Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W dniu 8 lutego 2013 roku powódka (...) FINANSE spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C. wniosła przeciwko pozwanej (...) Z. K., M. (...) spółce jawnej z siedzibą w S. pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie. Powódka domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 749.056 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 października 2010 roku do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu jako podstawę żądania wskazano umowę z dnia 18 sierpnia 2010 roku, na podstawie której powódka dokonała powierniczego przelewu wierzytelności z (...) z siedzibą w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych, która to z kolei zawarła dnia 13 listopada 2008 roku z pozwaną umowę na dostawę węgla. Powódka stwierdziła, że cedent zgodnie z umową dostarczył pozwanej 6.086,4 ton węgla na kwotę 365.184 USD. Pozwana uiściła jednak na rzecz powódki kwotę 99.354 USD, wobec czego do zapłaty pozostawała kwota 265.830 USD. Po dokonaniu cesji wierzytelności, powódka skierowała do pozwanej zawiadomienie o dokonaniu przelewu wraz z wezwaniem do zapłaty. Następnie, powódka wystąpiła do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej, przeliczając wierzytelność na polskie złote zgodnie z kursem NBP na dzień 8 lutego 2011 roku. Na posiedzeniu nie doszło do zawarcia ugody (pozew k. 3-4).

Wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny dnia 25 marca 2013 roku wydał postanowienie, w którym na podstawie art. 505 [33] § 1 k.p.c. przekazał sprawę sądowi właściwości ogólnej pozwanego, Sądowi Okręgowemu w Łodzi (postanowienie k. 5).

W odpowiedzi na pozew z dnia 4 marca 2014 roku pozwana spółka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o oddalenie powództwa w całości, a także zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi za pozew pozwana uznała za bezsporny fakt zawarcia przez pozwaną z (...) umowy z dnia 13 listopada 2008 roku, a także realizowanie dostaw węgla. Pozwana zakwestionowała skuteczność przelewu wierzytelności na rzecz powódki i – co za tym idzie – zakwestionowała jej legitymację procesową czynną do występowania w postępowaniu, a także fakt istnienia samej wierzytelności będącej przedmiotem przelewu. Ponadto, pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego w pozwie.

Pozwana podniosła, iż przelew wierzytelności nie wywołuje skutku w postaci nabycia przez cesjonariusza wierzytelności przysługującej cedentowi. Na poparcie tego twierdzenia, pozwana przytoczyła treść art. 509 § 1 k.c. oraz art. 514 k.c. i podniosła, iż przelew wierzytelności w tej sprawie sprzeciwia się zastrzeżeniu umownemu zawartemu w umowie. Zgodnie z treścią art. 8.4. ww. umowy przeniesienie przez jedną ze stron jakichkolwiek roszczeń z jej tytułu na osobę trzecią wymaga pisemnej zgody drugiej strony. Zdaniem pozwanej, umowa przelewu wierzytelności dokonana została bez uprzedniej, ani nawet następczej zgody dłużnika, wobec tego nie wywołuje w stosunku do niego skutków prawnych. Poza tym, pozwana zaznaczyła, że wobec wskazanych wyżej argumentów, powódka nie przerwała skutecznie biegu przedawnienia roszczenia. Nadto, pozwana podniosła zarzut wygaśnięcia wierzytelności. Nadmieniała, że cedent pozostawał w kontaktach handlowych z innymi dostawcami węgla dla pozwanej, m. in. przedsiębiorstwem (...), czy Algorytm. W ramach współpracy, zdaniem pozwanej, spółki te miały dokonywać wzajemnych zaliczeń zapłat oraz potrąceń należności, które uiszczała pozwana na ich rzecz. Wynikać to miało z oświadczenia o rozliczeniu z dnia 3 lutego 2009 roku zawartego między pozwaną a (...) (odpowiedź na pozew k. 139-146).

Pismem z dnia 28 kwietnia 2014 roku powódka, ustosunkowując się do twierdzeń zawartych w odpowiedzi na pozew, podtrzymała w całości dotychczasowe stanowisko w sprawie. Powódka zaprzeczyła twierdzeniom i zarzutom powołanym przez pozwaną w odpowiedzi na pozew. Powódka podnosiła, iż umowa z dnia 13 listopada 2008 roku była dwukrotnie zmieniana, także w zakresie punktu 8.4. W dniu 16 listopada 2008 roku, zdaniem powódki, dojść miało do dodatkowego porozumienia między cedentem a pozwaną o zmianie warunków umowy, na mocy którego doszło do „wspólnych uzgodnień o zmianie punktu 6.2 umowy tak, że jest dopuszczalne aby procesy sądowe rozstrzygające zaistniałe spory toczy się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej”, jak również strony wykreśliły punkt 8.4 z ww. umowy. Kolejne porozumienie z kolei zmieniło brzmienie punktu 6.2 umowy w ten sposób, iż dostawca, jak i kupujący mieli prawo do wyboru kraju, w którym sąd będzie rozstrzygał spory powstałe na gruncie umowy. Powyższe dokumenty były podpisane przez pełnomocnika pozwanej, J. J. (1).

Odnosząc się do zarzutu wygaśnięcia zobowiązania, powódka podnosiła, iż (...) nigdy nie zrzekła się roszczeń wobec pozwanego. Zdaniem powódki, ww. spółka nie podpisywała, ani nie zaakceptowała żadnego porozumienia kompensacyjnego lub oświadczenia o potrąceniu. Powódka zaprzeczyła prawdziwości pisma z dnia 3 lutego 2009 roku (pismo procesowe k. 179-180).

W odpowiedzi na powyższe, pozwana w piśmie z dnia 12 czerwca 2014 roku zaprzeczyła prawdziwości oświadczeń pełnomocnika pozwanej J. J. (1) w porozumieniach o zmianie umowy zawartej z (...) INC. Pozwana stwierdziła, iż nigdy nie została poinformowana o dokonanych zmianach i podpisanych aneksach przez J. J. (1). Postawiła ona, również zarzut nieważności czynności prawnych stanowiących porozumienie z dnia 11 listopada 2008 roku oraz z dnia 29 listopada 2008 roku (pismo procesowe k. 247-250).

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 13 sierpnia 2014r. (data wpływu) strona pozwana podniosła, że procedury zawierania umów lub aneksów z kontrahentami z Rosji odbywały się w ten sposób, że pełnomocnik J. J. (2) przebywający w Rosji negocjował wstępnie ich warunki, które w postaci projektów były przesyłane drogą e-mailową do pozwanej celem akceptacji telefonicznej lub e-mailowej, a następnie dopiero podpisywane przez pełnomocnika. Pozwana nie posiada żadnego e-maila w tym przedmiocie, z uwagi jednak na dużą ilość wiadomości e-mailowych nie jest w stanie przedstawić Sądowi ich wydruku za rok 2008. Powódka nie przedstawiła, również tych dokumentów do wniosku o zawarcie próby ugodowej datowanego na dzień 8 listopada 2010 r., na którą obecnie się powołuje. Umowa powierniczego przelewu z dnia 18 sierpnia 2010 r. z której powódka wywodzi swoje roszczenia w par. 2 pkt 1 powołuje wyłącznie umowę na dostawy węgla, pomijając rzekome dwa aneksy, o tak doniosłych dla przelewu zapisach. W kolejnych projektach umowy na dostawy nr 2 przesłanych przez (...) w dniu 3 lutego 2009 r. za pośrednictwem e-maila: (...) / tego samego, za pośrednictwem którego pozwana przesłała pismo z dnia 3 lutego 2009 r. / ze wskazaniem reprezentantki (...) R. A. (1) , rzekomo nie znanego władzą (...), ani powódce oraz projektu umowy dostawy nr 1 z dnia 15 maja 2014 r. podpisanej jednostronnie przez Z. A. , w których w zapisach pkt 6.2. oraz 8.4. były identyczne zapisy jak w tekście pierwotnej umowy z dnia 13 listopada 2008 r. Pozwana dołączyła uwierzytelnione kopie projektów umów: z dnia 3 lutego 2009 r. , z dnia 15 maja 2009 r . wraz z wydrukami skrzynek e-mail wraz z tłumaczeniami.

W ocenie pozwanej, wszystkie te okoliczności i dowody potwierdzają tezę, a zarazem zarzut, iż zmiany umowy przez pełnomocnika nie odpowiadają rzeczywistemu stanowi rzeczy.

Na wypadek przyjęcia przez Sąd odmiennego poglądu, pozwany podniósł zarzut nieważności czynności prawnych stanowiących porozumienie z dnia 16.11.2008r. i z dnia 29.11.2008r. określonej jako załącznik nr 1 do umowy z dnia 13.11.2008 r. na podstawie art. 58 par. 2 k.c., gdyż stanowiły one tzw. nadużycie umocowania. Czynności te pełnomocnik zawarł poza wiedzą mocodawcy, ale przede wszystkim wbrew jego rzeczywistej woli, przy czym przyniosły one dla mocodawcy zamiast korzyści straty. Straty w postaci niepewności prawnej wywołanej uchylaniem zapisów ograniczających prawo do decydowania o zbywalności praw wynikających z niniejszej umowy osobom trzecim, strat rozumianych jako nieuzasadnione pozwanie przed sądy i wysuwanie bezpodstawnych roszczeń. Nadto, nie było i nie ma żadnego praktycznego, czy nawet logicznego powodu podpisywania przez pozwaną tej treści aneksów, a tym samym imputowania rozsądnemu przedsiębiorcy , działań mających spowodować utratę kontroli na wierzytelnościami, czy też innymi prawami wynikającymi z umowy. Konsekwencją tego stanowiska było podtrzymywanie przez pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia jako w pełni skutecznego (pismo procesowe pozwanego k. 247-254 akt ).

W dalszym toku postępowania strona pozwana i powodowa podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (...) FINANSE spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C. prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest m.in. finansowa działalność usługowa (dowód: odpis KRS k. 17-18).

Pozwana (...) Z. K., M. (...) spółka jawna z siedzibą w S. prowadzi działalność gospodarczą, która zajmuje się m.in. sprzedażą hurtową węgla drzewnego. W przedsiębiorstwie, w okresie współpracy handlowej z (...) z siedzibą w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych, zatrudnione pozostawały m.in. następujące osoby: P. P. (1), E. Ż. (1), G. K. (1), A. N. (1) oraz wspólnicy – Z. K. (2) i M W. (dowód: odpis KRS k. 19-20, okoliczności bezsporne).

(...) z siedzibą na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych była ona zakupiona przez T. Z. (1) w międzynarodowej agencji w M. w sierpniu 2008 roku. Jest to spółka kapitałowa. Spółka zawiesiła swą działalność w 2011 roku. Przedsiębiorstwo zajmowało się dostarczaniem rosyjskiego węgla do innych podmiotów. W czasie współpracy z pozwaną spółką, spółkę (...) reprezentowała właścicielka – T. Z. (2), jej mąż A. Z. (1) oraz J. L. (1) R. A. (2), która pozostawała dyrektorem nominalnym w latach 2008-2009, ponieważ później umowa z nią nie była przedłużona (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 503-504, zeznania świadka T. Z. (2) k. 983-984 w zw. z k. 992-994 akt).

J. L. (1) R. A. (2) jako dyrektorem nominalny, gdy podpisywała umowy w imieniu (...), musiała mieć pełnomocnictwo od małżonków Z.. Ne mogła podejmować żadnych decyzji bez ich zgody - była to zgoda uprzednia, a nie następcza (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 503-504 akt).

W związku z faktem, że popyt na węgiel w Polsce w 2008 roku był duży, a węgiel był trudno osiągalny i pozwana nie dysponowała wystarczającą ilością węgla do sprzedaży na rynku polskim, była ona zmuszona szukać towaru poza terytorium Polski. Pozwana spółka zdecydowała się na import węgla z Federacji Rosyjskiej ze względu na konkurencyjność cen, jak i dobrą jakość surowca. Zrezygnowano wówczas z współpracy z Republiką Czeską, gdyż węgiel z Rosji posiadał lepsze parametry i jakość.

W tym czasie do siedziby firmy zgłosili się J. J. (1) i M. M. z propozycją sprowadzenia węgla z Federacji Rosyjskiej, powołując się na swoje dobre kontakty na tamtejszym rynku. Pozwana nawiązała z nimi współpracę.

Po ustaleniu warunków współpracy, uprawniony do reprezentowania spółki wspólnik pozwanej – M. W. (1) udzielił w dniu 5 maja 2008 roku J. J. (1) pisemnego pełnomocnictwa do działania w imieniu pozwanej na terenie Rosji.

Zadaniem J. J. (1) było szukanie w imieniu pozwanej spółki dostawców węgla, a pełnomocnictwo upoważniało do prowadzenia negocjacji, załatwiania formalności niezbędnych do zorganizowania dostaw do Polski węgla produkowanego w Federacji Rosyjskiej na S. oraz do podpisywania umów i aneksów do umów. Udostępniono mu również w tym celu pieczęć firmową (dowód: zeznania świadka A. N.- k. 582- 584, zeznania świadka P. P., k. 619-621, zeznania świadka A. N., k. 673, 675-676, 688-689, zeznania świadka E. Ż., k. 710-711, zeznania strony pozwanej – Z. K., k.1122-1123, pełnomocnictwo udzielone J. J., k. 26v).

Współpraca pozwanej z (...) rozpoczęła się w 2008 roku, gdy pełnomocnik (...) Z. K., M. W. sp. j. – J. J. (1) skierował na piśmie propozycję współpracy handlowej (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v).

Współpraca, która miała znaleźć odzwierciedlenie w umowie miała być tylko między tymi (...) a (...) Z. K., M. W. sp. j. Nie miało być żadnych podmiotów trzecich (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v).

Przed rozpoczęciem współpracy z (...), pozwana spółka (...). K., M. (...) spółka jawna z siedzibą w S. jako kupujący węgiel współpracowała z rosyjską spółką (...), a także ze spółką (...). W dniu 13 marca 2008r. (...) Z. K., M. (...) spółka jawna z siedzibą w S. jako kupujący zawarła umowę na dostawę węgla z (...) Rosja jako dostawcą. Kupujący był reprezentowany przy zawarciu umowy przez J. J. (1). Dostawcę reprezentował dyrektor D. I.. Strony ustaliły w art. 6 ust. 6.2 , iż w razie sporu niemogącego się usunąć w drodze negocjacji, spór podlega rozpatrzeniu przez sąd arbitrażowy obwodu kemerowskiego zgodnie z obowiązującymi przepisami Federacji Rosyjskiej. W artykule 8 ust. 8.4. w postanowieniach końcowych ww. umowy strony ustaliły, iż przekazanie którejkolwiek ze stron prawa roszczeń osobom trzecim na podstawie umowy następuje na podstawie zgody drugiej strony (dowód: umowa w języku rosyjskim uwierzytelnione tłumaczenie na język polski umowy wraz z załącznikami k. 288-328 akt, zeznania strony pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 lutego 2019r. czas 00:29:02 ).

Dnia 13 listopada 2008 roku pozwana wraz z (...) zawarła umowę, której przedmiotem było realizowanie dostaw węgla.

Umowa dostawy nr 1 została zawarta w N. .

(...), BRITISH VIRGIN ISLANDS jako dostawca, reprezentowany przez J. L. (2) R. A. (1), działającą na podstawie statutu Spółki i (...) sp. j. Polska, kupującym, reprezentowana przez uprawnionego przedstawiciela J. J. (1), działającego na podstawie pełnomocnictwa z 5 maja 2008 r. Na podstawie tej umowy dostawca zobowiązał się dostarczyć, a kupujący zobowiązał się przyjąć i opłacić węgiel. Jakość, ilość, termin dostawy i cena towaru dostarczanego na podstawie umowy strony uzgodniły się i sformalizowały w załącznikach do umowy. Zgodnie z ust.1 .1 dostawy towaru miano dokonywać dla odbiorców ładunku w różnych krajach: Ukraina, Łotwa, Turcja, Bułgaria, Słowacja, Rumunia, Wielka Brytania, Czechy, Polska, Dania, Finlandia, Niemcy, W. i inne. Kraj przeznaczenia mógł zostać zmieniony za porozumieniem stron. Zmiana kraju przeznaczenia dokonywana miała być się w formie załącznika do umowy. Termin obowiązywania umowy rozpoczynał się od momentu podpisania do 31 grudnia 2009 r., a pod względem rozliczeń do ich pełnego przeprowadzenia. Jeżeli w terminie 30 dni od upływu terminu obowiązywania umowy strony nie żądały jej rozwiązania, wówczas umowę uważano za przedłużoną na następny rok kalendarzowy na dotychczasowych warunkach.

W artykule 2 umowy strony określiły warunki, tryb i terminy dostawy oraz jakość dostarczanego węgla. Ustalono, że przeniesienie prawa własności do towaru ze sprzedającego na kupującego następuje w chwili przekazania go pierwszemu przewoźnikowi na stacji wysyłki. Data wysyłki, to data stempla stacji wysyłki na kolejowym liście przewozowym. W celu terminowego planowania przewozów kolejowych dyspozycja wysyłkowa powinna zostać przedstawiona nie później niż 5 (piątego dnia miesiąca) poprzedzającego miesiąc dostawy. Sprzedający na podstawie dyspozycji wysyłkowej kupującego miał wypełnić zamówienie na transport ładunku koleją i skierować do przewoźnika (kuzbasski wydział Kolei Z.) prośbę o potwierdzenie (formularz GU-12). Węgiel miał być ładowany hurtem. Minimalną normą dostawy węgla był półwagon czteroosiowy o ładowności nie mniejszej niż 63 tony towaru. Typ wagonu określał nadawca ładunku zgodnie z numeracją technologiczną wagonów towarowych. Dostawca nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowe oznakowanie i zmianę stanu wagonów drogą zmiany kolejności. Obowiązki dostawcy uważało się za zrealizowane z chwilą przekazania węgla pierwszemu przewoźnikowi. Prawo własności i ryzyko przypadkowej utraty towaru (węgla) przechodziły na kupującego w chwili przekazania węgla pierwszemu przewoźnikowi.

Strony ustaliły w umowie, że jakość węgla sprzedanego na podstawie niniejszej umowy powinna odpowiadać wskaźnikom zamieszczonym w załącznikach do umowy i potwierdza je świadectwo jakości niezależnego laboratorium międzynarodowego, dołączane do każdej partii towaru.

Sprzedający na własny rachunek miał zamówić analizę jakości towaru podczas jego załadunku na wagony w niezależnym laboratorium międzynarodowym.

Partia towaru dla warunków umowy to ogólna ilość towaru wysyłana jednorazowo. Sprzedający codziennie, nie później niż o 11:00 czasu lokalnego miał informować kupującego pocztą elektroniczną o ilości wagonów odprawionych w ciągu ostatniej doby i ich wagi, nie później niż trzy dni od odprawy wagonów z ładunkiem ze stacji przedstawić fakturę - jeden egzemplarz (oryginał), powiadomienie wysyłkowe z numerami wagonów i wagi - jedna kopia, zaświadczenie o jakości producenta wraz z podpisaną specyfikacją na każdą partię załadowaną jednorazowo w terminie 3 dni od momentu wysyłki lub na całą ilość wymienioną w specyfikacji nie później niż 15 dni od chwili rozpoczęcia wysyłki - jeden egzemplarz, certyfikaty jakości niezależnego laboratorium (kopie), certyfikat pochodzenia dla partii miesięcznej (formularz ST-1), kopie kolejowych listów przewozowych z zaznaczeniem stacji wysyłki.

W artykule 3 umowy strony określiły ceny i tryb rozliczeń. Cenę jednej tony węgla określiły strony w załącznikach do niniejszej umowy. Opłacenie wartości dostarczanego węgla miało nastąpić z uwzględnieniem ilości i jakości węgla. Rozliczenia szacunkowe dotyczące jakości węgla miał wykonywać dostawca na podstawie wyników analizy certyfikacyjnej niezależnego laboratorium międzynarodowego posiadającego akredytację technicznej kompletności i niezależności na terytorium FR. Forma rozliczeń, to:

- pierwsza płatność - (...) (dziesięć tysięcy dolarów USA), kaucja gwarancyjna,

-

kolejne płatności w formie rozliczeń na podstawie akredytywy,

W umowie ustalono, że opłaty za wartość węgla i opłat kolejowych dokonuje się w formie przelania przez kupującego środków pieniężnych na rachunek bieżący dostawcy nie później niż 5 (pięć) dni przed rozpoczęciem miesiąca dostawy.

W artykule 3 ust. 3.3. umowy zapisano, że z a pisemnym porozumieniem stron możliwe są inne formy rozliczeń.

Cenę towaru strony miały uzgadniać na każdy planowany okres dostawy (miesiąc, kwartał, półrocze, rok) i miały zamieszczać w załącznikach do umowy. W przypadku zadłużenia kupującego (zobowiązania z tytułu produktów, kwoty z tytułów egzekucyjnych sądu arbitrażowego itd.) wobec dostawcy na dzień wpływu przedpłaty, dostawca odliczał je od kwoty przedpłaty. Dostawca miał podpisywać odpowiednią umowę związaną z przewozem węgla na standardowych warunkach na ryzyko i rachunek kupującego. Kupujący miał opłacać dostawcy wartość opłat przewozowych (opłaty kolejowe) zgodnie z cennikiem nr 10-01 wraz z wartością węgla. O dokonanej przedpłacie za węgiel i kolejowej kupujący informował dostawcę faksem lub innym środkiem komunikacji, wskazując numer dowodu wpłaty, kwoty i daty przelewu, dostarczając jednocześnie kopie dokumentów świadczących o dokonaniu płatności. Jeżeli dostawca nie wysłał węgla w terminie ustalonym przez strony, ten ostatni powinien zwrócić kupującemu zaliczkę, potwierdzoną protokołem ugody podpisanym przez strony w terminie 5 dni bankowych od momentu oficjalnego powiadomienia kupującego o zwrocie środków pieniężnych. Dane powiadomienie powinno zostać podpisane przez kierownika kupującego i głównego księgowego. W powiadomieniu należało wykazać kompletne dane do przelewu środków pieniężnych. Odsetek od zaliczki nie naliczało się i nie podlegały one wypłacie.

Zgodnie z art. 3 ust. 3.10 ugodę dotyczącą rozliczeń za dostarczony węgiel strony miały zawrzeć nie później niż 15 dnia każdego miesiąca kalendarzowego następującego po odpowiednim okresie dostawy oraz sporządzić odpowiedni protokół ugody rozliczeń wzajemnych.

Strony określiły tryb odbioru węgla. Ilość dostarczonego węgla określano na wadze kolejowej nadawcy ładunku i wymieniano ją w kolejowych listach przewozowych sporządzanych przy przekazaniu towaru kolei zachodniosyberyjskiej.

Kolejno, strony ustaliły w art. 6 ust. 6.2 , iż w razie sporu niemogącego się usunąć w drodze negocjacji, spór podlega rozpatrzeniu przez sąd arbitrażowy obwodu kemerowskiego zgodnie z obowiązującymi przepisami Federacji Rosyjskiej.

W artykule 8 ust. 8.4. w postanowieniach końcowych ww. umowy strony ustaliły, iż przekazanie którejkolwiek ze stron prawa roszczeń osobom trzecim na podstawie umowy następuje na podstawie zgody drugiej strony (dowód: umowa dostawy nr 1, k. 165-169, uwierzytelnione tłumaczenie umowy dostawy nr 1, k. 157- 164, 183-190, zeznania wspólnika pozwanej spółki – Z. K., k. 1124, zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy czas 00:58:42 -01:33:52, zeznania A. Z. k. 500 akt).

W załączniku numer 1, stanowiącym integralną część umowy nr (...) z 13 listopada 2008r. strony ustaliły termin dostawy na okres listopad- grudzień 2008 r. oraz cenę jednostkową towaru na kwotę 60,00 USD za tonę.

(dowód: załącznik nr 1 do umowy dostawy, k. 155-156, uwierzytelnione tłumaczenie załącznika nr 1 k. 153- 154)

Następnie, strony tej umowy dokonały dodatkowych uzgodnień o zmianie warunków umowy numer (...) z dnia 13 listopada 2013r.

Dnia 16 listopada 2008 roku w N. strony zawarły aneks, w którym dokonały zmiany niektórych postanowień umowy, tj. punktu 6.2. tak, że dopuściły możliwość rozstrzygania procesów sądowych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz wykreśliły punkt 8.4 umowy dotyczący uzyskania uprzedniej zgody drugiej strony na zawarcie przelewu wierzytelności dotyczącej tej umowy. Aneks podpisał J. J. (1) oraz T. Z. (2) (dowód: aneks do umowy dostawy z dnia 16 listopada 2008, k.204, uwierzytelnione tłumaczenie aneksu k. 203, zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy z dnia 14 kwietnia 2015r. czas 00:50:10-00:54:32).

Dnia 29 listopada 2008 roku w N. strony umowy zawarły kolejny aneks do umowy, w którym to zmieniły treść punktu 6.2. tak, że w przypadku sporów na tle umowy porozumienie nie zostanie osiągnięte, wówczas kupujący i dostawca mają prawo do wyboru kraju, w którym sąd będzie rozstrzygał ich spory. Ze strony kupującego aneks podpisał jako pełnomocnik działający w oparciu o pełnomocnictwo z dnia 5 maja 2018r. J. J. (1) , a w imieniu dostawcy J. L. (1) R. A. (2) (dowód: aneks do umowy dostawy z dn. 29 listopada 2008, k. 206, uwierzytelnione tłumaczenie aneksu k. 205, zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy z dnia 14 kwietnia 2015r. czas 00:50:10-00:54:32).

Zmiana jurysdykcji i wyboru sądu w porównaniu z pierwotną umową nastąpiła zaraz po podpisaniu umowy, bowiem prawnik (...) zasugerował, że łatwiej będzie dochodzić zapłaty i uzyskać rozstrzygnięcie przed sądem polskim. Łatwiej było stronie rosyjskiej przyjechać do Polski, niż przedstawicielom C. do Rosji. Od rosyjskiego prawnika pochodziła propozycja zmiany w zakresie cesji wierzytelności i możliwości jej zbycia (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v, 501).

Aneks został zawarty w późniejszej dacie niż 16 listopada 2008r., aneks był przygotowany i jak żona A. Z., T. Z. (2) wróciła z Cypru, to podpisała ten dokument. Nie zmieniano już w aneksie daty na późniejszą (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 502 akt).

W przedsiębiorstwie pozwanego był zwyczaj, iż osoby posiadające pełnomocnictwo kontaktowały się właścicielami firmy i oni potwierdzali ustalenia. J. J. (1), również kontaktował się z pozwaną spółką przed dokonywaniem ustaleń z dostawcą. Dokumenty wysyłał drogą elektroniczną lub dokonywał ustnych ustaleń ze wspólnikami pozwanej spółki. Dokumenty i wiadomości e-mail przesyłane przez J. J. (1) w języku rosyjskim były początkowo tłumaczone przez E. Ż. (1), referenta do spraw rozliczeń finansowych, która posiadała podstawową znajomość języka rosyjskiego. Następnie, ewentualnie tłumaczone przez tłumacza przysięgłego, jeśli E. Ż. (1) wraz z Z. K. nie rozumieli jakiegoś zapisu (dowód: zeznania świadka E. Ż., k. 704, zeznania świadka P. P., k. 632).

J. J. (1) kontaktował się też z handlowcami P. P. (1), G. K. (1), A. N. (1) , który rozliczał dostawy. Z handlowcami J. J. (1) konsultował terminy wysyłek oraz jakość węgla Wymiana dokumentów odbywała się przez E. Ż. (1) lub A. N. (1) (dowód: zeznania strony pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 lutego 2019r. czas 00:16:40).

Pełnomocnik pozwanego J. J. (1) ze wspólnikami strony pozwanej konsultował treść umowy i aneksy do niej (dowód: zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy z dnia 14 kwietnia 2015r. czas 00:50:10-00:54:32).

Kontrolowaniem wysyłki węgla z Federacji Rosyjskiej do Polski i załatwianiem spraw celnych z tym związanych zajmował się D. B. (1), który był wynajęty przez J. J. (1) pełnomocnika spółki (...). D. B. (1) poznał J. J. (1) w N. u swoich znajomych. J. J. (1) zaproponował mu pracę polegającą na kontrolowaniu jakości węgla wysyłanego do Polski, co miał otrzymywać co miesiąc wynagrodzenie. Następnie w tej samej sprawie przyjechał od J. J. (1) przedstawiciel rosyjskiej spółki i zaproponował wynagrodzenie za kontrolowanie węgla. D. B. (1) pracował dla pozwanej spółki jedynie przez około pół roku. D. B. (1), nie był współpracownikiem (...) INC. Nie wiązały go z tą spółką żadne kontrakty. Nie miał też żadnej umowy ze spółką (...). Nie okazano mu też żadnej umowy na dostawę węgla pomiędzy C. a (...). D. B. (1) nie był przedstawicielem spółki (...), ani spółki (...) (dowód: oświadczenie D. B. (2) k. 610, zeznania świadka D. B., k. 1162-1163 w zw. uwierzytelnione tłumaczenie zeznań k. 1162-1163).

Warunkiem niezbędnym do wysyłania węgla z Rosji do Polski było dokonywanie przedpłat za dostarczony węgiel. (...) jednak, bazując na dobrej opinii pozwanej spółki oraz licząc na długoletnią współpracę stron, odstąpił od żądania przedpłat za dostarczany węgiel.

Spółka (...) nie żądała przedpłat za dostarczony węgiel albowiem spółka (...) została jej przedstawiona jako wiarygodny kontrahent przez D. B.. Spółka (...) nawiązując relacje handlowe ze spółką (...), liczyła na długofalową współpracę i A. Z. (1) miał, także chęć kontynuowania przez spółkę (...) dostaw węgla w II półroczu 2009 r. do Zakładów (...) Spółka akcyjna (dowód: zeznania świadka P. P., k.622, zeznania G. K. – k. 648, zeznania świadka A. N. – k. 669).

Gdy zaczęły się dostawy, a nie było płatności za poprzednią partię węgla i zaczęły się w tym zakresie problemy, to i tak (...) wysyłała węgiel, bowiem miała ustalone haromonogramy podstawiania wagonów na stację, nie mogły być one przetrzymywane na stacji, groziło to zapłatą dużej kary za zbędny postój i blokowanie torów (dowód: dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v, 501).

Dostawca wysyłał pozwanej zgodnie z zamówieniem w okresie od dnia 26 listopada 2008 roku do 17 grudnia 2008 roku 6.084,4 ton węgla, za umówioną kwotę 60,00 USD za tonę. Wartość zamówienia wyniosła 365.184 USD.

Z tytułu dostaw (...) otrzymała następujące przelewy: 5 grudnia 2008 roku na kwotę 59.980 USD, 14 stycznia 2009 roku na sumę 19.374 USD oraz 10 marca 2009 roku na kwotę 20.000 USD. Wobec tego, do zapłaty za świadczone usługi i zakupiony towar pozostawała kwota 295.830 USD (dowód: faktura, k. 208, uwierzytelnione tłumaczenie faktury, k. 207, dokumenty przewozowe, k. 38-130, maile k. 334-335 akt , zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy z dnia 14 kwietnia 2015r. czas 02:13:45-02:20:36, zeznania świadka A. Z. k. 501).

Dostawca wielokrotnie wzywał do zapłaty pozwaną spółkę telefonicznie, wiadomości e-mail, jak i osobiście spotkał się ze wspólnikami pozwanej spółki, by domagać się zapłaty w/w kwoty. Proponował ugodowe rozwiązanie sporu i negocjacje ceny. Wówczas, pozwana go zignorowała zasłaniając się tym, że miało dojść do podpisania trójstronnego oświadczenia o kompensacie środków pieniężnych pomiędzy spółką (...) oraz pozwaną spółką (dowód: wiadomość e-mail, k. 210, uwierzytelnione tłumaczenie wiadomości e-mail, k. 209, wiadomość e-mail, k. 337, uwierzytelnione tłumaczenie, k. 336, potwierdzenia zapłaty, k. 32-35, zeznania strony pozwanej – Z. K., k.1127-1128).

Wobec braku kontrahentów oraz zainteresowania na sprzedaż węgla w II półroczu 2009 roku, strony nie zawarły kolejnych umów (dowód: zeznania świadka P. P., k. 625, zeznania świadka G. K., k. 642).

Gdy zaczęły się problemy z płatnościami A. Z. (1) przyjechał do R. latem 2009r. (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v). Usłyszał wtedy, że pozwany nie będzie płacił, bowiem zapłacił już innej rosyjskiej spółce (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 501 akt, zeznania strony pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 lutego 2019r. czas 01:41:47).

A. Z. (1) nie znał w ogóle spółki (...) i nie miał z nią żadnych kontaktów handlowych. Nigdy nie miał żadnych umów trójstronnych. Zawsze dostarczał węgiel jednemu podmiotowi i dostawał od tego podmiotu zapłatę. (...) nigdy nie zrzekała się zapłaty wobec pozwanej spółki i nie powstał taki dokument - nie był przedkładany A. Z. do podpisu lub akceptacji. Dyrektor J. L. (1) R. A. (2) nigdy nie była w S.. Nie pracowała też dla spółki (...). A. Z. (1) nie miał żadnych relacji handlowych, biznesowych z D. B. (2) (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 501 akt).

J. L. (1) R. A. (2) nie podpisywała żadnego porozumienia o rozliczeniu długu strony pozwanej wobec (...) poprzez zaliczenie nadpłaty strony pozwanej do DIAMENT za dostawę przez DIAMENT węgla (dowód: projekt oświadczenia k. 152 , zeznania świadka J. J. (1) w e-protokole rozprawy czas 01:55:42).

Spółka (...) nigdy nie otrzymała zapłaty za dostarczony pozwanej węgiel od spółki (...) (dowód: zeznania świadka A. Z. k. 500v, 501).

W maju 2009r. A. Z. (1) proponował zawarcie kolejnych umów na dostawę węgla. Przesłał projekty umów o treści, tak jak umowa nr (...) z dnia 13 listopada 2008r. bez uwzględnienia poprawek wynikających z aneksu nr (...) i z aneksu nr (...). Był to standardowy wzór umowy (dowód: projekty umów k. 271, zeznania strony pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 lutego 2019r. czas 01:41:47).

W dniu 18 sierpnia 2010 roku powódka (...) Finanse Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. zawarła umowę powierniczego przelewu wierzytelności z firmą (...) z siedzibą w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych. Wierzytelność stanowiąca podstawę zawarcia ww. umowy wynikała ze zrealizowanych przez cedenta dostaw węgla na rzecz pozwanej zgodnie z umową z dnia 13 listopada 2008 roku. W §2 umowy cesji cedent oświadczył, że przysługują mu wobec dłużnika wierzytelność obejmująca świadczenie pieniężne wynikające z wystawionej przez cedenta faktury nr (...) z dnia 28.11.2008 r. za towar w postaci węgla w ilości 6.086,40 tony za łączną kwotę 365.184,00 USD dostarczony do dłużnika zgodnie z umową z dnia 13.11.2008 r. z czego uwzględniając dotychczasowe wpłaty w łącznej kwocie 99.354,00 USD nominalnie pozostaje do zapłaty kwota 265.830,00 USD wyliczona na dzień 11.03.2009 r. Cedent oświadczył ponadto, że wierzytelność, o której mowa w ust.1 niniejszego paragrafu jest zgodna co do zasady, jak i co do wysokości, jest bezsporna i nie jest zajęta w postępowaniu egzekucyjnym. Cedent oświadczył nadto, że:

⚫

nie zawarł z dłużnikiem jakiejkolwiek umowy zmniejszającej wartość przelewanej wierzytelności, nie dokonał odnowienia, jak też nie jest mu wiadomo, aby istniały jakiekolwiek zobowiązania cedenta wobec dłużnika, dające dłużnikowi prawo do dokonania wzajemnego potrącenia roszczeń na podstawie art. 498 i następnych Kodeksu cywilnego,

⚫

przelewana wierzytelność nie jest objęta postępowaniem upadłościowym, przekształceniowym czy likwidacyjnym,

⚫

nie jest mu wiadomo, aby dłużnik czynił starania do wszczęcia postępowań określonych w ust.3 pkt b niniejszego paragrafu,

w umowie z dłużnikiem nie wyłączył możliwości przelewu (cesji) przedmiotowych wierzytelności.

Zgodnie §3 ust.1 cedent przelał na rzecz powiernika wierzytelność, o której mowa w §2 niniejszej umowy wraz z wszystkimi związanymi z nimi prawami i służącymi im zabezpieczeniami oraz oświadcza, że wierzytelność ta nadaje się do zbycia, a powiernik przedmiotową wierzytelność przyjął. Cedent zobowiązał się przekazać powiernikowi wszelkie dokumenty konieczne do skutecznego dochodzenia wierzytelności od dłużnika.

Następnie, dnia 27 października 2010 roku powódka skierowała do pozwanej zawiadomienie o dokonanej cesji wierzytelności.

Zawiadomiono, iż na mocy umowy powierniczego przelewu wierzytelności, zawartej na zasadzie art. 509 i nast. k.c. w dniu 18 sierpnia 2010 r. w C., doszło do przelewu wierzytelności z tytułu nieuregulowanych przez pozwanego płatności związanych z dostawą węgla na łączną kwotę 265.830,00 USD, na rzecz spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C., przy ulicy (...), zarejestrowaną w Sądzie Rejonowy w Częstochowie Wydział Gospodarczy KRS pod numerem (...). Zobowiązanie objęte rzeczoną cesją wynika z następujących, opisanych już uprzednio w wezwaniu do zapłaty zdarzeń prawnych: zgodnie z zawartym kontraktem z 13 listopada 2008 r. i potwierdzającą powyższe ustalenia kontraktowe fakturą nr (...) z dnia 28 listopada 2008 r. pozwany zobowiązał się do zakupu 10.000 ton węgla w cenie 60 USD za jednostkę /tonę/. W toku realizacji kontraktu spółka (...) dostarczyła Państwu węgiel w ilości 6.086,4 ton na łączną kwotę 365.184 USD. W zawiadomieniu o cesji wierzytelności wskazano, że z tytułu dostaw dotychczas pozwany dokonał częściowej zapłaty następujących kwot, i tak:

- w dniu 05.12.2008 r. kwoty 59.980,00 USD,

- w dniu 14.01.2009 r. kwoty 19.374,00 USD,

- w dniu 10.03.2009 r. kwoty 20.000,00 USD- łącznie 99.354,00 USD. Dotychczas nie uregulowana została zatem kwota 265,830,00 USD, objęta umową cesji. Spełnienie świadczenia po otrzymaniu niniejszego zawiadomienia winno nastąpić na rzecz nowego wierzyciela, spółki (...) z siedzibą w C. (dowód: umowa powierniczego przelewu wierzytelności k. 21-22, zawiadomienie i wezwanie do zapłaty k. 29 akt).

W dniu 8 listopada 2010 roku powódka skierowała do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, na podstawie której pozwana miałaby zapłacić kwotę 749.055,77 zł, stanowiącą równowartość kwoty 265.830 USD wraz z odsetkami. Do ugody jednak nie doszło, gdyż nikt ze strony pozwanej w niniejszym postępowaniu się nie stawił (dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, k. 36, zawiadomienie, k. 37).

Wyniki przeprowadzonych badań podpisu naniesionego środkiem kryjącym koloru niebieskiego na porozumieniu zawartym przez pełnomocnika pozwanej z (...) Inc. opatrzonym datą 16 listopada 2008 roku, nie pozwalają na wypowiedzenie się co do czasu jego sporządzenia na przedmiotowym dokumencie. Wyniki przeprowadzonych badań podpisu naniesionego środkiem kryjącym koloru niebieskiego na Załączniku nr 1 do umowy dostawy z dnia 29 listopada 2008 roku, nie pozwalają na wypowiedzenie się co do czasu jego sporządzenia na przedmiotowym dokumencie (dowód: opinia (...) Towarzystwa (...) k. 530-539, k. badane dokumenty k. 540).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy należy podnieść, że:

Strona pozwana wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu badania dokumentów, poprzez powołanie biegłego z zakresu badania dokumentów, celem ustalenia czasu powstania porozumienia zawartego przez pełnomocnika pozwanych z (...) Inc. opatrzonego datą 16.XI 2008 roku oraz załącznika nr 1 do umowy dostawy z dnia 29.11.2008 r. zawartego pomiędzy tymi samymi osobami reprezentującymi odpowiednio pozwaną i (...) Inc - oba sporządzone w języku rosyjskim - w szczególności zaś o zbadanie przez biegłego w/w dokumentów i wypowiedzenie się, czy dokumenty te zostały sporządzone w terminie określonym datą w nich oznaczoną, czy też w terminie późniejszym, w szczególności w ostatnich 18 miesiącach .

Uzasadniając na podstawie art. 312 pkt 3 k.p.c. potrzebę zabezpieczenia dowodu strona wskazała, że jej zdaniem, dokumenty te powstały w nieodległym od dnia sporządzenia pozwu terminie tj. 9.02.2013 roku. Za przekonaniem strony pozwanej przemawiają następujące okoliczności faktyczne i dowody załączone już do niniejszej sprawy, a mianowicie strona umowy dostawy węgla (...) Inc., ani też działający jako pełnomocnik strony pozwanej J. J. (1) nigdy nie poinformowali pozwanej o zmianach umowy z dnia 13listopada 2008 roku , a dokonanych rzekomo w dniu 16 listopada 2008 roku oraz w dniu 29 listopada 2008 roku. Umowa powierniczego przelewu z dnia 18 sierpnia 2010 roku z której powódka wywodzi swoje roszczenie, w par. 2 pkt 1 umowy przywołuje wyłącznie umowę dostawy węgla z dnia 13 listopada 2008 roku, milcząc w przedmiocie zawartego porozumienia i załącznika zmieniających zapisy o jurysdykcji, jak i uchylenia ograniczenia dokonywania przelewu wierzytelności wynikających z umowy, tak istotnych elementów - z punktu widzenia nabywcy spółki - prawa polskiego; przy jednoczesnym oświadczeniu w niniejszej umowie w par 2 pkt. 3 lit d. , że w umowie z pozwaną spółką (...) nie wyłączono możliwości przelewu wierzytelności. Pełnomocnik powódki - cały czas ta sama osoba adw. M. Ł. - pomimo monitów ze strony pełnomocnika pozwanej w kierowanych do niego pismach w dniach 3 listopada 2010 roku i 9 listopada 2010 roku o przedstawienie zgody wspólników C. na dokonanie przelewu wierzytelności z przedmiotowej umowy, nie przedstawił ich, ani też nie powołał się na nie . Co ważniejsze dokumentów tych , pomimo w/w zarzutów nie załącza także do wniosku o zawarcie próby ugodowej z dnia 8 listopada 2010 roku. Pełnomocnik powódki dopiero w pozwie z dnia 8 lutego 2013 roku przedstawił kopie dokumentów w języku rosyjskim, nie podnosząc (choćby przesłankowo) okoliczności, czy też dowodu mogącego uwiarygodnić istnienie tych dowodów w dacie na którą się w niech autorzy oświadczeń powołują. Strona pozwana podniosła, że czasowa potrzeba uzasadniająca zabezpieczenie dowodu z opinii wyżej wnioskowanego biegłego implikowana jest metodą badań wieku dokumentów, która pozwala określić, czy dany dokument powstał - jest starszy lub też młodszy- niż 18 (osiemnaście) miesięcy od daty badania zapisów dokumentu przez biegłych a nie od momentu jego datowania. Nadto, pozwana nigdy w drodze mailowej nie dostała projektów aneksów do umowy nr (...).

Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2014r. podstawie art. 310 k.p.c. Sąd postanowił zabezpieczyć powołany przez pozwaną dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu badania dokumentów poprzez powołanie biegłego w/w specjalności, na okoliczność ustalenia czasu powstania dokumentów, w postaci porozumienia zawartego przez pełnomocnika pozwanej z (...) Inc. opatrzonego datą 16 listopada 2008 roku (kserokopia k- 204) oraz Załącznika nr 1 do umowy dostawy z dnia 29 listopada 2008 roku zawartej pomiędzy tymi samymi osobami reprezentującymi odpowiednio pozwaną i (...) Inc. (kserokopia k- 206) - obydwa sporządzone w języku rosyjskim oraz wyjaśnienia, czy dokumenty te zostały sporządzone w terminie określonym datą w nich oznaczoną czy też w terminie późniejszym, w szczególności w ostatnich 18 (osiemnastu) miesiącach (postanowienie k. 342 akt).

Jak wynika z wniosków ekspertyzy przytoczonych w stanie faktycznym, brak było możliwości udzielenia odpowiedzi na pytania objęte tezą dowodową. Dowód ten zatem nie wykazał antydatowania dokumentu- jego fałszowania.

Należy podkreślić, że pozwana jednostronnie wyliczyła, że w okresie od 20 marca 2008 do 25 marca 2008 zapłacono firmie (...), pomniejszoną o reklamację jakościową, kwotę 554.718,10 $ na zakup 15.000 ton węgla a otrzymano 10936,60 ton. Niedostarczona ilość przez firmę (...)- według wyliczeń pozwanego, to- to : 4.063,40 ton węgla. Faktura nr (...) wystawiona na ilość 5000 t w cenie jedn. 40,1421 $ =200.710,50$ za którą zapłacono w dniu 25 czerwca 2008 r. kwotę 194.310,50 $, czyli sumę pomniejszoną o reklamację jakościową (dowód: rozliczenie dostaw k. 329-330 akt).

Według wyliczeń pozwanej rozliczenia z (...) powinny przedstawiać się następująco: zgodnie z w/w operacjami wykazano, że w okresie od 27-11-2008 do 17-12-2008 otrzymano węgiel w ilości 6087,30 ton. Firmie (...) zapłacono sumę 99.374,00 $. Czyli za 1.656,23 ton po 60 $ różnica (...),30 - (...),23 = (...),07 x 60 = (...)- minus 25000$ za złą jakość = (...) : 60 = 4014,40 ton. Należy zaznaczyć, że do dnia pierwszego przelewu bankowego w dniu 02-12-2008 r. nasza firma otrzymała węgiel w ilości 3.077,60 ton.

Powyższe wyliczenia zasadnie zakwestionowała strona powodowa podnosząc, że nie było uzgodnień, na mocy których rzekomo nierozliczone należności uiszczone przez pozwaną na rzecz spółki (...) miałby zostać zarachowane na poczet dostaw realizowanych przez cedenta z umowy z dnia 13.11.2008 r. Nielogicznym jest, ażeby spółka (...) miała zrezygnować z części należnej jej zapłaty i rozliczyć się ze spółką (...), nie posiadając żadnych dokumentów w tym zakresie oraz nie mając żadnej gwarancji, iż należności te zostaną zapłacone. W ocenie Sądu, zarzutowi temu nie można odmówić zasadności.

Nadto, skoro część należności za dostawy miała zostać rozliczona w sposób podawany przez pozwaną, to powstaje pytanie, dlaczego tak istotne informacje (oświadczenia stron) nie zostały w tej umowie ujęte, a faktura wystawiona przez spółkę (...) nie była pomniejszona o tą kwotę, lub dlaczego pozwana nie wzywała do dokonania korekty tej faktury. Co więcej, nawet wnikliwa analiza skanu dokumentu z dnia 3.02.2009 r. na który powołuje się pozwana, powoduje, iż jej stanowisko jest wzajemnie sprzeczne. Ze zdania drugiego i trzeciego tego skanu wynika, iż „zobowiązania C. sp, j. wobec firmy (...) są mniejsze o składkę za niską jakość węgla o 25.000 (500 tx 50$) i w związku z tym według stanu na 12 stycznia 2009 r. stanowią 19374$. Kwota wpłacona na rachunek (...) 12 stycznia 2009 tym, że zobowiązanie zostało uregulowane w pełnej wysokości". Powódka zauważyła analizując tę treść, iż skoro w dniu 3.02.2009 r. strony miały - jak to twierdzi pozwana - zgodnie postanowić, iż zapłata za dostarczony węgiel została uregulowana, to zastanawiającym jest czemu służyła wpłata na kwotę 20 000,00 USD z dnia 10.03.2009 r. o której mowa już w pozwie. W tej sytuacji, zdaniem powódki przedłożone przez pozwaną dokumenty w formie rozliczeń dostaw i płatności z firmą (...) odpowiednio z dnia 30.06.2008 r. oraz 31.03.2009 r. jawią się wyłącznie jako stworzone na potrzeby niniejszego procesu. Z dokumentu z daty 31.03.2009 r. który powoływany przez pozwaną w swej treści potwierdza (przyznanie okoliczności ) zrealizowanie przez cedenta - spółkę (...) - dostaw w ilości 6087,30 ton (a zatem nawet nieco wyższej aniżeli wskazano w pozwie). Z dokumentu tego jednoznacznie wynika również, iż tytułem tych dostaw pozwana w formie trzech przelewów bankowych wpłaciła kwotę 99 354,00 USD ( 59 980 USD - pozwana mylnie wskazała 60 000 USD, zapominając o pobranej prowizji bankowej - data przelewu w dniu 02.12.2008 r., 19.374,00 USD data przelewu w dniu 12.01.2009 r. oraz 20.000 USD data przelewu w dniu 04.03.2009 r.). Pozostała zatem kwota także przyznana w tym dokumencie nie została uregulowana. Dalej powódka wywodziła, że co istotne pozwana pomimo przyznania okoliczności, iż poza tymi trzema przelewami nie wpłacała na rzecz (...) żadnej innej kwoty, także nie udowodniła zasadności zarzutu rzekomej złej jakości węgla - czemu powódka wyraźnie zaprzeczyła, a tym samym zasadności dokonanego pomniejszenia wierzytelności cedenta. Wobec tej treści dokumentu z dnia 31.03.2009 r. należało uznać, że ilość dostarczonego węgla objętego sporem przyznana została przez pozwaną.

Podzielając ocenę tych kwestii zaprezentowaną przez stronę powodową, należy dodatkowo podnieść, że prawidłowe rozliczenie dostaw węgla z DIAMENT wymagałoby sięgnięcia do dokumentów finansowych- księgowych będących w posiadaniu dostawcy. Nadto, Strona pozwana mimo, że wywodziła skutki prawne co do rozliczeń z spółką (...), co miało zresztą być podstawą do zwolnienia z długu poprzez rozliczenie tej nadpłaty na poczet długu z (...), w ogóle nie zawnioskowała, by przesłuchać w charakterze świadków chociażby D. I. dyrektora tej spółki, bądź zażądać od tego podmiotu rozliczeń dostaw węgla z C.. Miało by to znaczenie, tym bardziej, że strona powodowa zakwestionowała przedstawione przez pozwaną w toku procesu rozliczenie tych dostaw. Trudno zweryfikować rozliczenie tych dostaw, skoro DIAMENT nie mogła w ogóle wypowiedzieć się w tej kwestii.

Znamiennym jest błąd strony pozwanej popełniony przy formułowaniu pytań w drodze pomocy międzynarodowej, gdzie pytania do świadka o nazwisku D. B., strona sformułowała do świadka o nazwisku I.. Nie można wykluczyć, że to właśnie ta osoba kontaktowała się z (...) w sprawach związanych z dostawą z DIAMENT, a nie B., jak zeznawała strona pozwana. Jej zeznania – w tym kontekście mylenia osób związanych z danymi rosyjskimi spółkami i brak sprawdzenia przez stronę pozwaną, która jest przedsiębiorcą podstawowych dokumentów związanych z poszczególnymi spółkami (...), tak by ustalić, kto jest ich właścicielem, czynią niewiarygodnym zeznania w tej części, w której strona twierdziła, że D. B. reprezentował te trzy rosyjskie spółki i był jej właścicielem a wszystkie ustalenia co do dostaw były czynione tylko z nim.

Na kanwie niniejszej sprawy dokumenty prywatne w postaci umowy i aneksów nie zostały skutecznie zakwestionowane co do autentyczności i wiarygodności przez pozwaną. Sąd ustalił, że w przedmiotowej sprawie doszło do podpisania aneksów do umowy przez pełnomocnika pozwanej, który był do tego uprawniony. Nie wykazano, by aneksy zostały sfałszowane, a zawarcie aneksów do umowy z dnia 13 listopada 2008r. potwierdzili świadkowie A. Z. (1) i J. J. (1). Trudno uznać, że zeznania świadka J. J. (1) były w tej części niewiarygodne, a świadek miał jakieś uzasadnienie do przedstawiania stanu faktycznego niezgodnego z prawdą. A. Z. (1) wyjaśnił zakres kompetencji R. A. (2), daty powstania aneksów, jak i przyczyny zmiany zapisów co do jurysdykcji i przelewu wierzytelności. Trudno uznać, by przeniesienie jurysdykcji do sądu polskiego lub według wyboru stron było sprzeczne z interesem strony pozwanej, w świetle logiki, wiedzy i doświadczenia – było wręcz w interesie strony polskiej. Sam wspólnik pozwanej spółki przyznawał, że w kontaktach handlowych bał się rosyjskiej mafii, nie pojechał do Rosji na rozmowy i wolał ustanowić pełnomocnika. Nadto, nie jest problematyczny między przedsiębiorcami obrót wierzytelnościami, a logika wskazuje, że ich zbycie najczęściej następuje na terenie kraju dłużnika a nie wierzyciela. Na marginesie warto zauważyć, że zmiany umowy dotyczące właściwości sądu czy zakazu zbywania wierzytelności nie wpływają bezpośrednio na fakt istnienia bądź nie wierzytelności

Nadto, z całą pewnością J. J. (1) działał w imieniu pozwanej nie przekraczając swoich uprawnień. Zgodnie z art. 95 § 2 k.c. czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki prawne bezpośrednio dla reprezentowanego. Istota stosunku pełnomocnictwa polega bowiem na upoważnieniu pełnomocnika do działania w imieniu jego mocodawcy Nie mamy tu do czynienia z działaniem pełnomocnika sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, gdyż uznanie za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego czynności zdziałanej przez pełnomocnika z osobą trzecią jest możliwe, jeśli osoba ta wiedziała lub przy dołożeniu należytej staranności mogła się dowiedzieć o zawieraniu z nią przez pełnomocnika czynności sprzecznych z wolą mocodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2016 roku, sygn. II CSK 59/16, lex nr 2152385). W przedmiotowej sprawie takie okoliczności nie zostały wykazane.

Dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych i wyrokowania. Co do zasady dokumenty prywatne korzystają z domniemania autentyczności i są dowodem wiarygodności tego, że osoba podpisująca dokument, złożyła oświadczenie określonej treści. Jednakże z dokumentem prywatnym nie można łączyć domniemania zgodności z prawdą oświadczenia. Jednakże na podstawie art. 233 k.p.c., Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd ocenia na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.

Sąd pominął dowód z zeznań J. L. R. A. (2) , gdyż nie korespondencja adresowana do M.’s C. w celu przesłuchania świadka w drodze pomocy prawnej po uzupełnieniu dokumentacji i wysłaniu po raz drugi nie została w ogóle odebrana przez organ wezwany. Strony z tego dowodu z uwagi na trudności w jego przeprowadzeniu w ogóle zrezygnowały.

Zeznania świadka T. Z. (2) nie wniosły nic istotnego do sprawy. Świadek nie uczestniczyła w żadnych ustaleniach między stronami kontraktu, również co do aneksów, nie prowadziła rozmów, nie wysyłała korespondencji, nie była w ogóle zorientowana w relacjach biznesowych, nie potrafiła się wypowiedzieć na temat dostaw węgla i rozliczeń stron umowy w tym zakresie. Nic nie wiedziała na temat spółki (...).

Reasumując, zgodnie z art. 232 zdanie pierwsze k.p.c. strony postępowania obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Pozwana, mimo że żądała oddalenia powództwa w całości, kwestionując istnienie wierzytelności, nie przedstawiła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Zasadniczo, pozwana kwestionowała zawarcie między spółkami aneksów do zawartej umowy i przekroczenie zakresu pełnomocnictwa przez J. J. (1). Jednakże pełnomocnik potwierdził, iż to on podpisał wszystkie te dokumenty i był do tego uprawniony na podstawie upoważnienia. Nadto, pozwana kwestionowała istnienie zadłużenia wobec spółki (...), gdyż podpisane miało zostać porozumienie o kompensacie lub oświadczenie o potrąceniu między w/w spółką a pozwaną. Jednakże pozwana nigdy nie przedstawiła oryginału dokumentu, a strony, które miały go podpisać zaprzeczyły jakoby miały zawrzeć taką umowę. Nadto, jak wykazano spółkę dostawcy oraz spółkę (...) nie łączyły żadne powiązania prawne, a nawet nigdy ze sobą nie współpracowały. Pozwana nie udowodniła także tego, że dokonywane były jakiekolwiek przesunięcia majątkowe między tymi spółkami wobec zawartej rzekomo umowy trójstronnej. Zeznania strony pozwanej dotyczące braku wiedzy o aneksach oraz ustaleń co do zwolnienia jej z długu poprzez rozliczenie nadpłaty z DIAMENT, są nieudowodnione, a zeznania strony pozwanej w tej części sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia w konfrontacji z zeznaniami D. B.. A. Z., J. J..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości to, że pozwana zawarła ze spółką (...) umowę na dostawę węgla z dnia 13 listopada 2008 roku oraz dwa aneksy zmieniające w/w umowę. Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że umowa wraz z aneksami i załącznikiem były podpisywane przez pełnomocnika pozwanej – J. J. (1), który posiadał do tego pełnomocnictwo. Z treści pełnomocnictwa wynikało, iż upoważniony jest on do prowadzenia negocjacji, załatwiania formalności niezbędnych do zorganizowania dostaw do Polski węgla produkowanego w Federacji Rosyjskiej na S. oraz do podpisywania umów i aneksów do umów.

W przedmiotowej sprawie pozwana podniosła zarzut niewłaściwej reprezentacji strony pozwanej spółki, gdyż zdaniem pozwanej J. J. (1) nie posiadał uprawnień do samodzielnej reprezentacji spółki.

Zgodnie z art. 95 § 2 k.c. czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Nadto mając na powyższego oraz treści art. 108 k.c., zważyć należy, iż J. J. (1) posiadał wystarczające kompetencje do zawarcia w/w umów.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 lutego 2007, sygn. I CSK 406/06 (lex nr 274237), podpisanie umowy nie jest czynnością techniczną, jest to bowiem potwierdzenie, że podpisująca umowę strona złożyła oświadczenie woli określonej treści. Upoważnienie do podpisania umowy zatem jest w istocie upoważnieniem do złożenia określonego oświadczenia woli.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, iż skoro pełnomocnik pozwanej spółki podpisał w jej imieniu umowę, uprawniony był również do podpisywania aneksów do tej umowy. Nadto, jest to okoliczność nie mająca wpływu na wysokość czy zasadność dochodzenia roszczeń wobec pozwanej.

Nie budzi wątpliwości Sądu również fakt, że wobec zmiany zapisu umowy dotyczącego możliwości dokonania przelewu wierzytelności, w miejsce spółki (...) wstąpiła powodowa spółka. Ma ona legitymację czynną do wstąpienia z powództwem w tej sprawie.

W przypadku braku zastrzeżenia umownego, przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią nie wymaga zgody dłużnika, zgodnie z art. 509 § 1 k. c. Wskazać należy, że mimo że pierwotnie zapisy umowy sprzeciwiały się dokonywaniu cesji wierzytelności, postanowienie to zostało skutecznie wykreślone na podstawie zawartego aneksu do umowy.

W świetle art. 509 k.c. przelew wierzytelności jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej, a przenoszona wierzytelność powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Wymagane jest wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego którego elementem jest zbywana wierzytelność, oznaczenie stron tego stosunku i przedmiotu świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 lutego 2018, I ACa 851/17, lex nr 2475078). Umowa powierniczego przelewu wierzytelności zawarta między powódką a (...) spełniała powyższe warunki. Stwierdzić więc należy, iż wywoływała ona skutki prawne względem pozwanej.

W niniejszej sprawie przyznać należy, że pozwana zawierała umowy nie zwracając uwagi na to, czy daną spółkę reprezentuje osoba do tego upoważniona, nie sprawdzała czym zajmuje się dane przedsiębiorstwo i czy w ogóle istnieje. Nie dokonała ona sprawdzenia przyszłego kontrahenta, a mimo to zgadzała się na podpisywanie umów z potencjalnymi kontrahentami. Nawet dokumenty, które przychodziły do pozwanej drogą elektroniczną od kontrahenta z Federacji Rosyjskiej, dokumenty te w głównej mierze nie były tłumaczone przez tłumacza języka rosyjskiego, tylko osobę zatrudnioną w spółce, która posiadała podstawową znajomość tego języka. Wobec tego z pełną stanowczością należy stwierdzić, że nie dochował on należytej staranności w relacjach handlowych.

Przelew jest umową, z mocy której wierzyciel - cedent przenosi na nabywcę - cesjonariusza wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Zgoda dłużnika na jej zawarcie jest potrzebna tylko wtedy, gdy w umowie łączącej wierzyciela z dłużnikiem wyłączono możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią. Przelew wierzytelności nie może pogorszyć sytuacji dłużnika. Nadto, jak wskazuje się w doktrynie, wierzytelność – z wyjątkiem związanej z dokumentem na okaziciela i zabezpieczonej hipoteką – przechodzi na nabywcę solo consensu, tj. przez sam fakt zawarcia umowy. Umowa ta może być w zasadzie zawarta w dowolnej formie. Mają tu zastosowanie przepisy ogólne kodeksu cywilnego dotyczące formy czynności prawnych. (por. Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, WKP 2018).

Jak wynika z powyższego, aneksy są ważne w świetle art. 58 k.c., treść czynności prawnych nie jest sprzeczna z prawem, ani zasadami współżycia społecznego, w żadnym wypadku nie narusza interesów strony pozwanej.

Istnieje jurysdykcja sądu polskiego, bowiem strona powodowała dokonała wyboru sądu polskiego, do czego w świetle przywołanych postanowień umownych miało prawo i istnieje możliwość zbycia wierzytelności na rzecz innego podmiotu przez dostawcę węgla.

Z przepisu art. 1103 k.p.c. wynika, że sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 1099 § 1 k.p.c. brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek, z zastrzeżeniem art. 1104 § 2 k.p.c. lub art. 1105 § 6 k.p.c. zgodnie z § 2 art. 1099 k.p.c. brak jurysdykcji krajowej stanowi przyczynę nieważności postępowania.

Kryterium siedziby pozwanego znajduje zastosowanie dla podmiotów niebędących osobami fizycznymi. W myśl przepisu art. 41 k.c., jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. Dla celów procesowych tę samą regulację należy stosować do jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej (tak też T. Ereciński, w: T. Ereciński, KPC. Komentarz, t. 6, 2016, Nb 4).

Skoro powódka wybrała jurysdykcję sądu polskiego i prawo polskie do rozstrzygania sporów, a nadto nie jest to sprzeczne za normami określającymi jurysdykcję państwa obcego w danym sporze (brak jurysdykcji wyłącznej), należało uznać kompetencję sądu polskiego do rozpoznania sprawy. Zgodnie art. 1104 § 1. k.p.c. strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umówić się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw o prawa majątkowe jurysdykcji sądów polskich.

Poddanie jurysdykcji sądów polskich spraw, o których mowa w § 1, może nastąpić również przez wdanie się w spór co do istoty sprawy, jeżeli pozwany nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji krajowej ( § 2). Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w sprawach, które według przepisów prawa polskiego należą do wyłącznej jurysdykcji sądów państwa obcego ( § 3).

Umowa prorogacyjna została zawarta w przewidzianej przez prawo formie pisemnej. Zgodnie z art. 1105 ¹ k.p.c. wymaganie zawarcia umowy na piśmie, przewidziane w art. 1104 § 1 k.p.c. i art. 1105 § 1 k.p.c., jest spełnione, jeżeli umowa jest zamieszczona w dokumencie podpisanym przez strony lub w wymienionych między nimi pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumiewania się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść. Powołanie się w umowie podstawowej na dokument zawierający postanowienie odpowiadające umowie określonej w art. 1104 § 1 k.p.c. lub art. 1105 § 1 k.p.c. spełnia wymaganie dotyczące formy tej umowy, jeżeli umowa podstawowa jest sporządzona na piśmie, a to powołanie czyni umowę częścią umowy podstawowej.

Zdaniem Sądu, chybiony był zarzut dotyczący nieistnienia zobowiązania z uwagi na dokonane porozumienie kompensacyjne strony pozwanej z D. B. (2) oraz przedsiębiorstwem (...) INC. Już sam fakt, że D. B. nie był powiązany ze spółką (...) ani ze spółką (...) powinien nasunąć wątpliwości pozwanej. Wprawdzie jak twierdzą świadkowie zatrudnieni w pozwanej spółce, to nie D. B. (1), ale D. I. podpisał umowę w imieniu spółki (...) z pozwaną, to nikt nie zwrócił uwagi na fakt, że porozumienie podpisał ten pierwszy, który nie jest powiązany z żadną ze spółek. Nadto, nie został wówczas przedstawiony pozwanej dowód, który poparłby tezę, że przedsiębiorstwo (...) wysłało pieniądze lub rozliczyło się z przedsiębiorstwem (...) za zrealizowane dostawy na rzecz pozwanej spółki. Również A. Z. (1) zaprzeczył, aby podpisywał lub miał wiedzę o jakimkolwiek porozumieniu o kompensacie.

Istniała też wierzytelność poprzednika prawnego powódki z tytułu umowy dostawy.

Zgodnie z art. 605 k.c. przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

Umowa dostawy w ustawodawstwach krajów gospodarki rynkowej traktowana jest jako podtyp umowy sprzedaży. Umowy te wykazują bardzo dużo podobieństw. Co do zasady, przedmiot umowy dostawy, który ma ją odróżnić od innych umów, czyli rzeczy oznaczone co do gatunku, mające być wytworzone w przyszłości, mogą być również przedmiotem umowy sprzedaży. Podmiotami umowy dostawy mogą być obecnie te same podmioty, co w umowie sprzedaży. Obowiązki stron umowy dostawy są zbliżone (choć nie tożsame) do obowiązków sprzedawcy i kupującego, a wynikające z art. 608 k.c., charakterystyczne dla dostawy uprawnienie odbiorcy do kontroli jakości surowców przeznaczonych do wytworzenia wyrobów oraz procesu produkcji ( J. Szachułowicz, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 1998, s. 144) również może zostać wprowadzone do umowy sprzedaży (por. szerzej komentarz do art. 608 k.c.). Wobec tego przepisy o umowie sprzedaży mogą być w znacznym zakresie stosowane do umowy dostawy (art. 612 k.c.). Z tego względu umowę dostawy określa się jako wyodrębniony rodzaj umowy sprzedaży "kooperacyjnej" z elementami umowy o dzieło. W literaturze dostrzega się także podobieństwo dostawy do umowy kontraktacji ( J. Jakubowski, Pojęcie umowy dostawy, s. 110 i n.; Czachórski, Zobowiązania, 1994, s. 304; A. Kidyba, w: Aktualne umowy, pkt 5.2.2; W.J. Katner, w: System PrPryw, t. 7, 2004, s. 216, 220; S. Buczkowski, w: Komentarz KC, t. II, 1972, s. 1342; J. Jezioro, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2014, s. 1219; C. Żuławska, w: Komentarz do KC, Ks. III, cz. 2, 2011, s. 162–163; E. Niezbecka, w: Kidyba, Komentarz KC, t. III, cz. 2, 2014, s. 252; K. Zaradkiewicz, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 2015, s. 388; wyr. SA w Katowicach z 9.7.2014 r., V ACa 830/13, OSA/Kat. 2014, Nr 3, poz. 8). W orzecznictwie podkreśla się, że umowa dostawy w swej konstrukcji prawnej ma cechy umowy sprzedaży z elementami umowy o dzieło lub umowy kontraktacji (wyr. SA w Katowicach z 9.7.2014 r., V ACa 830/13, OSA/Kat. 2014, Nr 3, poz. 8). Od umowy dostawy różnią umowę kontraktacji świadczenia dodatkowe, które może producentowi rolnemu, zgodnie z art. 615 k.c., zapewnić kontraktujący (art. 615 k.c., wyr. SA w Białymstoku z 3.7.2015 r., I ACa 247/15, L.). Z uwagi na fakt, że k.c. reguluje jedynie zasadnicze kwestie dotyczące umowy dostawy, odsyłając w pozostałym zakresie do odpowiedniego stosowania przepisów o sprzedaży, przyjmuje się, że regulacja ustawowa tej umowy ma charakter ramowy ( J. Jezioro, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2014, s. 1220–1221).

Skoro pozwana nie zapłaciła za całą dostawę węgla (...) i nie wykazała obniżenia ceny, z tytułu złej jakości towaru, to wierzytelność dochodzona w pozwie , również co do wysokości jest w pełni uzasadniona (art. 605 k.c.).

Nie można mówić nadto, o przedawnieniu roszczenia, skoro wezwanie do próby ugodowej zostało skierowane do sądu w dniu 8 listopada 2010r., przerwało bieg przedawnienia, a pozew skierowano w dniu 8 lutego 2013r. (art. 118 k.c., 123 k.c.), a więc przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia. Zgodnie z art.123 k.c. zawezwanie do próby ugodowej w trybie art. 185 k.p.c. jest stosownie do utrwalonego poglądu także postępowaniem sądowym zmierzającym do realizacji roszczenia. Do tej przesłanki przerwania biegu przedawnienia podchodzi się w sposób nader liberalny. Uważa się mianowicie, iż nawet zawezwanie dokonane przez dłużnika przerywa bieg przedawnienia, ale dopiero od chwili, w której wierzyciel wyrazi gotowość podjęcia pertraktacji ugodowych. Wyrażenie takiej gotowości traktuje się bowiem za równoznaczne z podjęciem czynności zmierzających do dochodzenia roszczenia. Skutek w postaci przerwy biegu przedawnienia zostaje osiągnięty niezależnie od dalszych losów tego postępowania, zatem również wtedy, gdy do zawarcia ugody nie doszło z tego powodu, że powód nie stawił się na wyznaczone posiedzenie pojednawcze. W zależności od okoliczności sprawy wywołanie przerwy biegu przedawnienia w ten sposób może zostać w późniejszym procesie uznane za nadużycie prawa podmiotowego.

Zważywszy na powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji.

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzone zostały na podstawie art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nadto, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na postawie art. 98 k.p.c. ustalając, że pozwana spółka ponosi koszty procesu w całości i pozostawiając ich rozliczenie co do wysokości referendarzowi sądowemu po prawomocnym zakończeniu sprawy art. (art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c.).

ZARZĄDZENIE

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej,

2.  uzasadnienie sporządzone przez sędziego.