VIII U 2390/20 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2021-07-06

Sygn. akt VIII U 2390/20

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z dnia 8 października 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że Z. B., jako pracownik płatnika składek (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 16.03.2018 r. do 31.08.2019 r., albowiem spółka (...), od dnia śmierci Prezesa Zarządu, tj. po 15.03.2018 r., nie wykonywała już swojej działalności, wobec czego nie było możliwości, aby jej pracownicy świadczyli pracę, a, przy tym, nie ma żadnych dowodów świadczących o tym, żeby ubezpieczona, po tym dniu, wykonywała, na rzecz płatnika, pracę, zgodnie z umową o pracę z 24.10.2011 r. jako szwaczka, a także brak jest dowodów na wypłatę jakichkolwiek świadczeń na rzecz pracowników przez spółkę, po styczniu 2018 r.

(decyzja w aktach ZUS).

Uznając, powyższą decyzję, za krzywdzącą, ubezpieczona złożyła od niej odwołanie, wnosząc o jej uchylenie. Argumentowała, że (...) sp. z o.o. w likwidacji, nadal istnieje i, do dnia dzisiejszego, nie została wykreślona z KRS, podkreślając, że śmierć prezesa, w dniu 15.03.2018 r., nie oznacza, że płatnika i wnioskodawczynię przestał łączyć stosunek pracy, tym bardziej, że wypowiedzenie, sporządzone przez likwidatora spółki, którego ustanowił Sąd, nosi datę 31.05.2019 r., wobec czego, zdaniem skarżącej, stosunek pracy w wyniku wypowiedzenia umowy o pracę ustał z dniem 31.09.2019 r., co potwierdza świadectwo pracy z 31.08.2019 r.

(odwołanie k. 3).

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(odpowiedź na odwołanie k. 5-6)

Postanowieniem z 16.12.2020 r. Sąd Okręgowy ustanowił dla wnioskodawczyni pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

(postanowienie k. 55).

W pismach procesowych z dni : 5.02.2021 r. i z 13.05.2021 r., pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni, poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, udzielonego z urzędu, według norm prawem przepisanych, jednocześnie oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone ani w całości, ani w części. W uzasadnieniu argumentował, że stosunek pracy istnieje nadal pomimo tego, że nie jest faktycznie realizowany, jeżeli nadal istnieje zobowiązanie stron do spełnienia świadczeń określonych w art. 22 k.p. na warunkach określonych w tym przepisie. Podkreślił, że faktyczne zaprzestanie przez pracodawcę prowadzenia działalności gospodarczej i realizowania związanych z tym obowiązków jest przeszkodą do wykonywania pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, a ustalenie istnienia stosunku pracy musi wtedy skupić się na badaniu istnienia woli stron pozostawania w stosunku pracy z uwzględnieniem obiektywnych okoliczności. Podkreślił, że odwołująca i inni pracownicy, po śmierci Prezesa Zarządu A. K., byli gotowi świadczyć pracę, podejmowali, w tym celu, czynności, ale, pozyskiwane przez nich informacje, były niepełne i wymijające. Podniósł, że nie można winić pracownika za opieszałość w działaniu spółki. Twierdził, że wnioskodawczyni i inni pracownicy, nie wiedzieli, że spółka będzie podlegała likwidacji, lecz byli przekonani, że w niedługim czasie zacznie funkcjonować. Podkreślił, że samo faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności, nie powoduje ustania stosunku pracy oraz obowiązku objęcia pracownika ubezpieczeniem społecznym i opłacania przez pracodawcę składek z tego tytułu, bo taki skutek może nastąpić, jedynie, w przypadku wystąpienia zdarzeń prawnych, określonych w ustawie. Stwierdził, że nawet likwidacja pracodawcy, a co dopiero jej rozpoczęcie, nie wpływa na istnienie stosunku pracy, gdyż musiałby on ulec rozwiązaniu w jeden ze sposób, przewidzianych prawem.

(pisma procesowe pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyni k. 90, 115).

Na rozprawie z 23.06.2021 r., poprzedzającej wydanie wyroku, pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów, zgodnie z wcześniejszym wnioskiem, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(e-protokół rozprawy z dnia 23.06.2021 r.: 00:00:52, 00:01:14, 00:10:16, 00:13:20)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni - Z. B., urodzona (...), była zatrudniona przez płatnika składek – (...) Spółkę z o graniczoną odpowiedzialnością w Ł., na podstawie umowy o pracę z 24.10.2011 r. na stanowisku szwaczki od 24.10.2011 r. do 31.01.2014 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy na ½ etatu, a od 1.02.2014 r., w pełnym wymiarze czasu pracy. Miejscem wykonywania pracy przez wnioskodawczynię, na rzecz płatnika, była siedziba spółki.

(okoliczności niesporne, a nadto świadectwo pracy k. 34/35 akt ZUS, umowa o pracę k. 27, oświadczenie pracownika k. 31, aneksy do umowy k. 32-36, 42-43)

Odwołująca była z tytułu zawartej umowy o pracę, zgłoszona przez płatnika do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od 24.10.2011 r.

(okoliczności niesporne).

Płatnik składek rozliczył za wnioskodawczynię składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne do stycznia 2018 r. Od lutego 2011 r. płatnik składek zaprzestał rozliczania za wnioskodawczynię należnych składek w raportach imiennych ZUS RCA i nie wyrejestrował wnioskodawczyni z ubezpieczeń na dokumencie (...) (okoliczności niesporne).

Płatnik składek za 2018 r. nie złożył rocznych zeznań podatkowych CIT-8, ani deklaracji PIT-4R potwierdzających zatrudnienie pracowników .

(okoliczności niesporne).

(...) spółki z o.o. (...) byli: Prezes Zarządu Spółki - A. K. oraz E. J.. Każdy z udziałowców posiadał połowę udziałów. Spółka nie posiadała Rady Nadzorczej, ani komisji rewizyjnej. Nie był też powołany pełnomocnik spółki, ani prokurent.

Prezes Zarządu Spółki - A. K. zmarł 15.03.2018 r.

Po śmierci Prezesa Zarządu spółka (...), utraciła nie tylko jedyną osobę uprawnioną do jej reprezentacji, ale także osobę uprawnioną do zwołania walnego zgromadzenia wspólników. W efekcie, spółka (...), utraciła możliwość działania, reprezentacji i wyboru nowego zarządu.

Wnioskodawczyni, do 15.03.2018 r., tzn. czasu śmierci Prezesa Zarządu Spółki (...) - A. K., wykonywała na rzecz spółki (...), jako swojego pracodawcy, umówioną rodzajowo pracę szwaczki, pozostając pod bezpośrednim nadzorem Prezesa, który koordynował całość działalności spółki (...), łącznie z zatrudnianiem pracowników. Wszyscy pracownicy otrzymywali wynagrodzenie, w gotówce, w ostatnim dniu miesiąca, które wypłacał im osobiście Prezes A. K..

(okoliczności niesporne, pismo likwidatora spółki k. 25, informacja o warunkach zatrudnienia k. 28, zeznania wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z dnia 17.05.2021 r.: 00:03:14 -00:14:10, 00:19:47 w zw. z e-protokołem rozprawy. z 23.06.2021 r.: 00:03:56-00:07:41)

Po śmierci Prezesa Zarządu od 16.03.2018 r. Spółka (...) nie prowadziła żadnej działalności, nie była prowadzona żadna produkcja, siedziba firmy została oficjalnie zamknięta, zostało odłączone światło, nie było wody.

W związku z tym, że płatnik od 16.03.2018 r. w ogóle nie prowadził działalności nie było możliwe, aby którykolwiek z jego dotychczasowych pracowników świadczył na rzecz spółki jakąkolwiek pracę. W rezultacie, ani wnioskodawczyni, ani inni pracownicy spółki (...), od 16.03.2018 r., nie wykonywali, na jej rzecz, żadnych czynności i nie wykonywali żadnych poleceń przełożonego. Żaden z pracowników spółki (...) , w tym także wnioskodawczyni, nie otrzymał w badanym okresie od 16.03.2018 r. żadnego wynagrodzenia.

(okoliczności niesporne, a nadto pismo likwidatora spółki k. 25, zeznania wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:03:14 -00:14:10, 00:19:47 w zw. z e-protokołem rozprawy z 23.06.2021 r.: 00:03:56-00:07:41, zeznania świadka O. K. e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:22:27-00:27:05, zeznania świadka B. P. e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:27:27-00:33:40 )

W dn. 5.07.2018 r. drugi (...) spółki (...) - E. J., zgłosiła wniosek o ustanowienie kuratora dla spółki z uwagi na śmierć Prezesa Zarządu A. K.. Postanowieniem z 14.09.2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział Gospodarczy KRS ustanowił kuratorem dla spółki (...), która została uprawniona jedynie do podjęcia działań zmierzających do powołania zarządu spółki, a, w razie potrzeby, do postarania się o jej likwidację, w tym również, do wystąpienia do sądu rejestrowego z wnioskiem o rozwiązanie spółki i ustanowienie dla niej likwidatora oraz do reprezentowania spółki w tym zakresie.

Powołanie nowego zarządu, mimo starań kuratora spółki, nie było możliwe z uwagi na odrzucenie spadku po zmarłym wspólników przez wszystkich spadkobierców, przez co nie było możliwe zebranie wymaganego kworum do podjęcia uchwały w zakresie wyboru nowego zarządu lub likwidacji spółki.

Wobec tego Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział Gospodarczy KRS postanowieniem z 17.04.2019 r., rozwiązał spółkę na wniosek kuratora z dnia 17.12.2018 r. (do którego dołączono zawiadomienie o zebraniu wspólników z 4.11.2018 r. wraz z załącznikami i z protokołem zebrania wspólników) i jednocześnie ustanowił likwidatora dla tej spółki w osobie E. J..

W dn. 17.01.2020 r. likwidator spółki została ujawniona w KRS.

(okoliczności niesporne, a nadto odpis KRS k. 67-77, postanowienie z 14.09.2018 r. k. 78-79, wniosek z 17.12.2018 r. k. 80-82)

Gdy E. J. została kuratorem spółki (...), firma, rzeczonej spółki, nadal była zamknięta, spółka wciąż nie prowadziła żadnej produkcji, a dotychczasowi pracownicy nie wykonywali na jej rzecz jakiejkolwiek pracy i nadal nie otrzymywali wynagrodzenia.

(okoliczność niesporna, a nadto zeznania wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:03:14 -00:14:10, 00:19:47 w zw. z e-protokołem rozprawy z 23.06.2021 r.: 00:03:56-00:07:41)

Likwidator spółki (...) wysłała wnioskodawczyni pisemne wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia z 31.05.2019 r., w których jako przyczynę wypowiedzenia podano likwidację zakładu pracy oraz likwidację spółki w związku ze śmiercią Prezesa i jednocześnie jedynego reprezentanta oraz podano, że okres wypowiedzenia upływa z dniem 31.08.2019 r.

Po upływie okresu wypowiedzenia likwidator spółki wystawił dla wnioskodawczyni świadectwo pracy z datą 31.08.2019 r., w których podano, że pozostawała w stosunku pracy z płatnikiem do 31.08.2019 r. a także, że stosunek pracy został rozwiązany na skutek likwidacji zakładu pracy oraz likwidacji spółki w związku ze śmiercią Prezesa i jednocześnie jedynego reprezentanta. Świadectwo pracy zostało doręczone pocztą.

(wypowiedzenie umowy o pracę k. 12 akt ZUS, świadectwo pracy k. 34/35 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:03:14 -00:14:10, 00:19:47 w zw. z e-protokołem rozprawy z 23.06.2021 r.: 00:03:56-00:07:41)

Pomimo tego, że spółka (...), od 16.03.2018 r., w ogóle nie działała i nie prowadziła jakiejkolwiek produkcji, a wnioskodawczyni nie świadczyła na jej rzecz żadnej pracy i nie miała wypłacanego żadnego wynagrodzenia, odwołująca nie wystąpiła do sądu pracy z pozwem o wydanie świadectwa pracy. Po 16.03. (...)., wnioskodawczyni nigdzie nie pracowała, żyła z oszczędności i pomagały jej córki. Z uwagi na brak świadectwa pracy, wnioskodawczyni nie mogła zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Odwołująca wystąpiła z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne, aby opiekować się swoją mamą.

(zeznania wnioskodawczyni e-protokół rozprawy z 17.05.2021 r.: 00:03:14 -00:14:10, 00:19:47 w zw. z e-protokołem rozprawy z 23.06.2021 r.: 00:03:56-00:07:41)

Likwidator spółki (...) zgłosił likwidację spółki do sądu rejestrowego, co jest odnotowane w KRS. Obecnie Spółka nosi nazwę (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w (...).

(okoliczności niesporne, a nadto odpis z KRS k. 67-77)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie niekwestionowanych co do autentyczności dokumentów, których wiarygodność nie budziła żadnych zastrzeżeń również Sądu, a także na podstawie zeznań świadków i wnioskodawczyni, uznając, że powołane dowody tworzą logiczną, spójną całość.

Z powołanych dokumentów oraz zeznań świadków i wnioskodawczyni wynika wprost, że od 16.03.2018 r. spółka (...) przestała prowadzić jakąkolwiek działalność i zaprzestała produkcji a firma od dnia śmierci Prezesa Zarządu A. K. była zamknięta, przez co świadczenie pracy przez dotychczasowych pracownik było niemożliwe, żaden z pracowników, w tym wnioskodawczyni, nie wykonywał po 15.03.2018 r. jakiejkolwiek pracy na rzecz spółki, a spółka nie wypłacała żadnych wynagrodzeń.

Z zeznań wnioskodawczyni wynika, że zdawała sobie sprawę z tego, że nie będzie wykonywać pracy, na rzecz płatnika, po śmierci Prezesa Zarządu, skoro próbowała zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, a nie udało jej się to, ponieważ, nie miała świadectwa pracy. Wnioskodawczyni zeznała, że nie wystąpiła na drogę sądową o wydanie świadectwa pracy, mimo, że nie wykonywała pracy i nie otrzymywała wynagrodzenia, a także doskonale wiedziała, że zakład pracy po 15.03.2018 r. jest zamknięty, nie prowadzi produkcji i całkowicie zaprzestał działalności.

Z ustalonych okoliczności wynika, że, wraz ze śmiercią Prezesa Zarządu spółka (...), definitywnie zakończyła swoją działalność, a wszystkie czynności, jakie podjął drugi udziałowiec spółki - (...), również będąc kuratorem spółki i likwidatorem spółki, zmierzały jedynie do formalnego zakończenia bytu prawnego spółki i że nie było jakiejkolwiek woli kontynuowania działalności spółki po 15.03.2018 r.

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, nie ma żadnych wątpliwości, że po śmierci Prezesa Z., który do tej pory osobiście zarządzał pracą w spółce (...), nie ma obiektywnie dalszej możliwości funkcjonowania spółki, a wnioskodawczyni i inni pracownicy zdawali sobie z tego sprawę, o czym pośrednio świadczy np. to, że świadek O. K. od 1.01.2019 r. podjęła zatrudnienie w firmie (...), a wnioskodawczyni starała się zarejestrować jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy pomimo braku świadectwa pracy.

Sąd na rozprawie z 17.05.2021 r. postanowił oddalić wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawczyni, o udzielenie terminu za złożenie , ewentualnych wniosków dowodowych ( wniosek e-protokół rozprawy z dnia 17.05.2021r. 00.34.19) uznając go za spóźniony, albowiem postępowanie w n/n sprawie, toczy się od listopada 2020r. a pełnomocnik z urzędu, M. R., została ustanowiona 28.12.2020 r., zaś zarządzeniem z dnia 15.01.2021r. Sędzia referent doręczyła pełnomocnikowi wnioskodawczyni odpis, pisma pełnomocnika płatnika, z prośbą o ,,...niezwłoczne podjęcie aktywności procesowej zakreślając 10 dniowy termin na ustosunkowanie się... " ( zarządzenie k. 84) . pełnomocnik z urzędu przedstawił stanowisko, pismem z dnia 5.02.2021r., zgłaszając m.in. wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków ( k. 90).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art.12 ust.1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 423 ze zm., dalej też ustawa systemowa) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art.8 ust.1 cytowanej ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy.

Przez nawiązanie stosunku pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem / art. 22§ 1 kp/.

Według art. 22§ 1 k.p., zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie się pracownika do wykonywania za określonym wynagrodzeniem określonych czynności na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem, przy zachowaniu podległości wobec niego.

Oprócz tego, doktryna i orzecznictwo, wymienia: dobrowolność zobowiązania, osobisty charakter świadczenia pracy, brak ponoszenia ryzyka produkcyjnego, gospodarczego, osobowego, ciągłość świadczenia pracy łączące się zwłaszcza z tym, że pracownik nie zobowiązuje się do wykonywania określonego dzieła, lecz do starannego działania w procesie pracy.

Oceniając brak podstaw do objęcia ubezpieczeniem pracowniczym wnioskodawczyni od 16.03.2018 r. Sąd oczywiście zważył, że samo niewypłacanie wynagrodzenia nie świadczy u ustaniu stosunku pracy, gdyż, co najwyżej, daje pracownikowi roszczenie o jego zapłatę.

Ponadto, Sąd miał na uwadze, że Sąd Najwyższy w wyroku z 8.11.2012r., II UK 84/12, wypowiedział się, że faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez pracodawcę, nie powoduje ustania stosunku pracy, jak i obowiązku objęcia pracownika ubezpieczeniami społecznymi i opłacania, przez pracodawcę, składek z tego tytułu. Taki skutek, związany z faktycznym zaprzestaniem działalności gospodarczej, może wywołać, dopiero, rozwiązanie stosunku pracy, choćby w sposób dorozumiany. Stosunek pracy może istnieć, pomimo faktycznego niewykonywania pracy przez pracownika. Dotyczy to nie tylko przerw w wykonywaniu pracy, przewidzianych prawem, jak podczas urlopu wypoczynkowego, przerw w wykonywaniu pracy i zapłacie wynagrodzenia za pracę (np. urlop bezpłatny, okres pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego), ale i okresu niewykonywania pracy z powodu przeszkód z przyczyn, dotyczących pracodawcy. W tym ostatnim przypadku stosunek pracy istnieje do czasu ustania w sposób przewidziany prawem także wtedy, gdy pracownik nie wykazuje gotowości do jej wykonywania. Zgodnie z art. 81§1 k.p. od pozostawania w gotowości do wykonywania pracy zależy, bowiem, tylko prawo do wynagrodzenia, a nie samo istnienie stosunku pracy. Faktyczne zaprzestanie przez pracodawcę prowadzenia działalności gospodarczej należy do kategorii przeszkód w wykonywaniu pracy z przyczyn, dotyczących zakładu pracy i jakich mowa w art. 81 k.p. O tym, że ustawodawca nie uznaje fatycznego zaprzestania przez pracodawcę prowadzenia działalności gospodarczej za stan wyłączający istnienie stosunku pracy, podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom pracowniczym i wyłączający obowiązek opłacania składek z tego tytułu, świadczą, również, przepisy art.12. ust 2, w związku z art. 8a ust.1 ostawy z 13.07.2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U nr 158 poz. 1121 ze zm). Wynika z tych przepisów, że, w razie niewypłacalności pracodawcy, wynikającej z faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę, trwającego ponad 2 miesiące zaspokojeniu ze środków funduszu podlegają m.in. należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (patrz wyrok SN z 24.05.2000r. IIUKN 568/99). Podkreśla się przy tym, że faktyczne zaprzestanie działalności gospodarczej, może być stanem przemijającym, krótkotrwałym, a pracownik może nie wiedzieć dlaczego i na jak długo pracodawca działalności tej zaprzestał. Stosunek pracy istnieje mimo, że faktycznie nie jest realizowany. Ustalenie istnienia stosunku pracy musi się skupiać na badaniu woli stron, pozostawania w stosunku pracy. Ustalenie te powinny uwzględniać obiektywne okoliczności związane z naturą stosunku pracy, powalające ocenić czy strony lub jedna z nich rzeczywiście chcą pozostawać w stosunku pracy. Czynnością jasno rozwiązującą spór w tej materii jest złożenie przez pracodawcę lub obie strony wyraźnego oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy. Wobec tego, że w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przez pracodawcę najczęściej brak takiego oświadczenia – w ocenie Sądu Najwyższego - dopuszczalne jest przyjęcie w takich sytuacjach dorozumianego rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem przez pracodawcę. W podobny sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w sprawach I PKN 627/98 oraz I PKN 209/01.

Należy podkreślić, że istnieje też orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do wypadków, gdy oświadczenie woli kończące stosunek pracy nie jest wyraźne, a wynika z zachowania pracownika lub pracodawcy albo obu stron umowy, ujawniające tę wolę w sposób dostateczny (art.60k.c. w związku z art. 300 k.p.). Ponadto występują też sytuacje nietypowe, w których konieczne jest przy uwzględnieniu okoliczności sprawy i zastosowania zasad wykładni oświadczeń woli przyporządkowanie ich do podstaw wskazanych w art.30 i 63 k.p.

Tytułem przykładu należy wskazać, że w wyroku z 19.03.2002r., I PKN 209/01, Sąd Najwyższy trafnie uznał, że faktyczne zaprzestanie działalności przez pracodawcę polegające na zlikwidowaniu „z dnia na dzień” zakładu pracy może być potraktowane jako zachowanie ujawniające w sposób dorozumiany wolę rozwiązania stosunku pracy. O zamiarze ponownego uruchomienia działalności przez pracodawcę mogłoby świadczyć np. niewyrejestrowanie spółki z odpowiedniego rejestru i utrzymywanie biura. Sąd Najwyższy zauważa przy tym, że taki stan nie może trwać w nieskończoność i po pewnym czasie zamknięcia zakładu wynikającego z zaprzestania działalności gospodarczej widoczny staje się brak zamiaru kontynuowania działalności, o ile nie zaprzeczą temu oczywiste fakty wskazujące na odmienny zamiar pracodawcy.

Ten moment (datę) powinien określić sąd uwzględniając okoliczności, bo to właśnie Sąd powinien ustalić zarówno datę dorozumianego oświadczenia woli o wypowiedzeniu stosunku pracy jak i stosowny okres i termin wypowiedzenia.

Taką datą może być dzień faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej.

Przyjmując zatem za przytoczonym wyżej poglądem Sądu Najwyższego, który Sąd Okręgowy w Łodzi w n/n składzie w całości podziela traktując jako własne stanowisko, że sam fakt zaprzestania działalności gospodarczej oczywiście nie unicestwia stosunku pracy i że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy konieczne było zbadanie jakie czynności konkludentne, mogą być przyjęte jako wyrażenie woli rozwiązania stosunku pracy.

W niniejszej sprawie, organ rentowy uznał, że odwołująca się nie podlega ubezpieczeniu pracowniczemu od czasu śmierci Prezesa Zarządu Spółki E.A. K., ponieważ od następnego dnia 16.03.2018 r. spółka zaprzestała jakiejkolwiek działalności, nie prowadziła produkcji, firma pozostawała przez cały czas od tego dnia zamknięta i nie było żadnej możliwości by dotychczasowi pracownicy mogli świadczyć pracę, a przy tym nie jest sporne, że wnioskodawczyni i inni pracownicy faktycznie nie wykonywali na rzecz spółki jakichkolwiek czynności a spółka nie wypłacała im żadnych wynagrodzeń.

Z załączonych dokumentów wynika też, że kurator, a następnie likwidator spółki (...), nie podjęła żadnych czynności, z których można by obiektywnie wysnuć wniosek, że istniała możliwość wznowienia działalności spółki – wręcz przeciwnie, jedyne czynności jakie podjął kurator i likwidator to czynności, które zmierzały do formalnego zakończenia bytu spółki.

W przypadku gdy – jak w niniejszej sprawie - pracodawca po śmierci Prezesa Zarządu w dn. 15.03.2018 r. nie kontynuuje już działalności od dłuższego czasu, całkowicie zaprzestał produkcji i przez cały czas od 16.03.2018 r. zakład był zamknięty, w tym, jak zeznała wnioskodawczyni, woda i prąd zostały odcięte, a kurator spółki i likwidator spółki podjął jedynie czynności, mające na celu zakończenie bytu prawnego spółki, bez wątpienia, brak było realnych planów, powrotu do działania. Fakt niewyrejestrowania spółki z KRS, nie wynikał z zamiaru ponownego uruchomienia działalności, tylko z problemów formalnych, z tym związanymi, wynikających ze śmierci jednego z udziałowców, a zarazem Prezesa Zarządu, który, do tej pory, zarządzał spółką, a po jego śmierci ani drugi udziałowiec, ani potencjalni spadkobiercy Prezesa Zarządu, nie mieli woli kontynuowania działalności spółki i wszelkie kroki, podjęte przez drugiego udziałowca, czy to w charakterze kuratora spółki, czy to w charakterze likwidatora spółki, zmierzały tylko i wyłącznie do zakończenia bytu prawnego spółki. Sąd uwzględnił też, że od lutego 2018 r. płatnik składek zaprzestał rozliczania za wnioskodawczynię należnych składek w raportach imiennych ZUS RCA, a ponadto płatnik składek, za 2018 r., nie złożył rocznych zeznań podatkowych CIT-8, ani deklaracji PIT-4R potwierdzających zatrudnienie pracowników. Jest to spójne z informacją podaną do KRS, a także dokumentami ,dotyczącymi ustanowienia kuratora spółki a następnie likwidatora spółki w osobie E. J., która była drugim udziałowcem spółki, jak również z okolicznościami opisanymi przez likwidatora spółki w złożonym do akt sprawy piśmie procesowym. W ocenie Sądu, za moment końcowy prowadzenia działalności przez pracodawcę , należy przyjąć dzień śmierci Prezesa Zarządu w dniu, 15.03.2018 r. a, od 16.03.2018 r., doszło do dorozumianego zakończenia stosunku pracy. Powyższe stanowi czytelny i oczywisty moment, od jakiego należy liczyć dorozumiane rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę.

Wbrew przekonaniu odwołującej się, nie jest wystarczająca sama wola kontynuowania stosunku pracy i to, nawet gdyby, była deklarowana przez obie strony, umowy o pracę, gdy kontynowanie ich relacji prawnej, nie jest uzasadnione obiektywnymi okolicznościami, świadczącymi o tylko czasowym charakterze zaprzestania działalności przez pracodawcę. Z zeznań wnioskodawczyni wynika, mimo jej przeciwnych twierdzeń, że też zdawała sobie sprawę z tego, że nie będzie, po śmierci Prezesa Zarządu, wykonywać pracy w spółce (...), skoro próbowała zarejestrować się jako osoba bezrobotna i jedynie brak świadectwa pracy, uniemożliwił jej to. Przekonanie odwołującej, że stosunek pracy trwał przez cały czas do 31.08.2019r., ponieważ dostała, od likwidatora spółki, pisemne wypowiedzenie umowy o pracę, w którym podano, że okres wypowiedzenia kończy się 31.08.2019 r. i świadectwo pracy z 31.08.2019 r., nie może zmienić oceny obiektywnie ustalonych w sprawie faktów, z których wynika, że żaden z pracowników, w tym wnioskodawczyni, nie miał od 16.03.2018 r. realnej możliwości świadczenia pracy, nie otrzymywali żadnych poleceń służbowych, ani wynagrodzenia za pracę, a wolą drugiego udziałowca Spółki (...) i potencjalnych spadkobierców Prezesa Zarządu, nie było kontynuowanie działania spółki, bo takich działań już ewidentnie nie podejmował nikt w imieniu spółki po 16.03.2018 r. (ani drugi udziałowiec, również, w charakterze kuratora spółki , a obecnie likwidatora spółki, ani nikt inny), odkąd spółka zaprzestała prowadzenia faktycznej aktywnej działalności.

Zaskarżona decyzja jest , więc prawidłowa, wobec czego, odwołanie podlegało oddaleniu, zgodnie z art. 477 § 1 k.p.c., o czym Sąd Okręgowy orzekł, jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 sentencji wyroku, Sąd przyznał ze Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi radcy prawnemu kwotę 110,70 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zgodnie z art. 22 3 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 2115 ) koszty pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ponosi Skarb Państwa. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, Sąd ustalił, stosownie do treści § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 68), zwiększając wartość wynagrodzenia o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku, obowiązującej dla tego rodzaju czynności, na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług (§ 4 ust.3).

A.P.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku i uzasadnienia opublikować w systemie IP ( proszę nie doręczać – za pośrednictwem Poczty Polskiej )

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Izabela Grudzińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO B. Kempa
Data wytworzenia informacji: