Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 30.06.2021 r., znak (...), o przyznaniu emerytury z urzędu i okresowej emerytury kapitałowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał T. B. emeryturę od 5.06.2021 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Zakład podał, że w związku z przyznaniem emerytury prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje z dniem 5.06.2021 r. ZUS wyjaśnił, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 114681,54 zł,

kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 541961,88 zł,

średnie dalsze trwanie życia wynosi 247,70 miesięcy,

wyliczona kwota emerytury wynosi 2650,96 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej w następujący sposób:

( (...),54 + (...),88) / 247,70 = 2650,96 zł.

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 231,16 zł.

Łączna kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 2882,12 zł.

Od 1.08.2021 r. obliczona emerytura z urzędu i okresowa emerytura kapitałowa brutto wynosi 2882,12 zł.

Za okres pracy na umowę o pracę, tj. od 20.06.1979 r. do 31.12.1979 r., za który nie przedłożyła ubezpieczona dochodów, Zakład przyjął obowiązujące w tym okresie kwoty minimalnego wynagrodzenia. ZUS podał, że ponownie przeliczy emeryturę, jeżeli ubezpieczona przedłoży zaświadczenia o zarobkach lub dokumentację zastępczą (legitymację ubezpieczeniową zawierającą wpisane kwoty wynagrodzenia, angaże lub karty wynagrodzeń z archiwum) za wskazany okres. Pouczono też ubezpieczoną, że dokumenty powinny zostać przedłożone w terminie 1 miesiąca, a przedłożenie ich po tym terminie będzie skutkowało przeliczeniem świadczenia od miesiąca, w którym ubezpieczona zgłosi wniosek. Ponadto Zakład wyjaśnił, że wysokość kapitału początkowego przeliczono na podstawie zasad obowiązujących w dniu wydania przedmiotowej decyzji, zaznaczając, że zostały uwzględnione wszystkie zmiany do ustawy emerytalnej, które dotyczyły kapitału początkowego.

(decyzja k. 57 akt ZUS)

Decyzją z 30.06.2021 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu ustalił dla T. B. okresową emeryturę kapitałową od 5.06.2021 r., tj. od dnia nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakład wyjaśnił, że wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano ubezpieczonej okresową emeryturę kapitałową, tj. 57258,18 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 60 lat - 247,70 miesięcy. Zakład podał, że okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wynosi 231,16 zł. ZUS wyjaśnił, że okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacana łącznie z emeryturą przysługującą z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakład wskazał, że prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 4.06.2026 r., tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

(decyzja k. 60 akt ZUS)

Odwołania od obu w/w decyzji złożyła T. B., wnosząc o ponowne przeliczenie emerytury przyznanej z urzędu i emerytury kapitałowej. Skarżąca zarzuciła, że emerytury te zostały przez ZUS obliczone nieprawidłowo. Podała, że pismem ZUS z 9.09.2021 r., otrzymanym 13.09.2021 r., Zakład odmówił jej przeliczenia tych emerytur ponieważ nie upłynął rok kalendarzowy od wydania decyzji. Zaznaczyła, że jej emerytura od początku została nieprawidłowo wyliczona. Jednocześnie podkreśliła też, że nie rozróżnia pojęć wyliczenie, przeliczenie, ponowne wyliczenie, wskazując, że są one dla niej pojęciami tożsamymi. Podniosła, że ZUS zwlekał z odpowiedzią na jej pismo z 21.07.2021 r. Wyjaśniła, że w końcu sierpnia 2021 r. była w Oddziale ZUS, aby dowiedzieć się jaka jest przyczyna opóźnienia w odpowiedzi, prosiła o szybsze wyjaśnienie sprawy, rozmawiała z pracownikiem ZUS, składała oświadczenia do protokołu, ale obsługująca ją pracownica ZUS-u zamiast zapisać, że odwołująca chce sprawdzenia sposobu wyliczenia emerytury i emerytury kapitałowej wpisała, że chce ponownego przeliczenia. Dodała, że faktycznie chciała ponownego przeliczenia ustalonej emerytury i emerytury okresowej, ponieważ uważa, że zostały one zaniżone. Zarzuciła, że ZUS pismem z 9.09.2021 r. odmówił jej tego i pominął całkowicie jej wniosek o rzetelne rozliczenie środków ze subkonta. Podała, że uważa, że jej emerytura została zaniżona, ponieważ w okresie poprzedzającym przyznanie emerytury z urzędu przebywała na rencie chorobowej - natomiast ustalona emerytura, pomimo, że zawiera w sobie również okresową emeryturę kapitałową jest niewiele wyższa niż pobierana przez nią renta, którą pobierała w wysokości 75 %. Argumentowała, że wówczas, w decyzji o przyznaniu renty, a następnie w decyzjach o przeliczeniu renty wskazywano, że 100 % renty wynosiło 2.793,13 zł brutto (później 3.049,20 zł brutto). Dodała, że przyznano jej rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w wysokości 75 % renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy - czyli kwotę 2.094,85 zł brutto (później 2286,90 zł brutto), zaś netto 1.756,31 zł (później 1913,08 zł netto). Obecnie - stosownie do decyzji z dnia 30 czerwca 2021 roku, jej emerytura wynosi odpowiednio: emerytura na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej - 2.650,96 zł brutto, a okresowa emerytura kapitałowa 231,16 zł brutto. Stwierdziła, że porównując emeryturę powszechną z kwotą 100 % renty - różnica wynosi 143 zł na jej niekorzyść. Zaznaczyła, że ustalona dla niej renta - gdyby pobierała ją w pełnej wysokości - byłaby wyższa od ustalonej emerytury, wywodząc z powyższego, że emerytura jest zaniżona.

Ponadto zaznaczyła, że pozostają jeszcze trzy niewyjaśnione przez ZUS kwestie:

- po pierwsze - w decyzji ZUS o ustaleniu emerytury, którą przyznano z urzędu w czerwcu 2021 r., pomimo, że odwołująca pracuje na 1/2 etatu, nie wskazano, czy sposób waloryzowania świadczenia jest taki sam jak dla pozostałych miesięcy, a nie jak dotychczas to było z emeryturami „czerwcowymi” - zaniżony. Wniosła o przesłanie jej danych co do waloryzacji jej emerytury i wskaźników waloryzacji emerytur innych niż czerwcowe;

- po drugie - w decyzji o przeliczeniu renty z dnia 18 sierpnia 2020 r. ZUS doliczył jej okres zatrudnienia w (...) od 6.09.1976 r. do 30.06.1979 r., czyli niemal 3 lata. Tymczasem w ślad za tym doliczeniem nie przyszła decyzja co do kapitału początkowego. Podała, że ostatnia decyzja kapitałowa, jaka do niej dotarła jest z 29.06.2021 r. - okresy składkowe wynoszą w niej 17 lat, 9 miesięcy i 15 dni, zaznaczając, że okresy te nie uległy zmianie od decyzji kapitałowej z 2003 r. i z 2016 r. Wskazała, że dysponuje kartą przebiegu zatrudnienia wraz z okresami zatrudnienia wystawioną przez ZUS dnia 7.07.2020 r., podnosząc, że nie ma tam w/w okresu pracy, bo pierwsza praca zaczyna się dopiero 20.09.1979 r. Konkludowała, że jest to kolejna sytuacja nierzetelnego wyliczenia jej świadczeń, wskazując, że przecież ZUS doliczył pracę w decyzji rentowej w oparciu o dostarczone przez nią dokumenty, a zatem powinien wydać również decyzję korygującą kapitał początkowy czego nie zrobiono.

