Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 sierpnia 2014 roku powód P. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki jawnej w Ł. tytułem odszkodowania kwoty 600.600 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że zawarł z pozwaną Spółką w dniu 20 marca 2008 roku umowę, której przedmiotem było przygotowanie przez pozwaną dokumentacji aplikacyjnej potrzebnej do ubiegania się przez powoda o dofinansowanie w ramach programu operacyjnego dla planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zdaniem powoda, pozwany wykonał umowę w sposób nienależyty, gdyż dokumentacja aplikacyjna została przygotowana w sposób wadliwy. Ostatecznie skutkiem tej wadliwości było powstanie po stronie powoda szkody w postaci cofnięcia bądź konieczności zwrotu części wypłaconego dofinan­sowania oraz opóźnień w przekazywaniu poszczególnych kwot dofinansowania. W tej sytuacji powód musiał angażować własne zasoby finansowe oraz rozszerzenia obowiązków pracownika powoda w celu prawidłowego rozliczenia przedmiotowego projektu.

Powód podał, że na dochodzoną pozwem kwotę 600.600 złotych złożyły się:

-122.000 złotych (działanie 6),

- 332.500 złotych (działanie 1),

- 2.000 złotych (działanie 42),

- 35.000 złotych (działanie 27)

- oraz kwota 109.101 złotych wynagrodzenie pracownika (pozew k. 2-8 akt).

Pozwana Spółka w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana Spółka wskazała, że wywiązała się z zawartej umowy i wykonała w sposób prawidłowy oraz terminowy dokumentację niezbędną do ubiegania się o dofinansowanie. Powód przyjął sporządzone przez pozwaną dokumenty bez zastrzeżeń, a plano­wana inwestycja, opisana w dokumentacji aplikacyjnej, została zakwalifikowana do całości dofinan­sowania wskazanego we wniosku- powód otrzymał odpowiednie kwoty dofinansowania. Pozwana podkreśliła, że zarzuty powoda o utratę części dofinansowania są niezasadne, nie wynikają z zaniedbań pozwanej, z nienależytego wykonania umowy. Utrata środków finansowych w ramach dotacji była zawiniona wyłącznie przez powoda (odpowiedź na pozew k. 225-241 akt).

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2018r. w sprawie o sygnaturze akt IAGa 248/18 Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2018r. (sygn. akt XGC 613/14) w pkt 1 w zakresie kwoty 454.500zł wraz z odsetkami i w punkcie 3 przekazał w tej części Sądowi Okręgowemu w Łodzi sprawę do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach o kosztach procesu za obie instancje. W pozostałym zakresie oddalił apelację (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi k. 692 akt).

Uzasadniając swoje stanowisko w zakresie uchylenia wyroku podkreślił, że należało rozdzielić rozważania w zakresie zarzutów odnoszących się do rozstrzygnięcia co do odszkodowania z tytułu niewłaściwie wykonanej umowy z dnia 20 marca 2008 roku, od rozważań dotyczących odszkodowania z tytułu wypłaty wynagrodzenia na rzecz A. B..

Sąd II instancji uznał, że apelacja była częściowo uzasadniona w odniesieniu do pierwszego z wymienionych rozstrzygnięć. Decydujące znacznie dla przesądzenia o zasadności powództwa w tej mierze miały kwestie związane z przedawnieniem roszczeń pozwu. Zagadnienia te dotyczyły okresu przedawnienia, daty wymagalności roszczeń oraz przerwania biegu przedawnienia.

Sąd podzielił wywody apelacji na temat wykładni art. 118 k.c., zwłaszcza co do założenia, że czynności podejmowane przez przedsiębiorcę wchodzą w zakres jego działalności gospodarczej gdy pozostają w normalnym związku z tą działalnością, zwłaszcza gdy podejmowane są w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności, Sąd Apelacyjny nie zgodził się jednakże z konstatacją, iż w rozpatrywanym przypadku czynności podejmowane przez powoda w celu realizacji umowy z dnia 20 marca 2008 roku nie mieściły się w ramach prowadzonej przez niego działalności, o której mowa w powyższym przepisie. Działalność powoda jest wpisana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jej przedmiotem jest m.in. produkcja wyrobów kosmetycznych i toaletowych. Umowa stron była związana z realizacją budowy przedsiębiorstwa kosmetycznego. Powód nie uzyskałby dofinansowania na budowę fabryki gdyby nie prowadził określonego rodzaju działalności, ściśle związanej z charakterem inwestycji i podjętej bezpośrednio w celu jej realizacji.

