Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał J. L. emeryturę w kwocie zaliczkowej od dnia 1 grudnia 2014 roku, od pierwszego dnia miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

Decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887) oraz Rozporządzenia (WE) z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 roku).

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury Zakład przyjął:

-

przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z okresu 10 lat kalendarzowych poprzedzającego bezpośrednio rok, w którym ubezpieczona przystąpiła po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą od 1980 do 1989 roku,

-

wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 10,76%.

Podstawa wymiaru obliczona przez przemnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 10,76% przez kwotę bazową 3.191,93 zł wynosi 343,45 zł.

Tak obliczone świadczenie jest niższe od najniższej emerytury i zostało podwyższone do tej kwoty – 844,45 zł.

Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił staż w wymiarze 35 lat 1 miesiąca i 10 dni na który składają się następujące okresy:

-

składkowe 109 miesięcy (9 lat 1 miesiąc)

-

nieskładkowe (ograniczone do 1/3 okresów składkowych 36 miesięcy (3 lata 10 dni)

-

składkowe zagraniczne 276 miesięcy (23 lata).

Wysokość emerytury wynosząca 916,52 zł została obliczona w następujący sposób: (24 % x 3.191,93 zł) + [(385 x 1,3%) : 12 x 343,45] + [(36 x 0,7%) : 12 x 343,45.

Świadczenie zostało ograniczone do 100% podstawy wymiary – do kwoty 343,45 zł. Ponieważ świadczenie jest niższe od najniższej emerytury zostało podwyższone do kwoty 844,45 zł. Emeryturę ustalono w proporcji 145 miesięcy pracy w Polsce do 421 miesięcy pracy za granicą. Wysokość emerytury proporcjonalnej wynosi 290,85 zł.

Wypłata świadczenia została zawieszona z uwagi na brak informacji o ustaniu zatrudnienia we W..

Zakład wskazał, iż za okres za który nie zostało udokumentowane wynagrodzenie (od 1 października 1972 roku do 31 października 1981 roku) przyjęto wynagrodzenie minimalne oraz iż podjęcie wypłaty emerytury nastąpi po nadesłaniu informacji o ustaniu zatrudnienia.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona J. L.. Decyzja została zaskarżona w całości.

Pełnomocnik ubezpieczonej zarzucił organowi rentowemu naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy to jest art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez brak wszechstronnego zebrania i rozważenia materiału dowodowego w zakresie zarobków uzyskanych przez ubezpieczoną w okresie od 1980 do 1989 roku.

Skarżący wniósł o zmianę decyzji przez przyznanie prawa do emerytury w wyższej wysokości.

W uzasadnieniu odwołania wskazał, iż ubezpieczona świadczyła pracę w okresie od 1 października 1972 roku do 30 kwietnia 1983 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na rzecz (...) w K.. Od 1 listopada 1972 roku do 14 października 1983 roku ubezpieczona świadczyła pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy na rzecz Zespołu (...) w B.. W konsekwencji uzyskiwała wynagrodzenie od obu pracodawców. Wysokość wynagrodzenia ubezpieczonej przewyższała wynagrodzenie przeciętne.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Decyzją z dnia 2 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonej emeryturę w kwocie zaliczkowej od 1 maja 2017 roku. Zakład ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na 22,92 %. Zmiana wskaźnika podstawy wymiaru w stosunku do decyzji z dnia 25 października 2016 roku wynikała z wynagrodzenia wskazanego w zaświadczeniu (...) w K. za lata 1980 – 1981.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona J. L. urodziła się (...).

W dniu 12 grudnia 2014 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę.

(wniosek – k.1-8 akt ZUS)

W okresie od 1 października 1972 roku do 30 kwietnia 1983 roku ubezpieczona była zatrudniona w (...) Uniwersytecie Medycznym w K. w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie od 1 listopada 1981 roku do 30 kwietnia 1983 roku ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego.

(zaświadczenie – k.11 akt ZUS)

W okresie od 1 listopada 1972 roku do 14 października 1984 roku ubezpieczona była zatrudniona w Zespole (...) w B. w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie od 14 października 1981 roku do 14 października 1984 roku ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego.

(zaświadczenie – k.12 akt ZUS)

Ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie w (...) Uniwersytecie Medycznym w K. następującej wysokości:

-

w 1972 roku – 8.400 zł,

-

w 1973 roku – 34.400 zł,

-

w 1974 roku – 37.700 zł,

-

w 1975 roku – 49.800 zł,

-

w 1976 roku – 45.800 zł,

-

w 1977 roku – 50.600 zł,

-

w 1978 roku – 55.500 zł,

-

w 1979 roku – 65.400 zł,

-

w 1980 roku – 70.850 zł,

-

w 1981 roku – 76.500 zł,

-

w 1982 roku – 0,00 zł,

-

w 1983 roku – 0,00 zł.

(zaświadczenie – k.39)

W Zespole (...) w B. ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie w następującej wysokości:

-

w 1972 roku – 2.524 zł,

-

w 1973 roku – 13.383 zł,

-

w 1974 roku – 15.402 zł,

-

w 1975 roku - 17.308 zł,

-

w 1976 roku – 18.942 zł,

-

w 1977 roku – 23.161 zł,

-

w 1978 roku – 23.992 zł,

-

w 1979 roku – 28.862 zł,

-

w 1980 roku – 26.424 zł,

-

w 1981 roku – 11.128 zł.

(zaświadczenie – k.14 akt ZUS)

Od 30 kwietnia 1983 roku ubezpieczona przebywała we W.. Od 24 października 1990 roku ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym we W..

(oświadczenie – k.49 akt ZUS, informacja E 207 – k.41-42 akt ZUS, informacja E 205 – k.85-88 akt ZUS)

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przy uwzględnieni wynagrodzeń z lat 1980 – 1981 otrzymanych z tytułu zatrudnienia w (...) Uniwersytecie Medycznym w K. i Zespole (...) w B. wynosi 22,92%.

(zestawienie – k.101 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, których strony nie kwestionowały ani pod względem autentyczności ani treści merytorycznej. Wysokość wynagrodzenia ubezpieczonej za sporny okres (od 1980 do 1989 roku) została ustalona na podstawie wystawionego przez pracodawcę zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia wydanego przez (...) Medyczny w K. oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu jakie ubezpieczona osiągnęła w Zespole (...) w B.. Zaświadczenie to zostało wydane przez Urząd Miejski w B. na podstawie dokumentacji przekazanej przez pracodawcę. Innych dokumentów dotyczących wysokości wynagrodzenia ubezpieczona nie przedłożyła.

Na podstawie dowodów z zeznań świadków A. P., A. K. i M. R. nie można ustalić wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej. Świadkowie zeznali, iż nie mają wiedzy o wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej. Natomiast świadkowie ci potwierdzili, że ubezpieczona pracowała w (...) Uniwersytecie Medycznym w K. oraz iż wynagrodzenie składało się z wynagrodzenia zasadniczego i pensum dydaktycznego, które było uzależnione od liczby godzin zajęć ze studentami. Na podstawie zeznań ww. świadków i zeznań ubezpieczonej nie ma możliwości ustalenia wynagrodzenia w spornym okresie w innej wysokości niż wynika z dokumentów. Zeznania świadków, że ubezpieczona osiągała wynagrodzenie co najmniej w takiej wysokości jak świadkowie nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy. Co za tym idzie, zasada obliczania świadczeń w oparciu o rzeczywiste zarobki nie może zostać zastąpiona domniemaniem wynagrodzenia. Zgodnie zaś ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 stycznia 1998 roku (II UKN 440/97), zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Prymat nadany dokumentacji pracowniczej prowadzi do gradacji mocy dowodowej polegającej na tym, że dokumentacja ta stanowi podstawę weryfikacji pozostałych dowodów przedłożonych przez strony.

Ubezpieczona nie kwestionowała wskazanej w formularzu E 205 daty przystąpienia do ubezpieczenia społecznego we W. - 24 października 1990 roku.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Na wstępie należy podkreślić, iż na terenie Unii Europejskiej nie funkcjonuje jednolity, zunifikowany system zabezpieczenia społecznego, a każde z państw członkowskich posiada samodzielny system ubezpieczeń społecznych oraz posiada autonomię w zakresie kreowania własnej polityki emerytalno-rentowej. W sferze dominium państw członkowskich należy określenie sfery podmiotowej oraz przedmiotowej systemów ubezpieczeń społecznych. Koordynacja tych systemów odbywa się na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L04.166.) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz.UE z 30 października 2009 roku nr L 284).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczona przystąpiła po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą od 1 października 1990 roku. W dniu 12 grudnia 2014 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.1270) podstawę wymiaru emerytury lub renty dla osób posiadających okresy ubezpieczenia za granicą, o których mowa w art. 8, ustala się na zasadach określonych w art. 15-17. Przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, nie uwzględnia się lat kalendarzowych, w których ubezpieczony przez cały rok pozostawał w ubezpieczeniu za granicą.

Natomiast jeżeli w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, zainteresowany nie był ubezpieczony w Polsce, podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą (art. 18 ust. 3 ww. ustawy).

Sposób ustalania podstawy wymiaru świadczenia na podstawie art. 18 ust. 3 ww. ustawy jest uzasadniony tym, że osobom znajdującym się w opisanej w nim sytuacji faktycznej nie ma możliwości obliczenia tej podstawy według mechanizmu przewidzianego w art. 15 ust. 1, skoro w ostatnich 20 latach kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę, nie były ubezpieczone w Polsce, a tym samym nie ma możliwości wskazania żadnego dziesięciolecia z tego okresu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Inaczej mówiąc, gdyby nie regulacja szczególna, nie byłoby możliwe ustalenie podstawy wymiaru emerytury w jakiejkolwiek wysokości.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczona przystąpiła po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą w 1990 roku (od 24 października).

Wniosek o emeryturę ubezpieczona złożyła w dniu 12 grudnia 2014 roku. Zatem w okresie 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok złożenia wniosku o emeryturę ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniu w Polsce. W tej sytuacji do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, stosownie do art. 18 ust. 3 ww. ustawy należy uwzględnić okres kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym ubezpieczona przystąpiła po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą (1980-1989).

W toku postępowania ubezpieczona wykazała wynagrodzenie jakie otrzymywała w latach 1980 – 1981, gdyż od 1 listopada 1981 roku przebywała na urlopie wychowawczym i nie osiągała dochodów. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury Zakład uwzględnił wynagrodzenia jakie ubezpieczona otrzymywała w (...) Uniwersytecie Medycznym w K. i Zespole (...) w B..

Kolejną decyzją z dnia 6 czerwca 2017 roku wydaną w toku niniejszego postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury na 22,92 %. Niemniej jednak wskaźnik ten nie ma wpływu na wysokość świadczenia ubezpieczonej.

Kwota emerytury po pomnożeniu przez kwotę bazową 3.191,93 zł wynosi 731,95 zł i podlega podwyższeniu do emerytury minimalnej. Wysokość emerytury do wypłaty ustalono w proporcji do okresu ubezpieczenia 145 miesięcy pracy w Polsce do ogółem 421 miesięcy łącznej pracy, co dało 290,85 zł świadczenia.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do ustalenia wysokości emerytury ubezpieczonej przy uwzględnieniu wynagrodzeń z lat 1972 – 1981, gdyż ubezpieczona w okresie 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok w którym złożyła wniosek o emeryturę nie była ubezpieczona w Polsce. Do ubezpieczenia za granicą przystąpiła od 1 października 1990 roku. Zatem jak wyżej wskazano stosownie do art. 18 ust. 3 ww. ustawy należy uwzględnić okres kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym ubezpieczona przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą (1980-1989).

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej.

16.10.2019 r.