- po trzecie - w piśmie z 21.07.2021 r. wnosiła o wskazanie ile z jej rachunku w OFE (...) zostało przekazane na jej subkonto w ZUS, zaznaczając, że w tej kwestii ZUS nie zajął żadnego stanowiska.

Wskazała, że z uwagi na powyższe wnosi o potraktowanie jej pisma z 21.07.2021 r. jako odwołania od obu decyzji emerytalnych z 30.06.2021 r. jako nieprawidłowych, a nie „wniosku o ponowne przeliczenie emerytury” i ponowne zajęcie się sprawą i rzetelne wyliczenie kapitału początkowego, emerytury i emerytury okresowej. Argumentowała, że nie mogą funkcjonować w obrocie decyzje, które są wadliwe i zawierają braki – zarzucając, że kwestionowane decyzje ewidentnie takie braki zawierają w zakresie kapitału.

(odwołania k. 3-5, k. 3-5 akt VIII U 2624/21)

W odpowiedziach na odwołania pozwany organ emerytalny wniósł o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. W uzasadnieniu pozwany przytoczył sposób wyliczenia emerytury z FUS oraz emerytury kapitałowej, jak w zakwestionowanych decyzjach. Odnosząc się do zarzutów wnioskodawczyni pozwany dodatkowo wyjaśnił, że okres zatrudnienia od 6.09.1976r. do 30.06.1979 r. w (...) Spółdzielni (...) w Ł., Oddział W. został zaliczony przez ZUS do wysokości ustalenia kapitału początkowego decyzją z dnia 29.08.2003 r. Zakład podał, że przy ustalaniu wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy w/w okres nie został początkowo zaliczony do stażu pracy, jednocześnie wyjaśniając, że decyzją z 18.08.2020 r. zaliczono ten okres do stażu pracy wnioskodawczyni, a świadczenie zostało wyrównane od 15.05.2020 r., tj. od nabycia uprawnień. Zakład podkreślił, że decyzją z 30.06.2021 r. wskazano kwotę środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 57258,18 zł. Zakład zaznaczył, że ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jednocześnie pozwany podał, że decyzją z 30.09.2021 r. ponownie obliczono emeryturę z urzędu w myśl art. 17 ust. 2 ustawy z 24.06.2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 1621). Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto w tej decyzji: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji-123468,97 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego - 584044,23 zł, średnie - dalsze trwanie życia - 247,70 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2856,33 zł brutto. Zakład wskazał, że świadczenie zostało wyrównane od 5.06.2021 r.

W konkluzji ZUS stwierdził, że zaskarżone decyzje są prawidłowe, wobec czego wniosek o oddalenie odwołania od każdej z nich jest zasadny.

(odpowiedzi na odwołania k. 7-8, k. 7-8 akt VIII U 2624/21)

Sprawy z odwołań od obu zaskarżonych decyzji zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

( k. 10 akt VIII U 2624/21)

Na rozprawie z 16.05.2022 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, jednocześnie precyzując je w ten sposób, że wątpliwości strony odwołującej dotyczą prawidłowości dokonanej waloryzacji i wnosząc o zobowiązanie ZUS do przedstawienia sposobu waloryzacji rocznej, jak i kwartalnej kapitału z uwzględnieniem ostatniej waloryzacji, a ponadto wypowiedzenia się, dlaczego emerytura pobierana obecnie przez wnioskodawczynię wynosi niemal tą samą kwotę co wcześniej pobierana renta, pomimo tego, że ZUS wcześniej wskazał, że wysokość renty stanowi 75% prawidłowej emerytury. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołań, podtrzymując zajęte w sprawie stanowisko.

(e-prot. z 16.05.2022 r.: 00:01:31)

Na rozprawie z 17.10.2022 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku - pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie w zakresie zastrzeżeń dotyczących waloryzacji, jednocześnie oświadczając, że wnioskodawczyni ostatecznie nie kwestionuje już wyjaśnionych okresów składkowych i nieskładkowych. Ponadto pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych. Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania, oświadczając, że Zakład w toku postępowania przedstawił sposób waloryzacji składek i kapitału początkowego w dwóch wariantach, tak jak wskazywał w piśmie z czerwca 2022 r., gdzie wariant mniej korzystny pierwotnie określony w zaskarżonej decyzji oraz drugi wariant przyjęty po zmianie przepisów z dnia 30.09.2021 r.

(e-prot. z 17.10.2022 r.: 00:01:45, 00:07:16)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni - T. B., urodzona (...), pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 15.05.2020 r. do 4.06.2021 r. Na dzień 1.06.2021 r. renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosiła 2383,86 zł.

( okoliczności niesporne, a nadto wniosek o rentę k. 1 akt ZUS, pismo ZUS k. 25)

Okres zatrudnienia wnioskodawczyni od 6.09.1976r. do 30.06.1979 r. w (...) Spółdzielni (...) w Ł. Oddział W. został zaliczony przez ZUS do wysokości ustalenia kapitału początkowego decyzją z dnia 29.08.2003 r., którą przyjęto okresy składkowe w ilości 17 lat, 9 miesięcy, 15 dni, tj. 213 miesięcy, nieskładkowe w łącznej ilości 4 lat, 4 miesięcy, 13 dni, tj. 52 miesięcy, co razem dało staż ubezpieczeniowy w ilości 22 lat, 1 miesiąca, 28 dni.

