Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych -(...) w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 23 kwietnia 2020 roku przyznał A. R. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na dalszy okres od 1 września 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku. (decyzja – k. 48 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

A. R. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o przyznanie mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. (odwołanie – k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie – k. 117)

Na rozprawie z dnia 26 czerwca 2025 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(stanowiska końcowe stron e-protokół rozprawy z 26.06.2025 r. – płyta CD k 440)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. R. urodził się (...). (bezsporne)

W dniu 15 października 2017 roku, w czasie wykonywania pracy wnioskodawca spadł z dachu z wysokości ok.4-5 m, w wyniku czego doznał urazu wielomiejscowego - kompresyjnego złamaniu trzonu kręgu TH12, leczonego operacyjnie, złamania trzonu mostka, złamania trzonu obojczyka lewego, złamania obu paluchów, złamania licznych żeber -obustronnie oraz wstrząśnienia mózgu. (niesporne)

Złamanie kompresyjne kręgu piersiowego Th12 w trybie pilnym ustabilizowano operacyjnie, a uraz wygoił się bez zwężenia światła kanału kręgowego i otworów międzykręgowych i bez niedowładów. Złamania paliczków paluchów obu stóp również wygojono leczeniem operacyjnym. Pozostałe złamania: mostka, obojczyka, obustronne szeregowe żeber wygoiły się w okresie unieruchomienia w pozycji leżącej. Z ortopedycznego punktu widzenia A. R. był osobą częściowo niezdolną do pracy od 15 października 2017 roku (opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy M. S. k 134-135, opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy – rehabilitanta E. B. k 187-189, opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy P. S. k 223-226)

Niezdolność ta trwała nadal do 30 czerwca 2021 roku. (opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy M. S. k 134-135, opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy – rehabilitanta E. B. k 187-189)

W związku z doznanym urazem u wnioskodawcy występował także przewlekły zespół bólowy kręgosłupa odcinka piersiowego, bóle i zawroty głowy oraz objawy korzeniowe prawostronne. Opisane naruszenie sprawności organizmu wnioskodawcy z neurologicznego punktu widzenia wywołało u niego dalszą częściową niezdolność do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w okresie od 1 czerwca 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku.

Uraz głowy był powierzchowny i nie spowodował trwałych następstw w zakresie mózgu. Istniejące u wnioskodawcy zwapnienia w sierpie mózgu związane są z wiekiem, zaś napięciowy ból głowy związany jest z pracą naczyń – ma charakter naczynioruchowy, cywilizacyjny, nie związany z przebytym urazem głowy.

(opinia biegłego sądowego lekarza neurologa J. B. k 130-133, opinia uzupełniająca k 180-181)

Ubezpieczony cierpi też na organiczne zaburzenia nastroju oraz zaburzenia adaptacyjne związane z przebytym w wyniku wypadku przy pracy urazem. Nasilenie opisanych zaburzeń – z psychiatrycznego punktu widzenia - powodowało jego częściową niezdolność do pracy w związku z wypadkiem przy pracy do 30 czerwca 2021 roku. Występujące u wnioskodawcy masywne zwapnienie w sierpie mózgu nie jest żadnym stanem chorobowym, nie manifestuje się klinicznie i w żaden sposób nie wpływa na zdolność do pracy. (opinia biegłego sądowego lekarza psychiatry G. P. k 136-138, opinia uzupełniająca k 183)

W wyniku wypadku przy pracy z dnia 15 października 2017 roku u A. R. wystąpiła także odma opłucnowa prawostronna wyleczona drenażem ssącym (od 15 do 18 października 2017 roku), wysiękowe zapalenie opłucnej obustronne i drobne zmiany zapalne w płucach. Zmiany te były mało zaawansowane i spowodowały – z pulmonologicznego punktu widzenia – całkowitą niezdolność do pracy wnioskodawcy jedynie na okres 3 miesięcy od daty wypadku (tj. od 15 października 2017 roku do 15 stycznia 2018 roku). W okresie od 1 września 2020 roku nie był już osobą całkowicie niezdolną do pracy. (opinia biegłego sądowego lekarza pulmonologa A. M. k 251-254, opinia uzupełniająca k 284)

Wypadek przy pracy spowodował też u wnioskodawcy pourazowy zanik nerwu wzrokowego oka lewego, co spowodowało jego praktyczną jednooczność od daty zdarzenia. Schorzenie to – z okulistycznego punktu widzenia - powodowało dalszą częściową niezdolność do pracy A. R.. (opinia biegłego sądowego lekarza okulisty(...) k 317-318, opinia biegłego sądowego lekarza okulisty (...) k383-385)

Biorąc pod uwagę wszystkie schorzenia skarżącego w dacie zaskarżonej decyzji był on osobą nadal częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w ramach posiadanych kwalifikacji. ( opinia biegłego sądowego lekarza medycyny pracy P. R. – k 412)

W dniu 4 marca 2019 roku ubezpieczony złożył do organu rentowego wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. (wniosek– k. 1-7 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

Prawomocną decyzją z dnia 24 kwietnia 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych - (...) w Ł. przyznał A. R. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy od 10 kwietnia 2019 roku (po wykorzystaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego) do 31 maja 2020 roku. (decyzja– k. 38 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

W dniu 23 kwietnia 2020 roku ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. (wniosek – k 40 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

Orzeczeniem z dnia 7 maja 2020 roku Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy do 30 czerwca 2021 roku, a niezdolność ta pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k 42 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

Ubezpieczony złożył sprzeciw od powyższego orzeczenia. (bezsporne)

W związku z pandemią SARS COV 2 i wstrzymaniem badań lekarskich – w dniu 29 maja 2020 roku przedłużono wnioskodawcy prawo do renty o 3 miesiące – tj. do 31 sierpnia 2020 roku. (niesporne)

W dniu 29 czerwca 2020 roku Komisja Lekarska ZUS stwierdziła, że ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy do 30 czerwca 2021 roku, a niezdolność ta pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k 47 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z 4.03.2019 r.)

Kolejnymi decyzjami organu rentowego wnioskodawcy przyznawano prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – na dalsze okresy – od 1 lipca 2021 roku. Ostatnia z tych decyzji przewiduje to prawo do 2026 roku. (niesporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych lekarzy specjalistów: ortopedy, neurologa, psychiatry, pulmonologa, okulisty i lekarza medycyny pracy – specjalistów w zakresie wszystkich schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca.

Opinie te (po uzupełnieniu) – ostatecznie nie były kwestionowane przez strony postępowania, są rzetelne, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondują.

Sąd uznał, że sporządzone dotychczas opinie biegłych w sposób dostateczny wyjaśniły kwestię stopnia niezdolności do pracy odwołującego, a zatem - jako kompletne i spójne - mogły stanowić podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia. Zebrane dowody nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. 2025, poz. 257) ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy.

W myśl art.17 ust.1 cytowanej ustawy przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do ustalenia wysokości świadczenia oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U z 2024 r., poz. 1631 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 12 tej ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1).

Ponadto zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy (art. 13 ust. 4).

W myśl zaś art. 14 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia m.in. daty powstania niezdolności do pracy, trwałości niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami dokonuje lekarz orzecznik ZUS, od którego orzeczenia osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS.

Dokonując zaś oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy.

Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, kwalifikacji.

Wskazać w tym miejscu należy, że wnioskodawca nie kwestionował w odwołaniu ani w toku postępowania sądowego daty, do której zostało mu przyznane prawo do renty, podważając jedynie jej rodzaj, domagając się uznania, że jest całkowicie niezdolny do pracy.

W związku z tym Sąd rozpoznający odwołanie pominął twierdzenia biegłych, które wykraczały poza datę 30 czerwca 2021 roku, jako pozostające poza przedmiotem sporu. Trzeba mieć bowiem na względzie, że organ rentowy wydał kolejne zaskarżalne decyzje obejmujące okres od 1 lipca 2021 roku do 2026 roku.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wykazał natomiast w sposób niebudzący wątpliwości, że A. R. w spornym okresie od 1 września 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku nadal był osobą częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Powyższa teza wprost wynika z opinii biegłych wydających opinie w przedmiotowej sprawie z zakresu: ortopedii, neurologii, psychiatrii, pulmonologii, okulistyki i medycyny pracy – czyli dziedzin odnoszących się do wszystkich schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca. Opinie biegłych wydane w sprawie ostatecznie okazały się kategoryczne.

Biegli wnioski opinii oparli na dokumentacji medycznej zgromadzonej w postępowaniu rentowym oraz na badaniu przedmiotowym odwołującego. Z opinii tych jednoznacznie wynika, iż stan zdrowia odwołującego nie daje podstawy do przyjęcia, że w spornym okresie był on osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84).

Dodatkowo znamiennym jest, iż sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Sąd nie może też zająć stanowiska odmiennego co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, innej niż wyrażona w opiniach biegłych. (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, PiZS 1988/7/62 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r.III AUa 1328/17 Legalis numer 1824314).

W tym miejscu wskazać należy, że na powyższą ocenę pozostaje bez wpływu treść orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wnioskodawcy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że orzeczenie powyższe wskazuje jedynie na określony stan zdrowia wnioskodawcy, nie zaś na jej wpływ na zdolność do pracy zarobkowej.

Pojęcie niepełnosprawności na gruncie ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U 2016 poz 2046) nie pokrywa się z pojęciem niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy emerytalnej.

W wyroku z dnia 20 sierpnia 2003 r. (II UK 386/02) Sąd Najwyższy odnosząc się do obu pojęć wskazał, iż na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do ich utożsamiania. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej (pojęcie niezdolności do pracy, zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z FUS jest inne niż pojęcie niepełnosprawności, zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów. Są one też przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń (uprawnień). Niepełnosprawność sama przez się nie zawsze uniemożliwia świadczenie pracy. Bezpodstawne jest stanowisko jakoby podobne były przesłanki z jednej strony orzekania o niepełnosprawności, a z drugiej strony ustalania niezdolności do pracy jako jednego z warunków świadczeń rentowych z prawa ubezpieczenia społecznego.

Niepełnosprawność jako przesłanka materialnoprawnych i proceduralnych mechanizmów rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz szczególnej ochrony zatrudnienia, stanowi odrębny przedmiot regulacji w obrębie prawa socjalnego. Odrębności tej nie usuwają, wynikające z art. 5 ustawy z 27 sierpnia 1997 r., normatywne ustalenia skutków w zakresie rehabilitacji w odniesieniu do orzeczeń lekarza orzecznika ZUS o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. Z tego powodu osoby, w stosunku do których wydane zostały orzeczenia o niezdolności do pracy są traktowane na równi z osobami uzyskującymi specjalną ochronę prawa socjalnego z zakresu rehabilitacji i zatrudnienia w szczególnych warunkach. Nie ma natomiast podstawy prawnej stanowisko jakoby ustalenie warunków do świadczeń rehabilitacyjnych i szczególnego zatrudnienia powodowało równocześnie konsekwencje prawne w zakresie świadczeń przewidzianych ustawą emerytalno-rentową. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2004 r. II UK 68/04 LEX nr 979180)

Osoba, która ze względów dotyczących rehabilitacji uzyskała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie staje się tylko z mocy tego orzeczenia osobą całkowicie niezdolną do pracy, z pominięciem warunków całkowitej niezdolności do pracy określonych w ustawie z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2010 r. III UK 60/09 LEX nr 585847)

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

SSO Paulina Kuźma