Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2024 roku, znak (...)-A, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 15zx ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w zw. z art. 83 ust 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zobowiązał W. S. (1) do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego w kwocie 2080,00 zł., w terminie miesiąca od otrzymania decyzji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż Zakład przeanalizował dokumenty zgromadzone w sprawie oraz złożone przez wnioskodawczynię wyjaśnienia i ustalił, że praca polegająca na sprawdzaniu biletów, weryfikacji seansów pod kątem technicznym, poprawność wyświetlania obrazu, poprawność dźwięku, poprawność wyświetleń napisów, jak weryfikacja temperatury w sali kinowej wykonywane przez wnioskodawczynię w (...) sp. z o.o., które były jej zlecone na podstawie umowy zawartej z płatnikiem – (...) J. (...) nie dotyczyła działalności technicznej wspomagającej produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych wskazanej przez wnioskodawczynię w złożonych wyjaśnieniach. W ocenie organu rentowego, jako działalność wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych uznaje się działalność: reżyserów, producentów, scenografów, projektantów i wykonawców teatralnych dekoracji scenicznych, maszynistów sceny, specjalistów od oświetlenia sceny, konferansjerów, itd. oraz działalność producentów przedstawień artystycznych, w obiektach lub poza nimi. Zdaniem ZUS są to zatem usługi bezpośrednio związane w wystawianiem wydarzeń artystycznych, a zakres obowiązków wskazany przez ubezpieczoną w złożonych wyjaśnieniach był z nimi jedynie pośrednio związany, a zatem umowa nie była wykonywana w dziedzinie, która uprawniała do skorzystania z jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego. (decyzja w aktach ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożyła W. S. (2) wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, iż nie jest zobowiązana do zwrotu spornego świadczenia ani do uiszczenia naliczonych odsetek. Skarżąca wskazała, że w jej ocenie decyzja organu rentowego jest błędna, ponieważ organ błędnie interpretuje art. 15 zs ³ ustawy covidowej. W ocenie odwołującej, jednorazowe świadczenie postojowe należy się między innymi za działalność techniczną wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych”, akcentując, że jednym z jej obowiązków było kontrolowanie seansów od strony audiowizualnej, co jest pełnoprawnym działaniem wspomagającym produkcję audiowizualną. W ocenie ubezpieczonej nie może ona także odpowiadać za to, że jej wniosek został błędnie zweryfikowany przez pracownika organu rentowego, skoro podała w nim prawdziwe informacje. (odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, argumentując, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz wniósł o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz ZUS I Oddziału w Ł. kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 270 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie k. 6-7)

Na rozprawie z dnia 12 marca 2025 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, wnosząc o uchylnie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych.

(stanowisko końcowe stron e-protokół z 12.03.2025 r. 00:01:34-00:02:00, 00:24:06-00:24:28)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. (1) urodziła się (...).

(bezsporne)

W badanym okresie wnioskodawczyni była studentką studiów dziennych na kierunku Analityka C. na Wydziale Chemicznym Politechniki (...) w Ł. i nie miała ukończonego 26 roku życia. Ww. studia ukończyła w 2024 r.

(oświadczenie k. 12 v.-14 akt ZUS, zeznania ubezpieczonej e-protokół z 12.03.2025 r. 00:02:32 w zw. z 00:20:26)

W dniu 21.02.2019 r. ubezpieczona zawarła z (...) J. (...) jako firmą pośredniczącą umowę zlecenia, na podstawie której miała wykonywać zlecone jej czynności w (...) na stanowisku obsługa widza w kinie. Zgodnie z ww. umową oraz pisemnym zakresem usługi obsługi widza dotyczącym tej umowy, wnioskodawczyni zobowiązała się wykonywać w szczególności następujących czynności: sprawdzanie biletów, weryfikacja seansów pod kątem technicznym: poprawność wyświetlania obrazu, poprawność dźwięku, poprawność wyświetleń napisów, a także weryfikacja temperatury w sali kinowej.

(umowa zlecenia z aneksem i pisemnym zakresem usługi obsługi widza - k. 7-10, 14 v.-16 akt ZUS)

Ubezpieczona wykonywała ww. umowę w okresie 21.02.2019 r. do 30.09.2021 r.

Po podpisaniu umowy zlecenia odwołująca się odbyła szkolenia w (...). Po szkoleniu mogła ocenić prawidłowość rozdzielczości, wyświetlania i emisji dźwięku.

Wnioskodawczyni miała przydzieloną bramkę, na której stała i kontrolowała autentyczność biletów, skanowała je, wprowadzała do systemu i wpuszczała widzów do odpowiednich sal kinowych. Wykonywała także kontrolę seansów. Miała rozpiskę, o której godzinie zaczyna się film, reklamy. Wchodziła na każdą salę kinową. Na jednej bramce miała 5 sal do kontroli. Kontrolowała czy reklamy poszły o konkretnej godzinie, czy obraz, który jest wyświetlany na ekranie jest dobrej rozdzielczości, czy nie jest odwrócony, czy płynie dźwięk z głośników. Po zakończeniu reklam wchodziła na salę kontrolując zakończenia reklam, czy światła na sali przygasiły się. Potem kontrolowała czy film wyświetlany jest prawidłowo, czy nie jest np odwrócony. Jeśli film był z napisami to wówczas kontrolowała prawidłowość użytego języka. Wchodziła na salę z termometrem i mierzyła temperaturę wewnątrz sali, ponieważ gdyby nie było prawidłowej temperatury wnętrza sali, to wówczas ekran marszczył się. W przypadku nieprawidłowości miała obowiązek poinformowania kabiny projekcyjnej o nieprawidłowości. Często zdarzały się sytuacje, że wnioskodawczyni wykonywała telefony do kabiny, bo ekran zmniejszał się. Wykonywała także czynności utrzymania czystości toalet, usuwania zabrudzeń, uzupełnienie mydła, papieru toaletowego. Po seansie wchodziła na salę aby skontrolować czy światła zapaliły się i kierowała klientów do wyjść ewakuacyjnych. Po opuszczeniu sali przez wszystkich widzów - wraz z innymi współpracownikami uczestniczyła w sprzątaniu.

Odwołująca nie wykonywała od 12.03.2020 r. do 21.07.2020 r. oraz od 10.11.2020 r. do 27.05.2021 r. zleconej obsługi widza z powodu C. -19, ponieważ kino zostało zamknięte.

Ubezpieczona wystąpiłam z wnioskiem o świadczenie postojowe 18.03.2021 r., w którym podała, że umowa zlecenia dotyczyła działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną oraz produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych oraz wskazała, że miesięczny przychód z ww. umowy zlecenia wynosił 2080,00 zł, a przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wyniósł 0,00 zł.

Na podstawie tego wniosku ubezpieczona otrzymała 23 marca 2021 roku świadczenie postojowe w kwocie 2080,00 zł.

W ww. wniosku ubezpieczona podała prawdziwe informacje. ZUS nie oczekiwał dodatkowych wyjaśnień i dokumentów od wnioskodawczyni.

Występując z wnioskiem o świadczenie postojowe wnioskodawczyni skonsultowała się z kadrą menedżerską kina. Jeszcze przed zamknięciem kina, kadra podpowiedziała, że ubezpieczona jako osoba wykonująca zlecenie na stanowisku obsługa widza może wystąpić do ZUS z przedmiotowym wnioskiem. Wszyscy zleceniobiorcy świadczący w kinie usługę obsługi widza złożyli wnioski. Ubezpieczona nie prosiła płatnika, aby w jej imieniu wystąpił o sporne świadczenie do ZUS.

(wniosek – w aktach ZUS, pismo (...) J. (...) k. 12 akt ZUS, zeznania ubezpieczonej e-protokół z 12.03.2025 r. 00:02:32 w zw. z 00:20:26)

Powyższy stan faktyczny był zasadniczo bezsporny, a Sąd ustalił istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności, na podstawie wskazanych powyżej dokumentów, a także zeznań ubezpieczonej, które Sąd uznał w całości za wiarygodne. Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się, bowiem, do wykładni art. 15zs ³ ust. 1 pkt 3 ustawy covidowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 15 zs ³ ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 340 ze zm.), osobie, o której mowa w art. 15zq ust. 1 pkt 2, nieposiadającej innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, przysługuje prawo do jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego, jeżeli przychód z umowy cywilnoprawnej zawartej do dnia wejścia w życie ustawy, z tytułu działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych – uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o to jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