Do ustalenia kapitału początkowego przyjęto:

a) następujące okresy składkowe:

- od 6.09.1976 r. do 30.06.1979 r.,

- od 20.09.1979 r. do 28.07.1985 r.,

- od 29.07.1988 r. do 31.12.1998 r.

b) następujące okresy nieskładkowe:

-

od 29.07.1985 r. do 27.07.1988 r. (okres urlopu wychowawczego),

- od 25.11.1991 r. do 3.12.1991 r., od 21.12.1991 r. do 4.01.1992 r., od 17.06.1992 r. do 30.06.1992 r. od 1.09.1992 r. do 8.09.1992 r., od 28.11.1992 r. do 8.12.1992 r., od 14.12.1992 r. do 4.01.1993 r., od 5.07.1993 r. do 9.07.1993 r., od 13.08.1993 r. do 5.09.1993 r., od 29.10.1993 r. do 5.11.1993 r., od 31.12.1993 r. do 5.01.1994 r., od 30.04.1994 r. do 6.06.1994 r., od 29.10.1994 r. do 3.11.1994 r., od 22.12.1994 r. do 31.12.1994 r., od 2.02.1995 r. do 7.02.1995 r., od 9.06.1995 r. do 21.06.1995 r., od 13.10.1995 r. do 21.10.1995 r., od 24.10.1995 r. do 31.10.1995 r., od 20.12.1995 r. do 30.12.1995 r., od 21.02.1996 r. do 9.03.1996 r., od 24.05.1996 r. do 29.05.1996 r., od 1.06.1996 r. do 15.06.1996 r., od 27.09.1996 r. do 5.10.1996 r., od 13.12.1996 r. do 9.01.1997 r., od 16.05.1997 r. do 19.05.1997 r., od 29.05.1997 r. do 3.06.1997 r., od 11.08.1997 r. do 30.08.1997 r., od 15.10.1997 r. do 20.10.1997 r., od 16.12.1997r. do 14.01.1998 r., od 10.06.1998 r. do 30.06.1998 r., od 25.07.1998 r. do 11.11.1998 r.

( świadectwo pracy k. 3 akt kapitałowych, wykaz wprowadzonych okresów ubezpieczenia k. 12 akt kapitałowych, decyzja z 29.08.2003 r. k. 18 akt kapitałowych, wykaz wprowadzonych okresów składkowych i nieskładkowych k. 49-50)

Przy ustalaniu wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy okres zatrudnienia wnioskodawczyni od 6.09.1976r. do 30.06.1979 r. w (...) Spółdzielni (...) w Ł. Oddział W. nie został początkowo zaliczony do stażu pracy. Dopiero decyzją z 18.08.2020 r. ZUS zaliczył ten okres do stażu pracy ubezpieczonej i w związku z tym świadczenie rentowe zostało wnioskodawczyni wyrównane od 15.05.2020 r., tj. od nabycia uprawnień rentowych.

( okoliczności niesporne, a nadto świadectwo pracy k. 46 akt ZUS, karta przebiegu zatrudnienia k. 48 akt ZUS, decyzja z 18.08.2020 r. k. 50 akt ZUS)

Decyzją z 29.06.2021 r. ZUS do ustalenia wysokości kapitału początkowego wyliczonego dla wnioskodawczyni na dzień 1.01.1999 r. przyjął:

1)  podstawę wymiaru kapitału w kwocie 1305,25 zł, ustaloną w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 106,91% przez kwotę bazową 1220,89 zł.

2) okresy składkowe w ilości 17 lat, 9 miesięcy, 15 dni, tj. 13 miesięcy,

okresy nieskładkowe w ilości 1 roku, 4 miesiące, 13 dni,

okresy sprawowania opieki nad dzieckiem ( dziećmi) - 3 lata,

łącznie okres nieskładkowy przyjęty do obliczenia kapitału początkowego wyniósł 4 lata, 4 miesiące, 13 dni.

3)współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998r. - wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego - 75,26 %,

2)  średnie dalsze trwanie życia - 209 miesięcy.

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych od 1.01.1989r. do 31.12.1998r.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 106,91 %.

Kapitał początkowy ustalony dla wnioskodawczyni na dzień 1.01.1999r. wyniósł 122 225,29 zł.

(decyzja z 29.06.2021 r. k. 35 akt kapitałowych)

Pierwszą zaskarżoną decyzją z 30.06.2021 r., znak (...), przyznano odwołującej z urzędu prawo do emerytury od 5.06.202lr., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

-kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji -114681,54 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego -541961,88 zł,

- średnie dalsze trwanie życia - 247,70 miesięcy,

- wyliczona kwota emerytury -2650,96 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej w następujący sposób: (114681,54 zł+ (...),88 )/247,70 i wyniosła 2650,96 zł brutto.

(decyzja k. 57 akt ZUS)

W dniu 30.06.2021 r. pozwany organ emerytalny wydał drugą zaskarżoną decyzję, znak (...), o ustaleniu emerytury kapitałowej. Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczym okresową emeryturę kapitałową, tj. 57258,18 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, tj. wieku 60 lat - 247,70 miesięcy. Okresowa emerytura kapitałowa w nowej wysokości wyniosła 231,16 zł.

(decyzja k. 60 akt ZUS)

Zgodnie z pierwszą zaskarżoną decyzją z 30.06.2021 r. łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wyniosła 2882,12 zł.

(decyzje k. 57 akt ZUS)

Następnie decyzją z 30.09.2021 r. ZUS ponownie obliczył emeryturę wnioskodawczyni z urzędu w myśl art. 17 ust. 2 ustawy z 24.06.2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 1621). Do ustalenia wysokości emerytury w tej decyzji przyjęto:

-kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji-123468,97 zł

-kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego - 584044,23 zł średnie - dalsze trwanie życia - 247,70 miesięcy.

Wysokość emerytury wyniosła 2856,33 zł brutto.

Świadczenie zostało wyrównane od 5.06.2021 r.

( okoliczności niesporne, a nadto decyzja z 30.09.2021 r. k. akt ZUS)

Pozwany organ emerytalny ustalał dla wnioskodawczyni kwotę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 15.05.2020 r., tj. od nabycia uprawnień, na podstawie następujących danych.

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia rentowego przyjęto:

Lp.	za rok kalendarzowy	zarobki-dochód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (w zł)	kwotę rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok kalendarzowy (w zł)	stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy (w %)
1	2	3	4	5(3:4)
1	1980	(...),00	(...),00	80,13
2	1991	(...),00	(...),00	80,62
3	1992	(...),00	(...),00	110,77
4	1993	(...),00	(...),00	127,09
5	1994	(...),00	(...),00	151,12
6	1995	(...),80	(...),44	136,26
7	1996	(...),12	(...),00	132,72
8	1997	(...),70	(...),16	105,15
9	1998	(...),26	(...),88	81,80
10	1999	(...),35	(...),88	87,54
11	2000	(...),13	(...),72	86,91
12	2001	(...),31	(...),20	108,48
13	2002	(...),50	(...),52	101,88
14	2003	(...),97	(...),64	99,29
15	2004	(...),05	(...),84	95,98
16	2005	(...),48	(...),48	102,66
17	2006	(...),88	(...),76	100,05
18	2007	(...),89	(...),36	91,26
19	2008	(...),00	(...),56	95,58
20	2018	(...),79	(...),36	87,81

SUMA: 2063,10%

-przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1980 r. do 2018 r.,

- wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosił 103,16% i jest średnią arytmetyczną wskaźników z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych ubezpieczenia.

Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 103,16% przez kwotę bazową 4294,67 zł wynosi 4430,38 zł.

Pozwany wyliczył rentę dla wnioskodawczyni w następujący sposób:

24% (...),67 = 1030,72 zł

(370 x 1,3%) / 12 x 4430,38 = 1775,70 zł

(94 x 0,7%) / 12 x 4430,38 = 242,78 zł

Razem 3049,20 zł.

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i na dzień przyznania wynosiła 2286,90 zł (3049,20 zł x 75%).

Renta po waloryzacji, tj. od 1.03.2021 r. wynosiła 2383,86 zł (2286,90 zł x 104,24 %)

( sposób wyliczenia przez ZUS renty dla wnioskodawczyni k. 48)

Pozwany ZUS waloryzował składki i kapitał początkowy w następujący sposób:

I wariant – mniej korzystny, który był przyjęty w zaskarżonej decyzji z 30.06.2021 r. dla emerytur obliczanych w czerwcu 2021 r. (tylko waloryzacja roczna):

A.  prawo w czerwcu 2021 r. składki do maja 2021 r.:

- 1999 r. – suma składek za rok: 2431,67, podstawa waloryzacji: 2431,87 zł, rok dla wskaźnika 2000 r., wskaźnik waloryzacji 112,72%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 2740,98 zł,

- 2000 r. - suma składek za rok: 2253,79, podstawa waloryzacji: 4994,77 zł, rok dla wskaźnika 2001 r., wskaźnik waloryzacji 106,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 5328,42 zł

- 2001 r. - suma składek za rok: (...),74, podstawa waloryzacji: 8502,16 zł, rok dla wskaźnika 2002 r., wskaźnik waloryzacji 101,90%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 8663,70 zł,

- 2002 r. - suma składek za rok: (...),79, podstawa waloryzacji: 11700,49 zł, rok dla wskaźnika 2003 r., wskaźnik waloryzacji 102,00%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 11934,50 zł,

- 2003 r. - suma składek za rok: (...),30, podstawa waloryzacji: 15045,80 zł, rok dla wskaźnika 2004 r., wskaźnik waloryzacji 103,63%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 15591,96 zł,

- 2004 r. - suma składek za rok: (...),07, podstawa waloryzacji: 18739,03 zł, rok dla wskaźnika 2005 r., wskaźnik waloryzacji 105,55%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 19779,05 zł,

- 2005 r. - suma składek za rok: (...),50, podstawa waloryzacji: 23375,55 zł, rok dla wskaźnika 2006 r., wskaźnik waloryzacji 106,90%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 24988,46 zł,

- 2006 r. - suma składek za rok: (...),50, podstawa waloryzacji: 28403,96 zł, rok dla wskaźnika 2007 r., wskaźnik waloryzacji 112,85%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 32053,87 zł,

- 2007 r. - suma składek za rok: (...),83, podstawa waloryzacji: 35476,70 zł, rok dla wskaźnika 2008 r., wskaźnik waloryzacji 116,26%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 41245,21 zł,

- 2008 r. - suma składek za rok: (...),85, podstawa waloryzacji: 44919,06 zł, rok dla wskaźnika 2009 r., wskaźnik waloryzacji 107,22%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 48162,22 zł,

- 2009 r. - suma składek za rok: (...),93, podstawa waloryzacji: 49732,15 zł, rok dla wskaźnika 2010 r., wskaźnik waloryzacji 103,98%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 51711,49 zł,

- 2010 r. - suma składek za rok: 497,42, podstawa waloryzacji: 52208,91 zł, rok dla wskaźnika 2011 r., wskaźnik waloryzacji 105,18%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 54913,33 zł,

- 2011 r. - suma składek za rok: 85,45, podstawa waloryzacji: 54998,78 zł, rok dla wskaźnika 2012 r., wskaźnik waloryzacji 104,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 57572,72 zł,

- 2012 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 57572,72 zł, rok dla wskaźnika 2013 r., wskaźnik waloryzacji 104,54%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 60186,52 zł,

- 2013 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 60186,52 zł, rok dla wskaźnika 2014 r., wskaźnik waloryzacji 102,06%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 61426,36 zł

- 2014 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 61426,36 zł, rok dla wskaźnika 2015 r., wskaźnik waloryzacji 105,37%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 64724,96 zł,

- 2015 r. - suma składek za rok: 762,37, podstawa waloryzacji: 65487,33 zł, rok dla wskaźnika 2016 r., wskaźnik waloryzacji 106,37%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 69658,87 zł,

- 2016 r. - suma składek za rok: (...),79, podstawa waloryzacji: 73741,66 zł, rok dla wskaźnika 2017 r., wskaźnik waloryzacji 108,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 80142,44 zł,

- 2017 r. - suma składek za rok: (...),54, podstawa waloryzacji: 85129,98 zł, rok dla wskaźnika 2018 r., wskaźnik waloryzacji 109,20%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 92961,94 zł,

- 2018 r. - suma składek za rok: (...),95, podstawa waloryzacji: 98015,89 zł, rok dla wskaźnika 2019 r., wskaźnik waloryzacji 108,94%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 106778,51 zł,

- 2019 r. - suma składek za rok: 538,20, podstawa waloryzacji: 107316,71 zł, rok dla wskaźnika 2020 r., wskaźnik waloryzacji 105,41%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 118122,54 zł,

Składki kwartalnie waloryzowane kwartalnie:

I kwartał 2020 r., podstawa do waloryzacji 0,00 zł, kwartał dla wskaźnika II kwartał, wskaźnik waloryzacji 100,30%, kwota zwaloryzowanych składek 0,00 zł,

II kwartał 2020 r., podstawa do waloryzacji 0,00 zł, kwartał dla wskaźnika III kwartał, wskaźnik waloryzacji 100,10%, kwota zwaloryzowanych składek 0,00 zł,

III kwartał 2020 r., podstawa do waloryzacji 0,00 zł, kwartał dla wskaźnika IV kwartał, wskaźnik waloryzacji 100,41%, kwota zwaloryzowanych składek 0,00 zł.

Składki niezwaloryzowane 1559,00 zł

Składki kwartalne waloryzowane kwartalnie 0,00 zł

Zwaloryzowane składki roczne 113122,54 zł

Na potrzeby wyznaczenia emerytury 114681,54 zł

B.  kapitał początkowy:

- 1999 r. kapitał początkowy 122225,29 zł, wskaźnik waloryzacji 115,60, kapitał zwaloryzowany 141292,44 zł,

- 2000 r.- wskaźnik waloryzacji 112,72, kapitał zwaloryzowany 159264,84 zł,

- 2001 r.- wskaźnik waloryzacji 106,68, kapitał zwaloryzowany 169903,73 zł,

- 2002 r. - wskaźnik waloryzacji 101,90, kapitał zwaloryzowany 173131,90 zł,

- 2003 r. - wskaźnik waloryzacji 102,00, kapitał zwaloryzowany 176594,54 zł,

- 2004 r. - wskaźnik waloryzacji 103,63, kapitał zwaloryzowany 183004,92 zł,

- 2005 r. - wskaźnik waloryzacji 105,55, kapitał zwaloryzowany 193161,69 zł,

- 2006 r. - wskaźnik waloryzacji 106,90, kapitał zwaloryzowany 206489,85 zł,

- 2007 r. - wskaźnik waloryzacji 112,85, kapitał zwaloryzowany 233023,80 zł,

- 2008 r. - wskaźnik waloryzacji 116,26, kapitał zwaloryzowany 270913,47 zł,

- 2009 r. - wskaźnik waloryzacji 107,22, kapitał zwaloryzowany 290473,42 zł,

- 2010 r. - wskaźnik waloryzacji 103,98, kapitał zwaloryzowany 302034,26 zł,

- 2011 r.- wskaźnik waloryzacji 105,18, kapitał zwaloryzowany 317679,63 zł,

- 2012 r. - wskaźnik waloryzacji 104,68, kapitał zwaloryzowany 332547,04 zł,

- 2013 r. - wskaźnik waloryzacji 104,54, kapitał zwaloryzowany 347644,68 zł,

- 2014 r. - wskaźnik waloryzacji 102,06, kapitał zwaloryzowany 354806,16 zł,

- 2015 r. - wskaźnik waloryzacji 105,37, kapitał zwaloryzowany 373859,25 zł,

- 2016 r. - wskaźnik waloryzacji 106,37, kapitał zwaloryzowany 397674,08 zł,

- 2017 r. - wskaźnik waloryzacji 108,68, kapitał zwaloryzowany 432192,19 zł,

- 2018 r. - wskaźnik waloryzacji 109,20, kapitał zwaloryzowany 471953,87 zł,

- 2019 r. - wskaźnik waloryzacji 108,94, kapitał zwaloryzowany 514146,55 zł,

- 2020 r. - wskaźnik waloryzacji 105,41, kapitał zwaloryzowany 541961,88 zł.

II wariant –korzystniejszy, który był przyjęty w decyzji z 30.09.2021 r. – nowy korzystniejszy sposób waloryzacji, tak jakby emerytura była ustalana w maju 2021 r. (waloryzacja roczna plus dodatkowo waloryzacje kwartalne):

A.  prawo w II kwartale 2021 r. (kwiecień, maj, czerwiec) składki do marca, kwietnia, maja 2021 r.:

- 1999 r. – suma składek za rok: 2431,67, podstawa waloryzacji: 2431,87 zł, rok dla wskaźnika 2000 r., wskaźnik waloryzacji 112,72%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 2740,98 zł,

- 2000 r. - suma składek za rok: 2253,79, podstawa waloryzacji: 4994,77 zł, rok dla wskaźnika 2001 r., wskaźnik waloryzacji 106,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 5328,42 zł

- 2001 r. - suma składek za rok: (...),74, podstawa waloryzacji: 8502,16 zł, rok dla wskaźnika 2002 r., wskaźnik waloryzacji 101,90%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 8663,70 zł,

- 2002 r. - suma składek za rok: (...),79, podstawa waloryzacji: 11700,49 zł, rok dla wskaźnika 2003 r., wskaźnik waloryzacji 102,00%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 11934,50 zł,

- 2003 r. - suma składek za rok: (...),30, podstawa waloryzacji: 15045,80 zł, rok dla wskaźnika 2004 r., wskaźnik waloryzacji 103,63%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 15591,96 zł,

- 2004 r. - suma składek za rok: (...),07, podstawa waloryzacji: 18739,03 zł, rok dla wskaźnika 2005 r., wskaźnik waloryzacji 105,55%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 19779,05 zł,

- 2005 r. - suma składek za rok: (...),50, podstawa waloryzacji: 23375,55 zł, rok dla wskaźnika 2006 r., wskaźnik waloryzacji 106,90%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 24988,46 zł,

- 2006 r. - suma składek za rok: (...),50, podstawa waloryzacji: 28403,96 zł, rok dla wskaźnika 2007 r., wskaźnik waloryzacji 112,85%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 32053,87 zł,

- 2007 r. - suma składek za rok: (...),83, podstawa waloryzacji: 35476,70 zł, rok dla wskaźnika 2008 r., wskaźnik waloryzacji 116,26%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 41245,21 zł,

- 2008 r. - suma składek za rok: (...),85, podstawa waloryzacji: 44919,06 zł, rok dla wskaźnika 2009 r., wskaźnik waloryzacji 107,22%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 48162,22 zł,

- 2009 r. - suma składek za rok: (...),93, podstawa waloryzacji: 49732,15 zł, rok dla wskaźnika 2010 r., wskaźnik waloryzacji 103,98%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 51711,49 zł,

- 2010 r. - suma składek za rok: 497,42, podstawa waloryzacji: 52208,91 zł, rok dla wskaźnika 2011 r., wskaźnik waloryzacji 105,18%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 54913,33 zł,

- 2011 r. - suma składek za rok: 85,45, podstawa waloryzacji: 54998,78 zł, rok dla wskaźnika 2012 r., wskaźnik waloryzacji 104,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 57572,72 zł,

- 2012 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 57572,72 zł, rok dla wskaźnika 2013 r., wskaźnik waloryzacji 104,54%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 60186,52 zł,

- 2013 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 60186,52 zł, rok dla wskaźnika 2014 r., wskaźnik waloryzacji 102,06%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 61426,36 zł

- 2014 r. - suma składek za rok: 0, podstawa waloryzacji: 61426,36 zł, rok dla wskaźnika 2015 r., wskaźnik waloryzacji 105,37%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 64724,96 zł,

- 2015 r. - suma składek za rok: 762,37, podstawa waloryzacji: 65487,33 zł, rok dla wskaźnika 2016 r., wskaźnik waloryzacji 106,37%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 69658,87 zł,

- 2016 r. - suma składek za rok: (...),79, podstawa waloryzacji: 73741,66 zł, rok dla wskaźnika 2017 r., wskaźnik waloryzacji 108,68%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 80142,44 zł,

- 2017 r. - suma składek za rok: (...),54, podstawa waloryzacji: 85129,98 zł, rok dla wskaźnika 2018 r., wskaźnik waloryzacji 109,20%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 92961,94 zł,

- 2018 r. - suma składek za rok: (...),95, podstawa waloryzacji: 98015,89 zł, rok dla wskaźnika 2019 r., wskaźnik waloryzacji 108,94%, kwota zwaloryzowanych składek za rok: 106778,51 zł.

Składki waloryzacji rocznej waloryzowane kwartalnie

I kwartał 2020 r.: podstawa waloryzacji 106778,51 zł, wskaźnik waloryzacji 112,68%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 120318,03 zł,

II kwartał 2020 r.: podstawa waloryzacji 120318,03 zł, wskaźnik waloryzacji 100,30%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 120678,98 zł,

III kwartał 2020 r.: podstawa waloryzacji 120678,98 zł, wskaźnik waloryzacji 100,10%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 120799,66 zł,

IV kwartał 2020 r.: podstawa waloryzacji 120799,66 zł, wskaźnik waloryzacji 100,41%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 121294,94 zł.

Składki kwartalne waloryzowane kwartalnie

I kwartał 2019 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 0,00 zł, kwartał dla wskaźnika II 2019 r., wskaźnik waloryzacji 101,70%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 0,00 zł,

II kwartał 2019 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 0,00 zł, kwartał dla wskaźnika III 2019 r., wskaźnik waloryzacji 100,30%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 0,00 zł,

III kwartał 2019 r.: suma składek za kwartał 538,20 zł, podstawa waloryzacji 538,20 zł, kwartał dla wskaźnika IV 2019 r., wskaźnik waloryzacji 100,60%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 541,43 zł,

IV kwartał 2019 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 541,43 zł, kwartał dla wskaźnika I 2020 r., wskaźnik waloryzacji 112,68%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 610,08 zł.

I kwartał 2020 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 610,08 zł, kwartał dla wskaźnika II 2020 r., wskaźnik waloryzacji 100,30%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 611,91 zł,

II kwartał 2020 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 611,91 zł, kwartał dla wskaźnika III 2020 r., wskaźnik waloryzacji 100,10%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 612,52 zł,

III kwartał 2020 r.: suma składek za kwartał 0,00 zł, podstawa waloryzacji 612,52 zł, kwartał dla wskaźnika IV 2020 r., wskaźnik waloryzacji 100,41%, kwota składek rocznych waloryzowanych kwartalnie 615,03 zł.

Składki niezwaloryzowane 1559,00 zł

Składki kwartalne waloryzowane kwartalnie 615,03 zł

Zwaloryzowane składki roczne 121294,94 zł

Na potrzeby wyznaczenia emerytury 123468,97 zł.

B. kapitał początkowy:

- 1999 r. kapitał początkowy 122225,29 zł, wskaźnik waloryzacji 115,60, kapitał zwaloryzowany 141292,44 zł,

- 2000 r.- wskaźnik waloryzacji 112,72, kapitał zwaloryzowany 159264,84 zł,

- 2001 r.- wskaźnik waloryzacji 106,68, kapitał zwaloryzowany 169903,73 zł,

- 2002 r. - wskaźnik waloryzacji 101,90, kapitał zwaloryzowany 173131,90 zł,

- 2003 r. - wskaźnik waloryzacji 102,00, kapitał zwaloryzowany 176594,54 zł,

- 2004 r. - wskaźnik waloryzacji 103,63, kapitał zwaloryzowany 183004,92 zł,

- 2005 r. - wskaźnik waloryzacji 105,55, kapitał zwaloryzowany 193161,69 zł,

- 2006 r. - wskaźnik waloryzacji 106,90, kapitał zwaloryzowany 206489,85 zł,

- 2007 r. - wskaźnik waloryzacji 112,85, kapitał zwaloryzowany 233023,80 zł,

- 2008 r. - wskaźnik waloryzacji 116,26, kapitał zwaloryzowany 270913,47 zł,

- 2009 r. - wskaźnik waloryzacji 107,22, kapitał zwaloryzowany 290473,42 zł,

- 2010 r. - wskaźnik waloryzacji 103,98, kapitał zwaloryzowany 302034,26 zł,

- 2011 r.- wskaźnik waloryzacji 105,18, kapitał zwaloryzowany 317679,63 zł,

- 2012 r. - wskaźnik waloryzacji 104,68, kapitał zwaloryzowany 332547,04 zł,

- 2013 r. - wskaźnik waloryzacji 104,54, kapitał zwaloryzowany 347644,68 zł,

- 2014 r. - wskaźnik waloryzacji 102,06, kapitał zwaloryzowany 354806,16 zł,

- 2015 r. - wskaźnik waloryzacji 105,37, kapitał zwaloryzowany 373859,25 zł,

- 2016 r. - wskaźnik waloryzacji 106,37, kapitał zwaloryzowany 397674,08 zł,

- 2017 r. - wskaźnik waloryzacji 108,68, kapitał zwaloryzowany 432192,19 zł,

- 2018 r. - wskaźnik waloryzacji 109,20, kapitał zwaloryzowany 471953,87 zł,

- 2019 r. - wskaźnik waloryzacji 108,94, kapitał zwaloryzowany 514146,55 zł,

- 2020 r. I kwartał - wskaźnik waloryzacji 112,68, kapitał zwaloryzowany 579340,33 zł,

- 2020 r. II kwartał - wskaźnik waloryzacji 100,30, kapitał zwaloryzowany 581078,35 zł,

- 2020 r. III kwartał - wskaźnik waloryzacji 100,10, kapitał zwaloryzowany 581659,43 zł,

- 2020 r. IV kwartał - wskaźnik waloryzacji 100,41, kapitał zwaloryzowany 584044,23 zł.

W efekcie dokonanych we wskazanych wyżej sposobach waloryzacji ZUS obliczył:

a)  w wariancie I: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 541961,68 zł, kwotę zwaloryzowanych składek w wysokości 11468,54 zł,

b)  w wariancie II: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 584044,23 zł, kwotę zwaloryzowanych składek w wysokości 123468,97 zł.

( sposób przeprowadzonej przez ZUS waloryzacji w dwóch wariantach k. 26-30)

Powyższy stan faktyczny Sąd odtworzył na podstawie powołanych wyżej dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu.

Wskazać należy, że ostatecznie po złożeniu przez pozwanego wykazu okresów składkowych i nieskładkowych uwzględnionych przy wyliczeniu kapitału początkowego, wnioskodawczyni oświadczyła, że nie kwestionuje tych okresów.

Spór sprowadza się zatem wyłącznie do kwestii prawidłowej waloryzacji składek i kapitału początkowego.

Sąd oparł się na przedłożonych przez ZUS szczegółowych sposobach przeprowadzonej waloryzacji w dwóch wariantach, tj. w I wariancie na dzień 30.06.2021 r. wydania zaskarżonej decyzji, a także w II wariancie przyjętym przez pozwanego w późniejszej decyzji z 30.09.2021 r., mocą której ZUS zastosował z urzędu w myśl art. 17 ust. 2 ustawy z 24.06.2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 1621) korzystniejszą waloryzację roczną i kwartalną składek w związku ze zmianą stanu prawnego. Wyliczenia ZUS-u w obu wariantach są czytelne, nie budzą żadnych zastrzeżeń pod kątem ich poprawności rachunkowej, a zastosowane w nich metody waloryzacji znajdowały podstawę w datach ich dokonywania w obowiązujących wówczas przepisach.

Należy podkreślić, że strona powodowa nie sformułowała żadnych merytorycznych zarzutów co do poprawności przyjętych wskaźników waloryzacji przez ZUS, ani co do poprawności rachunkowej przeprowadzonych przez pozwanego waloryzacji w obu przedstawionych wariantach.

Mając na uwadze powyższe Sąd postanowił na postawie art. 235 (2) § 1 pkt. 2 i 5 k.p.c. pominąć wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego ds. rachunkowości, albowiem złożone przez pozwanego do akt sposoby dokonanych waloryzacji są wystarczające do oceny zasadności odwołania, przy uwzględnieniu stanu faktycznego i stanu prawnego na dzień dokonywania waloryzacji w obu wariantach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania podlegają oddaleniu.

Na wstępie wskazać należy, że przedmiot sporu w sprawach ubezpieczeniowych determinuje w pierwszej kolejności przedmiot decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie zakres odwołania od tej decyzji, ponieważ rozpoznając odwołanie od decyzji organu rentowego, sąd ubezpieczeń społecznych rozstrzyga o zasadności tego odwołania w granicach wyznaczonych, z jednej strony, zakresem samego odwołania, a z drugiej przez przedmiot decyzji (por. wyroki Sądu Najwyższego z 1.09.2010 r., III UK 15/10, z 9.09.2010 r., II UK 84/10, z 6.09.2000 r.,UKN 685/99, OSNP 2002 nr 5, poz. 121 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 18.02.2010 r., III UK 75/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz. 215; z 3.02.2010 r., II UK 314/09).

Po oświadczeniu strony odwołującej, że kwestia uwzględnionych okresów składkowych i nieskładkowych przy wyliczeniu kapitału początkowego została przez Zakład w sposób wyczerpujący wyjaśniona – spór pomiędzy stronami ostatecznie sprowadza się wyłącznie do tego, czy ZUS w zaskarżonej decyzji z 30.06.2021 r. dokonał prawidłowej waloryzacji składek i kapitału początkowego.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że kwestia poprawności wyliczenia wysokości renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy dla wnioskodawczyni nie jest przedmiotem badania niniejszej sprawy.

Mając zaś na uwadze zgłoszone przez wnioskodawczynię wątpliwości podyktowane tym, że kwota jej emerytury wyliczona decyzjami z 30.06.2021 r. nie różniła w sposób taki na, jaki liczyła skarżąca od dotychczas otrzymywanej renty, należy wyjaśnić, że wnioskodawczyni nabyła na mocy decyzji wydanej z urzędu 30.06.2021 r. od 5.06.2021 r. prawo do emerytury w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego na podstawie przepisu art. 24 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (T.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm., dalej także ustawa emerytalna) i w związku z tym wyliczenie świadczenia emerytalnego z FUS następuje w oparciu o przepis art. 25 i 26 tej ustawy.

Zgodnie z art. 24 a ust. 1 ustawy emerytalnej, emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

I tak też prawidłowo zrobił pozwany organ rentowy wydając decyzję z 30.06.2021 r. Również wyliczenie przez ZUS wysokości emerytury z FUS w tej decyzji nie budzi zastrzeżeń pod względem poprawności.

W myśl art. 26 ust. 1 emerytura stanowi bowiem równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. (art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej).

W stanie prawnym obowiązującym w czasie wydania zaskarżonej decyzji z 30.06.2021 r., tj. do dnia 17.09.2021 r., zgodnie z art. 25 a ustawy emerytalnej:

„1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.

2. W przypadku ustalania wysokości emerytury:

1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

3. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.

4. Waloryzacja kwartalna składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji określony w ust. 5. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

5. Wskaźnik waloryzacji kwartalnej składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału, powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału.

6. Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 5, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego, przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.

7. Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja, i w kwartale poprzednim.

8. Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu.”

Z powyższego wynika, że roczna waloryzacja polega na tym, że w czerwcu danego roku waloryzuje się składki należne do końca poprzedniego roku kalendarzowego, a podlegające zaewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego do dnia 31 stycznia roku, w którym przeprowadzana jest waloryzacja (roku waloryzacji). Waloryzację roczną składek przeprowadza się w dniu 1 czerwca z tego względu, że wskaźnik owej waloryzacji za poprzedni rok ogłaszany jest do dnia 25 maja kolejnego roku. Waloryzacja składek przeprowadzana w danym roku oznacza więc podwyższenie (zwaloryzowanie) kwoty składek należnych do końca poprzedniego roku, a wpłaconych do dnia 31 stycznia roku waloryzacji. Wyznaczenie daty 31 stycznia, jako dnia ustalenia stanu konta podlegającego rocznej waloryzacji, jest uzasadnione tym, że zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wpłaty składek za dany miesiąc należy dokonać do określonego dnia następnego miesiąca, zatem wpłata składki za grudzień danego roku następuje w styczniu kolejnego roku. Natomiast składki należne za okres po zakończeniu danego roku obrachunkowego, które nie zostaną objęte kolejną roczną waloryzacją (gdyż ta nastąpi już po przyznaniu i obliczeniu wysokości świadczenia) podlegają waloryzacji kwartalnej, o jakiej mowa w art. 25a u.e.r.f.u.s.. W trybie cytowanego powyżej przepisu waloryzowana jest kwota składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych. Podobnie, jak w przypadku waloryzacji rocznych, także i w tym przypadku mechanizm waloryzacji ma narastający charakter i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany kwartał oraz podwyższanie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji. Sam wskaźnik waloryzacji jest wynikiem algorytmu podobnego do stosowanego przy waloryzacji rocznej, z tą różnicą, że chodzi o stosunek cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja do poprzedniego kwartału, powiększony o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Zastosowanie powyższych zasad oznacza, że podstawę obliczenia emerytury będzie stanowić suma składek po ostatniej waloryzacji rocznej powiększona o poddane waloryzacji kwartalnej składki należne za dalszy okres do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc początkujący wypłatę. (zob. wyrok SA w Warszawie z25.05.2015 r., III AUa 748/15, L.).

Waloryzację kapitału początkowego prowadzi się na podstawie art. 173 ust. 4, 5 i 5a ustawy emerytalnej, który stanowi, iż pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. Drugiej waloryzacji, przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r., dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a, natomiast trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

Waloryzacja roczna jest mechanizmem przeprowadzanym na indywidualnym koncie ubezpieczonego, który jeszcze nie nabył uprawnień emerytalnych, bądź nie wystąpił o ich ustalenie. Natomiast przepis art. 25a ustawy emerytalnej, który stanowi uszczegółowienie regulacji zawartej w art. 25, ma zastosowanie przy ustalaniu wysokości emerytury do składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, wówczas kwota tych składek waloryzowana jest kwartalnie.

W niniejszej sprawie istotnym jest to, że zaskarżona decyzja z 30.06.2021 r. o przyznaniu z urzędu wnioskodawczyni (dotychczas pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy) prawa do emerytury w związku z ukończeniem przez nią powszechnego wieku emerytury, została wydana przez ZUS z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego przeprowadzanej rocznie zgodnie z w/w przytoczonymi przepisami w brzmieniu obowiązującym na datę wydania tejże decyzji (tj. przed 18.09.2021 r.). Dlatego właśnie ZUS wydając decyzję z 30.06.2021 r. dokonał waloryzacji składek i kapitału początkowego w wariancie I - w sposób opisany szczegółowo jak w piśmie złożonym przez Zakład do akt sprawy za kartą 26 i 28. Zastosowane wskaźniki waloryzacji przez ZUS w wariancie I oraz matematyczne przeprowadzenie w tym wariancie waloryzacji, nie budzi przy tym żadnych zastrzeżeń co do ich poprawności. Tym samym waloryzacja w wariancie I odpowiadała obowiązującemu na datę wydania decyzji z 30.06.2021 r. prawu w brzmieniu wówczas obowiązującym (tj. do dnia 18.09.2021 r.).

Natomiast w związku ze zmianą ustawy emerytalnej w zakresie art. 25 a ust. 1 i 2 a-b dokonanej na mocy art. 3 ustawy z 24.06.2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 1621; dalej ustawa nowelizująca), która weszła w życie z dniem 18.09.2021 r. (art. 23 ww. noweli), art. 25 a ustawy emerytalnej otrzymał następujące brzmienie:

„1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.

2. W przypadku ustalania wysokości emerytury:

1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, z uwzględnieniem ust. 2a;

3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

2a. W przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu danego roku waloryzacji składek dokonuje się w taki sam sposób jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju danego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego.

2b. Przepis ust. 2a stosuje się również do ubezpieczonego, który wiek uprawniający do emerytury osiągnął po dniu 31 maja danego roku.”

W art. 17 ust. 1 w/w ustawy nowelizującej, postanowiono, że przepisy art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy zmienianej w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po dniu 31 maja 2021 r. lub przyznanych na podstawie art. 24a ustawy zmienianej w art. 3 osobom, które wiek emerytalny ukończyły po dniu 31 maja 2021 r., oraz do rent rodzinnych przyznanych po osobach zmarłych po dniu 31 maja 2021 r.

Jednocześnie w ust. 2 art. 17 ustawy nowelizującej postanowiono, że w przypadku przyznania emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ust. 1, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, emerytura lub renta rodzinna podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy zmienianej w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

W związku z przytoczonym wyżej przepisem ust. 2 art. 17 ustawy nowelizującej, pozwany ZUS wydał zatem z urzędu decyzję z 30.09.2021 r., mocą której obliczył emeryturę wnioskodawczyni przy zastosowaniu korzystniejszego wariantu II waloryzacji składek i kapitału początkowego (z zastosowaniem waloryzacji rocznej i kwartalnej) zgodnie z art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od 18.09.2021 r. Sposób dokonanej waloryzacji składek i kapitału w wariancie II zalegający w aktach sprawy za kartą 27 i 29 został zatem przeprowadzony zgodnie ze wskazanymi przepisami po wejściu w życie zmiany omówionych przepisów ustawy emerytalnej z dniem 18.09.2021 r.

Zdaniem Sądu rozstrzygając pomiędzy stronami spór sprowadzający się do oceny prawnej, czy pozwany organ emerytalny dokonał w zaskarżonej decyzji z 30.06.2021 r. poprawnych wyliczeń emerytury z FUS przy uwzględnieniu właściwych mechanizmów waloryzacji składek i kapitału początkowego, mając na uwadze istniejący stan faktyczny i treść obowiązujących wówczas przepisów regulujących sposób waloryzacji do 17.09.2021 r., należy uznać, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd w całości podzielił stanowisko organu rentowego przedstawione w zaskarżonej decyzji oraz odpowiedzi na odwołanie i stwierdził brak podstaw prawnych do zmiany pierwszej zaskarżonej decyzji.

Nie ma też podstaw do zmiany drugiej zaskarżonej decyzji z 30.06.2021 r. o ustaleniu emerytury kapitałowej.

Zasady nabywania prawa do emerytur kapitałowych, zasady i tryb przyznawania emerytur kapitałowych oraz zasady ustalania wysokości i wypłaty emerytur kapitałowych określa ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o emeryturach kapitałowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018r., poz. 926).

Art. 24 tej ustawy, wskazuje, że wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2, i średniego dalszego trwania życia, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W art. 25 ustawy o emeryturach kapitałowych, określono natomiast zasady przeliczania okresowej emerytury kapitałowej. Ust. 1 określa, że jeżeli po dniu, od którego przyznano okresową emeryturę kapitałową, emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość tej emerytury ulega ponownemu ustaleniu na wniosek emeryta. Przepis art. 24 stosuje się odpowiednio - z tym, że wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustala się dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury. W myśl ust. 2 złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej oznacza jednocześnie złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 108 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jak wskazuje ust. 3, jeżeli w wyniku ponownego ustalenia wysokości okresowej emerytury kapitałowej kwota świadczenia jest niższa niż dotychczas pobierana, okresową emeryturę kapitałową wypłaca się w dotychczasowej wysokości. Zgodnie z ust. 4 ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 w/w ustawy, okresowa emerytura kapitałowa jest waloryzowana corocznie na zasadach i w trybie określonym dla emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że w decyzji o ustaleniu emerytury kapitałowej z 30.06.2021 r. ZUS wskazał kwotę środków, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie, ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową, tj. 57258,18 zł. Jednocześnie wobec brzmienia art. 25 ust. 4 w/w ustawy, prawidłowo Zakład stwierdził, że ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł, jak w sentencji.

A.P.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawczyni przez PI