Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie w dniu 30 marca 2012 r., powodowa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. żądała zasądzenia od pozwanych A. K. (1) i L. T. solidarnie kwoty 82.774,66 zł, z ustawowymi odsetkami od kwoty 78.179,66 zł od 16 stycznia 2008 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 4.595 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a nadto zasądzenia od ww. pozwanych solidar­nie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wywiedziono odpowiedzialność pozwanych z art. 299 k.s.h., jako kolejnych członków zarządu (...) Spółki z o.o. w K., wskazując, iż egzeku­cja prowa­dzona przez powódkę przeciwko tej spółce okazała się bezskuteczna. W związku z powyż­szym, na kwotę żądania pozwu składa się należność główna zasądzona uprzednio od spółki (...) w wysokości 78.179,66 zł, odsetki ustawowe za okres od 16.01.2008 r. oraz kwota 4.595 zł poniesionych przez powódkę kosztów postępowania przeciwko spółce (...) (pozew k. 4-11).

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i postanowieniem z 24 maja 2012 r. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi jako miejscowo i rzeczowo właściwemu (wydruk postanowienia k. 13).

W odpowiedzi na pozew pozwany A. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia pozwu. Pozwany podniósł, iż preze­sem zarządu spółki (...) był w okresie od 14 do 29 września 2007 r., zgadzając się objąć tę funkcję na skutek informacji powziętej od udziałowców spółki o dobrej kondycji finansowej spółki. Po stwierdzeniu, że faktyczna sytuacja finansowa spółki (...) nie odpowiada udzielonym mu informacjom, zrezygnował z członkostwa w zarządzie tej spółki (odpowiedź na pozew k. 75-78).

Pozwany L. T. nie złożył w sprawie żadnego oświadczenia ustnie ani na piśmie, a nadto pomimo wezwania nie stawił się na żaden termin rozprawy i nie usprawiedli­wił swojego niestawiennictwa.

Pismem złożonym na rozprawie w dniu 6 listopada 2013 r. strona powodowa wniosła o dopozwanie K. S. (1), podnosząc, iż była ona członkiem zarządu spółki (...) od dnia 26 września 2007 r. Postanowieniem z 6 listopada 2013 roku Sąd wezwał K. S. (1) do udziału w sprawie w charakterze pozwanej, na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. (pismo strony powodowej k. 123-124, postanowienie w protokole rozprawy k. 125-126).

Pismem złożonym 8 listopada 2013 r. pozwany A. K. (1) wniósł o zasą­dzenie na jego rzecz kosztów stawiennictwa na rozprawę w wysokości 250,74 zł; wniosek ten jako przedwczesny został oddalony postanowieniem z 13.11.2013 r., z uwagi na treść art.108 § 1 zd. 1 k.p.c. (wniosek pozwanego k. 128, postanowienie k. 131).

W odpowiedzi na pozew, dopozwana K. S. (1) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów procesu. Pozwana przyznała, że została powo­łana na członka zarządu spółki (...), jednakże podniosła, iż sąd rejestrowy oddalił wniosek o wpisanie jej w KRS jako członka zarządu tejże spółki, przez co – zdaniem pozwa­nej – jej powołanie na członka zarządu „było nieważne i bezskuteczne, a zatem nie mogła ona działać w imieniu i na rzecz Spółki, nie miała dostępu do jej kont itd.” (odpowiedź na pozew k. 166).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W sierpniu 2007 roku powodowa P. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością w W. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w K. umowę dostawy opon, na podstawie której wystawiła stosowne faktury VAT - jedną z dnia 2 sierpnia 2007 r. i dwie z 7 sierpnia 2007 r., których terminy płatności upływały odpowiednio z dniem 15 września 2007 r., 25 sierpnia 2007 r. i 15 września 2007 r. (dowód: poświadczone kopie faktur VAT k. 20-22).

W okresie, w którym powstały ww. zobowiązania spółki (...), prezesem zarządu tej spółki był pozwany L. T.. Natomiast uchwałą nadzwyczajnego zgroma­dzenia (...) spółki (...) z dnia 5 września 2007 r. prezesem zarządu tej spółki został pozwany A. K. (1); zarejestrowany w KRS jako prezes tejże spółki od 12.09.2007 r. (dowód: kopia protokołu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki (...) k. 79-80, poświadczona kopia wydruku odpisu pełnego z KRS spółki (...) k. 39-43, przesłuchanie pozwanego A. K. k. 211-213).

Uchwałą podjętą przez nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki (...) w dniu 26 września 2007 roku A. K. (1) został odwołany z zarządu tej spółki, zaś na prezesa zarządu spółki powołano pozwaną K. S. (1). Zmiany tej jednak nie zare­jestrowano w KRS (dowód: kopia protokołu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki (...) k. 81-82, przesłuchanie pozwanego A. K. k. 211-213).

Z uwagi na to, że (...) Spółka z o.o. w K. nie zapłaciła za dostarczone jej towary, zgodnie z opisanymi wyżej fakturami VAT, w dniu 8 lutego 2008 r. powodowa spółka wniosła przeciwko spółce (...) pozew w postępowaniu nakazowym, domagając się zapłaty opisanych w tych fakturach należności. W dniu 15 lutego 2008 r. w postępowaniu tym został wydany przeciwko spółce (...) nakaz zapłaty, następnie zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 26 marca 2008 r. W treści owego nakazu zapłaty zasądzono na rzecz powodowego wierzyciela kwotę 78.179,66 zł z ustawowymi odsetkami od 16 stycz­nia 2008 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 4.595 zł (dowód: poświadczona kopia odpisu nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności k. 23).

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego, na wniosek powódki, przeciwko dłużnej spółce (...) wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne, które postanowieniem z 18 lutego 2009 r. zostało umorzone przez komornika na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji (dowód: poświadczona kopia postanowienia komornika k. 24).

Po umorzeniu postępowania egzekucyjnego, powódka złożyła do Sądu Rejonowego dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...), który został oddalony postanowieniem Sądu z dnia 15 marca 2011 r., z uwagi na brak środ­ków w majątku dłużnika na pokrycie kosztów postępowania (dowód: poświadczona kopia wniosku o ogłoszenie upadłości k. 25-27, poświadczona kopia postanowienia o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości k. 29).

Pismami z 13 stycznia 2012 r. pozwani A. K. (1) i L. T. zostali wezwani przez pełnomocnika powódki do zapłaty kwoty 75.403,66 zł, wraz z ustawowymi odsetkami, z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spółki (...) wynikającej z art. 299 k.s.h. (dowód: poświadczone kopie wezwań do zapłaty k. 30-31 i 33-34, poświadczone kopie dowodów doręczenia pism k. 32 i 35).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z kopii dokumentów oraz przesłuchania pozwanego A. K.. Sąd nie przeprowadził wnio­skowanego przez pozwaną K. S. dowodu z akt rejestrowych spółki (...), albowiem pozwana nie przedstawiła Sądowi odpisów żadnych dokumentów zawartych w tychże aktach (pomimo takiej możliwości wynikającej z art. 8 i art. 10 ust. 6 ustawy z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym [tekst jedn. – Dz. U. z 2013 r., poz. 1203]), natomiast przeprowadzenie z nich dowodu poprzez ich załączenie do akt sprawy przez Sąd i zapoznanie się z ich treścią było niemożliwe z uwagi na uregulowanie zawarte w § 153 ust. 2 rozporzą­dzenia Ministra Sprawiedliwości z 23.02.2007 r. - Regulamin urzędowania sądów powszech­nych (tekst jedn. - Dz. U. z 2014 r., poz. 259), zgodnie z którym akta rejestrowe są przecho­wywane we właściwym sądzie rejestrowym i nie mogą być wynoszone poza miejsce ich przechowywania.

Sąd ograniczył przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron do przesłuchania pozwanego A. K., pomijając m.in. dowód z przesłuchania pozwanej K. S. na podstawie art. 302 § 1 k.p.c., albowiem pozwana nie stawiła się na rozprawie i nie uspra­wiedliwiła swojego niestawiennictwa, gdyż złożyła jedynie kopię zaświadczenia lekarskiego nie spełniającego wymogów art. 214 ¹ § 1 k.p.c., tj. nie wystawione przez lekarza sądowego (por. kopia zaświadczenia karta 270 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 299 § 1 i 2 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu takiej spółki odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowa­nie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postę­powania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgło­szenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzy­ciel nie poniósł szkody.

Powodowa spółka udowodniła wszystkie wynikające z przytoczonego przepisu prawa przesłanki odpowiedzialności pozwanych, których ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej. Powódka wykazała niezakwestionowaną kopią dokumentu urzędowego w postaci postanowienia komornika z 18.02.2009 r. o umorzeniu egzekucji, że prowadzona przez nią przeciwko (...) Spółce z o.o. w K. egzekucja okazała się bezsku­teczna. Powódka wykazała także, stosownymi wpisami w KRS ww. spółki, że członkami zarządu spółki w okresie, w jakim wymagalne stały się wierzytelności powódki wobec tejże spółki, byli pozwani – kolejno L. T. i A. K. (1). Ponadto materiał dowo­dowy zgromadzony w sprawie dał w ocenie Sądu podstawę do ustale­nia, że w dniu 26 września 2007 r. funkcję członka zarządu spółki (...) objęła pozwana K. S. (1), aczkolwiek okoliczność ta nie została ujawniona w KRS owej spółki. Zważyć jednak należy, iż przepis art. 17 ust. 1 cyt. ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym ustanawia domniemanie prawne, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe. Domniemanie to nie jest jednak bezwzględne i może być obalone w postępowaniu dowodowym. Tak też stało się w niniejszej sprawie, gdyż przedstawione zostały dowody z dokumentów stwierdzających odwołanie pozwanego A. K. z funkcji członka zarządu spółki w dniu 26.09.2007 r. i powołanie na jego miejsce w tym dniu pozwanej K. S.. Jednocześnie pozwana, kwe­stionując skuteczność powołania jej do zarządu spółki, nie przedstawiła żadnych dowodów na potwierdzenie tej spornej w sprawie okoliczności, przez co nie sposób było dokonać ustaleń odmiennych, niż wynikające ze złożonych przez A. K. kopii dokumentów, których zgodności z oryginałami żadna ze stron nie kwestionowała.

Powództwo skierowane przeciwko pozwanemu A. K. (1) podle­gało oddaleniu z uwagi na skutecznie podniesiony przez niego zarzut przedawnienia.

W orzecznictwie i literaturze prawniczej przeważa pogląd o deliktowym charakterze odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. Wobec tego, do roszczenia opartego na dyspozycji ww. przepisu należy stosować art. 442 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Odszkodowawczy charakter roszczenia przysługującego wobec członka zarządu przesądza, że roszczenie to jest odrębnym od tego, które jest stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądowym. O ile bowiem takie orzeczenie sądowe stwierdza zobowiązanie spółki z o.o., o tyle w procesie prowadzonym w oparciu o art. 299 § 1 k.s.h. chodzi o zobowiązanie członka zarządu, zaś istnienie zobowiązania spółki jest jedynie przesłanką tej odpowiedzial­ności.

Zauważyć jednak należy, iż niezgłoszenie przez zobowiązanych członków zarządu wniosku o upadłość zadłużonej spółki w czasie właściwym w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. może być niekiedy kwalifikowane jako występek określony w art. 586 k.s.h. lub w art. 301 § 3 k.k. Taka kwalifikacja czynu członka zarządu otwiera zaś drogę do zastosowania wobec roszczenia z art. 299 § 1 k.s.h. 20-letniego terminu przedawnienia (art. 442 ¹ § 2 k.c).

Jednakże ciężar udowodnienia, iż zachowanie pozwanego A. K. (1) wyczerpywało znamiona wskazanych przestępstw, spoczywał na stronie powodowej (art. 6 k.c.), przy czym chodzi tu nie tylko o znamiona strony przedmiotowej czynu, ale również strony podmiotowej, przede wszystkim zaś winę umyślną sprawcy czynu. Owej winy umyśl­nej w działaniu pozwanego strona powodowa nie wykazała, przez co w materiale dowodo­wym zgromadzonym w sprawie brak jest podstaw do formułowania ustaleń, iż pozwany dopuścił się występku skutkującego dłuższym terminem przedawnienia roszczenia opartego na art. 299 § 1 k.s.h.

Bieg przedawnienia przeciwko członkowi zarządu rozpoczyna się od dnia, w którym wierzyciel dowiedział się o bezskuteczności egzekucji, co najczęściej będzie miało miejsce wraz z doręczeniem postanowienia o umorzeniu z tego względu postępowania egzekucyj­nego. Zakładając bowiem powszechną znajomość wpisów do KRS, z chwilą dowiedzenia się o bezskuteczności egzekucji dłużnikowi jest znana również osoba zobowiązana do naprawie­nia szkody – pozwany był bowiem wpisany do KRS jako członek zarządu spółki (...). W rozpoznanej sprawie, umorzenie postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce (...) nastąpiło postanowieniem komornika z 18 lutego 2009 r., zaś pozew przeciwko pozwa­nemu został złożony 30 marca 2012 r. – a zatem po upływie 3-letniego terminu przedawnie­nia roszczenia określonego w pozwie. Strona powodowa nie wykazała ponadto żadnych okoliczności skutkujących przerwaniem czy zawieszeniem terminu przedawnienia.

Jak stanowi art. 117 § 2 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. Ponieważ pozwany A. K. skorzystał z zarzutu przedawnienia, skierowane przeciwko niemu, przedawnione roszczenie nie może podlegać zasądzeniu przez sąd, skutkiem czego powództwo przeciwko temu pozwanemu zostało oddalone.

Pozostali pozwani nie wykazali żadnej z okoliczności uwalniającej ich od odpowie­dzialności z art. 299 § 1 k.s.h., zawartych w § 2 tego przepisu. Zarzut pozwanej K. S., iż w istocie nie była członkiem zarządu spółki (...) w okresie powstania oraz wymagalno­ści zobowiązania owej spółki wobec powódki, nie został poparty żadnymi dowodami i pozo­stał gołosłowny.

W zakresie odsetek od należności głównej zważyć należy, iż pozwani odpowiadają za zobowiązania spółki wraz z należnościami ubocznymi, zatem o zakresie ich zobowiązania decyduje zakres zobowiązania spółki. Stąd też kwota 78.179,66 zł z tytułu zobowiązania spółki (...), zasądzona od tejże spółki wraz z odsetkami od dnia 16.01.2008 r., obciąża pozostałych pozwanych wraz z odsetkami należnymi od spółki (...). Natomiast przysługująca stronie powodowej wierzytelność z tytułu kosztów procesu przeciwko spółce (...), w kwocie 4.595 zł, nie została zasądzona od spółki (...) wraz z odsetkami, zatem należą się one powódce od dnia wymagalności owego roszczenia wobec członków zarządu spółki (...), tj. od dnia następnego po wezwaniu ich do zapłaty tej należności. Ponieważ pozwana K. S. (1) dowiedziała się o skierowanym przeciwko niej żądaniu zapłaty w chwili doręczenia jej odpisu pozwu wraz z postanowieniem o dopozwaniu niniej­szej sprawie, zatem żądanie odsetek od kwoty 4.595 zł w stosunku do niej musiało zostać ograniczone do okresu od dnia następnego, tj. od dnia 19 marca 2014 r., od której to daty pozwana popadła w opóź­nienie z zapłatą należności pieniężnej. Podobnie w przypadku pozwanego L. T., odsetki za opóźnienie w zakresie kwoty 4.595 zł zostały ograni­czone do dnia następnego po doręczeniu mu odpisu pozwu z żądaniem zapłaty m.in. tej kwoty. Zauważyć bowiem należy, iż wcześniejsze wezwanie do zapłaty, skierowane do tego pozwanego, nie obejmowało żąda­nia zapłaty kosztów postępowania w sprawie przeciwko spółce (...).

Podstawę prawną żądania odsetek ustawowych za opóźnienie stanowi zaś przepis art. 481 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu w stosunku do pozwanego A. K. (1) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c., zasądzając je od strony powodowej, która w stosunku do tego pozwanego przegrała proces. Na koszty poniesione przez pozwanego złożyły się wnio­skowane przez niego koszty dojazdu do sądu w kwocie 250,74 zł.

O kosztach procesu w stosunku do pozostałych pozwanych orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., albowiem strona powodowa w stosunku do nich uległa jedynie co do nieznacznej części swojego żądania. Na koszty poniesione przez stronę powodową złożyła się opłata od pozwu w wysokości 1035 zł, opłata za czynności radcy prawnego 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem pełnomocnikowi strony powodowej oraz pozwanemu A. K.