Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.10.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. określił wysokość miesięcznych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu, osiągniętego przez M. L., z tytułu zatrudnienia jako pracownik na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. z/s w Ł. w miesiącach: 02-2020, 04-2020, 10-2020, 06-2021.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że praca wykonywana przez ubezpieczonego w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika (...) Sp. z o.o., a ubezpieczony nie podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca u płatnika (...) Sp. z o.o. W rezultacie ubezpieczony pozostaje z płatnikiem (...) Sp. z o.o. w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie ubezpieczeniami społecznymi. Zdaniem Oddziału dokonane wypłaty dla M. L. z tytułu wykonywania zawartych umów zlecenia z (...) Sp. z o.o., a realizowanych na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o., stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu umowy o pracę, gdyż są przychodem określonym w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497).

(decyzja – k. 96-104 akt ZUS)

W dniu 29.11.2024 r. (...) Sp. z o.o. z/s w Ł., reprezentowana przez radcę prawnego, odwołała się od w/w decyzji, wnosząc o jej uchylenie oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

Zdaniem pełnomocnika skarżącego, brak jest podstaw do przyjęcia, że (...) Sp. z o.o. korzystała z wymiernych rezultatów pracy swoich pracowników, w sytuacji, gdy nie mogła prowadzić działalności, jaką prowadzi (...) Sp. z o.o., gdyż nie posiadała koncesji na taką działalność. (...) Spółka z o.o. prowadzi inną działalność, na którą koncesji nie miała (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. posiada, nie tylko koncesje na inny rodzaj działalności, ale posiada odrębną osobowość prawną i prowadziła sprzedaż przez swoje kanały dystrybucyjne. W konsekwencji nie można mówić o korzystaniu z rezultatu czyjeś pracy, jeżeli osoba ta świadczy usługi na rzecz podmiotu trzeciego, który w ramach swobody gospodarczej, prowadzi działalność koncesjonowaną przez dedykowane jej kanały dystrybucji. Bezpośrednim beneficjentem usług świadczonych przez osoby, z którymi (...) Spółka z o.o. zawarła umowy, jest właśnie ta spółka. (...) Sp. z o.o. nie czerpała dodatkowych korzyści ze sprzedaży napojów alkoholowych. Sprzedaż napojów alkoholowych do (...) Sp. z o.o. była normalną sprzedażą, jaką prowadziła w ramach obrotu hurtowego napojami alkoholowymi z wieloma podmiotami.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 23-25 )

Postanowieniem, wydanym na rozprawie w dniu 11.06.2025 r. Sąd Okręgowy powiadomił o toczącym się w n/n sprawie postępowaniu (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z/s w Ł., informując o możliwości przystąpienia do sprawy w terminie 2 tygodni w charakterze zainteresowanego.

(postanowienie – e-protokół rozprawy z 11.06.2025 r. 00:08:00)

(...) Sp. z o.o. nie przystąpiła do sprawy w charakterze zainteresowanego.

(niesporne)

Ubezpieczony - M. L. przyłączył się do stanowiska płatnika składek.

(stanowisko zainteresowanego - e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 00:47:46)

Na rozprawie w dniu 27.10.2025 r. - bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku - pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

( stanowiska końcowe stron - e-protokół rozprawy . z 27.10.2025 r.:00:05:29,00:05:35, 00:31:43, 00:32:22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek - (...) Sp. z o.o. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 4 lutego 2002 r. pod numerem KRS (...). Zasadniczym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma swoją siedzibę w Ł., przy ul. (...). Posiada również Oddział w W., przy ul. (...).

(odpis z (...) Sp. z o.o. – k. 17-20)

Spółka - (...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi.

(zezwolenia: Nr (...) z dnia 8 stycznia 2019 r., Nr (...) z dnia 11 stycznia 2021 r., Nr (...) z dnia 9 listopada 2023 r., Nr 61/21 nr rej (...)/2020 z dnia 11 lutego 2020 r., Nr 36/21 nr rej (...)/2021 z dnia 1 lutego 2021 r., Nr 37/22 nr rej (...)/2022 z dnia 24 stycznia 2022 r., Nr 64/23 nr rej (...)/2023 z dnia 14 lutego 2023 r. – k. 5-11)

(...) Sp. z o.o. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 23 kwietnia 2001 r. pod numerem KRS (...). Przeważającym przedmiotem prowadzonej działalności jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych. Spółka ma swoją siedzibę w W., przy ul. (...).

(odpis z (...) Sp. z o.o. k. 77-80)

(...) Sp. z o.o. posiadała i posiada zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych.

(zezwolenia: Nr 7340.I.22.C.2.15.2018 z dnia 12 października 2018 r., Nr 7340.I.22.B.2.14.2018 z dnia 12 października 2018 r., Nr 7340.10.2022 z dnia 11 października 2022 r., Nr 7340.11.2022 z dnia 11 października 2022 r. – k. 12-15)

Od 19 listopada 2009 r. (...) Sp. z o. o. była jedynym udziałowcem (...) Sp. z o.o. W dniu 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. została wykreślona jako udziałowiec (...) Sp. z o.o. i w miejsce spółki wpisany został F. M.. W dniu 10 marca 2021 r. w miejsce F. M. jako udziałowiec wpisany został M. W.. Następnie w dniu 7 listopada 2023 r. w miejsce M. W. jako udziałowiec wpisana została ponownie (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. jest jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o. o. i ma w niej 100% udziałów.

(odpis z (...) Sp. z o.o. k. 77-80)

T. G. (1) jest członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. a od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o.

(odpis z (...) Sp. z o.o. - k. 17-20, odpis z (...) Sp. z o.o. k. 77-80 )

Następnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. objęła A. R.. Pełni ją do chwili obecnej. Ponadto A. R. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o.

( odpis z (...) Sp. z o.o. k. 77-80, kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS)

W/w spółki łączy umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowy o dostawy towarów według zleceń (...) Sp. z o. o. Usługi z tytułu zawartych umów o współpracę rozliczane są zgodnie z umowami i fakturami. Dostawa towarów rozliczana jest na podstawie zleceń otrzymanych od (...) Sp. z o.o. Faktury za usługi są wystawiane na podstawie usług wykonanych w danym okresie.

Zgodnie z umową o prowadzeniu ksiąg rachunkowych z dnia 28 lutego 2020 r. (...) Sp. z o.o. zleciła (...) Sp. z o.o. prowadzenie usług księgowych, a także dokumentacji kadrowo - płacowej w biurze (...) Sp. z o.o. w W. przy ul. (...), przy użyciu systemu komputerowego (...) Sp. z o.o.

W umowie z dnia 1 stycznia 2021 r. o odpłatne korzystanie z platformy internetowej, wskazano, że (...) Sp. z o.o. oświadcza, że jest wyłącznym właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl, obejmującego wszelkie autorskie prawa majątkowe do oprogramowania wykorzystywanego na stronie, oznaczenie dobrwino.pl oraz dwóch pracowników, zwanego dalej: Serwisem (§ 1 ust. 1 umowy). (...) Sp. z o.o. udziela (...) Sp. z o. o. wyłącznej licencji do korzystania z Serwisu obejmującego prawo do używania i pobierania pożytków z Serwisu wraz ze wszystkimi dobrami niezbędnymi do korzystania z Serwisu, w tym dostępem do mediów społecznościowych Serwisu (§ 1 ust. 2 umowy).

Ponadto, na podstawie w/w umowy, (...) Sp. z o.o. zobowiązała się płacić (...) Sp. z o. o. opłatę w wysokości 10% kwoty od zrealizowanych przychodów z tytułu sprzedaży internetowej przy wykorzystywaniu serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl (§ 4 umowy).

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS)

Opłaty za odnowienie domeny dobrewino.pl i jakpragnewina.pl zostały dokonane przez (...) Sp. z o.o.

(faktura za odnowienie domeny japragnewina.pl z dnia 3 czerwca 2024 r. – k. 16, faktura za odnowienie domeny dobrewino.pl z dnia 23 kwietnia 2023 r. – k. 16 verte)

Magazyny płatnika składek znajdują się w centrum logistycznym w W.. Magazyny (...) Sp. z o.o. w spornym okresie znajdowały się także w W.. Obie firmy wynajmują powierzchnię magazynową u tego samego przedstawiciela logistycznego.

(okoliczności niesporne, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-prot. z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07)

(...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli).

(...) Sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem sklepu firmowego i sklepu internetowego. Sprzedaje upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji).

( zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-prot. z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59)

(...) Sp. z o.o. nie posiada kas fiskalnych.

( zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-prot. z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07)

(...) Sp. z o.o. zajmuje się dystrybucją wina na terenie całego kraju.

(okoliczność niesporna)

Właścicielem towarów, oferowanych przez w/w sklep internetowy, był (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego dobrewino.pl. (...) Sp. z o.o. nie nabywała od (...) Sp. z o.o. towaru przed złożeniem zamówienia przez klientów, by następnie oferować go jako własny. Do sprzedaży towaru należącego do (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero wówczas, gdy klienci złożyli zamówienie w sklepie internetowym.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS )

W okresie obowiązywania umowy o współpracy, niektórzy ubezpieczeni zatrudnieni przez płatnika składek (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę wykonywali również umowę zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o. Umowy zlecenia były podejmowane w okresach, w których było duże zapotrzebowanie na zestawy prezentowe (zwłaszcza w okolicach świąt czy na wesela).

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-protokół rozprawy z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka R. W. e-prot. z 27.10.2025 r.. 00:08:09, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59)

Osoby te były zgłaszane przez (...) Sp. z o.o. wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ równolegle posiadały tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wynikający z umów o pracę zawartych z (...) Sp. z o.o.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS)

Umowa zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. była wykonywana przy okazji wykonywania umowy o pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-prot. z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-prot. z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59)

(...) Sp. z o.o. zawierając umowę zlecenia ze spółką (...) Sp. z o.o. nie przechodzili żadnego procesu rekrutacji. Otrzymywali umowę zlecenia, gdy udało im się zdobyć klienta indywidualnego.

(kserokopia protokół kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS ,)

(...) Sp. z o.o. zatrudnia około 80 pracowników na podstawie umowy o pracę i około 10 pracowników na podstawie umowy zlecenia. (...) Sp. z o.o. zatrudniała kilku pracowników na podstawie umowy o pracę i zawierała również umowy zlecenia.

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-protokół rozprawy . z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-protokół rozprawy . z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07)

(...) Sp. z o.o. zawarł z ubezpieczonym M. L. na kolejno bezpośrednio po sobie umowy o pracę początkowo na okres próbny, następnie na czas określony, a później na czas nieokreślony, na podstawie których ubezpieczony był przez płatnika składek zatrudniony od 13.10.2015 r. do 31.03.2020 r. w wymiarze pełnego etatu, od 1.04.2020 r. do 30.06.2020 r. w wymiarze 4/5 etatu, a od 1.07.2020 r. do 5.09.2022 r. ponownie w wymiarze pełnego etatu i w tym czasie ubezpieczony wykonywał dla płatnika składek od 13.10.2015 r. pracę jako Przedstawiciel handlowy, a od 1.04.2020 r. jako (...) ds. wina. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Ubezpieczony na podstawie ww. umów o pracę zajmował się u płatnika składek sprzedażą napojów alkoholowych, głównie wina, do dotychczasowych klientów, a także zajmował się pozyskiwaniem nowych, którzy posiadają koncesję – pracował z hotelami i restauracjami (rynek HoReCa).

Zainteresowany miał w badanym okresie zawartą umowę zlecenia z (...) Sp. z o.o. z dnia 10.10.2019 r. na okres od 10.10.2019 r. do 30.06.2021 r. i na jej podstawie zajmował się sprzedażą wina osobom nieposiadającym koncesji, za co otrzymywał wynagrodzenie prowizyjne.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 363-400 w aktach ZUS , świadectwo pracy k. 5 część C akt osobowych, umowy o pracę na okres próbny, na czas określony, na czas nieokreślony z aneksami - część B akt osobowych, umowa zlecenia k. 96, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59, zeznania świadka D. J. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:20:46)

Pracownicy płatnika składek mieli zadaniowy czas pracy.

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-prot. z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59, zeznania świadka D. J. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:20:46)

Zainteresowany M. L. także miał zadaniowy czas pracy jako pracownik płatnika składek. Ubezpieczony wykonywał czynności na rzecz (...) Sp. z o.o. w czasie pracy dla (...) Sp. z o.o. ponieważ miał nienormowany czas pracy i płatnika interesowało tylko to, czy wykonał on swoje zadania w ustalonej ilości przez płatnia i jeśli ubezpieczony wykonał te zadania to znaczyło to dla płatnika, że zainteresowany pracował w pełnym wymiarze czasu. Nadto ubezpieczony na rzecz (...) sp. z o.o. mógł wykonywać czynności także w weekendy.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS , zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-protokół rozprawy z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59, zeznania świadka D. J. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:20:46)

Spółka (...) Sp. z o.o. nie wyposażała zleceniobiorców w żadne narzędzia, nie było to wymagane. Korzystali oni z telefonów, samochodów służbowych, laptopów i skrzynek mailowych (...) Sp. z o.o.

Tak też było w przypadku zainteresowanego, który również nie otrzymał od DW narzędzi i korzystał do wykonania ww. umowy zlecenia ze sprzętu jaki otrzymał od płatnika składek.

(zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-protokół rozprawy . z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07, zeznania świadka R. W. e-protokół rozprawy z 27.10.2025 r.. 00:08:09, zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41:49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59)

Osoby zatrudnione przez (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia miały być odpowiedzialne za sprzedaż towarów handlowych nabytych przede wszystkim od (...) Sp. z o.o.

(kserokopia protokołu kontroli oznaczony k. 362-400 w aktach ZUS )

W (...) Sp. z o.o. nie była prowadzona ewidencja czasu pracy z uwagi na zadaniowy czas pracy. Wysokość wynagrodzenia w D. (...) Sp. z o.o. była ustalana prowizyjnie od rozliczonych transakcji z kontrahentami. Rachunki rozliczające umowy zlecenia wystawiane były przez dział kadr (...) Sp. z o.o. dopiero z chwilą zapłaty faktury przez klienta.

(okoliczności niesporne, kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS, umowa zlecenia k. 96, zeznania świadka R. W. e-protokół rozprawy z 27.10.2025 r.. 00:08:09, zeznania występującego w imieniu płatnika składek T. G. (1) e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:06:51 -01:14:35 w zw. z e-protokół rozprawy z 27.10.2025 r. 00:23:17 -00:30:07)

Biuro handlowe spółki (...) Sp. z o.o. mieściło się w tym samym miejscu, co biuro handlowe (...) sp. z o.o. (ul. (...), (...)-(...) W.).

(kserokopia protokołu kontroli oznaczonego k. 362-400 w aktach ZUS )

Sprzedaż w (...) Sp. z o.o. była marginalna w stosunku do tego, jakie wyniki osiągała (...) Sp. z o.o.

(zeznania świadka M. Ś. w sprawie VIII U (...) protokół z 27.03.2025 r. od 00:41: 49 k. 122 verte w zw. z e-protokół z 11.08.2025 r. 00:06:45, zeznania świadka G. S. e-protokół rozprawy z 11.08.2025 r.: 01:27:07 -01:36:59)

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie był w zasadzie bezsporny. Został ustalony na podstawie zebranego materiału dowodowego, w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w toku postępowania przed organem rentowym, a także w oparciu o złożone w sprawie zeznania płatnika składek oraz świadków R. W., M. Ś., D. J., G. S.. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności. Wskazać także należy, że występujący w imieniu płatnika składek T. G. (1) został także przesłuchany w sprawie o sygn. akt VIII U (...), a także, że w sprawie tej byli przesłuchani świadkowie: M. Ś., D. J. i G. S.. Z ww. sprawy protokół włączony został w poczet materiału dowodowego w n/n sprawy przez sąd, albowiem zdaniem sądu przeprowadzenie tego rodzaju dowodu nie narusza zasady bezpośredniości (art. 235 § 1 k.p.c.).

Dodać należy, że istotne okoliczności, które nie są sporne, zostały przyznane też przez zainteresowanego, lecz przypomnieć należy, iż wyjaśnienia złożone przez zainteresowanego na rozprawie z 11.08.2025 r. miały charakter informacyjny oparty na normie art. 212§1 k.p.c. Tak samo było w przypadku złożonych na tej rozprawie informacyjnych wyjaśnień przez A. D., a ponieważ ani ww. przedstawiciel płatnika składek, ani zainteresowany, nie zostali przesłuchani w charakterze strony postępowania z uwagi na ich nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie w dniu 27.10.2025 r., przeto brak jest dowodu z ich przesłuchania (art. 299 k.p.c.), zaś złożone przez nich wyjaśnienia informacyjne nie dawały podstaw do czynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Tym niemniej jeszcze raz należy podkreślić, że istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności o jakich mówili w swoich informacyjnych wyjaśnieniach były niesporne i były też możliwe do odtworzenia na podstawie innych ww. dowodów, którym sąd dał wiarę.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż płatnik składek nie kwestionował wysokości podstaw wymiaru składek wyliczonych przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji, kwestionując konsekwentnie jedynie samą zasadę ich naliczenia przyjętą przez ZUS.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Na wstępie przypomnienia wymaga, że stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 350 z późn. zm., dalej: ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami” oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Jak wynika z treści przepisu art. 4 pkt 2a ustawy systemowej płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca.

W myśl art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 316) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia.

Zgodnie zaś art. 18 ust. 1a ustawy systemowej w przypadku osób wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 146) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy wobec M. L. zatrudnionego u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w spornym okresie na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonującego zlecenie zgodnie z zawartą umową z (...) Sp. z o.o. ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło lub zlecenia zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 listopada 2020 r., III UK 439/19, LEX nr 3080586; uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 6/09, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 46). To pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnej zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas płatnikiem składek nie jest ta osoba trzecia (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 22 października 2020 r., III UK 501/19, LEX nr 3076412). Sąd Okręgowy, w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę, w pełni podziela pogląd, wyrażony przez Sąd Najwyższy, zarówno, w uzasadnieniu uchwały z 2 września 2009 r. (I UZP 6/09), jak i w uzasadnieniu uchwały z 22 lutego 2010 r. (I UK 259/09, LEX nr 585727) zgodnie z którymi art. 8 ust. 2a ustawy systemowej ma odniesienie „do pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy” powiązanej funkcjonalnie i miejscowo.

Z przywołanej uchwały jasno wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nakazuje uważać za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Także bowiem i w tym ostatnim przypadku, choć osoba (pracownik) formalnie zawarła umowę z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy i to on uzyskuje rezultaty jej pracy. Pracodawca jest zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać za pracowników składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – art. 17 ust. 1 ustawy. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i dopiero ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak płatnikiem składek jest pracodawca składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci. Za taką interpretacją obowiązków pracodawcy względem pracownika, zdefiniowanego w treści art. 8 ust. 2a ustawy, przemawia dodatkowo art. 4 pkt 2 lit. a ustawy określający, że płatnikiem składek jest właśnie pracodawca.

Odnieść się, też,, trzeba do brzmienia art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Skoro płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej „uwzględnia się” w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

W przypadku zaś swoistego trójkąta umów - pogląd, że płatnikiem winien być pracodawca znajduje swe umocowanie także i w tym, że to na jego rzecz praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona i to on uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń oraz obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy.

Celem wprowadzenia takiej regulacji było po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów, a po wtóre: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych, wykonywanie pracy na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy, łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek. Teza ta jest także aktualna w stosunku do pracowników wykonujących także pracę na podstawie umów zlecenia (vide uchwała Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 6/21, OSNP 2022, nr 1, poz. 7., a także wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824; z 22 lutego 2010 r., I UK 259/09 oraz z 18 października 2011 r., III UK 22/11, III UK 22/11, OSNP 2012, nr 21-22, poz. 266).

Podkreślić należy, że w uchwale Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 3/21, OSNP 2022, nr 2, poz. 17 wskazano, że pojęcie „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy”, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje wykonywanie umowy zlecenia (innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawartej przez pracownika z przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż towarów jego pracodawcy (np. przez Internet), z którym przedsiębiorca ten powiązany jest osobowo lub kapitałowo, także wtedy, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest odmienny od obowiązków objętych umową o pracę, a miejsce wykonywania umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę.

W tym miejscu wskazać należy, że określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a obejmuje w istocie dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. W przypadku takich pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej), uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i wspomnianych umów cywilnoprawnych (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy), zaś obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spoczywa na pracodawcy jako płatniku (art. 17 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej).

Przenosząc, powyższe rozważania, na grunt przedmiotowej sprawy, zauważenia wymaga, że nie budzi wątpliwości okoliczność, że (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. są samodzielnymi podmiotami gospodarczymi powiązanymi ze sobą osobowo, kapitałowo i organizacyjnie. Przypomnienia w tym miejscu wymaga, że od dnia 19 listopada 2009 r. do dnia 4 października 2018 r. (...) Sp. z o.o. była jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. Następnie od dnia 7 listopada 2023 r. (...) Sp. z o.o. ponownie objęła wszystkie udziały w (...) Sp. z o.o. Tym samym w chwili obecnej (...) Sp. z o.o. należy uznać za spółkę dominującą, a (...) Sp. z o.o. za spółką zależną w rozumieniu art. 4 § 1 ust. 4 k.s.h. Zaznaczenia przy tym wymaga, że T. G. (1) będący członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 7 lipca 2021 r. do dnia 10 listopada 2022 r. pełnił również funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. Z kolei A. R. pełniącą obecnie funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. jest zatrudniona na stanowisku Dyrektora Operacyjnego w (...) Sp. z o.o. Nie można również tracić z pola widzenia, że przeważającym przedmiotem działalności obu podmiotów jest sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych.

Dodatkowo obie spółki łączą umowy o współpracę, tj. umowa o prowadzenie usług księgowych, umowa o dzierżawę sklepu internetowego oraz umowa na podstawy towarów według zleceń z (...) Sp. z o.o. Co istotne, z umowy o odpłatne korzystanie z platformy internetowej wynika, że właścicielem serwisu internetowego prowadzonego pod adresem dobrewino.pl jest (...) Sp. z o.o. Jednocześnie obie spółki mają biuro handlowe i magazyny pod tym samym adresem. Wynajmują powierzchnię magazynową od tego samego przedstawiciela logistycznego.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wynika, że (...) Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą hurtową wina wyłącznie do miejsc, które posiadają koncesję (m.in. do restauracji, hoteli). (...) Sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem sklepu firmowego i sklepu internetowego. Sprzedaje upominki i zestawy prezentowe klientom indywidualnym (nieposiadającym koncesji). Co jednak istotne, właścicielem towarów oferowanych przez sklep internetowy była (...) Sp. z o.o. Towar ten stawał się własnością (...) Sp. z o.o. dopiero po złożeniu zamówienia przez zamawiającego za pośrednictwem sklepu internetowego dobrewino.pl. (...) oznacza, że (...) Sp. z o.o. pełniła jedynie funkcję pośrednika. Jak słusznie podnosił organ rentowy, sprzedaż towarów oferowanych przez (...) Sp. z o.o. nie odbywała się w ten sposób, że (...) Sp. z o.o. nabywała od niej towar (na własny koszt i własne ryzyko), a następnie oferowała go jako własny klientom sklepu internetowego (z ryzykiem, że może się nie udać sprzedać całego zakupionego towaru). Do sprzedaży towaru (...) Sp. z o.o. dochodziło dopiero w chwili złożenia zamówienia przez klienta sklepu internetowego. W konsekwencji (...) Sp. z o.o. prowadziła faktycznie sprzedaż towarów (...) Sp. z o.o., nie zaś swoich własnych. Nie można również pomijać, że sprzedaż w (...) Sp. z o.o. była marginalna w stosunku do tego, jakie wyniki sprzedaży osiągała (...) Sp. z o.o.

Znamiennym jest także, że (...) Sp. z o.o. wykorzystywała swoje kontakty do sprzedaży w (...) Sp. z o.o. Materiał dowodowy zebrany w sprawie wskazuje również, iż de facto spółka (...) sprzedawała towary spółki (...), albowiem mimo zeznań przesłuchanego w charakterze strony T. G. dotyczących zaopatrywania się spółki (...) u innych dostawców, twierdzenia te nie zostały potwierdzone żadnymi innymi dowodami. Sąd miał oczywiście na uwadze, iż jedyna różnica w sprzedawanym towarze obu spółek dotyczyła tzw. zestawów prezentowych, którymi spółka (...) nie mogła handlować, jednakże wydaje się, iż same zestawy prezentowane zbywane przez spółkę (...) również za pośrednictwem ubezpieczonego w niniejszej sprawie, nie mogą wskazywać automatycznie na całkowitą niezależność obu podmiotów w kontekście unormowania art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Zestawy te były bowiem sprzedawane wyłącznie w okresie świąt Bożego Narodzenia i nie stanowiły przecież głównego przedmiotu działalności spółki (...), które bezspornie stanowiły produkty alkoholowe nabywane od spółki (...) i zbywane faktycznie na jej rzecz z tym, iż na rynku klientów indywidualnych, co uzupełniało działalność spółki (...) o klientów nie posiadających koncesji.

Idąc dalej stwierdzić należy, iż pracownicy (...) Sp. z o.o. zawierając umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. nie przechodzili dodatkowej rekrutacji. Zawierali umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o., gdy decydowali się na przyjęcie dodatkowych obowiązków polegających na sprzedaży produktów klientom indywidualnym. Miało to miejsce głównie przed świętami, ponieważ wtedy było zwiększone zapotrzebowanie na zestawy prezentowe. W (...) Sp. z o.o. nie była prowadzona ewidencja czasu pracy z uwagi na zadaniowy czas pracy. Wysokość wynagrodzenia w DW. Sp. z o.o. była ustalana prowizyjnie od rozliczonych transakcji z kontrahentami. Rachunki rozliczające umowy zlecenia wystawiane były przez dział kadr (...) Sp. z o.o. dopiero z chwilą zapłaty faktury przez klienta. Co więcej, pracownicy (...) Sp. z o.o. nie dostawali narzędzi pracy z (...) Sp. z o.o. Ze zgromadzonych dowodów wynikało, że umowy o pracę, jak i umowa zlecenia są umowami dopełniającymi się i czynności z tychże umów mają charakter kompatybilny. Tym samym, w rzeczywistości nie było możliwym rozgraniczenie czynności wykonywanych przez zainteresowanego w ramach umowy o pracę i umowy zlecenia, czynności te dopełniały się. W konsekwencji wskazania wymaga, że umowa zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. była wykonywana przy okazji wykonywania umowy o pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

Mając na względzie powyższe stwierdzenia wymaga, że obowiązki osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. od obowiązków wykonywanych na podstawie umowy zlecenia w (...) Sp. z o.o. różniły się w zasadzie jedynie formą rozliczenia usługi – co wystąpiło też w przypadku zainteresowanego.

(...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów z koncesją (za sprzedaż wystawiane były faktury VAT), natomiast (...) Sp. z o.o. obsługiwała wyłącznie klientów indywidualnych, tzn. bez koncesji (wystawiane były rachunki). (...) Sp. z o.o. nie posiadała bowiem kas fiskalnych, nie była uprawniona do sprzedawania win klientom bez koncesji. Jak już wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, istotnym jednak jest, że płatnik składek, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie przedstawił jakiegokolwiek obiektywnego dowodu, z którego wynikałoby, że spółka (...) Sp. z o.o. kupowała towar także od innych podmiotów niż (...) Sp. z o.o.

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wyżej okoliczności stwierdzenia wymaga, że (...) Sp. z o.o. prowadziła de facto sprzedaż towarów należących do (...) Sp. z o.o. odgrywając jedynie rolę pośrednika, a pracownicy firmy (...) Sp. z o.o. zajmowali się bezpośrednio obsługą sprzedaży towarów swojego pracodawcy. Tym samym praca wykonywana przez ubezpieczonego w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. była w rzeczywistości świadczona na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o.

W tym miejscu podkreślić należy, że przesłanką decydującą o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy, jest to, że w ramach takiej umowy, wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy przez co uzyskuje on rezultaty jej pracy.

Ustawodawca używając w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrotu „działać na rzecz” posłużył się nim w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie „na czyją rzecz” może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Nie ulega jednak wątpliwości, iż również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy” (art. 734 i n. k.c.).

W przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, zwrot ten opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po pierwsze - umowy o pracę, po drugie - umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po trzecie - umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca, w wyniku umowy, zawartej ze zleceniodawcą, przyjmuje, w ostatecznym rozrachunku, rezultat pracy, wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przez zleceniobiorców, przy czym, następuje to, w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą (I. J. - J. „Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego (...) 2011/8/22-28).

Celem takiej regulacji było, jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2014 r. (II UK 399/13, LEX nr 1458679), po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu). Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

W świetle powyższych uwag należy podkreślić, że nie ma żadnych podstaw, aby zastosowanie przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Jak wskazano powyżej płatnik składek czerpał zatem korzyści z realizacji umowy zlecenia, jaką zainteresowany zawarł formalnie z (...) Sp. z o.o.

Sytuacja ta niewątpliwie, w ocenie Sądu, wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, a skoro tak, to stosownie do wcześniejszych rozważań, pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne zainteresowanego.

Konsekwencją konstrukcji uznania za pracownika jest konieczność opłacania przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne za osobę, z którą została zawarta umowa zlecenia, tak jak za pracownika.

Stosownie do przepisu art. 32 ustawy systemowej, pracodawcę obciąża zatem także obowiązek poboru i odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę „uznaną za pracownika”.

Podkreślić należy, że stosownie do przepisu art. 66 ust. 1 pkt 1a cytowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; przy czym, w myśl przepisu art. 69 ust 1 ustawy, obowiązek ten powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Przepis art. 66 ust 1 pkt 1a „przenosi” zatem na grunt przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. konstrukcję uznania za pracownika unormowaną przepisem art. 8 ust 2a ustawy systemowej. Brak odrębnego uregulowania w tej ustawie (w szczególności w przepisach art. 85-86), kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby uznanej za pracownika (w rozumieniu art. 8 ust 2a ustawy systemowej), należy odczytywać jedynie jako potwierdzające regułę wyprowadzaną z art. 32 ustawy systemowej.

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez zainteresowanych, w badanych okresach, jest konsekwencją objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym jako osób uznanych za pracowników1) (art. 66 ust 1 pkt 1a ustawy w związku z art. 5 pkt 43 ustawy i art. 8 ust 2a ustawy systemowej), a nie jako zleceniobiorców (art. 66 ust 1 pkt 1e ustawy).

Jak wskazał Sąd Najwyższy, w uzasadnieniu wyroku z 22 lutego 2006 r. (I UK 227/05, LEX nr 272569), objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełniania ustawowych przesłanek, podleganie natomiast wynika z objęcia ubezpieczeniem i oznacza przyznanie prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. Ubezpieczony z tytułu spornych umów przynależy do kategorii osób uznanych za pracownika, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jak pracownik, a w konsekwencji płatnikiem tych składek jest pracodawca, a nie zleceniodawca.

Za obciążeniem obowiązkiem rozliczania i poboru składek, łącznie na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tylko jednego podmiotu – pracodawcy, przemawia również zasada racjonalnego działania ustawodawcy. Przyjęcie odmiennej koncepcji (dwóch płatników składek – odrębnie na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne), skutkowałoby tym, iż to samo zdarzenie (tytuł prawny skutkujący obowiązkiem ubezpieczenia) pociągałoby „podwójne” obciążenie czasowe i ekonomiczne wywołane koniecznością prowadzenia rozliczenia, dokumentacji rozliczeniowej, poboru – nie tylko dla dwóch podmiotów (pracodawca, zleceniodawca), ale również dla ZUS.

Zauważenia wymaga, iż zgodnie z przepisem art. 81 ust 6 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia, emerytalne, rentowe, chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych wymaga zatem uprzedniego wyliczenia kwoty składek na ubezpieczenie społeczne.

Przypomnieć też należy, stanowisko wyrażone w wydanej w składzie 7 sędziów uchwale Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r. (III UZP 4/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 226), zgodnie z którym, co prawda ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych rozróżniająca cztery ryzyka ubezpieczeniowe: emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe nie objęła ubezpieczenia zdrowotnego, to jednak należy przyjąć, że ubezpieczenie to jest też rodzajem ubezpieczenia społecznego, zaś jego odrębność wynika przede wszystkim z faktu odmiennego przedmiotu ochrony oraz odrębności organizacyjnej, ubezpieczenie zdrowotne, jest bowiem realizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Powyższe również przemawia za tym, aby sztucznie nie tworzyć „mnogości” płatników składek w sytuacji, gdy tytułem do ubezpieczeń jest jeden (ten sam) stosunek prawny. Pracownik, zleceniobiorca, świadczący usługi, w całości finansują składki na swoje ubezpieczenie zdrowotne. W ich interesie i ich obowiązkiem, jest umożliwienie płatnikowi wywiązywanie się z terminowego rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do przepisu art. 193 ustawy, kto nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenie zdrowotne albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia podlega karze grzywny. W świetle powołanego przepisu, w sytuacji trójkąta umów z jakim mieliśmy do czynienia na gruncie rozpoznawanej sprawy, to obowiązkiem ubezpieczonych, jest udzielenie płatnikowi składek wszelkich niezbędnych danych pozwalających mu terminowo wywiązać się z obowiązków płatniczych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Reasumując - przychód osiągnięty przez ubezpieczonego z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. nie może być zatem, dla potrzeb ubezpieczeń społecznych, ujmowany jako odrębne źródło „oskładkowania”, a powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy – zaś ustalenie, że w sprawie zachodził przypadek unormowany w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, wykluczało potraktowanie przychodu osiągniętego z tytułu zlecenia jako tego rodzaju „odrębnego źródła” przychodu i powodowało po stronie pracodawcy konieczność zsumowania wynagrodzenia osiąganego przez ubezpieczonego, z tytułu umowy zlecenia, z wynagrodzeniem ze stosunku pracy i ustalenie, dopiero w ten sposób ,„skumulowanej” podstawy wymiaru składek, zarówno, na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne przez pracodawcę ubezpieczonych (...) Sp. z o.o.

Co do samego sposobu wyliczenia podstaw wymiaru składek ubezpieczonych – strona skarżąca nie kwestionowała wysokości, a jedynie zasadę, stąd też nie było podstaw, aby poddać kontroli zaskarżoną decyzję, również, w tym zakresie.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu, Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935) zasądzając od (...) Sp. z o.o. (jako strony przegrywającej proces) na rzecz organu rentowego kwotę 360 zł. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.