Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 czerwca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł. odmówił B. J. przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania wobec złożenia wniosku po upływie miesiąca od daty wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 roku w sprawie P 20/16. /decyzja w aktach ZUS/

W dniu 27 czerwca 2019 roku B. J. odwołała się od powyższej decyzji wnosząc o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania, wskazując że wiedzę co do terminu złożenia skargi o wznowienie postępowania pozyskała tuż przed upływem terminu do jej złożenia, a nadto w dniu 23 kwietnia 2019 roku z powodu choroby nie była w stanie sama złożyć tego wniosku, dopiero dzień później zrobiła to za nią córka. /odwołanie – k. 3/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 19 lipca 2019 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację powołaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie – k. 4-5/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. J. urodziła się w dniu (...) /niesporne/

Ubezpieczona była uprawniona do emerytury w wieku obniżonym (art. 29 w zw. z 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. /niesporne/

Decyzją z dnia 2 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - II Oddział przyznał ubezpieczonej emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego, której wysokość obliczono z zastosowaniem art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) czyli podstawę emerytury pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur. Wypłata emerytury została zawieszona, gdyż korzystniejszym świadczeniem była dotychczasowa emerytura. /decyzja w aktach ZUS/

Wyrokiem z 6 marca 2019 r. wydanym w sprawie sygn. akt P 20/16 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 25 ust. 1 b ustawy z dnia 17 12 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 poz. 39 ) w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r. w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w r. kobiet które przed 01 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok ten został ogłoszony w dniu 21 marca 2019 roku. /niesporne/

Do dnia 23 kwietnia 2019 roku ubezpieczona pozostawała pod opieką lekarską, pozostając w ciągłym leczeniu także w maju 2019 roku. /zaświadczenie k 52 akt ZUS/

Miała zalecenie pozostawania w domu i odpoczynku, bez załatwiania spraw. W tym czasie pomagała jej córka, która robiła jej zakupy i załatwiała bieżące potrzeby życiowe. /przesłuchanie wnioskodawczyni – e-protokół rozprawy płyta CD k 41/

W dniu (...) córka wnioskodawczyni złożyła w ZUS wniosek ubezpieczonej o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania, w którym wskazała, że sprawa dotyczy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 roku. Podała w nim, że sama nie mogła się zgłosić do dnia 23 kwietnia 2019 roku ze względu na chorobę. wraz z wnioskiem o przeliczenie emerytury wskazując, że nie miała wiedzy na temat orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. /wniosek k 48 akt ZUS/

Odpowiadając na powyższy wniosek Zakład Ubezpieczeń Społecznych – I Oddział w Ł. wezwał skarżącą do uprawdopodobnienia, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy – złożenie zaświadczenia od lekarza prowadzącego, ze w terminie do dnia 23 kwietnia 2019 roku była pod opieką lekarską. /pismo k 49 akt ZUS/

Pismo powyższe wnioskodawczyni otrzymała w dniu 22 maja 2019 roku . / (...) k 50 akt ZUS/

W dniu 29 maja 2019 roku B. J. przedłożyła w organie rentowym zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że do dnia 23 kwietnia 2019 roku była pod opieką poradni i jest nadal w leczeniu. /zaświadczenie k 52 akt ZUS/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z brzmieniem art.145a § 1 k.p.a. można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. Zgodnie z treścią §2 powołanego przepisu w sytuacji określonej w §1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Przepis art.190 ust.4 Konstytucji RP stanowi z kolei, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. Przepis ten wprost odnosi się do możliwości wzruszania w trybach nadzwyczajnych prawomocnych orzeczeń sądowych, ostatecznych decyzji administracyjnych lub rozstrzygnięć w innych sprawach.

Ustalenia Sądu poczynione w przedmiotowej sprawie wykazują, że wnioskodawczyni złożyła skargę o wznowienie postepowania jeden dzień po upływie miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 roku.

Natomiast zgodnie z treścią art. 58 § 1 i 2 k.p.a. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy; prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu; jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

Uprawdopodobnienie jest wyjątkiem od reguły formalnego przeprowadzenia dowodu, działającym na korzyść strony powołującej się na określony fakt. Odwołanie się w art. 58 § 1 k.p.a. do braku winy powoduje, że przywrócenie uchybionego terminu uzasadniają wyłącznie obiektywne, występujące bez woli strony, okoliczności i zdarzenia, które mimo dołożenia odpowiedniej staranności w prowadzeniu własnych spraw udaremniły dokonanie czynności we właściwym czasie.

Przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie jest dopuszczalne, gdy strona zawiniła uchybieniu terminu, choćby w postaci lekkiego niedbalstwa. Przy ocenie winy należy przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od osoby dbającej należycie o swoje interesy. Kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania staranności przy dokonywaniu czynności.

Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu. Brak winy w uchybieniu terminu należy przyjąć wtedy, gdy zainteresowany nie był w stanie przeszkody pokonać (usunąć) przy użyciu sił i środków normalnie dostępnych, nie ryzykując własnym bądź innych zdrowiem, życiem lub nie narażając siebie bądź innych na poważne straty majątkowe. Osoba zainteresowana powinna uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu.

Do okoliczności faktycznych uzasadniających brak winy po stronie zainteresowanego przywróceniem terminu należy zaliczyć przerwę w komunikacji, nagłą chorobę, która nie pozwala się na wyręczenie inną osobą, powódź, pożar itp.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę - kardiologiczna choroba skarżącej, jej leczenie do dnia 23 kwietnia 2019 roku (a nawet dłużej), przeciwskazanie dla załatwiania w tym okresie jakichkolwiek spraw, konieczność zdania się jedynie na opiekę córki, która załatwiała wszystkie jej bieżące potrzeby - to okoliczności przemawiające za przyjęciem uprawdopodobnienia braku winy B. J. w uchybieniu terminowi do złożenia skargi o jeden dzień.

Dlatego też Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przywrócił odwołującej termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.