Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 stycznia 2019 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2, art. 17 ust. 1 i 3, art. 22 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa odmówił M. P. prawa do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 12 października 2018 roku do 8 lutego 2019 roku po ustaniu tytułu ubezpieczenia u płatnika składek CENTRA MEDYCZNE (...) Sp. z o.o.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 marca 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł, że M. P. zachowuje prawo do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 listopada 2018 roku do 8 lutego 2019 roku po ustaniu zatrudnienia u płatnika składek CENTRA MEDYCZNE (...) Sp. z o.o. oddalając odwołanie w pozostałej części.

Sąd Rejonowy ustalił, że M. P. podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu do dnia 1 czerwca 2018 roku u płatnika składek CENTRA MEDYCZNE (...) Sp. z o.o. Od kwietnia 2018 roku przebywała na zwolnieniu lekarskimi i otrzymywała zasiłek chorobowy do dnia 11 października 2018 r. W dniu 5 października 2018 r. złożyła wniosek do organu rentowego o świadczenie rehabilitacyjne. W okresie od 25 października 2018 r. do 31 października 2018 r. M. P. była zgłoszona do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego emerytalnego i rentowego z tytułu umowy zlecenia zawartej ustnie ze Spółdzielnią Usługową (...) w W. w ramach szkolenia call center i otrzymała wynagrodzenie za 3 dni: 25, 29, i 31 października 2018 r. Ubezpieczona nie złożyła wniosku do organu rentowego o objęcie jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Od 1 listopada 2018 r. została wyrejestrowana z ubezpieczeń społecznych przez Spółdzielnię Usługową (...) w W.. W dniu 22 listopada 2018 r. zgłosiła się na badanie do Lekarza Orzecznika ZUS I Oddziału w Ł. w związku z otrzymanym pismem organu rentowego z dnia 7 listopada 2018 r. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 22 listopada 2018 roku ustalono, że M. P. jest niezdolna do pracy, a istniejące okoliczności uzasadniają ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 4 miesięcy, licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego.

Decyzją z dnia 29 listopada 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. P. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 12 października 2018 r. do 9 stycznia 2019 r. w wysokości 90% podstawy wymiaru i od 10 stycznia 2019 r. do 8 lutego 2019 r. w wysokości 75% podstawy wymiaru. Decyzją z dnia 16 stycznia 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. P. prawa do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 12 października 2018 roku do 8 lutego 2019 roku po ustaniu tytułu ubezpieczenia u płatnika składek CENTRA MEDYCZNE (...) Sp. z o.o.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd przywołał treść art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jednocześnie, Sąd wskazał, że zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej, zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Sąd podkreślił, że w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego, przepisy o zasiłku chorobowym mają odpowiednie zastosowanie.

Sąd przyjął, że w sprawie bezsporne jest, iż M. P. w okresie przyznanego jej świadczenia rehabilitacyjnego wykonywała umowę zlecenia zawartą ze Spółdzielnią Usługową (...) w W. i otrzymała wynagrodzenie za 3 dni: 25, 29, i 31 października 2018 r. W ocenie Sądu, organ rentowy błędnie jednak przyjął, że można pozbawić ubezpieczoną prawa do spornego świadczenia rehabilitacyjnego za cały okres od 12 października 2018 r. do 8 lutego 2019 r. Sąd zważył, że nie można uznać, że M. P. podjęła pracę „w trakcie zwolnienia lekarskiego”, ponieważ nie przebywała na zwolnieniu lekarskim po 11 października 2018 r. Słusznie mogła sądzić, że jest osobą zdolną do pracy a ZUS nie przyzna jej w ogóle świadczenia rehabilitacyjnego. Zdaniem Sądu, nie została spełniona żadna z przesłanek art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Nawet, jeśli świadczenie rehabilitacyjne zostało przyznane później na mocy decyzji ZUS I Oddziału w Ł. z dnia 29 listopada 2018 roku i wstecznie tj. od daty wyczerpania przez wnioskodawczynię zasiłku chorobowego z dniem 11 października 2018 r., to i tak należy uznać, że ubezpieczona pozbawiana jest prawa do zasiłku chorobowego tylko za okres objęty tym zwolnieniem, a nie za inne (w całości, bądź w części) pozostałe okresy niezdolności do pracy, potwierdzone innymi zaświadczeniami lekarskimi, w których nie wykonywała żadnej pracy zarobkowej. Skoro zatem w przypadku zasiłku chorobowego bierze się pod uwagę nie cały okres zasiłkowy tylko okres konkretnego zwolnienia lekarskiego, w czasie którego ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową, to odpowiednie stosowanie tego przepisu do świadczenia rehabilitacyjnego oznacza, że w przypadku podjęcia pracy w okresie przyznanego prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, pod uwagę należy wziąć tylko okres, w którym to konkretne świadczenie zostało przyznane, a inne okresy, w czasie których świadczenie rehabilitacyjne należy uznać, że było wykorzystane zgodnie z jego przeznaczeniem. Art. 22 ustawy zasiłkowej, nie stanowi w tym zakresie żadnej podstawy do tak szerokiego stosowania przepisów o zasiłku chorobowym do świadczenia rehabilitacyjnego. Tym samym pozbawienie M. P. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za cały okres od 12 października 2018 r. do 8 lutego 2019 r. objęty decyzją przyznającą jej prawo do tego świadczenia, w sytuacji kiedy w tym czasie nie wykonywała ona żadnej pracy zarobkowej, nie znajduje podstawy prawnej.

Zdaniem Sądu, w niniejszym postępowaniu, nie znajduje również uzasadnienia podnoszony przez organ rentowy argument naruszenie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. W niniejszej sprawie M. P. pozostawała w zatrudnieniu od 25 października 2018 r. do 31 października 2018 r. na podstawie ustnej umowy zlecenia. Dopiero w dniu 12 listopada 2018 r. wnioskodawczyni została wezwana przez organ rentowy na badanie do Lekarza Orzecznika ZUS na dzień 22 listopada 2018 r. Zatem M. P. w oczekiwaniu na rozpoznanie wniosku o świadczenie rehabilitacyjne, który złożyła 4 października 2018 r. podjęła zatrudnienie na umowę zlecenia w uzasadnionym przekonaniu, że jest zdolna do pracy i musi zapewnić sobie i dziecku środki do życia. Zdaniem Sądu, wnioskodawczyni po ustaniu tytułu ubezpieczenia u płatnika składek CENTRA MEDYCZNE (...) Sp. z o.o. nie kontynuowała działalności zarobkowej. Nie wykonywała stosunku pracy w rozumieniu definicji legalnej zgodnie z regulacją art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Praca zarobkowa w okresie od 25 października 2018 r. do 31 października 2018 r. na podstawie umowy zlecenia została podjęta tylko i wyłącznie incydentalnie w ramach szkolenia na ewentualne stanowisko call center i z przekonaniem o wyczerpaniu zasiłku chorobowego z dniem 11 października 2018 r. Ostatecznie M. P. nie była zainteresowana podjęciem dalszej współpracy. W ocenie Sądu, incydentalne (7-dniowe) podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia nie stanowi kontynuowania działalności zarobkowej ani podjęcia działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy, zaskarżając go w punkcie 1 i zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego w postaci art. 13 ust.1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez jego niezastosowanie,

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 par 1 kpc poprzez nieuwzględnienie faktu podjęcia działalności zarobkowej na podstawie umowy zlecenia, zawartej przez ubezpieczoną w dniu 25.20.2018 roku.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Apelacja okazała się uzasadniona.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy naruszył przepis prawa materialnego, tj. art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z treścią tego przepisu, zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy min. kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

W niniejszej sprawie spór dotyczył prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, o którym mowa w art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ale przepisy o zasiłku chorobowym stosuje się odpowiednio.

W sprawie poza sporem pozostaje okoliczność, że wnioskodawczyni, w dniu 25 października 2018 roku podjęła zatrudnienie w oparciu o umowę zlecenia i została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Umowa zlecenia stanowiła tytuł do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Zawierając umowę zlecenia, wnioskodawczyni wykluczyła możliwość kontynuowania szczególnego uprawnienia, jakie gwarantuje art. 13 ustawy zasiłkowej, czyli prawo do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Rację ma strona apelująca, że wnioskodawczyni podjęła świadomą decyzję o zawarciu umowy zlecenia, informując wcześniej organ rentowy o rezygnacji z ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne (pierwsze wezwanie do lekarza orzecznika ZUS w związku z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne było w październiku 2018 roku i wnioskodawczyni telefonicznie powiadomiła ZUS, że nie stawi się na to badanie. Nie złożyła jednak takiego oświadczenia w formie pisemnej). To, że organ rentowy ponownie wezwał wnioskodawczynię na badanie przez lekarza orzecznika ZUS na dzień 22.11.2018 roku pozostaje bez znaczenia dla sprawy.

Z całą mocą należy podkreślić, że świadczenie po ustaniu tytułu ubezpieczenia przysługuje jedynie przy nieprzerwanym prawie do takiego świadczenia, zaś w przedmiotowym stanie faktycznym doszło do przerwy, spowodowanej zawarciem umowy zlecenia. Wyłączenie prawa do świadczenia na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej dotyczy sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie podlega żadnemu ubezpieczeniu, natomiast kontynuuje lub podejmuje działalność zarobkową, uprawniającą ją do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Zawarcie umowy zlecenia z całą pewnością jest właśnie tego rodzaju działalnością zarobkową.

Sąd nie podziela argumentacji sądu I instancji oraz wywodów dotyczących motywów, jakimi miała się kierować wnioskodawczyni, zawierając umowę zlecenia w dniu 25 października 2018 roku. Okoliczności te powinny pozostać poza obszarem zainteresowania Sądu, bowiem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych istnieje zakaz stosowania zasad współżycia społecznego.

Podsumowując, wyrok Sądu Rejonowego został wydany z naruszeniem prawa materialnego i dlatego, na podstawie art. 386 § 1 kpc Sąd Okręgowy zmienił go w ten sposób, że oddalił odwołanie.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej orzeczono w oparciu o § 16 ust.1 pkt 1 w zw z § 15 ust.2 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.