Roszczenia powoda podlegały 3 letniemu przedawnieniu po myśli art. 118 k.c. , a wymagalność roszczeń wynikających z zobowiązań bezterminowych należało powiązać z nadejściem ostatniego dnia pozwalającego dłużnikowi spełnić świadczenie, (m.in. wyrok SN z dnia 21 lutego 2002 r. IV CKN 793/00 OSNC 2003 nr 2, poz. 22, wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2003 r. I CKN 316/01, OSNC nr 7-8, poz. 117). Prawna możliwość żądania spełnienia świadczenia od dłużnika powstaje zatem po stronie wierzyciela z chwilą, kiedy ma on obiektywną możliwość uzyskania wiedzy o wysokości szkody, a nie od chwili kiedy się o niej o niej rzeczywiście dowiedział. W świetle okoliczności niniejszej sprawy, nie ulegał wątpliwości fakt, że o wysokości szkody obejmującej kwoty 122.000 zł i 2.000 zł powód powziął wiedzę w dniach, w których dokonał ich zwrotu na rzecz instytucji finansującej projekt, to jest w dacie 5 listopada 2010 roku i 3 grudnia 2010 roku. Powód dokonał zakupu 2 topielników w 2008 roku, można się było w tej sytuacji zgodzić z decyzją Sądu Okręgowego, iż wymagalność żądania nastąpiła w dacie kiedy skarżący dowiedział się że urządzenia w takiej ilości nie zostały uwzględnione w harmonogramie zaliczek.

Sąd Apelacyjny nie podzielił natomiast wywodów na temat wymagalności kwoty 332.500 zł, zgadzając się w tym zakresie z zastrzeżeniami apelacji.

Sąd I instancji uznał, że decydująca dla wiedzy powoda była treść pisma (...) z dnia 5 maja 2010 roku w sprawie pomniejszenia dofinansowania o powyższą kwotę z uwagi na nie uznanie wydatków w zakresie tej sumy za kwalifikowane. Jednakże skarżący słusznie zarzucił, że Sąd pominął ten fragment pisma, z którego wynikało, że instytucja finansująca zwróciła się do powoda o udzielnie wyjaśnień i uzupełnień, co można było rozumieć jako zalecenie odnoszące się do całości wniosku, w tym obejmującego wyrównanie kosztów zagospodarowania terenu i innych prac budowlanych. Wstrzymana też została weryfikacja całego wniosku do czasu dostarczenia stosownych uzupełnień. Załączona do pozwu korespondencja mailowa potwierdziła twierdzenia powoda, iż zostały poczynione działania wyjaśniające, a dofinansowanie zmniejszone o kwotę 332.500 zł przelane zostało na jego konto w dniu 26 listopada 2010 roku. W ocenie Sądu II instancji, z tą datą można było mówić o powzięciu przez powoda wiedzy na temat wysokości szkody w omawianym zakresie, co wiązało się innym niż ustalił Sąd Okręgowy początkiem biegu terminu przedawnienia, przy doliczeniu czasu w wymiarze 30 dni, umożliwiającego uprawnionemu podjęcie stosownych czynności przeciwko dłużnikowi mających na celu dochodzenie odszkodowania.

Sąd Apelacyjny podkreślił, że dla dokonania powyższej oceny nie było potrzeby posłużenia się dokumentem w postaci pisma (...) z dnia 7 grudnia 2010 roku, którego kopię załączono do apelacji. Za wystarczające należało uznać przywołane wyżej dokumenty znajdujące się w aktach sprawy. Stąd nie miało znaczenia, że pismo to zostało złożone z opóźnieniem. Zatem, przy przyjęciu 3 letniego terminu przedawnienia jego bieg zakończył się w przypadku wymienionych wyżej roszczeń przed wniesieniem pozwu.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, otwartą pozostawała w tej sytuacji ocena czy i w jakim zakresie bieg przedawnienia został przerwany na skutek złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 14 października 2013 roku.

Sąd Okręgowy nie przyznał temu wnioskowi mocy przerywającej bieg przedawnienia. Powołując się na treść art. 123 par. 1 pkt. 1 k.p.c. podkreślił, że w rachubę, po myśli tego przepisu, wchodzą czynności odnoszące się do tego samego roszczenia, którego one dotyczą, a nie w stosunku do pozostałych roszczeń wynikających z tego samego stosunku prawnego. Tożsamość roszczenia oznacza tożsamość podmiotową oraz tożsamość przedmiotową. Pod względem podmiotowym wniosek o wezwanie do próby ugodowej miał pozytywny wpływ na przerwanie biegu przedawnienia. Nie był natomiast słuszny pogląd apelacji optujący za przerwaniem biegu przedawnienia w stosunku do wszystkich roszczeń pozwu w znaczeniu przedmiotowym. Pogląd ten zakładał, że w sytuacji gdy we wniosku wielkość należności podlegającej zapłacie została określona na kwotę 700.000 zł, przewyższającą dochodzoną pozwem, to przerwaniu uległ termin przedawnienia wszystkich roszczeń, mimo że we wniosku w ramach roszczeń odszkodowawczych powołano się jedynie na dwie sumy: 122.000 zł i 332.500 zł, natomiast pozostałą kwotę 244.500 zł wskazano jako wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia osoby dla wykonania prac przy rozliczeniu projektu za przeciwnika. Sąd Apelacyjny nie zgodził się z tego rodzaju wywodami co przeczyło naruszeniu przez Sąd Okręgowy art. 185 par. 1 k.p.c. i art. 123 par 1 pkt 1 k.c. Zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia jedynie co do wierzytelności określonych w zawezwaniu, tak co przedmiotu żądania jak i co do wysokości. Nie przerywa zaś co do innych roszczeń, które mogą wynikać z tego samego stosunku prawnego, ani ponad kwotę określona w zawezwaniu (wyrok SA w Szczecinie z dnia 5 listopada 2014 r. I A Ca 19/14. LEX nr 1649281).

