X GC 149/15 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2017-05-29

Sygn. akt X GC 149/15

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 2 maja 2014 roku powódka (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w miejscowości S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na swoją rzecz kwoty 102.051,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że łączyła ją z pozwaną umowa o świadczenie usługi budowlanej nr (...) z dnia 16 września 2013 roku, na mocy której powodowa spółka zobowiązała się do wykonania na rzecz pozwanej usługi budowlanej polegającej na kompleksowym wykonaniu i montażu stolarki drzwiowej w budynku położonym w W. przy ul. (...). Powódka, pomimo zrealizowania przedmiotu umowy i wystawienia pozwanej z tego tytułu faktury VAT na łączną kwotę 157.051,85 zł, nie otrzymała wynagrodzenia w pełnej wysokości. Pozwana dokonała jedynie częściowej zapłaty kwoty wynikającej z ww. faktury w wysokości 55.000,00 zł. Zatem do uregulowania przez pozwaną względem powódki pozostała kwota 102.051,85 zł, dochodzona niniejszym pozwem (pozew, k. 2-3).

W dniu 20 maja 2014 roku Sąd Okręgowy w Łodzi – X Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt X GNc 486/14 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty, k. 25).

W dniu 7 lipca 2014 roku pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła zarzuty od nakazu zapłaty, wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana przyznała, iż łączyła ją z powódką umowa powołana przez nią w treści pozwu. Zakwestionowała jednak wywiedzione przez nią roszczenie o zapłatę kwoty 102.051,85 zł zarówno co do podstawy, jak i co do wysokości. Pozwana wskazała, że zgodnie z zawartą umową wynagrodzenie całkowite powódki za wykonanie przedmiotu umowy opiewało na 207.711,00 zł netto (255.484,00 zł brutto), które miało być płatne w dwóch częściach: 30% w formie zaliczki, natomiast 70% – przed montażem drzwi, ale po ich dostarczeniu na plac budowy. Poznana natomiast uiściła na rzecz powódki łącznie kwotę 98.332,68 zł brutto tytułem zaliczki na poczet wykonania przedmiotu umowy, w szczególności dostarczenia przez powódkę na teren budowy owych drzwi. Jednocześnie pozwana podniosła zarzut częściowego niewykonania umowy przez powódkę twierdząc, że ta nie dostarczyła na teren budowy przy ul. (...) w (...) sztuk drzwi, z związku z czym roszczenie objęte ostatnią fakturą nie jest zasadne, albowiem warunkiem płatności ostatniej raty wynagrodzenia było dostarczenie wszystkich drzwi na teren budowy przed ich montażem. Wobec niewykonania umowy w całości powódka nie była uprawniona do wystawienia faktury końcowej, z której należność jest dochodzona niniejszym pozwem. Nadto, pozwana przyznała, iż ze spornej faktury zapłaciła kwotę 55.000,00 zł, jednakże płatność ta była zaliczką na wykonanie prac zleconych powódce oraz dostarczenie przez nią brakujących 7 sztuk drzwi. Jednocześnie pozwana zaprzeczyła, jakoby podpis jej przedstawiciela na tej fakturze stanowił uznanie przez nią długu, powołując w tym zakresie, że faktura jest jedynie dokumentem księgowym, a osoba ją podpisująca potwierdza jedynie fakt otrzymania dokumentu (zarzuty od nakazu zapłaty, k. 30-34).

W toku postępowania strona powodowa podtrzymywała żądanie pozwu, zaś pozwana wnosiła o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...). (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w miejscowości S., obejmującą swym zakresem m.in. wykonawstwo robót budowlanych oraz produkcję wyrobów z drewna. Jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) (bezsporne – wydruk z KRS powódki, k. 17-20).

Pozwana prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., nakierowaną m.in. na szeroko rozumiane wykonawstwo robót budowlanych. Jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) (bezsporne – wydruk z KRS pozwanej, k. 11-16).

W dniu 16 września 2013 roku pozwana (...) Sp. z o.o. – jako zamawiający zawarła z powódką (...) (...) Sp. z o.o. – jako wykonawcą umowę nr (...) o świadczenie usługi budowlanej, na mocy której zamawiający powierzył, a wykonawca przyjął do wykonania wykonanie usługi budowlanej polegającej na kompleksowym wykonaniu oraz montażu stolarki drzwiowej w budynku położonym w W. przy ul. (...), przy czym zakres zleconych prac obejmował produkcję i montaż stolarki z materiałów wykonawcy według pomiarów i parametrów zaakceptowanych przez zamawiającego określonych w formularzu zlecenia (dowód: umowa nr (...) z dnia 16 września 2013 roku, k. 7-9; przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. e-protokół czas nagrania 00:19:58, k. 157).

Za wykonanie prac objętych umową wykonawca miał otrzymać od zamawiającego wynagrodzenie w wysokości 207.711,00 zł netto, powiększone o przewidziany właściwymi przepisami podatek od towarów i usług (...). Uzgodniono podział zadania na dwa etapy (I etap: pierwsze i trzecie piętro oraz II etap: parter i drugie piętro) oraz podział wartości zlecenia na dwie połowy (§ 4 umowy). Pierwsza część obejmowała zaliczkę w kwocie 30 %, zaś druga zapłatę pozostałej części wynagrodzenia (70%) przed montażem, w terminie do 25 dnia następnego miesiąca od dostarczenia przedmiotu umowy. (umowa k-7-9).

W dniu 29 stycznia 2014 roku powodowa spółka wystawiała pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 157.051,85 zł brutto tytułem usługi budowalnej – montażu stolarki drzwiowej zgodnie z umową nr (...). Faktura ta została podpisana przez przedstawiciela pozwanej (dowód: faktura VAT nr (...), k. 5).

Z powyższej faktury pozwana w dniu 26 lutego 2014 roku dokonała zapłaty na rzecz powódki kwoty 55.000,00 zł, natomiast ogółem z przedmiotowej umowy pozwana uiściła powódce wynagrodzenie w łącznej kwocie 153.137,58 zł (dowód: potwierdzenia przelewu, k. 6 i 45-47; przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. e-protokół czas nagrania 00:19:58, k. 157).

W ramach łączącej strony umowy powódka miała wykonać oraz dokonać montażu około 100 sztuk kompletnych drzwi drewnianych o ustalonej specyfikacji (dowód: przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. e-protokół czas nagrania 00:19:58, k. 157; zeznania świadka M. T. e-protokół czas nagrania 00:09:17, k. 157).

Jednakże, z powodu zaległości pozwanej w płatnościach kolejnych części wynagrodzenia, powódka nie zrealizowała przedmiotu umowy w zakresie kilku sztuk drzwi, które miały zostać zamontowane w miejscach trudno dostępnych (dowód: przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. e-protokół czas nagrania 00:19:58, k. 157; przesłuchanie pozwanej, w imieniu której działał likwidator M. D. e-protokół czas nagrania 00:32:42, k. 158; pismo, k. 44).

Jeszcze w kwietniu 2014 roku pozwana zabiegała o zawarcie z powódką porozumienia do umowy z dnia 16 września 2013 roku, jednak ta nie przystała na zaproponowane warunki dokończenia zlecenia z uwagi na brak zapłaty za dostarczone już kompletne drzwi (dowód: wydruk z korespondencji elektronicznej, k. 21-22; projekty porozumień, k. 23 i 172-173; zeznania świadka M. T. e-protokół czas nagrania 00:14:01, k. 157; przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. e-protokół czas nagrania 00:19:58, k. 158; przesłuchanie pozwanej, w imieniu której działał likwidator M. D. e-protokół czas nagrania 00:32:42, k. 158).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów prywatnych złożonych do akt sprawy, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana przez żadną ze stron, przesłuchania stron: powódki, w imieniu której działał prezes zarządu W. M. i pozwanej, w imieniu której działał likwidator M. D. oraz zeznań świadka M. T., które pozostają spójne, logiczne i uzupełniły materiał dowodowy w postaci dokumentów.

Sąd odmówił mocy dowodowej wypowiedziom przedstawiciela powódki W. M. w zakresie, w jakim twierdził on, iż wystawione przez powódkę pozwanej w ramach przedmiotowej umowy faktury obejmują wyłącznie drzwi kompletne dostarczone na plac budowy, natomiast te 7 sztuk drzwi, co do których powódka nie wywiązała się z umowy, nie zostało w ogóle zafakturowanych. Powyższemu przeczy kalkulacja wynagrodzenia powódki powstała po zsumowaniu wszystkich kwot zapłaconych przez pozwaną powódce z przedmiotowej umowy z kwotą dochodzoną niniejszym pozwem jako nieuregulowaną względem powódki, która zasadniczo odpowiada wartości brutto tejże umowy, tj. kwocie 255.484,53 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strony łączyła umowa zatytułowana „Umowa o świadczenie usługi budowlanej nr (...)”. Mając na uwadze, że sporem w niniejszej sprawie nie był objęty typ rodzajowy zawartej przez strony umowy, Sąd uznał, że jej treść pozwala zakwalifikować ją jako umowę o dzieło. Z całą pewnością stwierdzić bowiem należy, że wolą stron nie było zawarcie umowy oświadczenie usług uregulowaną w art. 750 k.c., stanowiącym, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. W świetle art. 734 § 1 k.c., przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Ponadto, zlecenie ma charakter umowy starannego działania, zaś w rozpatrywanym przypadku strony umówiły się na konkretny rezultat w postaci wykonania i montażu stolarki drzwiowej w budynku określonym w umowie, co z kolei jest charakterystyczne dla umowy o dzieło. Sąd nie znalazł również podstaw do zakwalifikowania łączącej strony umowy jako umowy o roboty budowlane, z którą mamy do czynienia wówczas, gdy przedmiotem jest przedsięwzięcie o większych rozmiarach, zindywidualizowanych właściwościach fizycznych i użytkowych, a nadto, gdy w umowie przewidziano zindywidualizowany nadzór, a ocena realizowanej inwestycji następuje stosownie do wymagań Prawa budowlanego. Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Ze względu na szczególny charakter umowy o roboty budowlane, wszystkie jej składniki wymienione w tym artykule należy uznać za istotne (wyrok SN z dnia 6 października 2004 r., I CK 71/04 i wyrok SN z dnia 18 lipca 2002r., I CKN 1376/00). Stosownie do tego przepisu przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, zaś inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Analogiczne obowiązki ciążą na kontrahentach umowy, jeżeli jej przedmiotem jest remont budynków i budowli, przy czym zachowuje ona w takim przypadku nadal postać umowy o roboty budowlane (art. 658 k.c.).

Z kolei zgodnie z treścią art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

W świetle przytoczonych przepisów nie budzi wątpliwości, że zasadniczym kryterium rozróżnienia umowy o roboty budowlane od umowy o dzieło jest ocena, czy inwestycja jest realizowana w oparciu o przepisy prawa budowlanego (tak SN m.in. w wyroku z dnia 25 marca 1998 r., II CKN 653/97, OSNC 1998, nr 12, poz. 207 i z dnia 7 grudnia 2005 r., V CK 423/05). Drugą cechą umowy o roboty budowlane jest natomiast stwierdzenie szczególnej postaci współdziałania inwestora z wykonawcą w zakresie przygotowania i wykonania przedmiotu świadczenia, przejawiająca się w dostarczeniu przez inwestora projektu robót i przekazaniu wykonawcy terenu budowy (art. 651, 652 i 655 k.c.).

W świetle art. 3 pkt. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm. – dalej pr. bud.) w pojęciu roboty budowlane mieści się sama budowa, ale także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, którym jest budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi lub budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami albo obiekt małej architektury (art. 3 pkt. 1 a-c pr. bud.). Ponadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem umowa o roboty budowlane dotyczy przedsięwzięcia większych rozmiarów, o zindywidualizowanych właściwościach, zarówno fizycznych, jak i użytkowych, któremu w zasadzie towarzyszy projektowanie i zinstytucjonalizowany nadzór (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2007 r., I CSK 51/07 LEX nr 334975). Analizując kolejne przepisy prawa budowlanego należy zaznaczyć, że co do zasady, do rozpoczęcia robót budowlanych konieczna jest decyzja o pozwoleniu na budowę (art. 28 ust. 1 ustawy pr. bud.). Wprawdzie pozwolenia tego nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków (zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 1 ustawy pr. bud.), to do wykonywania tego rodzaju robót budowlanych można przystąpić dopiero po uprzednim zgłoszeniu ich właściwemu organowi (art. 30 ust. 1 pkt. 2 ustawy pr. bud.). W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres, sposób wykonywania robót budowlanych i termin ich rozpoczęcia oraz dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.

Zgodnie z art. 647 k.c. stronami umowy o roboty budowlane są inwestor i wykonawca, na których ciążą określone ustawowo obowiązki. Wykonawca jest zobowiązany do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, zaś inwestor do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Ponadto na inwestora prawo budowlane nakłada dodatkowe obowiązki polegające na zorganizowaniu procesu budowy wymienionych w art. 18 pr. bud. do których należą między innymi: opracowanie projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów, objęcie kierownictwa budowy przez kierownika budowy, opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wykonanie i odbioru robót budowlanych.

Podkreślić także należy, iż w kontekście prowadzonych wyżej rozważań ocenie podlega rodzaj i charakter świadczenia objętego zawartą przez strony niniejszego postępowania umową, nie zaś sam rodzaj i charakter inwestycji, na którą drzwi te zostały wyprodukowane, dostarczone i zamontowane. Biorąc zatem pod uwagę, iż przedmiotem umowy było wykonanie drzwi i ich montaż, uznać należy, że strony zawarły umowę o dzieło, choć w samej treści umowy zostało określone świadczenie powoda jako usługa budowlana. Na marginesie przy tym dodać należy, iż nawet zakwalifikowanie zawartej przez strony umowy jako umowy o roboty budowlane nie zmieniłoby rozstrzygnięcia.

Na gruncie łączącej strony umowy z dnia 16 września 2013 roku powódka na zamówienie pozwanej zobowiązała się do kompleksowego wykonania z własnych materiałów stolarki drzwiowej (według pomiarów i parametrów zaakceptowanych przez zamawiającego) dla budynku położonego w W. przy ul. (...) oraz jej montażu za wynagrodzeniem w wysokości 207.711,00 zł netto (255.484,53 zł brutto).

Niespornym w niniejszej sprawie było, że pozwana nie uregulowała względem powódki wszystkich wymagalnych płatności z tytułu wykonania umowy, natomiast powódka nie zrealizowała przedmiotu umowy w całości, tj. nie dostarczyła kilku sztuk drzwi.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego który, co należy podkreślić, wykazywał szereg luk nieuzupełnionych przez żadną ze stron (a Sąd nie ma może faworyzować jednej ze stron uzupełniając materiał dowodowy) wynika, że strona powodowa wykonała przeważającą część spoczywającego na niej świadczenia, nie uzyskując jednak ekwiwalentnego do tego zakresu wynagrodzenia. Strona pozwana kwestionuje zasadność roszczenia powoda opierając się na braku wykonania całości umowy, a w szczególności braku wykonania montażu opasek i klamek oraz niedostarczenia 7 sztuk drzwi. Jak wynika z pisma (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z 23 czerwca 2014 r. w zakresie prac powoda brakowało montażu opasek przy drzwiach drewnianych ora klamek i wkładek, a także brak montażu 7 sztuk drzwi drewnianych (k-44). Z kolei ze sporządzonego przez E. projektu porozumienia rozliczenia z powodem, sporządzonego w kwietniu 2014 r. wynika, że brakuje 5 sztuk drzwi oraz klamek. Podkreślenia także wymaga, że żadna ze stron nie przedstawiła załącznika do umowy z którego wynikałaby ilość zamówionych drzwi.

Strona pozwana podniosła, iż wystawiona przez powoda sporna faktura obejmuje wszystkie drzwi, a więc również kilka sztuk drzwi niedostarczonych, czemu powód zaprzeczył. Podkreślenia na gruncie przedmiotowej sprawy wymaga, że zgodnie z regułą dowodową wynikającą z treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby to strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Zasada kontradyktoryjności ma związek ze sposobem gromadzenia materiału procesowego, to jest twierdzeń faktycznych i służących ich weryfikacji wniosków dowodowych. Do tzw. ciężarów procesowych należą w szczególności: ciężar twierdzenia ( onus proferendi) i ciężar dowodzenia ( onus probandi). Zasada kontradyktoryjności pozostaje w ścisłym związku ze skargowym charakterem procesu, a więc jego uruchamianiem wyłącznie z inicjatywy podmiotu poszukującego ochrony sądowej z uwagi na własny interes prawny. Postępowanie cywilne ma charakter sporu o prawo prowadzonego przed sądem przez podmioty o przeciwstawnych interesach, zajmujące w postępowaniu sądowym pozycję równoprawnych przeciwników. Bierność strony nie zobowiązuje Sądu – poza wyjątkowymi przypadkami – do prowadzenia dowodów z urzędu ( vide: wyrok SN z 15 grudnia 1998 roku, I CKN 944/97, Prok.i Pr. 1999/11-12/38). W sytuacji, gdy stronami procesu są przedsiębiorcy nie istnieją podstawy do tego, by Sąd uprzywilejowywał jedną ze stron poprzez przeprowadzenie z urzędu dowodów uzasadniających jej roszczenia lub zarzuty. Obowiązek wskazywania dowodów obciąża strony (art. 232 k.p.c.). Sąd podzielił pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne zgodnie z art. 6 k.c. ( vide: wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76). W rezultacie Sąd skonstatował, iż brak podstaw do przeprowadzania jakichkolwiek innych dowodów niż wskazane przez strony, zwłaszcza, że strony działały przez profesjonalnych pełnomocników. W zakresie zarzutów zaś, ciężar dowodu spoczywa na tym, kto powołuje okoliczności faktyczne na ich uzasadnienie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2017r., III CNP 3/16 , Lex).

W przedmiotowej sprawie uznać należy, iż w zakresie wykazania ilości drzwi niedostarczonych oraz wartości niewykonanych prac, a także w zakresie objęcia przedmiotową fakturą również drzwi niedostarczonych, ciężar dowodu spoczywa na stronie pozwanej. Powód wykazał bowiem istnienie swojej należności w kształcie określonym w pozwie przedstawiając zarówno zaakceptowaną przez pozwanego fakturę jak dowód jej częściowej zapłaty (55.000,00 złotych). Należy wskazać, że faktura VAT ma walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte, jednakże stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy, a jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia. Faktura, jako dokument rozrachunkowy, nie stanowi dowodu wykonania umowy w sposób uzasadniający żądane wynagrodzenie. Z punku jednak widzenia zasad doświadczenia życiowego znanym jest, iż w kontaktach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami, szczególnie w zakresie sprzedaży towarów, na potwierdzenie dokonanej transakcji wystawiane są faktury służące obu stronom do rozliczeń. W niniejszej sprawie przedstawione dowody oraz fakt, że pozwana nie zakwestionowała istnienia należności ani prawidłowości wystawienia faktury po jej otrzymani i zaakceptowaniu pozwalały na uznanie, iż została ona wystawiona w sposób odpowiadający treści łączącej strony umowy, co uprawnia na gruncie art. 231 k.p.c. do wysunięcia wniosku, iż potwierdza ona wykonany przez powoda zakres umowy.

Pozwany w żaden sposób nie wykazał natomiast aby kwestionował zasadność wystawienia tej faktury i jej wysokość przed wytoczeniem powództwa. Wręcz przeciwnie, z zeznań pozwanego jak i projektu porozumienia wynika, iż pozwany w dacie dostarczenia drzwi zalegał z wcześniejszymi płatnościami, co stanowiło przyczynę braku zapłaty, a nie podnoszone aktualnie zarzuty. Mając zatem na względzie te okoliczności (akceptacja faktury i jej częściowa zapłata) Sąd uznał, iż ciężar dowodu w zakresie wykazania braku dostarczenia części drzwi i elementów uzupełniających spoczywa na pozwanym.

Sąd dostrzega przy tym, iż strona pozwana próbuje wywodzić skutki prawne z zapisu umowy dotyczącego płatności 70% wynagrodzenia po dostarczeniu towaru na budowę. Nie jest przy tym sporne pomiędzy stronami, że kilka (nie wiadomo dokładnie ile) sztuk drzwi nie zostało dostarczonych. Jednakże nie można także nie wziąć pod uwagę okoliczności, że powód spełnił świadczenie w przeważającej części, za które pomimo zejścia pozwanego z tej budowy, nie otrzymał wynagrodzenia, a zatem nie można uznać, iż pozwany miał prawo wstrzymać się z dokonaniem zapłaty, skoro nie ma już nawet możliwości dokończenia tego świadczenia przez powoda. Ponadto jak wynika z pisma E. do pozwanego z zakresu stolarki drzwiowej pozwany otrzymał w zasadzie całość zapłaty (do zapłaty pozostała kwota 4.500,00 złotych netto – pismo k-44), a zatem nawet brak tych kilku elementów nie spowodował wstrzymania zapłaty na rzecz pozwanego (za wyjątkiem tej kwoty 4.500,00 złotych). Przyjmując i akceptując fakturę oraz dokonując częściowej płatności pozwany potwierdził z jednej strony wykonanie w tym zakresie świadczenia powoda, zaś z drugiej strony konkludentną zmianę warunków umowy w zakresie płatności. Konsekwentnie bowiem przyjmując, iż zgodnie z umową miał prawo wstrzymać się z zapłatą do czasu dostarczenia wszystkich drzwi i elementów, to żadna wcześniejsza wpłata nie powinna nastąpić. Za konkludentną zmianą umowy w tej części przemawia także to, iż z kolei powód przystąpił i wykonał przeważającą część montażu drzwi (wszystkie dostarczone), a zatem również odmiennie niż wynika to z postanowień umowy, która przewidywała brak montażu przed całkowitą zapłatą za dostarczony towar.

Biorąc przy tym dodatkowo pod uwagę art. 5 k.c. zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego, gdyż takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony uznać należy, iż również w tym kontekście roszczenie powoda uznać należy za usprawiedliwione co do zasady. Podkreślić także należy, że w świetle przedstawionego przez strony materiału dowodowego nie można jednoznacznie przyjąć, iż faktura wystawiona przez powoda obejmowała całość świadczenia ani też jaki dokładnie była zakres oraz wartość niedostarczonych towarów, co z kolei uniemożliwiło ewentualne częściowe ich rozliczenie. Przy braku zatem odpowiedniego materiału dowodowego i w świetle zasady kontradyktoryjności sporu, Sąd uznał, że zaakceptowanie spornej faktury przez pozwanego i jej częściowa zapłata potwierdza stanowisko powoda, iż faktura obejmuje towar dostarczony. Jednocześnie podkreślić należy, iż nawet przyjmując, iż powód objął fakturą również drzwi niedostarczone, to strona pozwana (na którą jak już wyżej wskazano przeszedł ciężar dowodu w kontekście zaakceptowania faktury) nie wykazała ile tych drzwi niedostarczonych było (z różnych pism i zeznań wynika ilość pomiędzy 5 a 10 sztuk), ani co więcej również wartości tych drzwi, bowiem z żadnego dokumentu nie wynika jaka konkretnie ilość została zamówiona, co nie pozwala nawet na częściowe uwzględnienie zasadności zarzutów pozwanego.

Na marginesie jedynie odnosząc się do twierdzeń strony pozwanej zawartych w piśmie procesowym z dnia 6 kwietnia 2017 r. wskazać należy, iż z potwierdzenia przelewu z dnia 26 lutego 2014 r. na kwotę 55.000,00 złotych wynika jednoznacznie, iż dotyczył on w całości faktury nr (...) (przelew k-6)

Na marginesie jedynie podnieść należy, że co do podniesionego przez pozwaną zarzutu wadliwości drzwi dostarczonych i zamontowanych, mającej polegać na braku do części drzwi listew wykańczających (ościeżnic) oraz klamek, stwierdzić należało, że zarzut ten pozostał nieudowodniony. W treści przywołanego już wyżej pisma inwestora (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. do pozwanej z dnia 23 czerwca 2014 roku znalazło się wprawdzie wskazanie dotyczące braku montażu opasek przy drzwiach drewnianych oraz braku klamek i wkładek w drzwiach drewnianych, jednakże w żadnym razie nie wynika z niego zakres ewentualnych wadliwości dostarczonej i osadzonej przez powódkę stolarki drzwiowej. Z materiału dowodowego nie wynika także aby nie zostały te elementy uzupełnione przez powoda, zaś faktem powszechnie znanym jest to że przy montażu drzwi elementy uzupełniające w postaci listew dekoracyjnych i klamek montuje się na końcu (po malowaniu) aby zapobiec ich uszkodzeniom. W tym kontekście strona pozwana nie wykazała aby powód nie dostarczył tych elementów na budowę, zaś brak ich montażu był na tamtym etapie budowy uzasadniony, zaś brak jest jakichkolwiek dowodów czy doszło do ich późniejszego montażu (pozwany „zszedł” z budowy). Pozwana nie sformułowała również w związku z podniesionym zarzutem żadnego roszczenia wzajemnego wobec powódki ze względu na wadliwe wykonanie dzieła (np. o obniżenie wynagrodzenia).

Z tych wszystkich względów Sąd na podstawie art. 496 k.p.c. w zw. z art. 627 k.c. utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 20 maja 2014 roku wydany w sprawie X GNc 486/14 w całości, uznając roszczenie powódki w ww. zakresie za uzasadnione.

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o art. 481 § 2 k.c., uznając za wymagalne roszczenie powódki od dnia 20 lutego 2014 roku, tj. od dnia następnego po upływie 21-dniowego terminu płatności wynikającego z zaakceptowanej faktury VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2014 roku – zgodnie z żądaniem pozwu.

W zakresie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym, przegrywający obowiązany jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, a które zostały już objęte utrzymanym w mocy nakazem zapłaty. Po wniesieniu zarzutów strona powodowa nie poniosła już żadnych dalszych kosztów poza zasądzonymi w nakazie w łącznej kwocie 4.893,00 złotych na którą składała się: - kwota 1.276,00 zł tytułem opłaty od pozwu, i kwota 3.617,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Nadto, w toku procesu powstały nieuiszczone przez strony koszty sądowe z przeznaczeniem na zwrot kosztów podróży świadka w łącznej wysokości 104,00 zł, pokryte tymczasowo przez Skarb Państwa. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 623) Sąd obciążył nimi pozwanego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu.

Ponadto na podstawie przywołanej wyżej normy przejął w koszty Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego w Łodzi koszty opłaty od zarzutów, od której uiszczenia pozwany został zwolniony.

Z/ Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Paula Adamczewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: