Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 listopada 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia
23 października 2015 roku, odmówił K. Z. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc w uzasadnieniu, że wnioskodawca nie przedłożył nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, pozwalających na przyznanie świadczenia przedemerytalnego.

/decyzja – k. 11 plik III akt ZUS/

W dniu 7 grudnia 2015 roku K. Z. wniósł odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. Ubezpieczony podniósł, że spełnił warunek 40-letniego stażu pracy, ponieważ w okresie od
1 stycznia 1983 roku do 8 sierpnia 1983 roku pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Wskazał, że rodzice terminowo opłacali za niego składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (...). Wniósł o wystąpienie do Urzędu Skarbowego w G. o udzielenie informacji w tym przedmiocie.

/odwołanie – k. 2 – 4, koperta – k.6/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 31 grudnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy podniósł ponadto, że poprzedni wniosek o świadczenie przedemerytalne K. Z. złożył w dniu
15 maja 2015 roku. ZUS decyzją z dnia 23 lipca 2015 roku odmówił mu prawa do świadczenia przedemerytalnego, wobec nie spełnienia warunku 40-letniego stażu pracy. Okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 stycznia 1983 roku do 8 sierpnia 1983 roku nie został zaliczony, z powodu nieprzedłożenia zaświadczenia potwierdzającego opłacanie składek na (...).

/odpowiedź na odwołanie – k. 7 – 8/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie.

/ e – protokół z dnia 12 października 2016 roku – 00:21:40 – płyta - k. 31/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. Z. urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o świadczenie przedemerytalne – k. 1 plik III akt ZUS/

Wnioskodawca udowodnił przed organem rentowy staż pracy wynoszący: 33 lata,
8 miesięcy i 25 dni okresów składkowych, 4 lata, 6 miesięcy i 28 dni okresów nieskładkowych oraz 1 rok, 3 miesiące i 22 dni okresów uzupełniających – tj. łącznie 39 lat, 7 miesięcy i 15 dni.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wyliczenia – k. 14 – 14 verte, decyzja – k. 15 – 15 verte plik II akt ZUS/

Organ rentowy uwzględnił do stażu pracy okresy pracy wnioskodawcy
w gospodarstwie rolnym rodziców od 23 marca 1973 roku do 31 sierpnia 1973 roku oraz od 16 lutego 1982 roku do 31 grudnia 1982 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wyliczenia – k. 14 – 14 verte, decyzja – k. 15 – 15 verte plik II akt ZUS/

Rodzice wnioskodawcy – E. i Z. Z. w okresie od 23 marca 1973 do
8 sierpnia 1983 roku figurowali w ewidencji gruntów, jako właściciele gospodarstwa rolnego o powierzchni 6,41 ha położonego we wsi C., gmina G., na które posiadali akt własności ziemi nr (...)on (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: zaświadczenie – k. 12 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 23 lipca 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 maja 2015 roku, odmówił K. Z. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc w uzasadnieniu, że wnioskodawca nie spełnia warunku 40-letniego stażu pracy oraz że brak jest podstaw do uwzględnienia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców
w okresie od 1 stycznia 1983 roku do 8 sierpnia 1983 roku, ponieważ nie przedłożył zaświadczenia potwierdzającego opłacanie składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 15 – 15 verte plik II akt ZUS/

W dniu 23 października 2015 roku K. Z. wniósł o ponowne rozpatrzenie wniosku o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego i uwzględnienie całego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek – k. 5 verte plik III akt ZUS/

Wnioskodawca jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w R. od dnia 29 października 2014 roku, jako osoba bezrobotna i pobierał z tego tytułu zasiłek w okresie od 29 października 2014 roku do dnia 28 października 2015 roku. Zostało to stwierdzone zaświadczeniem wystawionym przez PUP w R.
w dniu 23 października 2015 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto: zaświadczenie – k. 8 plik III akt ZUS/

Decyzją z dnia 3 listopada 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia
23 października 2015 roku, odmówił K. D. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc w uzasadnieniu, że wnioskodawca nie przedłożył nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, pozwalających na przyznanie świadczenia przedemerytalnego

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 11 plik III akt ZUS/

Świadectwem z dnia 26 marca 1982 roku K. Z. przyznano tytuł wykwalifikowanego rolnika.

/okoliczność bezsporna, a nadto: świadectwo – k. 27/

Wnioskodawca do 1973 roku mieszkał z rodzicami w C.. Następnie wyprowadził się i w dniu 1 września 1973 roku podjął pracę w Przedsiębiorstwie (...) w W.. Ten stosunek pracy został rozwiązany w dniu 15 lutego 1982 roku. Wnioskodawca wraz z żoną ponownie zamieszkał z rodzicami w ich gospodarstwie rolnym w C.. Następnie w dniu 9 sierpnia 1983 roku podjął pracę w Przedsiębiorstwie (...) w W..

/okoliczności bezsporne, a nadto: świadectwa pracy – k. 4 – 5 verte plik I akt ZUS; zeznania świadka M. K. – protokół z dnia 8 czerwca 2016 roku – k. 22, zeznania wnioskodawcy – e-protokół z dnia 12 października – 00:10:28 – 00:19:41- płyta – k. 31
w zw. z protokół z dnia 8 czerwca 2016 roku - k. 21 verte/

W gospodarstwie rolnym (...) zajmowali się głównie hodowlą krów i świń. Mieli 6-7 krów oraz około 20 świń. Posiadali również konia oraz hodowali drób. Ponadto uprawiali zboża, które w 90 % przeznaczane było na własne potrzeby, pozostałą część sprzedawano. Mleko odstawiano do punktu skupu, a tuczniki do GS-u.

/okoliczności bezsporne, a nadto: zeznania świadka M. K. – protokół z dnia
8 czerwca 2016 roku – k. 22, zeznania wnioskodawcy – e-protokół z dnia 12 października
– 00:10:28 – 00:19:41- płyta – k. 31 w zw. z protokół z dnia 8 czerwca 2016 roku - k. 21 verte/

Wnioskodawca od 16 lutego 1982 roku pracował z żoną w gospodarstwie rolnym rodziców i utrzymywał się z tej pracy. Rodzice wnioskodawcy wówczas chorowali i tylko
w niewielkim zakresie pracowali w gospodarstwie. Wnioskodawca wstawał o 5 rano. Dojenie krów odbywało się 2 – 3 razy dziennie. Na 6:30 jeździł do skupu z mlekiem. Pracował również w polu przy żniwach i sianokosach. Po powrocie do pracy w W. wnioskodawca pomagał rodzicom w weekendy. W ten sposób pomoc świadczyli także jego siostra i bracia.

/okoliczności bezsporne, a nadto: zeznania świadka M. K. – protokół z dnia 8 czerwca 2016 roku – k. 22, zeznania wnioskodawcy – e-protokół z dnia 12 października
– 00:10:28 – 00:19:41- płyta – k. 31w zw. z protokół z dnia 8 czerwca 2016 roku - k. 21 verte/

Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. nie posiada informacji odnośnie zaległości w opłacaniu należności publiczno – prawnych za rok 1983 przez Z. i E. Z., będących właścicielami w gospodarstwa rolnego położonego we wsi C..

/okoliczność bezsporna; pismo – koperta – k. 23/

Tak ustalony stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Szczegółowych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w tym w aktach ZUS, w postaci dokumentów oraz zeznań wnioskodawcy oraz świadka M. K., która w spornym okresie mieszkała
w sąsiednim gospodarstwie i pracowała w okolicznej zlewni mleka.

Wskazać należy, że organ rentowy nie kwestionował faktu pracy wnioskodawcy
w gospodarstwie rolnym rodziców, o czym świadczy uwzględnienie do stażu pracy okresów od 23 marca 1973 roku do 31 sierpnia 1973 roku oraz od 16 lutego 1982 roku do 31 grudnia 1982 roku. Kwestia ta pozostaje zatem bezsporna.

Sąd na wniosek pełnomocnika wnioskodawcy, zwrócił się do Urzędu Skarbowego
w G. o podanie informacji, czy Z. i E. Z. mieli zaległości
w opłacaniu należności publiczno – prawnych za 1983 roku. Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. nie dysponuje informacją na ten temat. Przeprowadzenie tego dowodu nie wykazało zatem, że składki na ubezpieczenie społeczne rolników były za wnioskodawcę odprowadzane.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu jako niezasadne.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku
o świadczeniach przedemerytalnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 170 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
( tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz. 645 ze zm.), w którym była zatrudniona przez okres
nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z ust. 2 art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku
o świadczeniach przedemerytalnych, za okres uprawniający do emerytury,
o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 2 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia
w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne musi spełniać łącznie przesłanki wymienione w art. 2 ust. 1 i ust. 3 powołanej ustawy.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że mężczyzna ubiegający się o prawo do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 powołanej ustawy
- w sytuacji rozwiązania z nim stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy - musi mieć okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 40 lat. Ponadto świadczenie przedemerytalne przysługuje dopiero po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, a ubezpieczony powinien nadal być zarejestrowany jako bezrobotny i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Przedmiotem sporu w rozpoznawanej sprawie było, czy wnioskodawca ma wymagany 40-letni staż pracy uprawniający go do otrzymania świadczenia przedemerytalnego. Spełnienie przez K. Z. pozostałych przesłanek do nabycia tego prawa nie było kwestionowane przez organ rentowy.

Wnioskodawca podnosił, że warunek 40-letniego stażu pracy został przez niego spełniony, ponieważ od 16 lutego 1982 roku do 8 sierpnia 1983 roku pracował
w gospodarstwie rolnym rodziców. Organ rentowy jednak uwzględnił wnioskodawcy tylko okres do dnia 31 grudnia 1982 roku, podnosząc, że od dnia 1 stycznia 1983 roku wnioskodawca powinien wykazać, że opłacane były za niego składki do Funduszu Ubezpieczenia Społecznego (...).

Sąd podziela w tym zakresie stanowisko organu rentowego. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5–7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Powołany przepis wymienia trzy okresy podlegające uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury oraz obliczania wysokości emerytury, które z zastrzeżeniem art. 56 traktować można jako okresy składkowe.

W tym miejscu wskazać należy, że przed dniem 1 stycznia 1983 roku nie istniał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za domownika. Ubezpieczenie to zostało wprowadzone dopiero od dnia 1 stycznia 1983 roku ustawą z dnia 14 grudnia 1982 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( t.j. Dz.U. 1989 nr 24 poz. 133) i dotyczyło m. in. domowników, czyli osób bliskich rolnikowi, pracujących w jego gospodarstwie i dla których praca ta stanowiła główne źródło utrzymania. Przed dniem 1 stycznia 1983 roku, domownicy - w rozumieniu art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - nie byli ubezpieczeni i nie mieli obowiązku odprowadzania składek.

Jak stanowi art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ilekroć w ustawie jest mowa o domowniku
– rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:

a) ukończyła 16 lat,

b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Organ rentowy mógł zatem uwzględnić tylko okresy pracy wnioskodawcy
w gospodarstwie rolnym rodziców przed dniem 1 stycznia 1983 roku. Za okres późniejszy wnioskodawca były już jednak zobowiązany do wykazania, że opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach
z dnia 16 kwietnia 2009 roku, sygn. akt III AUa 5187/08, publ. LEX nr 574505). Na wnioskodawcy, który był w niniejszej sprawie reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika ciążył, zgodnie z art. 6 k.c., obowiązek udowodnienia tej okoliczności. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwoliło jednak na przyjęcie, że składki na ubezpieczenie po dniu 1 stycznia 1983 roku były opłacane.

Artykuł 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który nie uzależnia możliwości potwierdzenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia od tego, czy rolnik, u którego pracował domownik opłacał składkę na ubezpieczenie społeczne rolników, nie ma zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Zastrzeżenie konieczności opłacania składek nie dotyczy bowiem jedynie osób, które pracowały w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 lat przed dniem 1 stycznia 1983 roku. Wynika to wprost z treści art. 10 ust.1 pkt 3 ww. ustawy.

Regulacja ta nie stawia wprost innych wymagań, jakie należy spełnić w zakresie warunków pracy w gospodarstwie rolnym. A contrario praca w gospodarstwie rolnym po dniu 1 stycznia 1983 roku powinna zostać wykazana opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Nie jest wystarczającym wykazanie, że praca w gospodarstwie była świadczona stale i co najmniej w wymiarze czasu pracy określonym w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach, jak w przypadku wcześniejszych okresów ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2009 roku, sygn. akt III AUa 5187/08, publ. LEX nr 574505).

Organ rentowy właściwie obliczył zatem, że wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący: 33 lata, 8 miesięcy i 25 dni okresów składkowych, 4 lata, 6 miesięcy i 28 dni okresów nieskładkowych oraz 1 rok, 3 miesiące i 22 dni okresów uzupełniających – tj. łącznie 39 lat, 7 miesięcy i 15 dni. Wnioskodawca nie spełnił zatem jednego z warunków uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego, jakim jest 40 – letni staż pracy.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie K. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. z dnia 3 listopada 2015 roku – znak (...).

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

15 listopada 2016 roku

M.U.