Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1, art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1442, z późn. zm.) stwierdził, że A. B. (1), jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u płatnika składek (...) A. B. (1) nie podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 24 lutego 2016 roku.

(decyzja k. 2-3 akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczona, A. B. (1) złożyła odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez zachowanie ciągłości w dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym.

(odwołanie k. 2 - 4 )

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji ZUS. (odpowiedź na odwołanie k. 5 - 5v)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

A. B. (1) prowadzi działalność gospodarczą (...) A. B. (1) od dnia 1 listopada 2012 roku. (bezsporne)

W okresie od dnia 25 lutego 2015 roku do dnia 23 lutego 2016 roku wnioskodawczyni przebywała na zasiłku macierzyńskim w związku z urodzeniem syna S. D.. (bezsporne)

Po rozpoczęciu korzystania z urlopu macierzyńskiego wnioskodawczyni, w ustawowym terminie 7 dni złożyła do ZUS akt urodzenia dziecka, oświadczenie ojca dziecka, że nie będzie korzystał z zasiłku rodzicielskiego oraz oświadczenie, że to ona będzie z tego zasiłku korzystać. (zeznania wnioskodawczyni – e-protokół z dnia 18 stycznia 2017 roku – 00:44:28 - 00:48:17 w zw. z 00:13:12 – 00:22:57 płyta – k. 21)

Z kolei w dniu 3 marca 2015 roku Biuro (...), zajmujące się obsługą księgową działalności gospodarczej prowadzonej przez wnioskodawczynię, złożyło do ZUS deklarację o wyrejestrowaniu wnioskodawczyni z ubezpieczeń społecznych (deklaracja (...) k. 23, zeznania wnioskodawczyni – e-protokół z dnia 18 stycznia 2017 roku – 00:44:28 - 00:48:17 w zw. z 00:13:12 – 00:22:57 płyta – k. 21)

Przez cały okres urlopu macierzyńskiego jak i po jego zakończeniu księgowa wnioskodawczyni składała deklaracje dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego A. B. (1). (zeznania świadka A. B. (2) - e-protokół z dnia 18 stycznia 2017 roku – 00:25:05 – 00:30:14 – płyta – k. 21)

Po wyczerpaniu okresu urlopu macierzyńskiego wnioskodawczyni korzystała ze zwolnień lekarskich. O fakcie tym poinformowała księgową składając jednocześnie kopię zwolnienia lekarskiego, natomiast oryginał złożyła osobiście w ZUS.

(zeznania wnioskodawczyni – e-protokół z dnia 18 stycznia 2017 roku – 00:44:28 - 00:48:17 w zw. z 00:13:12 – 00:22:57 płyta – k. 21 oraz zeznania świadka A. B. (2) - e-protokół z dnia 18 stycznia 2017 roku – 00:30:14 - 00:38:03 – płyta – k. 21 )

Po wyczerpaniu zasiłku macierzyńskiego wnioskodawczyni nie złożyła wniosku o objęcie jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. (bezsporne).

Decyzją z dnia 1 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1442, z późn. zm.) stwierdził, że A. B. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u płatnika składek (...) A. B. (1) nie podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 24 lutego 2016 roku.

Organ rentowy wskazał, że prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługiwało wnioskodawczyni do dnia 23 lutego 2016 roku. Zatem od dnia 24 lutego 2016 roku powinna była ona dokonać wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego i ponownego zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z utratą prawa do zasiłku macierzyńskiego. Jednakże zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego do dnia wydania decyzji nie zostało złożone. Natomiast z uwagi na fakt niedokonania prawidłowego zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego na okres pobierania zasiłku macierzyńskiego (tj. od 25 lutego 2015 roku do 23 lutego 2016 roku) oraz niedokonania ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, Zakład na mocy art. 48 ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dokonał korekty okresu podlegania "z urzędu", tj. sporządził dokument zgłoszeniowy do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na ww. okres oraz dokonał zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od 24 lutego 2016 roku. (decyzja k. 2-3 akt ZUS)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołanie wnioskodawczyni A. B. (1) nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r., Nr 11, poz. 7, ze zm.) osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Według art. 11 ust. 2 w/w ustawy dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienionym w art. 6 ust. 1 pkt. 5 ustawy.

W myśl art. 14 ust 1 ustawy systemowej objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Zgodnie z treścią art. 36 ust. 3 ustawy systemowej, obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust.1 pkt 5 i 10 należy do tych osób.

W myśl art. 9 ust. 1c. ustawy systemowej osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów (także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności).

Data zakończenia pobierania zasiłku macierzyńskiego powinna skutkować wyrejestrowaniem z ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (emerytalnego, rentowych, wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego). W zgłoszeniu tym osoba zamierzająca podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu powinna wskazać również to ubezpieczenie (art. 36 ust. 3 i ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że wnioskodawczyni podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Okolicznością bezsporną było, że w okresie od dnia 25 lutego 2015 roku do dnia 23 lutego 2016 roku wnioskodawczyni korzystała z urlopu macierzyńskiego. Istotą sprawy jest to, że wnioskodawczyni nie dokonała ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Z uwagi na bierność wnioskodawczyni organ rentowy (na mocy art. 48 ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) z urzędu sporządził dokument zgłoszeniowy do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na ww. okres oraz dokonał zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od 24 lutego 2016 roku.

Jednak działanie z urzędu - jak chciałaby tego skarżąca - nie uprawniało organu rentowego do objęcia wnioskodawczyni dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, ponieważ w tym zakresie wymagana jest aktywność samego zainteresowanego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do działania z urzędu przy objęciu dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, jak ma to miejsce w przypadku obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym należy do sfery decyzyjności ubezpieczonej. Ponadto to nie na organie rentowym - w przypadku braku wiedzy prawniczej - spoczywał obowiązek poinformowania wnioskodawczyni o możliwości przystąpienia do tego ubezpieczenia. Zauważyć należy, że prawidłowe zgłoszenie do ubezpieczenia i opłacanie składek obciąża samą ubezpieczoną i nie może ona powoływać się na błąd organu rentowego w sytuacji, gdy jej firma korzysta z obsługi biura rachunkowego.

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, należyta staranność wymagana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności , uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.08.1993 r. sygn. akt III CRN 77/93, opubl. OSNC 1994/3/69).

Wskazać przy tym należy, że nie jest możliwe objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od wcześniejszej daty, niż data, w której wniosek został zgłoszony. (vide wyrok SA w Lublinie z 10.02.2016 r., III AUa 923/15, wyrok SA w Łodzi z dnia 21.09.2015 r., III AUa 1428/14, opubl. LEX nr 1477034, wyrok SA w Gdańsku z dnia 14.05.2014 r., III AUa 1100/13, opubl. LEX nr 1477034)

Ponowne objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą po ustaniu tytułu podlegania temu ubezpieczeniu, wymaga zgłoszenia pisemnego wniosku przez ubezpieczonego (art. 11 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 i 1a u.s.u.s.). (vide wyrok SA w Łodzi z dnia 08.03.2016 r., III AUa 1215/15, LEX nr 2017736, wyrok SA w Rzeszowie z dnia 03.09.2015 r. III AUa 365/15)

W tym stanie rzeczy, nie jest możliwe objęcie A. B. (1) dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia 24 lutego 2016 roku.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie A. B. (1) jako niezasadne, potwierdzając tym samym prawidłowość decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 1 września 2016 roku.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.