Treść orzeczenia VIII U 2987/24 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

VIII U 2987/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2025-09-26

Sygn. akt VIII U 2987/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 października 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. określił od przychodu osiągniętego przez P. T. z tytułu zatrudnienia jako pracownik na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wysokość miesięcznych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące styczeń-luty 2020 r., kwiecień 2020 r.-maj 2020 r., październik-listopad 2020 r., styczeń-luty 2021 r., czerwiec-lipiec 2021 r., wrzesień-październik 2021 r., grudzień 2021 r. - luty 2022 r., kwiecień-sierpień 2022 r., grudzień 2022 r.-luty 2023 r. oraz grudzień 2023 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że praca wykonywana przez ubezpieczonego P. T. w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika (...) Sp. z o.o., a ubezpieczony nie podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca u płatnika (...) Sp. z o.o. W rezultacie ubezpieczony pozostaje z płatnikiem (...) Sp. z o.o. w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie ubezpieczeniami społecznymi. Zdaniem Oddziału dokonane wypłaty dla P. T. z tytułu wykonywania zawartych umów zlecenia z (...) Sp. z o.o., a realizowanych na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o., stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu umowy o pracę, gdyż są przychodem określonym w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497).

(decyzja - k. 3-8 verte akt ZUS)

W dniu 29 listopada 2024 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., reprezentowana przez radcę prawnego, odwołała się od powyższej decyzji. W złożonym odwołaniu wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem pełnomocnika skarżącej brak jest podstaw do przyjęcia, że (...) Sp. z o.o. korzystała z wymiernych rezultatów pracy swoich pracowników, w sytuacji, gdy nie mogła prowadzić działalności, jaką prowadzi (...) Sp. z o.o., gdyż nie posiadała koncesji na taką działalność. (...) Sp. z o.o. prowadzi inną działalność, na którą koncesji nie miała (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. posiada, nie tylko koncesje na inny rodzaj działalności, ale posiada odrębną osobowość prawną i prowadziła sprzedaż przez swoje kanały dystrybucyjne. W konsekwencji nie można mówić o korzystaniu z rezultatu czyjeś pracy, jeżeli osoba ta świadczy usługi na rzecz podmiotu trzeciego, który w ramach swobody gospodarczej, prowadzi działalność koncesjonowaną przez dedykowane jej kanały dystrybucji. Bezpośrednim beneficjentem usług świadczonych przez osoby, z którymi (...) Sp. z o.o. zawarła umowy, jest właśnie ta spółka. (...) Sp. z o.o. nie czerpała dodatkowych korzyści ze sprzedaży napojów alkoholowych. Sprzedaż napojów alkoholowych do (...) Sp. z o.o. była normalną sprzedażą, jaką prowadziła w ramach obrotu hurtowego napojami alkoholowymi z wieloma podmiotami.

(odwołanie - k. 3-4 verte)

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie - k. 23-25-verte)

Zarządzeniem z dnia 28 maja 2025 r. zarządzono zawiadomienie (...) Sp. z o.o. z/s w Ł. o toczącym się postępowaniu.

(zarządzenie - k. 40)

Na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. pełnomocnik płatnika składek oraz zainteresowany poparli odwołanie. Natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od spółki i zainteresowanego według wartości przedmiotu sporu.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:49 - 01:35:54 - koperta k. 110)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek - (...) Sp. z o.o. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 4 lutego 2002 r. pod numerem KRS (...). Zasadniczym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma swoją siedzibę w Ł., przy ul. (...). Posiada również Oddział w W., przy ul. (...).

(odpis z (...) Sp. z o.o. – k. 18-21 verte)

(...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi.

(zezwolenia: Nr (...) z dnia 8 stycznia 2019 r., Nr (...) z dnia 11 stycznia 2021 r., Nr (...) z dnia 9 listopada 2023 r., Nr 61/21 nr rej (...)/2020 z dnia 19 lutego 2020 r., Nr 36/21 nr rej (...)/2021 z dnia 1 lutego 2021 r., Nr 37/22 nr rej (...)/2022 z dnia 24 stycznia 2022 r., Nr 64/23 nr rej (...)/2023 z dnia 14 lutego 2023 r. – k. 5-11)

(...) Sp. z o.o. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 23 kwietnia 2001 r. pod numerem KRS (...). Przeważającym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma swoją siedzibę w W., przy ul. (...).

(dane znane Sądowi z odpisu z (...) Sp. z o.o.)

(...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych.

(zezwolenia: Nr (...) z dnia 12 października 2018 r., Nr (...) z dnia 12 października 2018 r., Nr (...)z dnia 11 października 2022 r., Nr (...) z dnia 11 października 2022 r. – k. 12-15)

Od 19 listopada 2009 r. (...) Sp. z o. o. była jedynym udziałowcem (...) Sp. z o.o. W dniu 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. została wykreślona jako udziałowiec (...) Sp. z o.o. i w miejsce spółki wpisany został F. M.. W dniu 10 marca 2021 r. w miejsce F. M. jako udziałowiec wpisany został M. W.. Następnie w dniu 7 listopada 2023 r. w miejsce M. W. jako udziałowiec wpisana została ponownie (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. jest jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o. o. i ma w niej 100% udziałów.

(dane znane Sądowi z odpisu z (...) Sp. z o.o.)

T. G. jest członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. Od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o.

(odpis z (...) Sp. z o.o. – k. 18-21 verte, dane znane Sądowi z odpisu z (...) Sp. z o.o. )

Następnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. objęła A. R.. Pełni ją do chwili obecnej. Ponadto A. R. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o.

( dane znane Sądowi z odpisu z (...) Sp. z o.o., protokół kontroli – płyta CD k. 27)

W/w spółki łączy umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowy o dostawy towarów według zleceń (...) Sp. z o. o. Usługi z tytułu zawartych umów o współpracę rozliczane są zgodnie z umowami i fakturami. Dostawa towarów rozliczana jest na podstawie zleceń otrzymanych od (...) Sp. z o.o. Faktury za usługi są wystawiane na podstawie usług wykonanych w danym okresie.

(protokół kontroli – płyta CD k. 27)

Zgodnie z umową o prowadzeniu ksiąg rachunkowych z dnia 28 lutego 2020 r. (...) Sp. z o.o. zleciła (...) Sp. z o.o. prowadzenie usług księgowych, a także dokumentacji kadrowo - płacowej w biurze (...) Sp. z o.o. w W. przy ul. (...), przy użyciu systemu komputerowego (...) Sp. z o.o.

(protokół kontroli – płyta CD k. 27)

W umowie z dnia 1 stycznia 2021 r. o odpłatne korzystanie z platformy internetowej wskazano, że (...) Sp. z o.o. oświadcza, że jest wyłącznym właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl, obejmującego wszelkie autorskie prawa majątkowe do oprogramowania wykorzystywanego na stronie, oznaczenie dobrwino.pl oraz dwóch pracowników, zwanego dalej: Serwisem (§ 1 ust. 1 umowy). (...) Sp. z o.o. udziela (...) Sp. z o. o. wyłącznej licencji do korzystania z Serwisu obejmującego prawo do używania i pobierania pożytków z Serwisu wraz ze wszystkimi dobrami niezbędnymi do korzystania z Serwisu, w tym dostępem do mediów społecznościowych Serwisu (§ 1 ust. 2 umowy).

Ponadto na podstawie w/w umowy (...) Sp. z o.o. zobowiązała się płacić (...) Sp. z o. o. opłatę w wysokości 10% kwoty od zrealizowanych przychodów z tytułu sprzedaży internetowej przy wykorzystywaniu serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl (§ 4 umowy).

( protokół kontroli – płyta CD k. 27)

Opłaty za odnowienie domeny (...).pl i (...).pl zostały dokonane przez (...) Sp. z o.o.

(faktura za odnowienie domeny japragnewina.pl z dnia 3 czerwca 2024 r. – k. 16, faktura za odnowienie domeny dobrewino.pl z dnia 23 kwietnia 2023 r. – k. 16 verte)

Magazyny płatnika składek znajdują się w centrum logistycznym w W.. Magazyny (...) Sp. z o.o. w spornym okresie znajdowały się m.in. w Ł., ale także W.. (...) Sp. z o.o. wynajmuje powierzchnie magazynowe od spółki (...).

(...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli). (...) Sp. z o.o. to spółka, która posiada kasy fiskalne, prowadzi sklepy, restaurację w W. oraz stronę internetową. Sprzedaje wina, upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji).

(oferta świąteczna - k. 36-36 verte, zeznania zainteresowanego na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:33-01:26:49 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):10:22-00:47:18 - koperta k. 110, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 101 verte w zw. z wysłuchaniem informacyjnym T. G. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 97-97 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:23-01:26:33 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):59:17-01:05:40 - koperta k. 110, zeznania świadka R. W. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte - 99 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):21:13-01:21:36 - koperta k. 110)

(...) Sp. z o.o. nie posiada kas fiskalnych.

Dział handlowy w (...) Sp. z o.o. stanowiło 60 pracowników.

(...) Sp. z o.o. obecnie zatrudnia 3 pracowników, z czego jedna osoba jest na urlopie wychowawczym. W latach 2020-2022 spółka zatrudniała więcej niż 3 osoby na podstawie umowy o pracę. Ponadto w latach 2020-2021 w spółce było zawartych około 15 umów zlecenia.

(zeznania świadka R. W. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte - 99 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):21:13-01:21:36 - koperta k. 110)

(...) Sp. z o.o. zatrudniała również zleceniobiorców, którzy nie byli pracownikami płatnika składek.

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 101 verte w zw. z wysłuchaniem informacyjnym T. G. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 97-97 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:23-01:26:33 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):59:17-01:05:40 - koperta k. 110, zeznania świadka R. W. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte - 99 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):21:13-01:21:36 - koperta k. 110)

(...) Sp. z o.o. miała wielu dostawców. To nie byli tylko producenci alkoholi, ale też słodyczy, artykułów do zestawów prezentowych.

(lista dostawców - k. 94 verte, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 101 verte w zw. z wysłuchaniem informacyjnym T. G. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 97-97 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:23-01:26:33 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):59:17-01:05:40 - koperta k. 110)

Suma nabywanych towarów przez (...) Sp. z o.o. od dostawców innych niż (...) Sp. z o.o. wynosiła: w 2019 r. - 530.502,57 zł, w 2020 r. - 500.063,49 zł, w 2021 r. 266.876,27 zł, w 2022 r. 4.921,65 zł, w 2023 r. 25.359,70 zł.

(lista dostawców - k. 94 verte)

Obie spółki miały ten sam asortyment win.

Właścicielem towarów oferowanych przez w/w sklep internetowy był (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego dobrewino.pl. (...) Sp. z o.o. nie nabywała od (...) Sp. z o.o. towaru przed złożeniem zamówienia przez klientów, by następnie oferować go jako własny. Do sprzedaży towaru należącego do (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero wówczas, gdy klienci złożyli zamówienie w sklepie internetowym.

(protokół kontroli - koperta k. 27, zeznania występującego w imieniu płatnika składek A. D. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. - k. 101 verte-102 w sprawie VIII U 2985/24 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):25:59 - 01:26:23 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):47:18-00:59:17 - koperta k. 110)

(...) Sp. z o.o. miała również zapasy towarów w powierzchni magazynowej. Jeżeli miała ten towar u siebie, to sprzedawała, jeżeli nie miała to zamawiała go od dostawcy np. (...) Sp. z o.o.

P. T. jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. od czerwca 2012 r. Początkowo był przedstawicielem handlowym. Stanowisko nazywało się specjalista do spraw wina. Od 1 października 2017 r. został partnerem do spraw kluczowych klientów, a od 1 kwietnia 2024 r. dyrektorem do spraw H. na część wschodnią, czyli 8 województw. H. jest kategorią klientów posiadających koncesję na sprzedaż wyrobów alkoholowych w takich miejscach jak hotele, restauracje, firmy cateringowe. Przez cały ten czas zainteresowany jest zatrudniony w spółce w oparciu o umowę o pracę.

(dokumenty w aktach osobowych zainteresowanego, zeznania zainteresowanego na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:33-01:26:49 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):10:22 - 00:47:18 - koperta k. 110)

Praca zainteresowanego polegała na promowaniu i sprzedaży napojów alkoholowych głównie wina, na codziennym wizytowaniu klientów H., na podległym terenie. Miał różne tereny w zależności od momentu pracy, na serwisie regularnym i pozyskiwaniu nowych klientów dla firmy.

W poniedziałek zainteresowany wysyłał do przełożonych plan pracy na cały tydzień, który sam sobie opracowywał. Przełożony to weryfikował. Następnie zgodnie z planem były wykonywane czynności wizytowania klientów. Było w planie wskazane szczegółowo do którego klienta, którego dnia zainteresowany będzie się udawał i w jakim celu (albo wizyta handlowa, serwis, szkolenie, degustacja itp.). Jako handlowiec pracował głównie w terenie. Do biura przyjeżdżał incydentalnie. Od początku obsługiwał klientów H., którzy wymagali koncesji na alkohol.

Historia zawodowa zaineresowanego zaczęła się od pracy w (...) Sp. z o.o. w latach 2004-2009. Nie było praktyką, żeby pracownicy z (...) Sp. z o.o. przechodzili do (...) Sp. z o.o. Zainteresowany był wyjątkiem.

W okresie obowiązywania umowy o współpracy, niektórzy ubezpieczeni zatrudnieni przez płatnika składek (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę wykonywali również umowę zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o. Powyższa sytuacja dotyczyła m.in. P. T..

(protokół kontroli – płyta CD k. 27, zeznania zainteresowanego na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:33-01:26:49 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):10:22 - 00:47:18 - koperta k. 110, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 101 verte w zw. z wysłuchaniem informacyjnym T. G. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 97-97 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:23-01:26:33 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):59:17-01:05:40 - koperta k. 110, zeznania występującego w imieniu płatnika składek A. D. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. - k. 101 verte-102 w sprawie VIII U 2985/24 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):25:59 - 01:26:23 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):47:18-00:59:17 - koperta k. 110)

Nie wszyscy pracownicy (...) Sp. z o.o. zawierali umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o.

Zleceniobiorcy podpisywali gotową umową zlecenia. Nie negocjowali warunków umowy.

Zleceniobiorcy dostawali umowy zlecenia do podpisu na maila.

(zeznania świadka R. W. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte - 99 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e - protokół (...):17:56-01:21:36 - koperta k. 110)

Osoby te były zgłaszane przez (...) Sp. z o.o. wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ równolegle posiadały tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wynikający z umów o pracę zawartych z (...) Sp. z o.o.

(protokół kontroli - płyta CD k. 27)

Płatnik składek wiedział, że pracownicy pracują w (...) Sp. z o.o. na podstawie umów zlecenia.

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek A. D. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. - k. 101 verte-102 w sprawie VIII U 2985/24 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):25:59 - 01:26:23 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):47:18 - 00:59:17 - koperta k. 110 , zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e - protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110)

Zawarcie umów zlecenia pozwalało pracownikom jako handlowcom sprzedawać wina na zasadach prowizyjnych do klientów nie posiadających koncesji na sprzedaż napojów alkoholowych. Żaden z klientów (...) Sp. z o.o. nie był hurtownikiem.

(zeznania zainteresowanego na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:33- 01:26:49 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):10:22- 00:47:18 - koperta k. 110, zeznania świadka G. S. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):05:40-01:09:25 - koperta k. 110, zeznania świadka D. J. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):09:25-01:13:40 - koperta k. 110, zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110)

Zleceniobiorcy nie byli wyposażeni w kasy fiskalne. Paragon wystawiała (...) Sp. z o.o. na wniosek zleceniobiorcy.

Po pozyskaniu klienta zleceniobiorcy zgłaszali to do (...) Sp. z o.o., która zajmowała się dalszą obsługą takiego klienta. Było za to przewidziane wynagrodzenie. Były określone widełki w zależności od sprzedaży.

Prowizja miała wskazanie procentowe od wartości transakcji wskazanej przez (...) Sp. z o.o., po opłaceniu transakcji przez klienta minus koszty logistyczne.

W (...) Sp. z o.o. była taka praktyka sporadycznego kontaktu z klientem głównie w okresie przedświątecznym na zasadzie wywiadów, odnośnie wina do zestawów prezentowych, na sporządzeniu oferty handlowej, często wysyłki próbek do klienta.

Podczas spotkań sprzedażowych przedstawicieli handlowych omawiano zarówno sprzedaż dla płatnika, która stanowiła 90% ich sprzedaży, ale także dla DW Sp. o.o.

(zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110)

Zainteresowany podpisał umowę zlecenia z (...) Sp. z o.o., ponieważ miał bazę klientów niekoncesjonowanych, których nie mógł obsługiwać za pośrednictwem (...) Sp. z o.o. Ta baza klientów tworzyła się w między czasie. Praca w (...) Sp. z o.o. polegała na pozyskiwaniu klientów niekoncesyjnych dla spółki, przygotowaniu oferty handlowej dla takiego klienta i przekazanie efektów tej współpracy spółce do finalizacji. Zainteresowany podjął się takiego działania z przyczyn zarobkowych. Zainteresowany nie szukał jednak klientów tak aktywnie, jak w (...) Sp. z o.o., bo w (...) Sp. z o.o. nie miał targetowania. Klient znajdował się przy okazji. Wynikało to często z relacji przyjacielskich, towarzyskich. Zainteresowany sprzedawał produkty należące do (...) Sp. z o.o.

Spółka (...) Sp. z o.o. nie wyposażała zleceniobiorców w żadne narzędzia, nie było to wymagane. Korzystali oni z telefonów, samochodów służbowych, laptopów i skrzynek mailowych (...) Sp. z o.o.

(zeznania zainteresowanego na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:33-01:26:49 - koperta k. 110 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):10:22 - 00:47:18 - koperta k. 110, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. na rozprawie z dnia 21 sierpnia 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 101 verte w zw. z wysłuchaniem informacyjnym T. G. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 97-97 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):26:23-01:26:33 w zw. z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):59:17-01:05:40 - koperta k. 110, zeznania świadka G. S. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):05:40-01:09:25 - koperta k. 110, zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110)

Zleceniobiorcy otrzymywali natomiast od (...) Sp. z o.o. oferty, cenniki, foldery, czy katalogi (zarówno w formie pdf, jak i drukowane).

(...) Sp. z o.o., którzy mieli jednocześnie zawartą umowę zlecenia, sami ustalali sobie godziny, w których pracują.

(zeznania świadka G. S. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e - protokół (...):05:40-01:09:25 - koperta k. 110, zeznania świadka D. J. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):09:25-01:13:40 - koperta k. 110, zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110 )

Pracownicy płatnika składek mieli zadaniowy czas pracy.

Zleceniobiorcy nie oddzielali sztywno czasu pracy na podstawie umowy zlecenia dla (...) Sp. z o.o., a umowie o pracę dla (...) Sp. z o.o.

(zeznania świadka D. J. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):09:25-01:13:40 - koperta k. 110, zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110 )

Umowa zlecenia była wykonywana przy okazji pracy dla płatnika składek.

(zeznania świadka G. S. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):05:40-01:09:25 - koperta k. 110, zeznania świadka D. J. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. w sprawie VIII U 2985/24 - k. 98 verte w zw. zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):09:25-01:13:40 - koperta k. 110, zeznania świadka M. Ś. na rozprawie z dnia 10 czerwca 2025 r. - k. 99 verte w zw. z zeznaniami na rozprawie z dnia 26 sierpnia 2025 r. e-protokół (...):13:40-01:17:56 - koperta k. 110 )

Zainteresowany czasami wykonywał czynności na rzecz (...) Sp. z o.o. w godzinach pracy dla (...) Sp. z o.o., a czasami robił to po pracy dla (...) Sp. z o.o.

Wynagrodzenie ze zleceń stanowiło margines wynagrodzenia tych osób z umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek.

Zainteresowany nadal wykonuje umowę zlecenia dla (...) Sp. z o.o.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie był zasadniczo bezsporny. Został ustalony na podstawie zebranego materiału dowodowego, w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w toku postępowania przed organem rentowym, a także w oparciu o złożone w sprawie zeznania płatnika składek, zainteresowanego oraz świadków G. S., R. W., D. J. oraz M. Ś.. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności.

Pozostałe dowody również nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a i Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie.

Podkreślenia wymaga fakt, iż płatnik składek nie kwestionował wysokości podstaw wymiaru składek wyliczonych przez organ rentowy w zaskarżonych decyzjach, kwestionując konsekwentnie jedynie samą zasadę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Na wstępie przypomnienia wymaga, że stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 350 z późn. zm., dalej: ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami” oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Jak wynika z treści przepisu art. 4 pkt 2a ustawy systemowej płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca.

W myśl art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 316) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia.

Zgodnie zaś art. 18 ust. 1a ustawy systemowej w przypadku osób wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 146) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy wobec P. T., zatrudnionego u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w spornym okresie na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonującego zlecenie zgodnie z zawartą umową z (...) Sp. z o.o., ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło lub zlecenia zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 listopada 2020 r., III UK 439/19, LEX nr 3080586; uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 6/09, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 46).

To pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnej zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas płatnikiem składek nie jest ta osoba trzecia (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 22 października 2020 r., III UK 501/19, LEX nr 3076412).

Sąd Okręgowy, rozpoznający przedmiotową sprawę, w pełni podziela pogląd, wyrażony przez Sąd Najwyższy, zarówno, w uzasadnieniu uchwały z 2 września 2009 r. (I UZP 6/09), jak i w uzasadnieniu uchwały z 22 lutego 2010 r. (I UK 259/09, LEX nr 585727) zgodnie z którymi art. 8 ust. 2a ustawy systemowej ma odniesienie „do pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy” powiązanej funkcjonalnie i miejscowo.

Z przywołanej uchwały jasno wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nakazuje uważać za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Także bowiem i w tym ostatnim przypadku, choć osoba (pracownik) formalnie zawarła umowę z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy i to on uzyskuje rezultaty jej pracy. Pracodawca jest zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać za pracowników składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – art. 17 ust. 1 ustawy. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i dopiero ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak płatnikiem składek jest pracodawca składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci. Za taką interpretacją obowiązków pracodawcy względem pracownika, zdefiniowanego w treści art. 8 ust. 2a ustawy, przemawia dodatkowo art. 4 pkt 2 lit. a ustawy określający, że płatnikiem składek jest właśnie pracodawca.

Odnieść się też trzeba do brzmienia art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Skoro płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej „uwzględnia się” w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

W przypadku zaś swoistego trójkąta umów - pogląd, że płatnikiem winien być pracodawca znajduje swe umocowanie także i w tym, że to na jego rzecz praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona i to on uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń oraz obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy.

Celem wprowadzenia takiej regulacji było po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów, a po wtóre: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych, wykonywanie pracy na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy, łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek. Teza ta jest także aktualna w stosunku do pracowników wykonujących także pracę na podstawie umów zlecenia ( tak: uchwała Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 6/21, OSNP 2022, nr 1, poz. 7., a także wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824; z 22 lutego 2010 r., I UK 259/09 oraz z 18 października 2011 r., III UK 22/11, III UK 22/11, OSNP 2012, nr 21-22, poz. 266.

Podkreślić należy, że w uchwale Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 3/21, OSNP 2022, nr 2, poz. 17 wskazano, że pojęcie „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy”, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje wykonywanie umowy zlecenia (innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawartej przez pracownika z przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż towarów jego pracodawcy (np. przez Internet), z którym przedsiębiorca ten powiązany jest osobowo lub kapitałowo, także wtedy, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest odmienny od obowiązków objętych umową o pracę, a miejsce wykonywania umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę.

W tym miejscu wskazać należy, że określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a obejmuje w istocie dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. W przypadku takich pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej), uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i wspomnianych umów cywilnoprawnych (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy), zaś obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spoczywa na pracodawcy jako płatniku (art. 17 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy zauważenia wymaga, że (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. są samodzielnymi podmiotami gospodarczymi powiązanymi ze sobą osobowo, kapitałowo i organizacyjnie. Przypomnienia w tym miejscu wymaga, że od dnia 19 listopada 2009 r. do dnia 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. była jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. Następnie od dnia 7 listopada 2023 r. (...) Sp. z o.o. ponownie objęła wszystkie udziały w (...) Sp. z o.o. Tym samym w chwili obecnej (...) Sp. z o.o. należy uznać za spółkę dominującą, a (...) Sp. z o.o. za spółką zależną w rozumieniu art. 4 § 1 ust. 4 k.s.h. Zaznaczenia przy tym wymaga, że T. G. będący członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. Z kolei A. R. pełniącą obecnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o. Nie można również tracić z pola widzenia, że przeważającym przedmiotem działalności obu podmiotów jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych.

Dodatkowo obie spółki łączą umowy o współpracę, tj. umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowa na podstawy towarów według zleceń z (...) Sp. z o.o. Co istotne, z umowy o odpłatne korzystanie z platformy internetowej wynika, że właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl jest (...) Sp. z o.o. Jednocześnie obie spółki mają biuro handlowe i magazyny pod tym samym adresem.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wynika, że (...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli). (...) Sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem sklepu firmowego i sklepu internetowego. Sprzedaje alkohole, upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji). Co jednak istotne, właścicielem towarów oferowanych przez sklep internetowy była (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego (...).pl. Powyższe oznacza, że (...) Sp. z o.o. pełniła jedynie funkcję pośrednika. Jak słusznie podnosił organ rentowy, sprzedaż towarów oferowanych przez (...) Sp. z o.o. nie odbywała się w ten sposób, że (...) Sp. z o.o. nabywała od niej towar (na własny koszt i własne ryzyko), a następnie oferowała go jako własny klientom sklepu internetowego (z ryzykiem, że może się nie udać sprzedać całego zakupionego towaru). Do sprzedaży towaru (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero w chwili złożenia zamówienia przez klienta sklepu internetowego. W konsekwencji (...) Sp. z o.o. prowadziła faktycznie sprzedaż towarów (...) Sp. z o.o., nie zaś swoich własnych. Nie można również pomijać, że sprzedaż w (...) Sp. z o.o. była marginalna w stosunku do tego, jakie wyniki sprzedaży osiągała (...) Sp. z o.o. Znamiennym jest także, że obie spółki miały taki sam asortyment win.

(...) Sp. z o.o. zawierając umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. nie przechodzili dodatkowej rekrutacji. Zawierali umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o., gdy decydowali się na przyjęcie dodatkowych obowiązków polegających na sprzedaży produktów klientom indywidualnym. Miało to miejsce głównie przed świętami, ponieważ wtedy było zwiększone zapotrzebowanie na zestawy prezentowe. W (...) Sp. z o.o. nie była prowadzona ewidencja czasu pracy z uwagi na zadaniowy czas pracy. Wysokość wynagrodzenia w(...) Sp. z o.o. była ustalana prowizyjnie od rozliczonych transakcji z kontrahentami. Rachunki rozliczające umowy zlecenia wystawiane były przez dział kadr (...) Sp. z o.o. dopiero z chwilą zapłaty faktury przez klienta. Co więcej, pracownicy (...) Sp. z o.o. nie dostawali narzędzi pracy z (...) Sp. z o.o., a korzystali do wykonywania czynności z umowy zlecenia z telefonów, maili wnioskodawcy. W konsekwencji wskazania wymaga, że umowa zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. była wykonywana przy okazji wykonywania umowy o pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

Mając na względzie powyższe stwierdzenia wymaga, że obowiązki osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. od obowiązków osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia w (...) Sp. z o.o. różniły się w zasadzie jedynie formą rozliczenia usługi. (...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów z koncesją (za sprzedaż wystawiane były faktury VAT), natomiast (...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów indywidualnych, tzn. bez koncesji (wystawiane były rachunki). (...) Sp. z o.o. nie posiadała bowiem kas fiskalnych, nie była uprawniona do sprzedawania win klientom bez koncesji. Przede wszystkim istotnym jest fakt, że podczas spotkań sprzedażowych przedstawicieli handlowych omawiano zarówno sprzedaż dla płatnika, która stanowiła 90% ich sprzedaży, ale także dla (...) Sp. z o.o.

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wyżej okoliczności stwierdzenia wymaga, że (...) Sp. z o.o. prowadziła de facto sprzedaż towarów należących do (...) Sp. z o.o. odgrywając jedynie rolę pośrednika, a pracownicy firmy (...) Sp. z o.o. zajmowali się bezpośrednio obsługą sprzedaży towarów swojego pracodawcy. Tym samym praca wykonywana przez zainteresowanego w ramach umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o.

W tym miejscu podkreślić należy, że przesłanką decydującą o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy, jest to, że w ramach takiej umowy, wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy przez co uzyskuje on rezultaty jej pracy. Ustawodawca używając w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrotu „działać na rzecz” posłużył się nim w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie „na czyją rzecz” może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy” (art. 734 i n. k.c.).

W przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, zwrot ten opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po pierwsze - umowy o pracę, po drugie - umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po trzecie - umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca, w wyniku umowy, zawartej ze zleceniodawcą, przyjmuje, w ostatecznym rozrachunku, rezultat pracy, wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przez zleceniobiorców, przy czym, następuje to, w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą (I. J. - J. „Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego (...) 2011/8/22-28).

Celem takiej regulacji było, jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2014 r. (II UK 399/13, LEX nr 1458679), po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu). Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

W świetle powyższych uwag należy podkreślić, że nie ma żadnych podstaw, aby zastosowanie przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Jak wskazano powyżej płatnik składek czerpał zatem korzyści z realizacji umowy zlecenia, jaką zainteresowany zawarł formalnie z (...) Sp. z o.o.

Sytuacja ta niewątpliwie, w ocenie Sądu, wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, a skoro tak, to stosownie do wcześniejszych rozważań, pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne zainteresowanych.

Konsekwencją konstrukcji uznania za pracownika jest konieczność opłacania przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne za osobę, z którą została zawarta umowa zlecenia, tak jak za pracownika.

Stosownie do przepisu art. 32 ustawy systemowej, pracodawcę obciąża zatem także obowiązek poboru i odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę „uznaną za pracownika”.

Podkreślić należy, że stosownie do przepisu art. 66 ust. 1 pkt 1a cytowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; przy czym, w myśl przepisu art. 69 ust 1 ustawy, obowiązek ten powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Przepis art. 66 ust 1 pkt 1a „przenosi” zatem na grunt przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. konstrukcję uznania za pracownika unormowaną przepisem art. 8 ust 2a ustawy systemowej. Brak odrębnego uregulowania w tej ustawie (w szczególności w przepisach art. 85-86), kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby uznanej za pracownika (w rozumieniu art. 8 ust 2a ustawy systemowej), należy odczytywać jedynie jako potwierdzające regułę wyprowadzaną z art. 32 ustawy systemowej.

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez zainteresowanych, w badanych okresach, jest konsekwencją objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym jako osób uznanych za pracowników (art. 66 ust 1 pkt 1a ustawy w związku z art. 5 pkt 43 ustawy i art. 8 ust 2a ustawy systemowej), a nie jako zleceniobiorców (art. 66 ust 1 pkt 1e ustawy).

Jak wskazał Sąd Najwyższy, w uzasadnieniu wyroku z 22 lutego 2006 r. (I UK 227/05, LEX nr 272569), objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełniania ustawowych przesłanek, podleganie natomiast wynika z objęcia ubezpieczeniem i oznacza przyznanie prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. Ubezpieczony z tytułu spornych umów przynależy do kategorii osób uznanych za pracownika, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jak pracownik, a w konsekwencji płatnikiem tych składek jest pracodawca, a nie zleceniodawca.

Za obciążeniem obowiązkiem rozliczania i poboru składek, łącznie na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tylko jednego podmiotu – pracodawcy, przemawia również zasada racjonalnego działania ustawodawcy. Przyjęcie odmiennej koncepcji (dwóch płatników składek – odrębnie na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne), skutkowałoby tym, iż to samo zdarzenie (tytuł prawny skutkujący obowiązkiem ubezpieczenia) pociągałoby „podwójne” obciążenie czasowe i ekonomiczne wywołane koniecznością prowadzenia rozliczenia, dokumentacji rozliczeniowej, poboru – nie tylko dla dwóch podmiotów (pracodawca, zleceniodawca), ale również dla ZUS.

Zauważenia wymaga, iż zgodnie z przepisem art. 81 ust 6 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia, emerytalne, rentowe, chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych wymaga zatem uprzedniego wyliczenia kwoty składek na ubezpieczenie społeczne.

Przypomnieć też należy, stanowisko wyrażone w wydanej w składzie 7 sędziów uchwale Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r. (III UZP 4/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 226), zgodnie z którym, co prawda ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych rozróżniająca cztery ryzyka ubezpieczeniowe: emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe nie objęła ubezpieczenia zdrowotnego, to jednak należy przyjąć, że ubezpieczenie to jest też rodzajem ubezpieczenia społecznego, zaś jego odrębność wynika przede wszystkim z faktu odmiennego przedmiotu ochrony oraz odrębności organizacyjnej, ubezpieczenie zdrowotne, jest bowiem realizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Powyższe również przemawia za tym, aby sztucznie nie tworzyć „mnogości” płatników składek w sytuacji, gdy tytułem do ubezpieczeń jest jeden (ten sam) stosunek prawny. Pracownik, zleceniobiorca, świadczący usługi, w całości finansują składki na swoje ubezpieczenie zdrowotne. W ich interesie i ich obowiązkiem, jest umożliwienie płatnikowi wywiązywanie się z terminowego rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do przepisu art. 193 ustawy, kto nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenie zdrowotne albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia podlega karze grzywny. W świetle powołanego przepisu, w sytuacji trójkąta umów z jakim mieliśmy do czynienia na gruncie rozpoznawanej sprawy, to obowiązkiem ubezpieczonych, jest udzielenie płatnikowi składek wszelkich niezbędnych danych pozwalających mu terminowo wywiązać się z obowiązków płatniczych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Reasumując, przychód osiągnięty przez zainteresowanego z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. nie może być zatem, dla potrzeb ubezpieczeń społecznych, ujmowany jako odrębne źródło „oskładkowania”, a powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy – zaś ustalenie, że w sprawie zachodził przypadek unormowany w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, wykluczało potraktowanie przychodu osiągniętego z tytułu zlecenia jako tego rodzaju „odrębnego źródła” przychodu i powodowało po stronie pracodawcy konieczność zsumowania wynagrodzenia osiąganego przez każdego z ubezpieczonych z tytułu umowy zlecenia z wynagrodzeniem ze stosunku pracy i ustalenie dopiero w ten sposób „skumulowanej” podstawy wymiaru składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne przez pracodawcę ubezpieczonych (...) Sp. z o.o.

Co do samego sposobu wyliczenia podstaw wymiaru składek ubezpieczonych – strona skarżąca nie kwestionowała wysokości, a jedynie zasadę.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na postawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie, o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935) zasądzając od (...) Sp. z o.o. (jako strony przegrywającej proces) na rzecz organu rentowego kwotę 3600,00 zł (mając na względzie wartość przedmiotu sporu określoną w treści odwołania). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1¹ k.p.c. Sąd Okręgowy nie znalazł przy tym podstaw do obciążania kosztami zastępstwa procesowego zainteresowanego P. T.. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż w/w nie złożył odwołania od spornej decyzji organu rentowego. W związku z powyższym nie przyczynił się do zainicjowania postępowania w niniejszej sprawie, a jedynie poparł stanowisko swojego pracodawcy.

Dodano: 8 października 2025, Opublikował(a): Magdalena Baraniecka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Monika Pawłowska - Radzimierska
Data wytworzenia informacji: 26 września 2025