Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 października 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku L. M. z dnia 8 października 2018 roku odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 27 września 2018 roku ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy.

Ubezpieczony L. M. w dniu 21 listopada 2018 roku złożył odwołanie od ww. decyzji podając, że stan jego zdrowia nie uległ poprawie. Nadal ma wysoki cukier, częste spadki cukru oraz zawroty głowy, które nie pozwalają mu na podjęcie pracy.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 listopada 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony L. M. urodził się (...).

Ubezpieczony ma wykształcenie podstawowe. Pracował jako pracownik ochrony, operator wózka widłowego, pracował w magazynach, na budowach. Obecnie nie pracuje. Nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

(okoliczności bezsporna)

Ubezpieczony był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 30 września 2018 roku.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 21 sierpnia 2018 roku ubezpieczony ponownie złożył wniosek o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 89 – 91 plik III akt ZUS)

Po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską oraz na podstawie przeprowadzonego badania Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 13 września 2018 roku uznał, że ubezpieczony jest zdolny do pracy. Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonego cukrzycę typu 1 z chwiejnymi wartościami glikemii, bez istotnych powikłań narządowych upośledzających w sposób znaczący sprawność organizmu, chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa szyjnego, z zawrotami głowy w wywiadzie bez istotnej dysfunkcji, wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego oka prawego w wywiadzie. Ostatnia hospitalizacja ubezpieczonego miała miejsce w styczniu – lutym 2018 roku, podczas, której rozpoznano zdekompensowaną cukrzycę typu 1 z neuropatią cukrzycową czuciowo-ruchową.

(orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 93 plik III akt ZUS, opinia lekarska – k. 7 – 9 dokumentacji medycznej)

Ubezpieczony w dniu 13 września 2018 roku złożył sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

(sprzeciw – k. 11 dokumentacji medycznej)

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 27 września 2018 roku uznała ubezpieczonego za zdolnego do pracy. Komisja Lekarska rozpoznała u ubezpieczonego cukrzycę typu 1 nieprawidłowo wyrównaną – HbA 1C z lutego 2018 roku – 8,9%, bez powikłań narządowych upośledzających istotnie sprawność organizmu, nadciśnienie tętnicze poddające się farmakoterapii, chorobę zwyrodnieniowo – dyskopatyczną kręgosłupa szyjnego, z zawrotami głowy w wywiadzie, bez istotnej dysfunkcji, wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego oka prawego w wywiadzie. Komisja wskazała, że w badaniu brak zaburzeń równowagi, wydolny układ krążenia.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 95 plik III akt ZUS, opinia lekarska – k. 15 – 17 dokumentacji medycznej)

Powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS skutkowało wydaniem decyzji odmawiającej L. M. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 97 plik III akt ZUS)

U ubezpieczonego rozpoznano cukrzycę typu 1, przewlekle niewyrównaną, powikłaną neuropatią cukrzycową czuciowo – ruchową, stan po wewnątrzgałkowym zapaleniu nerwu wzrokowego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, nadwagę, nadciśnienie tętnicze.

Cukrzyca typu 1 w przypadku ubezpieczonego jest przewlekle niewyrównana, przebiega z chwiejnymi wartościami cukru: wysokie do 400 mg% i nieskie do 60 mg%, a wartość HbA 1c wynoszą – 8,9%. Spadek cukru skutkuje omdleniami, ale też utratą przytomności. Natomiast wysokie poziomy cukru skutkują zaburzeniami świadomości, złym samopoczuciem, sennością.

U ubezpieczonego występuje białkomocz, co może świadczyć o uszkodzeniu nerek w przebiegu cukrzycy.

Przyczyną spadku poziomu cukru jak i jego wzrostu może być za mały posiłek, za duża dawka insuliny, wysiłek fizyczny, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, jakiekolwiek niedostosowanie, niekoniecznie z winy ubezpieczonego.

Ubezpieczony wymaga stałej opieki w poradni diabetologicznej, ewentualnej korekty leczenia, dostosowanej indywidualnie diety i dostosowanego niewielkiego koniecznego wysiłku fizycznego.

Cukrzyca w przypadku ubezpieczonego jest powikłana neuropatią czuciowo – ruchową, przykurczem D..

Z diabetologicznego punku widzenia stopień zaawansowania cukrzycy typu 1, jej przebieg – wahania poziomów cukru, obecność powikłań neurologicznych znacznie ogranicza zdolność do pracy w zawodzie murarza, w pracy na wysokości, zmianowej szczególnie w godzinach nocnych (portier), przy maszynach w ruchu, zmiennych warunkach pogodowych.

Ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od daty ustania poprzedniej niezdolności do 8 października 2021 roku.

(opinia lekarza biegłego diabetologa M. P. – k. 37 – 38, pisemna opinia uzupełniająca – k. 69, ustna opinia uzupełaniająca z 6 września 2019 roku – 00:03:34 – 00:12:19, 00:12:35 – 00:23:08 – płyta CD – k. 121)

U ubezpieczonego rozpoznano neuropatię cukrzycową o niewielkim stopniu zaawansowania, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka szyjnego kręgosłupa.

Ubezpieczony nie jest pod opieką poradni neurologicznej. Stwierdzone niezbyt nasilone objawy polineuropatii cukrzycowej z neurologicznego punktu widzenia nie powodują długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej.

(opinia lekarza biegłego specjalisty neurologa J. B. – k. 40 – 42)

Ubezpieczony w okresie od 19 marca 2019 roku do 25 marca 2019 roku przebywał w Zespole (...) w Ł. na Oddziale Wewnętrznym z rozpoznaniem cukrzycy typu 1 zdekompensowanej zaostrzeniem neuropatii cukrzycowej czuciowej, neuropatii cukrzycowej wegetatywnej, nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii, otyłości brzusznej, zespołu przewlekłych zawrotów głowy, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa z dyskopatią szyjną C5/C6, przykurczu D. palca IV lewej dłoni, neuropatią cukrzycową czuciowo – ruchową.

(karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 65)

Ubezpieczony w dniu 17 lipca 2019 roku zgłosił się na Izbę Przyjęć Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. z rozpoznaniem ostrego zespołu zapalenia nerek.

(karta informacyjna izby przyjęć – k. 114)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumenty oraz opinie biegłych: diabetologa i neurologa.

Opinię neurologa Sąd uznał za rzetelną i jednakże w przedmiotowej sprawie przy ocenie zdolności do pracy w odniesieniu do ubezpieczonego kluczowe znaczenie miała opinia biegłego diabetologa.

W ocenie Sądu pisemna opinia biegłego diabetologa oraz opinie uzupełniające są jasne i logiczne. Zostały sporządzone przez biegłą o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń ubezpieczonego, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej (także aktualnej) oraz wyniki przeprowadzonych badań własnych. Biegła jednoznacznie wskazała, iż schorzenia na jakie cierpi ubezpieczony – cukrzyca typu 1, przewlekle niewyrównana, powikłana neuropatią cukrzycową czuciowo – ruchową, stan po wewnątrzgałkowym zapaleniu nerwu wzrokowego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, nadwaga, nadciśnienie tętnicze, obniżają sprawność ubezpieczonego w stopniu powodującym częściową i okresową niezdolność do pracy.

Pełnomocnik organu rentowego kwestionował opinię biegłego diabetologa, wskazując że opinia ta nie dowodzi istnienia u ubezpieczonego długotrwałej niezdolności do pracy, zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Pełnomocnik Zakładu wskazała, iż biegła nie przeprowadziła dokładnej analizy ani w zakresie aspektu medycznego ani – socjalno – zawodowego. W ocenie Zakładu ubezpieczony mógłby wykonywać proste prace, przy zastosowaniu prostych narzędzi ręcznych i przy ograniczonej własnej inicjatywie i ocenie.

Biegła diabetolog odniosła się do zarzutów do opinii w opiniach uzupełniających (pisemnej i ustnej). Biegła jednoznacznie i jasno wskazała, że ubezpieczony posiada wykształcenie podstawowe i warunkach pracy fizycznej może nie dać rady pracować z uwagi na powikłania zaawansowanej cukrzycy typu 1. Wahania poziomu cukru, obecność powikłań neurologicznych znacznie ograniczają zdolność ubezpieczonego do pracy: w zawodzie murarza, w pracy na wysokości, pracy zmianowej szczególnie w godzinach nocnych (portier), przy maszynach w ruchu oraz przy zmiennych warunkach pogodowych i tym samym powodują częściową niezdolność do pracy.

Za w pełni prawidłowo sporządzoną Sąd uznał opinię biegłego neurologa. Biegła neurolog dokonała oceny stanu zdrowia ubezpieczonego w zakresie swojej specjalności, stwierdzając, iż stopień nasilenia zaburzeń neurologicznych nie powoduje znacznego ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej.

Dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonego w kontekście istnienia niezdolności do pracy istotne znaczenie ma opinia biegłego diabetologa. W ocenie Sądu opinia ta jest jasna, a wnioski końcowe wynikają w sposób logiczny z jej treści. Ponadto wszelkie niejasności jakie mogłyby powstać w ocenie Sądu zostały wyjaśnione przez biegłego diabetologa w pisemnej oraz ustnej opinii uzupełniającej.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego diabetologa, dlatego też Sąd oddalił wniosek organu rentowego. W ocenie Sądu wniosek ten zmierza jedynie do przedłużenia postępowania.

Należy zauważyć, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku, II CR 817/73).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego L. M. jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Ponieważ zaskarżona decyzja z dnia 8 października 2018 roku dotyczyła ponownego przyznania ubezpieczonemu prawa do renty w sprawie znajduje zastosowanie art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2018 r., poz. 1270), zgodnie z którym prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie. Cytowany wyżej przepis wskazuje, że prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. W aspekcie formalnoprawnym następuje więc zmiana rodzaju pobieranej renty, utrata prawa do renty lub ponowne nabycie uprawnień. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza wynik badania lekarskiego przeprowadzanego przez Lekarza Orzecznika ZUS (Komisję Lekarską ZUS), które to organy orzecznicze dokonują oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości. Treść orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS (Komisji Lekarskiej ZUS) w przedmiocie zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, powinna w równym stopniu wynikać z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 roku, II UKN 181/00). W kontekście powyższego przyjmuje się, że przy rozpoznawaniu spraw o dalsze prawo do renty, zgodnie z art. 107 ww. ustawy, należy zbadać czy aktualny na dzień wydania decyzji stan zdrowia osoby ubiegającej się o rentę uległ zmianie w stosunku do stanu od ustania prawa do ostatnio pobieranego świadczenia. Poprawa stanu zdrowia, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, jest podstawą do odmowy dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 lutego 2016 roku, III AUa 442/15).

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 ww. ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

-

jest niezdolny do pracy;

-

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

-

niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W niniejszej sprawie spór ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego L. M. w kontekście istnienia (lub nieistnienia) niezdolności do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji. Poza sporem w okolicznościach niniejszej sprawy pozostawało posiadanie przez ubezpieczonego okresów ubezpieczenia wymaganych przepisami prawa, warunkującymi prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i jego kwalifikacje.

Dokonanie oceny niezdolności do pracy ubezpieczonego powinno nastąpić przy uwzględnieniu regulacji art. 12 ww. ustawy, zgodnie z treścią którego niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu. Należy wskazać, iż renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonej stanu chorobowego czyniącego badanego obiektywnie niezdolnym do pracy. Ocena braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, wydana po przeprowadzeniu badania lekarskiego, powinna w równym stopniu wynikać zarówno z profesjonalnej (uwzględniającej aktualny stan wiedzy medycznej) oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, jak i odpowiedniego uwzględnienia (powiązania) biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, to jest posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, celowością przekwalifikowania (art. 13 ust. 1 ww. ustawy o emeryturach i rentach).

Ubezpieczony miał przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 30 września 2018 roku. Wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy złożył w dniu 21 sierpnia 2018 roku.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że ubezpieczony jest osobą częściowo, okresowo niezdolną do pracy do 8 października 2021 roku.

Z ustaleń Sądu wynika, iż ubezpieczony choruje na cukrzycę typu 1, przewlekle niewyrównaną, przebiegającą z chwiejnymi wartościami cukru (wysokimi do 400 mg% i niskimi 60 mg%), powikłaną neuropatią cukrzycową czuciowo – ruchową, przykurczem D.. Schorzenia te obniżają sprawność ubezpieczonego w stopniu znacznym powodującym okresową, częściową niezdolność do wykonywania pracy zgodnie z poziomem kwalifikacji, od daty upływu świadczenia rentowego tj. od 1 października 2018 roku do 8 października 2021 roku. Dodatkowo u ubezpieczonego rozpoznano stan po wewnątrzgałkowym zapaleniu nerwu wzrokowego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, nadwagę, nadciśnienie tętnicze.

Poziom kwalifikacji ubezpieczonego stanowi podstawę do ustalania rodzajów prac, które są w zasięgu jego możliwości mimo stwierdzanego upośledzenia sprawności organizmu. O poziomie posiadanych kwalifikacji do pracy decyduje nie tylko wykształcenie lecz także uzyskana przez przyuczenie do zawodu umiejętność wykonywania specjalistycznej, kwalifikowanej pracy - także pracy fizycznej.

Ubezpieczony ma wykształcenie podstawowe, pracował jako pracownik fizyczny na budowach, w magazynach, jako pracownik ochrony, operator wózka widłowego. Aktualnie stan zdrowia nie pozwala ubezpieczonemu na wykonywanie pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji. Ubezpieczony może wykonywać prace fizyczne, jednak także w zakresie tych prac występują ograniczenia dotyczące dźwigania, pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu, w zmiennych warunkach pogodowych. Ubezpieczony może wykonywać prace z dostosowaniem niewielkiego, koniecznego wysiłku fizycznego. Stan zdrowia nie pozwala ubezpieczonemu na wykonywanie prawidłowo prac do których posiada kwalifikacje, gdyż wysokie stanu cukru mogą powodować zaburzenia świadomości, senność, a niskie stany cukru mogą skutkować omdleniami, utartą przytomności.

Także przekwalifikowanie zawodowe nie pozwoliłoby ubezpieczonemu na odzyskanie zdolności do pracy, gdyż ubezpieczony nie ma żadnego wyuczonego zawodu, wykonywał prace fizyczne, wymagające wysiłku (na budowach, w magazynach). Obecnie ubezpieczony ma ograniczenia w wykonywaniu prac fizycznych, w których występuje jakikolwiek wysiłek. Brak zdolności do wykonywania pracy fizycznej ze względu na powyższe ograniczenia jest znaczny. Jak wynika z opinii biegłej diabetolog, w przypadku pracy fizycznej zawsze będzie występowało pewne ograniczenie możliwości jej wykonywania z uwagi na wysiłek fizyczny. Z ustaleń Sądu wynika, iż o ile obecny stan zdrowia ubezpieczonego pozwala na wykonywanie prostych prac, niewymagających specjalnych kwalifikacji, niemniej jednak także przy tych pracach występuje wysiłek fizyczny, który w przypadku ubezpieczonego jest niewskazany. To ograniczenie spowodowane jest nieustabilizowaną cukrzycą. Stan zdrowia ubezpieczonego – stopień zaawansowania i przebieg cukrzycy ogranicza w stopniu znacznym możliwość wykonywania pracy zgodnie z poziomem kwalifikacji i umiejętności, i tym samym pozbawia go możliwości zarobkowania.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 października 2018 roku do dnia 8 października 2021 roku. Data początkowa jest związana z datą kończącą pobieranie przez ubezpieczonego świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Organ rentowy jako przegrywający sprawę jest zobowiązany do zwrotu ubezpieczonemu kosztów procesu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego z urzędu, które to koszty nie zostały opłacone ani w całości ani w części.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ubezpieczonego została ustalona na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2019 roku, poz. 68) podwyższając należne koszty o podatek VAT.

K.K.-W.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS.

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do zwrotu w przypadku złożenia apelacji.

17 września 2019 roku