Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

X GC 293/19 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-11-04

Sygn. akt XGC 293/19

UZASADNIENIE

Powód Przedsiębiorstwo (...) S.A. z/s
w P. w pozwie z dnia 12 marca 2019r. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, poprzez zasądzenie od pozwanej A. S. (1) na rzecz powodowej spółki kwoty 81.192,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W przypadku skierowania sprawy do rozpoznania w trybie zwykłym lub w razie skutecznego wniesienia przez pozwaną sprzeciwu od nakazu zapłaty, powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodowej spółki kwoty 81.192,64 złotych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pozew k. 3-8 akt).

W odpowiedzi na pozew i na rozprawie w dni 25 kwietnia 2019r. pozwana A. S. (1) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko, pozwana podniosła, że umowa z której powód wywodzi swoje roszczenie, nie została zawarta przez osobę należycie umocowaną do działania w imieniu spółki (...) s.c. Na umowie z dnia 21 października 2015r. i na porozumieniu z dnia 14 stycznia 2016r. nie widnieje podpis żadnego ze wspólników spółki, w związku z tym brak podstaw od uznania, że umowa została zawarta ze skutkiem wobec spółki (...) s.c. Brak jest, również pełnomocnictwa do zawarcia w/w umowy i porozumienia zarówno w imieniu spółki jak i jej poszczególnych wspólników.

Pozwana zakwestionowała także i to, że doszło do skutecznego uznania długu i podniosła zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem, ponieważ jest ono związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i przedawniło się po upływie 3 lat od dnia wymagalności należności.

Nadto, podkreśliła, że prace objęte umową nie zostały wykonane i odebrane skutecznie przez spółkę, a w szczególności, że osoba odbierająca prace nie była umocowana do dokonania tych czynność przez spółkę (...) s.c.

Zdaniem pozwanej, wartość roszczenia powoda, która nie została w tym procesie udowodniona, podobnie jak wysokość i okres, za który powód domaga się odsetek. Powód błędnie domaga się odsetek od transakcji handlowych. Pozwana wskazała, że powód niezasadnie domaga się zasądzenia kwoty dochodzonej pozwem, skoro powód zawarł umowę ze spółką cywilną, działającą przez pełnomocnika bez należytego umocowania a nie z jej wspólnikami, to nie powstało zobowiązanie do wykonania tak zawartej umowy po stronie wspólnika tej spółki, czyli pozwanej. Spółka cywilna nie ma zdolności sądowej i nie mogła zawrzeć sama takiej umowy (odpowiedź na pozew k. 68-59).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Przedsiębiorstwo (...) S.A. z/s w P. jest wpisany do KRS pod numerem (...). Przedmiotem działalności powoda są między innymi roboty związane z budową dróg i autostrad oraz produkcja wyrobów budowalnych z betonu (dowód: wypis z KRS powoda k. 14-16 akt, zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:07:10).

Pozwana A. S. (1) była wspólnikiem spółki cywilnej (...) S.C. (...) gospodarczą pozwana miała zaewidencjonowaną w okresie od dnia 30 września 2014r. do dnia 30 października 2018r. Wspólnikiem spółki był także P. J. (dowód: wypis z (...) k. 51, zeznania strony pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:29:36).

W dniu 21 października 2015 r. powodowa spółka - Przedsiębiorstwo (...) S.A. z/s w P., zawarła zgodnie z oznaczeniem w umowie- z pozwaną A. S. (1) oraz P. J. prowadzącymi wówczas działalność gospodarczą pod nazwą FIRMA (...) S.C. umowę o roboty drogowe. Strony ustaliły w umowie zakres prac oraz wynagrodzenie dla powódki.

Zgodnie z § 1 umowy zamawiający- wspólnicy spółki cywilnej zlecił, a wykonawca (...).A., przyjął do realizacji wykonanie remontu drogi gminnej o powierzchni 861 m2 w m. M. w technologii;

-

profilowanie i zagęszczenie podłoża pod warstwy konstrukcyjne

-

warstwa odsączająca z piasku grub. 10 cm - piasek inwestora

-

podbudowa z kruszywa łamanego warstwa dolna grub. 20em

- podbudowa z kruszywa łamanego warstwa górna grub. 10 cm

-

warstwa wiążąca z mieszanek mineralno -bitumicznych (...)16 grub. 4 , ruch KR3-4 -warstwa ścieralna z mieszanek mineralno- bitumicznych (...)8 grub. 3 , ruch KR3-4

W §2 strony umowy ustaliły, że za wykonanie robót strony wynagrodzenie zgodne z kosztorysem ofertowym w wysokości 72.765,39 zł netto + podatek VAT w wysokości 23%, brutto 89.501,43zł. W przypadku wystąpienia robót dodatkowych rozliczenie wykonanych robót miało nastąpić po zakończeniu robót na podstawie ilości faktycznie wykonanych i odebranych robót według obmiaru oraz cen jednostkowych określonych w kosztorysie ofertowym.

