Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2022 r. (znak: I/10/021315660) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 sierpnia 2022 r. odmówił M. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 września 2022 r. uznano, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Brak jest zatem podstaw do przyznania świadczenia.

(decyzja – k. 72 pliku I akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. S., uznając ją za krzywdzącą. Skarżący wyjaśnił, że stan jego zdrowia nie uległ poprawie, a wręcz przeciwnie pogorszył się. Lekarz medycyny pracy orzekł, że z uwagi na problemy zdrowotne odwołujący jest niezdolny do pracy na stanowisku listonosza. Z tego powodu pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę. Zdaniem skarżącego nie jest on obecnie zdolny do pracy. W związku z powyższym ubezpieczony wniósł o rzetelne rozpatrzenie jego sprawy i przyznanie mu czasowo renty chorobowej, aby mógł kontynuować leczenie, które pozwoli mu poprawić stan zdrowia i powrócić do aktywności zawodowej.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-8)

Na rozprawie z dnia 12 sierpnia 2024 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku – wnioskodawca poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 12 sierpnia 2024 r. e-protokół (...):00:21-00:05:47 – koperta k. 111)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. S. urodził się (...)

(bezsporne)

W dniu 8 sierpnia 2022 r. M. S. złożył wniosek do organu rentowego o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 59-61 verte pliku I akt ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS na podstawie dokumentacji medycznej ubezpieczonego rozpoznał u niego zaburzenia układu przedsionkowego, drżenia samoistne, zaburzenia adaptacyjne oraz organiczne zaburzenia nastroju i osobowości w wywiadzie.

(opinia Lekarza Orzecznika ZUS – k. 151 dokumentacji lekarskiej ZUS)

Orzeczeniem z dnia 2 września 2022 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

(orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 67-67 verte pliku I akt ZUS)

W dniu 15 września 2022 r. ubezpieczony złożył sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS.

(sprzeciw – k. 152-153 dokumentacji lekarskiej ZUS)

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu 28 września 2022 r. bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u wnioskodawcy organiczne zaburzenia nastroju i osobowości, niską normę intelektualną, otyłość prostą, astmę oskrzelową w okresie skąpoobjawowym oraz nadciśnienie tętnicze poddające się farmakoterapii. W opinii Komisji u badanego nie występują obecnie naruszenie sprawności powodujące długotrwałą niezdolność do pracy zgodnej z posiadanym II poziomem kompetencji.

(opinia Komisji Lekarskiej ZUS – k. 154-156)

Orzeczeniem nr (...) z dnia 28 września 2022 r. Komisja Lekarska ZUS stwierdziła, że skarżący nie jest niezdolny do pracy.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 68-68 verte)

Na podstawie w/w orzeczenia nr (...) organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 72 pliku I akt ZUS)

W sądowym badaniu neurologicznym u wnioskodawcy rozpoznano zawroty głowy naczynioruchowe oraz drżenie samoistne w wywiadzie. Biegły wskazał, że wnioskodawca z powodu zawrotów głowy, drżenia ciała, kłopotów z pamięcią i dużego stresu jest pod opieką prywatnego neurologa, który w badaniu neurologicznym nie stwierdza objawów uszkodzenia układu nerwowego. Badany jest również pod opieką (...). W dniu badania nie zgłaszał dolegliwości somatycznych, zaznaczył jednak, że bardzo często się stresuje. Okresowo występuje u niego drżenie ciała.

W opinii biegłego neurologa u wnioskodawcy z przyczyn neurologicznych nie stwierdza się długotrwałej niezdolności do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

(pisemna opinia biegłego z zakresu neurologii lek. med. J. B. – k. 15 - 17)

Biegły z zakresu chorób wewnętrznych po badaniu wnioskodawcy i analizie dokumentacji medycznej nie znalazł internistycznych przyczyn uzasadniających orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy dotychczas wykonywanej, jak również nie znalazł uzasadnienia do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji. Biegły rozpoznał u ubezpieczonego nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane lekami (bez powikłań ze strony serca), astmę oskrzelową bez objawów upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc i bez objawów niewydolności oddechowej, otyłość III stopnia ( (...) 41,06), zawroty głowy w wywiadzie i organiczne zaburzenia nastroju i osobowości z objawami depresyjnymi. Jednocześnie biegły stwierdził, że wnioskodawca jest w pełni wydolny krążeniowo, ciśnienie tętnicze krwi jest dobrze kontrolowane lekami i nie powoduje objawów niewydolności serca takich jak obrzęki obwodowe, zastój w płucach czy zaburzenia rytmu serca. Również dobrze kontrolowana jest astma oskrzelowa – nie stwierdza się objawów istotnego upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc (spirometria z lipca 2022 r.), jak również objawów niewydolności oddechowej w postaci tachypnoe czy sinicy obwodowej.

W ocenie biegłego pod względem internistycznym skarżący nie jest całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy i nie wymaga pomocy innych osób w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

(pisemna opinia biegłego z zakresu chorób wewnętrznych prof. dr. hab. n. med. L. P. – k. 29-32)

Z punktu widzenia pulmonologicznego rozpoznano u wnioskodawcy astmę oskrzelową kontrolowaną u osoby z otyłością III stopnia w okresie zachowanej wydolności oddechowej. Biegła stwierdziła, że astma oskrzelowa kontrolowana u osoby z otyłością III stopnia w okresie zachowanej wydolności oddechowej w obecnym stanie klinicznym nie czyni ubezpieczonego niezdolnym do pracy ani całkowicie ani częściowo. Jednocześnie wskazano, że zmniejszenie wagi ciała może zdecydowanie poprawić komfort oddechowy skarżącego.

Ze stanowiska pulmonologa wnioskodawca jest zdolny do wykonywania pracy zarobkowej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

(pisemna opinia biegłego z zakresu pulmonologii dr n. med. A. M. (1) – k. 40-41)

Z punktów widzenia psychiatrycznego biegła na podstawie przedstawionej dokumentacji medycznej oraz badania podmiotowego rozpoznała u wnioskodawcy organiczne zaburzenia osobowości oraz organiczne zaburzenia nastroju w wywiadzie. Biegła wskazała, iż oceniając stopień niezdolności do pracy należy uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Organiczne zaburzenia osobowości charakteryzują się istotną zmianą utrwalonych wzorców przedchorobowego zachowania. Szczególnie dotknięte jest wyrażanie emocji, potrzeb i impulsów. Prezentowane organiczne zaburzenia osobowości, a zwłaszcza niektóre z objawów, mogą być redukowane przez środki farmakologiczne. Stwierdzone zaburzenia psychiczne, zwłaszcza jeśli są leczone, nie wpływają istotnie na codzienne funkcjonowanie. Z tego powodu, zdaniem biegłej, ubezpieczony nie jest długotrwale niezdolny do pracy. Nigdy nie był hospitalizowany psychiatrycznie. Badany jest bez objawów z kręgu psychotycznego, bez istotnie chorobowo obniżonego nastroju, nie jest upośledzony ani otępiały.

Tym samym biegła nie stwierdziła u wnioskodawcy upośledzenia funkcji organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie wnioskodawcy za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy.

(pisemna opinia biegłego z zakresu psychiatrii dr n. med. A. M. (2) – k. 66-94)

W ocenie każdego z biegłych brak było konieczności powoływania biegłych innych specjalizacji niż już powołanych przez Sąd.

(bezsporne)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinię biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: neurologii, chorób wewnętrznych, pulmonologii i psychiatrii.

Zdaniem Sądu wydane opinie są wiarygodne i sporządzone zostały przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie odwołującego. Biegli w sposób wyczerpujący określili schorzenia, jakie występują u wnioskodawcy i ocenili ich znaczenie dla zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do posiadanych przez skarżącego kwalifikacji zawodowych. W ocenie wszystkich powołanych biegłych ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Zaznaczenia wymaga, iż przedmiotowe opinie zostały doręczone stronom z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich. W piśmie procesowym z dnia 10 lipca 2024 r. (data nadania w Urzędzie Pocztowym) ubezpieczony odnosząc się zbiorczo do przedmiotowych opinii wskazał jedynie, że się z nimi nie zgadza. Jednocześnie podkreślając, że przez problemy zdrowotne nie może znaleźć pracy.

Zdaniem Sądu wnioskodawca nie wskazał na uchybienia biegłych przy wydawaniu opinii i formułowaniu wniosków, które mogłyby je podważać. Należy bowiem podkreślić, iż podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, iż treść wydanej w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Słusznie wskazuje się w judykaturze, że opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca (vide m. in.: wyrok S. Apelacyjnego w P. z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie III AUa 1180/12, LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z dnia 22 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 76/12, LEX 1312019).

W ocenie Sądu opinie biegłych są pełne, nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarte w nich końcowe wnioski orzecznicze logicznie wynikają zarówno z osobiście przeprowadzonych przez biegłego badań wnioskodawcy, jak i analizy dokumentacji medycznej. Sąd zważył, że uzyskał niezbędne wiadomości specjalne konieczne do ustalenia okoliczności faktycznych i do wydania rozstrzygnięcia końcowego w sprawie.

Podkreślić przy tym należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...), wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 4 lipca 2018 roku, III AUa 1328/17, LEX nr 2550815).

Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii ( tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84).

Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2000 roku, II UKN 617/99, OSNAPiUS 2002/1/26).

Sąd nie jest przy tym obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 25 września 1997 roku, II UKN 271/97, OSNP 1998, nr 14, poz. 430).

Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00, LEX: 551017).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Na wstępie należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251, dalej: ustawa o emeryturach i rentach z FUS) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4.  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

W myśl art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Warunki wskazane w art. 57 powyższej ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Bezsporne w niniejszej sprawie jest to, że odwołujący spełnia warunki określone w art. 57 ust. 1 pkt. 2-4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W odniesieniu do odwołującego się kwestią sporną było spełnianie jedynie warunku niezdolności do pracy.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim opinii biegłych lekarzy, Sąd ustalił, że decyzja organu rentowego jest prawidłowa. Skarżący, przy uwzględnieniu schorzeń neurologicznych, internistycznych, pulmonologicznych i psychiatrycznych, na które cierpi, jest zdolny do wykonywania pracy zgodnie z kwalifikacjami.

W tym miejscu należy zauważyć, iż z punktu widzenia neurologicznego u wnioskodawcy rozpoznano zawroty głowy naczynioruchowe oraz drżenie samoistne, jednakże w opinii biegłego neurologa z przyczyn neurologicznych nie stwierdza się u ubezpieczonego długotrwałej niezdolności do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z kolei biegły z zakresu chorób wewnętrznych nie znalazł u wnioskodawcy internistycznych przyczyn uzasadniających orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy dotychczas wykonywanej, jak również nie znalazł uzasadnienia do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji. Biegły stwierdził, że wnioskodawca jest w pełni wydolny krążeniowo, ciśnienie tętnicze krwi jest dobrze kontrolowane lekami i nie powoduje objawów niewydolności serca takich jak obrzęki obwodowe, zastój w płucach czy zaburzenia rytmu serca. Również dobrze kontrolowana jest astma oskrzelowa – nie stwierdza się objawów istotnego upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc (spirometria z lipca 2022 r.), jak również objawów niewydolności oddechowej w postaci tachypnoe czy sinicy obwodowej.

Z punktu widzenia pulmonologicznego rozpoznano u wnioskodawcy astmę oskrzelową kontrolowaną u osoby z otyłością III stopnia w okresie zachowanej wydolności oddechowej. Jednakże, w opinii biegłej, astma oskrzelowa kontrolowana u osoby z otyłością III stopnia w okresie zachowanej wydolności oddechowej w obecnym stanie klinicznym nie czyni ubezpieczonego niezdolnym do pracy ani całkowicie ani częściowo.

Biegła z zakresu psychiatrii rozpoznała u wnioskodawcy organiczne zaburzenia osobowości oraz organiczne zaburzenia nastroju w wywiadzie. Biegła podkreśliła przy tym, że organiczne zaburzenia osobowości charakteryzują się istotną zmianą utrwalonych wzorców przedchorobowego zachowania. Szczególnie dotknięte jest wyrażanie emocji, potrzeb i impulsów. Prezentowane organiczne zaburzenia osobowości, a zwłaszcza niektóre z objawów, mogą być redukowane przez środki farmakologiczne. Stwierdzone zaburzenia psychiczne, zwłaszcza jeśli są leczone, nie wpływają istotnie na codzienne funkcjonowanie. Z tego powodu, zdaniem biegłej, ubezpieczony nie jest długotrwale niezdolny do pracy. Nigdy nie był hospitalizowany psychiatrycznie. Badany nie ma objawów z kręgu psychotycznego, nie ma istotnie chorobowo obniżonego nastroju, nie jest upośledzony ani otępiały. Tym samym biegła nie stwierdziła u badanego upośledzenia funkcji organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie wnioskodawcy za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy.

W ocenie Sądu biegli w swoich opiniach dostatecznie precyzyjnie wskazali dlaczego w taki właśnie sposób ocenili zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy zarobkowej. Opinie biegłych oceniające stan zdrowia wnioskodawcy szczegółowo wyjaśniały dlaczego fakt występowania u niego schorzeń nie przekłada się na zdolność świadczenia przez niego pracy. Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność wydanych przez biegłych opinii. Zostały one bowiem sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Biegli na podstawie przedstawionej dokumentacji leczenia, a także osobiście przeprowadzonych przez każdego z biegłych badań, zdiagnozowali u wnioskodawcy schorzenia, ocenili stopień ich zaawansowania, a przede wszystkim jednoznacznie wypowiedzieli się co do sprawności organizmu wnioskodawcy i wpływu dolegliwości na jego zdolność do pracy.

Tym samym należało uznać odwołującego się za zdolnego do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Jednocześnie należy podkreślić, że o nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 21 kwietnia 2021 roku, III AUa 12/21, LEX nr 3259709).

Wnioskodawca, w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów, z uwagi na posiadane schorzenia, nie jest osobą niezdolną do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. W konsekwencji wobec braku dowodów potwierdzających stanowisko ubezpieczonego, żądanie odwołania zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskodawcy prawa do renty nie mogło zostać zaakceptowane.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne, o czym orzekł, jak w sentencji wyroku.

/Jacek Chrostek/