X GC 168/14 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-01-11
Sygn. akt X GC 168/14
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 17 lutego 2014 r., powód, Towarzystwo (...) spółka akcyjna w W. zażądała zasądzenia od pozwanej, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwoty 121.893,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa oraz zwrotu kosztów procesu według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu pisma wskazano, że strony łączy generalna umowa ubezpieczenia pojazdów użytkowanych przez pozwaną; powódka wystawiała polisy ubezpieczeniowe na konkretne pojazdy. Łączna kwota zadłużenia z tytułu należności głównych na dzień wytoczenia powództwa wynosi 111.420,63 zł, a niniejszym powództwem powódka dochodzi również skapitalizowanych odsetek na dzień wytoczenia powództwa w łącznej kwocie 10.473,25 zł. Pozwana, mimo wezwania, nie zapłaciła powódce tego roszczenia.
(pozew, k. 2-4v)
W sprzeciwie od wydanego w sprawie w postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty, pozwana, zaskarżając to orzeczenie w całości, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu pisma pozwana zarzuciła, że podane przez powódkę numery to nie numery polis, a certyfikatów wydanych dla potwierdzenia ubezpieczenia i nie wynikają z nich kwoty składek; powódka nie wykazała również, z jakich konkretnie pojazdów pozwana zalega ze składkami; na potwierdzenie zawartych umów ubezpieczenia zostały wystawione polisy i na ich podstawie płacono składki, nie zaś na podstawie numerów wskazanych w pozwie. Podane przez powódkę numery certyfikatów w części już nie obowiązują wobec: zmiany numery rejestracyjnego wskutek zmiany właściciela, (wykup 11 pojazdów, a z dokumentów załączonych do pozwu nie wynika ubezpieczenie pojazdów po wykupie); zbycia pojazdu (sprzedaż 8 naczep, które od tej daty winny być wyłączone z ubezpieczenia, a składka zwrócona, co nie nastąpiło mimo przekazania numeru rachunku bankowego brokerowi); rezygnacji z najmu (wypowiedzenie umowy najmu przedsiębiorstwu (...) i zwrócenie się o wyłączenie tych naczep z ubezpieczenia), co – świetle umowy skutkowało obowiązkiem zwrotu składki i zmianą umowy jak i polis (zmienione polisy i aneksy stanowiły nową podstawę zapłaty). O okolicznościach tych pozwana zawsze informowała brokera (tu pozwana przywołała wiadomości poczty elektronicznej z 20 maja 2013 r.), który przekazywał dane do powódki, która z kolei powinna dokonywać weryfikacji polis oraz aneksować umowę i zwrócić składki. Na koniec pozwana zaznaczyła, że zapłaciła pierwsze jak i też drugie raty składek.
(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 32-33).
W odpowiedzi na sprzeciw powódka przede wszystkim zaznaczyła, że pozwana nie zaprzeczyła, aby nie zapłaciła rat składek wymagalnych na 25 maja 2013 r., a więc IV raty składki, której zapłaty powódka dochodzi w niniejszej sprawie (zgodne z § 11 ust. 2 umowy płatna była do 25 maja 2013 r.). Dalej powódka wskazała, że załącznik nr 3 do umowy (stanowiący jej integralną część) zawiera wykaz pojazdów podlegających ubezpieczeniu. W zakresie zarzutu sprzedaży 8 naczep powódka zaznaczyła, że zwrot składki nie nastąpił, ponieważ składka nie została zapłacona, o czym pozwana została poinformowana e-mailem z 18 lipca 2013 r.; powódka nie dochodzi zaś zapłaty składki w tym zakresie, bowiem nie objęła ich ochroną ubezpieczeniową. Tak samo w zakresie wynajmu 5 pojazdów – powódka nie mogła zwrócić składki, bowiem składka ta nie została przez pozwaną uiszczona, o czym została ona poinformowana e-mailem z 31 maja 2013 r. W zakresie zaś zarzutu pozwanej wykupu przez nią leasingowanych pojazdów powódka wskazała, że skutkuje to jedynie zmianą właściciela i nie ma wpływy na wysokość należnej składki; ponadto strony zawarły w tym zakresie stosowne aneksy.
(pismo procesowe powódki z 9 kwietnia 2014 r., k. 108-108v)
Z kolei w odpowiedzi na wezwanie do przedstawienia szczegółowego wyliczenia dochodzonych należności, powódka oświadczyła, że (z uwagi na sprzedaż pojazdów) cofa powództwo o zapłatę kwoty 1.332,96 zł z odsetkami od tej kwoty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia; dotyczyło to roszczenia z polisy nr (...).
(postanowienie, k. 137; pismo procesowe powódki z 23 września 2014 r., k. 150-160)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka i pozwana są przedsiębiorcami, przy czym do przedmiotu działalności powódki należy m.in. działalność ubezpieczeniowa bezpośrednia i pośrednia reasekuracyjna w kraju i za granicą, zaś do przedmiotu działalności pozwanej należy m.in. transport drogowy towarów.
(odpis aktualny z KRSu powódki, k. 7 i 9, informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRSu pozwanej, k. 10 i 11v)
W dniu 21 sierpnia 2012 r. powódka z jednej strony wraz z pozwaną i spółką (...) z drugiej strony jako ubezpieczającymi zawarła umowę generalną nr (...), która określała zasady zawierania i realizacji umów ubezpieczeń komunikacyjnych dotyczących floty samochodowej ubezpieczającego (§ 1 ust. 1 umowy), zaś wykaz pojazdów zgłoszonych do ubezpieczenia stanowił załącznik nr 1 do umowy (§ 1 ust. 3 umowy). W § 11 ust. 1 umowy wskazano, że składka za ubezpieczenie pojazdów, w okresie obowiązywania umowy, naliczana będzie z zastosowaniem stawek składek rocznych określonych w załączniku nr 2; zgodnie z ust. 2 tego przepisu składka miała być płatna w 4 ratach, zaś zgodnie z ust. 3 składka miała być płatna w terminie 14 dni od zawarcia umowy. W § 12 ust. 1 umowy wskazano, że w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu zwrot składki OC miał nastąpić zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, zaś zgodnie z ust. 3 umowy w pozostałych ubezpieczeniach zwrot składki przysługiwał za okres od dnia następnego po rozwiązaniu umowy ubezpieczenia, a sama składka podlegająca zwrotowi podlegała ustaleniu proporcjonalnie za każdy dzień niewykorzystanego okresu ochrony ubezpieczeniowej, bez stosowania opłat manipulacyjnych; przy czym – zgodnie z ust. 4 tego przepisu – za dzień rozwiązania umowy uważa się datę sprzedaży pojazdu lub jego złomowania. W § 13 ust. 1 umowy wskazano, że została ona zawarta na okres od 26 sierpnia 2012 r. do 25 sierpnia 2013 r. Wreszcie w § 13 ust. 7 umowy wskazano, że jej integralną część stanowią załączniki, w tym załącznik nr 1 – stawki składki ubezpieczeniowej oraz załącznik nr 3 – wykaz pojazdów.
(umowa wraz z załącznikami, k. 14 i n.; zeznania świadka M. B., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:05:09 i n.; zeznania świadka M. K., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:19:27 i n.)
Umowa ta została zawarta za pośrednictwem spółki (...) – brokera ubezpieczeniowego. Z tego też względu jeden z kanałów komunikacji pomiędzy pozwaną a powódką odbywał się za pośrednictwem tego brokera.
(zeznania świadka M. B., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:08:18 i n.; zeznania świadka M. K., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:19:27 i n.)
W oparciu o powyższą umowę generalną pozwana objęła ochroną ubezpieczeniową pojazdy pozwanej, które zostały określone w wystawionych polisach. Płatność 4 składki w każdym z tych ubezpieczeń miała nastąpić do 25 maja 2013 r.
(polisy, k. 49-72)
Wiadomością poczty elektronicznej z dnia 19 października 2012 r. pozwana przesłała powódce informację o wykupie 6 pojazdów wykupionych z leasingu i przerejestrowanych na pozwaną: WW (...) na (...), WW (...) na (...), WW (...) na (...), WY (...) na (...), WY (...) na (...) oraz WY (...) na (...). W związku z tym pozwana zwróciła się z prośbą o zmianę w ubezpieczeniu. Analogiczne pisma pozwana przesłała powódce wiadomościami poczty elektronicznej z dni: 25 października 2012 r. – (...)na (...); 26 października 2012 r. – (...)na (...); 29 października 2012 r. – (...)na (...); 5 listopada 2012 r. – (...)na (...) oraz (...) (ten numer został); 7 listopada 2012 r. – (...) na (...).
(e-maile, k. 34-39)
Pismem z dnia 8 maja 2013 r. pozwana, jako najemca, wypowiedziała („z dniem 19 marca 2013 r.) spółce (...) umowę najmu pięciu naczep o nr. rej.: (...). W związku z tym, wiadomością poczty elektronicznej z dnia 20 maja 2013 r. pozwana zwróciła się do powódki o wyłączenie tych pojazdów z ubezpieczenia.
(pismo, k. 85; e-maile, k. 86 i 170)
Pozwana nadto, w okresie od 26 października 2012 r. do 9 lipca 2013 r., wystawiła faktury z tytułu sprzedaży podmiotom trzecim pojazdy o nr. rej: (...).
(faktury, k. 171 i n.)
Informacje o powyższym pozwana przekazywała brokerowi ubezpieczeniowemu, a ten z kolei przekazywał je powódce.
(zeznania świadka M. B., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:08:18 i n.; zeznania świadka M. K., rozprawa z 28 października 2014 r. – 00:21:40 i n.)
Należne powódce i niezapłacone przez pozwaną składki za pojazdy objęte ubezpieczeniem, w szczególności z uwzględnieniem wypowiedzenia umowny najmu, wynoszą 103.276,71 zł.
(opinia biegłego sądowego, k. 203, 215-219, 221-225)
W dniu 21 stycznia 2013 r. pozwana wystawiła na podmiot trzeci faktury z tytułu sprzedaży tego samego 21 stycznia 2013 r. naczep o nr. rej.: (...). Natomiast dopiero wiadomością poczty elektronicznej z 20 maja 2013 r. pozwana poinformowała pozwaną o sprzedaży tych naczep.
(e-mail, k. 40; faktury, k. 41-48)
Podobnie pozwana sprzedała naczepę o nr. rej. (...).
(pismo, k. 73)
Pojazdy te nie były jednak objęte ubezpieczeniem z którego składki dochodzi powódka w niniejszej sprawie.
(opinia biegłej sądowej, k. 203, 209)
Pozwana płaciła powódce składki z powyższych umów ubezpieczenia w październiku i listopadzie 2012 r., a jedyna składka zapłacona w 2013 r. dotyczyła, jak wskazano w tytule przelewu, „II raty”.
(przelewy, k. 94-100)
Pismami z dnia 14 listopada 2013 r., nadanymi listem poleconym w dniu 18 listopada 2013 r., powódka wezwała pozwaną do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty tytułem roszczenia głównego wraz z odsetkami w terminie 7 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
(wezwania, k. 22 i n.; pocztowa książka nadawcza, k. 25)
Mimo powyższego pozwana nie zapłaciła powódce dochodzonej pozwem kwoty.
(okoliczność bezsporna)
Dostrzegając, że art. 328 § 2 KPC, wśród elementów konstrukcyjnych uzasadnienia wyroku, nie wymienia wskazania przyczyn, dla których sąd uznał określone fakty za udowodnione, z uwagi na wagę tego dowodu dla rozstrzygnięcia w sprawie, należy wskazać na racje, jakie przemawiały za daniem wiary przeprowadzonemu dowodowi z opinii biegłej sądowej.
Mimo że dowód ten, tak jak każdy inny, podlega ocenie według art. 233 § 1 KPC, to jednakże sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych. W konsekwencji odwołanie się przez sąd dokonujący oceny dowodu z opinii biegłego, do takich kryteriów jak: zgodności opinii z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także poziomu wiedzy biegłego, stanowi wystarczające i należyte odniesienie się do wiarygodności dowodu z opinii biegłego sądowego (vide: teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 kwietnia 2005 r. II CK 572/04, Lex 151656; teza z uzasadnienia wyroku SN z 15 listopada 2002 r. V CKN 1354/00, Lex 77046; teza z uzasadnienia wyroku SN z 15 listopada 2000 r. IV CKN 1383/00, Lex 52544; teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98, OSNC 2001, z. 4, poz. 64). Okoliczności te przemawiają na korzyść wydanej w sprawie opinii biegłej sądowej. Opinia ta jest szczegółowo uzasadniona, a jej wnioski są jasne i kategorycznie stawiane; nadto brak jest jakichkolwiek przesłanek do kwestionowania zgodności opinii z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego lub wiedzy powszechnej.
Dodatkowo można zaznaczyć, że – zarządzeniem z dnia 22 maja 2015 r. – nakazano doręczyć stronom odpis opinii, wzywając do zajęcia stanowiska, w szczególności wypowiedzenia się, czy mają pytania do biegłego, a jeśli tak, do złożenia listy pytań, w terminie 14 dni (k. 255). Wezwanie to zostało doręczono pełnomocnikom stron w dniu 1 czerwca 2015 r. i w dniu 15 czerwca 2015 r. Mimo tego żadna ze stron nie zgłosiła jakichkolwiek uwag do wydanej przez biegłą opinii. Sąd zaś nie ma obowiązku wzywania na rozprawę biegłych w celu złożenia ustnych wyjaśnień, gdy strony nie zgłaszają zastrzeżeń do opinii pisemnej (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 5 września 2001 r. II UKN 547/00, OSNP 2003, z. 11, poz. 277).
Sąd zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii formalnej, a mianowicie umorzenia postępowania.
W piśmie procesowym z dnia 23 września 2014 r. powódka oświadczyła, że cofa powództwo o zapłatę kwoty 1.332,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 lutego 2014 r.. Jako że równocześnie z częściowym cofnięciem powództwa powódka zrzekła się roszczenia w tej części, oświadczenia to winno być uznane za skuteczne w świetle art. 203 § 1 KPC. Z kolei skoro zdaje się wynikać z wytoczenia powództwa w zbyt dużej wysokości (w tej części powódka przyznaje, że żądała składki ubezpieczeniowej od sprzedanych przez pozwaną pojazdów), brak jest podstaw do traktowania go jako niedopuszczalne w świetle art. 203 § 4 KPC.
Natomiast – zgodnie z art. 355 § 1 KPC – sąd obligatoryjnie wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powódka cofnęła ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.
Mając na uwadze powyższe – na podstawie przywołanych przepisów – sąd, w pkt. 1 sentencji wyroku, postanowił umorzyć postępowanie w powyższym zakresie.
Powództwo w pozostałej części, a więc w zakresie żądania kwoty 120.560,92 zł tytułem roszczenia głównego wraz z odsetkami, jako usprawiedliwione co do zasady, podlegało uwzględnieniu w znacznej części.
W niniejszej sprawie, w ramach roszczenia głównego, powódka żądała od pozwanej m.in. składki ubezpieczeniowej, a konkretnie kwoty 111.420,63 zł z tego tytułu. Roszczenie to było usprawiedliwione co do zasady, albowiem strony łączyła umowa ubezpieczenia, zaś zgodnie z art. 805 § 1 KC przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę; co istotne – jak słusznie podnosi powódka – pozwana nie zarzucała nawet - nie mówiąc o udowodnieniu tej kwestii - aby składkę tę zapłaciła. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wskazywała jedynie, że zapłaciła 1 i 2 ratę składki (k. 33), nie zaś dochodzoną w sprawie 4 ratę składki.
Odnośnie wysokości roszczenia postanowieniem z 2 grudnia 2014 r. sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego na okoliczność m.in. stanu rozliczenia stron z polis określonych w pozwie; zadaniem zleconym biegłemu było opracowanie opinii również przy uwzględnieniu sprzedaży pojazdów i naczep objętych ubezpieczeniem (k. 183). Jako że właśnie m.in. zmiany stanu pojazdów dotyczyły zarzuty pozwanej (k. 32-33), a więc dotyczyły one przedmiotu umowy objętego ubezpieczeniem, w pierwszej kolejności, określając ten przedmiot, należy odnieść się do zarzutów pozwanej.
W tym zakresie pozwana wskazuje, że przesłała (za pośrednictwem brokera ubezpieczeniowego) powódce informację dotycząc e sprzedaży 8 naczep; w związku z tym pozwana podnosi, że pojazdy te winny zostać wyłączone z ubezpieczenia i składka powinna być zwrócona (co jednak nie nastąpiło), zaś łączna kwota składek od tych pojazdów to 14.064 zł, a powinna być zmniejszona o co najmniej 5.860 zł (k. 33). Przy czym skoro w sprzeciwie w tym zakresie pozwana odwołuje się do e-maila z 20 maja 2013 r. (k. 33), uznać należy że zarzut ten dotyczy naczep o nr. rej.: (...) (k. 40-48). Jednakże z opinii biegłej sądowej wynika, że „wymienione pojazdy nie figurują w pozwie, nie są od nich dochodzone w sprawie składki ubezpieczeniowe” (k. 203), a więc sprzedaż tych pojazdów nie może bezpośrednio wpływać na żądanie pozwu.
Oczywiście dostrzec należy, że sprzedaż ta (i ewentualny obowiązek powódki zwrotu pozwanej uiszczonej składki) mogłaby mieć znaczenie w przypadku podniesienia zarzutu potrącenia wzajemnej wierzytelności pozwanej o zwrot uiszczonej składki. Tak odczytany zarzut nie był jednak zasadny. Powódka bowiem w odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty zarzuciła, że zwrot składki za te pojazdy nie nastąpił z tego prostego powodu, że składka nie została zapłacona i załączyła na tę okoliczność również wiadomości poczty elektronicznej (k. 109-110). Mimo takiego zarzutu powódki pozwana nie udowodniła uiszczenia składki od tych pojazdów, a jej gołosłowne twierdzenia w uzasadnieniu niedewolutywnego środka zaskarżenia, w sytuacji ich zaprzeczeniu przez stronę przeciwną, nie mogły służyć czynieniu ustaleń. Pamiętać tu należy, że w przypadku zarzutu potrącenia to pozwana-wierzyciel wzajemny winna udowodnić, że zachodziły określone przesłanki potrącenia (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 18 marca 2008 r. IV CSK 9/08, Lex 371831), a więc również istnienie wierzytelności wzajemnej (por. art. 498 § 1 KC). Natomiast statuujący ciężar udowodnienia faktu art. 6 KC rozumieć należy nie tylko jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, ale przede wszystkim jako obowiązek obaczenia jej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 listopada 2007 r. II CSK 293/07, Lex 487510).
Niezależnie jednak od tego zwrócić należy uwagę, że jeśli przyjąć, iż w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zawarła zarzut potrącenia, to jednak wymaga dostrzeżenia, że odpis tego pisma został doręczony pełnomocnikowi powódki (k. 102 i 107), który nie został umocowany do odbierania oświadczeń materialnoprawnych (k. 6). Przypomnieć tu bowiem należy, że przewidziany w art. 91 KPC zakres umocowania nie uprawnia pełnomocnika procesowego z mocy ustawy do przyjmowania w imieniu mocodawcy materialnoprawnych oświadczeń kształtujących. Skoro więc oświadczenie o potrąceniu może wywrzeć skutek dopiero z chwilą dojścia do adresata (art. 61 KC), to zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty oświadczenie o potrąceniu, doręczone jedynie nieumocowanemu do jego przyjęcia pełnomocnikowi strony, nie może być ocenione jako skuteczne (vide: wyrok SN z 12 października 2007 r. V CSK 171/07 i teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 marca 2013 r. II CSK 476/12, Lex 1314394).
Analogicznie należy odnieść się do sprzedaży przez pozwaną naczepy o nr. rej. (...). Również w tym względzie biegła sądowa wskazała jednoznacznie, że pojazd ten nie figuruje w pozwie i nie są od niego dochodzone w sprawie składki ubezpieczeniowe (k. 203).
Kolejnym zarzutem odnoszącym się do zakresu ubezpieczenia, jaki podnosi pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty, jest zarzut, zgodnie z którym poinformowała o wypowiedzeniu umowy najmu pojazdów od podmiotu trzeciego i w związku z tym zwróciła się o wyłączenie tych naczep z ubezpieczenia z dniem 8 maja 2013 r.; również więc i ta kwota powinna być rozliczona i nie powinna być objęta ratą z 20 maja 2013 r. Jak podała biegła w swojej pisemnej opinii w zakresie tych pojazdów obowiązek ubezpieczenia tych pojazdów po ich sprzedaży, a więc również obowiązek zapłacenia składki, przeszedł na nabywcę (k. 215-216). Innymi słowy ten zarzut pozwanej był zasadny, a jednocześnie biegła w wyliczonym przez siebie rozliczenia składek za ubezpieczone pojazdy, uwzględniła sprzedaż tych pojazdów przez pozwaną (por. wiersze 151-155 Zestawienia należnych składek… z pisemnej opinii biegłej sądowej na k. 224).
Podobnie należy odnieść się do faktu sprzedaży przez pozwaną pojazdów zgodnie z fakturami załączonymi do pisma z 3 listopada 2014 r. – pojazdów o nr. rej.: (...) (k. 171 i n.). Biegła sądowa w pisemnej opinii szczegółowo odniosła się do tych faktur i pojazdów o numerach rejestracyjnych. Wskazała bowiem, że nastąpiła zmiana w tych numerach w stosunku do wskazanych w zestawieniach i jednocześnie faktury te dotyczą pojazdów już ujętych w rozliczeniu. Biegła w swoim rozliczeniu ujęła więc obniżenie składki ubezpieczeniowej należnej od pozwanej z uwagi na sprzedaż tych pojazdów (k. 217-220).
Wreszcie pozwana zarzuciła również, że w związku z wykupem 11 pojazdów poinformowała o tym pozwaną (za pośrednictwem brokera ubezpieczeniowego) żądając zmiany ubezpieczenia, a z załączonych do pozwu dokumentów nie wynika ubezpieczenie tych pojazdów po wykupie. Również i kwestia ubezpieczenia tych pojazdów była przedmiotem opinii biegłej sądowej, która odniosła się do tych pojazdów; do pojazdu o nr. rej. (...) w poz. 131 Zestawienia należnych składek… z pisemnej opinii biegłej sądowej (k. 221-224), do pojazdu o nr. rej. (...) w poz. 129, WW (...) w poz. 133, (...)w poz. 141, (...)w poz. 145, (...)w poz. 22, (...)w poz. 135, (...)w poz. 137, (...)w poz. 139, (...)w poz. 147, (...) w poz. 1. Oznacza to, że biegła uwzględniła te pojazdy w ramach swojej opinii i obliczonej składki ubezpieczeniowej należnej od pozwanej (k. 218 i n.).
Jeśli zaś chodzi o naczepę o nr. rej. (...) (zmienionym następie na (...)), to z wymienionego z wymienionego Zestawienia należnych składek… z pisemnej opinii biegłej sądowej nie wynika, aby powódka dochodziła składki ubezpieczeniowej za ten pojazd, a więc nie ma on znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia.
W konsekwencji uznać wypada, posiłkując się, w zakresie okoliczności wymagających wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 KPC, dowodem z opinii biegłej sądowej , że należne powódce składki wynoszą łącznie 103.276,71 zł.
To sprawia, że zarzut pozwanej zmiany zakresu ubezpieczenia okazał się zasadny jedynie co do roszczenia wykraczającego ponad kwotę 103.276,71 zł należnej powódce składki ubezpieczenia. W zakresie tej kwoty roszczenie z tytułu tejże składki było usprawiedliwione zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.
W niniejszej sprawie powódka dochodziła również skapitalizowanych odsetek od powyższych składek w łącznej wysokości 10.473,25 zł.
Z uwagi na materialną akcesoryjność wierzytelności o odsetki wobec roszczenia głównego (art. 481 § 1 KC) powódce należały się odsetki jedynie od kwoty 103.276,71 zł.
Skoro w niniejszej sprawie powódka dochodzi 4 raty składki, płatnej do 25 maja 2013 r., co znajdowało uzasadnienie w łączącej strony umowie, odsetki należały się powódce od dnia następnego, a więc 26 maja 2013 r. (dopiero z upływem terminu zapłaty następuje początek wymagalności). Dostrzegając, że w pozwie powódka wskazywała, że 4 rata składki z polisy (...) wymagalna była od dnia 10 lipca 2013 r. (k. 4), przyjąć jednakże wypada już w piśmie z dnia 23 września 2014 r. wskazuje, że rata ta płatna była, jak każda inna 4 rata, w dniu 25 maja 2013 r. (k. 152), jako że dotyczyło to pojazdu o nr. rej. S.C. (...) (k. 221), również i w tym zakresie płatność 4 raty do dnia 25 maja 2013 r. znajduje potwierdzenie w polisie ubezpieczeniowej (k. 57-58).
Powódka dochodziła skapitalizowanych odsetek na dzień wytoczenia powództwa (k. 4), co miało miejsce 17 lutego 2014 r. (por. pieczęć z adnotacją wpływu pisma do sądu uczynioną przez uprawnionego pracownika, tak zwana prezentatą wpływu). Skapitalizowane odsetki ustawowe (por. art. 481 § 2 zd. I KC) od kwoty 103.276,71 zł naliczone od 26 maja 2013 r. do 17 lutego 2014 r., wynoszą 9.857,97 zł.
Powództwo było więc zasadne w zakresie sumy 113.134,68 zł (103.276,71 + 9.857,97) tytułem roszczenia głównego. W pozostałej części było ono nieusprawiedliwione co do wysokości.
Powódka żądała również odsetek od roszczenia głównego (w tym od skapitalizowanych odsetek).
Już powyższe zważenie, z uwagi na akcesoryjność materialną roszczenia o odsetki względem roszczenia głównego (por. art. 481 § 1 KC) przesądzało, że usprawiedliwione co do zasady było żądanie odsetek od kwoty 113.134,68 zł. Natomiast żądanie odsetek od roszczenia głównego w pozostałej części podlegało oddaleniu.
Powódka odsetek tych dochodziła od dnia wytoczenia powództwa, co miało miejsce – jak już wskazano – 17 lutego 2014 r. Jednakże jednocześnie powódka skapitalizowała odsetki na dzień wytoczenia powództwa, a więc 17 lutego 2014 r. W ocenie sądu powoduje to, że powódka żądała dwukrotnie odsetek za dzień 17 lutego 2014 r. – raz w ramach skapitalizowanych odsetek, drugi raz w ramach otwartych odsetek od roszczenia głównego; żądanie drugi raz odsetek od tej samej kwoty za ten sam okres jest jednak niezasadne. Skoro więc odsetki za 17 lutego 2014 r. zostały już skapitalizowane, żądanie otwartych odsetek za ten sam dzień było niezasadne. Otwarte odsetki należały się więc powódce od 18 lutego 2014 r., a żądanie otwartych odsetek za 17 lutego 2014 r. podlegało oddaleniu.
Wreszcie zasadnie powódka żądała otwartych odsetek w wysokości tzw. odsetek ustawowych, a więc których wysokość została określona na podstawie art. 359 § 3 KC (art. 481 § 2 zd. I KC).
Mając na uwadze powyższe – na podstawie przywołanych przepisów – sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 113.134,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 18 lutego 2014 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.
W niniejszej sprawie powódka wygrała w zakresie kwoty 113.134,68 zł – w zakresie zasądzonej na jej rzecz kwoty roszczenia głównego; z drugiej strony uległa w zakresie w jakim powództwo zostało oddalone, a także w zakresie umorzonego postępowania wobec częściowego cofnięcia powództwa, skoro w uzasadnieniu pisma cofającego pozew powódka nie wskazuje, że cofnięcie wynikało z zaspokojenia przez przeciwnika w postępowaniu interesów powódki lub że wniesienie powództwa w tej części było niezbędne do dochodzenia praw (vide teza z uzasadnienia postanowienia SN z 11 grudnia 2009 r. V CZ 58/09, Lex 551159). Powódka wygrała w 93% swoich żądań ( 113.134,68/121.893,88 ≈ 0,92746), a uległa co do 7% swojego żądania. W konsekwencji należało na pozwaną włożyć obowiązek zwrotu powódce wszystkich kosztów procesu, albowiem – zgodnie z art. 100 zd. II KPC – sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów między innymi, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania.
Powódka poniosła koszty procesu w łącznej wysokości wynoszącej 13.996,68 zł, na którą to sumę składały się koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu (art. 13 ust. 1 w zw. z art. 21 uKSC) w wysokości 6.095 zł i wydatki w postaci wynagrodzenia biegłej sądowej (art. 5 ust. 1 pkt 3 uKSC) w wysokości 4.284,68 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3.600 zł ustalone na podstawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. poz. 461 z 2013 r.) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od złożenia kopii dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w postępowaniu sądowym.
Mając na uwadze powyższe – na podstawie art. 108 § 1 zd I KPC oraz art. 109 § 2 KPC w zw. z przywołanymi przepisami – sąd postanowił zasądzić od pozwanej na rzecz powódki powyższą sumę 13.996,68 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Jednocześnie na podstawie art. 83 ust. 1 i 2 w zw. z art. 113 ust. 1 uKSC z uwagi na pokrycie tymczasowo wydatków związanych z kosztami stawiennictwa świadka M. L. na rozprawie w dniu 4 grudnia 2015 r. ze Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi(k. 266-267), sąd nakazał ściągnąć kwotę 175 zł od pozwanego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za zwrot kosztów procesu.
ZARZĄDZENIE
odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.
Dnia 11 stycznia 2016 roku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: