nie udowodnił wysokości wynagrodzenia za okres od 29.10.1975r do 31.12.1975r należało przyjąć minimalne wynagrodzenie za pracę w tym czasie zgodnie z treścią przepisu art. 15 ust 2a Ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W konsekwencji, organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego, który wniósł 47029,18 zł – po waloryzacji (...),47. Natomiast wysokość emerytury wyniosła 809,01 zł a po waloryzacji od 1 marca 2018 roku – 833,12 zł miesięcznie.

Wyliczenie to Sąd uznał za prawidłowe i znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym a strona odwołująca się nie kwestionowała go wnosząc o dokonanie przeliczenia emerytury zgodnie z tym hipotetycznym wyliczeniem ZUS, które spowodowało wzrost kapitału początkowego a co za tym idzie wzrost emerytury wnioskodawcy w stosunku do poprzedniej wysokości zawartej w zaskarżonej decyzji ZUS.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2
k. p. c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 5 października 2017 roku oraz z dnia 19 października 2017 roku, w ten sposób że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych do wyliczenia wysokości emerytury R. M. (1) od dnia 1 października 2017 roku przy uwzględnieniu:

- kwoty składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji
w wysokości 306,39 zł;

- kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 175652,47 zł;

- średniego dalszego trwania życia wynoszącego 217,50 miesięcy.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k. p. c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Ponadto, w myśl art. 203 § 4 k. p. c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W myśl przepisu art. 355 § 1 k. p. c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie z art. 469 k. p. c. Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego.

Zgodnie z art. 87 ust 1 w przypadku gdy emerytura przysługująca z Funduszu określona w art. 26 wysokość emerytury, łącznie z okresową emeryturą kapitałową, albo emerytura przysługująca z Funduszu określona w art. 26 wysokość emerytury, jest niższa niż kwota, o której mowa w art. 85 kwoty najniższych świadczeń ust. 2 i 3, emeryturę przysługującą z Funduszu, w tym emeryturę ustaloną ze zwiększeniem, o którym mowa w art. 26a zwiększenie wysokości emerytury, podwyższa się w taki sposób, aby suma tych świadczeń nie była niższa od tej kwoty, o ile ubezpieczony:

1) mężczyzna – osiągnął wiek emerytalny wynoszący 65 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,

2) kobieta – osiągnęła wiek emerytalny wynoszący 60 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat,

- z uwzględnieniem ust. 3-7. Przepis art. 5 prawo do świadczeń - wysokość i okresy ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Zaś zgodnie z art. 85 ust 2 kwota najniższej emerytury, z zastrzeżeniem art. 24a przyznanie emerytury z urzędu ust. 6, art. 54 podwyższenie do najniższej emerytury, art. 54a wysokość emerytury przyznanej z urzędu ust. 2 i art. 87 podwyższenie emerytury, oraz renty rodzinnej wynosi 1000,00 zł miesięcznie. Aktualną kwotę ogłasza Prezes Zakładu na podstawie art. 94 Komunikatu w "Monitorze Polskim" ust. 2 pkt 1 lit. a niniejszej ustawy.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy wyraził zgodę na cofnięcie odwołania wnioskodawcy w części obejmującej żądanie podwyższenia wysokości emerytury do wysokości 1000,00 zł na podstawie art. 87 ust. 1 w zw. Z art. 85 ust. 2 ustawy emerytalnej. Tym samym cofnięcie odwołania w tej części stało się prawnie skuteczne oraz zasadnym było umorzenie postępowania w pozostałym zakresie. Dodatkowo, cofnięcie odwołania nie narusza słusznego interesu ubezpieczonego oraz nie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i faktu, iż wnioskodawca nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Mając na uwadze powyższe, w punkcie drugim sentencji wyroku Sąd Okręgowy
w Ł. umorzył postępowanie w pozostałej części.

W punkcie trzecim sentencji wyroku, na podstawie § 3 w zw. z § 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715) zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, I Oddziału w Ł., na rzecz R. M. (1) kwotę 90,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcy z urzędu.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego oraz wypożyczyć akta rentowe, emerytalne i kapitałowe wnioskodawcy pełnomocnikowi ZUS.