Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 października 2023 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, po rozpoznaniu sprawy X U 224/22 z odwołania R. G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. o prawo do zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w związku z odwołaniami od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z dnia 22 lutego 2022 r., nr sprawy (...) oraz od decyzji z dnia 15 marca 2022 r., nr sprawy (...), oddalił odwołania.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Wnioskodawca R. G. miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od dnia 15 października 2020 r. do dnia 9 października 2021 r. Świadczenie rehabilitacyjne za okres od 1 do 9 października 2021 r. zostało wypłacone w dniu 7 października 2021 r.

W okresie od 6 stycznia 2019 r. do 21 lutego 2022 r. R. G. pozostawał nieprzerwanie niezdolny do pracy. W okresie od 9 października 2021 r. do 21 lutego 2022 r. w stosunku do R. G. wystawione zostały kolejne zwolnienia lekarskie stwierdzające niezdolność do pracy za następujące okresy:

- od 9 października 2021 r. do 18 października 2021 r. (J20),

- od 19 października 2021 r. do 31 października 2021 r. (J40),

- od 1 listopada 2021 r. do 17 listopada 2021 r. (M54),

- od 17 listopada 2021 r. do 3 grudnia 2021 r. (S93),

- od 4 grudnia 2021 r. do 19 grudnia 2021 r. (J20),

- od 20 grudnia 2021 r. do 7 stycznia 2022 r. (N45),

- od 8 stycznia 2022 r. do 21 stycznia 2022 r. (J45),

- od 22 stycznia 2022 r. do 31 stycznia 2022 r. (J20),

- od 1 lutego 2022 r. do 6 lutego 2022 r. (N20),

- od 7 lutego 2022 r. do 16 lutego 2022 r. (M54),

- od 17 lutego 2022 r. do 21 lutego 2022 r. (S90).

Po dniu 21 lutego 2022 r. wnioskodawca nie miał wystawionych zwolnień lekarskich oraz nie występował o przyznanie zasiłku chorobowego za okres od dnia 22 lutego 2022 r. do dnia 30 kwietnia 2022 r.

W okresie od 6 lutego 2020 r. do 8 października 2021 r. R. G. leczył się z powodu powierzchownego urazu biodra i uda, zwyrodnienia wielostawowego, złamania odcinka lędźwiowego kręgosłupa i miednicy, zapalenia oskrzeli, rozrostu gruczołu krokowego, kamicy nerki i moczowodu, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, zapalenia pęcherza moczowego. Z kolei w okresie 19 października 2021 r. do 22 września 2022 r. R. G. miał udzielane świadczenia medyczne z uwagi na zapalenie oskrzeli, w tym ostre zapalenie oskrzeli, zaburzenia korzeni i splotów nerwowych, bóle grzbietu, astmę oskrzelową, kamicę nerki i moczowodu.

W orzeczeniu lekarskim nr (...) z dnia 28 września 2021 r. stwierdzono, iż wobec braku przeciwskazań zdrowotnych R. G. jest zdolny do wykonywania/podjęcia pracy w (...) Sp. z o.o. na stanowisku pracownik ochrony.

W dniu 30 września 2021 r. R. G. zawarł umowę o pracę na okres próbny ze S. Sp. z .o. z siedzibą w S. w okresie od 1 października 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. na stanowisku pracownik ochrony. Umowa uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta.

R. G. świadczył pracę w okresie od 1 października 2021 r. do 8 października 2021 r. Od dnia 9 października 2021 r. i dalej do 21 lutego 2022 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.

W dniu 28 stycznia 2022 r. wobec R. G. lekarz POZ stwierdził w zaświadczeniu lekarskim brak przeciwskazań do pracy zawodowej od 1 lutego 2022 r.

Po dniu 21 lutego 2022 r. nie wystawiono w stosunku do R. G. zwolnienia lekarskiego.

Decyzją z dnia 17 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. umorzył postępowanie w sprawie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, stwierdzając, iż brak było podstaw do kwestionowania dokonanego przez płatnika (...) Sp. z o.o. zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych R. G. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę.

Decyzją z dnia 23 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił R. G. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 17 lutego 2022 r. do 21 lutego 2022 r. Wnioskodawca nie złożył odwołania od powyższej decyzji.

Decyzją z dnia 25 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił R. G. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 października 2021 r. do 9 października 2021 r. i zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego za powyższy okres z powodu wykonywania pracy zarobkowej i wykorzystywania przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego niezgodnie z jego celem. Od powyższej decyzji R. G. złożył odwołanie. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt XU 533/22. Postanowieniem z dnia 26 września 2022 r. Sąd Rejonowy odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 25 lutego 2022 r., jako wniesione po terminie. Postanowienie jest prawomocne od dnia 22 października 2022 r.

Decyzją z dnia 29 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił R. G. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. oraz zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z uwagi na to, że niezdolność do pracy orzeczona zaświadczeniami lekarskimi od 9 października 2021 r. powstała w trakcie przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego, a zatem brak było podstaw do otworzenia nowego okresu zasiłkowego po ustaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Od powyższej decyzji R. G. złożył odwołanie. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt XU 534/22. Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2023 r. Sąd odrzucił odwołanie, jako wniesione po terminie. Postępowanie w sprawie XU 534/22 jest prawomocnie zakończone.

Powyższy stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, w tym akt rentowych, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd (...) instancji zauważył jednak, iż decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R., na którą powoływał się odwołujący, nie wykazała, aby organ ten uznał, iż odwołującemu należy się wypłata zasiłku chorobowego. Zdaniem Sądu Rejonowego z ww. decyzji wynika jedynie, że organ rentowy stwierdził brak podstaw do kwestionowania dokonanego przez płatnika (...) Sp. z o.o. zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych R. G. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę.

Sąd (...) instancji pominął wniosek dowodowy sformułowany w piśmie pełnomocnika odwołującego się datowanym na dzień 16 sierpnia 2023 r. o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. medycyny pracy, który po zapoznaniu się z aktami sprawy i zawartą w nich dokumentacją medyczną miał stwierdzić przyczynę niezdolności do pracy, która miała miejsce w okresie od 17 grudnia 2019 r. do 16 października 2020 r., wskazać, czy niezdolność do pracy od dnia 9 października 2021 r. i dalej była spowodowana tą samą przyczyną, celem stwierdzenia braku ciągłości niezdolności do pracy, wystąpienia różnych przyczyn niezdolności do pracy w okresach od 17 grudnia 2019 r. do 16 października 2020 r. oraz od 9 października 2021 r. do 21 lutego 2022 r. W ocenie Sądu Rejonowego przeprowadzenie tegoż dowodu zmierzałby jedynie do przedłużenia postępowania, z którego w sposób jednoznaczny wynika, iż od 16 kwietnia 2020 r. do 21 lutego 2022 r. odwołujący się był w sposób ciągły niezdolny do pracy, a zatem również nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były ustalenia w przedmiocie istnienia odmiennej przyczyny niezdolności do pracy powstałej od dnia 9 października 2021 r. do 21 lutego 2022 r.

Sąd Rejonowy pominął również dowód z zeznań świadków – pracowników ZUS, wskazanych przez odwołującego się w odwołaniu z dnia 23 lutego 2022 r, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. W ocenie Sądu Rejonowego strona odwołująca się, reprezentowana na dalszym etapie postępowania przez profesjonalnego pełnomocnika, nie sprecyzowała bowiem, na jakie fakty mieliby zeznawać świadkowie. Dołączona zaś do akt sprawy dokumentacja, w tym akta rentowe, pozwoliły zdaniem Sądu (...) instancji na poczynienie ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia, bez potrzeby przesłuchiwania pracowników organu rentowego.

W świetle zebranego materiału dowodowego oraz stanowisk stron postępowania zdaniem Sądu (...) instancji nie było również niezbędne przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, z ograniczeniem do odwołującego się, albowiem okoliczności co do świadczenia pracy przez odwołującego się w czasie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego nie były sporne między stronami, a kwestia różnicy w jednostkach chorobowych, z powodu których wystawiane były wobec ubezpieczonego zaświadczenia lekarskie w okresie do 16 października 2020 r. oraz od 9 października 2021 r. pozostawała irrelewantna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Kluczowe było bowiem ustalenie, czy ubezpieczony stał się zdolny do pracy w okresie świadczenia rehabilitacyjnego, a dopiero w przypadku odpowiedzi pozytywnej należało ustalić, czy po ponownej utracie zdolności do pracy 9 października 2021 r. otworzył się nowy okres zasiłkowy z powodu innej choroby. Tym samym Sąd Rejonowy pominął przedmiotowy dowód jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Według Sądu Rejonowego odwołania od zaskarżonych decyzji nie zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z brzmieniem art. 8 ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1133 z późn. zm.)(dalej: ustawa), zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Stosownie zaś do art. 9 ustawy, do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej "okresem zasiłkowym", wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresach, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Sąd (...) instancji podkreślił również, iż w myśl art. 21 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621), zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 r., wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r., za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9 ust. 2 ustawy, do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.