W myśl §3 na wykonane roboty wykonawca udzielił zamawiającemu 3 lata gwarancji.

Strony ustaliły w§ 4 umowy, że roboty zostaną wykonane w terminach uzgodnionych z zamawiającym nie później niż do 15 listopada 2015r.

W §5 zapisano, że wykonawca wystawi fakturę po zakończeniu robót na podstawie protokołu odbioru wykonanych robót potwierdzonych przez stronę zamawiającego.

Należność miała zostać uregulowana z konta zamawiającego na konto wykonawcy podane w fakturze VAT, w terminie 14 dni od daty dostarczenia faktur.

Pod treścią umowy w miejscu „zamawiający” znalazła się pieczątka spółki cywilnej i podpis M. J. (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy z dnia 21 października 2015r. k. 21-22 akt, zeznania strony powodowej w protokole e- rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:08:50, zeznania pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:49:09).

Strona powodowa nie miała kontaktu z pozwaną przy zawieraniu umowy. Wspólników reprezentował przy zawieraniu umowy M. J. (dowód: zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:08:50- 00:12:19).

Powodowa spółka wykonała roboty zgodnie z treścią umowy (dowód: zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:08:50- 00:12:19).

W dniu 17 grudnia 2015r. został sporządzony i podpisany bez zastrzeżeń przez strony protokół odbioru wykonanych robót. W imieniu spółki cywilnej pod protokołem odbioru robót podpisał się M. J.. Roboty budowalne zostały wykonane w terminie (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia protokołu odbioru wykonanych robót z dnia 17 grudnia 2015 r. k. 23-24 akt, zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:08:50- 00:12:19).

Z wykonane zgodnie z umową prace, powodowa spółka (...) S.A. wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 17 grudnia 2015 r. na kwotę 89.501,43zł z terminem płatności na dzień 31 grudnia 2015r. Faktura została odebrana przez przedstawiciela Firmy (...) s.c. (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia faktury VAT nr (...) z dnia 17 grudnia 2015 r. podpisana przez przedstawiciela Firmy (...) s.c.; k. 25 akt).

Firmę (...) s.c. nie uregulowała należności z faktury nr (...), w związku z tym powodowa spółka wielokrotnie kierowała do niej wezwania do zapłaty w dniach: 8 stycznia 2016 r., 3 lutego 2016 r. , 17 lutego 2016 r. , 14 czerwca 2016 r. , 29 sierpnia 2016 r., 13 września 2016 r., 21 października 2016 r. (dowód: potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 8 stycznia 2016 r. k. 27, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 3 lutego 2016 r. k. 28, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 17 lutego 2016 r. odebrana w dniu 19 lutego 2017 r. przez przedstawiciela Firmy (...) s.c. k. 28 akt, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 14 czerwca 2016 r. k. 29, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 6 lipca 2016 r. wraz dowodem doręczenia Firmie (...) k. 30, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia wezwania z dnia 29 sierpnia 2016 r. wraz z dowodem doręczenia Firmie (...) k. 33, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 13 września 2016 r. k. 36, potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia monitu z dnia 21 października 2016 r. k.37 akt, zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:12:19).

W dniu 14 marca 2016 r. Firma (...) s.c., reprezentowana przez pełnomocnika, M. J., zawarła z powódką porozumienie dotyczące spłaty należności wynikających z faktury VAT nr (...). Dług miał być spłacony w ratach po 5.000zł miesięcznie, począwszy od dnia 1 kwietnia 2016r. Oprocentowanie należności miało wynosić 3,5% w skali roku (dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia porozumienia z dnia 14 marca 2016 r. k. 38 akt, poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia pełnomocnictwa udzielonego i podpisanego przez wspólników Firmy (...).C M. J. k. 39 akt, zeznania strony powodowej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:17:15).

Pomimo zawartego porozumienia Firma (...) s.c.; nie uregulowała w całości należności z faktury VAT nr (...). Do zapłaty pozostało 81 .192,64 zł , bowiem w dniu 3 kwietnia 2017r. została wpłacona na poczet wskazanej faktury kwota 300 zł, w dniu 20 grudnia 2017 r. kwota 1326,79 zł, w dniu 10 stycznia 2018 r. kwota 6000 zł, w dniu 6 lutego kwota 262 zł, a w dniu 8 maja 2018 r. kwota 420 zł (dowód: okoliczności bezsporne w zakresie dokonanych wpłat na poczet długu, zeznania strony powodowej w protokole e- rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:08:50- 00:12:19).

Podpis pozwanej A. S. (1) na pełnomocnictwie dla M. J. nie pochodzi od niej i został sfałszowany (dowód: zeznania pozwanej w e- protokole rozprawy z dnia 25 kwietnia 2019r. czas 00:45:06, 00:49:17)

Podpis o treści ,.S. ...” figurujący w obrębie odbitki pieczątki FIRMA (...)" S.C. (...) ...” pod treścią pełnomocnictwa do reprezentowania firmy, wystawionego dla M. J., datowanego na 14.03.2016 r. (oryginał w kopercie nr 73) - nie jest autentycznym podpisem A. S. (1), której podpisy i zapisy wykorzystano w ekspertyzie w charakterze materiału porównawczego (dowód: pisemna opinia grafologa k. 119 akt).

Podpis (dostępny w postaci kserokopii) o treści „A. S.” figurujący w obrębie odbitki pieczątki FIRMA (...) S.C. (...) ...” pod treścią kserokopii pełnomocnictwa do reprezentowania firmy, wystawionego dla M. J., datowanego na 22.05.2015 r., ostemplowanego pieczątkami: okrągłej (...), „ZA ZGODNOŚĆ Z ORYGINAŁEM ...”, „z up. WÓJTA D. A. SEKRETARZ GMINY” - nie nadaje się do badań komparatystycznych z uwagi postać (kserokopia) i ograniczoną czytelność linii składowych występujących w obrębie odbitki pieczątki (dowód: pisemna opinia grafologa k.119 akt).

W sprawie o sygnaturze akt XGNC 1663/17 Sądu Okręgowego w Łodzi powód wytoczył powództwo przeciwko wspólnikom spółki cywilnej (...) o zapłatę kwoty 91.175zł.

Zarządzeniem z dnia 28 listopada 2017r. pozew został zwrócony z powodu braków formalnych (pozew k. 3, zarządzenie k. 14 akt XGNC 1663/17 Sądu Okręgowego w Łodzi - dołączone do przedmiotowej sprawy).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów.

W toku postępowania dowodowego powód wniósł o dopuszczenie dowodów z następujących dokumentów:

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii umowy z dnia 21 października 2015 r. na okoliczność łączącego strony stosunku prawnego;

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii protokołu odbioru wykonanych robót z dnia 17 grudnia 2015 r. na okoliczność wykonania przez powódkę robót drogowych zgodnie z łączącą strony umową z dnia 21 października 2015 r. oraz ich odebrania przez Firmę (...) s.c.;

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii faktury VAT nr (...) z dnia 17 grudnia 2015 r. na okoliczność wystawienia jej przez powódkę i jej odebrania przez przedstawiciela Firmy (...) s.c.;

poświadczonych za zgodność z oryginałem wezwań do zapłaty skierowanych przez powódkę do Firmy (...) s.c.. w dniach: 8 stycznia 2016 r., 3 lutego 2016 r., 17 lutego 2016 r. wraz z dowodem doręczenia; 14 czerwca 2016 r., 6 lipca 2016 r. wraz z dowodem doręczenia; 29 sierpnia 2016 r. wraz z dowodem doręczenia; 13 września 2016 r. , 21 października 2016 r. na okoliczność dokonywania przez powódkę wezwań Firmy (...) s.c.; do zapłaty, a w zakresie wezwań z dnia 17 lutego 2016 r., 6 lipca 2016 r. oraz 29 sierpnia 2016 r. także na okoliczność ich doręczenia Firmie (...) s.c.;

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii wniosku firmy (...) s.c. z dnia 7 marca 2016 r. o rozłożenie na raty długu na okoliczność skierowania przez Firmę (...) s.c. do powódki wniosku o zawarcie porozumienia w zakresie niezapłaconych należności;

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii porozumienia z dnia 14 marca 2016 r. na okoliczność ustaleń poczynionych przez strony w zakresie wysokości i zasad uregulowania przez Firmę (...) s.c.;

należności z tytułu faktury numer (...), a także przerwania biegu przedawnienia należności ze wskazanej wyżej faktury;

poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii pełnomocnictwa udzielonego przez firmę (...) M. J. na okoliczność faktu udzielenia pełnomocnictwa przez wspólników Firmy (...) s.c. M. J..

W toku procesu pozwana zakwestionowała swój podpis pod pełnomocnictwem udzielonym M. J. w dniu 14 marca 2016r. do reprezentowania jej jako wspólnika spółki cywilnej, a tym samym zakwestionowała ważność i skuteczność porozumienia z tej samej daty , z której to czynności prawnej powód wywodzi dla siebie korzystne skutki prawne i roszczenie objęte żądaniem pozwu.

W związku z powyższym, na wniosek powoda została wykonana ekspertyza grafologiczna mająca na celu wykazanie, że podpis złożony pod pełnomocnictwem z dnia 14 marca 2016r. pochodzi od pozwanej. Badanie ograniczyło się tylko do tego dokumentu, bowiem powód nie dysponował oryginałem pełnomocnictwa wystawionego dla M. J. do zawarcia umowy z dnia 21 października 2015r.

Wskazana ekspertyza była niezbędna dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak bowiem wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy, jeżeli ustalenie określonej okoliczności faktycznej istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, które może zapewnić wyłącznie opinia biegłego, sąd nie może ich ustalić bez przeprowadzenia takiego dowodu (porównaj między innymi orzeczenia z dnia 24 listopada 1999 r. I CKN 223/98, z dnia 17 marca 2006 r. I CSK 101/05, niepubl., z dnia 19 kwietnia 2007 r. I CSK 27/07, OSNC-ZD 2008/1/25, z dnia 15 stycznia 2010 r. I CSK 199/09, z dnia 20 maja 2011 r. II UK 339/10 i z dnia 27 kwietnia 2012 r. V CSK 202/11, niepubl.). Wielokrotnie również Sąd Najwyższy stwierdzał, że opinią biegłego, w rozumieniu art. 278 k.p.c., jest tylko opinia złożona przez osobę wyznaczoną przez sąd. Nie może być traktowana jako dowód w procesie opinia biegłego sporządzona na polecenie strony i złożona do akt sądowych. Takie ekspertyzy są dokumentami prywatnymi i w razie przyjęcia ich przez sąd orzekający, należy traktować je jako wyjaśnienie stanowiące poparcie, z uwzględnieniem wiadomości specjalnych, stanowiska strony (porównaj między innymi orzeczenia z dnia 29 września 1956 r. 3 Cr 121/56, OSN 1958/I/16, z dnia 25 czerwca 2010 r. I CSK 544/09 i z dnia 15 czerwca 2011 r. V CSK 382/10, niepubl.).

Zatem podstawą ustaleń i oceny Sądu w kwestii autentyczności podpisu była ekspertyza grafologiczna. Badania komparatystyczne podpisu kwestionowanego - w zestawieniu z podpisami i zapisami porównawczymi wytypowanej osoby - przeprowadzono powszechnie stosowaną w kryminalistycznej ekspertyzie pismoznawczej metodą graficzno-porównawczą. Analizy realizowano w promieniowaniu odbitym i przechodzącym przy zastosowaniu między innymi: mikroskopu stereoskopowego MSt-130, lupy podświetlanej ze stałą ogniskową, analitycznej lampy spektralnego komparatora wizyjnego. Posługiwano się dodatkowo graficznymi programami komputerowymi XnView i C. D., po uprzednim zeskanowaniu autografów przy pomocy skanera. Przebieg badań, zastosowane metody, ani wnioski z ekspertyzy nie zostały podważone przez strony procesu. Wnioski te, Sąd zaaprobował jako logiczne, zupełne i przekonywujące.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Jak wskazał powód w pozwie, żądanie zasądzenia dochodzonej kwoty od pozwanej upatruje w art . 864 k.c. , jako że prowadziła ona działalność gospodarczą wspólnie z P. J. pod nazwą FIRMA (...) S. C., odpowiada zatem za zobowiązania Firmy (...) s.c.

Nie można zanegować prawidłowości tej podstawy prawnej roszczenia, o ile pozwana jako wspólniczka spółki cywilnej zaciągnęłaby skutecznie zobowiązanie do spłaty zadłużenia opisanego w pozwie.

Zgodnie z art. 860 § 1 k. c. przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem ( § 2).

W kwestii oceny zdolności prawnej i sądowej spółek cywilnych wypada przypomnieć, że przed wejściem w życie ustawy z 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) spółka cywilna była uznawana za przedsiębiorcę (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 7 lipca 1993 r., III CZP 87/93, OSP 1994, nr 11, poz. 204). W tym okresie, ale i przez pewien czas później, w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego wypowiadane były poglądy o możliwości przypisana spółce cywilnej zdolności prawnej i sądowej. Z czasem w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego dotyczącym spraw ze stosunków cywilnych wypracowane zostało jednolite stanowisko odmawiające spółce cywilnej cech struktury organizacyjnej, która mogłaby być wyposażona w zdolność prawną, a zatem i sądową. Według tego stanowiska spółka cywilna jest wyłącznie umową prawa cywilnego, której zawarcie prowadzi do nawiązania wielostronnego stosunku zobowiązaniowego, chociaż i aktualnie zdarza się, że dostrzegana jest odrębność organizacyjna spółki od jej wspólników (por. wyroki Sądu Najwyższego z 4 marca 2008 r., IV CSK 496/07, z 3 kwietnia 2008 r., II CSK 577/07, z 6 listopada 2008 r., III CSK 172/08).

Oceny zdolności prawnej spółek cywilnych w prawie administracyjnym odbiegają od przytoczonych wyżej, a w orzecznictwie organów administracji publicznej i sądów administracyjnych od lat prezentowany jest pogląd, że w niektórych dziedzinach prawa publicznego, w tym w szczególności w odniesieniu do niektórych obowiązków podatkowych, spółka cywilna jest wyposażona w zdolność prawną (por. np. wyroki NSA z 20 grudnia 2005 r., (...) 98/05, z 13 maja 2005 r., (...) 121/04, z 19 października 2011 r., I (...) 618/10, z 3 lutego 2011 r., (...) 838/10). (...) spółce cywilnej samodzielnej i niezależnej od wspólników podmiotowości w odniesieniu do obowiązków publicznoprawnych o charakterze pieniężnym prowadzi do tego, że w postępowaniach administracyjnych zapadają orzeczenia stwierdzające, iż na takich spółkach ciążą podlegające przymusowemu wykonaniu obowiązki zapłaty. Na podstawie takich orzeczeń wystawiane są tytuły wykonawcze przeciwko spółkom cywilnym, niezależnie od problemów, jakie stwarza odpowiedź na pytanie, do jakiej (czyjej) masy majątkowej może być prowadzona egzekucja stwierdzonych nimi obowiązków.

Ostatecznie, ze względu na normatywne ukształtowanie roli wspólników, spółkę uznaje się za korporację (zrzeszenie) wspólników, a także rodzaj wspólnoty prawnej. Postrzega się ją jako jednostkę organizacyjną (organizację wspólników) pozbawioną odrębnej od nich podmiotowości prawnej, a jej cechą bardzo specyficzną, na tle innych obligacyjnych stosunków umownych jest to, że stanowi stosunek, w którym interesy stron są tożsame; zwykle inne stosunki obligacyjne służą "godzeniu" sprzecznych interesów ich stron (tak A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, w: A. Kidyba, Komentarz KC, s. 1067).

W myśl art. 864 k.c. za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

Wierzyciel spółki znajduje się w sytuacji określonej przez art. 366 k.c., a w efekcie może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników); aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Ponadto odmiennie niż to zostało przewidziane w art. 33 1 k.c., wierzyciel spółki na podstawie art. 864 k.c. nie jest zobowiązany do zachowania "kolejności", która uzasadniałaby sięganie do majątku osobistego, dopiero po braku zaspokojenia się z majątku wspólnego wspólników (zob. też w tej kwestii S. Grzybowski, w: SPC, t. 3, cz. 2, s. 816). Jednocześnie reprezentowany jest pogląd, że tak ukształtowana odpowiedzialność dotyczy jedynie odpowiedzialności z majątków osobistych wspólników. Natomiast odpowiedzialność majątkiem wspólnym za zobowiązania spółki jest odpowiedzialnością " łączną" – zgodnie z zasadą, że wspólności łącznej majątku spółki odpowiadają również łączne długi wspólników (por. K. Pietrzykowski, w: K. Pietrzykowski, Komentarz KC, t. 2, 2015, s. 821; W. Jurcewicz, Odpowiedzialność, s. 184; A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, w: A. Kidyba, Komentarz KC, t. 3, 2010, s. 1099 i przywołana tam literatura).

Przepis dotyczy wszystkich zobowiązań związanych z działalnością spółki – bez względu na ich źródło; obejmuje także zobowiązania, których źródłem są przepisy spoza uregulowania prawa cywilnego (por. wyr. NSA z 4.11.2005 r., I (...) 190/05, L.). Odpowiedzialność solidarna wspólników spółki cywilnej dotyczy jedynie tych wspólników, którzy w chwili jej powstania byli wspólnikami (zob. wyr. SN z 24.8.1967 r., II CR 187/67, OSN 1968, Nr 5, poz. 89; por. też wyr. SN z 24.9.2008 r., II CNP 49/08, L.). Oznacza to jednak, że odpowiedzialność byłego wspólnika za zobowiązania z okresu jego uczestnictwa w spółce cywilnej nie ustaje przez wystąpienie ze spółki, i to bez względu na to, czy nastąpiło ono na podstawie osobnej umowy między wspólnikami, czy na podstawie wypowiedzenia swego udziału przez wspólnika. Chodzi tu przy tym o zobowiązania, które powstały w czasie trwania spółki, tj. powstałe przed wystąpieniem wspólnika ze spółki (wyr. SA w Katowicach z 17.11.1994 r., I ACr 502/94, OSA 1995, Nr 5, poz. 25; por. też wyr. SN z 24.8.1967 r., II CR 187/67, OSN 1968, Nr 5, poz. 89; S. Grzybowski, w: SPC, t. 3, cz. 2, s. 816). Solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej za długi spółki (art. 864 KC), wynikające ze zobowiązań powstałych w czasie istnienia spółki, nie uchyla także fakt jej rozwiązania (wyr. SA w Katowicach z 17.11.1995 r., I ACr 583/95, OSP 1996, Nr 10, poz. 183). Ponadto, bezwzględny charakter normy powoduje, że umowa zawarta między wspólnikiem spółki cywilnej w zakresie przejęcia lub zwolnienia z odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki wywiera skutki prawne jedynie między byłymi wspólnikami (np. w zakresie regresu). Nie powoduje natomiast żadnych skutków prawnych w stosunku do osób trzecich (wyr. SA w Katowicach z 20.6.1995 r., I ACr 285/95, OSA 1996, Nr 10, poz. 51).

Odnosząc powyższe rozważania do przedmiotowej sprawy, należy podnieść, że pozwana była wspólnikiem spółki cywilnej (...) S.C. w okresie od dnia 30 września 2014r. do dnia 30 października 2018r. Zatem, w okresie, gdy wspólnicy spółki cywilnej mieli zawrzeć umowę z dnia 21 października 2015r. na wykonanie robót budowalnych, jak i w dacie zawarcia porozumienia o spłacie zadłużenia z dnia 14 marca 2016r.

W aktach sprawy brak jest oryginału pełnomocnictwa dla M. J. od jednego lub od wszystkich wspólników spółki cywilnej upoważniającego do zawarcia umowy na roboty budowalne, jak i na odbiór robót budowalnych. Nawet, gdyby takie pełnomocnictwo w oryginale znalazłoby się w aktach sprawy i byłoby ważne i skutecznie udzielone , to roszczenie wywodzone bezpośrednio z tej umowy o zapłaty wynagrodzenia uległo już przedawnieniu, co zasadnie podnosi pozwana. Z wykonane zgodnie z umową prace, powodowa spółka (...) S.A. wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 17 grudnia 2015 r. na kwotę 89.501,43zł z terminem płatności na dzień 31 grudnia 2015r. Zatem od dnia 1 stycznia 2016r. roszczenia jest wymagalne. Termin przedawnienia kończył bieg w dniu 1 stycznia 2019r. Pozew został wniesiony dopiero w dniu 12 marca 2019r.-po upływie terminu przedawnienia.

P. regulowane jest przez przepisy art. 117 – 125 k.c.

W myśl art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat 10 dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Stosownie do treści art. 117 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Upływ okresu przedawnienia nie powoduje automatycznego ani wygaśnięcia roszczenia, ani jego przekształcenia w roszczenie naturalne. Skutkiem przedawnienia jest powstanie po stronie podmiotu obowiązanego do świadczenia prawa podmiotowego (w postaci zarzutu) do uchylenia się od obowiązku świadczenia. Skutkiem upływu okresu przedawnienia jest jedynie możliwość podniesienia przez dłużnika zarzutu przedawnienia. Po upływie okresu przedawnienia roszczenie ciągle istnieje i dlatego np. przeniesienie przedawnionego roszczenia na inny podmiot w trybie cesji nie jest sprzeczne z prawem. Sąd nie uwzględnia zarzutu przedawnienia z urzędu, ale jedynie na wniosek.

Podniesienie zarzutu przedawnienia nie zawsze będzie skuteczne. Powołanie się na przedawnienie może być uznane za zachowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i zakwalifikowane jako nadużycie prawa podmiotowego – art. 5 k.c. (por. wyr. SN z 20.5.2009 r., I CSK 386/08, L.).

Podniesienie zarzutu przedawnienia w trakcie postępowania sądowego jest czynnością złożoną; składa się na nią oświadczenie woli oceniane przez pryzmat przepisów k.c. oraz czynność procesowa, oceniana na podstawie norm prawa procesowego, zwłaszcza co do dopuszczalności jej dokonania na określonym etapie postępowania sądowego (co do zasady zarzut przedawnienia może być podniesiony do czasu uprawomocnienia się wyroku, także w postępowaniu apelacyjnym – wyr. SN z 19.8.2004 r., V CK 38/04, L.; wyr. SA w Gdańsku z 17.1.2014 r., V ACa 810/13, L.).

Zarzut przedawnienia ma charakter peremptoryjny, co oznacza, że jego skuteczne podniesienie na trwałe pozbawia wierzyciela możliwości przymusowej realizacji jego roszczenia. Jednak roszczenie to nie wygasa, ale nadal istnieje w postaci roszczenia naturalnego i może być dobrowolnie spełnione przez dłużnika. W takim przypadku uzyskane przez wierzyciela świadczenie nie będzie świadczeniem uzyskanym bez podstawy prawnej.

W ocenie Sądu, doszło w niniejszej sprawie do przedawnienia roszczenia bezpośrednio wywodzonego z umowy zawartej w dniu 21 października 2015r., a podniesienie nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, tym bardziej że powód jest profesjonalistą, korzysta z fachowej obsługi prawnej, nigdy nie kontaktował się osobiście z pozwaną, nie zabezpieczył nawet wszystkich dokumentów związanych z realizacją umowy.

Nie można też uznać za zasadne roszczenia wywodzonego z zawartego porozumienia o spłacie zadłużenia z 14 stycznia 2016r. Pozwana jako wspólnik spółki cywilnej nie udzieliła pełnomocnictwa M. J. do zawarcia porozumienia i uznania długu. Nie zaciągnęła tym samym żadnego zobowiązania, za które powinna ponosić odpowiedzialność. Wniesienie pozwu w sprawie o sygnaturze akt XGNC 1663/17 Sądu Okręgowego w Łodzi nie przerwało biegu przedawnienia roszczenia, bowiem pozew zwrócony wskutek braków formalnych nie wywołuje skutków prawnych. Z uwagi na brak dołączenia faktury i kompletnego pozwu, trudno nawet stwierdzić, czy mamy do czynienia z tym samym roszczeniem co w przedmiotowej sprawie.

Nie można też przyjąć, że doszło do uznania niewłaściwego długu poprzez zapłatę części kwoty z faktury. Nie wiemy, kto zapłacił poszczególne kwoty, czy za wiedzą i zgodą pozwanej, z czyjego konta i jakie były rozliczenia. Powód w tym zakresie nie przedstawił żadnych dowodów.

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne.

Mając na uwadze przedmiot postępowania, fakt wykonania prac budowalnych przez powoda, Sąd na zasadzie słuszności nie obciążył powoda kosztami procesu, zgodnie z wnioskiem złożonym przez stronę na rozprawie przed jej zamknięciem (art.102 k.p.c.).

ZARZĄDZENIE

1.  uzasadnienie sporządzone przez sędziego,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Parteka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: