X GC 289/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2017-08-16
X GC 289/16
UZASADNIENIE
H. G. i A. G., wspólnicy spółki cywilnej P. H. U. (...) s. c., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, pozwem z dnia 16 lutego 2016 r. wnieśli o zasądzenie solidarnie od (...) Sp. z o. o. z/s w Ł. kwoty 85 393 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty, zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Powodowie wskazali, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, wykonali roboty budowlane w Centrum Handlowym (...) w P., ul. (...), będąc podwykonawcą pozwanej.
Wartość wykonanych robót budowlanych ustaliły strony na kwotę 397 493,06 zł, a rozliczenie prac nastąpiły zgodnie z fakturami wystawionymi przez powodów, w tym na podstawie faktury nr (...) z dnia 31 lipca 2014 r. na kwotę 174 993 zł, która nie została zapłacona w kwocie 85 393 zł przez pozwaną, z powodu braku płatności od inwestora wykonanych robót budowlanych. Pomimo wystosowania do Spółki wezwania do zapłaty z dnia 16 maja 2015 r. dochodzona należność nie została uregulowana do dnia wytoczenia powództwa ( pozew, k. 3-5).
Pismem z dnia 7 lutego 2017 r. powodowie sprecyzowali żądanie w zakresie odsetek od kwoty głównej wskazując, że odsetki należą się od dnia 3 września 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. w wysokości odsetek ustawowych, a od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, stosownie do ustawy nowelizującej z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830). Powodowie stwierdzili równocześnie, iż strony nie podjęły prób mediacji, a wielokrotnie prowadziły rozmowy w celu pozasądowego załatwienia sporu, który nie przyniosły rezultatu ( Wniosek o wpisanie sprawy pod nową sygnaturą akt wraz z uzupełnieniem i sprecyzowaniem pozwu, k. 43-44)
Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy w dniu 16 lutego 2016 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu ( nakaz zapłaty, k. 47).
W ustawowym terminie pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła zarzuty od ww. nakazu zapłaty, wnosząc o jego uchylenie, oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.
Pozwana podniosła na wstępie uzasadnienia, że faktura, z której wynika dochodzona należność, nie została podpisana przez osobę umocowaną do czynności akceptowania dokumentów finansowych, stosownie do reprezentacji spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym, a zatem proces nie powinien toczyć się w postępowaniu nakazowym.
Następnie pozwana, przyznając fakt zawarcia umowy o roboty budowlane z powodami, podniosła zarzut potrącenia należności:
1. 918 000 zł tytułem kar umownych, wynikających z § 8 umowy łączącej strony w zakresie przedmiotowych robót budowlanych, z uwagi na niedotrzymanie terminu zakończenia prac, to jest 5 marca 2014 r, stosownie do § 7 ust. 2 umowy. Protokół odbioru prac, dokonany z przedstawicielem inwestora, wraz z wykazanymi usterkami do poprawy został sporządzony w dniu 24 czerwca 2014 r. W dniu 1 lipca 2014 r. nastąpił odbiór prac dokonany pomiędzy pozwaną a inwestorem, co stanowi datę końcową opóźnienia prac, wykonanych przez powodów. Pozwana naliczyła zatem karę umowną za okres od dnia 6 marca 2014 r. do dnia 23 marca 2014 r. w wysokości 1 000 zł za każdy dzień, a za okres od dnia 24 marca 2014 r. do dnia 1 lipca 2014 r. po 9 000 zł za każdy dzień, zgodnie z § 8 umowy.
2. 2 460 zł tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie przedmiotowej umowy w zakresie poniesionych kosztów poprawienia dokumentacji powykonawczej. Dokumentacja przekazana przez powodów w dniu 1 lipca 2014 r. była niekompletna i pomimo uwag inwestora, przekazanych pozwaną co do zakresu poprawek dokumentacji powykonawczej, przekazanych powodom w dniu 1 lipca 2014 r., dnia 4 lipca 2014 r. powodowie ponownie przekazali niesatysfakcjonującą dokumentację powykonawczą, co stanowi naruszenie par. 2 ust. 9 i) umowy. Poprawna sporządzona dokumentacja powykonawcza była dla inwestora niezbędna do rozpoczęcia użytkowania pomieszczeń, w których wykonywane były przedmiotowe prace. Skutkowało to koniecznością dokonania inwentaryzacji i poprawienia dokumentacji przekazanej przez powodów, co zostało zlecone podmiotowi trzeciemu w trybie pilnym. Wykonawca zewnętrzny wystawił fakturę nr (...) za wykonane usługi na kwotę 2 460 zł. Poniesiona kwota zdaniem pozwanej stanowi zawinioną przez powodów szkodę majątkową, powstałą w skutek nienależytego wykonania umowy, łączącej pozwaną z powodami.
Pomimo wystosowania przez pozwaną do powodów w dniu 29 lipca 2014 r. pisma wskazującego na konieczność uzupełnienia braków wykonawczych w części żądane naprawy nigdy nie zostały wykonane.
Spółka wystawiła w dniu 8 marca 2016 r. notę obciążeniową w zakresie powyższych kwot oraz przesłała powodom, a w dniu 14 marca 2016 r. wystosowała wezwanie do zapłaty powyższych kwot. Skutecznym zatem jest zarzut potrącenia powyższych kwot z żądanym przez powodów roszczeniem, co powoduje wygaśnięcie dochodzonej kwoty i powinno skutkować oddaleniem powództwa. Pozwana podkreśliła również, że zarzut potrącenia w przedmiotowym postępowaniu jest skuteczny, gdyż strony zastrzegły w łączącej je umowie kary umowne za opóźnienie w wykonaniu lub oddaniu robót, a fakt ten został potwierdzony przez powodów w protokole odbioru prac ( zarzuty od nakazu zapłaty k. 70-74).
W odpowiedzi na zarzuty od nakazu zapłaty pełnomocnik powodów oświadczył, że popiera powództwo, a zarzuty pozwanej ocenił jako niezasadne i podnoszenie jedynie dla zwłoki.
Zdaniem pełnomocnika strony powodowej zarzut potrącenia jest nieskuteczny, z uwagi na treść art. 493 § 3 k. p. c., jako że wierzytelności nie zostały udowodnione dokumentami spełniającymi wymogi art. 485 k. p. c, a oświadczenie pozwanej o potrąceniu zostało już dokonane po wytoczeniu powództwa. Prowadzenie postępowania dowodowego w zakresie roszczeń pozwanej byłoby sprzeczne z zasadą ekonomiki procesowej. Przedstawione roszczenia powinny być dochodzone w postępowaniu odrębnym. Ponadto oświadczenie o potrąceniu nie spełniło wymagań art. 498 k. c.
Jako bezzasadne zostały przez pełnomocnika strony powodowej uznane również twierdzenia pozwanej o braku akceptacji dochodzonej wierzytelności, jako że odbiorca przedmiotowej faktury, pan P. M. prowadził rozliczenia stron w zakresie wiążącej umowy o roboty budowlane, a nawet wskazał wartość spornej faktury w korespondencji pomiędzy podmiotami. Powyższą osobę należy uznać za osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa stosownie do art. 97 k. c.
Pozwana spółka do zaistnienia sporu sądowego nie podnosiła, iż posiada roszczenia wzajemne wobec strony powodowej, a jedynie argumentowała, że nie może odzyskać należności od inwestora. Zapłaciła również część należnej z przedmiotowej faktury kwoty.
Pełnomocnik podniósł również, iż naliczenie kary umownej było niezasadne zarówno co do podstaw, jak i wartości. Niedotrzymanie terminu zakończenia prac, stosownie do umowy łączącej strony było spowodowane przyczynami, za które powodowie nie odpowiadają, a żądanie od nich kary umownej w okoliczności faktycznych sprawy należy ocenić jako nadużycie prawa podmiotowego.
