Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.09.2021 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. stwierdził, że M. K. jako pracownik u płatnika składek (...) spółka z o.o. w Ł. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.04. 2020r.

/ decyzja k. 14-16 w aktach ZUS dot. zainteresowanej M. K./

Decyzją z dnia 17.09.2021 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. stwierdził, że M. D. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) spółka z o.o. w Ł. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 30.04.2020r. -14.09.2020 r.

/ decyzja k.26- 28w aktach ZUS dot. M. D. (1)/.

Decyzją z dnia 16.09.2021 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. stwierdził, że P. K. jako pracownik u płatnika składek (...) spółka z o.o. w Ł. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 16.12.2019r. -31.01.2020 r.

/ decyzja k. 16-19 w aktach ZUS dot. P. K. /.

Decyzją z dnia 17.09.2021 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. stwierdził, że I. G. jako pracownik u płatnika składek (...) spółka z o.o. w Ł. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.04.2020 r.

/ decyzja k. 28-32 w aktach ZUS dot. P. K. /.

W uzasadnieniach wszystkich ww. decyzji wskazano, że wsteczne zgłoszenie ww. jako pracowników mogło mieć wpływ na prawo lub wysokość dofinansowania z (...) Funduszu (...) ( (...)). W ocenie Oddziału dokonane zgłoszenia zainteresowanych do pracowniczych ubezpieczeń społecznych jako pracowników (...) spółka z o.o., miało na celu jedynie uprawdopodobnienie nawiązania zatrudnienia w każdym ze wskazanych przypadków i mogło mieć wpływ na prawo do świadczenia z (...), gdyż o subwencję mogą wystąpić m.in. mikrofirmy małe i średnie firmy po spełnieniu określonych warunków w szczególności dotyczących stanu zatrudnienia. W ocenie organu w analizowanych przypadkach ubezpieczeni nie wykonywali pracy na podstawie umowy o pracę u płatnika składek, a zatem nawiązane umów o pracę należało ocenić jako pozorne - nie stanowiące ważnego tytułu do ubezpieczeń.

/ decyzja k. 14-16 w aktach ZUS dot. zainteresowanej M. K., decyzja k.26- 28w aktach ZUS dot. M. D. (1), decyzja k. 16-19 w aktach ZUS dot. P. K., decyzja k. 28-32 w aktach ZUS dot. P. K. /.

Odwołanie od wszystkich ww. decyzji wniósł płatnik - reprezentowany przez prezesa Zarządu R. Z. (1) domagając ich zmiany i ustalenia, iż ww. podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu jako pracownicy w spornych okresach. Płatnik zaprzeczył, iż zatrudnienie ww. miało charakter pozorny. Podniósł, że powierzone im obowiązki były przez nich wykonywane i rozliczane bezpośrednio przez prezesa Zarządu płatnika. Wskazał, iż ich zatrudnienie wiązało się z dopełnieniem wszystkich niezbędnych formalności, w tym przeprowadzeniem wstępnych badań lekarskich i szkoleń z zakresu BHP, zaś za opóźnienie w zgłoszeniu ww. do ubezpieczeń odpowiada Biuro (...) obsługujące płatnika w sprawach kadrowo płacowych i księgowych reprezentowane przez E. F..

/ odwołanie k. 3-4 akt VIII U 2760/21 , odwołanie k. 3-4 akt VIII U 2762/21, odwołanie k. 3-4 akt VIII U 2761/21odwołanie k. 3-4 akt VII U 2763/21/

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy wniósł oddalanie odwołań podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonych decyzjach.

/odpowiedź na odwołanie k. 17-18 akt VIII U 2760/21 , odpowiedź na odwołanie k. 22-23 akt VIII U 2762/21, odpowiedź na odwołanie k. 18-20 akt VIII U 2761/21, odpowiedź na odwołanie k. 16 -17 akt VIII U 2763/21/

Zrządzeniami z dnia 21.03.2022 r. sprawy z wszystkich ww. odwołań połączono do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/ zarządzenie k. 33 akt VIII U 2762/21, zarządzenie k. 30 akt VIII U 2761/21, zarządzenie k. 27 akt VII U 2763/21/

Na rozprawie w dniu 11.10.2022 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik płatnika poparł odwołania i wniósł o zasądzenie kosztów procesu, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

/ stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 00:03:06--00:10:21/

Zainteresowana I. G. przyłączyła się do stanowiska pełnomocnika wnioskodawcy.

/ stanowisko procesowe zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 00:09:46- 00:10:06/

Na rozprawie w dniu 24.10.2023 r., poprzedzającej wydanie wyroku, pełnomocnik I. G. ustanowiony w toku procesu poparł odwołanie i nie wniósł o zasądzenie kosztów na jego rzecz. Pełnomocnik organu rentowego wniósł oddalenie odwołań i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, nie wnosił o zasądzenie kosztów od zainteresowanej G..

/ stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 24.10.2023 r. 00:19:27-00:21:59 i 00:03:02-00:07 :44/

Zainteresowani M. K., M. D. (1), P. K. nie zajęli stanowiska w sprawie.

/ bezsporne/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z o.o. w Ł. prowadzi działalność gospodarczą dotyczącą współpracy w pośrednictwie pracy od 18.10.2018 r - data wpisu do KRS. Prezesem jednoosobowego zarządu spółki jest R. Z. (1). Ostatnie sprawozdanie z działalności podmiotu oraz ostatnie roczne sprawozdanie finansowe spółka złożyła 12.02.2021 r. za 2019 r. , natomiast sprawozdanie finansowe za 2020 r. zostało złożone dopiero 22.04.2022 r. Jedynym wspólnikiem płatnika jest brytyjska spółka (...) (...) L. (...)) zajmująca się systemami technologicznymi. Spółka (...) zajmuje się też sprzedażą usług benefitowych dla pracowników innych spółek. Jej założycielami i udziałowcami są R. Z. (1) i P. K.. Ze spółką współpracowała I. G. jako odpowiedzialna za koordynowanie wspólnych z (...) celów biznesowych.

/ bezsporne odpis KRS k.23- 27, wydruk ze strony internetowej (...) L. (...) k. 114 -118 k. 298-306, k. 311 odpis z KRS k. 132-134 załączone z akt sprawy VIII U 2775/21 sprawozdanie finansowe za 2019 r. k.113-113 v, sprawozdanie finansowe za 2020 r. złożone w KRS 22.04.2022 r. k. 1801-1812, wydruk korespondencji mailowej k. 368; zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

(...) L. (...) oraz płatnik składek od 2018 r. mają częściowo wspólnych kontrahentów. Płatnik wykonuje usługi na rzecz spółki (...).

/ bezsporne zestawienie k. 190-211/

(...) L. (...) jest również udziałowcem większościowym (...) spółka z o.o. Gdzie Wskazana spółka zajmuje się wynajmem samochodów średnioterminowym. R. Z. (2) pełnił w tej spółce rolę dyrektora finansowego w okresie 2012 -2021. I. G. z ramienia (...) prowadziła rekrutację na stanowisko księgowego i handlowców w tej firmie.

/ informacje dotyczące spółki (...) spółka z o.o. k. 250- 251; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

I. G. była zgłoszona jako zleceniodawca (...) spółka z o.o. od 6.11.2021 r.

/ bezsporne/

M. K., P. K., M. D. (1), I. G. nigdy nie byli pracownikami (...) L. (...). Wskazany podmiot nie zatrudnia żadnych pracowników.

/ oświadczenie k. 1247 zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

(...) spółka z o.o. w Ł. specjalizowała się w pośrednictwie pracy, wyszukiwaniu specjalistów IT. Zajmuje się obsługą HR na rzecz innych pomiotów. Inne firmy wynajmują (...) do obsługi HR w swoich firmach. Z uwagi na pandemię działalność nie była dochodowa. Początkowo spółka nie zatrudniała pracowników, posługiwała się podmiotami zewnętrznymi, które świadczyły dla nich usługi w wyszukiwaniu pracowników. Spółka nie kontynuowała działalności rekrutacyjnej, gdyż ta okazała się nierentowna.

/ zeznania świadka E. F. protokół z rozprawy z dnia 14.02.2023 00:06:28 -00:30:21; zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

Spółka (...) spółka z o.o. w Ł. zgłosiła się jako płatnik składek, z datą rozpoczęcia opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od 1.01.2020 r., po ustawowym terminie tj. 8.05.2020 r.- półtora roku od powstania spółki, w okresie kiedy zaistniała możliwość skorzystania z dofinansowania z (...) S.A. Ponadto 30.06.2020 r. spółka przekazała wyrejestrowanie płatnika składek od 29.02.2020 r., a następnie ponowne zgłoszenie od 1.04.2020 r., również po ustawowym termie - w dniu 18.01.2021 r.

Spółka dokonywała zgłoszeń pracowników i zleceniobiorców w maju 2020 r. z datą powstania obowiązku ubezpieczeń od grudnia 2019 r.

/ bezsporne druk (...) i (...) k. 2-4 akt ZUS dot. M. D. (1) ; zeznania świadka E. F. protokół z rozprawy z dnia 14.02.2023 00:06:28 -00:30:21, zestawienie pracowników k. 272-273/

Płatnik pod względem księgowości podatków i ZUS, w okresie od 06/2019 do 09/2021 r., był obsługiwany przez biuro (...).

/zeznania świadka E. F. protokół z rozprawy z dnia 14.02.2023 00:06:28 -00:30:21; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

Informację o zatrudnieniu pracowników od grudnia 2019 r. spółka (...) przekazała do wyżej wymienionego podmiotu w okolicach kwietnia 2020 r., po przewidzianym do tego terminie. Wówczas biuro dokonało stosownych zgłoszeń do ZUS. Także wówczas zgłoszono spółkę jako płatnika. Biuro nie sporządzało umów zlecenia ani umów o pracę - robił to prezes zarządu. Zgłoszeń dokonywano sukcesywnie z napływem informacji i po przekazaniu dokumentów. Biuro dokonało także złożenia stosownych dokumentów w Urzędzie Skarbowym PIT 4 i PIT – 11, nie opłacało w imieniu spółki podatków.

/ zeznania świadka E. F. protokół z rozprawy z dnia 14.02.2023 00:06:28 -00:30:21/

Przeciwko E. F. z inicjatywy płatnika toczyło się dochodzenie prokuratorskie (...)140/22 (KP - L- (...)), a następnie sprawa karna II K 537/22. Tą droga płatnik domagał się od biura rachunkowego zwrotu rzekomo niezwróconych mu dokumentów. Postępowanie to zakończyło się umorzeniem dochodzenia. W ocenie prokuratury płatnik mógł swobodnie dysponować powierzoną ww. biuru dokumentacją.

/zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12; informacja k. 1662-1663; dokumenty ze sprawy II K 537/22 k. 1729-1730v (...)- (...), k. 1765; informacja Prokuratury Rejonowej w P. k. 1743/

(...) spółka z o.o. w Ł. nie opłacała zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, jak również nie złożyła deklaracji PIT 4R za 2019 r. Natomiast 31.08.2021 r. spółka dokonała wpłaty 8 415, 60 tytułem PIT 4R za 2020 r.- 3-4 pracowników. Spółka dokonywała wpłat tytułem PIT -4R za 2021 zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za 1-12/2021 r. - 1 pracownik. Spółka do 1.02.2022 nie złożyła PIT 4R za 2022 r. ustawowy termin na złożenie minął 31.01.2023 r.

/ informacja z US Ł. ze sprawy VIII U 2775/21 koperta k. 178; nadto dokumentacja z US koperta k. 230; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

M. K. jest magistrem zarządzania i magistrem prawa.

/ bezsporne dyplomy w aktach osobowych złączonych do k. 62/

W dniu 1.04.2020 r. M. K. i płatnik (...) spółka z o.o. zawarły umowę nazwaną „umową o pracę na czas nieokreślony”. Zgodnie z umową M. K. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pomoc prawna, z wynagrodzeniem 2600 zł brutto miesięcznie. W umowie strony określiły miejsce wykonywania pracy na województwo (...).

/ umowa o pracę w aktach osobowych załączonych do k. 62/

W świetle pisemnego zakresu obowiązków ww. miała wykonywać pracę na stanowisku „pomoc psychologiczna”. Wskazane stanowisko zostało tak określone błędnie przez pomyłkę. Do jej obowiązków miało należeć przygotowywanie wzorów umów zawieranych z klientami wg schematu zgodnie, z którym działała spółka, weryfikacja dokumentacji prawnej trafiającej do spółki, w tym umów przed ich zawarciem, opracowanie statusów regulaminów świadczenia usług itp., ciągły nadzór nad poprawnością prawną w spółce, archiwizacją danych zgodnie z procedurami wewnętrznymi. Jako jej bezpośredniego przełożonego wskazano prezesa Zarządu spółki.

/ pisemny zakres obowiązków w aktach osobowych załączonych do k. 62 oraz k. 14-15; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

M. K. posiadała pełnomocnictwo płatnika we wszystkich sprawach o wpis do KRS. Zainteresowana miała pomagać spółce w kwestiach prawnych od początku jej istnienia.

/ pełnomocnictwo k. 267; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

Płatnik składek (...) spółka z o.o. w Ł. zgłosił M. K. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jako pracownika od 1.04.2020 r.

Płatnik dokonał zgłoszenia ww. do ubezpieczeń w dniu 30.06.2020 r. tj. po ustawowym termie. Płatnik składek nie dokonał wyrejestrowania zainteresowanej z ubezpieczeń.

(...) spółka z o.o. w Ł. przekazał za M. K. dokumenty rozliczeniowe za okres od 05/2020 r. do 07/2021 r., w których wykazał pełen wymiar czasu pracy. Obliczył i rozliczył za ww. składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstaw wymiaru za 05/2020 r. - 2080,00 zł, 06/2020 r. - 2080,00 zł, 07/2020 r. - 2600,00 zł, 08/2020 r. - 2600,00 zł, od 09/2020 r. do 07/2021 r. - 0,00 zł. Ponadto wykazał za ww. urlopy bezpłatne od 1.08.2020 r. do 31.12.2020 r., od 1.02.2021 r. do 30.04.2021 r. i od 1.06.2021 r. do 31.07.2021 r.

/bezsporne dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 5 w aktach ZUS dot. M. K., dane ubezpieczonego o podstawach wymiaru składek k. 2 i 4 w aktach ZUS dot. M. K., dane o pobranych świadczeniach i przerwach w zatrudnieniu k. 1 i 3 w aktach ZUS dot. M. K.; zestawienie pracowników płatnika k. 265/

Płatnik sporządził dokumentację osobową zainteresowanej, w której znalazło się między innymi orzeczenie lekarskie o jej zdolności do pracy na powierzonym stanowisku pracy pomoc prawna z 31.03.2020 i potwierdzenie szkolenia wstępnego w zakresie bhp z 1.04.2020 oraz listy płac.

/ bezsporne; dokumentacja osobowa w aktach osobowych załączonych do k. 62, dokumenty z akt osobowych k. 5-15; listy płac k. 64-65, 1223 v-1224/

W świetle świadectwa pracy z dnia 27.08.2021 r. stosunek pracy miał ustać między stronami na mocy porozumienia stron z dniem 31.07.2021 r. Przy czym wskazano w nim, że zainteresowana M. K. w okresie zatrudnienia korzystała z bezpłatnych urlopów: 1.08.2020 do 31.07.2021 r.

/ świadectwo pracy 27.08.2021 r. w aktach osobowych załączonych do k. 62, zestawienie pracowników płatnika k. 265; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

M. D. (1) ma wykształcenie średnie. W okresie od 1.12.2019 do 20.10.2021 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) przedmiotem, której była pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Z tego tytułu we wskazanym okresie ww. była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych.

/ bezsporne; świadectwo ukończenia LO w dokumentacji osobowej załączonej do k. 62; odpis z (...) k. 310/.

M. D. (1) nie współpracowała na zasadach B2B ze spółką (...).

/zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

W dniu 30.03.2020 r. płatnik zawarł z M. D. (1) umowę nazwaną „umową o pracę” na czas określony od 30.04.2020 do 14.09.2020 r. Zgodnie z umową M. D. (1) została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku asystenta administracyjnego, z wynagrodzeniem 3192,00 zł brutto miesięcznie. W umowie strony określiły miejsce wykonywania pracy - województwo (...).

/ umowa o pracę w aktach osobowych załączonych do k. 62 oraz k. 16-17/

W świetle pisemnego zakresu obowiązków ww. miała wykonywać pracę na stanowisku „asystent administracyjny”. Do jej obowiązków miało należeć utrzymanie porządku w dokumentacji, archiwizacja dokumentów, przygotowywanie umów, przyjmowanie korespondencji u klienta spółki, archiwizacja dokumentów, tworzenie umów z klientami, przyjmowanie i wysyłanie korespondencji, archiwizacja danych i informacji zgodnie z procedurami wewnętrznymi. Jako jej bezpośredniego przełożonego wskazano prezesa Zarządu spółki.

/ pisemny zakres obowiązków w aktach osobowych załączonych do k. 62 oraz k. 12-13 akt VIII U2762/21/

Wynagrodzenie z tytułu zawartej umowy było przekazywane M. D. (1) przelewem . Przy czym pierwszą płatność z tego tytułu dokonano w dniu 3.08.2020 r.

/ potwierdzenia przelewów k. 1213-1214/

Płatnik składek (...) spółka z o.o. w Ł. zgłosił M. D. (1) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownika od 30.04.2020r. Płatnik dokonał zgłoszenia ww. do ubezpieczeń w dniu 9.06.2020 r. tj. po ustawowym termie. Następnie 16.11.2020 r. wyrejestrował zainteresowaną z ubezpieczeń od 15.09.2020 r.

(...) spółka z o.o. w Ł. przekazał za M. D. (1) dokumenty rozliczeniowe, w których wykazał w 04/2020 r. wymiar czasu pracy 8/10 etatu oraz od 05/2020 r. do 10/2020 r. pełen wymiar czasu pracy. Obliczył i rozliczył składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstaw wymiaru za 04/2020 r. - 0,00 zł, 05/2020 r. - 145,09 zł, 06/2020 r. -3192,00 zł, od 07/2020 r. do 09/2020 r. - 3990,00 zł, 10/2020 r. - 1813,64 zł. Dokumenty rozliczeniowe od 04/2020 r. do 07/2020 r. i 09/2020 r. przekazane zostały po obowiązującym terminie tj. 30.06.2020 r., 29.07.2020 r., 18.08.2020 r. oraz 2.11.2020 r.

/bezsporne; dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 14 w aktach ZUS dot. M. D. (1) , dane ubezpieczonego o podstawach wymiaru składek k.13 w aktach ZUS dot. M. D. (1), dane o pobranych świadczeniach i przerwach w zatrudnieniu k. 1 i 3 w aktach ZUS dot. M. D. (1); zestawienie pracowników płatnika k. 265/.

Płatnik sporządził dokumentację osobową zainteresowanej, w której znalazło się między innymi orzeczenie lekarskie o jej zdolności do pracy na powierzonym stanowisku pracy asystent administracyjny z 27.04.2020 i potwierdzenie szkolenia wstępnego w zakresie bhp z 30.04.2020 r. oraz listy płac.

/ bezsporne; dokumentacja osobowa w aktach osobowych załączonych do k. 62, dokumenty z akt osobowych k. 5-13 , 16-18 akt VIII U 2762/21, listy płac k. 71--72/

Stosunek pracy między stronami miał ustać w dniu 14.09.2020 r.

/ bezsporne; świadectwo pracy w aktach osobowych załączonych do k. 62, zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

P. K. jest informatykiem, ekspertem w dziedzinie nowych technologii twórcą S. B. (...) narzędzia do zarządzania benefitami w organizacji.

/ bezsporne/

P. K. pierwotnie od 23.09.2013 r., a potem po wznowieniu od 9.12.2019 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą (...) przedmiotem, której jest m.in. działalność związana z oprogramowaniem.

Zainteresowany P. K. z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie wyrejestrował się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od 16.12.2018 r. pomimo, iż od tego dnia miał podjąć zatrudnienie u płatnika w pełnym wymiarze czasu pracy.

/ odpis z (...) k. 307-308; bezsporne/

W dniu 16.12.2019 r. P. K. i płatnik (...) spółka z o.o. w Ł. podpisali umowę nazwaną „umową o pracę na okres próbny” od 16.12.2019 do 31.01.2020. Zgodnie z umową P. K. został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku informatyk, z wynagrodzeniem 2450 zł brutto miesięcznie, a od dnia 31.12.2019 r. 2600 brutto miesięcznie. W umowie strony określiły miejsce wykonywania pracy na województwo (...) i termin rozpoczęcia pracy 16.12.2019 r.

/ umowa o pracę w aktach osobowych załączonych do k. 62 k. 10 akt ZUS dot. P. K./

W świetle pisemnego zakresu obowiązków ww. miał wykonywać pracę na stanowisku „informatyk” w zadaniowym systemie czasu pracy. Do jego obowiązków miało należeć: opracowanie i wdrożenie dokumentacji oraz całego sytemu do zarządzania kandydatami i kontaktem z klientami ( (...)) oraz stworzenie witryny internetowej, w szczególności nadzorowanie i koordynowanie procesu tworzenia systemu (...) służącego do zarządzania kontaktami z klientami i potencjalnymi kandydatami na stanowiska IT, nadzorowanie i koordynowanie procesu zbierania danych, stworzenie raportów pozwalających na szybka analizę posiadanych danych odnośnie ilości i dostępności poszczególnych kandydatów, przygotowanie witryny internetowej spółki, archiwizacja danych i informacji zgodnie z odpowiednimi procedurami wewnętrznymi.

