Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.10.2024 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)w Ł. określił wysokość miesięcznych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu, osiągniętego przez P. Z. z tytułu zatrudnienia jako pracownik na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. w miesiącach 02/ 2020 r. i 04/2020 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że praca wykonywana przez ubezpieczonego P. Z. w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika (...) Sp. z o.o., a ubezpieczony nie podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca u płatnika (...) Sp. z o.o. W rezultacie ubezpieczony pozostaje z płatnikiem (...) Sp. z o.o. w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie ubezpieczeniami społecznymi. Zdaniem Oddziału dokonane wypłaty dla P. Z. z tytułu wykonywania zawartych umów zlecenia z (...) Sp. z o.o., a realizowanych na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o., stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu umowy o pracę, gdyż są przychodem określonym w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497).

/decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., reprezentowana przez radcę prawnego. W złożonym odwołaniu, płatnik składek wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem pełnomocnika skarżącego, brak jest podstaw do przyjęcia, że (...) Sp. z o.o. korzystała z wymiernych rezultatów pracy swoich pracowników wykonywanych w ramach zlecenia, w sytuacji, gdy nie mogła prowadzić działalności, jaką prowadzi (...) Sp. z o.o., bo nie posiadała koncesji na taką działalność. (...) Spółka z o.o. prowadzi inną działalność, na którą koncesji nie miała (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. posiada, nie tylko koncesje na inny rodzaj działalności, ale posiada odrębną osobowość prawną i prowadziła sprzedaż przez swoje kanały dystrybucyjne. W konsekwencji nie można mówić o korzystaniu z rezultatu czyjeś pracy, jeżeli osoba ta świadczy usługi na rzecz podmiotu trzeciego, który w ramach swobody gospodarczej, prowadzi działalność koncesjonowaną przez dedykowane jej kanały dystrybucji. Bezpośrednim beneficjentem usług świadczonych przez osoby, z którymi (...) Spółka z o.o. zawarła umowy, jest właśnie ta spółka. (...) Sp. z o.o. nie czerpała dodatkowych korzyści ze sprzedaży napojów alkoholowych. Sprzedaż napojów alkoholowych do (...) Sp. z o.o. była normalną sprzedażą, jaką prowadziła w ramach obrotu hurtowego napojami alkoholowymi z wieloma podmiotami.

/odwołanie k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 29-31, /

Postanowieniem z dnia 21.05.2025 r. Sąd na podstawie art. 477 ¹¹§ 2 kpc powiadomił o toczącym się postępowaniu (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., informując o możliwości przystąpienia do sprawy w terminie 14 dni w charakterze zainteresowanego.

/ postanowienie protokół z rozprawy z dnia 21.05.2025 r. 00:17:51-00:26:21/

P. Z., prawidłowo poinformowany o terminach rozpraw, nie brał w nich udziału i nie zajął stanowiska w sprawie.

/bezsporne /

(...) Sp. z o.o. nie brała udziału w procesie.

/ bezsporne/

Na rozprawie w dniu 27.08.2025 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/stanowiska końcowe stron protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 r.00:36:52-00:43:39/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek - (...) Sp. z o.o. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 4 lutego 2002 r. pod numerem KRS (...). Zasadniczym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma swoją siedzibę w Ł., przy ul. (...). Posiada również Oddział w W., przy ul. (...).

/ bezsporne odpis z KRS (...) Sp. z o.o. – k.17-20/

(...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi.

/zezwolenia: Nr (...) z dnia 8 stycznia 2019 r., Nr (...) z dnia 11 stycznia 2021 r., Nr (...) z dnia 9 listopada 2023 r., Nr(...)nr rej(...) z dnia 19 lutego 2020 r., (...) nr rej (...)/2020, z dnia 1 lutego 2021 r.,(...) nr rej (...)/2022 z dnia 24 stycznia 2022 r., (...) nr rej (...)/2023 z dnia 14 lutego 2023 r. – k. 5-11/

(...) Sp. z o.o., została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 23 kwietnia 2001 r. pod numerem KRS (...). Przeważającym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma obecnie swoją siedzibę w W., przy ul. (...).

/bezsporne odpis (...) Sp. z o.o. k. 80-88, 116-123, protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33/

(...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych.

/zezwolenia: Nr 7340.I.22.C.2.15.2018 z dnia 12 października 2018 r., Nr 7340.I.22.B.2.14.2018 z dnia 12 października 2018 r., Nr 7340.10.2022 z dnia 11 października 2022 r., Nr 7340.11.2022 z dnia 11 października 2022 r. – k. 12-15/

Od 19 listopada 2009 r. (...) Sp. z o.o. była jedynym udziałowcem (...) Sp. z o.o. W dniu 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. została wykreślona jako udziałowiec (...) Sp. z o.o. i w miejsce spółki wpisany został F. M.. W dniu 10 marca 2021 r. w miejsce F. M. jako udziałowiec wpisany został M. W.. Następnie w dniu 7 listopada 2023 r. w miejsce M. W. jako udziałowiec wpisana została ponownie (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. jest jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. i ma w niej 100% udziałów.

/bezsporne, odpis (...) Sp. z o.o. k. 80-88, 116-123, protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33/

T. G. jest członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. Od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o.

/bezsporne odpis z (...) Sp. z o.o. – k.17-20, odpis (...) Sp. z o.o. k. 80-88, 116-123,protokół kontroli –płyta CD - k. 33/

Następnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. objęła A. R.. Pełni ją do chwili obecnej. Ponadto A. R. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o.

/bezsporne protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33 odpis (...) Sp. z o.o. k. 80-88, 116-123/

W/w spółki łączy umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowy o dostawy towarów według zleceń (...) Sp. z o.o. Usługi z tytułu zawartych umów o współpracę rozliczane są zgodnie z umowami i fakturami. Dostawa towarów rozliczana jest na podstawie zleceń otrzymanych od (...) Sp. z o.o. Faktury za usługi są wystawiane na podstawie usług wykonanych w danym okresie.

/bezsporne protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33, zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30//

Zgodnie z umową o prowadzeniu ksiąg rachunkowych z dnia 28 lutego 2020 r. (...) Sp. z o.o. zleciła (...) Sp. z o.o. prowadzenie usług księgowych, a także dokumentacji kadrowo - płacowej w biurze (...) Sp. z o.o. w W. przy ul. (...), przy użyciu systemu komputerowego (...) Sp. z o.o.

/bezsporne protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33/

W umowie z dnia 1 stycznia 2021 r. o odpłatne korzystanie z platformy internetowej wskazano, że (...) Sp. z o.o. oświadcza, że jest wyłącznym właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem (...)obejmującego wszelkie autorskie prawa majątkowe do oprogramowania wykorzystywanego na stronie, oznaczenie (...) oraz dwóch pracowników, zwanego dalej: Serwisem (§ 1 ust. 1 umowy). (...) Sp. z o.o. udziela (...) Sp. z o.o. wyłącznej licencji do korzystania z Serwisu obejmującego prawo do używania i pobierania pożytków z Serwisu wraz ze wszystkimi dobrami niezbędnymi do korzystania z Serwisu, w tym dostępem do mediów społecznościowych Serwisu (§ 1 ust. 2 umowy).

Ponadto, na podstawie w/w umowy (...) Sp. z o.o. , zobowiązała się płacić (...) Sp. z o.o. opłatę w wysokości 10% kwoty od zrealizowanych przychodów z tytułu sprzedaży internetowej przy wykorzystywaniu serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl (§ 4 umowy).

/bezsporne protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33/

Opłaty za odnowienie domeny (...) i (...) zostały dokonane przez (...) Sp. z o.o.

/ bezsporne, faktura k. 16/

(...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina na terenie całego Kraju wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli). (...) Sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem sklepu firmowego i sklepu internetowego. Sprzedaje alkohol, upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji).

/ oferta świąteczna 2023 r. -40, zeznania świadka D. J. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:35:56-00:43:15, zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30 zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42 /

(...) Sp. z o.o. nie posiada kas fiskalnych.

/ bezsporne/

Właścicielem towarów oferowanych przez w/w sklep internetowy był (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego dobrewino.pl. (...) Sp. z o.o. nie nabywała od (...) Sp. z o.o. towaru przed złożeniem zamówienia przez klientów, by następnie oferować go jako własny. Do sprzedaży towaru należącego do (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero wówczas, gdy klienci złożyli zamówienie w sklepie internetowym.

/protokół kontroli –płyta CD - k. 33/

(...) Sp. z o.o. zatrudnia około 80 pracowników na podstawie umowy o pracę i około 15 pracowników na podstawie umowy zlecenia. Natomiast(...). zatrudniała około 4 pracowników na podstawie umowy o pracę,. W spółce były zawierane również umowy zlecenia. Obecnie jest ich około 10-15.

/ zeznania świadka R. W. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:05:09-00:17:54 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30 zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42

P. Z. był zatrudniony na umowę o pracę w (...) Sp. z o.o. w pełnym wymiarze czasu pracy od. 4.03.2019 - 31.03.2020, 01.04.2020 - 30.06.2020, 01.07.2020 - 31.10.2021 na stanowisku przedstawiciela handlowego. Był odpowiedzialny za sprzedaż alkoholu, zbieranie zamówień od podmiotów mających koncesję na terenie województwa z. (...) . Obowiązywał go zadaniowy system pracy

/ bezsporne dokumentacja osobowa załączona do akt sprawy przy piśmie k. 111 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30, zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42 zeznania świadka R. W. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:05:09-00:17:54 /

(...) Sp. z o.o. wykorzystywała swoje kontakty do sprzedaży w (...) Sp. z o.o.

/zeznania świadka D. J. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:35:56-00:43:15 zeznania świadka M. Ś. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:50:08 - 01:00:51zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30, zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42/

W okresie obowiązywania umowy o współpracy, niektórzy ubezpieczeni, zatrudnieni przez płatnika składek (...) Sp. z o.o., na podstawie umowy o pracę, wykonywali, również, umowę zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o. Powyższa sytuacja dotyczyła większości handlowców, m.in. także ubezpieczonego .

/protokół kontroli –płyta CD - k. 33 umowa zlecenie k. 110 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30 zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42 zeznania świadka D. J. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:35:56-00:43:15 zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08 zeznania świadka M. Ś. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:50:08 - 01:00:51 , zeznania świadka R. W. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:05:09-00:17:54

P. Z. zawarł ze spółką (...) umowę nazwaną umową zlecenia z dnia 1.07.2019 w ramach której zobowiązał się do wykonywania usługi pośrednictwa sprzedaży towarów handlowych (...) sp zo.o. w okresie od 1.07.2019 do 30.06.2021. Wynagrodzenie z tego tytułu stanowił określony procent od wartości netto sprzedanych produktów.

/umowa zlecenie k. 110/

Z tytułu umowy zlecenia (...) Sp. z o.o. wypłaciła P. Z.:

- w lutym 2020 - 322,56 zł

- - w kwietniu 2020 - 416,13 zł

/ bezsporne/

Osoby takie jak P. Z. , były zgłaszane przez (...) Sp. z o.o. wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ równolegle posiadały tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wynikający z umów o pracę zawartych z (...) Sp. z o.o.

/bezsporne protokół kontroli ZUS płyta CD k. 33/

(...) Sp. z o.o. zawierali umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. tylko, gdy chcieli sprzedać towar klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji).

zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42 zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08 zeznania świadka M. Ś. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:50:08 - 01:00:51

(...) Sp. z o.o. ,zawierając umowę zlecenia ze spółką (...) Sp. z o.o. , nie przechodzili żadnego procesu rekrutacji. Otrzymywali umowę zlecenia, gdy udało im się zdobyć klienta indywidualnego lub u pracodawcy, w czasie spotkań handlowych, sugerowano im, iż w ramach tak zwartej - umowy - mogą dorobić. Umowy zlecenia były dobrowolne. Przy tym (...) Sp. z o.o. jako zleceniobiorców zatrudniała nie tylko pracowników płatnika.

zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30 zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08 zeznania świadka M. Ś. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:50:08 - 01:00:51 zeznania świadka R. W. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:05:09-00:17:54

Umowa zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. była wykonywana, przy okazji wykonywania umowy o pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

protokół kontroli –płyta CD - k. 33 zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30 zeznania świadka D. J. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:35:56-00:43:15 zeznania świadka G. S. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:43:15-00:50:08, zeznania świadka M. Ś. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:50:08 - 01:00:51

Osoby zaangażowane przez (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia miały być odpowiedzialne za sprzedaż towarów handlowych nabytych przede wszystkim od (...) Sp. z o.o.

/protokół kontroli –płyta CD - k. 33/

Osoby zaangażowane w (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. , korzystały ze sprzętu (...) Sp. z o.o. Nie otrzymywały żadnych narzędzi do pracy od (...) Sp. z o.o. Ubezpieczeni korzystali przy zamówieniach z jednego adresu e – mail.

/protokół kontroli –płyta CD - k. 33 /

W (...) Sp. z o.o. nie była prowadzona ewidencja czasu pracy z uwagi na zadaniowy czas pracy. Wysokość wynagrodzenia w (...) Sp. z o.o. była ustalana prowizyjnie od rozliczonych transakcji z kontrahentami. Rachunki rozliczające umowy zlecenia wystawiane były przez dział kadr (...) Sp. z o.o. dopiero z chwilą zapłaty faktury przez klienta.

zeznania w imieniu płatnika A. D. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:30:52-00:26:19 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:09:39-00:26:30

Biuro handlowe spółki (...) mieściło się w tym samym miejscu, co biuro handlowe (...) sp. z o.o. (ul. (...), (...)-(...) W.).

/protokół kontroli –płyta CD - k. 33/

Obie firmy mają swoje magazyny w W.. Wynajmują powierzchnię magazynową u tego samego przedstawiciela logistycznego. (...) Sp. z o.o. miała swoje magazyny, ponieważ w paczkach prezentowych znajdowały się także inne produkty niż wino. (...) Sp zo.o. sprzedawała towary zakupione także od innych podmiotów. (...) Sp. z o.o. sprzedawała tylko alkohol wielu klientom.

/ zestawienie towarów odsprzedanych k. 134 zeznania w imieniu płatnika T. G. protokół z rozprawy z dnia 27.08.2025 00:19:01-00:24:02 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 r. 00:26:30-00:30:42

Sprzedaż w (...) Sp. z o.o. była marginalna w stosunku do tego, jakie wyniki osiągała (...) Sp. z o.o.

/zeznania świadka D. J. protokół z rozprawy z dnia 28.07.2025 00:35:56-00:43:15

Stan faktyczny, w przedmiotowej sprawie, był zasadniczo bezsporny. Został ustalony na podstawie zebranego materiału dowodowego, w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w toku postępowania przed organem rentowym, a także w oparciu o złożone w sprawie zeznania płatnika składek, oraz świadków M. Ś. G. S., R. W. oraz D. J.. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności.

Pozostałe dowody, również, nie były kwestionowane, w toku postępowania, przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby, z urzędu, zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie.

Podkreślenia wymaga fakt, iż płatnik składek nie kwestionował wysokości podstaw wymiaru składek wyliczonych przez organ rentowy w zaskarżonych decyzjach, kwestionując konsekwentnie jedynie samą zasadę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350 dalej: ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami” oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Jak wynika z treści przepisu art. 4 pkt 2a ustawy systemowej płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca.

W myśl art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 316) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia.

Zgodnie zaś art. 18 ust. 1a ustawy systemowej, w przypadku osób, wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 146) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy wobec P. Z. zatrudnionego u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w spornym okresie na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonującego zlecenie zgodnie z zawartą umową z (...) Sp. z o.o. ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło lub zlecenia zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 listopada 2020 r., III UK 439/19, LEX nr 3080586; uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 6/09, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 46).

To pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnej zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas płatnikiem składek nie jest ta osoba trzecia (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 22 października 2020 r., III UK 501/19, LEX nr 3076412).

Sąd Okręgowy, rozpoznający przedmiotową sprawę, w pełni podziela pogląd, wyrażony przez Sąd Najwyższy, zarówno, w uzasadnieniu uchwały z 2 września 2009 r. (I UZP 6/09), jak i w uzasadnieniu uchwały z 22 lutego 2010 r. (I UK 259/09, LEX nr 585727) zgodnie z którymi art. 8 ust. 2a ustawy systemowej ma odniesienie „do pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy” powiązanej funkcjonalnie i miejscowo.

Z przywołanej uchwały jasno wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nakazuje uważać za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Także bowiem i w tym ostatnim przypadku, choć osoba (pracownik) formalnie zawarła umowę z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy i to on uzyskuje rezultaty jej pracy. Pracodawca jest zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać za pracowników składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – art. 17 ust. 1 ustawy. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i dopiero ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak płatnikiem składek jest pracodawca składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci. Za taką interpretacją obowiązków pracodawcy względem pracownika, zdefiniowanego w treści art. 8 ust. 2a ustawy, przemawia dodatkowo art. 4 pkt 2 lit. a ustawy określający, że płatnikiem składek jest właśnie pracodawca.

Odnieść się też trzeba do brzmienia art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Skoro płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej „uwzględnia się” w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

W przypadku zaś swoistego trójkąta umów - pogląd, że płatnikiem winien być pracodawca znajduje swe umocowanie także i w tym, że to na jego rzecz praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona i to on uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń oraz obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy.

Celem wprowadzenia takiej regulacji było po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów, a po wtóre: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych, wykonywanie pracy na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy, łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek. Teza ta jest także aktualna w stosunku do pracowników wykonujących także pracę na podstawie umów zlecenia ( tak: uchwała Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 6/21, OSNP 2022, nr 1, poz. 7., a także wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824; z 22 lutego 2010 r., I UK 259/09 oraz z 18 października 2011 r., III UK 22/11, III UK 22/11, OSNP 2012, nr 21-22, poz. 266.

Podkreślić należy, że w uchwale Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 3/21, OSNP 2022, nr 2, poz. 17 wskazano, że pojęcie „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy”, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje wykonywanie umowy zlecenia (innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawartej przez pracownika z przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż towarów jego pracodawcy (np. przez Internet), z którym przedsiębiorca ten powiązany jest osobowo lub kapitałowo, także wtedy, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest odmienny od obowiązków objętych umową o pracę, a miejsce wykonywania umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę.

W tym miejscu wskazać należy, że określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a obejmuje w istocie dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. W przypadku takich pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej), uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i wspomnianych umów cywilnoprawnych (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy), zaś obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spoczywa na pracodawcy jako płatniku (art. 17 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy zauważenia wymaga, że (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. są samodzielnymi podmiotami gospodarczymi powiązanymi ze sobą osobowo, kapitałowo i organizacyjnie. Przypomnienia w tym miejscu wymaga, że od dnia 19 listopada 2009 r. do dnia 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. była jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. Następnie od dnia 7 listopada 2023 r. (...) Sp. z o.o. ponownie objęła wszystkie udziały w (...) Sp. z o.o. Tym samym w chwili obecnej (...) Sp. z o.o. należy uznać za spółkę dominującą, a (...) Sp. z o.o. za spółką zależną w rozumieniu art. 4 § 1 ust. 4 k.s.h. Zaznaczenia przy tym wymaga, że T. G. będący członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. Z kolei A. R. pełniącą obecnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o. Nie można również tracić z pola widzenia, że przeważającym przedmiotem działalności obu podmiotów jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych.

Dodatkowo obie spółki łączą umowy o współpracę, tj. umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowa na dostawy towarów według zleceń z (...) Sp. z o.o. Co istotne, z umowy o odpłatne korzystanie z platformy internetowej wynika, że właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem (...) jest (...) Sp. z o.o. Jednocześnie obie spółki mają biuro handlowe i magazyny pod tym samym adresem. Wynajmują powierzchnię magazynową od tego samego przedstawiciela logistycznego.

Z materiału dowodowego, zgromadzonego w przedmiotowej sprawie, wynika, że (...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli). Natomiast (...) Sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem sklepu firmowego i sklepu internetowego. Sprzedaje upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji). Co jednak istotne, właścicielem towarów oferowanych przez sklep internetowy była (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego (...). Powyższe oznacza, że (...) Sp. z o.o. pełniła jedynie funkcję pośrednika. Jak słusznie podnosił organ rentowy, sprzedaż towarów oferowanych przez (...) Sp. z o.o. nie odbywała się w ten sposób, że (...) Sp. z o.o. nabywała od niej towar (na własny koszt i własne ryzyko), a następnie oferowała go jako własny klientom sklepu internetowego (z ryzykiem, że może się nie udać sprzedać całego zakupionego towaru). Do sprzedaży towaru (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero w chwili złożenia zamówienia przez klienta sklepu internetowego. W konsekwencji (...) Sp. z o.o. prowadziła faktycznie sprzedaż towarów (...) Sp. z o.o., nie zaś swoich własnych. Nie można również pomijać, że sprzedaż w (...) Sp. z o.o. była marginalna w stosunku do tego, jakie wyniki sprzedaży osiągała (...) Sp. z o.o. Znamiennym jest także, że (...) Sp. z o.o. wykorzystywała swoje kontakty do sprzedaży w (...) Sp. z o.o.

(...) Sp. z o.o. zawierając umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. nie przechodzili dodatkowej rekrutacji. Zawierali umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o., gdy decydowali się na przyjęcie dodatkowych obowiązków polegających na sprzedaży produktów klientom indywidualnym. W (...) Sp. z o.o. nie była prowadzona ewidencja czasu pracy z uwagi na zadaniowy czas pracy. Wysokość wynagrodzenia w (...)Sp. z o.o. była ustalana prowizyjnie od rozliczonych transakcji z kontrahentami. Rachunki rozliczające umowy zlecenia wystawiane były przez dział kadr (...) Sp. z o.o. dopiero z chwilą zapłaty faktury przez klienta. Co więcej, pracownicy (...) Sp. z o.o. nie dostawali narzędzi pracy z (...) Sp. z o.o. Korzystali z jednego maila. W konsekwencji wskazania wymaga, że umowa zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. była wykonywana przy okazji wykonywania umowy o pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

Mając na względzie powyższe, stwierdzenia wymaga, że obowiązki osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. od obowiązków osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia w (...) Sp. z o.o. różniły się w zasadzie jedynie formą rozliczenia usługi. (...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów z koncesją (za sprzedaż wystawiane były faktury VAT), natomiast (...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów indywidualnych, tzn. bez koncesji (wystawiane były rachunki). (...) Sp. z o.o. nie posiadała bowiem kas fiskalnych, nie była uprawniona do sprzedawania win klientom bez koncesji.

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wyżej okoliczności stwierdzenia wymaga, że (...) Sp. z o.o. prowadziła de facto sprzedaż towarów należących do (...) Sp. z o.o. odgrywając jedynie rolę pośrednika, a pracownicy firmy (...) Sp. z o.o. zajmowali się bezpośrednio obsługą sprzedaży towarów swojego pracodawcy. Płatnik składek, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie przedstawił jakiegokolwiek obiektywnego dowodu, z którego wynikałoby, że pracownicy płatnika w ramach zlecenia ze spółka (...) Sp. z o.o. zajmowali się sprzedażą alkoholu pochodzącego od innych podmiotów niż (...) Sp. z o.o.

Tym samym praca wykonywana przez ubezpieczonego P. Z. w ramach umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o.

W tym miejscu podkreślić należy, że przesłanką decydującą o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy, jest to, że w ramach takiej umowy, wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy przez co uzyskuje on rezultaty jej pracy. Ustawodawca używając w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrotu „działać na rzecz” posłużył się nim w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie „na czyją rzecz” może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy” (art. 734 i n. k.c.).

W przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, zwrot ten opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po pierwsze - umowy o pracę, po drugie - umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po trzecie - umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca, w wyniku umowy, zawartej ze zleceniodawcą, przyjmuje, w ostatecznym rozrachunku, rezultat pracy, wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przez zleceniobiorców, przy czym, następuje to, w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą (Inetta Jędrasik - Jankowska „Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego” PiZS 2011/8/22-28).

Celem takiej regulacji było, jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2014 r. (II UK 399/13, LEX nr 1458679), po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu). Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

W świetle powyższych uwag należy podkreślić, że nie ma żadnych podstaw, aby zastosowanie przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Jak wskazano powyżej płatnik składek czerpał zatem korzyści z realizacji umowy zlecenia, jaką zainteresowany zawarł formalnie z (...) Sp. z o.o.

Sytuacja ta niewątpliwie, w ocenie Sądu, wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, a skoro tak, to stosownie do wcześniejszych rozważań, pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne P. Z..

Konsekwencją konstrukcji uznania za pracownika jest konieczność opłacania przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne za osobę, z którą została zawarta umowa zlecenia, tak jak za pracownika.

Stosownie do przepisu art. 32 ustawy systemowej, pracodawcę obciąża zatem także obowiązek poboru i odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę „uznaną za pracownika”.

Podkreślić należy, że stosownie do przepisu art. 66 ust. 1 pkt 1a cytowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; przy czym, w myśl przepisu art. 69 ust 1 ustawy, obowiązek ten powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Przepis art. 66 ust 1 pkt 1a „przenosi” zatem na grunt przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. konstrukcję uznania za pracownika unormowaną przepisem art. 8 ust 2a ustawy systemowej. Brak odrębnego uregulowania w tej ustawie (w szczególności w przepisach art. 85-86), kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby uznanej za pracownika (w rozumieniu art. 8 ust 2a ustawy systemowej), należy odczytywać jedynie jako potwierdzające regułę wyprowadzaną z art. 32 ustawy systemowej.

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez zainteresowanego, w badanych okresach, jest konsekwencją objęcia go obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym jako osoby uznanej za pracownika (art. 66 ust 1 pkt 1a ustawy w związku z art. 5 pkt 43 ustawy i art. 8 ust 2a ustawy systemowej), a nie jako zleceniobiorcę (art. 66 ust 1 pkt 1e ustawy).

Jak wskazał Sąd Najwyższy, w uzasadnieniu wyroku z 22 lutego 2006 r. (I UK 227/05, LEX nr 272569), objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełniania ustawowych przesłanek, podleganie natomiast wynika z objęcia ubezpieczeniem i oznacza przyznanie prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. Ubezpieczony z tytułu spornych umów przynależy do kategorii osób uznanych za pracownika, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jak pracownik, a w konsekwencji płatnikiem tych składek jest pracodawca, a nie zleceniodawca.

Za obciążeniem obowiązkiem rozliczania i poboru składek, łącznie na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tylko jednego podmiotu – pracodawcy, przemawia, również, zasada racjonalnego działania ustawodawcy. Przyjęcie odmiennej koncepcji (dwóch płatników składek – odrębnie na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne), skutkowałoby tym, iż to samo zdarzenie (tytuł prawny skutkujący obowiązkiem ubezpieczenia) pociągałoby „podwójne” obciążenie czasowe i ekonomiczne wywołane koniecznością prowadzenia rozliczenia, dokumentacji rozliczeniowej, poboru – nie tylko dla dwóch podmiotów (pracodawca, zleceniodawca), ale również dla ZUS.

Zauważenia wymaga, iż zgodnie z przepisem art. 81 ust 6 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia, emerytalne, rentowe, chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych wymaga zatem uprzedniego wyliczenia kwoty składek na ubezpieczenie społeczne.

Przypomnieć też należy, stanowisko wyrażone w wydanej w składzie 7 sędziów uchwale Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r. (III UZP 4/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 226), zgodnie z którym, co prawda ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych rozróżniająca cztery ryzyka ubezpieczeniowe: emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe nie objęła ubezpieczenia zdrowotnego, to jednak należy przyjąć, że ubezpieczenie to jest też rodzajem ubezpieczenia społecznego, zaś jego odrębność wynika przede wszystkim z faktu odmiennego przedmiotu ochrony oraz odrębności organizacyjnej, ubezpieczenie zdrowotne, jest bowiem realizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Powyższe również przemawia za tym, aby sztucznie nie tworzyć „mnogości” płatników składek w sytuacji, gdy tytułem do ubezpieczeń jest jeden (ten sam) stosunek prawny. Pracownik, zleceniobiorca, świadczący usługi, w całości finansują składki na swoje ubezpieczenie zdrowotne. W ich interesie i ich obowiązkiem, jest umożliwienie płatnikowi wywiązywanie się z terminowego rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do przepisu art. 193 ustawy, kto nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenie zdrowotne albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia podlega karze grzywny. W świetle powołanego przepisu, w sytuacji trójkąta umów z jakim mieliśmy do czynienia na gruncie rozpoznawanej sprawy, to obowiązkiem ubezpieczonych, jest udzielenie płatnikowi składek wszelkich niezbędnych danych pozwalających mu terminowo wywiązać się z obowiązków płatniczych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Reasumując, przychód osiągnięty przez ubezpieczonego z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. nie może być zatem, dla potrzeb ubezpieczeń społecznych, ujmowany jako odrębne źródło „oskładkowania”, a powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy – zaś ustalenie, że w sprawie zachodził przypadek unormowany w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, wykluczało potraktowanie przychodu osiągniętego z tytułu zlecenia jako tego rodzaju „odrębnego źródła” przychodu i powodowało po stronie pracodawcy konieczność zsumowania wynagrodzenia osiąganego przez ubezpieczonego z tytułu umowy zlecenia z wynagrodzeniem ze stosunku pracy i ustalenie dopiero w ten sposób „skumulowanej” podstawy wymiaru składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne przez pracodawcę ubezpieczonych (...) Sp. z o.o.

Co do samego sposobu wyliczenia podstaw wymiaru składek ubezpieczonych – strona skarżąca nie kwestionowała wysokości, a jedynie zasadę.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu, Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono, na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.