Wg dokumentacji prac budowlanych odbiór prac nastąpił w dniu 16 czerwca 2014 r., a zgłoszone usterki mogły zostać naprawione jedynie na podstawie rękojmi za wady dzieła. Natomiast przedłużenie prac w okresie od dnia 6 marca 2014 r. do dnia 16 czerwca 2014 r. nastąpiło z uwagi na przyczyny nieleżących po stronie powodów – braku przyłącza elektrycznego, skutkującego niemożliwością wykonania instalacji elektrycznych do dnia 12 czerwca 2014 r., konieczności wykonania prac dodatkowych po dniu 5 marca 2014 r., wyznaczonych przez wykonawcę i zmian dokonanych w projekcie przedmiotowych robót budowlanych, również dokonywanych po dniu 5 marca 2014 r., niemożliwością wykonania części prac z uwagi na opóźnienia w dostawach materiałów, zaistniałych po dniu 5 marca 2014 r., a także zaistnienia w okresie od dnia 25 kwietnia do dnia 8 maja 2014 r. katastrofy budowlanej w miejscu wykonywania prac. Powodowie już w dniu 6 marca 2014 r. zrealizowali większość prac, które zostały im zlecone, a pozostały do wykonania prace, których przyczyny niezrealizowania leżały po stronie pozwanej i inwestora. Wskazane okoliczności faktyczne stanowią przesłankę do zwolnienia z odpowiedzialności kontraktowej powodów stosownie do art. 476 k. c.
Pełnomocnik powodów podniósł w zakresie zarzutu potrącenia kwoty 2 460 zł z tytułu odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy poprzez przekazanie niekompletnej i koniecznej do poprawy dokumentacji powykonawczej, iż nie istnieje dowód na to, że firma (...) wykonała prace w zastępstwie powodów, żądana kwota nigdy nie została powodom przedstawiona do zapłaty, a pozwana nie była umocowana zarówno na gruncie kodeksu cywilnego, jak i postanowień łączącej strony umowy do zlecenia wykonania prac zastępczych. Ponadto pozwana nie pozwoliła na wykonanie poprawek dokumentacji przez powodów.
Pozwana spółka do zaistnienia sporu sądowego nie podnosiła, iż posiada roszczenia wzajemne wobec strony powodowej, a jedynie argumentowała, że nie może odzyskać należności od inwestora. Żądana kwota kar umownych jest rażąco wygórowana, mając na uwadze fakt, że umowa została wykonana w całości, a pozwana w znacznym stopniu przyczyniła się do opóźnienia w postępie prac. Pozwana nie podołała roli generalnego wykonawcy , gdyż nie zorganizowała w prawidłowy sposób procesu budowlanego, a koordynacja działań podmiotów uczestniczących w budowie nie była dokonywana w sposób zadowalający. Zdaniem pełnomocnika powodów nieuregulowanie przez pozwaną żądanej kwoty w przedmiotowym procesie spowodowane jest sporem generalnego wykonawcy (pozwanej) z inwestorem o zapłata należności za wykonane prace, a pozwana przerzuca odpowiedzialność finansową na podwykonawcę (powodów), podnosząc argumenty i zarzuty, jedynie dla odroczenia terminu zapłaty wymagalnego zobowiązania ( pismo procesowa pełnomocnika powodów k. 112-123).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Powodowie (A. G., H. G.) prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą P. H. U. (...), z siedzibą w Ł.. Przedmiotem działalności spółki jest prowadzenie robót budowlanych, bez wyszczególnionej specjalizacji ( wydruki (...), k. 19-20, umowa spółki wraz z aneksami, k. 27-29).
Pozwana prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) z/s w Ł., w przedmiocie między innymi realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, wykonywania instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych, pozostałych instalacji budowlanych i wykonywania robót budowlanych wykończeniowych. Spółka reprezentowana jest przez jednoosobowy zarząd w osobie prezesa zarządu – P. K. ( wydruk z Krajowego Rejestru Sądowego, k. 77-79).
Powodów i pozwaną łączyła umowa nr (...)-BUD z dnia 10 stycznia 2014 r. o roboty budowlane, na mocy której powodowie za wynagrodzeniem łącznym w kwocie 396 993 zł brutto zobowiązali się do wykonania w CH P. (...) w P. przy ul. (...) robót budowlanych wykończeniowo-adaptacyjnych i montażowych w zakresie wskazanym w umowie, wraz z pracami elektrycznymi wewnątrz i rozdzielnią elektryczną, z wyłączeniem prac wskazanych w ust. 2 par. 2 umowy. Prace powinny zostać wykonane zgodnie z przedłożoną przez generalnego wykonawcę (pozwaną) dokumentacją techniczną i wytycznymi operatora P. (...) w P., stosownie do ust. 3 par. 2 umowy. Pozwana zobowiązała się do przygotowania frontu robót oraz przekazania terenu budowy powodom do dnia 13 stycznia 2014 r. (par. 5 ust. 1 umowy). (...) do wykonania robót powinny zostać dostarczone przez powodów (par. 4 umowy). Stosownie do par. 7 ust. 2 umowy przedmiot robót powinien zostać wykonany do dnia 5 marca 2014 r., a w przypadku opóźnienia pozwana mogła naliczyć kary umowne stosownie do par. 8 umowy, ale z wyłączeniem przypadków określonych w par. 7 ust. 3 umowy, to jest:
- -
-
nie wywiązania się przez pozwaną z zobowiązań generalnego wykonawcy, między innymi udostępnienie powodom poboru energii elektrycznej, niedokonania bieżącej akceptacji wykonanych prac (patrz par. 5 ust. 2 i 3 umowy),
- -
-
przerw w dostawie nośników energii,
- -
-
siły wyższej, ewentualnie wykonania robót dodatkowych lub zamiennych w trakcie wykonywania robót będących przedmiotem umowy ( umowa łącząca strony sporu, k. 10-17).
Powodowie wystawili w związku z realizacją przedmiotowej umowy fakturę nr (...) z dnia 31 lipca 2014 r. na kwotę 174 993 zł brutto, która zgodnie z twierdzeniami powodów, a niezaprzeczonymi przez pozwaną, nie została zapłacona w kwocie 85 393 zł ( faktura nr (...) z 31.07.2014 r., k. 18)
Dokument został przyjęty przez pozwana. W jej imieniu dokonał tego pan P. M.. Osoba ta odebrała również nakaz zapłaty w imieniu spółki czy wezwanie dla świadka pozwanej, zaadresowane na siedzibę spółki ( patrz powyższa faktura, k. 18 oraz elektroniczne potwierdzenia odbioru, k. 51, 209).
Odbiór prac nastąpił w dniu 24 czerwca 2014 r. Roboty budowlane i wentylacyjne zostały wykonane do dnia 16 czerwca 2014 r., a roboty elektryczne pierwotne oraz dodatkowe innych specjalności również do dnia 16 czerwca 2014 r. W dniu odbioru prac wyszczególnione zostały usterki do naprawy, których termin naprawy wyznaczono na dzień 30 czerwca 2014 r., będącym dniem przekazania również dokumentacji powykonawczej ( protokół odbioru z 24.06.2014 r., k. 87-89).
W dniu 1 lipca 2014 r., doszło do przekazania dokumentacji powykonawczej, następnie w dniu 4 lipca 2014 r. poprawionej dokumentacji powykonawczej, pomiędzy generalną wykonawcą (pozwaną), a inwestorem ( protokoły przekazania dokumentacji, k. 55, 91-93).
W dniu 8 marca 2016 r., to jest po dniu zawisłości sporu doręczenia pozwanej odpisu nakazu zapłaty (29 luty 2016 r.), wystawiła notę obciążeniową nr 02/03/2016 na powodów na kwotę 918 000 zł z tytułu 118 dni opóźnienia w wykonaniu usługi budowlanej zgodnie z postanowieniami przedmiotowej umowy, która to kwota została potrącona z płatności za usługę budowlaną, stosownie do faktury powodów nr (...) z dnia 31 lipca 2014 r. Nota została przesłana powodom ( nota obciążeniowa, k. 97).
Natomiast wezwaniem z dnia 14 marca 2016 r. pozwana zażądała zapłaty powyższej kwoty oraz kwoty 2 460 zł, w okresie od 7 do 31 marca 2016 r., tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy o roboty budowlane nr (...)-BUD z dnia 10 stycznia 2014 r. z uwagi na poniesienia kosztów poprawienia dokumentacji powykonawczej, jednocześnie dokonując potrącenia powyższych kwot z należności dochodzonej w rozstrzygniętym sporze. Wezwanie została wysłane powodom 14 marca 2014 r. ( wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania, k. 96).
P. H. U. (...) M. K., (...)-(...) Ł., ul. (...), NIP (...), wystawiło fakturę nr (...) z dnia 27 czerwca 2014 r., z terminem zapłaty 18 lipca 2014 r., pozwanej za prace elektryczne w obiekcie (...) - P. (...) ul. (...), na kwotę 2460 zł brutto. Faktura została zapłacona ( faktura nr (...), historia operacji na rachunku bankowym pozwanej k. 54, k. 90).
Instalacja przyłącza elektrycznego wraz z licznikiem, stosownie do protokołu dostawcy energii elektrycznej zostało wykonane w dniu 12 czerwca 2014 r. ( k. 124)
Stosownie do dokumentu, wysłanego drogą elektroniczną przez pozwaną do inwestora, datowanego na dzień 6 marca 2014 r. część robót, w szczególności instalacje elektryczne, nie zostały wykonane z uwagi na nie wykonanie prac przez inne podmioty niż powodowie lub z powodu zmian w projekcie ( raport z budowy na dzień 06.03.2014 r., k. 143).
Potwierdza to również korespondencja elektroniczna z okresu od dnia 27 lutego do 12 sierpnia 2014 r. Prace za zgodą wszystkich uczestników procesu budowlanego trwały również po dniu 5 marca 2014 r., a jednocześnie w żadnym miejscu nie potwierdza, iż przyczyną opóźnienia w pracach była zawinione działanie lub zaniechanie po stronie powodów ( korespondencja elektroniczna, k. 127-169). Jednocześnie stanowi o zaistniałym sporze pomiędzy powodami i pozwaną do co jakości wykonanych prac oraz rozliczeniu robót dodatkowych, ale nie stanowi to istoty zawisłego sporu (k. 95-96, 125-126, 170-171) . P. M. uczestniczył w rozliczeniu finansowym pomiędzy stronami procesu – ustalał kwoty wynagrodzenia na rzecz powodów w związku z przedmiotową umową ( korespondencja elektroniczna, k. 125-126).
Wskazanych powyżej okoliczności nie zanegowała pozwana.
Ponadto sąd poczynił ustalenia faktyczne w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o dokumenty [prywatne załączone do akt sprawy, których treść, wiarygodność i moc dowodowa nie były przez żadną ze stron procesu kwestionowane.
Przesłuchani na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017 r. świadkowie – pan W. G. oraz pan M. K. ( firma (...)), którzy zajmowali się na terenie budowy instalacjami elektrycznymi nie potwierdzili, że roboty, które powinni wykonać powodowie były wadliwe albo były przez nich poprawiane, a swoje usługi wykonywali w maju, czerwcu i lipcu 2014 r., natomiast pan M. K. zeznał również, iż wykonywał prace poprawkowe instalacji elektrycznej, a nie dokumentacji powykonawczej ( protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2014 r., k. 230-33).
Sąd oddalił na wskazanej wyżej rozprawie wnioski dowodowe strony pozwanej w zakresie zeznań świadka Z. R., w zakresie zeznań strony oraz oddalił wnioski dowodowe powodów o przesłuchanie świadków, zgłoszone w piśmie z dnia 12 maja 2016 r., jak również o przesłuchanie stron, z uwagi na to, że fakty mające istotne znaczenie dla sprawy zostały już udowodnione, stosownie do art. 227 k. p. c.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie w całości.
Z dokonanych przez sąd i niekwestionowanych przez strony ustaleń faktycznych wynika, iż pomiędzy stronami zawarta została umowa o podwykonawstwo robót budowlanych.
Zgodnie zaś treścią przepisu art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca – w tym wypadku podwykonawca - zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem, z zasadami wiedzy technicznej,
a inwestor – wykonawca, jakim jest pozwana - zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, a w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Za uznaniem jej za umowę o roboty budowlane przemawiają m.in.: rozmiar umowy, i to, że jej przedmiot w sposób oczywisty podlegał przepisom Prawa budowanego, wreszcie zaś wykonanie tej umowy podlegało zinstytucjonalizowanemu nadzorowi pozwanej – ustanowiła ona inspektorów nadzoru. Przy czym w zakresie tej umowy nie ma jakiegokolwiek znaczenia dla sprawy, czy zostanie ona zakwalifikowana, jako umowa o dzieło, czy umowa o podwykonawstwo robót budowlanych. Pamiętać, bowiem należy, że wynikającą z art. 647 1 § 5 KC ochroną są objęci zarówno podwykonawcy spełniający swoje usługi na podstawie umowy o roboty budowlane, jak i podwykonawcy spełniający swoje usługi na podstawie umowy o dzieło (vide uzasadnienie wyroku SN z 17 października 2008 r. I CSK 106/08, OSNC-ZD nr 3 z 2009 r., poz. 64). Decydujące w tym zakresie jest jedynie, że umowa ta została zawarta w formie pisemnej, a więc spełniony jest wymóg z art. 647 1 § 4KC.
Umowa ta została przez powodów zrealizowana, co potwierdzają dokumenty w postaci protokołów odbioru.
Za wykonane prace powodowie wystawili fakturę, która nigdy, aż do czasu doręczenia pozwanej odpisu nakazu zapłaty nie była przez pozwaną kwestionowana tak, co do zasady jak i co do wysokości.
Również we wniesionych w sprawie zarzutach od nakazu zapłaty strona pozwana nie kwestionowała okoliczności wykonania przez powodów przedmiotowych robót ani też ich wartości. Powołała się natomiast jedynie na występujące ( jej zdaniem) uchybienia formalne polegające na tym, iż wystawiona przez powodów faktura nie została podpisana przez osobę umocowaną do działania w imieniu pozwanej spółki oraz na dokonane potrącenie kosztów związanych z wykonaniem dokumentacji powykonawczej i kar umownych.
Żaden z podniesionych zarzutów nie jest, w ocenie sądu, zasadny.
Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala przyjąć za uzasadniony zarzutu działania osoby, która podpisywała sporną fakturę bez stosownego umocowania.
Z załączonej do akt sprawy korespondencji mailowej wynika, iż P. M. uczestniczył w rozliczeniu finansowym pomiędzy stronami procesu – ustalał kwoty wynagrodzenia na rzecz powodów w związku z przedmiotową umową ( korespondencja elektroniczna, k. 125-126). Jak z powyższego wynika wbrew twierdzeniom pozwanej był on osoba uprawnioną do dokonywania czynności z zakresu rozliczeń finansowych pomiędzy stronami.
Ponadto z okoliczności sprawy wynika, iż pomimo dostarczenia spornej faktury pozwanej nigdy do czasu procesu pozwana nie kwestionowała ani faktu jej wystawienia ani też wysokości ujętej w fakturze należności.
Okoliczności te wskazują na niezasadność zarzutów pozwanej, co do braku akceptacji faktury.
Zachowanie pozwanej po doręczeniu jej spornej faktury i wezwania do zapłaty może być natomiast oceniane w kategoriach niewłaściwego uznania długu.
Zgodnie z ustalonym w literaturze rozumieniem pojęcia niewłaściwego uznania o takim uznaniu można mówić wówczas, gdy dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego, oświadczenia o uznaniu swojego długu, ale na podstawie przejawów jego zachowania kontrahent może w sposób usprawiedliwiony przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i zamiar dobrowolnego zrealizowania go, zgodnie z jego treścią.
Odnosząc się do drugiego z podniesionych zarzutów mianowicie zarzutu dokonania potrącenia należność z tytułu kary umownej i z tytułu odszkodowania stwierdzić należy, iż jak wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy zarzut ten jak i oświadczenie o dokonaniu potrącenia miał miejsce dopiero po doręczeniu pozwanej odpisu pozwu wraz z nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym.
Do oceny jego zasadności i dopuszczalności zastosowanie znajdzie, zatem przepis art. 493 § 3 KPC.
Skoro, bowiem został on zgłoszony dopiero w zarzutach od nakazu zapłaty, w reżimie postępowania nakazowego, a przy tym już w czasie trwania pomiędzy stronami sporu sądowego, to po myśli art. 493 § 3 KPC wierzytelność spółki pozwanej musiała być udowodniona wyłącznie na podstawie dokumentów i to tylko takich, o jakich stanowi norma art. 485 KPC, wskazując na ich zamknięty katalog.
W konsekwencji powiedzieć należy, że jedynymi dokumentami, które należało poddać ocenie z rozważanego punktu widzenia są te, do których spółka pozwana się odwoływała, jako mających tę jej wzajemną wobec wierzytelności powódki, pretensję finansową potwierdzać.
W ocenie Sądu żaden z tych dokumentów; ani nota księgowa z 8 marca 2016 r. ani też wezwanie do zapłaty z 14 marca 2016 roku r. czy też faktura za poniesione koszty poprawienia dokumentacji powykonawczej nie są ani zaakceptowanym przez powodów rachunkiem ani też nie zawierają ich oświadczenia o uznaniu długu (dokumenty te z samej swojej natury nie mogą być dokumentami, o jakich mowa w art. 485 § 1 pkt 1 i 4).
Jak wynika z treści zgromadzonych w sprawie dowodów, nota księgowa, wystawiona przez pozwaną nigdy nie została przez drugą stronę zaakceptowana.
Przepis art. 493 § 3 KPC stawia warunek udowodnienia dokumentami wskazanymi w art. 485 KPC wierzytelności przedstawionych do potrącenia. Nie mogą to być wierzytelności sporne, których podstawa lub wysokość jest wątpliwa. ( patrz Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 6 sierpnia 2015 r. CSK 668/14)
Z tego względu oddalone zostały osobowe wnioski dowodowe stron zmierzające do wykazania fakt istnienia ( czy też nie istnienia) wierzytelności przedstawionych do potrącenia.
Wobec zakwestionowania przez powodów istnienia i wysokości wierzytelności przedstawianych do potrącenia i niewykazania ich istnienia i wysokości w sposób wynikający przepisu art. 493 § 3 kpc. zarzut ten należało uznać za nieudowodniony.
Z tych powodów powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k. c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powołana regulacja obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek bez względu na przyczyny uchybienia terminu płatności sumy głównej. Dłużnik jest zobowiązany uiścić je choćby nie dopuścił się zwłoki i choćby wierzyciel nie doznał szkody. O zasadności domagania się odsetek na podstawie 481 § 1 k. c. przesądza fakt opóźnienia w terminie płatności. Z tych względów Sąd zasądził na rzecz powódki odsetki ustawowe zgodnie z żądaniem pozwu - termin płatności faktury oznaczony był na dzień 30 sierpnia 2014 roku.
Ustawą z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. poz.1830) nadano brzmienie art. 6 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych zgodnie, z którym - jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi bez wezwania przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty.
Jednocześnie przepisami tej ustawy dokonano zmiany przepisu art. 359 par. 2 i 2 ( 1) kc., którym nadano brzmienie, „ jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych ( odsetki maksymalne)”
Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku za wyjątkiem art. 50,51, i 54 które weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Jednocześnie w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych dodano art. 4a, zgodnie z którym do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art. 481 par. 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny.
Na podstawie powołanych przepisów sąd zasądził odsetki w wysokości odsetek ustawowych od daty wymagalności do dnia 31 grudnia 2015 roku i w wysokości odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanej na rzecz powoda koszty procesu. Na koszty te złożyła się opłata sądowa od pozwu wysokości 1.068 zł i kwota 7.200 zł wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm. w brzmieniu obowiązującym w dacie skutecznego wniesienia pozwu) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych,
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: