Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lutego 2014 roku powódka (...) Spółka akcyjna z siedzibą w K. (dawniej: Przedsiębiorstwo (...) spółka akcyjna z siedzibą w K.), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego W. A. kwoty 700.140,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że dochodzi od pozwanego, który pełnił funkcję członka zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. (dalej: (...) Sp. z o.o.), a dokładnie prezesa jednoosobowego zarządu, należności stwierdzonej prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 11 września 2012 roku wydanym przez Sąd Okręgowy w Katowicach – XIII Wydział Gospodarczy w sprawie sygn. akt XIII GC 193/12/IW, zaopatrzonym w klauzulę wykonalności w dniu 23 października 2012 roku. Wobec braku zapłaty przez (...) Sp. z o.o., powódka w dniu 23 listopada 2012 roku wystąpiła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu z wnioskiem o przeprowadzenie egzekucji należności stwierdzonych ww. tytułem wykonawczym, lecz postępowanie egzekucyjne zostało umorzone mocą postanowienia z dnia 14 marca 2013 roku z uwagi na jego bezskuteczność. Jak podała powódka, zasądzone rzeczonym tytułem wykonawczym roszczenie wynika z pobranych nienależnie przez (...) Sp. z o.o. sum pieniężnych z gwarancji bankowych udzielonych na jej rzecz w związku z umowami o roboty budowlane z dnia 31 sierpnia 2010 roku nr (...) oraz nr 32/ (...)/10/636, zawartych pomiędzy powódką a (...) Sp. z o.o. dla potrzeb realizacji przez powodową spółkę zadania inwestycyjnego pn.: „Budowa hali sportowej przy (...) nr 14 w S.” (pozew, k. 4-7).

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 2 kwietnia 2014 roku pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że wprawdzie sprawował funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. do dnia 21 lutego 2011 roku, jednakże nie ponosi on odpowiedzialności za zobowiązania ww. spółki, z uwagi na fakt, iż niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki nie nastąpiło z jego winy. Pozwany podał, że w okresie sprawowania przez niego funkcji prezesa zarządu nie było podstaw do ogłoszenia upadłości (...) Sp. z o.o., a zatem brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zaniechaniem pozwanego a szkodą powódki. Według oceny pozwanego, z chwilą odwołania go z funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., tj. na dzień 21 lutego 2011 roku, spółka ta znajdowała się w bardzo dobrej sytuacji finansowej, która nie uzasadniała skierowania wniosku o jej upadłość bądź wszczęcie postępowania układowego. W roku obrotowym 2010 spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży netto w kwocie 6.267.735,71 zł, a zysk z działalności gospodarczej za ten okres wyniósł 590.804,60 zł. Ponadto, w dniu 29 grudnia 2010 roku (...) Sp. z o.o. dokonała zbycia nieruchomości położonej w K. za kwotę 1.000.000,00 zł, za którą cena została uiszczona w marcu 2011 roku. Dodatkowo, pozwany w ostatnim okresie pełnienia funkcji prezesa zarządu zawarł umowy o roboty budowlane przynoszące tej spółce przychód w wysokości ok. 10.000.000,00 zł. (...) Sp. z o.o. wykonywała roboty budowlane na rzecz Gminy K. o wartości 4.269.550,41 zł, Gminy D. o wartości 3.500.709,55 zł oraz Miasta i Gminy D. o wartości 2.318.000,00 zł.

Z ostrożności procesowej pozwany wskazał, że jego ewentualna odpowiedzialność ogranicza się do kwoty, jaką powódka mogłaby uzyskać, gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony w odpowiednim terminie.

Nadto, pozwany zakwestionował okres, za jaki powódka domaga się odsetek ustawowych od należności głównej, tj. od dnia 28 stycznia 2011 roku, powołując się na treść art. 455 k.c., zgodnie z którym roszczenie wywodzone z art. 299 k.s.h. staje się wymagalne po wezwaniu członka zarządu do zapłaty. Pozwany podał, że został wezwany do zapłaty pismem z dnia 7 lutego 2014 roku z 5-ciodniowym terminem zapłaty od dnia doręczenia wezwania, jednakże powódka nie wykazała, kiedy wezwanie to zostało doręczone pozwanemu, przez co nie udowodniła wymagalności roszczenia o odsetki (odpowiedź na pozew, k. 57-61).

W replice odpowiedzi na pozew wystosowanej w dniu 26 września 2014 roku powódka odniosła się do twierdzeń pozwanego zawartych w odpowiedzi na pozew. Wskazała, że wbrew stanowisku pozwanego, sytuacja gospodarcza i finansowa (...) Sp. z o.o. w okresie pełnienia przez niego funkcji prezesa zarządu nie była dobra, albowiem zysk w wysokości 590.804,60 zł, który rzekomo osiągnęła spółka, został wypracowany w roku obrotowym 2010, a pozwany sprawował swoją funkcję do dnia 21 lutego 2011 roku, zatem dokument ten nie może stanowić dowodu, że spółka do to tego czasu znajdowana się w dobrej sytuacji finansowej. Ponadto, powódka zwróciła uwagę, że zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości z dnia 30 stycznia 2013 roku (Dz. U. z 2013 r. poz. 330), sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego. Zgodnie z datą widniejącą pod podpisem głównego księgowego J. S., sprawozdanie zostało sporządzone i podpisane w dniu 31 marca 2011 roku, a w tym okresie W. A., który sprawozdanie podpisał, nie był już prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. W ocenie powódki, w konsekwencji należy uznać, że sprawozdanie finansowe, którego odpis dołączono do odpowiedzi na pozew, nie zostało prawidłowo podpisane. Obowiązek złożenia podpisu przez osoby określone w ustawie dotyczy osób, które te funkcje sprawowały na dzień sporządzania sprawozdania finansowego, a nie okresu, który ono obejmuje. Podpis osób upoważnionych oznacza, że sprawozdanie finansowe jest kompletne, przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej finansowej jednostki, natomiast brak takiego podpisu – że sprawozdaniu nie można przypisać tych cech. Fakt, że prezes zarządu, którym wówczas był R. M. nie podpisał tego dokumentu bez uzasadnienia w mniemaniu powódki rodzi poważne wątpliwości, co do rzetelności i prawdziwości danych zawartych w sprawozdaniu, a nawet co do jego ważności.

Odnosząc się do faktu zbycia przez (...) Sp. z o.o. nieruchomości położonej w K. za kwotę 1.000.000,00 zł powódka wskazała, że zgodnie z § 1 aktu notarialnego z dnia 29 grudnia 2010 roku, nieruchomość ta była obciążona hipoteką umowną zwykłą w sumie 750.000,00 zł na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w K. ustanowioną celem zabezpieczenia wierzytelności z tytułu kredytu oraz hipoteką umowną kaucyjną do sumy 375.000,00 zł na rzecz tego samego banku ustanowioną celem zabezpieczenia odsetek i innych kosztów. Sumy zabezpieczeń przekraczały więc cenę zbywanej nieruchomości. Zgodnie z § 6 aktu notarialnego, (...) Sp. z o.o. zobowiązała się do spłaty zabezpieczenia w terminie 14 dni od zawarcia umowy zbycia nieruchomości, a następnie do uzyskania zaświadczenia o całkowitej spłacie kredytu i zgody na wykreślenie wskazanych powyżej hipotek z księgi wieczystej. Gdyby więc spółka spłaciła kredyt zgodnie ze swoim zobowiązaniem, to nie uzyskałaby żadnych środków ze zbycia nieruchomości. Powódka podkreśliła jednak, że z treści księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości nr (...) według stanu na dzień 26 września 2014 roku wynika, że hipoteki te do dnia dzisiejszego obciążają przedmiotową nieruchomość, co oznacza, że spółka nie wywiązała się z obowiązku spłaty zadłużenia, ustanowionego w § 6 aktu notarialnego (spłata kredytu była warunkiem wykreślenia hipotek). Zatem, również ta okoliczność ta przeczy zapewnieniom pozwanego co do dobrego stanu finansowego (...) Sp. z o.o. w tym okresie. Dodatkowo, powódka podała, że w dziale III wskazanej powyżej księgi znajduje się ostrzeżenie o toczącym się postępowaniu z powództwa O.-K. Banku Spółdzielczego z siedzibą w K. przeciwko nabywcy nieruchomości ( (...) Sp. z o.o.) o uznanie transakcji z dnia 29 grudnia 2010 roku za bezskuteczną względem tego podmiotu. Skorzystanie przez bank z instytucji określonej w art. 527 k.c. również wskazuje na złą kondycję finansową zbywcy. Tym bardziej, fakt sprzedaży nieruchomości nie może stanowić dowodu dobrej kondycji finansowej (...) Sp. z o.o. w okresie kierowania nią przez pozwanego.

Wbrew twierdzeniom zawartym w odpowiedzi na pozew, zdaniem powódki, okresie zasiadania przez pozwanego w zarządzie (...) Sp. z o.o., spółka ta miała także poważne problemy w wykonywaniu zawartych umów. (...) Sp. z o.o. w ostatnim okresie pełnienia przez pozwanego funkcji prezesa zarządu zawarła umowy o roboty budowlane z Gminami: K., D. oraz D., to jednak w opinii powódki nie przyniosły one wskazanego przez pozwanego przychodu w wysokości około 10.000.000,00 zł. Spółka miała bowiem poważne opóźnienia w wykonywaniu robót będących przedmiotem umów z ww. jednostkami samorządu terytorialnego, co tylko zdaje się potwierdzać fakt trudnej sytuacji finansowej (...) Sp. z o.o. już w okresie, kiedy pozwany był prezesem zarządu.

Powódka dodatkowo podkreśliła, że (...) Sp. z o.o. nie wykonywała w sposób prawidłowy również umowy zawartej z (...) S.A., a oczywiście bezpodstawne pobranie środków z gwarancji bankowych ustanowionych przez powódkę może świadczyć o poszukiwaniu funduszy na dalsze funkcjonowanie spółki.

Z tych wszystkich względów, powódka uznała twierdzenia pozwanego o spodziewanych korzyściach z podpisanych przez niego umów za niewiarygodne. Ponadto wskazała, że przychody te, nawet gdyby umowy były realizowane prawidłowo i terminowo, powstałyby dopiero na późniejszym etapie ich wykonania, następującym już po dacie odwołania pozwanego z zarządu spółki. Brak realizacji lub opóźnienia w wykonaniu tych umów świadczą jednak o słabej kondycji finansowej spółki gdyż trudno uzasadnić powtarzalne zachowanie polegające na niewykonywaniu lub nieterminowym wykonywaniu umów w stabilnym i normalnie działającym, profesjonalnym podmiocie budowlanym (replika odpowiedzi na pozew, k. 146-150).

Postanowieniem z dnia 15 października 2015 roku Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z dziedziny rachunkowości na okoliczność ustalenia, czy na dzień 21 lutego 2011 roku istniały podstawy do ogłoszenia upadłości (...) Sp. z o.o., w jakim terminie należało zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości oraz czy i ewentualnie w jakiej wysokości powódka uzyskałaby zaspokojenie swoich wierzytelności, gdyby wniosek złożono we właściwym terminie, a także, kiedy pozwany najwcześniej mógł zapoznać się z sytuacją finansową spółki uzasadniającą złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości (postanowienie, k. 432).

Na rozprawie w dniu 7 września 2015 roku, 25 stycznia 2016 roku, 1 sierpnia 2016 roku i 23 września 2016 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo i zgłoszone wnioski dowodowe, natomiast pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów (protokoły z rozpraw, k. 368, 564, 756, 800).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany W. A. w dniu 24 stycznia 2007 roku został wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jako prezes jednoosobowego zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., którą to funkcję pełnił do dnia 21 lutego 2011 roku. Następnie, w dniu 10 marca 2011 roku pozwany został wpisany w tym samym rejestrze ww. spółki jako prokurent samoistny (dowód: Monitor Sądowy i Gospodarczy (...) – wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego, poz. 11235, k. 28-29; uchwała nr 1 zawarta w protokole nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (...) Sp. z o.o., k. 64-65; przesłuchanie pozwanego W. A., e-protokół czas 00:14:21, k. 800v).

Księgi rachunkowe (...) Sp. z o.o. co najmniej od początku 2010 roku do końca marca 2011 roku prowadziła (...) Sp. z o.o. obecnie z siedzibą w P.. Ponadto, (...) Sp. z o.o. zatrudniała w tym okresie księgową J. S., do której obowiązków należało m.in. weryfikowanie dokumentów otrzymywanych z biura rachunkowego, przygotowywanie i sporządzanie sprawozdań finansowych oraz deklaracji podatkowych spółki, jak również innych dokumentów na bezpośrednie polecenie prezesa zarządu spółki (dowód: zeznania świadka J. S., e-protokół (...):12:07-00:14:10, k. 564-565).

W okresie sprawowania przez pozwanego funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. powódka i ww. spółka podpisały w dniu 31 sierpnia 2010 roku umowy o roboty budowlane z dnia nr 31/ (...)/10/635 oraz nr 32/ (...)/10/636, zawarte dla potrzeb realizacji przez powodową spółkę zadania inwestycyjnego pn.: „Budowa hali sportowej przy (...) nr 14 w S.” (dowód: przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu – T. D., e-protokół (...):46:22-00:46:56, k. 757-758; przesłuchanie pozwanego W. A., e-protokół czas 01:00:29, k. 801v).

W związku z ww. umowami, powódka, na prośbę (...) Sp. z o.o., w dniu 25 listopada 2010 roku ustanowiła na jej rzecz gwarancje bankowe o numerach: (...)10- (...) i (...)10- (...), mające stanowić zabezpieczenie wypłaty tej spółce wynagrodzenia wynikającego z harmonogramu rzeczowo-finansowego do podpisanych umów. Niezwłocznie po dostarczeniu ww. gwarancji, (...) Sp. z o.o. odstąpiła od zawartych z powódką umów, powołując się na przekazaną jej niewłaściwą dokumentację geologiczną, naliczyła kary umowne, a następnie wystąpiła o realizację gwarancji bankowej, pomimo iż została ona ustanowiona na poczet braku wymagalnych płatności z tytułu wynagrodzenia ze strony (...) S.A., nie zaś na poczet kar umownych (dowód: przesłuchanie powódki, w imieniu której działał prezes zarządu – T. D., e-protokół (...):47:07-00:51:44, k. 757-758; przesłuchanie pozwanego W. A., e-protokół czas 01:01:59, k. 801v).

Następnie, w dwóch pismach datowanych na dzień 25 stycznia 2011 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w G. zawiadomiła powódkę o otrzymaniu w dniu 12 stycznia 2011 roku od (...) Sp. z o.o. prawidłowo złożonych roszczeń w ramach gwarancji i poinformowała ją, iż dokona wypłat z tytułu gwarancji na rzecz tej spółki, zgodnie z zawartymi z powódką umowami o udzielenie gwarancji z dnia 25 listopada 2010 roku nr (...)10- (...) i nr (...)10- (...) (dowód: pisma (...) Bank S.A., k. 30-31).

W dniu 28 stycznia 2011 roku (...) Bank S.A. wypłaciła na rzecz (...) Sp. z o.o. z ww. gwarancji bankowych łącznie kwotę 700.140,00 zł (dowód: pismo (...) Sp. z o.o., k. 27).

Powódka w pozwie z dnia 11 kwietnia 2012 roku wystąpiła o zasądzenie od (...) Sp. z o.o. kwoty 700.140,00 zł tytułem zwrotu jako pobranej nienależnie z gwarancji bankowych udzielonych na rzecz (...) Sp. z o.o. na podstawie powołanych wyżej umów oraz kwoty 329.388,54 zł tytułem kar umownych za odstąpienie od tych umów przez (...) S.A (okoliczność bezsporna, a nadto dowód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu analizy ekonomicznej, ekonomii, księgowości, rachunkowości i finansów dra T. K., k. 582).

Wyrokiem zaocznym z dnia 11 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Katowicach – XIII Wydział Gospodarczy wydanym w sprawie XIII GC 193/12/IW zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz powódki, działającej wówczas pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. następujące kwoty: 700.140,00 zł, 199.556,03 zł oraz 129.832,51 zł, przy czym każdą wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty. Przedmiotowemu wyrokowi zaocznemu postanowieniem z dnia 23 października 2012 roku nadano klauzulę wykonalności (dowód: wyrok zaoczny, k. 24-26; postanowienie, k. 23; postanowienie o zmianie danych w KRS powódki, k. 37-38).

W oparciu o powyższy tytuł wykonawczy toczyło się postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu – L. T. (1) w sprawie o sygn. akt KM 3400/12. W toku podjętych czynności egzekucyjnych ustalono, że (...) Sp. z o.o. nadal istnieje jako podmiot prawa, lecz nie prowadzi statutowej działalności, nie funkcjonują już organy spółki. W dniu 31 maja 2011 roku działalność została wyrejestrowana, a ostatnia deklaracja VAT-7 została złożona za miesiąc sierpień 2011 roku. Nie ujawniono majątku ruchomego, wierzytelności, środków obrotowych. Według informacji Urzędu Miejskiego w K. Wydziału Geodezji i Kartografii oraz Starostwa Powiatowego spółka nie figuruje w rejestrach ewidencji gruntów i budynków jako właścicielka, współwłaścicielka czy użytkowniczka wieczysta. Według danych MSWiA Departamentu (...), spółka nie jest właścicielką żadnych pojazdów mechanicznych. Egzekucja z wierzytelności w I Urzędzie Skarbowym w K. z tytułu wszelkich nadpłaconych podatków okazała się bezskuteczna. Innych praw majątkowych podlegających zajęciu nie ustalono (dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji, k. 32, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, k. 304; zawiadomienie o dokonanych czynnościach, k. 35).

Postanowieniem z dnia 14 marca 2013 roku przedmiotowe postępowanie egzekucyjne zostało umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji (dowód: postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, k. 36).

Pismem z dnia 7 lutego 2014 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 700.140,00 zł w terminie pięciu dni od doręczenia wezwania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (dowód: wezwanie do zapłaty, k. 48-50).

Pozwany nie uiścił żądanej przez powódkę należności (okoliczność bezsporna).

W latach 2009-2010 (...) Sp. z o.o. posiadała aktywa trwałe kolejno o wartości: 1.060.081,16 zł (2009 r.) i 980.923,42 zł (2010 r.) oraz aktywa obrotowe o wartości 2.438.302,67 zł (2009 r.) i 4.320.153,64 zł (2010 r.). Jednocześnie, powołana spółka posiadała zobowiązania krótkoterminowe opiewające na kwoty 2.431.364,07 zł (2009 r.) i 3.722.212,91 zł (2010 r.) oraz zobowiązania długoterminowe na kwoty 562.564,37 zł (2009 r.) i 495.950,13 zł (2010 r.).

W latach 2009-2010 badana spółka nie posiadała wystarczającej płynności finansowej. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej powinien kształtować się na minimalnym poziomie 1,4. Tymczasem, w (...) Sp. z o.o. na dzień 31 grudnia 2009 roku wskaźnik ten wynosił 1,00, natomiast na dzień 30 kwietnia 2010 roku – 1,16. Jeżeli przedmiotowy wskaźnik w 2009 roku kształtował się na poziomie jedności to oznaczało to, że zobowiązania krótkoterminowe były równe aktywom obrotowym. Zatem w tym roku badana spółka realnie nie zagwarantowała natychmiastowej spłaty zobowiązań z terminem płatności do 1 roku, w wypadku, gdyby wymagalność taka wystąpiła. Wynika to z tego, że w sytuacji konieczności szybkiego upłynnienia aktywów obrotowych najczęściej tracą one na wartości, stąd przyjmuje się, że aktywa obrotowe powinny o 30-40% przewyższać wartość zobowiązań krótkoterminowych. W istocie więc, na koniec 2009 roku (...) Sp. z o.o. nie posiadała wystarczającej płynności finansowej. Z kolei w ciągu 2010 roku badana spółka poprawiła nieco swoją sytuację w zakresie płynności finansowej, bowiem wskaźnik ten wzrósł z poziomu 1,0 do poziomu 1,16. Jednakże poziom tego wskaźnika na koniec 2010 roku był nadal za niski, co należało ocenić negatywnie. W latach 2009-2010 (...) Sp. z o.o. nie posiadała wystarczającej płynności finansowej, aby w wymagalnych terminach regulować swoje zobowiązania.

Odnosząc się następnie do wskaźnika ogólnego zadłużenia spółki, informującego o tym, jak kształtuje się relacja między łącznymi zobowiązaniami przedsiębiorstwa a wartością ogółu jego majątku, należy stwierdzić, że winien się on kształtować poniżej poziomu 1,00, ponieważ wówczas wartość łącznych zobowiązań jest niższa od łącznych aktywów, co powoduje, że występuje pełne pokrycie zobowiązań aktywami, a tak ukształtowana relacja pomiędzy wartością majątku spółki oraz wartością jej łącznych zobowiązań oznacza, że w przypadku spieniężenia wartości majątku, uzyskane z tego tytułu środki pieniężne wystarczą na pokrycie wszystkich zobowiązań spółki, przy czym najbardziej optymalna wartość tego wskaźnika oscyluje wokół 0,56- 0,67.

W (...) Sp. z o.o. w latach 2009-2010 wskaźnik ogólnego zadłużenia kształtował się zdecydowanie powyżej maksymalnej pożądanej granicy wynoszącej 0,67, co należało ocenić negatywnie. Na koniec 2009 roku poziom tego wskaźnika wynosił 0,86, natomiast na koniec 2010 roku wskaźnik ten wynosił 0,80. Tak ukształtowany poziom wskaźnika oznacza, że w latach 2009-2010 badana spółka była nadmiernie zadłużona. Ponad 80% majątku tej spółki było finansowane zobowiązaniami. Na koniec 2010 roku nastąpiło niewielkie oddłużenie badanej spółki, bowiem wskaźnik uległ zmniejszeniu z poziomu 0,86 do poziomu 0,80. Nie zmienia to jednak faktu, że w całym analizowanym okresie badana spółka nie wykazywała zdolności do regulowania swoich zobowiązań w wymaganych terminach.

W (...) Sp. z o.o. w latach 2009-2010, również kluczowe wskaźniki sprawności gospodarowania majątkiem kształtowały się na nieprawidłowym poziomie. Zbyt długie były bowiem okresy spływu należności i okresy regulowania zobowiązań. Niska też była efektywność majątku, tj. zdolność majątku do generowania przychodów ze sprzedaży.

Wskaźniki rentowności obrazują zdolność kierownictwa przedsiębiorstw do generowania zysków.

(...) Sp. z o.o. w latach 2009-2010 była rentowna, albowiem w 2009 roku spółka wypracowała zysk ze sprzedaży na poziomie 403.783,67 zł i jednocześnie zysk netto na poziomie 165 158,45 zł, natomiast w 2010 roku spółka wypracowała zysk na sprzedaży na poziomie 153. 187,94 zł i jednocześnie zysk netto na poziomie 590.804,60 zł.

Przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o., wystąpiły w dniu 28 października 2010 roku, albowiem tego dnia spółka zaprzestała wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych (natomiast przy uwzględnieniu wartości likwidacyjnej (...) Sp. z o.o., na dzień 31 grudnia 2010 roku łączne zobowiązania tej spółki przekraczały łączną wartość jej majątku, co oznacza że na dzień 31 grudnia 2010 roku badana spółka była niewypłacalna). Powyższe dodatkowo znajduje potwierdzenie w okolicznościach tego rodzaju, że w okresie od listopada 2010 roku do marca 2011 roku wobec badanej spółki toczyło się szereg postępowań sądowych i egzekucyjnych, stanowiących efekt niewykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Z kolei z początkiem 2011 roku w badanej spółce zaczęły się także problemy ze spłatą kredytów bankowych. W miesiącu lutym 2011 roku podpisywano aneksy przesuwające spłaty rat kredytowych. Co więcej, od listopada 2010 roku w (...) Sp. z o.o. następowały procesy wyprowadzenia majątku do powiązanych podmiotów w celu uniknięcia zapłaty zobowiązań wobec wierzycieli, natomiast w okresie od listopada 2010 roku do marca 2011 roku ze spółki został wyprzedany majątek na łączną kwotę 1.923.759,48 zł. Uznając zatem, że przesłanki upadłościowe wystąpiły z dniem 28 października 2010 roku, zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego, wniosek o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. powinien zostać złożony w sądzie najpóźniej w dniu 11 listopada 2010 roku. Wobec powyższego, bezsprzecznie na dzień 21 lutego 2011 roku, tj. na dzień odwołania pozwanego z funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., istniały podstawy do ogłoszenia upadłości tej spółki, albowiem począwszy od listopada 2011 roku stan niewypłacalności badanej spółki sukcesywnie się pogłębiał, o czym świadczą kolejne tytuły egzekucyjne i wypowiedzenia umów kredytowych.

W dniu 15 lutego 2011 roku Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach wydał na rzecz G. M. przeciwko (...) Sp. z o.o. nakaz zapłaty, a na podstawie uzyskanego tytułu wykonawczego wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne, które było prowadzone przez Komornika sądowego pod sygn. akt Km 2900/11.

W dniu 17 lutego 2011 roku Sąd Rejonowy w Kielcach wydał na rzecz PPHU (...) Sp. z o.o. w S. przeciwko (...) Sp. z o.o. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym na kwotę 28.785,90 zł z tytułu należności głównej wraz z odsetkami i kosztami postępowania. Powyższe roszczenie wynikało z zamówienia dokonanego przez (...) Sp. z o.o. u ww. spółki na materiały budowlane. (...) Sp. z o.o. nie zapłaciła należności z faktury VAT za zakupioną blachę, wymagalnej od dnia 17 listopada 2010 roku. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel w kwietniu 2011 roku wszczął postępowanie egzekucyjne, które było prowadzone przez Komornika sądowego pod sygn. akt Km 1528/11, a następnie pod sygn. akt 2257/12, jednak do października 2012 roku kwota uzyskana z egzekucji wyniosła jedynie około 8.100,00 zł.

W dniu 18 kwietnia 2011 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie wydał na rzecz A. C. przeciwko (...) Sp. z o.o. nakaz zapłaty na kwotę 196.871,40 zł z tytułu należności głównej wraz z odsetkami i kosztami postępowania w wysokości 10.411,04 zł. Powyższe roszczenie wynikało z umowy nr (...) zawartej w dniu 17 sierpnia 2010 roku pomiędzy R. C. A. a (...) Sp. z o.o. o wykonanie robót budowlanych na obiekcie MPEC w O.. Spółka nie zapłaciła wynagrodzenia za wykonane roboty w wysokości określonej w wydanym nakazie zapłaty, które stało się wymagalne w dniu 29 października 2010 roku. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel jeszcze pod koniec kwietnia 2011 roku wszczął postępowanie egzekucyjne, które było prowadzone przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piasecznie pod sygn. akt Km 534/11. Następnie w grudniu 2011 roku ww. akta egzekucyjne zostały przekazane do Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Będzinie i prowadzone pod sygnaturą Km 3876/11, jednak do października 2012 roku kwota uzyskana z egzekucji wyniosła jedynie około 2.500,00 zł.

W dniu 20 kwietnia 2011 roku Sąd Okręgowy w Katowicach wydał na rzecz (...) Sp. z o.o. w S. przeciwko pozwanym solidarnie (...) Sp. z o.o. i Gminie K. nakaz na kwotę 377.610,00 zł za wykonane roboty w K., zafakturowane wg faktury VAT z dnia 4 marca 2011 roku.

W dniu 28 kwietnia 2011 roku Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach wydał na rzecz (...) S.A. w K. przeciwko (...) Sp. z o.o. nakaz zapłaty, a na podstawie uzyskanego tytułu wykonawczego wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne, które było prowadzone przez Komornika sądowego pod sygn. akt Km 2656/11.

W dniu 28 marca 2012 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu – IX Wydział Gospodarczy zasądził od Gminy D. solidarnie z (...) Sp. z o.o. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwotę 359 160,00 zł tytułem niezapłaconych przez (...) Sp. z o.o. należności faktur z dnia 22 lutego 2011 roku oraz z dnia 13 kwietnia 2011 roku. Wierzyciel uzyskał tytuł wykonawczy w dniu 23 października 2012 roku.

Ponadto, w aktach Krajowego Rejestru Sądowego (...) Sp. z o.o. znajduje się wniosek o udzielenie informacji z dnia 20 maja 2013 roku, złożony przez E. K., Prędki Sp.j., który wskazuje, że do tej daty (...) Sp. z o.o. nie uregulowała swoich zobowiązań wobec wnioskodawcy, potwierdzonych fakturami VAT, których termin płatności przypadał w listopadzie i grudniu 2010 roku.

W powołanych aktach KRS znajduje się nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 października 2011 roku (sygn. akt XV GNc 6335/11), z którego wynika, że (...) Sp. z o.o. ma zapłacić na rzecz (...) Sp. z o.o. łączną kwotę 20.608,03 zł z niezapłaconych faktur VAT, których termin płatności przypadał na początek stycznia i lutego 2011 roku.

W aktach KRS znajduje się nadto zapytanie w trybie art. 761 k.p.c. z dnia 21 marca 2012 roku, sporządzone przez Komornika sądowego S. M., które wskazuje, że w dniu 17 sierpnia 2011 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt V GNc 5336/11/S) na rzecz (...) Sp. z o.o. przeciwko (...) Sp. z o.o., zobowiązujący tę ostatnią do zapłaty zaległych zobowiązań.

W dniu 27 czerwca 2008 roku (...) Sp. z o.o. zawarła z (...) Budowlana Sp. z o.o. umowę o kredyt kupiecki z odroczonym terminem płatności początkowo na kwotę 50.000,00 zł z 45-dniowym terminem płatności. Następnie, we wrześniu 2010 roku pozytywnie rozpatrzono wniosek o przedłużenie płatności do 60 dni, po czym w styczniu 2011 roku o pożyczenie kwoty 100.000,00 zł z terminem płatności 60 dni. Z uwagi na brak regulacji zobowiązań ze strony (...) Sp. z o.o., wierzyciel w dniu 14 czerwca 2011 roku uzyskał w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu nakaz zapłaty, zobowiązujący do zapłaty 108.285,35 zł. Na podstawie ww. tytułu prowadzone były postępowania egzekucyjne.

W dniu 24 sierpnia 2009 roku (...) Sp. z o.o. zawarła z O.-K. Bankiem Spółdzielczym w Z. umowę o kredyt obrotowy nr (...). W związku z brakiem terminowego spłacania kredytu ww. bank wystawił w dniu 1 kwietnia 2011 roku bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) w celu wyegzekwowania kwoty 190.547,27 zł tytułem należności głównej, kwoty 4.464,16 zł tytułem odsetek od dnia 1 lutego 2011 roku oraz kosztów. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Będzinie z dnia 26 kwietnia 2011 roku nadano klauzulę wykonalności ww. tytułowi. Spółka (...) Sp. z o.o. nie wywiązywała się także z dwóch innych umów kredytowych, zawartych z tym bankiem: z umowy o kredyt obrotowy nr (...) z dnia 17 marca 2009 roku (767.191,15 zł należność główna) oraz umowy o kredyt obrotowy nr (...) z dnia 7 stycznia 2010 roku (359.620,88 zł należność główna).

W dniu 26 sierpnia 2010 roku (...) Sp. z o.o. zawarła z (...) Bank S.A. umowę o kredyt nr (...)0/1/2010 na kwotę 1.000.000,00 zł z terminem spłaty do dnia 5 kwietnia 2011 roku. Aneksem z dnia 17 lutego 2011 roku nastąpiło przesunięcie spłaty kredytu do dnia 31 sierpnia 2011 roku. Zabezpieczeniem tego kredytu były wierzytelności przysługujące (...) Sp. z o.o. po dniu 30 sierpnia 2010 roku w Gminie K., z tytułu zawartego w dniu 23 lipca 2010 roku kontraktu na roboty budowlane. Bank ustalił, że (...) Sp. z o.o. otrzymywała wpłaty na inny rachunek w G. Banku oraz że zaprzestała realizować umowę z Gminą K.. Spółka zaprzestała regulowania zobowiązań kredytowych (ostatnia wpłata została dokonana w dniu 5 kwietnia 2011 roku), ani też nie zareagowała na wezwanie banku z dnia 5 lipca 2011 roku do spłaty zaległych odsetek umownych w kwocie 10.785,92 zł. Bank wypowiedział umowę kredytową w dniu 5 sierpnia 2011 roku, a w dniu 18 listopada 2011 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 422.148,99 zł tytułem należności głównej, kwoty 18.173,53 zł tytułem odsetek umownych od dnia 1 kwietnia 2011 roku, kwoty 18.044,52 zł tytułem odsetek zwłoki od dnia 1 kwietnia 2011 roku oraz kwoty 165,22 zł tytułem innych kosztów. Ponadto, jak wynika z pisma banku skierowanego w dniu 9 grudnia 2011 roku do Banku Spółdzielczego w Z., niespłacony wobec G. Bank został także kredyt z umowy o kredyt inwestycyjny z dnia 3 września 2007 roku. Do spłaty pozostało 513.211,60 zł. Od dnia 30 września 2011 roku wystąpiła zaległość w bieżących płatnościach (spłacaniu rat) wynosząca 18.203,54 zł (stan na dzień 8 grudnia 2011 roku).

Z kolei w dniu 28 września 2010 roku (...) Sp. z o.o. zawarła z Towarzystwem (...) S.A. umowę pożyczki nr (...) na kwotę 450.000,00 zł na sfinansowanie kontraktu budowlanego z Gminą K., z terminem zapłaty do dnia 25 marca 2011 roku. Terminy spłaty ww. pożyczki były wielokrotnie aneksowane, jednak spółka nie dotrzymywała warunków i terminów. Do grudnia 2011 roku spłacono jedynie 100.000,00 zł.

Możliwości zaspokojenia wierzytelności powódki w razie wszczęcia przez (...) Sp. z o.o. we właściwym czasie postępowania upadłościowego można określić na poziomie 88,37%.

Pozwany jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. dysponował wiedzą o sytuacji finansowej spółki uzasadniającej złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości już na przełomie października i listopada 2010 roku, kiedy to badana spółka zaprzestała regulowania zobowiązań i wiadomym stało się, że nie będzie w stanie uregulować ich także w przyszłości. Z tych względów, pod koniec 2010 roku podjęto działania wyprzedaży majątku tej spółki do spółek powiązanych w celu „uratowania tego majątku”, które to działania w rzeczywistości zmierzały do skutecznego wówczas udaremnienia egzekucji z majątku tej spółki, a w konsekwencji, uniemożliwienia wierzycielom odzyskania środków pieniężnych. I tak, w (...) Sp. z o.o., w okresie od listopada 2010 roku do marca 2011 roku miał miejsce proces wyprzedawania wchodzących w skład majątku spółki nieruchomości i rzeczy ruchomych.

W dniu 17 listopada 2010 roku (data podpisania aktu notarialnego) sprzedano na rzecz F. (...) nieruchomość o powierzchni 2.646 m ² za kwotę 400.000,00 zł brutto. Wydanie nieruchomości i zapłata ceny nastąpiły w dniu dnia 15 stycznia 2011 roku.

W dniu 29 grudnia 2010 roku (data podpisania aktu notarialnego, sporządzonego w Kancelarii Notarialnej A. R. w K., Rep. A, Nr (...)) została sprzedana na rzecz (...) Sp. z o.o. nieruchomość o powierzchni 1.521 m ² za kwotę 1.000.000,00 zł.

W dniu 28 grudnia 2010 roku nastąpiła sprzedaż rzeczy ruchomych na rzecz (...) Sp. z o.o. na łączną kwotę 184 490,00 zł, w tym: samochodu osobowego V. (...). za kwotę 50.000,00 zł brutto ((...)), samochodu osobowego T. (...) za kwotę 9.000,00 zł brutto (FV (...)), czterech maszyn (wciągarki akumulatorowej, tokarko-frezarki, wycinaka hydraulicznego i prostownika spawalniczego) za kwotę 11.900,00 zł ((...)), żurawia Atlas (...) za kwotę 19.000,00 zł ((...)), naczepy specjalnej (...) 91 za kwotę 6.100,00 zł ((...)), przyczepy lekkiej samochodowej SAM 250 za kwotę 1.500,00 zł ((...)) oraz przyczepy lekkiej za kwotę 500,00 zł ((...)).

W dniu 31 stycznia 2011 roku nastąpiła z kolei sprzedaż zestawu do produkcji bezszkieletowych hal łukowych za kwotę 230.000,00 zł (FV (...)).

Następnie sprzedano spółce (...) w dniu 1 marca 2011 roku kontenery biurowe (...) za kwotę 49.269,48 zł brutto (FV (...)), a w dniu 14 marca 2011 roku ciągnik siodłowy za kwotę 60.000,00 zł brutto (FV (...)).

Pozwany W. A. jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. (a później prokurent samoistny tej spółki) miał dostęp do dokumentacji księgowej badanej spółki, prowadzonej na bieżąco przez profesjonalne biuro rachunkowe. Pozwany mógł z łatwością pozyskać informacje z księgowości (np. odpowiednie wydruki księgowe, zestawienia zobowiązań, należności, stanu środków pieniężnych) co do sytuacji płatniczej tej spółki w miesiącach październik-listopad 2010 roku, jak i w dalszych okresach (dowód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu analizy ekonomicznej, ekonomii, księgowości, rachunkowości i finansów dra T. K., k. 577-657; pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu analizy ekonomicznej, ekonomii, księgowości, rachunkowości i finansów dra T. K., k. 708-751; ustna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu analizy ekonomicznej, ekonomii, księgowości, rachunkowości i finansów dra T. K., e-protokół (...):02:20-00:37:54, k. 756-757).

Prokuratura Rejonowa w Bytomiu prowadziła przeciwko pozwanemu W. A. w związku z pełnieniem przez niego funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., a następnie prokurenta samoistnego, postępowanie przygotowawcze zarejestrowane pod sygn. akt 3 Ds. 345/12, które zakończyło się skierowaniem w dniu 30 czerwca 2014 aktu oskarżenia do sądu. Postępowanie sądowe nie zostało jeszcze prawomocnie zakończone i toczy się przed Sądem Okręgowym w Katowicach – XVI Wydziałem Karnym pod sygn. akt XVI K 113/14, jednakże zmierza do merytorycznego rozstrzygnięcia (dowód: odpis aktu oskarżenia przeciwko W. A. z akt sprawy XVI K 113/14 Sądu Okręgowego w Katowicach – XVI Wydziału Karnego, k. 540-552; pismo Sądu Okręgowego w Katowicach – XVI Wydziału Karnego z dnia 18 października 2016 roku- akt oskarżenia dołączony do akt niniejszej sprawy w osobnej kopercie ).

W powołanej sprawie karnej W. A. został oskarżony o to, że:

I. w okresie od dnia 7 października 2010 roku do dnia 21 lutego 2011 roku w C., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. z/s w K. przywłaszczył poprzez rozdysponowanie na bieżące potrzeby spółki mienie ruchome znacznej wartości w postaci pieniędzy w łącznej wysokości 1 miliona 757 tysięcy 671 złotych i 67 groszy, które błędnie przelano z rachunku Gminy K. na rachunek spółki tytułem zapłaty za roboty budowlane, a które to na mocy umowy zawartej w dniu 26 sierpnia 2010 roku w K. pomiędzy (...) Sp. z o.o. z/s w K. a (...) Bank S.A, miały wpłynąć na rachunek (...) Bank S.A., działając w ten sposób na szkodę (...) Bank S.A. oraz Gminy K.,

tj. o czyn z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

II. w okresie od dnia 17 do dnia 23 marca 2011 roku w B., będąc prokurentem (...) Sp. z o.o. z/s w C., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, składając do (...) Sp. z o.o. z/s we W. zamówienia na dostawę wprowadził w błąd przedstawiciela spółki co do zamiaru wywiązania się z zapłaty za zamówiony i dostarczony w oparciu o faktury: (...) z dnia 24 marca 2011 roku, (...) z dnia 31 marca 2011 roku, (...) z dnia 31 marca 2011 roku, (...) z dnia 30 marca 2011 roku towar i usługę jego dostawy, czym doprowadził ww. pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenie mieniem w kwocie 125.261,27 zł, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

III. w okresie od listopada 2010 roku do kwietnia 2011 roku, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, będąc prezesem zarządu, a następnie prokurentem (...) Sp. z o.o. z/s w C., będącej dłużnikiem kilku wierzycieli w tym: (...) Sp. z o.o. z/swe W., PPUH (...) Sp. z o.o. z/s w S., (...) S.A. z/s w K., G. M., (...) Budowlana Sp. z o.o. z/s we W., A. C., O. – K. Banku Spółdzielczego z/s w K., (...) Banku S.A., Towarzystwa (...) S.A. z/s w W., (...) Sp. z o.o. z/s w C., (...) Sp. z o.o. z/s w O., Sprzęt B. S. K. Sp.j. z/s w R., (...) Sp. z o.o. z/s w S., (...) Sp. z o.o. z/s w L. i D. F., doprowadził do jej niewypłacalności w tym poprzez:

- zbycie w dniu 17 listopada 2010 roku na rzecz (...) Sp. z o.o. nieruchomości w R. przy ul. (...) (nr ew. dz. 2334/122 i 2335/122) za kwotę 400.000,00 zł, a następnie rozliczenie finansowe w dniu 15 stycznia 2011 roku w formie porozumienia wekslowego, mocą którego (...) Sp. z o.o. jako indosant zapłacił (...) Sp. z o.o. z/s w C. jako indosatariuszowi za ww. nieruchomość wekslami indosowanymi in blanco o wartości 400.000,00 zł, które wystawione były w dniu 14 stycznia 2011 roku przez Fundację (...) w K.,

- przekazanie w dniu 13 styczniu 2011 roku tytułem darowizny w wysokości 10.000,00 zł Fundacji (...) w K.,

- zawarcie w dniu 6 grudnia 2010 roku z (...) Sp. z o.o. z/s w S. umowy na wykonanie dokumentacji projektowej i realizację robót budowlano-montażowych, następnie wyrażenie zgodę na obciążenie (...) Sp. z o.o. z/s w C. karą w wysokości 369.000,00 zł za odstąpienie od umowy z dnia 6 grudnia 2010 roku, a wreszcie dokonanie jej zapłaty,

- zawarcie z (...) Sp. z o.o. z/s w S. umowy współpracy z dnia 6 grudnia 2010 roku na roboty budowlane wraz z dostawą materiałów dla inwestycji o nazwie „Budowa hali sportowej przy (...) Nr 14 w S.”, a następnie wyrażenie w dniu 1 marca 2011 roku zgody na obciążenie (...) Sp. z o.o. z/s w C. karą w wysokości 400.000,00 zł za odstąpienie od umowy z dnia 6 grudnia 2010 roku, a wreszcie dokonanie jej zapłaty,

- zbycie w oparciu o umowy z dnia 28 grudnia 2010 roku i 31 stycznia 2011 roku na rzecz (...) Sp. z o.o. z/s w S. składników mienia ruchomego w tym samochodów osobowych V. i T., żurawia i czterech innych urządzeń, dwóch przyczep lekkich i naczepy, zestawu do produkcji bezszkieletowych hal łukowych a następnie rozliczenie finansowe z (...) Sp. z o.o. z/s w S. w dniu 1 marca 2011 roku w formie porozumienia wekslowego za zbycie ww. składników mienia ruchomego oraz częściowo materiałów na budowę w R. z faktur: FV 26- (...), (...), FV 29- (...), FV 31- (...), FV (...), FV (...) i przyjęcie tytułem zapłaty weksli wystawionych przez (...) S.A. o łącznej wartości 500.000,00 zł,

- zbycie w oparciu o umowy z dnia 28 grudnia 2010 roku i 31 stycznia 2011 roku na rzecz (...) Sp. z o.o. z/s w S. składników mienia ruchomego, a następnie rozliczenie finansowe z dnia 1 marca 2011 roku, na mocy którego (...) Sp. z o.o. z/s w S. jako indosant przekazała dla (...) Sp. z o.o. z/s w C. jako indosatariuszowi 15 weksli obcych na wartość 1.500.000,00 zł, które wystawione były w dniu 12 stycznia 2011 roku (15 sztuk na kwotę 100.000,00 zł) przez (...) S.A., spłacając nimi swoje zobowiązania wobec (...) Sp. z o.o., wynikające z faktur: FV 26- (...) (samochody osobowe V. i T.), FV (...) (naczepa), FV 29- (...) (żuraw + 4 urządzenia), FV 31- (...) (2 przyczepy lekkie i 1 naczepa), FV (...) (zestaw do produkcji bezszkieletowych hal łukowych), FV (...) częściowo /166.610,00 zł/ materiały na budowę w R. + dodatkowo wymienionej FV (...), dotyczącej sprzedaży nieruchomości w K.,

- zbycie w oparciu o umowę z dnia 29 grudnia 2010 roku na rzecz (...) Sp. z o.o. z/s w S. nieruchomości w K. przy ul. (...), a następnie rozliczenie finansowe z dnia 1 marca 2011 roku, w wyniku którego (...) jako indosant przekazała spółce (...) jako indosatariuszowi weksle wystawione w dniu 12 stycznia.2011 roku przez spółkę (...) S.A., opatrzone klauzulą „bez protestu” w ilości 10 weksli każdy na kwotę 100.000,00 zł, czyli łącznie 1.000.000,00 zł jako spłatę zobowiązań wynikających z ww. faktury FV (...), dotyczącej sprzedaży nieruchomości w K. przy ul. (...),

- zawarcie w dniu 15 stycznia 2011 roku w W. umowy licencyjnej z podmiotem prawa handlowego cypryjskiego (...) umowy licencyjnej dotyczącej prawa majątkowego do projektu wynalazczego pod nazwą G. E., co do którego dokonano w dniu 5 marca 2009 roku zgłoszenia w sprawie uzyskania patentu w Polskim Urzędzie Patentowym, które otrzymało numer (...) i zaciągniecie zobowiązania z tytułu jednorazowej opłaty licencyjnej w kwocie 5.500.000,00 zł oraz z tytułu corocznej opłaty licencyjnej w kwocie 100.000,00 zł,

- zawarcie z (...) Sp. z o.o. z/s w S. umowy dostawy z dnia 3 stycznia 2011 roku, a następnie jej rozliczenie finansowe w dniu 2 marca 2011 roku poprzez porozumienie wekslowe rozliczające wzajemne zobowiązania pomiędzy H. a (...) z tytułu ramowej umowy współpracy z dnia 3 stycznia 2011 roku na dostawę materiałów, w tym dla inwestycji w B. i D. i przyjęcie jako zapłaty weksli o łącznej wartości 500.000,00 zł wystawionych przez Fundację (...) w K. jako przedpłaty na poczet dostaw materiałów zgodnie z ww. ramową umową dostawy z dnia 3 stycznia 2011 roku weksli indosowanych in blanco o wartości 500.000,00 zł, które wystawione były w dniu 14 stycznia 2011 roku (l sztuka na kwotę 100.000,00 zł) i 23 lutego 2011 roku (4 sztuki na kwotę 400.000,00 zł przez Fundację (...) w K. i stanowiły jej „weksle własne”,

- zawarcie umowy przejęcia długu z dnia 1 kwietnia 2011 roku, mocą której (...) sp. z o.o. z/s w S. zobowiązywała się wobec (...) Sp. z o.o. z/s w C. do spłaty jej zobowiązań wobec Towarzystwa (...) S.A. w W. (dalej: (...) S.A.) w kwocie 105.000,00 zł, w zamian za wygaśnięcie o taką kwotę wierzytelności H. wobec (...),

- zawarcie umowy przejęcia długu z dnia 29 kwietnia 2011 roku, mocą której (...) sp. z o.o. z/s w S. zobowiązywała się wobec (...) Sp. z o.o. z/s w C. do spłaty jej zobowiązań wobec (...) S.A. w kwocie 105.000,00 zł, w zamian za wygaśnięcie o taką kwotę wierzytelności H. wobec (...),

- zawarcie umowy przejęcia długu z dnia 1 kwietnia 2011 roku, mocą której (...) Sp z o.o. z/s w C. zobowiązywała się wobec (...) Sp. z o.o. z/s w C. do spłaty jej zobowiązań wobec (...) S.A. w kwocie 105.000,00 zł w zamian za wygaśnięcie o taką kwotę wierzytelności H. wobec (...),

tj. o czyn z art. 301 § 2 k.k.;

IV. w okresie od listopada 2010 roku do 21 lutego 2011 roku w K., będąc prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. z/s w C., pomimo powstania warunków uzasadniających według przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. nr 175, poz. 1361) upadłość spółki, nie zgłosił wniosku o upadłość (...) sp. z o.o. z/s w C.,

tj. o czyn z art. 586 ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037).

W ramach wyżej opisanego postępowania karnego, na zlecenie Prokuratury Rejonowej w Bytomiu, została sporządzona przez Biuro (...) opinia z zakresu finansów i analiz rachunkowych na okoliczność niewywiązywania się przez (...) Sp. z o.o. ze zobowiązań wobec (...) Sp. z o.o. w związku z transakcjami zakupu betonu (dowód: opinia Biura (...) sporządzona na potrzeby postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Bytomiu, sygn. akt 3 Ds. 345/12, ekspertyza dołączona do akt niniejszej sprawy w osobnej kopercie ).

Powyższych ustaleń faktycznych dokonano na podstawie powołanych wyżej dokumentów prywatnych złożonych do akt sprawy, jak również dokumentów pozyskanych przez Sąd (na wniosek stron) z akt sprawy karnej XVI K 113/14 toczącej się przed Sądem Okręgowym w Katowicach – XVI Wydziałem Karnym, a także przesłuchania powódki, w imieniu której działał prezes zarządu – T. D., przesłuchania pozwanego W. A. oraz zeznań świadka J. S., które w powołanym w treści uzasadnienia zakresie uzupełniają materiał dowodowy w postaci dokumentów.

Sąd odmówił mocy dowodowej zeznaniom świadka J. S. w zakresie jej wypowiedzi odnoszących się bezpośrednio do postawionych tez dowodowych, albowiem zeznania świadka były fragmentaryczne i pozbawione logicznego ciągu zdarzeń. Świadek J. S. nie potrafiła udzielić szczegółowych odpowiedzi na zadawane pytania, powołując się na niepamięć lub niewiedzę. Nadto, okoliczności, na które świadek została powołana zostały ustalone w dalszym toku postępowania na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów.

Sąd nie dał także wiary zeznaniom pozwanego W. A. przesłuchanego w charakterze strony pozwanej przede wszystkim w zakresie, w jakim podał, iż w czasie sprawowania przez niego funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. sytuacja finansowa tej spółki była dobra i stabilna, przez co w okresie jego prezesury nie było przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a w konsekwencji brak jest podstaw jego odpowiedzialności za zobowiązania spółki stwierdzone wyrokiem zaocznym z dnia 11 września 2012 roku. Podobnie niewiarygodne są zeznania pozwanego dotyczące okoliczności, iż żaden z banków nie wypowiedział (...) Sp. z o.o. umowy kredytu z uwagi na nieterminowe spłacanie rat, a nawet pojawiały się propozycje kolejnych umów.

Twierdzeniom tym przeczą zgromadzone dowody z dokumentów, które nie zostały skutecznie zakwestionowane przez stronę pozwaną, jak również co do których Sąd nie powziął wątpliwości w zakresie prawdziwości lub autentyczności tychże dokumentów, a także złożona przez biegłego opinia.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne także w oparciu o wnioski z opinii biegłego sądowego z zakresu analizy ekonomicznej, ekonomii, księgowości, rachunkowości i finansów doktora T. K., powołanego na okoliczność ustalenia, czy na dzień 21 lutego 2011 roku istniały podstawy do ogłoszenia upadłości (...) Sp. z o.o., w jakim terminie należało zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości oraz czy i ewentualnie w jakiej wysokości powódka uzyskałaby zaspokojenie swoich wierzytelności, gdyby wniosek złożono we właściwym terminie, a także, kiedy pozwany najwcześniej mógł zapoznać się z sytuacją finansową spółki uzasadniającą złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd podzielił wnioski zawarte w opinii, albowiem została ona sporządzona rzetelnie i dokładnie, w oparciu o cały materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, a także dokumenty pochodzące z akt sprawy karnej XVI K 113/14 toczącej się przed Sądem Okręgowym w Katowicach – XVI Wydziałem Karnym.

Opinia udziela wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania, jest logiczna, spójna i pozbawiona nieścisłości. Próby podważenia opinii przez stronę pozwaną okazały się nieskuteczne, a podniesione zarzuty chybione. Pozwany zwrócił jedynie uwagę na kilka niedociągnięć opinii natury formalnej, np. oczywistych omyłek pisarskich, nie ujmujących wartości merytorycznej przygotowanej opinii. W sposób niepoparty żadną logiczną argumentacją, ani też dowodami pozwany próbował zakwestionować zasadność powołania się przez biegłego akurat na te podstawy teoretyczne, na których zbudowana została opinia, a dotyczące użytych przez biegłego wartości poszczególnych wskaźników prowadzących do oceny sytuacji majątkowej (...) Sp. z o.o. Zdaniem Sądu, biegły w pisemnej oraz ustnej opinii uzupełniającej, w których zasadniczo poparł treść i podtrzymał wnioski opinii głównej, w sposób rzeczowy i kompletny odparł także powyższe zarzuty strony pozwanej, po pierwsze precyzyjnie wskazując źródła tak przez niego ujętych poszczególnych wskaźników i ich szacunkowych wartości, a po drugie tłumacząc, że w przypadku opinii częściowo opartej na teoretycznych założeniach, winien posiłkować się najbardziej obiektywnymi, uniwersalnymi i powszechnymi definicjami pojęć używanych w literaturze przedmiotu oraz winien operować wartościami wskaźników uznawanymi w tej literaturze za pewną normę, a przez to wyznaczającymi granicę prawidłowości.

Z uwagi na rozstrzygnięcie w pisemnej opinii biegłego T. K., jak również w pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej ww. biegłego wszystkich wątpliwości dotyczących sytuacji majątkowej (...) Sp. z o.o. w okresie sprawowania przez pozwanego funkcji prezesa zarządu, Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o powołanie innego biegłego, uznając wydanie opinii przez innego biegłego za zbędne i prowadzące jedynie do wydłużenia postępowania w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo, jako uzasadnione, zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu stanowi przepis art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym członkowie zarządu ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki w wypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Członkowie zarządu w oparciu o powołany przepis ponoszą odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania spółki, które powstały bądź istniały w czasie pełnienia funkcji członka zarządu. Z kolei według treści art. 299 § 2 k.s.h. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 roku, tj. przed nowelizacją dokonaną mocą ustawy z dnia 15 maja 2015 roku – Prawo restrukturyzacyjne, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1574, członek zarządu spółki może się uwolnić od odpowiedzialności jeżeli wykaże, że:

⚫

we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że,

⚫

niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że

⚫

pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Z konstrukcji powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż mamy do czynienia z domniemaniem odpowiedzialności członka zarządu za szkodę, która jednak nie jest odpowiedzialnością solidarną członka zarządu i spółki, a jedynie ewentualnie odpowiedzialnością solidarną członków zarządu, w przypadku gdy organ ten jest wieloosobowy. Zgodnie z aprobowanym stanowiskiem judykatury, odpowiedzialność członka zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. w istocie jest odpowiedzialnością deliktową za szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności z ewentualnymi należnościami ubocznymi, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki ( vide: uchwała 7. Sędziów SN z dnia 7 listopada 2007 roku, III CZP 72/08, OSNC 2009/2/20).

Przesłankami tej odpowiedzialności są: szkoda, istnienie zobowiązania spółki z o.o., bezskuteczność egzekucji z majątku spółki, związek przyczynowy między szkodą a niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.

Przesłanka wystąpienia szkody jest objęta domniemaniem, a zatem wierzyciel, chcąc skierować egzekucję do majątku członka zarządu spółki, nie musi udowadniać poniesienia jakiejkolwiek szkody związanej z niezłożeniem lub opóźnionym złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości (wystarczające będzie, że wykaże bezskuteczność egzekucji z majątku spółki) ( vide: wyrok SN z dnia 21 września 2005 roku, V CK 129/05, MoP 2005, Nr 20, s. 972; wyrok SA w Krakowie z dnia 31 stycznia 2013 roku, I ACA 1367/12, L.).

Natomiast istnienie zobowiązania spółki z o.o. jest warunkiem sine qua non pociągnięcia członka zarządu do odpowiedzialności w trybie art. 299 k.s.h. Powszechnie niemal przyjmuje się, iż zobowiązanie winno być stwierdzone tytułem egzekucyjnym wydanym przeciwko spółce z o.o. ( vide: O. K., Odpowiedzialność cywilna…, s. 125; wyrok SN z dnia 21 października 2003 roku, I CK 160/02, MoP 2003, Nr 23, s. (...)). Co więcej, w procesie przeciwko członkowi zarządu niedopuszczalne jest kwestionowanie przez niego zobowiązania spółki, czy też podnoszenia innych zarzutów zmierzających do wykazania niezasadności tytułu egzekucyjnego wydanego przeciwko spółce przez sąd ( vide: wyrok SN z dnia 17 lipca 1997 roku, III CKN 126/97, OSP 1998, Nr 3, poz. 62). Kwestionowanie tego orzeczenia przez członka zarządu oznaczałoby ponowne sądzenie w tej samej sprawie, co zgodnie z art. 366 k.p.c. jest niedopuszczalne. Takie postępowanie naruszałoby także art. 365 § 1 k.p.c., zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, ale również inne sądy oraz inne organy państwowe i administracji publicznej, a w wypadkach wskazanych w ustawie również inne osoby ( vide: uchwała SN z dnia 19 listopada 2008 roku, III CZP 94/08, OSNC 2009, Nr 10, poz. 135).

Z kolei przesłanka bezskuteczności egzekucji musi odnosić się do całego majątku spółki ( vide: wyrok SN z dnia 20 października 2005 roku, II CK 152/05, OSNC 2006, Nr 7–8, s. 134), a w praktyce najczęstszym dowodem na jej zaistnienie jest postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce z o.o., które korzysta z rangi dokumentu urzędowego ( vide: Szczurowski T., Komentarz do art. 299 Kodeksu spółek handlowych, Legalis).

Ostatnią przesłanką odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. jest związek przyczynowy pomiędzy szkodą wierzyciela a niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Związek ten należy ujmować w postaci czysto kazualnej. Jednocześnie także związek przyczynowy między szkodą wierzyciela a niezłożeniem we właściwym czasie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości lub podania o wszczęcie postępowania układowego, oraz zawinienie przez niego niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości i niewszczęcia postępowania układowego, jest domniemywany ( vide: uchwała SN z dnia 8 października 2015 roku, III CZP, 54/15). Taki rozkład ciężaru dowodu wskazanych okoliczności jest uzasadniony tym, że wierzyciele na ogół nie znają stanu interesów spółki, wiedzy w tym zakresie można natomiast wymagać od członków zarządu ( vide: wyrok SN z dnia 7 lipca 2005 roku, IV CK 58/05, L.). Brak związku przyczynowego zachodzi zwłaszcza wówczas, gdy zobowiązanie powstało po zgłoszeniu we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości ( vide: wyrok SN z dnia 30 września 2004 roku, IV CK 49/04, L.).

Jak wynika z art. 299 § 2 k.s.h., członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności z ww. przepisu poprzez wykazanie w toku procesu istnienia jednej ze wskazanych okoliczności zwalniających go od tej odpowiedzialności. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa właśnie na pozwanym. Na wierzycielu (powodzie w niniejszej sprawie) spoczywa obowiązek wykazania istnienia niezaspokojonej wierzytelności wobec spółki, powstałej w czasie sprawowania przez członka zarządu swej funkcji oraz bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce.

W przedmiotowej sprawie wierzyciel wykazał istnienie zobowiązania (...) S.A. z siedzibą w K., występującej wcześniej pod firmą Przedsiębiorstwo (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. w postaci należności stwierdzonej wyrokiem zaocznym z dnia 11 września 2012 roku wydanym przez Sąd Okręgowy w Katowicach – XIII Wydział Gospodarczy w sprawie sygn. akt XIII GC 193/12, zaopatrzonym w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 23 października 2012 roku. Ponad wszelką wątpliwość powódka wykazała także, że egzekucja prowadzona przeciwko (...) Sp. z o.o. okazała się bezskuteczna, albowiem Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu – L. T. (2) postanowieniem z dnia 14 marca 2013 roku umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Jak już zostało podkreślone, postanowienie Komornika sądowego jest dokumentem urzędowym, z czego wynika jego formalna moc dowodowa, która nakazuje traktować jako udowodnioną jego treść. Faktem jest, że podejmowane przez Komornika czynności egzekucyjne w postaci zajęcia wierzytelności, czy ustalenia majątku dłużnika okazały się bezskuteczne.

Odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie powstania tudzież istnienia zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna ( vide: wyrok SN z dnia 25 września 2003 roku, V CK 198/02, Wokanda 2004/6/7). Jeśli skład zarządu dłużnej spółki zmieniał się, to odpowiedzialność na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. ponoszą wszystkie osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna ( vide: wyrok SA w Łodzi z dnia 24 października 2013 roku, I ACa 354/13, LEX nr 1388851).

W niniejszej sprawie bezspornym jest fakt, że pozwany W. A. pełnił funkcję prezesa jednoosobowego zarządu (...) Sp. z o.o. w momencie powstania zobowiązania spółki wobec powódki i w dacie jego wymagalności. Wierzytelność powódki wynikała z nienależnego pobrania przez (...) Sp. z o.o. w dniu 28 stycznia 2011 roku środków z gwarancji bankowych udzielonych na jej rzecz w związku z zawartymi umowami o roboty budowlane z dnia 31 sierpnia 2010 roku, co następnie zostało potwierdzone przez Sąd powołanym wyżej wyrokiem zaocznym.

Odpowiedzialność z art. 299 § 1 k.s.h. oparta jest na zasadzie winy. Chodzi tu o winę w klasycznej jej koncepcji cywilnoprawnej zawierającej element obiektywny i subiektywny, przy czym odpowiedzialność uzasadnia jakakolwiek postać winy. Wolny od odpowiedzialności jest wyłącznie ten członek zarządu, któremu winy przypisać nie można. Członek zarządu z mocy art. 293 § 2 k.s.h. zobowiązany jest do dochowania staranności uwzględniającej zawodowy charakter jego działalności.

Poczynione powyżej ustalenia dają podstawę do stwierdzenia, że powódka wypełniła obowiązek dowodowy obciążający ją z mocy art. 299 § 1 k.s.h., tj. wykazała posiadanie roszczenia przeciwko spółce, bezskuteczność egzekucji oraz legitymację procesową bierną pozwanego.

W tej sytuacji należy stwierdzić, że na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia przesłanek egzoneracyjnych z art. 299 § 2 k.s.h., a które to okoliczności wyłączają odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki. Pozwany nie sprostał temu obowiązkowi, albowiem nie wykazał żadnej z okoliczności, na podstawie której zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h. mógłby uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania (...) Sp. z o.o.

Bezspornym jest, że nie został zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości ani o wszczęcie postępowania układowego. Tym samym pozwany nie mógł powoływać się na pierwszą z wyżej wymienionych przesłanek zwolnienia od odpowiedzialności. Jedynie dla porządku wskazać należy, że dla uwolnienia się od odpowiedzialności z art. 299 k.s.h. nie wystarczy złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego. Obie te czynności muszą nastąpić we właściwym czasie.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala również na przyjęcie, że pozwany bez swej winy nie zgłosił we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. Pozwany w całym toku niniejszego postępowania podtrzymywał twierdzenie, że w okresie sprawowania przez niego funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., sytuacja majątkowa spółki była dobra, argumentując powyższe m.in. okolicznością przynoszenia zysków z prowadzonej działalności, w konsekwencji czego, w jego ocenie, nie było podstaw do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Pozwany podjął wprawdzie inicjatywę dowodową zmierzającą w jego założeniu do udowodnienia wyżej opisanych tez, a więc i wystąpienia tejże przesłanki egzoneracyjnej, wnosząc o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność ustalenia, czy na dzień 21 lutego 2011 roku istniały podstawy do ogłoszenia upadłości (...) Sp. z o.o., w jakim terminie należało zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości oraz czy i ewentualnie w jakiej wysokości powódka uzyskałaby zaspokojenie swoich wierzytelności, gdyby wniosek złożono we właściwym terminie, a także, kiedy pozwany najwcześniej mógł zapoznać się z sytuacją finansową spółki uzasadniającą złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd uczynił zadość temu wnioskowi dopuszczając i przeprowadzając ww. dowód, jednakże konkluzje opinii przygotowanej przez biegłego sądowego doktora T. K. zasadniczo stanowią antytezę twierdzeń pozwanego m.in. w zakresie oceny sytuacji finansowej (...) Sp. z o.o. Biegły zaopiniował, że choć (...) Sp. z o.o. w latach 2009-2010 rzeczywiście osiągała przychody z prowadzonej działalności gospodarczej, to jednak negatywnie ocenił jej ogólną sytuację majątkową, której – w przekonaniu biegłego – pozwany musiał być świadom, posiadając – jako jedyny ustanowiony członek zarządu – wgląd i bezpośredni dostęp do wszelkich dokumentów, w tym pełnej dokumentacji księgowej. Nadto, biegły ocenił, że (...) Sp. z o.o. we wskazanym okresie nadmiernie się zadłużała, przez co jej bieżąca działalność zaczęła być finansowana zobowiązaniami. Spółka utraciła płynność finansową i począwszy od 28 października 2010 roku zaprzestawała regulowania wymagalnych zobowiązań, efektem czego było występowanie przez wierzycieli (w tym powódki) na drogę sądową, a potem – egzekucji. Prowadzone postępowania w większości przypadków nie doprowadziły do zaspokojenia wierzycieli, albowiem pozwany jeszcze w czasie pełnienia funkcji prezesa zarządu (a więc zanim duża część wierzycieli uzyskała tytuły egzekucyjne) przeprowadził szeroko zakrojony proces wyprzedawania majątku spółki. Powyższe implikuje przekonanie, że to właśnie wyżej opisane, świadome dążenia i działania pozwanego postawiły (...) Sp. z o.o. w stan niewypłacalności względem jej wierzycieli, a tym samym pozwany, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, ponosi winę za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o.

Dodatkowo, wiarygodność wszelkich twierdzeń powołanych przez pozwanego w toku niniejszego procesu osłabia fakt, że równolegle toczy się przeciwko niemu (aktualnie już na etapie postępowania sądowego) postępowanie karne, w którym zarzuca mu się – w związku ze sprawowaniem funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., a następnie prokurenta – popełnienie czynów zabronionych takich jak: przywłaszczenie mienia, oszustwo, doprowadzenie do upadłości lub niewypłacalności podmiotu gospodarczego (na szkodę wierzycieli – dawnych kontrahentów (...) Sp. z o.o.) oraz niezgłoszenie wniosku o upadłość ww. spółki pomimo powstania ku temu warunków, według przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. nr 175, poz. 1361).

Z tych względów należało uznać, że nie została przez pozwanego wykazana także druga z przesłanek egzoneracyjnych, na której zaistnienie powoływał się w toku procesu.

Pozwany w ogóle nie powoływał się na trzecią z przewidzianych w art. 299 § 2 k.s.h. podstaw wyłączenia odpowiedzialności, rozważania zatem w tym zakresie Sąd uznał za zbędne.

Odnosząc się z kolei do zarzutu pozwanego poniesionego w toku niniejszego postępowania, jakoby obarczenie go odpowiedzialnością za zobowiązania (...) Sp. z o.o. w trybie art. 299 k.s.h. na podstawie wyroku zaocznego stanowiło naruszenie prawa podmiotowego wierzyciela z art. 5 k.c., podnieść należy, że w judykaturze Sądu Najwyższego, chociaż nie wyklucza się zastosowania art. 5 k.c. w sprawach dotyczących odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h., to jednak podkreśla się jego wyjątkowy charakter i towarzyszące mu domniemanie, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego i dopiero istnienie szczególnych okoliczności może obalić to domniemanie i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania, jako nadużycia prawa ( vide: wyrok SN z dnia 19 grudnia 2007 roku, V CSK 315/07, Lex 381109; wyrok SN z dnia 19 czerwca 2009 roku, V CSK 459/2008, Lex 532151). Należy też uwzględnić, że sam art. 5 k.c. nie zawiera żadnych ograniczeń i odnosi się do wszelkich praw podmiotowych ( vide: wyrok SN z dnia 27 czerwca 2001 roku, II CKN 604/00, OSNC 2002/3/32; wyrok SN z dnia 15 października 2008 roku, I CSK 126/08, nie publ.). Odszkodowawczy charakter odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. sprawia, że zastosowanie uregulowanej w art. 5 k.c. konstrukcji nadużycia prawa podmiotowego może być oceniane jedynie w relacjach pomiędzy realizującym swe prawo do odszkodowania wierzycielem a członkiem zarządu. Ponieważ wierzyciel dochodzi odszkodowania za zawinione zachowanie członka zarządu z tytułu szkody utożsamianej z obniżeniem potencjału majątkowego spółki wskutek doprowadzenia do stanu niewypłacalności, w procesie przeciwko członkowi zarządu ocenie podlega tylko to roszczenie. Niedopuszczalne w tym procesie jest dokonywanie oceny wykonywania prawa podmiotowego przez wierzyciela wobec spółki, a zatem przez pryzmat innego stosunku prawnego. W świetle powyższych rozważań, Sąd uznał przytoczony wyżej zarzut pozwanego za chybiony, albowiem fakt, że powódka dochodzi swojego roszczenia przeciwko W. A. w oparciu o wyrok zaoczny wydany na jej rzecz przeciwko (...) Sp. z o.o., nie świadczy o nadużyciu przez nią prawa podmiotowego, przysługującego jej jako wierzycielowi. Brak jest bowiem w przepisach, poglądach doktryny, czy judykatury ograniczeń co do rodzaju tytułu egzekucyjnego, jakim wierzyciel winien dysponować celem wykazania istnienia zobowiązania spółki. Na marginesie wskazać należy także, że ów wyrok nie wykreował zobowiązania (...) Sp. z o.o. względem powódki, a jedynie stwierdził jego powstanie i istnienie w obrocie gospodarczym. Zobowiązanie to bezsprzecznie powstało w okresie pełnienia przez pozwanego funkcji prezesa zarządu ww. spółki i to ta okoliczność na znaczenie nadrzędne, natomiast wydany wyrok zaoczny jedynie deklaratoryjnie (następczo) ją potwierdził.

Nieudowodnione pozostaje również twierdzenie pozwanego, zgodnie z którym w trakcie późniejszych negocjacji prowadzonych z przedstawicielami powodowej spółki, uzyskał on od nich zapewnienie, iż powódka nie będzie formułować wobec (...) Sp. z o.o. żadnych roszczeń w związku z umowami o roboty budowalne z dnia 31 sierpnia 2010 roku. Pozwany nie wykazał prawdziwości powyższej tezy jakimkolwiek dokumentem, z którego wynikałoby, iż nastąpiło zwolnienie (...) Sp. z o.o. z długu, umorzenie wierzytelności czy też zrzeczenie się jej.

Skoro zatem domniemanie winy wprowadzone przez art. 299 k.s.h. nie zostało obalone, powództwo należało uznać za uzasadnione w całości. Należy przy tym wskazać, że zakres odpowiedzialności członka zarządu obejmuje nie tylko należność główną przysługującą wierzycielowi wobec spółki, ale także odsetki za opóźnienie w płatności należności głównej, jak również zasądzone w tytule egzekucyjnym wydanym przeciwko spółce koszty procesu, a także koszty bezskutecznego postępowania egzekucyjnego ( vide: uchwała SN z dnia 7 grudnia 2006 roku, III CZP 118/06, OSNC 2007, nr 9, poz. 136; wyrok SN z dnia 8 marca 2007 roku, III CSK 352/06, LEX nr 278665).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., zgodnie z żądaniem pozwu. Odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 k.s.h. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej ( vide: uchwała SN z dnia 7 grudnia 2006 roku, III CZP 118/06).

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

Na koszty sądowe w przedmiotowej sprawie złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 35.007,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 7.200,00 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 j.t.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego W. A. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 29.945,27 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z wydaniem opinii przez biegłego.

Z/ 1. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

2. uzasadnienie sporządzone przez asystenta.