Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 24 października 2024 r. znak: ENP/10/053268867 Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 października 2024 r. odmówił M. J. przyznania rekompensaty za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odmawia przyznania rekompensaty, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. (decyzja k. bez nr. akt ZUS dotyczących emerytury)

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. J. zarzucając naruszenie art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że nie wykazał on wykonywania przez co najmniej 15 lat okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów art. 32 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS. W konsekwencji odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie rekompensaty oraz o zasądzenie od organu na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Odwołujący wskazał, że w jego ocenie pracował na stanowisku lakiernika 4 lata, a następnie na stanowisku mistrza lakierni 12 lat, co łącznie daje okres 16 lat pracy
w warunkach szczególnych, co jego zdaniem uprawnia go do zyskania rekompensaty. (odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu decyzja, a dodatkowo wskazał, że M. J. nie przedłożył żadnych dokumentów stanowiących podstawę do uznania wykonywanej pracy jako pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Organ rentowy podniósł przy tym, że świadectwo pracy z 31 maja 2010 r. wystawione przez płatnika Fabryka (...) S.A. za okres od 15 lipca 1977 r. do 31 maja 2010 r. nie zawiera informacji, że wykonywana praca była pracą w warunkach szczególnych – dokument nie jest świadectwem potwierdzającym fakt wykonywania pracy
w warunkach szczególnych. (odpowiedź na odwołanie k. 5-5 odwrót)

Pismem procesowym z 10 lutego 2025 r. skarżący wskazał, iż pracodawca potwierdził, iż pracując u niego na stanowisku mistrz lakierni świadczył pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze, jednak nie otrzymał on od pracodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych na stanowisku lakiernik, malarz antykorozyjny. W jego ocenie jednak, skoro praca wykonywana na wyższym stanowisku nadzór i kontrola (mistrz lakierni) była pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, to tym bardziej pracą w takich warunkach była pracą na stanowisku lakiernik, malarz antykorozyjny. Praca na obu stanowiskach była świadczona w tej samej hali, przy narażeniu na te same czynniki, tj. pyły i chemikalia, o czym szerzej dowodzi dowód z jego przesłuchania. Oba stanowiska znajdują się w rozporządzeniu, które wskazuje stanowiska pracy, na których świadczy się pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jego zdaniem powyższe zaś dowodzi, iż pracował w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez wymagany prawem okres czasu. (pismo procesowe k. 13-14)

Na rozprawie w dniu 12 lutego 2025 r. wnioskodawca poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie. (końcowe stanowiska stron e-protokół rozprawy z 12 lutego 2025 r. 00:22:56 płyta CD k. 18)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. J. urodził się (...) (bezsporne)

Ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury pomostowej ani prawa do emerytury
w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. (bezsporne)

W okresach od 15 lipca 1977 r. do 27 października 1980 r. oraz od 10 listopada 1982 r. do 31 maja 2010 r. wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy. W powyższym zakładzie pracy ubezpieczony był zatrudniony kolejno na stanowiskach: tokarza (od 15 lipca 1977 r. do 14 stycznia 1979 r.), lakiernika (od 15 stycznia 1979 r. do 10 listopada 1982 r.), planisty (od 10 listopada 1982 r. do 31 grudnia 1983 r.), lakiernika, malarza antykorozyjnego (od 1 stycznia 1984 r. do 6 grudnia 1988 r.), mistrza lakierni (od 1 grudnia 1988 r. do 30 kwietnia 2000 r.) oraz mistrza wydziału montażu od 1 maja 2000 r. do 31 maja 2010 r. (świadectwo pracy k. bez nr. akt emerytalnych ZUS, angaż k. 16, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 12 lutego 2025 r. 00:11:56-00:22:50 – płyta CD k. 18)

W okresie od 28 października 1980 r. do 14 października 1982 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. ( wyciąg z książeczki wojskowej k. 4 akt kapitałowych ZUS)

Wnioskodawca jako lakiernik zaczął pracować od 1984 r. Na stanowisku lakiernika wnioskodawca zajmował się malowaniem farbą podkładową, szlifowaniem i lakierowaniem elementów, które były przywożone z pomieszczenia, w którym odbywało się piaskowanie do lakierni na paletach. Przed szlifowaniem i lakierowaniem ubezpieczony uzupełniał ubytki za pomocą szpachli. Lakierowanie zajmowało około 1/3 jego czasu pracy. Wnioskodawca pracował w masce. (zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 12 lutego 2025 r. 00:11:56-00:22:50 – płyta CD k. 18)

Gdy wnioskodawca pracował na stanowisku mistrza, kierował pracą około 30 osób,
a także przyuczał nowych pracowników. Do jego obowiązków należało również sprawdzanie obecności i przekazywanie kierownikowi działu sprawozdań z wykonanych prac. Swoją pracę częściowo wykonywał wówczas w kantorku znajdującym się na tej samej hali, gdzie znajdowały się odbywało się lakierowanie. (zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 12 lutego 2025 r. 00:11:56-00:22:50 – płyta CD k. 18)

Wnioskodawca nie otrzymywał dodatków za pracę w szczególnych warunkach, natomiast otrzymywał posiłki regeneracyjne. (zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy
z 12 lutego 2025 r. 00:11:56-00:22:50 – płyta CD k. 18)

Za okres od 1 maja 1989 r. do 30 kwietnia 2000 r. pracodawca w dniu 11 stycznia 2010 r. wystawił ubezpieczonemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z którego wynika, że ubezpieczony w ww. okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę polegającą na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji oraz dozorze inżynieryjno-technicznym w oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie na stanowisku: mistrz lakierni, wymienionym w dziale XIV poz. 24 pkt 1 załącznik nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. (...) nr 1-3 poz. 1) (świadectwo pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze k. 15)

W punkcie „h.” świadectwa pracy wystawionego w dniu 31 maja 2010 r. przez Fabrykę (...) S.A. wskazano, że w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy, wnioskodawca nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. (świadectwo pracy k. bez nr. akt emerytalnych ZUS)

Oprócz powyższego spornego okresu, wnioskodawca przed 1 stycznia 2009 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach. (bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów, a także częściowo – na podstawie zeznań wnioskodawcy. Sąd nie dał jednak wiary wnioskodawcy w zakresie, w jakim zeznawał on, że pracując na stanowisku lakiernika, jak
i mistrza lakierni wykonywał on pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zeznania wnioskodawcy w tym zakresie nie znajdują bowiem potwierdzenia
w zgromadzonym materiale dowodowym. Przede wszystkim przeczy temu informacja zawarta świadectwie pracy wystawionym 31 maja 2010 r., a które dotyczy całego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) S.A. w którym pracodawca wskazał, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy nie wykonywał pracy
w szczególnych warunkach ani w szczególnym charakterze.

Przy czym należy mieć na uwadze, iż ubezpieczony nie zakwestionował treści tego świadectwa pracy poprzez wystąpienie do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie. Nie występował on również z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do Sądu, mimo że o prawie do wystąpienia z takim żądaniem do pracodawcy, a następnie do Sądu został on właściwie pouczony – co wynika z treści świadectwa pracy.

Co więcej, z samych zeznań wnioskodawcy również wynika, że pracując na stanowisku lakiernika nie wykonywał on pracy polegającej na lakierowaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż prace polegające na lakierowaniu zajmowały jedynie około 1/3 jego czasu pracy.

Sąd nie dał również wiary świadectwu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wystawionym przez pracodawcę: Fabrykę (...) S.A. Informacja zawarta w tym świadectwie jest bowiem niezgodna z wystawionym przez tego samego pracodawcę świadectwem pracy z 31 maja 2010 r. Nie bez znaczenia dla oceny wiarygodności powyższego dokumentu jest przy tym to, że zgodnie ze świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych M. J. pracował na stanowisku mistrza lakierni od 1 maja 1989 r. Tymczasem z angażu z 7 grudnia 1988 r. wynika, że odwołujący objął to stanowisko już w dniu 1 grudnia 1988 r. Z angażu tego wynika również, że wnioskodawca nie otrzymywał wówczas dodatku za pracę w szkodliwych warunkach.

Sąd miał przy tym na uwadze, że wnioskodawca nie wnioskował o dopuszczenie dowodu z zeznań jakichkolwiek świadków na okoliczność wykonywania przez niego pracy
w warunkach szczególnych w spornych okresach, którzy mogliby potwierdzić, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych w spornych okresach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu jako bezzasadne.

Na wstępie należy przypomnieć, iż w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1696 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), ustawa określa warunki nabywania prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zwanych „emeryturami pomostowymi”, o których mowa w art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 oraz z 2024 r. poz. 834, 858 i 1243).

Stosownie do treści art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata jest to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przed 1 stycznia 2009 r. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Przesłanka negatywna została z kolei zawarta w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Jest nią nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Treść art. 21 ust. 2 w/w ustawy może budzić wątpliwości i jego interpretacji należy dokonywać przy uwzględnieniu uregulowania zawartego w art. 2 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym użyte w ustawie określenie rekompensata oznacza odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Rekompensata jest zatem odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1 stycznia 1999 r. i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej (analogiczne stanowisko zajął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 listopada 2010 roku, K 27/09, OTK-A 2010, Nr 9, poz. 109).

Skoro jak wynika z powyższego, celem rekompensaty jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, to przesłanka negatywna, o której mowa w art. 21 ust. 2 ustawy, na co wskazuje wykładnia funkcjonalna tego przepisu, zachodzi w przypadku pobierania emerytury przyznanej w obniżonym wieku emerytalnym np. na podstawie art. 46 w zw. z art. 32 lub 39, czy też art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 14 grudnia 2015 roku, III AUA 1070/15, LEX nr 1979477).

Skoro zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie natomiast do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631) za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Z § 1 w/w rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W świetle § 2 ust. 1 w/w rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, (...) UKN 417/97, (...) i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, (...) UKN 39/00, Prok. i Prawo (...)).

Prawo do rekompensaty przysługuje zatem za co najmniej 15 letni okres pracy
w warunkach szczególnych, która jest faktycznie wykonywana stale i to w pełnym wymiarze czasu pracy. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 8 października 2024 r., (...) 133/24, LEX nr 3764802)

W niniejszym postępowaniu, w ocenie organu rentowego skarżący nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych, albowiem – zdaniem ZUS – nie było możliwe uwzględnienie jako pracy w szczególnych warunkach jakiegokolwiek okresu pracy.

Z powyższym stanowiskiem nie zgodził się ubezpieczony. Jego zdaniem za okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach należy uznać okresy od: 1 stycznia 1984 r. do 6 grudnia 1988 r., gdy był zatrudniony na stanowisku lakiernika, malarza antykorozyjnego,
a następnie mistrza lakierni od 1 grudnia 1988 r. do 30 kwietnia 2000 r.

Należy w tym miejscu zauważyć, że przywołane powyżej rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Co jednak istotne, świadectwo pracy nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia, nie ma też cech wyłączności w zakresie dowodowym w postępowaniu o realizację tych praw oraz że świadectwo pracy traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny, który stanowi dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). W ten sposób wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 25 listopada 1997 r. (III AUa 897/97, apel. W-wa 1998/1/4), a także Sąd Najwyższy w wyroku z 16 lipca 2009 r . ((...) PK 1/09, LEX nr 533086).

Niezależnie bowiem od treści świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub jego braku w sądowym postępowaniu odwoławczym sprawa po odwołaniu od decyzji organu rentowego staje się sprawą cywilną i sąd ustala stan faktyczny, czyli czy ubezpieczony wykonywał jako pracownik pracę w szczególnych warunków. Świadectwo pracy jest wówczas tylko dowodem, który podlega ocenie. (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2023 r., (...) 315/22, LEX nr 3649728)

Tym samym – z jednej strony – brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. Jednak z drugiej strony – w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym.
W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c. W postępowaniu sądowym nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne (tak: Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 20 lipca 2016 r, III AUa 690/15, LEX nr 2121869).

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie czy praca wykonywana przez wnioskodawcę w spornych okresach była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach.

W ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał jednak, że w powyższych spornych okresach wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przede wszystkim należy wskazać, że poza dowodem ze swoich własnych zeznań ubezpieczony nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego, że stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych w okresie od 1 stycznia 1984 r. do 30 kwietnia 1989 r. Informacja, że w tym okresie wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych nie wynika z żadnego z przedstawionych w toku procesu dokumentów.

Trzeba mieć przy tym na uwadze, że w sprawach ubezpieczeń społecznych, co do zasada, zgodnie, z którym z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Procesowe rozwinięcie tej zasady zawarte jest w art. 232 k.p.c., który stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne. Wobec tego strona, aby uzyskać korzystne dla siebie rozstrzygnięcie winna wykazać dochodzone roszczenie tak co do samej zasady, jak i wysokości. Innymi słowy, niezbędne jest przedstawienie przez nią twierdzeń uzasadniających okoliczności faktyczne będące podstawą żądania i jego wysokości oraz wskazanie dowodów na poparcie tych twierdzeń. Natomiast rzeczą strony przeciwnej jest powołanie twierdzeń i dowodów niweczących prawo wywodzone przez adwersarza. (tak: postanowienie Sądu Najwyższego
z 17 września 2024 r., I CSK 3762/23, LEX nr 3758245)

Co więcej z samych zeznań ubezpieczonego wynika, że pracując na stanowisku lakiernika malarza antykorozyjnego od 1 stycznia 1984 r. do 6 grudnia 1988 r. prace polegające na lakierowaniu, a więc wymienione w dziale XIV punkcie 17 (lakierowanie ręczne lub natryskowe) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) wykonywał on jedynie przez 1/3 czasu pracy –
a zatem z pewnością nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy. Sam ten fakt nie pozwala na uznanie, że od 1 stycznia 1984 r. do 6 grudnia 1988 r. wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy
o emeryturach pomostowych.

Mając na uwadze powyższe, nawet gdyby uznać, że wnioskodawca w rzeczywistości wykonywał prace w szczególnych warunkach stale i pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1 maja 1989 r. do 30 kwietnia 2000 r. na stanowisku mistrza lakierni – jak wynika to ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach – to i tak nie legitymowałby się on co najmniej 15 latami pracy w szczególnych warunkach, które byłyby konieczne dla przyznania wnioskodawcy rekompensaty.

W ocenie Sądu jednak, również w okresie od 1 maja 1989 r. do 30 kwietnia 2000 r. będąc mistrzem lakierni nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych, w tym pracy polegającej na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji oraz dozorze inżynieryjno-technicznym w oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Sąd wziął bowiem pod uwagę, że informacje zawarte w świadectwie pracy w warunkach szczególnych wystawionym w dniu 11 stycznia 2010 r. nie znajdują potwierdzenia w świadectwie pracy wystawionym przez tego samego pracodawcę w dniu 31 maja 2010 r., gdzie punkcie „h.” wprost wskazano, że w całym okresie zatrudnienia w Fabryce (...) ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przy czym – podobnie jak miało to też miejsce
w pierwszym ze spornych okresów – wnioskodawca w żaden dla Sądu wiarygodny sposób (choćby za pomocą dowodów z zeznań świadków – osób pracujących w ww. zakładzie pracy w podobnym czasie i na podobnym stanowisku co ubezpieczony) nie wykazał, że w okresie od 1 maja 1989 r. do 30 kwietnia 2000 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Jak już Sąd wskazywał w treści we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia, sam fakt że pracodawca wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, nie sprawia, że zgodność tego świadectwa ze stanem faktycznym nie może być oceniana przez Sąd. W orzecznictwie wskazuje się bowiem, iż wydanie przez zakład pracy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie prowadzi automatycznie do przyznania ubezpieczonemu – spełniającemu jednocześnie pozostałe warunki – wcześniejszej emerytury czy rekompensaty. […] W ramach postępowania sądowego Sąd ocenia zarówno zasadność odmowy wydania przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy
w szczególnych warunkach, jak i zasadność umieszczenia w świadectwie pracy wzmianki, że pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego
w S. z 10 marca 2022 r., III AUa 523/21, LEX nr 3436631)

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne, o czym orzekł w sentencji wyroku.