/ pisemny zakres obowiązków w aktach osobowych załączonych do k. 62 k. 9-10 akt VIII U 2761/21/

Zainteresowany P. K. dla spółki (...) wykonywał czynności w trybie zdalnym i biurowym w oddziale spółki przy ul. (...) w W.. Pisał kod do oprogramowania na potrzeby spółki. Efektem jego pracy był wspomniany kod, z którego spółka miała korzystać. Miał też weryfikować pod względem technicznym osoby zatrudnione na stanowisku IT dla zleceniodawców spółki. Współpracował ze spółką płatnika, podobnie jak ze spółką (...), od początku jej istnienia na zasadach be to be (B2B). Nie jest jasne dlaczego miał podpisaną umowę o pracę. Zdarzało się, iż P. K. wystawiał spółce rachunki za współpracę. Zainteresowany nie był rozliczany z godzin pracy, a wyłącznie z jej efektów, nie był upoważniany do podpisywania dokumentów. Wynagrodzenie z tego tytułu miało być mu wypłacane do ręki.

/pisemne wyjaśnienia zainteresowanego w postępowaniu przed ZUS k. 11 akt ZUS dot. P. K., korespondencja mailowa k. 11-16 akt VIII U2761/21; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12, zeznania świadka E. F. protokół z rozprawy z dnia 14.02.2023 00:06:28 -00:30:21/

Płatnik składek (...) spółka z o.o. w Ł. zgłosił P. K. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jako pracownika od 16.12.2019 r. Płatnik dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń w dniu 11.05.2020 r. tj. po ustawowym termie. Następnie w dniu 29.06.2020 r. wyrejestrował ww. z ubezpieczeń od 1.02.2020 r.

Również imienne raporty miesięczne o należnych za ww. składkach płatnik składek przekazał po obowiązującym terminie za miesiąc 12/2019 r. w dniu 24.05.2020 r., 01/2020 r. w dniu 29.06.2020 r., w których wykazał pełen wymiar czasu pracy. Płatnik obliczył i rozliczył za ww. składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstaw wymiaru za 12/2019 r. - 0,00 zł, 01/2020 r. - 1225,00 zł oraz 02/2020 r. - 2600,00 zł (z kodem po ustaniu tytułu do ubezpieczenia) przekazany 30.06.2020 r. tj. po obowiązującym terminie.

/bezsporne; dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 3 w aktach ZUS dot. P. K., dane ubezpieczonego o podstawach wymiaru składek k. 1-2 w aktach ZUS dot. P. K.; zestawienie pracowników płatnika k. 265/

Płatnik sporządził dokumentację osobową zainteresowanego, w której znalazło się między innymi orzeczenie lekarskie o jego zdolności do pracy na powierzonym stanowisku pracy informatyk z 12.12.2019 i potwierdzenie szkolenia wstępnego w zakresie bhp z 16.12.2019. listy płac.

/ bezsporne dokumentacja osobowa w aktach osobowych załączonych do k. 62, dokumenty z akt osobowych k. 5- 10 akt VIII U2761/21, listy płac k. 67, 1223/

Stosunek pracy między stronami miał ustać w dniu 31.01.2020 r. z upływem okresu na jaki została zawarta umowa, ponieważ zainteresowany wykonał pracę, na którą był umówiony ze spółką.

/ bezsporne; świadectwo pracy w aktach osobowych załączonych do k. 62, k. 9 akt ZUS dot. P. K., pisemne wyjaśnienia zainteresowanego w postępowaniu przed ZUS k. 11 akt ZUS dot. P. K.; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

I. G. posiada doświadczenie zawodowe na stanowiskach referent specjalista ds. szkoleń, specjalista ds. personalnych. Jest wymieniana jako ekspert (...) L. (...) w dziedzinie wdrażania i rozwoju systemów zarządzania zasobami ludzkimi w organizacjach. Do 3.10.2017 prowadziła własną działalność gospodarczą w zakresie specjalistycznego projektowania.

/ bezsporne; świadectwa pracy w aktach osobowych załączonych do k. 62, , wydruk ze strony internetowej (...) L. (...) k. 114 -118 k. 298-306, k. 311 odpis z (...) k. 1813-1814; zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12 .04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06 - 01:10:22 /

W dniu 25.02.2020 r płatnik zawarł z I. G. umowę o pracę na okres jednego roku od 1.04.2020 r. , w pełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z umową I. G. została zatrudniona na stanowisku (...), z wynagrodzeniem 10 510,00 brutto miesięcznie. W umowie strony określiły miejsce wykonywania pracy - W. lub inne ustalone między stronami

/ umowa o pracę k. 212- 214/

Następnie w dniu 18.03.2021 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę z tym, że na czas nieokreślony, w zasadzie na analogicznych warunkach. Aneksem z dnia 18.03.2021 r. strony ustaliły, iż wynagrodzenie miesięczne zainteresowanej wynosić będzie 25 921,00 brutto miesięcznie.

/ umowa o pracę z załącznikiem k. 215-217, aneks do umowy o pracę k. 218/

Fakt podpisania umowy od kwietnia 2020 wynikał z zobowiązań I. G. w stosunku do poprzedniego pracodawcy i okresu wypowiedzenia. Ww. prowadziła negocjacje w sprawie zawarcia umowy o pracę z płatnikiem od 2019 r.

/ świadectwo pracy z (...) Sp z o.o. w aktach osobowych załączonych do k. 62 oraz k. 1796-1797, zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22; korespondencja mailowa między zainteresowaną a płatnikiem k. 1783- 1794; wypowiedzenie umowy o pracę k. 1795/

Stosunek pracy między stronami nie został rozwiązany i trwa do chwili obecnej.

/ zestawienie z subkonta ubezpieczonego k 1800, zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22; zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12/

W świetle pisemnego zakresu obowiązków ww. miała wykonywać pracę na stanowisku „specjalista ds. personalnych /menager personalny”. Do jej obowiązków miało należeć: realizowanie Strategii (...) Zasobami Ludzkimi w Grupie (...), w szczególności realizowanie planów zatrudnienia pracowników ( zapewnienie optimum HR) w Grupie (...), prowadzenie procesów selekcji i rekrutacji nowych pracowników Grupy (...) z zapewnieniem przyjętych standardów i przepisów (...), przygotowywanie wdrożenie i koordynowanie procesu nowego pracownika w Grupie (...), współudział w planowaniu, wdrażaniu i realizowaniu programów pracowniczych, socjalnych, rozwojowych i motywacyjnych dla pracowników Grupy (...), bieżące raportowanie wskaźników HR, współpraca z D. Grupy (...) w celu zapewnienia realizacji procesu zatrudnienia, komunikacji oraz standardów w obszarze E. B., współpraca z firmami zewnętrznymi w zakresie zatrudnienia pracowników polskich i zagranicznych, organizowanie i koordynowanie szkoleń wewnętrznych i zewnętrznych dla pracowników grupy (...), współudział w realizowaniu procesu odejść na emeryturę pracowników grupy (...), współudział w procesie badania wynagrodzeń pracowników tej grupy, udział w wydarzeniach medialnych i promujących pracodawcę.

/ pisemny zakres obowiązków w aktach osobowych załączonych do k. 62 oraz k. 14-15 akt VIII U2763/21 nadto k. 214/

Zainteresowana w ramach zwartej umowy zajmowała się dwoma dużymi obszarami. (...) klientów od strony HR i projektem badawczo rozwojowym do konkursu z (...) (...) w ramach, którego z ramienia (...) była odpowiedzialna za wkład merytoryczny do projektu.

Chodziło o budowę aplikacji HR w oparciu o sztuczną inteligencję, która po otrzymaniu środków miała być skomercjalizowana. Do współpracy były zaproszone dwa ośrodki uniwersyteckie (...) (...) Akademia (...) za kontakt, z którymi zainteresowana również była odpowiedzialna. Od strony WAT zainteresowana współpracowała z M. C. odpowiedzialnym za cyberbezpieczeństwo, a z UŁ m.in. z M. H.. Uczelnie podpisały z płatnikiem umowę warunkową na opracowanie projektu. Budowano koncepcję aplikacji, która miała wspierać firmy w rozwoju pracowników. Do projektu badawczego zainteresowana została dołączona od połowy 2020. Na projekt poświęcono prawie rok. Wniosek został złożony i zaakceptowany, ale finalnie nie został zrealizowany przez (...). Płatnikowi odmówiono finansowania.

W ramach obsługi HR klientów (...), jeżeli pracownicy klienta mieli problem z pakietami benefitowymi to zainteresowana rozwiązywała te problemy. Były to pakiety medyczne lub sportowe. Zajmowała się ich zgłoszeniem, obsługą , ewentualnym zamknięciem lub podłączeniem. Robiła zestawienia i raporty na potrzeby klienta. Prowadziła rekrutację w obszarze IT. W spółce zajmowała się wewnętrznymi procesami HR, zestawieniami urlopowymi, wielkością zatrudnienia, dokumentacja pracowniczą, szkoleniami z kompetencji miękkich, wyszukiwała inne szkolenia.

Grupa (...), którą obsługiwała to grupa 8 spółek, z których największą jest (...) jej były pracodawca. Zdarzało się, iż zainteresowana wykonywała pewne obowiązki na rzecz spółki (...), jak dostała takie polecenie. Gównie wykonywała na rzecz tej firmy rekrutacje w zakresie IT. Zainteresowana miała maila, gdzie w nazwie było również (...) L. (...), ale wynikało to z optymalizacji sposobu współpracy między spółkami. I. G. wykonywała zadania na rzecz (...) L. (...), H. L., jak i innych spółek , zaś wnioskodawca (...) spółka z o.o. za jej działalność wystawiał faktury.

Zainteresowana pracowała zadaniowo w 7 godzinnym czasie pracy, z uwagi na stopień niepełnosprawności. I. G. pracowała zdalnie. W biurze spółki przy ul.(...) w W. pracowała 2-3 razy w miesiącu. Całość jej pracy, stworzonych przez nią dokumentów, została zarejestrowana na komputerze i w mailach. Obecnie zainteresowana współpracuje też z firmą zewnętrzną, która obsługuje spółkę kadrowo.

/informacja z UŁ co do realizacji projektu k. 1607; korespondencja mailowa I. G. k. 362- 712, k. 1251-1594; korespondencja mailowa z Instytutu (...) k. 727 - 1210 , korespondencja mailowa z WAT k. 1635 - 1658, wniosek do (...) z 14.09.2020 k. 1667 -1709, zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22, zeznania płatnika R. Z. (1) protokół z rozprawy z dnia 27.06.2023 r. 01:19:05-01:20:37 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:46 -01:18:12 /

Wynagrodzenie za pracę spółka (...) przelewała zainteresowanej przelewem na konto. Pierwszy przelew częściowy wykonano 11.05.2020 r.