Wnioskodawczyni w dniu 21.02.2019 r. zawarła umowę zlecenia z (...) J. (...)., która dotyczyła działalności technicznej wspomagającej wystawianie wydarzeń artystycznych w (...) w kinie. W ramach tej umowy zobowiązała się bowiem do wykonywania w szczególności następujących czynności: sprawdzanie biletów, weryfikacja seansów pod kątem technicznym: poprawność wyświetlania obrazu, poprawność dźwięku, poprawność wyświetleń napisów, a także weryfikacja temperatury w sali kinowej. Takie też czynności odwołująca się w ramach zawartej z (...) Jon (...) umowy wykonywała, co potwierdził ww. płatnik w piśmie z 13.06.2024 r. (k. 12 akt ZUS).

Z zeznań ubezpieczonej, których wiarygodności pełnomocnik ZUS, obecny na rozprawie 12.03.2025 r., nie podważył, wynika, że wnioskodawczyni miała przydzieloną bramkę, na której stała i kontrolowała autentyczność biletów, skanowała je, wprowadzała do systemu i wpuszczała widzów do odpowiednich sal kinowych. Wykonywała także kontrolę seansów. Miała rozpiskę, o której godzinie zaczyna się film, reklamy. Wchodziła na każdą salę kinową. Na jednej bramce miała 5 sal do kontroli. Kontrolowała czy reklamy poszły o konkretnej godzinie, czy obraz, który jest wyświetlany na ekranie jest dobrej rozdzielczości, czy nie jest odwrócony, czy płynie dźwięk z głośników. Po zakończeniu reklam wchodziła na salę kontrolując zakończenia reklam, czy światła na sali przygasiły się. Potem kontrolowała czy film wyświetlany jest prawidłowo, czy nie jest np. odwrócony. Jeśli film był z napisami to wówczas kontrolowała prawidłowość użytego języka. Wchodziła na salę z termometrem i mierzyła temperaturę wewnątrz sali, ponieważ gdyby nie było prawidłowej temperatury wnętrza sali, to wówczas ekran marszczył się. W przypadku nieprawidłowości informowała o tym kabinę projekcyjną, m.in. wnioskodawczyni wykonywała telefony do kabiny, bo ekran zmniejszał się. Po seansie wchodziła na salę aby skontrolować czy światła zapaliły się i kierowała klientów do wyjść ewakuacyjnych. Po opuszczeniu sali przez wszystkich widzów - wraz z współpracownikami uczestniczyła w sprzątaniu. Odwołująca nie wykonywała od 12.03.2020 r. do 21.07.2020 r. oraz od 10.11.2020 r. do 27.05.2021 r. zleconej obsługi widza z powodu C. -19, ponieważ kino zostało zamknięte, co potwierdził zleceniodawca w ww. piśmie z 13.06.2024 r. /k. 12 akt ZUS/. Bez pracy ubezpieczonej, na stanowisku obsługa widza, nie byłoby zatem możliwości realizowania wydarzeń artystycznych, charakterystycznych dla branży kinowej.

Wskazany przez ubezpieczoną, we wniosku o jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe, przedmiot umowy zlecenia bez wątpienia mieścił się zatem w zakresie znaczenia pojęcia: „ działalność techniczna wspomagająca produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych”. Przy czym, miesięczny przychód, który wynikał z umowy, w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, wyniósł 0,00 zł. Natomiast miesięczny przychód, który wynikał z umowy wyniósł 2080,00 zł.

Nie można, zatem, zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, który utrzymywał,
iż z umowy zlecenia wynika, że zakres czynności, które wykonywała odwołująca się, w ramach umowy, zawartej z (...) J. (...), nie jest związany z przedmiotem umowy zlecenia, który odwołująca wskazała we wniosku o jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe.

Za błędną należało, przy tym, uznać argumentację organu rentowego, który utrzymywał, że czynności realizowane przez ubezpieczoną na podstawie badanej umowy zlecenia w (...) w kinie, nie dotyczyły działalności technicznej, wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawienie wydarzeń artystycznych. Praca, która odwołująca świadczyła, w ramach umowy zlecenia, jest specyficzna i bez wątpienia stanowi istotny element przy całości różnego rodzaju wydarzeń artystycznych, a w szczególności projekcji seansów kinowych, które odbywały się w kinie (...), na rzecz którego odwołująca się wykonywała prace w ramach zlecenia. Błędnym jest założenie organu rentowego, że konkretne postanowienia umowne zlecenia nie odpowiadają wprost literalnemu zapisowi art. 15zs ¹ ust. 1 pkt 3 ustawy i tym samym nie można przyjąć, że odwołująca się spełniła warunki do przyznania jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego.

W przekonaniu Sądu, oczywistym jest, że cały szereg działań, wykonywanych przez ubezpieczoną, w ramach umowy zlecenia, miało na celu i służyło technicznemu bezpośredniemu wspomaganiu różnego rodzaju działań i wydarzeń artystycznych charakterystycznych dla działalności kina. Odwołująca się, bez wątpienia, w ramach umowy zlecenia, zajmowała się działalnością techniczną charakterystyczną dla branży kinowej, a zatem wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych.

Jak powiem podaje Słownik Języka Polskiego (https://sjp.pl/wspomaga%C4%87) „wspomagać” znaczy m.in. „wzmacniać, ułatwiać działanie czegoś”. Mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy nie sposób uznać, że działania ubezpieczonej podejmowane w ramach realizowania umowy zlecenia nie miały na celu ułatwiania i nie ułatwiały działalności kina związanej z jego działalnością.

Błędna i niemająca jakiegokolwiek oparcia w przepisach ustawy jest przy tym prezentowana przez organ ZUS wykładnia przepisu art. 15zs ³ ust. 1 pkt 3, zgodnie z którą to wykładnią przepis ten miałby wymagać, aby osoba ubiegająca się o świadczenie na podstawie art. 15zs ³ ust. 1 pkt 3 wykonywała usługi bezpośrednio związane w wystawianiem wydarzeń artystycznych. Gdyby bowiem wolą ustawodawcy było, by świadczenie przysługiwało tylko osobom bezpośrednio związanymi z produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianiem wydarzeń artystycznych, wówczas w przepisie zawarłby wprost określenie „bezpośrednio”.

W ocenie Sądu, osobom wykonującym usługi bezpośrednio związane
z wystawianiem wydarzeń artystycznych takim jak wymienieni przez ZUS: reżyserowie, scenografowie, czy projektanci dekoracji scenicznych, świadczenie postojowe oczywiście przysługiwało, ale nie na podstawie art. 15zs ³ ust. 1 pkt 3, a na podstawie art. 15zs ³ ust. 1 pkt 1. To w pkt. 1 ustawodawca wskazał bowiem na umowy cywilnoprawne z tytułu działalności twórczej w zakresie sztuk plastycznych, literatury, muzyki, twórczości audialnej, utworów audiowizualnych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego i sztuki ludowej. Z kolei na podstawie art. 15zs ³ ust. 1 pkt 3 świadczenie to przysługiwało innym osobom, których praca, choć nie będąca pracą ściśle twórczą czy mającą wartość artystyczną (tak jak ma to miejsce w przypadku działalności wymienionych w pkt.1), to jest związana z produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianiem wydarzeń artystycznych, i bez pracy których produkcja audiowizualna lub produkcja i wystawianie wydarzeń artystycznych nie byłyby możliwe. Zdaniem Sądu do takiej właśnie działalności należy zaliczyć wykonywane przez odwołującą zlecone czynności obsługi widza w kinie, bez których działalność audiowizualna lub artystyczna nie byłaby możliwa, mimo że praca takich osób nie jest pracą, którą można by uznać za twórczą czy artystyczną.

Z tego względu na, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. należało, zmienić zaskarżoną decyzję, o czym Sąd orzekł, jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1, §1 ¹, § 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935 ze zm.) zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i w efekcie zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz W. S. (1) kwotę 360 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem kosztów zastępstwa procesowego.