Sąd Rejonowy zaznaczył, iż odwołujący wnosił ostatecznie, w połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawach, o zmianę decyzji z dnia z dnia 22 lutego 2022 r. odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 stycznia 2022 r. do 16 lutego 2022 r. oraz decyzji z dnia 15 marca 2022 r. odmawiającej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 maja 2022 r. W toku postępowania podnoszono, iż z dniem 1 października 2021 r. okres trwałej niezdolności powoda do pracy zakończył się z uwagi na podjęcie przez odwołującego się pracy i zaprzestania pobierania zasiłków z ubezpieczenia zdrowotnego. Argumentowano, iż nie sposób jest podzielić stanowiska organu, iż ubezpieczony przez cały czas od 16 kwietnia 2020 r. do 21 lutego 2022 r. był niezdolny do pracy, bowiem w okresie pomiędzy 1 października 2021 r. a 9 października 2021 r. ubezpieczony świadczył pracę, a podstawa wobec której ubezpieczony w dniu 9 października 2021 r. udał się na zwolnienie lekarskie w sposób oczywisty różni się od tej, która spowodowała pierwsze zwolnienie lekarskie.

W związku z powyższym, zdaniem Sądu (...) instancji, spór w przedmiotowej sprawie dotyczył kwestii, czy odwołujący się w wyniku wykonywania pracy pomiędzy 1 października 2021 r. a 9 października 2021 r. tj. w okresie przyznanego mu świadczenia rehabilitacyjnego, nabył od 9 października 2021 r. prawo do nowego okresu zasiłkowego z powodu innej choroby.

Istotne, zdaniem Sądu Rejonowego, było wskazanie, iż R. G. miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. Organ rentowy wydając decyzję o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego zakreśla okres, w którym osoba powinna odzyskać zdolność do pracy. W tym okresie, trwającym do 12 miesięcy, pracownik może uzyskiwać krótkotrwałą zdolność do pracy, ale z perspektywy dłuższego czasu, po wyczerpaniu tego okresu, powinien odzyskać pełną zdolność do pracy. Po wyczerpaniu tego okresu ubezpieczony może zacząć nowy okres zasiłkowy, o ile wcześniej odzyska zdolność do pracy.

W rozpatrywanym przez Sąd (...) instancji stanie faktycznym zaświadczeniem z dnia 28 września 2021 r. lekarz medycyny pracy stwierdził, iż wobec braku przeciwskazań zdrowotnych R. G. jest zdolny do wykonywania/podjęcia pracy w (...) Sp. z o.o. na stanowisku pracownik ochrony. Pracę tę R. G. świadczył następnie w okresie od 1 października 2021 r. do 8 października 2021 r., zaś od 9 października 2021 r. do 21 lutego 2022 r. przebywał na zwolnieniach lekarskich. Zdaniem Sądu Rejonowego należało zatem odpowiedzieć na pytanie, czy wobec stwierdzenia przez lekarza medycyny pracy zdolności do pracy, od 1 października 2021 r. otworzył się nowy okres zasiłkowy, uprawniający do kolejnego zasiłku chorobowego.

W ocenie Sądu (...) instancji znamienne było wskazanie, iż organ rentowy nie zmienił swojej decyzji w przedmiocie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego na rzecz R. G., poprzez skrócenie okresu, na który było ono przyznane. Nie musiał jej zmienić z urzędu. Decyzja została wydana na rzecz odwołującego się, a w toku postępowania nie ustalono, aby składał on wniosek o jej wzruszenie (zmianę). Ponadto w dniu 9 października 2021 r., czyli w ostatnim dniu przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego, odwołujący się ponownie stał się niezdolny do pracy. Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej niż przez 12 miesięcy. Z samej definicji w przypadku świadczenia ubezpieczeniowego, jakim jest świadczenie rehabilitacyjne, przewiduje się poprawę zdolności, a nawet odzyskanie zdolności do pracy, co nie oznacza, że organ rentowy od razu z urzędu podejmuje się zmiany decyzji o przyznanym wcześniej świadczeniu rehabilitacyjnym. Organ rentowy był zatem związany decyzją o świadczeniu rehabilitacyjnym, co miało wpływ na negatywne rozpoznanie wniosku skarżącego o kolejny zasiłek chorobowy (por. wyrok SN z 30.01.2019 r., II UK 531/17, LEX nr 2618510).

Zdaniem Sądu Rejonowego wyjaśnienia wymagało, iż w systemie ubezpieczeń społecznych nie ma konkurencji zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego wyłącza przyznanie w tym samym czasie zasiłku chorobowego. W czasie świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczony może stać się niezdolny do pracy z innej przyczyny niż poprzednio, co nie oznacza, że niezdolność do pracy spowodowana inną chorobą otwiera nowy okres zasiłkowy w czasie świadczenia rehabilitacyjnego albo po jego zakończeniu. Zasada ta ma odpowiednie zastosowanie w sytuacji, gdy ubezpieczony może odzyskać zdolność do pracy na krótki czas w czasie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, jednak nie ulega zmianie decyzja przyznająca świadczenie rehabilitacyjne. Również wówczas nie oznacza to, że dalsza niezdolność do pracy spowodowana nawet inną chorobą otwiera nowy okres zasiłkowy zamiast świadczenia rehabilitacyjnego. Nie jest wykluczona zmiana decyzji o świadczeniu rehabilitacyjnym, ale przede wszystkim po uprzednim wniosku ubezpieczonego, skoro decyzja o świadczeniu rehabilitacyjnym została wydana na jego rzecz (por. wyrok SN z 30.01.2019 r., II UK 531/17, LEX nr 2618510).

Sąd (...) instancji podkreślił, iż odwołujący się wykorzystał pełny okres zasiłkowy (182 dni) a po nim uzyskał świadczenie rehabilitacyjne w okresie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. W dniu 9 października 2021 r. nie został otwarty nowy okres zasiłkowy, skoro nie upłynął jeszcze okres, na który przyznano mu świadczenie rehabilitacyjne.

Zdaniem Sądu (...) instancji strona odwołująca się błędnie argumentuje, że to na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy w czasie świadczenia rehabilitacyjnego doszło do otworzenia nowego okresu zasiłkowego wobec przerwy w niezdolności do pracy w okresie od 1 października 2021 r. do 8 października 2021 r., w sytuacji gdy ponownie powstała niezdolność do pracy spowodowana inną chorobą.

Jak zaznaczył Sąd Rejonowy, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż od zakończenia pobierania przez odwołującego świadczenia rehabilitacyjnego nie wystąpił żaden dzień przerwy, gdyż już 9 października 2021 r. R. G. ponownie uzyskał zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy. Okres, w którym odwołujący się świadczył pracę, nie można być uznany za taką przerwę, bowiem w tym okresie R. G. nadal miał przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Należało w tym miejscu odróżnić decyzje o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego od decyzji zobowiązującej ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego, wydanej m.in. na podstawie art. 17 ustawy, zgodnie z którym ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Inne zatem są przesłanki przyznania świadczenia rehabilitacyjnego określone w art. 18 ustawy, a inne przesłanki utraty tegoż świadczenia wynikające z art. 17 ustawy. Tym samym, zdaniem Sądu Rejonowego, nie można przyjąć, iż poprzez podjęcie pracy zarobkowej w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego doszło do zmiany decyzji organu rentowego o przyznaniu tegoż świadczenia. Nieuzasadnione jest również twierdzenie, iż wydając decyzję o utracie świadczenia rehabilitacyjnego i zobowiązującej do jego zwrotu, organ rentowy dokonał zmiany uprzednio wydanej decyzji o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego do 9 października 2021 r.

Tym samym zdaniem Sądu (...) instancji, należało przychylić się do argumentacji organu rentowego, iż w okresie od 16 kwietnia 2020 r. do 21 lutego 2022 r. istniała u R. G. ciągła niezdolność do pracy. W związku z powyższym brak było podstaw do uznania, że doszło do otwarcia nowego okresu zasiłkowego po ustaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Skoro R. G. wykorzystał w okresie od 16 kwietnia 2020 r. do 14 października 2020 r. pełny okres zasiłkowy wynoszący 182 dni, a następnie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. wykorzystał 360 dni świadczenia rehabilitacyjnego i po tym okresie nie doszło do przerwy w niezdolności do pracy, to dalszy zasiłek chorobowy za okres od 1 stycznia 2022 r. do 16 lutego 2022 r. oraz świadczenie rehabilitacyjne za okres od 1 maja 2022 r. należało uznać za pozbawione podstawy prawnej.

Sąd Rejonowy podkreślił przy tym, iż za wcześniejszy okres decyzją z dnia 29 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił R. G. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. oraz zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, podnosząc w uzasadnieniu te same argumenty prawne i faktyczne, jak w decyzji z dnia 22 lutego 2022 r. Odwołanie od powyższej decyzji zostało prawomocnie odrzucone w sprawie XU 534/22, a zatem kwestia ta stała się ostateczna. Wobec braku prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2021 r., brak jest podstaw do przyznania zasiłku chorobowego za kolejny okres, po ustaniu zatrudnienia.

Sąd (...) instancji wskazał, iż za okres od 17 lutego 2022 r. do 21 lutego 2022 roku, decyzją z dnia 23 lutego 2022 r. organ rentowy odmówił prawa do zasiłku chorobowego. Wnioskodawca nie złożył odwołania od powyższej decyzji, a zatem stała się ona ostateczna. Z kolei za okres od 23 lutego 2022 r. do 30 kwietnia 2022 r. wnioskodawca nie przedstawił zwolnień lekarskich i nie występował o przyznanie zasiłku chorobowego. Tym samym, zdaniem Sądu Rejonowego brak wyczerpania okresu zasiłkowego uniemożliwił rozpoznanie i przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego od 1 maja 2022 roku.

W konsekwencji, odwołania od decyzji z dnia 22 lutego 2022 roku i decyzji z dnia 15 marca 2022 r. Sąd Rejonowy oddalił jako niezasadne na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W odniesieniu do zasądzonych kosztów postępowania Sąd (...) instancji wskazał, iż mając na uwadze, iż odwołujący się był reprezentowany w niniejszej sprawie przez pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata, nakazał wypłacić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 360 zł w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964) tj. po 180 zł za każdą z połączonych do wspólnego rozpoznania spraw, które przez tą czynność techniczną nie tracą swej odrębności. Nadto Sąd Rejonowy wskazał, iż ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika przyjął stawkę obowiązującą dla pełnomocnika ustanowionego z wyboru, zgodnie z wyrokiem TK z dnia 20 grudnia 2022 roku, SK 78/21. Wynagrodzenie zawiera stawkę podatku Vat.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik ubezpieczonego, zaskarżając powyższe orzeczenie w części tj. w zakresie pkt 1 wyroku (w całości), któremu zarzucił:

1.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez dowolną, niewszechstronną, wybiórczą i fragmentaryczną ocenę materiału dowodowego, co skutkowało ogólną błędną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie lub nienadaniem im odpowiedniej wagi, w szczególności poprzez:

a)  pominięcie przy wydaniu orzeczenia dowodu z dokumentu w postaci znajdującej się w aktach sprawy decyzji organu z dnia 25 lutego 2022 r. odmawiającej prawa do zasiłku rehabilitacyjnego w okresie od 1 października 2021 r. do 9 października 2021 r. (błędnie wskazanym jako okres od 1 października 2020 r. do 9 października 2020 r.) i nakazującej zwrot wypłaconej kwoty zasiłku za ww. okres, co zostało przez ubezpieczonego poczynione, co doprowadziło do wadliwego stwierdzenia, że okres zasiłku rehabilitacyjnego kończy się z upływem 9 października 2021 r. (błędnie wskazanym jako 9 października 2020 r.), podczas gdy z uwagi na brak przyznania przez organ zasiłku rehabilitacyjnego w ww. zakresie uznać należy, że ubezpieczony zakończył pobieranie zasiłku w dniu 30 września 2021 r. (błędnie wskazanym jako dzień 30 września 2020 r.);

b)  pominięcie przy wydaniu orzeczenia dowodu z dokumentów w postaci dokumentacji medycznej poprzez co doszło do wadliwego stwierdzenia, iż ubezpieczony w okresie od 6 stycznia 2019 r. do 21 lutego 2022 r. ciągle był niezdolny do pracy, podczas gdy z dokumentacji medycznej wynika, że ubezpieczony cierpiał na różne i wzajemnie niepowiązane ze sobą rodzaje schorzeń, co łącznie z orzeczeniem lekarskim nr 106/2021 r. z dnia 28 września 2021 r., które wskazuje, że ubezpieczony jest zdolny do podjęcia pracy, oznacza, że okres niezdolności ubezpieczonego do pracy nie jest ciągły;

2.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niezasadne pominięcie dowodu z opinii biegłego medycyny pracy i orzeczenia w kwestii wymagającej specjalnej wiedzy biegłego bez jej zasięgnięcia, co skutkowało bezpodstawnym stwierdzeniem, iż ubezpieczony był ciągle niezdolny do świadczenia pracy w okresie od 6 stycznia 2019 r. do 21 lutego 2022 r., podczas gdy dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. medycyny pracy było konieczne z uwagi na skomplikowany charakter sprawy i potrzebę oceny, czy ubezpieczony był ciągle niezdolny do pracy z powodu tej samej jednostki chorobowej oraz czy okres niezdolności do pracy został przerwany;

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło do niesłusznego uznania, że okres niezdolności do pracy występujący u ubezpieczonego był ciągły, podczas gdy z dokumentacji medycznej płynie zgoła odmienny wniosek;

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez jego niezastosowanie i nieuznanie za zasadne pobrania przez ubezpieczonego zasiłku rehabilitacyjnego, podczas gdy ubezpieczony spełnił wszystkie wymagane do tego przesłanki,

W konkluzji do tak sformułowanych zarzutów apelacyjnych pełnomocnik substytucyjny ubezpieczonego wniósł o zmianą zaskarżonego wyroku poprzez przyznanie ubezpieczonemu zasiłku chorobowego za okres od 1 stycznia 2022 r. do 16 lutego 2022 r. oraz zasiłku rehabilitacyjnego od dnia 1 maja 2022 r. Nadto, pełnomocnik substytucyjny ubezpieczonego wniósł o zasądzenie na rzecz pełnomocnika ubezpieczonego adw. R. P. kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu .

Na wstępie należy podnieść, że w niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 374 k.p.c., zgodnie z którym Sąd II instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe było wystarczające, a ocena zebranego w sprawie materiału prawidłowa. Sąd Okręgowy w pełni aprobuje przy tym ustalenia faktyczne Sądu (...) instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

W szczególności brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia przez Sąd (...) instancji prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c.

W świetle art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Przepis ten daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku, z całym zebranym, materiałem dowodowym. Ramy swobodnej oceny dowodów, wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok SN z dnia 10 czerwca 1999 roku, sygn. akt: II UKN 685/98, OSNAPUiS 2000 nr 17, poz. 655).

Sąd może oprzeć swe przekonanie, jedynie, na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, a ocena dowodów musi być dokonana, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Sąd musi ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszelkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny mocy i wiarygodności tych dowodów. Sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, wybierając te, na których się oparł i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Przez moc dowodową rozumie się przy tym siłę przekonania, jaką uzyskał sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nieistnieniu faktu, którego one dotyczyły. Ocena wiarygodności dowodu zależy od środka dowodowego. Sąd, oceniając wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę, czy też nie. Uważa się także, iż granice swobodnej oceny dowodów warunkuje czynnik ideologiczny, tj. poziom świadomości prawnej sędziego oraz obowiązujące w danym momencie poglądy na sądowe stosowanie prawa (por. T. Ereciński. Jacek Gudowski. Maria Jędrzejewska - "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz", Część (...), Wyd. LexisNexis).

W ocenie Sądu Okręgowego, dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego i poczynione w sprawie ustalenia faktyczne są – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowe. Zarzuty skarżącego sprowadzają się, w zasadzie, jedynie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów, dokonaną przez ten Sąd i, jako takie, nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia, bowiem, ocenie dokonanej przez Sąd (...) instancji, swoją analizę, zgromadzonego materiału dowodowego i własny pogląd na sprawę.

Odmienna ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego przedstawiona przez stronę apelującą, a w zasadzie odmienne wnioski wyprowadzone na podstawie tych samych okoliczności pozostają jedynie w sferze dyskusji i nie są wystarczające do uznania, że Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, a jego ocena jest dowolna.

Apelujący wskazuje na nieprawidłowe pominięcie przez Sąd Rejonowy dowodów z dokumentów (tj. decyzji organu rentowego z dnia 25 lutego 2022 r. oraz dokumentacji medycznej ubezpieczonego) mających na celu wykazanie, iż ubezpieczony zakończył pobieranie zasiłku w dniu 30 września 2021 r., a tym samym jego niezdolność do pracy nie miała charakteru ciągłego.

W tym miejscu wskazać należy, iż kierując się przepisem art. 227 k.p.c. sąd ma obowiązek dokonywania selekcji dowodów, aby postępowanie dowodowe służyło wyjaśnieniu i ustaleniu jedynie tych faktów, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Ma to przeciwdziałać zbędnemu wydłużaniu postępowania.

Twierdzenie, iż przepis ten został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, bądź gdy sąd odmówił przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczenie w sprawie (por. wyrok SN z dnia 4 listopada 2008 r., II PK 47/08, Legalis nr 483407).

W opinii Sądu Okręgowego ocena przydatności dla rozstrzygnięcia sprawy zgłoszonych przez ubezpieczonego dowodów, dokonana przez Sąd Rejonowy jest prawidłowa i Sąd Okręgowy ocenę tą aprobuje.

Wbrew zapatrywaniom apelacji, nie można uznać, iż okres niezdolności do pracy ubezpieczonego został skutecznie przerwany. Podnieść należy, iż nie potwierdza tego materiał dowodowy, zgromadzony w procesie oceniony logicznie spójnie, zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego.

R. G. miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. Rzeczywiście, zgodnie z zaświadczeniem z dnia 28 września 2021 r. lekarz medycyny pracy stwierdził, iż wobec braku przeciwskazań zdrowotnych R. G. jest zdolny do podjęcia pracy, jednak pracę tę ubezpieczony świadczył jedynie w okresie od 1 października 2021 r. do 8 października 2021 r. Od dnia 9 października 2021 r. odwołujący się przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Powyższe oznacza, iż od dnia 9 października 2021 r. R. G. ponownie stał się niezdolny do pracy. Tym samym niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała jeszcze w trakcie trwania przyznanego mu świadczenia rehabilitacyjnego. Mając to na uwadze, nie można przyjąć, iż odwołujący się w wyniku wykonywania pracy pomiędzy 1 października 2021 r. a 8 października 2021 r., nabył od dnia 9 października 2021 r. prawo do nowego okresu zasiłkowego z powodu innej choroby.

Jak słusznie bowiem podkreślił Sąd Rejonowy, przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego wyłącza przyznanie w tym samym czasie zasiłku chorobowego. W czasie świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczony może stać się niezdolny do pracy z innej przyczyny niż poprzednio, co nie oznacza, że niezdolność do pracy spowodowana inną chorobą otwiera nowy okres zasiłkowy w czasie świadczenia rehabilitacyjnego albo po jego zakończeniu (por. wyrok SN z 30.01.2019 r., II UK 531/17, LEX nr 2618510).

Do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio art. 12 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa co oznacza, że ubezpieczony może odzyskać zdolność do pracy, jednak gdy powraca niezdolność do pracy, to nie otwiera się nowy zasiłek chorobowy, a tylko ubezpieczony może korzystać z przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego lub zwrócić się o świadczenie rehabilitacyjne na dalszy czas ( por. wyrok SN z 30.01.2019 r., II UK 531/17, LEX nr 2618510).

Wskazać należy, iż Sąd Rejonowy słusznie zauważył, iż organ rentowy w dniu 25 lutego 2022 r. wydając decyzję o utracie świadczenia rehabilitacyjnego i zobowiązującej do jego zwrotu, nie dokonał zmiany uprzednio wydanej decyzji o przyznaniu ubezpieczonemu świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 9 października 2021 r. W toku postępowania przez Sądem (...) instancji nie ustalono również, aby ubezpieczony w związku z rozpoczęciem pracy złożył wniosek o jej wzruszenie. Organ rentowy nie miał obowiązku zmienić przedmiotowej decyzji z urzędu. Pomimo rozpoczęcia pracy przez wnioskodawcę w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego nie doszło do zmiany decyzji organu rentowego o przyznaniu tegoż świadczenia. Innymi słowy, organ rentowy był związany decyzją o przyznaniu świadczenia do dnia 9 października 2021 r. Za Sądem Najwyższym wskazać bowiem należy iż „decyzja o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego wiąże organ rentowy w sprawie z wniosku ubezpieczonego o zasiłek chorobowy, co oznacza, że nowy okres zasiłkowy nie może zostać otwarty w terminie, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne.” (patrz cytowany już wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r., w sprawie II UK 531/17)

Nadto, dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy nie ma znaczenia z jakiej odmiennej przyczyny ubezpieczony stał się niezdolny do pracy w czasie świadczenia rehabilitacyjnego. Zgodnie z przytoczoną powyżej linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, w czasie świadczenia rehabilitacyjnego R. G. mógł stać się niezdolny do pracy z innej przyczyny niż poprzednio, co nie oznaczało jednak, że niezdolność do pracy spowodowana inną chorobą otworzyła nowy okres zasiłkowy w czasie świadczenia rehabilitacyjnego. Tym samym Sąd (...) instancji słusznie zauważył, że od 16 kwietnia 2020 r. do 21 lutego 2022 r. ubezpieczony był niezdolny do pracy w sposób ciągły.

Z tego względu Sąd Rejonowy słusznie pominął również wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. medycyny pracy. Skoro bowiem zostało ustalone, iż niezdolność do pracy ubezpieczonego trwała w sposób ciągły od 16 kwietnia 2020 r. do 21 lutego 2022 r. to nieistotne dla przedmiotowej sprawy byłoby ustalenie w przedmiocie istnienia odmiennej przyczyny niezdolności do pracy powstałej od dnia 9 października 2021 r. do 21 lutego 2022 r. W konsekwencji należy wskazać, iż twierdzenie strony apelującej, iż Sąd (...) instancji naruszył przepisy postępowania, tj. art. 233 § 1 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Również zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło do niesłusznego uznania, że okres niezdolności do pracy występujący u ubezpieczonego był ciągły, okazał się w całości chybiony.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2018 r. podkreślił, iż wykładnia art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zgodnie z którą w okresie nieprzerwanej niezdolności do pracy może dojść do otwarcia nowego okresu zasiłkowego, o ile dalsza niezdolność do pracy spowodowana jest inną chorobą niż poprzednia, jest oczywiście błędna (por. wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2018 r., III BU 2/17, OSNP 2019/1/10).

W związku z powyższym raz jeszcze należy podkreślić, że w przedmiotowej sprawie nie jest możliwe stwierdzenie, iż ubezpieczonemu w trakcie świadczenia rehabilitacyjnego otworzył się dla ubezpieczonego nowy okres zasiłkowy tylko dlatego, iż jego trakcie powstała niezdolność do pracy spowodowana odmienną chorobą. Niezdolność do pracy ubezpieczonego miała, więc w okresie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. charakter ciągły.

Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, poprzez jego niezastosowanie i nieuznanie za zasadne przyznania ubezpieczonemu świadczenia rehabilitacyjnego.

Tak jak słusznie wskazał Sąd (...) instancji, nie było możliwe przyznanie wnioskodawcy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 1 maja 2022 r. w sytuacji, w której nie wyczerpał on okresu zasiłkowego.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż wnioskodawca wykorzystał w okresie od 16 kwietnia 2020 r. do 14 października 2020 r. pełny okres zasiłkowy wynoszący 182 dni, a następnie od 15 października 2020 r. do 9 października 2021 r. wykorzystał 360 dni świadczenia rehabilitacyjnego. Po tym okresie nie doszło do przerwy w niezdolności do pracy. Wobec tego dalszy zasiłek chorobowy za okres od 1 stycznia 2022 r. do 16 lutego 2022 r. oraz świadczenie rehabilitacyjne za okres od 1 maja 2022 r. należało uznać za pozbawione podstawy prawnej.

Decyzją z dnia 29 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił R. G. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. oraz zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego (kwestia ostateczna). W związku z faktem, iż ubezpieczonemu nie przysługiwał zasiłek choroby za okres od 14 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. brak jest podstaw do przyznania zasiłku chorobowego za kolejny okres, po ustaniu zatrudnienia. Ponadto za okres od 17 lutego 2022 r. do 21 lutego 2022 r., decyzją z dnia 23 lutego 2022 r. organ rentowy odmówił prawa do zasiłku chorobowego. Odwołujący się nie złożył odwołania od ww. decyzji, wobec czego stała się ona ostateczna. Co się zaś tyczy okresu od 23 lutego 2022 r. do 30 kwietnia 2022 r. ubezpieczony nie przedstawił zwolnień lekarskich i nie występował o przyznanie zasiłku chorobowego.

W świetle powyższego należy zgodzić się z Sądem (...) instancji, że decyzja organu rentowego o nieprzyznaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 1 maja 2022 r. jest słuszna.

Podzielając zatem w całej rozciągłości trafność rozstrzygnięcia i motywów Sądu Rejonowego, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy apelację ubezpieczonego oddalił, o czym orzekł, jak w pkt (...) wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. P. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję. Powyższe postanowienie zapadło na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964). Ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika przyjął stawkę obowiązującą dla pełnomocnika ustanowionego z wyboru, a zatem tak określone wynagrodzenie zawiera stawkę podatku VAT.