/ potwierdzenia przelewów (...) oraz k. 1215- 1222 , potwierdzenia przelewów k. 1798-1799; zeznania zainteresowanej I. G. protokół z rozprawy z dnia 12.04.2023 r. 01:12:37-01:12:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:10:06- 01:10:22/

Płatnik składek (...) spółka z o.o. zgłosił I. G. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownika od 1.04.2020 r. Płatnik dokonał zgłoszenia ww. do ubezpieczeń w dniu 14.05.2020 r. tj. po ustawowym termie. Płatnik składek nie dokonał wyrejestrowania ww. z ubezpieczeń. (...) spółka z o.o. przekazał za I. G. dokumenty rozliczeniowe, w których wykazał w 04/2020 r. wymiar czasu pracy 8/10 etatu oraz od 05/2020 r. do 10/2020 r. pełen wymiar czasu pracy. Obliczył i rozliczył za ww. składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstaw wymiaru za 04/2020 r. - 0,00 zł, 05/2020 r. - 8408,00 zł, 06/2020 r. - 8408,00 zł, od 07/2020 r. do 07/2021 r. - 10510,00 zł.

/ bezsporne; dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 8 w aktach ZUS dot. I. G., dane ubezpieczonego o podstawach wymiaru składek k. 4-6 w aktach ZUS dot. I. G., dane o pobranych świadczeniach i przerwach w zatrudnieniu ubezpieczonego k. 2 akt ZUS dot. I. G., zestawienie pracowników płatnika k. 265/

Płatnik sporządził dokumentację osobową zainteresowanej, w której znalazło się między innymi orzeczenie lekarskie o jej zdolności do pracy na powierzonym stanowisku pracy (...) z 31.03.2020 r.

/ bezsporne, dokumentacja osobowa w aktach osobowych załączonych do k. 62, dokumenty z akt osobowych k. 5-15 akt VIII U2763/21, listy płac k. 68-70/

Spółka (...) spółka z o.o. z tytułu prowadzonej działalności:

- w 2018 r. miała przychód 51 540 zł stratę 69 080,74 zł

- w 2019 r. przychód 297 511,06 zł stratę 200 658,10 zł

- w 2020 r. przychód 2 991 810 zł stratę 513 889,79 zł

- w 2022 r. przychód 7 446.902,85

/ zestawienie pismo k. 79-81; sprawozdanie finansowe za 2019 r. k.113-113 v, zestawienie przychodów i kosztów za 2022 r. k. 271, sprawozdanie finansowe za 2020 r. złożone w KRS 22.04.2022 r. k. 1801-1812/

Płatnik formalnie zatrudniał:

- w 2019 r. od grudnia 2 pracowników oraz 1 na zlecenie,

- w 2020 r. 4 pracowników i 1 pracownika na zlecenie w styczniu i lutym,

/ zestawienie pismo k. 79-81/

Płatnik posiada zadłużenie z tytułu składek obecnie w wysokości - 61 386,16 zł

/ bezsporne zestawienie k 1828/

Od 29 kwietnia do 31 lipca 2020 r. przedsiębiorcy mieli możliwość wystąpienia o wsparcie w ramach uruchomionego przez rząd programu Tarcza antykryzysowa - Tarcza F. 1.0 finansowanego i realizowanego przez (...) SA ( (...)). Aby uzyskać takie wsparcie przedsiębiorca musiał udowodnić m.in, że na dzień 31.12.2019 r. zatrudniał co najmniej jednego pracownika na podstawie umowy o pracę. Wysokość wsparcia zależała m.in. od wielkości zatrudnienia. Aby subwencja była bezzwrotna w wysokości 75 % kwoty subwencji, należało prowadzić działalność gospodarczą przez okres 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji, utrzymać co najmniej 100% zatrudnienia oraz wykazać stratę gotówkową na sprzedaży większą niż 25 % wartości subwencji

/ fakty znane notoryjnie/

Proces realizacji Tarczy Finansowej 1.0 rozpoczął się po 29 kwietnia 2020 r. Przedsiębiorca, który chciał skorzystać z subwencji musiał posiadać status pracodawcy na 31 grudnia 2019 r.

/ fakt znany notoryjnie/

(...) spółka z o.o. uzyskał pomoc publiczną finansową na łączną kwotę 203 254,38 zł

- z (...), na podstawie art. 21 a ust 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 o systemie instytucji rozwoju w dniu 8.07.2020, na łączną kwotę 144 000,00 zł - pomoc rekompensującą negatywne konsekwencje ekonomiczne związane z (...) 19 udzielaną w ramach limitu 800 tyś. euro /1,8 mln euro na przedsiębiorcę -przy czym pierwszy wniosek w tym przedmiocie złożono w dniu 12.06.2020 r./

- z ZUS, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych 54 254,38 zł, rozłożenie na raty opłat składek wpłat , pomoc de minimis,

- pożyczkę bezzwrotną z Powiatowego Urzędu Pracy w wysokości 5000 zł na pokrycie bieżących kosztów, na podstawie art. 15 zzd ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19

/ lista przypadków pomocy publicznej uzyskanej przez beneficjenta k. 1 akt ZUS dot. M. D. (1), pismo płatnika z akt sprawy VIII U 2775/21 k. 135-136, pismo PUP w Ł. z akt sprawy VIII U 2775/21 k. 141 dokumentacja z (...) związana z udzieleniem płatnikowi pomocy z akt sprawy VIII U 2775/21 k. 142-177, zestawienie przypadków pomocy publicznej k. 181/

Postanowieniem z dnia 14 października 2022 roku w sprawie VIII U 2775/21, w związku z odwołaniem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. od decyzji numer (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z dnia 16 września 2021 roku ( znak (...)- (...)) stwierdzającej niepodleganie przez L. Z. ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u odwołującego w okresie od 16.12.2019 do 31.01.2020, Sąd umorzył postępowanie w sprawie, na podstawie art. 355 kpc, w związku z art. 203 kpc. Analogiczna sytuacja miała miejsce w stosunku do jeszcze jednego pracownika.

/ bezsporne, dokumenty z akt sprawy VIII U 2775/21 k. 130-178/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, aktach organu rentowego, a także w oparciu o zeznania świadka E. F., częściowo w oparciu o zeznania zainteresowanej I. G. i płatnika. Zainteresowani: M. D. (1), M. K., P. K. pomimo prawidłowego wezwania nie stawili się na żaden termin rozprawy, nie zajęli stanowiska w procesie i nie złożyli zeznań. Czyniąc ustalenia Sąd miał na uwadze wyjaśnienia, jakie w postępowaniu przed ZUS złożył zainteresowany P. K., gdyż te - co do sposobu wykonywania przez niego czynności na rzecz płatnika, nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd, jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom płatnika oraz zainteresowanej I. G. w zakresie, w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń.

Sąd uznał, iż ich zeznania wskazujące, że zawarte między płatnikiem a M. K., M. D. (1) i P. K. umowy o pracę były faktycznie realizowane nie są wiarygodne, bowiem nie znajdują potwierdzenia w pozostałym dostępnym materiale dowodowym o czym poniżej.

W pierwszej kolejności odnosząc się do przedłożonej w sprawie dokumentacji wskazać należy, iż dokumentacja kadrowa zaoferowana w procesie potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. W ocenie Sądu załączona dokumentacja osobowa ww. zainteresowanych jest przejawem formalnego zadośćuczynienia obowiązkowi płatnika jako pracodawcy, natomiast nie przesądza o tym, że praca na warunkach umowy o pracę była przez tych zainteresowanych faktycznie wykonywana. Jednocześnie wskazać należy na kolejne okoliczności, które nakazują zakwestionować istnienie stosunku pracy co do tych zainteresowanych.

W odniesieniu do M. D. (1) Sąd dostrzega, iż I. G. zeznała, że wykonując obowiązki służbowe miała kontakt z ww. zaineresowaną, która wykonywała sprawy administracyjne w biurze na ul. (...) w W.. Jednakże z jej zeznań nie wynika czy ww. wykonywała tę pracę stale, w określonych godzinach, w warunkach podporządkowania. Podkreślić należy, co wynikało z zeznań płatnika, iż we wskazanym biurze przebywały też osoby współpracujące z płatnikiem na zasadach B2B. Z faktu przebywania ww. w biurze nie sposób więc wyprowadzić jakiegokolwiek wniosku co do charakteru jej pracy. Nie należy też pomijać, iż we wskazanym okresie M. D. (2) była jednocześnie zgłoszona do ubezpieczeń z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, co nie powinno mieć miejsca, gdyby miała ważny tytuł do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia. Podkreślić należy też, iż w świetle zeznań płatnika, M. D. (1) miała być w zakresie czynności oddelegowana do prac administracyjnych w spółce (...) z ramienia spółki płatnika, za co (...) miał wystawiać tej spółce faktury. Jednakże w procesie nie zaoferowano żadnych tego rodzaju dokumentów potwierdzających taki charakter pracy ww. Nie wiadomo więc jakie czynności, na rzecz jakiego podmiotu i na jakich zasadach ww. wykonywała. Sąd uznał zatem, iż twierdzenia płatnika i zainteresowanej I. G. co wykonywania pracy na warunkach umowy o pracę przez M. D. (1) pozostają gołosłownymi. Podnieść także należy, na co słusznie wskazywał ZUS, iż ww. została zgłoszona do ubezpieczeń jako pracownik znacząco po terminie (9.06.2020r.) podczas, gdy miała być zatrudniona od 30.04.2020 r. To co zaś przekonuje Sąd, iż zgłoszenie z datą wsteczną miało w tym przypadku charakter fikcyjny to okoliczność, iż wypłaty wynagrodzenia na konto ww. dokonano dopiero w sierpniu 2020 r., czyli już po złożeniu przez płatnika pierwszego wniosku do (...) w czerwcu 2020 r., zaś umowa miała wiązać strony od końca kwietnia 2020 r.

Sąd przy tym za niewiarygodne uznaje twierdzenia płatnika, iż we wszystkich wypadkach za opóźnienie w zgłoszeniu do ubezpieczeń pracowników, jak i płatnika, ponosi tylko i wyłącznie obsługujące płatnika Biuro E. F.. Nie należy pomijać, iż postępowanie karne wszczęte z inicjatywy płatnika przeciwko ww. zostało prawomocnie umorzone, a w świetle stanowiska Prokuratury nie było żadnych przeszkód w tym, by płatnik swobodnie dysponował powierzoną temu podmiotowi dokumentacją.

W odniesieniu do M. K. płatnik zeznawał, iż ww. miała być zatrudniona w kontekście wsparcia prawnego, do jej zadań miało należeć przyjmowanie korespondencji z urzędów, sądów, przygotowywania draftów umów z partnerami handlowymi, z firmami i dostawcami. Przy czym jednocześnie ww. podkreślał, iż zainteresowana współpracowała ze spółką od początku jej istnienia i nie umiał wyjaśnić dlaczego i w jakich okolicznościach zdecydowano się na zwarcie z nią umowy o pracę. Na to, że zainteresowana M. K. miała zajmować się sprawami prawnymi w spółce zeznawała też I. G., jednakże nie umiała określić kiedy ww. pracowała i podkreślała, że kontakt z nią był sporadyczny. Wskazać również należy, iż z przedstawionej w procesie korespondencji mailowej k. 727- 741 wynika, iż ww. faktycznie w dniach 8.11.16/03.2021 , 14 i 27/05, oraz 19.10.2021 kontaktowała się i korespondowała z przedstawicielami UŁ w przedmiocie realizacji projektu dla (...) . Nie należy jednak pomijać, że zgłoszony w ZUS okres urlopu bezpłatnego i nieobecności z tego tytułu przypadał na 1.08.2020 - 31.12.2020 , 1.02.2021 -30.04.2021 , 1.06.2021 -31.07.2021r., a z dniem 31.07.2021r. jej stosunek pracy miał zostać rozwiązany. Zatem z całokształtu powyższego wynika, iż aktywność ten zainteresowanej na rzecz spółki nie była związana z formalnie zawartą umową nazwaną umową o pracę i była od niej oderwana. Nie należy też pomijać, iż ww. była pełnomocnikiem płatnika już od dnia 8.10.2018 r., uprawnionym do reprezentowania spółki we wszystkich sprawach o wpis do KRS. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie jest jasnym też na czym konkretnie praca ww. polegała, jakie zadania i kiedy powierzono zainteresowanej, jak była ona z nich rozliczana, w jakich godzinach pracę wykonywała oraz czy składała się ona faktycznie na pełen wymiar. Niejasnym jest też czy współpraca miała charakter stały w kwestionowanym okresie, skoro ww. w przeważającym okresie czasu korzystała z urlopu bezpłatnego. Nadto warto podkreślić, iż wystawione zainteresowanej przez wnioskującą spółkę , wskazuje że rzekoma współpraca miała mieć miejsce tylko w maju 2020r., gdyż w pozostałych okresach M. K. przebywała na urlopach bezpłatnych. Wątpliwym jest też ekonomiczne uzasadnienie utrzymywania zatrudnienia pracownika, który z różnych względów nie chce świadczyć pracy i w przytłaczającym okresie korzysta z urlopu bezpłatnego, zresztą za zgodą pracodawcy. W końcu wątpliwym jest odpłatny charakter pracy zainteresowanej. W procesie przedstawiono co prawda listy płac i twierdzono, iż wypłacono jej wynagrodzenie w gotówce, lecz powyższe nie zostało potwierdzone jakimkolwiek innym dowodem. Biorąc pod uwagę powyższe oraz to, że zgłoszenie zainteresowanej do ubezpieczeń od 1.04.2020 nastąpiło po terminie w dniu 30.06.2020, kiedy korzystała już z urlopu bezpłatnego, wskazuje, iż jej zatrudnienia miało charakter fikcyjny, celem uzyskania świadczeń z (...). Tym samym czyni to zeznania I. G. i R. Z. (3), co do faktycznego zatrudnienia M. K. w oparciu o stosunek pracy, niewiarygodnymi.

W odniesieniu do P. K. podnieść należy, iż zeznania płatnika R. Z. (1) co do tego że ww. świadczył pracę na warunkach umowy o pracę w okresie od 16.12.2019r. -31.01.2020 r. są wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony utrzymywał on, zgodnie ze stanowiskiem przejętym w procesie, że stosunek pracy istniał z drugiej wskazywał, iż nie wie dlaczego zatrudniono go w oparciu o wskazaną podstawę. Ze złożonych przez płatnika zeznań wynika, że generalnie współpraca z P. K., który był założycielem i udziałowcem spółki (...), jedynego właściciela płatnika, opierała się na zasadach B2B. P. K. współpracował z (...) od samego początku istnienia spółki, także w ramach współpracy z (...) świadczył swoje usługi jako firma, również dla innych podmiotów. Z tego względu jego twierdzenia, co do istnienia stosunku pracy między stronami, uznać należy za niewiarygodne.

W ocenie Sądu już z tytułu samych powiązań osobistych i kapitałowych między spółkami trudno uznać, iż zainteresowany, będący znaczącym udziałowcem (...) L. (...), członkiem jej zarządu, wykonywał pracę podporządkowaną (...) spółce z o.o., która w całości była własnością (...). Poza tym jak wskazywał płatnik, (...) nie zatrudniała pracowników na stanowiskach IT, na jakim miał być zatrudniony zainteresowany P. K. w spornym okresie, a ich wyszukiwała. Ponadto to P. K. miał w spółce (...) odpowiadać za weryfikację osób zatrudnionych na tych stanowiskach dla klientów. Znamiennym jest też, że zainteresowany składając wyjaśnienia w ZUS i twierdząc, że umowę o pracę wykonywał, podnosił jednocześnie, że nie był rozliczany z godzin pracy, a wyłącznie jej efektów. Jak twierdził współpraca ze spółka ustała, gdy wykonał pracę, na którą był umówiony. W ocenie Sądu powyższe jasno wskazuje, że we wzajemnych relacjach ze spółką, w przypadku zainteresowanego, brak było podporządkowania pracowniczego, a liczył się przede wszystkim efekt pracy, a nie staranne działanie i stałe wykonywanie określonej pracy pod kierownictwem. Podnieść również należy, iż także w przypadku P. K. brak jest jednoznacznych dowodów na wypłatę mu wynagrodzenia - dostępnymi są tylko listy płac bez jego podpisu. Nie należy też pomijać, iż ww. w całym spornym okresie prowadził indywidualną działalność gospodarczą i z tego tytułu nie wyrejestrował się z ubezpieczeń, pomimo rzekomego zawarcia umowy o pracę. Istotnym jest też, że faktu zatrudnienia P. K. od grudnia 2019 r. - co było wymogiem otrzymania wsparcia przez płatnika z (...) nie potwierdza sprawozdanie finansowe spółki za rok 2019 r. (k 113-113 v.), gdzie wprost wskazano, iż spółka w tym okresie nie zatrudniała pracowników. Także rozliczając się z Urzędem Skarbowym płatnik nie wskazywał na zatrudnienie pracowników w 2019 r. Spółka nie opłacała zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, jak również nie złożyła deklaracji PIT 4R za 2019 r.

Wskazać należy iż zatrudnienia P. K. w oparciu o umowę o pracę nie potwierdzają zeznania I. G.. Ww. potwierdziła współpracę płatnika z P. K. , jednak przyznała, iż sama z nim nie współpracowała . Uznać zatem należy, że nie miała żadnej wiedzy co do charakteru zatrudnienia zainteresowanego.

W odniesieniu do I. G. organ rentowy utrzymywał, iż zgłoszenie ww. do ubezpieczeń było pozorne, a zainteresowana I. G. była w rzeczywistości członkiem zespołu (...) i z tego tytułu podejmowała czynności w zakresie obsługi HR oraz czynności w ramach projektu dla (...). Zdaniem Sądu twierdzenia te nie mają oparcia w zaoferowanym w sprawie materiale dowodowym.

Przede wszystkim wskazać należy, iż Spółka (...) nie zatrudniała nigdy żadnych pracowników. Zainteresowana, w świetle złożonych przez nią zeznań i zeznań R. Z. (1) - nie podważonych w tym zakresie przez organ rentowy- na polecenie płatnika i pod jego kontrolą wykonywała różne czynności związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą w zakresie HR, na rzecz różnych klientów oraz powiązanych z wnioskodawcą osobowo i kapitałowo spółek, w tym (...) L. (...). Za czynności wykonywane przez zainteresowaną na rzecz różnych spółek (...) wystawiał tym podmiotom faktury, a sam opłacał wynagrodzenie zainteresowanej. Fakt tego, iż (...) był usługodawcą dla (...), wynika z przedstawionego w procesie zestawienia kontrahentów tego podmiotu. Fakt wykonywania czynności na rzecz różnych podmiotów na polecenie płatnika potwierdza zaś istnienie, w przypadku zainteresowanej, pracy podporządkowanej. Zgromadzona w procesie korespondencja mailowa, w tym z uczelniami UŁ i WAT, jednoznacznie potwierdza natomiast, iż zainteresowana w istocie była zaangażowana w prace nad projektem dla (...) z ramienia (...), a nie spółki (...). To bowiem niewątpliwie płatnik, a nie A., przy współpracy z uczelniami realizował projekt badawczy i to on a nie A. występował z wnioskiem do (...) o jego finasowanie. Sąd przy tym zauważa, iż zainteresowana była w istocie wymieniana jako członek zespołu (...) na stronie internetowej spółki i w kontaktach z klientami czy uczelniami posługiwała się też, oprócz maila z logotypem (...), również mailem z logotypem A. L. (...). Niewątpliwie jednak powyższe znajduje logiczne wytłumaczenie we wzajemnych powiazaniach spółek i poleceniach przełożonego działania na rzecz określonego podmiotu. Przy tym, oczywistym jest i wynika to wprost ze zgromadzonej dokumentacji, że projekt badawczy, w który była zaangażowana zainteresowana, realizowany był przez jej pracodawcę (...), a nie A.. W końcu podkreślenia wymaga, iż współpraca między stronami jest nadal stale kontynuowana.

W świetle dostępnych potwierdzeń przelewów wynagrodzenia za pracę, I. G. pierwsze świadczenie z tego tytułu otrzymała już w dniu 11.05.2020 r., a zatem jeszcze przed złożeniem przez spółkę wniosku do (...) i otrzymuje je nadal systematycznie. W 2021 r. płatnik opłacił w Urzędzie Skarbowym zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych - złożył deklarację PIT 4R za 1 pracownika, co wskazuje na dalszą potrzebę utrzymania zatrudnienia zainteresowanej, w odróżnieniu od zatrudnień pozostałych zainteresowanych kwestionowanych w procesie. Wszystko powyższe pozwala na stwierdzenie, iż zgłoszenie I. G. do ubezpieczeń, co prawda nieco spóźnione, nie było jednak fikcyjne.

Czyniąc ustalenia Sąd, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 kpc, pominął wniosek organu rentowego o zwrócenie się do P. K. i M. D. (1) o przysłanie pełnej książki przychodów i rozchodów za lata 2019-2020 na fakt z jakimi podmiotami współpracowali, z czego uzyskiwali przychody, wniosek o zobowiązanie płatnika i (...) L. (...) do złożenia wyciągów ze wszystkich kont bankowych za lata 2019 -2021 na fakt przepływów finansowych między tymi podmiotami, jak również w jakich okresach z kim współpracowali, komu wypłacali wynagrodzenia i z jakiego tytułu, jako zmierzające wyłącznie do przedłużania postępowania. Podnieść należy, iż ustalenie okoliczności stricte z jakimi podmiotami współpracowali z tytułu prowadzonej przez nich dzielności P. K. i M. D. (1) leży poza przedmiotem zainteresowania niniejszego postępowania, które odnosi się do kwestii ich podlegania ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia w (...). W ocenie Sądu materiał zgromadzony w procesie był wystarczający dla oceny wskazanej spornej okoliczności. Ponadto kwestia współpracy P. K. z różnymi podmiotami, w tym (...) L. (...), nie była kwestionowana.

Zaś co do wniosku o zobowiązanie płatnika i (...) L. (...) do złożenia wyciągów ze wszystkich kont bankowych za lata 2019 -2021 na fakt przepływów finansowych między tymi podmiotami, jak również w jakich okresach z kim współpracowali, komu wypłacali wynagrodzenia i z jakiego tytułu, podnieść należy, iż dostępnymi były listy kontrahentów obu tych spółek, pozwalające w dostateczny sposób ustalić ich wzajemne przepływy finansowe i podmioty z nimi współpracujące. Zatem powielanie tego dowodu było bezcelowe.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Jedynie odwołanie w odniesieniu do decyzji dotyczącej I. G. zasługuje na uwzględnienie, w pozostałym zakresie odwołania jako niezasadne podlegają oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 t.j.) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika, na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art.22 k.p. (wyrok SN z 13.07.2005 r., (...) UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W nawiązaniu do przepisu kodeksu pracy w literaturze i judykaturze z zakresu prawa pracy przyjęto wykładnię pojęcia „praca” z art. 22 § 1 k.p. rozumianego jako działalność:

1) zarobkowa (tj. wykonywana za wynagrodzeniem);

2) wykonywana przez pracownika osobiście;

3) mająca charakter powtarzalny, wykonywana na ogół codziennie, ewentualnie

– w dłuższych odstępach czasu, nie będąca więc jednorazowym wytworem

4) wykonywana na ryzyko pracodawcy, który na ogół dostarcza pracownikowi narzędzi do wykonywania pracy, ale też ponosi ujemne konsekwencje niezawinionych błędów popełnianych przez pracownika (tzw. ryzyko osobowe), jak również ponosi ryzyko gospodarcze i ekonomiczne związane z prowadzoną działalnością (na ogół jest to działalność gospodarcza) – musi więc np. płacić pracownikom za niezawinione przez nich przestoje, wypłacać odprawy w przypadku likwidacji stanowisk pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników itp.;

5) wykonywana pod kierownictwem pracodawcy.

Najważniejszą cechą charakteryzującą pracę świadczoną w ramach stosunku pracy jest jej podporządkowanie. Została ona wyrażona w przepisie art. 22 § 1 k.p. przede wszystkim za pomocą parametru "kierownictwa pracodawcy". Ponadto ustawodawca wskazał na dodatkowy element, jakim jest wyznaczenie przez pracodawcę miejsca i czasu świadczenia pracy. Można więc przyjąć, że zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy podporządkowanej oznacza poddanie się przez niego kierownictwu pracodawcy. Granice owego kierownictwa (podporządkowania) wyznacza umówiony rodzaj pracy. Istotą kierownictwa pracodawcy jest prawo wydawania pracownikowi wiążących poleceń. Jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych - poza sumiennym i starannym wykonywaniem pracy - jest oczywiście stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą umówionej pracy i nie są sprzeczne z prawem (art. 100 § 1 k.p.). Pracowniczego podporządkowania nie można utożsamiać z permanentnym nadzorem (obserwacją) przełożonego nad sposobem czy też właściwym tempem wykonywanych czynności. Wystarczy bowiem wskazanie zadania i zakreślenie terminu jego wykonania, a następnie kontrola jakości i terminowości wykonanej pracy. Istotne natomiast jest to, że pracownik nie ma samodzielności w określaniu bieżących zadań, ponieważ to należy do sfery pracodawcy organizującego proces pracy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt III AUa 1656/15).

K. cech z art. 22 § 1 KP odbywa się metodą typologiczną. Sąd ocenia, czy zebrane dowody ujawniają właściwości świadczenia pracy. W sytuacji, gdy dostrzega atypowe formy wykonywania pracy (brak podporządkowania, ciągłości świadczenia pracy), to zanegowanie tytułu pracowniczego ubezpieczenia nie tylko nie sprzeciwia się prawu, ale odpowiada jego treści. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 lutego 2022 r., (...) 484/21/

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251, wyrok SA w Lublinie z 17.01.2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...), wyrok SN z 18.10.2005 r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 – 16/251/.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy wskazywał, że zawarte między zainteresowanymi

M. K., M. D. (1), P. K., I. G., a płatnikiem składek (...) spółką z o.o. umowy o pracę, zostały zawarte dla pozoru i jako taka są nieważne. A zatem z tytułu zawartej umowy o pracę ww. nie podlegają ubezpieczeniom społecznym w spornych okresach jako pracownicy. W ocenie organu umowy zostały zawarte z datą wsteczną, w celu spełnienia warunków otrzymania przez płatnika składek, odpowiednio wysokich subwencji z (...) Funduszu (...).

Zadaniem Sądu było zatem rozważenie, czy w istocie kwestionowane umowy powinny zostać uznane za pozorne, zgodnie z powołanym przez ZUS w zaskarżonych decyzjach decyzji art. 83 § 1 k.c., czy też zgłoszenie zainteresowanych do ubezpieczeń, jak podnosi odwołujący płatnik, miało jednak realne odzwierciedlenie w zaistniałym stanie faktycznym – tj. w wykonywaniu przez M. K., M. D. (1), P. K. I. G. obowiązków wynikających z umowy o pracę.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę świadczy o pozorności stosunku pracy w rozumieniu art. 83 KC oraz o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Jednocześnie nie można stwierdzić pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, w sytuacji, gdy pracownik podjął pracę i ją rzeczywiście wykonywał, a pracodawca pracę tę przyjmował. Innymi słowy to nie cel zawarcia umowy o pracę, a jej rzeczywiste wykonywanie determinuje istnienie stosunku pracy. /Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 września 2022 r., VII U 4369/19/

Pozorność umowy o pracę zachodzi tylko wówczas, gdy strony formalnie łączą się więzią pracowniczą, jednak od samego początku nie mają one zamiaru jej realizować albo gdy deklarują, że łączy je umowa o pracę, a faktycznie realizują inny wzorzec umowny, np. umowę zlecenia. Reasumując, znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi./Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22/ Pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w zw. z art. 300 KP) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2021 r., III AUa 1713/21/

Nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Zarazem jednak nie wystarcza jakakolwiek praca, gdyż znaczenie ma dopiero praca przewidziana dla stosunku pracy, a nie stanowią takiej pracy czynności faktyczne pozorujące realizację umowy o pracę. Okoliczność, że odwołująca została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na 1/4 etatu, nie przesądza o tym, że nie mogła „pozorować” realizacji czynności pracowniczych na rzecz innego podmiotu i z tego tytułu uzyskać prawo do świadczeń. Pozorność umowy o pracę zachodzi także wówczas, gdy praca nie jest realizowana w warunkach zatrudnienia pracowniczego (art. 22 § 1 KP). Przy dokonywaniu oceny charakteru łączącego strony stosunku prawnego w postępowaniach dotyczących ubezpieczeń społecznych bierze się pod uwagę również takie czynniki jak: charakter prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, jakie jest zapotrzebowanie pracodawcy na zatrudnienie pracownika na danym stanowisku, jakie są dochody pracodawcy, jakie braki występują w dokumentacji pracowniczej, jak ta dokumentacja jest prowadzona, czy pracodawca zatrudniał wcześniej lub później pracownika na danym stanowisku. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 czerwca 2022 r., III AUa 62/21/

Pozorność umowy o pracę zachodzi tylko wówczas, gdy strony formalnie łączą się więzią pracowniczą, jednak od samego początku nie mają one zamiaru jej realizować albo gdy deklarują, że łączy je umowa o pracę, a faktycznie realizują inny wzorzec umowny (np. umowę zlecenia). Reasumując, znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi. W rezultacie oczywiste jest to, że realizowanie innej pracy niż umówiona oraz wypłacanie wynagrodzenia według umowy, a nie odpowiadające pracy wykonanej nie świadczą o pozorności umowy o pracę. Pozorność w rozumieniu art. 83 § 1 k.c. inaczej można określić jako maskaradę. Strony już na etapie umawiania się wiedzą i godzą się, że nie będą realizować umowy o pracę (praca nie będzie wykonywana albo wprawdzie będzie realizowana, ale faktycznie w ramach innej więzi prawnej), a mimo to deklarują przez zawarcie stosunku pracy i głoszą na zewnątrz, że występują jako pracownik i pracodawca. W przypadku różnic między rodzajem pracy umówionej i realizowanej maskarada tego rodzaju nie występuje. Strony realizując model pracowniczy mogą zmieniać przedmiot postanowień umownych – również co do rodzaju pracy i wynagrodzenia, a zamiany te nie zmieniają oceny, że dochodzi do realizacji zobowiązania według wzorca z art. 22 § 1 k.p. (postanowienie Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2021 r., (...) 23/21). W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie o sygn. akt (...) UK 43/10 (Lex nr 619658) wskazano, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy.

Pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania. Podporządkowanie jest jedną z najistotniejszych cech stosunku pracy. Jej brak jest wystarczający do uznania, że wykonywana praca nie jest świadczona w ramach stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 8 lipca 2009 r., (...) UK 43/09, LEX nr 529772).

Jasne przy tym jest, że cechy podporządkowania pracowniczego mogą być w określonym zakresie charakterystyczne również dla zobowiązań cywilnoprawnych, a nadto, że mogą występować z różnym nasileniem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2003 r., (...) PK 466/02 Pr. Pracy 2004, nr 3, s. 35). Dlatego zasadne jest rozważenie reguły umożliwiającej rozróżnienie, czy dany stan faktyczny charakteryzuje się podporządkowaniem pracowniczym, czy też więź łącząca strony nosi znamiona innej zależności (zbliżonej do kierownictwa pracodawcy). Ma to znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę, że umowa mająca za przedmiot świadczenie pracy nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., (...) PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz.23. Z. K., Rodzaje kontraktów menedżerskich, (...) 1999, nr 7, s. 12).

Sprawia to, że kwalifikacji prawnej umów o świadczenie pracy (usług) można dokonywać jedynie metodą typologiczną, to jest przez rozpoznanie i wskazanie cech przeważających (dominujących). Nie można przy tym pominąć, że decydujące znaczenie w procesie rozróżniania charakteru stosunku prawnego łączącego strony ma sposób wykonywania umowy,

a w szczególności realizowanie przez kontrahentów – nawet wbrew postanowieniom umownym cech typowych dal danego stosunku (T. Romer, Prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2000, s.101, postanowienie Sądu Najwyższego z 13 listopada 2008 r., II UK 209/08, Lex nr 737398).

Zasada ta jest powszechnie uznawana i akceptowana w doktrynie oraz praktyce i w konsekwencji dla oceny zobowiązania pracowniczego drugoplanowe znaczenie ma nazwa umowy oraz deklarowana w chwili jej zawarcia treść. Ważne jest, w jaki sposób strony kształtują więź prawną w trakcie jej trwania. Zważywszy, że ustawodawca nie zdecydował się na wskazanie dla stosunku pracy elementów przedmiotowo istotnych, zrozumiałe jest, że klasyfikacja doniosłości cech charakterystycznych zobowiązania pracowniczego jest problematyczna. Mimo to za prawidłowy należy uznać pogląd podkreślający konieczność występowania kierownictwa pracodawcy w stosunkach pracy. Więź tą cechuje praca pod kierownictwem, które stanowi element sine qua non każdego zatrudnienia pracowniczego. Formułując tą tezę nie można pomijać, że kierownictwo pracodawcy w procesie rozróżniania reżimów umownych ma niewątpliwie pierwszoplanowe znaczenie. Jest tak dlatego, że nie występuje ono przy umowach cywilnoprawnych. Słuszne jest zatem stanowisko, zgodnie z którym kierownictwo pracodawcy jest jedyną cechą rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od umów cywilnoprawnych (Z. Hajn, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 16.12.1998 r., II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177).

Strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 czerwca 2022 r., III AUa 444/21/

Niewątpliwie również strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia, w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. Bezwzględnie bowiem ani treść lub cel stosunku prawnego nie mogą sprzeciwiać się właściwości (naturze) tego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 kwietnia 2021 r. III AUa 15/21 /

Podstawę prawną dla zawarcia umowy o pracę co już wspominano stanowi art. 22 § 1 KP. Zatem o tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. Należy zauważyć, że w przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie. Z ugruntowanego orzecznictwa wynika, że przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy / III AUa 62/21 - wyrok SA Poznań z dnia 30-06-2022 III AUa 23/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 20-10-2021 III AUa 396/20 - wyrok SA Szczecin z dnia 22-12-2020/ Pracodawca ma pełną swobodę w prowadzeniu działalności gospodarczej, tym bardziej w zatrudnianiu pracowników. Jednak ocena racjonalności jego postępowania (potrzeby zatrudnienia konkretnej osoby na konkretnym stanowisku i na określonych warunkach) ma wpływ na uznanie skuteczności zawartej umowy w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym takiej osoby. / (...) 7/21 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 04-02-2021/.

Co do zasady tylko ważny i realny tytuł, a nie jedynie deklarowany wywiera skutki w prawie ubezpieczeń. Umowa zawarta dla pozoru nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lutego 2022 r., III AUa 1145/21/

Każde postanowienie umowy o pracę, zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, należy ocenić jako nieważne wobec istnienia zamiaru obejścia prawa albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, wyrażającą się np. niegodziwością celu albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika dopuszczalność stosowania przez ZUS art. 58 KC oraz art. 83 § 1 KC do oceny ważności czynności prawnych w sferze prawa ubezpieczeń społecznych. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 stycznia 2022 r., (...) 557/21/

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że okoliczności rozpatrywanego przypadku ujawnione w procesie wskazują, że płatnik - powołując się na istnienie umowy o pracę w spornych okresach z M. K., M. D. (1) i P. K. - odnosi się do czynności pozornej bowiem umowy o pracę nie były faktycznie przez strony realizowane.

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności wskazać należy, iż w stosunku do M. K. zgromadzony w sprawie materiał nie pozwala nawet na ustalenie jakie stale czynności faktycznie podejmowała w spornym okresie i na jakich zasadach. Przy tym poza sporem pozostaje, iż ww. była pełnomocnikiem spółki upoważnionym we wszystkich sprawach o wpis do KRS i współpracowała ze spółką w kwestiach prawnych w praktyce od początku jej istnienia. Czyniła to jednak tylko wpadkowo, w zależności od potrzeb, co tłumaczyło jej pewną aktywność na rzecz spółki. Płatnik zeznając w procesie nie wyjaśnił jakie konkretnie okoliczności determinowane warunkami prowadzenia działalności gospodarczej zdecydowały o jej zatrudnieniu stricte w spornym okresie. Niejasnym jest kto kierował wówczas pracą tej zainteresowanej, wyznaczał jej zadania i rozliczał ją z ich wykonywania, co konkretnie i kiedy robiła. Jak wynika z korespondencji mailowej ww. kontaktowała się ona w kwestiach prawnych z kontrahentami płatnika z ramienia uczelni, współrealizującymi z płatnikiem projekt dla (...), jednak ten kontakt był zupełnie oderwany od zawartej umowy, przypadał też na okresy urlopu bezpłatnego i okres wykraczający poza ramy czasowe zawartej umowy. Nie można więc uznać, iż wskazana aktywność zainteresowanej na rzecz spółki była determinowana - miała miejsce, w ramach realizacji tej umowy. W końcu brak jednoznacznych dowodów potwierdzających stałość wykonywanej pracy, przy znaczących okresach urlopu bezpłatnego (praktycznie niemal przez cały okres zatrudnienia) i odpłatności pracy - brak dowodów jest bowiem w aktach dowodów na fakt wypłacenia wynagrodzenia zainteresowanej do ręki. W ocenie Sądu, na gruncie wskazanego przypadku, odwołujący powołując się na okoliczność udzielania przez ww. pomocy spółce w kwestiach prawnych np. co do zawieranych umów, usiłował wykreować taki stan faktyczny, który usprawiedliwiałby istnienie tytułu ubezpieczenia. Tymczasem czynności te były realizowane na niezmienionych zasadach od początku istnienia spółki bez stosunku pracy i nie na warunkach określonych w art. 22 kp. Sąd uznał zatem - co słusznie podnosił organ rentowy - iż etat M. K. stworzono w sposób fikcyjny, celem uzyskania świadczeń z (...), a wsteczne zgłoszenie jej do ubezpieczeń w dniu 30.06.2020 od 1.04.2020 r. miało pozorować istnienie stosunku pracy, gdyż to determinowało uzyskanie odpowiednio wysokiej subwencji ze środków publicznych.

W odniesieniu do M. D. (1), zdaniem Sądu Okręgowego, brak jest dowodów na wykonywanie przez nią pracy na warunkach określonych w art. 22 kp w spornym okresie od 30.04.2020 do 14.09.2020 r. Podnieść należy, iż płatnik i zainteresowana I. G. wskazywali, że ww. miała wykonywać prace administracyjne w biurze płatnika na ul. (...) w W.. Jednakże żaden inny dowód zaoferowany w procesie, faktu wykonywania tych prac nie potwierdza. Brak jest jakichkolwiek dokumentów z podpisem ww., bądź też korespondencji milowej, brak też dokumentów czy zeznań świadków mogących potwierdzać podejmowanie przez nią tych czynności. Nadto warto zwrócić uwagę również na rzekome oddelegowanie tej zainteresowanej do wykonywania prac w firmie (...) spółce z o.o. Tym samym Sąd doszedł do przekonania, iż M. D. (2) żadnej pracy na rzecz płatnika nie wykonywała. Ponadto nawet gdyby dojść do wniosków przeciwnych i uznać, iż zeznania I. G. i płatnika są wystarczające dla uznania aktywności zainteresowanej M. D. (1) na rzecz płatnika, brak podstaw do uznania, że praca ta była wykonywana w warunkach podporządkowania pracowniczego. Podkreślić należy, iż w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, nie sposób ustalić jaki był czas pracy ubezpieczonej, kiedy i jak była z niego i podejmowanych czynności rozliczna, czyje podlecenia realizowała. Sama ewentualna obecność w biurze ww. - o czym już wspominano i o czym zeznawała I. G. - nie może stanowić asumptu do uznania, iż M. D. (1) pracę w warunkach podporządkowania świadczyła zwłaszcza, że w biurze płatnika (w świetle jego słów) przebywały też osoby współpracujące ze spółką na zasadach B2B. Nadto należy podkreślić, że I. G. wykonywała swoją pracę głównie zdalnie, w biurze bywała 2-3 razy w miesiącu, a zatem jej zeznania w tym zakresie nie mogą potwierdzać wykonywania pracy przez zainteresowaną, w ramach podporządkowania pracowniczego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W końcu, co bezsporne, od 1.12.2019 do 20.10.2021 r. ww. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) przedmiotem, której była pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Wobec braku wyrejestrowania zainteresowanej z tych ubezpieczeń i przy braku dowodów na realizację umowy o pracę na rzecz płatnika uznać należy, że także w tym przypadku zgłoszenie M. D. (2) do ubezpieczeń 9.06.2020 z datą wsteczną od 30.04.2020, miało charakter fikcyjny, determinowany uzyskaniem wsparcia z (...). Zaznaczyć również należy, iż wynagrodzenie z tytułu zawarcia umowy o pracę po raz pierwszy przelano ww. dopiero 3.08.2020 r. podczas, gdy ta miała świadczyć pracę od 30.04.2020 r. Nadto przelew ten został zrealizowany na niecałe 2 tygodnie przed zakończeniem rzekomej współpracy.

Co do P. K. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż materiał zgromadzony w procesie pozwala na przyjęcie, że we wskazanym okresie mógł on pewne czynności na rzecz płatnika wykonywać. Jednakże dla stwierdzenia istnienia stosunku pracy nie wystarcza jakakolwiek praca, bowiem - co już podnoszono - znaczenie ma dopiero praca przewidziana dla stosunku pracy, a nie stanowią takiej pracy czynności faktyczne pozorujące realizację umowy o pracę. Podnieść należy, iż P. K. jako udziałowiec i członek zarządu (...) L. (...) (właściciela płatnika) mógł być osobiście zaangażowany w pracę na rzecz (...), gdyż to wpływało na jego osobiste interesy. Przy czym w świetle zebranego w procesie materiału dowodowego brak jest podstaw do uznania, by wykonywał na rzecz płatnika pracę podporządkowaną. Podkreślić należy, że sam R. Z. (1) nie wiedział i nie umiał wytłumaczyć w toku składanych przez siebie zeznań, dlaczego z P. K. zawarto umowę o pracę akurat w spornym okresie. Jak wskazywał płatnik, P. K. od początku był zaangażowany w sprawy spółki, przy czym odbywało się to na zasadach B2B (skrót z j. ang. business-to-business) tj. w oparciu o kontrakt cywilnoprawny zawarty między dwoma firmami - podmiotami gospodarczymi, których współpraca odbywa się na równych zasadach. W świetle zeznań E. F. zdarzało się, iż ww. wystawiał wcześniej rachunki za usługi na rzecz płatnika. Znamiennym jest też, że w całym spornym okresie P. K. prowadził indywidualną działalność gospodarczą i z tego tytułu nie wyrejestrował się z ubezpieczeń. W sprawie nie wykazano, iż nastąpiła jakakolwiek zmiana stosunków, która relację tę by zmieniała i taką zmianę usprawiedliwiała. Składając wyjaśnienia przed ZUS, opisując charakter swej pracy, P. K. podawał, iż pisał kod do oprogramowania na potrzeby spółki (w świetle wyjaśnień płatnika miał też weryfikować pod względem technicznym osoby zatrudnione na stanowisku IT dla zleceniodawców spółki) i w ramach tych czynności nie był rozliczany z godzin pracy, a wyłącznie jej efektów. Współpraca z spółką ustała, gdy wykonał pracę, na którą był umówiony. W tym stanie rzeczy kwestia podporządkowania pracowniczego jest fikcją, co wyłącza istnienie stosunku pracy. Brak jest też jednoznacznych dowodów na wypłatę mu wynagrodzenia - dostępnymi są tylko listy płac bez jego podpisu. Jeszcze raz podnieść należy, że faktu zatrudnienia P. K. od grudnia 2019 nie potwierdza też sprawozdanie finansowe spółki za rok 2019 r., gdzie wprost wskazano, iż spółka w tym okresie nie zatrudniała pracowników. Także rozliczając się z Urzędem Skarbowym płatnik nie wskazywał na zatrudnienie pracowników w 2019 r. Nadto spółka nie opłacała zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, jak również nie złożyła deklaracji PIT 4R za 2019 r. Tymczasem niespornym jest, iż wymogiem do otrzymania subwencji z (...) przez płatnika było między innymi posiadanie co najmniej jednego pracownika zatrudnionego na 31.12.2019 r., a jego brak blokował możliwość ubiegania się o wsparcie. Tym samym, zdaniem Sądu, płatnik i w tym przypadku usiłował wykreować taki stan fatyczny, który dostęp do tych środków by mu gwarantował. Sąd przy tym nie zapomina, że strony w ramach zasady swobody umów mogą ustalać wzajemne stosunki prawne, jednak zasadzie swobody zawieranych umów nie można przyznawać prymatu, w sytuacji gdy prowadzi ona do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa poprzez dowolne szafowanie umowami stanowiącymi tytuł ubezpieczeń społecznych. P. K. zarówno przed, jak i w spornym okresie, wykonywał czynności na rzecz spółki na analogicznych zasadach. W ocenie sądu twierdzenie, w tych okolicznościach faktycznych, że zainteresowany wykonywał w spornym okresie pracę podporządkowaną stricte kierownictwu płatnika jest co najmniej nadużyciem. Materiał zgromadzony w procesie nie pozwala na przyjęcie, że doszło w praktyce do zawarcia stosunku pracy i że miało to, jak w przypadku M. D. (1) i M. K., ekonomicznie i gospodarczo uzasadniony cel inny niż wykreowanie takiego stanu, który pozornie tylko usprawiedliwiałby istnienie pracowniczego tytułu do ubezpieczeń u płatnika i pozyskanie środków z (...) Funduszu (...).

W ocenie Sądu płatnik we wszystkich ww. przypadkach wykorzystał istniejące między stronami relacje, tak manipulując innymi czynnościami poprzez zgłoszenie zainteresowanych do ubezpieczeń z datą wsteczną, by wykreować pozorny, pracowniczy tytuł do ubezpieczeń w swojej firmie, który pozwalał mu z kolei na pozyskanie znacznych kwot dotacji. Przy czym do uznania, iż taki stan rzeczy miał miejsce dodatkowo przekonają Sąd takie okoliczności jak: pierwotny brak wskazania zatrudnienia w sprawozdaniu finansowym , brak opłacenia podatku dochodowego za pracowników za 2019 r. i opłacenie podatku za 2020 r. dopiero 31.08.2021, brak dowodów na wypłatę wynagrodzenia lub wypłacenie go dopiero po złożeniu wniosku o wsparcie w (...), niewiarygodne wyjaśnienia płatnika co do błędów w zakresie zgłoszenia płatnika i pracowników do ubezpieczeń wobec oczywistych błędów biura rachunkowego, oczywiście trudna ekonomicznie sytuacja finansowa płatnika, która jak się wydaje nie pozwalała na zatrudnienie w krótkim czasie kilku pracowników.

Sąd zważył, że celem czynności prawnej jest wykreowanie, zmiana lub zakończenie stosunku prawnego, czyli stworzenie nowych albo zmiana praw i obowiązków dla podmiotów prawa cywilnego. Pod pojęciem celu czynności prawnej rozumieć należy stan prawny, jaki powstanie po dokonaniu czynności, czyli prawa i obowiązki dla podmiotów prawa cywilnego, jakie wykreować ma czynność prawna w postaci tzw. dalszego skutku czynności. Niewątpliwie w rozpatrywanej sprawie w tych przypadkach zostały dokonane czynności mające na celu stworzenie pozoru umów o pracę i to następczo, z datą wsteczną. Podjęcie zatrudnienia przez zainteresowanych na warunkach umowy o pracę w rzeczywistości nie miało miejsca, bowiem sporne umowy o pracę zostały zawarta wyłącznie w celu spełnienia warunków otrzymania przez płatnika składek odpowiednio wysokiej subwencji z (...) Funduszu (...). Wymogiem do otrzymania ww. subwencji było między innymi posiadanie co najmniej jednego pracownika zatrudnionego na dzień 31 grudnia 2019 r., a jego brak blokował płatnikowi możliwość ubiegania się o wsparcie. Wysokość wsparcia zależała od ilości pracowników. Zgłoszenie wszystkich ww. zainteresowanych z datą wsteczną do ubezpieczeń, miało wpływ na otrzymaną pomoc z (...). Dzięki temu płatnik wykazał, że jest podmiotem zatrudniającym kilka osób. W ocenie sądu, w procesie nie została wykazana okoliczność, iż powyższe odzwierciedlało istniejący stan rzeczy. Wobec tego zaskarżone decyzje dotyczące zainteresowanych M. K., M. D. (1) i P. K. odpowiadają prawu.

Natomiast co do I. G. w ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zwłaszcza dostępnej korespondencji mailowej, istnienie stosunku pracy z ww. w okresie od 1.04.2020 r. nie może być kwestionowane. Sąd przyjął, że okoliczności sprawy wskazują, iż strony nie zawarły kwestionowanej umowy z datą wsteczną, umowa o pracę od wskazanej daty była i jest nadal faktycznie przez strony realizowana.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż materiał zgromadzony w procesie potwierdza, że płatnikowi – co wynikało z bieżącej potrzeby gospodarczej spowodowanej koniecznością obsługi klientów w zakresie HR - zależało na zatrudnieniu specjalisty w tym zakresie, w związku z tym prowadził z I. G. stosowne negocjacje w tym przedmiocie. W ich efekcie, wobec wcześniejszych zobowiązań zainteresowanej względem poprzedniego pracodawcy, do podpisania umowy o pracę z płatnikiem doszło dopiero 1.04.2020 r.. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego niewątpliwie można było ustalić zakres i charakter prac wykonywanych przez I. G. dla (...). W świetle zeznań stron, umowy oraz przedłożonych w sprawie dokumentów, w tym licznej korespondencji mailowej z kontrahentami płatnika, należało dojść do wniosku, iż w rzeczywistości umowa o pracę była realizowana i to płatnik przede wszystkim z niej korzystał, choć z jego ramienia zainteresowana występowała też w imieniu innych podmiotów. I. G. obsługiwała pod względem HR zleceniodawców płatnika, nadto brała aktywny udział w realizacji projektu dla (...) realizowanego przez płatnika i dwa ośrodki uniwersyteckie. Zainteresowana na polecenie płatnika wykonywała też czynności dla powiązanych z płatnikiem spółek (...) spółki z o.o. Pracowała więc niewątpliwie w warunkach podporządkowania, bo to płatnik decydował kiedy, jakie czynności, na rzecz którego podmiotu czy kontrahenta ma wykonać. Ponadto zatrudnienie to jest nadal kontynuowane, a płatnik systematycznie przekazuje ww. wynagrodzenie za pracę . Pierwszy przelew z tego tytułu miał miejsce 11.05.2020 r., a zatem jeszcze przed złożeniem wniosku do (...), co także potwierdza, iż zatrudnienie zainteresowanej nie było fikcyjne. Sąd zauważa przy tym, iż tak jak w przypadku pozostałych zainteresowanych, zgłoszenie I. G. do ubezpieczeń nastąpiło z przekroczeniem wymaganego do tego terminu. Jednakże w tym przypadku, w odróżnieniu od pozostałych zainteresowanych, umowa o pracę między stronami faktycznie była realizowana, a zaniedbania pracodawcy w terminowym przekazaniu dokumentów do biura rachunkowego nie mogą obciążać ubezpieczonej.

W konsekwencji Sąd nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego, że w przypadku I. G. doszło do zawarcia pozornej czynności prawnej, a zawarcie umowy o pracę od 1.04.2020 r. w rzeczywistości nie miało miejsca, gdyż jej podpisanie i zgłoszenie zainteresowanej do ubezpieczeń zostało dokonane wyłącznie dla stworzenia wrażenia spełnienia przez płatnika składek warunków otrzymania odpowiednio wysokiej subwencji z (...) Funduszu (...).

Na mocy art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń, a zatem ma prawo do kwestionowania podstaw ubezpieczenia, jako że rodzą one skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., (...) UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78, w którym stwierdził, iż na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli. Organ rentowy jest stroną postępowania, która, jak każda strona procesu, jest zobligowana do wykazania twierdzeń, z których wywodzi skutki prawne (art. 232 k.p.c.). W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c.), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową, w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji. (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 19.11.2013 r., III AUa 2476/12, opubl. LEX nr 1394193).

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy w odniesieniu do I. G. w żaden sposób nie udowodnił, iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę miała charakter pozorny – nie była realizowana w ogóle, bądź by czynności wykonywano na rzecz innego podmiotu. Zatem zaskarżona decyzja dotycząca I. G. nie mogła się ostać.

Mając wszystko powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 17.09.2021 w ten sposób, że uznał iż I. G., jako pracownik u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.04. 2020 r.

W pozostałym zakresie, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołania wnioskodawcy jako bezzasadne Sąd oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., rozliczając je między stronami. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika organu rentowego Sąd ustalił zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1935), natomiast pełnomocnika wnioskodawcy zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023 r., poz.1964).

Koszty zastępstwa procesowego w procesie wyniosły 720 zł ( 4 x 180). Organ rentowy wygrał sprawę w odniesieniu do 3 z 4 decyzji. W związku z tym koszty należne organowi rentowemu z tego tytułu wyniosły 540 zł, zaś wnioskodawca wygrał sprawę w odniesieniu do jednej decyzji, czyli jego należne koszty wyniosły 180 zł. Tym samym należało zasądzić od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę 360 zł.

Pełnomocnik zainteresowanej I. G. nie wnosiła o zasądzenie na jej rzecz kosztów od organu rentowego

J.L.