Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 lipca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. stwierdził, że A. M. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą R. U. od dnia 1 stycznia 2014 roku.
W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż z dokumentów zewidencjonowanych w systemie informatycznym wynika, że z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od dnia 1 stycznia 2014 roku. Ponadto płatnik składek obliczył i rozliczył za ubezpieczaną składki na ubezpieczenia społeczne za miesiące od stycznia 2014 roku do lutego 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 9.365,00 zł, za miesiąc marzec 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 7.250,32 zł, a za miesiące od kwietnia 2014 roku do maja 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 0,00 zł. Płatnik składek
w złożonych za A. M. imiennych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek wykazał za okres od dnia 25 marca 2014 roku do 31 maja 2014 roku zasiłek macierzyński. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził w dniach 16 - 17 czerwca 2014 roku postępowanie kontrolne w zakresie zgłoszenia A. M. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności przez R. U.. Zdaniem organu rentowego wyniki przeprowadzonej kontroli dowodzą, iż ubezpieczona nie rozpoczęła współpracy przy prowadzeniu działalności, a zgłoszenie jej do ubezpieczeń w krótkim okresie przed wystąpieniem z roszczeniem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego miało na celu jedynie zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych i skorzystanie z zasiłku macierzyńskiego od bardzo wysokiej podstawy.

/decyzja – k. 36-38 akt ZUS/

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą A. M. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w dniu 15 sierpnia 2014 roku złożyła odwołanie, w którym wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i odmienne orzeczenie, co do istoty sprawy poprzez uznanie, iż podlega ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 stycznia 2014 roku z tytułu współpracy z osobą prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą - płatnikiem składek R. U.. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 6 ust. 1 pkt 5, oraz art. 8 ust. 11, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 5, ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w istniejących okolicznościach faktycznych, nadto sprzeczność istotnych ustaleń organu ze zgromadzonym materiałem dowodowym, co spowodowało nieuprawnione przyjęcie, iż nie spełnia przesłanek wymaganych dla uznania jej za osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, iż przedsiębiorstwo płatnika składek, oprócz wskazanego w skarżonej decyzji fizycznego wykonywania prac ogólnobudowlanych tj. stoisk, bram, czy ogrodzeń, zajmuje się również aranżowaniem wymienionych elementów- w szczególności pawilonów na tragach i wystawach, reklam wielkoformatowych, czy stoisk reklamowych. Wyjaśniono, iż aranżacja ta polega na zaplanowaniu poszczególnych składników w sposób zapewniający maksymalnie pozytywny odbiór przez odbiorców towarów lub usług wystawowych lub reklamowanych. Skarżąca podniosła, iż w tej części działalności płatnika składek, wykonywała wszelkie czynności. Argumentowała, iż zajmowała się także pozyskiwaniem klientów oraz kontaktami z klientami już pozyskanymi. Nadto, jak wskazała, wykonywała czynności związane z dokonywaniem zakupów dla potrzeb przedsiębiorstwa płatnika oraz przejęła całość obowiązków związanych z kontaktami z biurem rachunkowym obsługującym płatnika składek. Dodatkowo podniesiono, iż w spornym okresie zajmowała się także pozyskaniem oraz wdrożeniem dla potrzeb usprawnienia działalności przedsiębiorstwa płatnika składek specjalistycznego narzędzia informatycznego. Wyjaśniła, iż jej wiedza
i doświadczenie były niezbędne dla prawidłowej oceny przydatności inwestycji
w przedsiębiorstwie zainteresowanego. Odnosząc się do kwestii podnoszonej przez organ rentowy, co do zgłoszenia A. M. przez płatnika składek od wysokiej podstawy wymiaru składek, odwołująca wskazała, iż przez okres kilkunastu lat zatrudniona była na podstawie umów o pracę z wynagrodzeniem każdorazowo przekraczającym kilkanaście tysięcy złotych miesięcznie. Argumentowała, iż nigdy nie korzystała ze świadczeń
z ubezpieczenia chorobowego, a wskazana przez płatnika kwota podstawy wymiaru składek odbiega od kwot uzyskiwanych przez nią tytułem wynagrodzenia za pracę, w ten sposób, iż jest od nich znacznie niższa. Odwołująca podniosła, iż kondycja finansowa przedsiębiorstwa zainteresowanego w spornym okresie zezwalała na opłacanie składek od zadeklarowanej podstawy wymiaru. Skarżąca wskazała również, że faktycznie aktualnie płatnik nikogo nie zatrudnia w celu wykonywania części jej zadań, albowiem koncepcja wystawy dla (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz inne będące w toku przedsięwzięcia zakończyły się krótko przed rozpoczęciem jej zwolnienia lekarskiego. Po tym etapie nastąpiły czynności wykonawcze, wykonywane przez zainteresowanego R. U.. Wskazano także, iż okres wakacyjny jest okresem, w którym brak jest zleceń, tym samym nie było uzasadnienia ekonomicznego dla zatrudnienia osoby, która przejęłaby część obowiązków wnioskodawczyni. Wobec faktu, iż zwykle w miesiącu wrześniu sytuacja na rynku zleceń znacznie się ożywia, płatnik składek planuje zatrudnić osobę, która zastąpi w części wnioskodawczynię w czynnościach przez nią wykonywanych.

/ odwołanie - k. 2-6, koperta – k.45/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołania - k. 46-46 odwrót/

Na rozprawie z dnia 27 kwietnia 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, zainteresowany przyłączył się do stanowiska wnioskodawczyni, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/stanowisko stron:00:01:44 - płyta CD k. 77/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zainteresowany R. U. i wnioskodawczyni A. M. pozostają
w związku małżeńskim od dnia 24 lutego 1999 roku, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, nie mają ustanowionej rozdzielności majątkowej, orzeczonej separacji ani rozwodu.

/okoliczność bezsporna, a nadto odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 28 akt ZUS/

R. U. prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą od dnia 1 lutego 2005 roku na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy Z. pod firmą (...) oraz (...) spółka cywilna M. Ł., R. U.. Adresem głównego miejsca wykonywania działalności jest Ł., ul. (...) lok. 5, adresem, dodatkowego miejsca wykonywania działalności jest Ł., ul. (...). Głównym przedmiotem prowadzonej przez płatnika działalności gospodarczej według wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jest działalność agencji reklamowych. Początkowo przedmiotem działalności były usługi budowlane i remontowe, następnie dołączono wykonawstwo konstrukcji reklamowych oraz produkcję materiałów reklamowych i narzędzi wspierających sprzedaż ( (...)). Płatnik składek nie zatrudniał pracowników.

/wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – k. 57, zeznania zainteresowanego: 00:55:48, 01:08:02 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:18:52 – płyta CD k. 150/

A. M. legitymuje się wykształceniem wyższym, posiada tytuł doktora nauk humanistycznych ze specjalizacją teoretyk literatury. Wnioskodawczyni posiada m.in. doświadczenie w pracy jako wykładowca uniwersytecki, nauczyciel języka włoskiego, redaktor książek, specjalista ds. marketingu, rzecznik prasowy, konsultant ds. komunikacji i doradca zarządu. Ponadto wnioskodawczyni włada językiem włoskim i angielskim w stopniu zaawansowanym, językiem francuskim w stopniu średnio zaawansowanym, a także językiem niemieckim na poziomie podstawowym. A. M. ma ukończone szkolenia w zakresie zarządzania projektem, zarządzania zespołem, oceny pracownika, profesjonalnego przygotowywania ankiet oraz negocjacji wewnętrznych i zewnętrznych, a także obsługuje komputer oraz posiada prawo jazdy kat. B.

/ CV – k. 28-32, świadectwa pracy – k. 81-82, k. 86-87, 88-89, umowa zlecenia – k. 90-91, umowa o pracę na czas zastępstwa – k. 82/

Wnioskodawczyni była zatrudniona na Uniwersytecie Ł., Wydziale Dziennikarstwa i (...) na stanowisku adiunkta na podstawie umowy zawartej na czas zastępstwa od dnia 1 października 2012 roku do dnia 17 lutego 2013 roku
w wymiarze połowy etatu. Od maja do sierpnia współpracowała z Urzędem Miasta S. w oparciu o umowę zlecenia. Ostatnio A. M. była zgłoszona do ubezpieczeń, jako osoba wykonująca umowę zlecenie w okresie od dnia 1 sierpnia 2013 toku do dnia
7 sierpnia 2013 roku.

/umowa o pracę na czas zastępstwa – k. 82, zeznania wnioskodawczyni: 00:02:22 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:06:11 – płyta CD k. 150/

W lipcu 2013 roku wnioskodawczyni uzyskała informację, że jest w ciąży. Termin przewidywanego porodu został określony na dzień 1 kwietnia 2014 roku.

/okoliczność bezsporna, nadto kopia karty ciąży – k. 94-97, zeznania wnioskodawczyni: 00:02:22 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:06:11 – płyta CD k. 150/

W październiku 2013 roku wnioskodawczyni wykonała nieodpłatnie na rzecz działalności gospodarczej płatnika składek prowadzonej pod firmą (...) spółka cywilna M. Ł., R. U. pracę związaną z wykonaniem elementów reklamowych informujących o promocjach.

/zeznania wnioskodawczyni: 00:09:01 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:06:11 – płyta CD k. 150/

Płatnik składek w 2013 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągnął przychód w wysokości 498.228,79 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 386.308,79 zł, natomiast dochód wyniósł 111.920,00 zł. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...) nie wykazał żadnego przychodu.

/zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2013 (PIT – 36) – k. 33-38, informacja o wysokości dochodu (poniesionej straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2013 (PIT /B) – k. 39-40, rozliczenie dochodu z remanentem za styczeń – grudzień 2013 roku – k. 106, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za styczeń – grudzień 2013 roku – k. 107/

Z dniem 1 stycznia 2014 roku płatnik składek dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako osoby współpracującej.

/okoliczność bezsporna/

W momencie zgłoszenia A. M. do ubezpieczeń jako osoby współpracującej była ona w ok. 28 tygodniu ciąży.

/okoliczność bezsporna, nadto kopia karty ciąży – k. 94-97, dokumentacja medyczna – k. 79 -80, dokumentacja medyczna – koperta k. 116, dokumentacja medyczna – koperta k. 118, dokumentacja medyczna – koperta k. 121, dokumentacja medyczna – koperta k. 123, dokumentacja medyczna – koperta k. 139/

W okresie od stycznia do marca 2014 roku wnioskodawczyni dostarczała dokumenty finansowe związane z prowadzoną przez zainteresowanego działalnością gospodarczą do biura rachunkowego, które prowadziło rozliczenia płatnika składek. A. M. w okresie tym prosiła również biuro o udzielenie informacji odnośnie wysokości podatku dochodowego i VAT.

/zeznania świadka M. J.: 01:25:30, 01:31:47 – płyta CD k. 77, zeznania wnioskodawczyni: 00:29:37 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:06:11 – płyta CD k. 150, zeznania zainteresowanego: 01:08:02 – płyta CD k. 77 w zw. z 00:18:52 – płyta CD k. 150/

Podpis wnioskodawczyni jako odbiorcy widnieje na fakturach z okresu od stycznia do marca 2014 roku za zakup benzyny, gazu płynnego, żarówek, wymianę oleju i usługę serwisową, zakup materiałów budowlanych. Część faktur dotyczących zakupu paliwa lub gazu była dokonywana w miejscowościach tj. Osie, K., S., B., O..

/faktury VAT – k. 8-25/

A. M. w dniu (...) urodziła dziecko – syna K..

/odpis skrócony aktu urodzenia – k . 98/

Płatnik składek obliczył i rozliczył za ubezpieczaną składki na ubezpieczenia społeczne za miesiące od stycznia 2014 roku do lutego 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 9.365,00 zł, za miesiąc marzec 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 7.250,32 zł, a za miesiące od kwietnia 2014 roku do maja 2014 roku - od podstawy wymiaru składek w wysokości 0,00 zł.

/okoliczność bezsporna, nadto decyzja – k. 36-38 akt ZUS/

A. M. wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 25 marca 2014 roku do dnia 11 sierpnia 2014 roku, dodatkowego urlopu macierzyńskiego za okres od dnia 12 sierpnia 2014 roku do dnia 22 września 2014 roku oraz zasiłku rodzicielskiego za okres od dnia 23 września 2014 roku do dnia 23 marca 2015 roku.

/okoliczność bezsporna, nadto decyzja – k. 36-38 akt ZUS/

Zainteresowany od dnia 1 października 2014 roku zatrudnia pracownika na stanowisku wykonawcy i montera reklam oraz obsługi plotera laserowego na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od dnia 1 października 2014 roku do dnia
30 września 2016 roku z wynagrodzeniem w wysokości 1.680,00 zł brutto miesięcznie.

/zaświadczenie – k. 58, zeznania zainteresowanego: 00:18:52, 00:26:43 – płyta CD k. 150 /

Płatnik składek w 2014 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...) osiągnął przychód w wysokości 112.529,45 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 74.155,56 zł, natomiast dochód wyniósł 38.373,89 zł. W styczniu i lutym 2014 roku płatnik składek nie zadeklarował żadnego przychodu.

/rozliczenie dochodu z remanentem za styczeń – grudzień 2014 roku, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za styczeń – grudzień 2014 roku – k. 105, koperta k. 169/

Wnioskodawczyni po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie podjęła współpracy z mężem.

/zeznania wnioskodawczyni: 00:06:39 – płyta CD k. 150, zeznania zainteresowanego: 00:26:43 – płyta CD k. 150/

Płatnik składek w 2015 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...) osiągnął przychód w wysokości 120.163,18 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 88.229,24 zł, natomiast dochód wyniósł 31.933,94 zł.

/rozliczenie dochodu z remanentem za styczeń – grudzień 2015 roku – k. 154, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za styczeń – grudzień 2015 roku – koperta k. 169/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał przede wszystkim w oparciu o załączone do akt dokumenty, w tym akta rentowe, dokumentację finansową płatnika składek, dokumentację medyczną, dokumentację osobową wnioskodawczyni oraz jedynie częściowo w oparciu o osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań świadka M. J. oraz zeznań wnioskodawczyni i zainteresowanego, a mianowicie w zakresie, jakim zeznawali na okoliczność działalności płatnika składek, doświadczenia zawodowego ubezpieczonej oraz w zakresie, w jakim można było na ich podstawie ustalić, że wnioskodawczyni wykonała w spornym okresie pewne czynności na rzecz płatnika składek, co nie przesądza o współpracy odwołującej z zainteresowanym przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka M. J., wnioskodawczyni oraz zainteresowanego, w których wskazywali na realność prowadzonej pomiędzy ubezpieczoną, a płatnikiem składek współpracy. W ocenie Sądu, w świetle materiału zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż współpraca była realizowana. Przeciwko prawdziwości zeznań świadka i stron przemawiają, zdaniem Sądu, ustalone okoliczności faktyczne.
W szczególności brak jest jakichkolwiek wiarygodnych dokumentów, które w badanym okresie zostałyby sporządzone i podpisane przez ubezpieczoną jako osobę współpracującą z płatnikiem składek, a które dotyczyłyby czynności, o których mowa jest w zeznaniach wnioskodawczyni oraz zainteresowanego. Nie przedstawiono wyników rzekomo prowadzonej przez skarżącą analizy działalności konkurencyjnych firm, nie zgłoszono też potrzeby przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków w postaci klientów, z którymi wnioskodawczyni miała się kontaktować telefonicznie, osobiście, a także mailowo.

Zdaniem Sądu przedstawione przez stronę odwołującą się faktury za zakup benzyny, gazu płynnego, żarówek, wymianę oleju i usługę serwisową, czy zakupy materiałów budowlanych, a podpisane przez skarżącą nie stanowią dowodu świadczącego o faktycznym realizowaniu współpracy przez skarżącą i zainteresowanego. Z doświadczenia życiowego wiadome jest Sądowi, iż pracownicy stacji benzynowych, czy sklepów sieciowych nie wymagają od osób odbierających faktury VAT (z wyłączeniem faktur korygujących) ich pokwitowania. Nadto sama wnioskodawczyni przyznała, że nie podpisywała tych faktur
w momencie ich odbioru, a przed przekazaniem ich do biura rachunkowego, wyjaśniając, że zostały złożone na prośbę organu rentowego. Ponadto część faktur dotyczących zakupu paliwa była dokonywana w miejscowościach znacznie oddalonych od Ł., natomiast wnioskodawczyni zeznała, że nie wyjeżdżała poza Ł.. Skarżąca nie umiała również wskazać miejsca położenia podmiotów, u których zakupów rzekomo dokonywała. Dlatego w ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, iż A. M. faktycznie dokonała zakupu tych towarów na rzecz płatnika składek.

Wątpliwe, zdaniem Sądu, są także przedstawione przez skarżącą oświadczenia kontrahentów zainteresowanego płatnika składek, z którymi rzekomo ubezpieczona miała
w spornym okresie doprowadzić do nawiązania współpracy i prowadzić uzgodnienia wykonawcze. W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż oświadczenia stanowiące pisma osób trzecich, zawierające oświadczenia wiedzy odnoszące się do określonych faktów nie mogą być uznane za dowody, a ich przyjęcie stanowiłoby naruszenie zasady ustności, bezpośredniości i swobodnej oceny dowodów obowiązującej w polskim prawie procesowym, gdyż dowodem mogą być tylko zeznania tych osób w charakterze świadków złożone bezpośrednio przed sądem (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2005 r., VI ACa 477/04, R. (...)). Dodatkowo znamiennym jest, że odwołująca nie zdecydowała się, na potwierdzenie informacji przedstawionych w przedmiotowych oświadczeniach w drodze zeznań, jakie osoby składające oświadczenia mogłyby złożyć w charakterze świadków. Taki wniosek nie został zgłoszony, zatem Sąd oceniając pisemne oświadczenia odmówił im mocy dowodowej.

Sąd odmówił także wiary zeznaniom odwołującej i zainteresowanego, w których wskazali, iż w ramach współpracy A. M. zajmowała się poszukiwaniem projektów mebli, których produkcją miał zająć się płatnik składek. Płatnik składek na tę okoliczność przedstawił zdjęcia lamp i stołu. Zdaniem Sądu przede wszystkim brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż zostały one wykonane w ramach działalności gospodarczej płatnika składek, ani też związku pomiędzy rzekomymi działaniami odwołującej a ich wyprodukowaniem.

Bezspornym jest, że ubezpieczona w chwili nawiązania współpracy z mężem była
w zaawansowanej ciąży i nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych. Bezspornym jest także, że płatnik składek od chwili rozpoczęcia prowadzenia działalności tj. od dnia 1 lutego 2005 roku prowadził ją jednoosobowo i nie zatrudniał żadnych pracowników. Strony w toku postępowania nie wykazały motywów podjęcia współpracy przez ubezpieczoną. Wnioskodawcy wskazali, że powodem podjęcia współpracy było zwiększenie przychodów
z działalności płatnika składek prowadzonej w ramach spółki cywilnej. Natomiast z analizy zestawień finansowych działalności płatnika składek, przy której prowadzeniu współpracować miała skarżąca wynika, że do marca 2014 roku nie przynosiła ona żadnych przychodów. W momencie, gdy ubezpieczona zaczęła korzystać z urlopu macierzyńskiego, zainteresowany nie zatrudnił nikogo, kto pomógłby mu przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Płatnik składek zatrudnił co prawda pracownika, jednakże dopiero od dnia
1 października 2014 roku, a zatem pół roku od urodzenia przez skarżącą dziecka, a ponadto na technicznym stanowisku. Nadto jak zeznali: ubezpieczona i płatnik składek - po urodzeniu syna odwołująca nie wróciła już do współpracy z mężem. To oznacza, że nie było realnej potrzeby nawiązania współpracy przez ubezpieczoną z mężem, skoro nikt nie przejął jej obowiązków, gdy korzystała z urlopu macierzyńskiego oraz nie powróciła do współpracy po urodzeniu dziecka.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. J., który prowadzi sprawy finansowe zainteresowanego, że A. M. kontaktowała się z biurem rachunkowym oraz przekazywała dokumenty do biura rachunkowego. Zdaniem Sądu ubezpieczona mogła wykonywać w/w czynności, ale nie w ramach współpracy, a jedynie w ramach sporadycznej pomocy udzielanej przez żonę mężowi przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika, że ubezpieczona nawiązując współpracę z mężem była w zaawansowanej ciąży i jedynym powodem zgłoszenia skarżącej do ubezpieczeń z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej była chęć uzyskania świadczeń z tytułu macierzyństwa, albowiem nie posiadała wówczas innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i nie uzyskałaby świadczeń, z chwilą urodzenia dziecka.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie i jako bezzasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. art. 6 ust 1 pkt 5 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym - podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Ponadto jak stanowi art. 11 ust. 2 dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.

Według art. 13 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby współpracujące od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia do dnia zakończenia tej współpracy.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 159) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 wskazanej wyżej ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Natomiast prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego przysługuje ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego (ust. 3 pkt 3).

Zgodnie zaś z art. 29 ust. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy z zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

W myśl art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

W zakresie wyliczania podstawy wymiaru składek należy wskazać, iż jak stanowi art. 18 ust. 8 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe,
z zastrzeżeniem iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 (ust. 3).

W myśl zaś art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego A. M. z dniem 1 stycznia 2014 roku została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej R. U.. Ważność tego zgłoszenia została przez organ rentowy słusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem ubezpieczona nie podjęła współpracy przy prowadzeniu działalności zainteresowanego i z tego tytułu nie powinna w spornym okresie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że odwołująca i zainteresowany od momentu zawarcia związku małżeńskiego, czyli także w okresie spornym, pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym.

Kwestią sporną, poddaną ocenie Sądu Okręgowego, było więc jedynie ustalenie, czy stosunek prawny łączący wnioskodawczynię i zainteresowanego płatnika składek od dnia
1 stycznia 2014 roku spełniał kryterium uznania go za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przeprowadzone zaś w tym kierunku postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd Okręgowy do przekonania, że ubezpieczona w spornym okresie nie współpracowała z R. U. przy prowadzeniu przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podkreślić należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, iż za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej, powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Ocena, czy w konkretnej sytuacji pomoc świadczona przez małżonka może być uznawana za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowiącą w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podstawę do objęcia tej osoby obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi, wymaga uprzednich ustaleń faktycznych co do charakteru i rodzaju tych czynności (wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2008 r., II UK 286/07, pub. OSNP 2009/17-18/241).

Za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą, niezależnie od podstawy jej świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
28 lutego 2012 r., III AUa 1581/11, pub. OSA 2013/8/108-120, podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 września 2012 r., III AUa 445/12, LEX 1220774).

Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 6 stycznia 2009 roku, sygn. akt II UK 134/08 (pub. OSNP 2010/13-14/170, OSP 2011/4/37) określił cechy konstytutywne pojęcia "współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, iż są nimi występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UK 315/09).

Oceniając pod kątem powyższych przesłanek zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy uznał, że nie pozwala on na przyjęcie, iż wnioskodawczyni współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża od dnia 1 stycznia 2014 roku. Podejmowane przez nią w tym okresie czynności dotyczące pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej wnioskodawcy miały jedynie sporadyczny charakter i nie miały stałego i systematycznego charakteru. Okazjonalna pomoc nie może być traktowana jako współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Pomoc taka stanowi normalną konsekwencję obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny (art. 23 i 27 k.r.o.).

Wnioskodawczyni nie wykazała, że współpraca ta była wykonywana w znaczącym wymiarze i systematycznie ani też, że miała ona istotne znaczenie dla przychodów prowadzonej przez zainteresowanego działalności gospodarczej oraz znaczący ciężar gatunkowy.

Sąd ustalił także, iż nie istniała faktyczna potrzeba współpracy odwołującej
w wykonywaniu działalności gospodarczej jej męża albowiem, gdy ubezpieczona urodziła dziecko, zainteresowany nikogo nie zatrudnił na jej miejsce. Zresztą wymaga podkreślenia, iż dotychczas płatnik składek przy prowadzeniu działalności gospodarczej nie zatrudniał żadnego pracownika. Ponadto po wyczerpaniu przez odwołującą okresu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie wznowili oni współpracy.

Znamiennym jest to, że A. M. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, będąc w zaawansowanej ciąży. Tymczasem wcześniej tj. od dnia 7 sierpnia 2013 roku nie była nigdzie zatrudniona i nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych. Nie było zatem przeszkód, aby już od tego czasu zaczęła współpracować z zainteresowanym przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Reasumując Sąd uznał, że pomoc skarżącej miała charakter incydentalny, kiedy wyręczając zainteresowanego przy składaniu dokumentacji w biurze rachunkowym, odwołująca działała niejako "w jego zastępstwie". Tego rodzaju działań nie można zaś uznać za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Wszak jak to wyżej wskazano za współpracującego przy prowadzeniu pozarolniczej działalności można uznać tylko taką osobę, która na rzecz ten działalności wykonuje prace takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, iż mogą być postrzegane, jako współpraca przy prowadzeniu działalności.

W toku postępowania odwołująca, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie przedstawiła dowodów na okoliczność, że wykazywała większą aktywność na rzecz działalności prowadzonej przez jej męża, a taki obowiązek wynikał z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie w pkt 1 wyroku.

Natomiast na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od wnioskodawczyni na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę
60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 11 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych do dnia 31 lipca 2015 roku), w związku z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 490), mając na uwadze, że zgodnie z § 21 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015 r, poz. 1804) - do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

17.05.2016r.