O ile w rozpatrywanym przypadku wskazana we wniosku wysokość zapłaty istotnie przewyższała wielkość żądania zgłoszonego pozwem, to nie można było uznać, że wniosek jedynie z tego powodu obejmował inne roszczenia niż tam wymienione z jednoznacznym określeniem ich charakteru i wysokości. Roszczenia dotyczące odszkodowania wynikającego z nienależycie wykonanej umowy z dnia 28 marca 2008 roku nie były bowiem tożsame przedmiotowo z żądaniem zapłaty kwoty 245.500 zł, dochodzonej na podstawie innego stosunku prawnego.

Uwagi powyższe odnosiły się jedynie do roszczenia w zakresie kwoty 2.000 zł, ponieważ bieg terminu przedawnienia tego żądania rozpoczął się w początkach grudnia 2010 roku. Przed złożeniem wniosku o zawezwanie do próby ugodowej minął natomiast termin przedawnienia żądania w zakresie kwoty 35.000 zł, którego bieg rozpoczął się w 2008 roku. Skarżący nie przedstawił innych argumentów niż związane z przedłużonym do 10 lat terminem przedawnienia (o bezzasadności tego poglądu była mowa wyżej) przemawiających za przyjęciem innego terminu wymagalności powyższej należności.

Ostatecznie, przedawnieniu nie uległy kwoty 122.000 zł oraz 332.500 zł. Zajmując odmienne stanowisko Sąd Okręgowy nie rozpatrzył żądania w powyższym zakresie zarówno co do zasady jak i wysokości. Nie zostały bowiem poddane analizie złożone do akt dokumenty, pominięto zeznania świadków i stron, oddalono wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Sprawa nie została w powyższym zakresie rozpoznana co do istoty co skutkowało uchyleniem zaskarżonego wyroku z zakresie kwoty 454.000 zł wraz z odsetkami i przekazaniem sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, przy pozostawieniu temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu za obie instancje.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w dalszym toku sprawy niezbędna będzie analiza zebranego materiału dowodowego dla oceny zasadności roszczeń powoda w świetle czynności podejmowanych przez pozwanego w celu prawidłowego wykonania umowy z dnia 20 marca 2008 roku. Sąd I instancji nadto miał rozważyć przy tym celowość dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczności wskazane przez stronę powodową.

Sąd II instancji wskazał, że apelacja nie była natomiast zasadna w całości w zakresie kwestionującym orzeczenie oddalające powództwo co do kwoty 109.101 zł. Nie dopatrując się związku przyczynowego między koniecznością odpłatnego zaangażowania A. B. w pracę związaną z rozliczaniem projektu a nienależytym wykonania zobowiązania przez pozwanego, Sąd I instancji słusznie zwrócił uwagę na konieczność wykazania przez powoda, zgodnie z art. 6 k.c., iż po jego stronie istniały obiektywnie uzasadnione przyczyny zaprzestania współpracy z pozwaną spółką, wynikające z wadliwego rozliczania umowy i niewłaściwego przygotowywania wniosków o dofinansowanie. Sąd Apelacyjny zgodził się przy tym ze stwierdzeniem, że ocena w tej mierze wymagała wiadomości specjalnych, reprezentowanych przez biegłego stosownej specjalności. Same wyjaśnienia powoda na temat nieprawidłowości wniosków nie mogły być wystarczające, decydującego znaczenia dla przesądzenia o zasadności jego zastrzeżeń nie miały też pisma instytucji finansującej, dotyczące nieprawidłowości wniosków, czy też konieczności ich uzupełnienia. Niezbędne było bowiem ustalenie, po której ze stron leżały przyczyny tego rodzaju niedomogów. Powód nie zgłosił na powyższe okoliczności stosownych wniosków dowodowych. Niezależnie od braku wykazania zasady odpowiedzialności pozwanego w omawianym przedmiocie, to nie można było uznać, że roszczenie zostało udowodnione co do wysokości. Powód poprzestał jedynie na złożeniu własnego zastawienia kwot wypłaconych A. B. wraz z kopiami przelewów, ale tego rodzaju dowody nie mogły prowadzić do obciążenia nimi pozwanego bez stosownej weryfikacji (pozwany kwestionował prawidłowość wyliczeń), skoro A. B. pracowała nie tylko przy rozliczaniu wniosków dotyczących przedmiotowej inwestycji, w rozliczeniach pomagała jej inna pracownica, a nadto nie wykonywała tych zadań po godzinach pracy. Z załączonych akt osobowych nie wynikało by powierzono jej obowiązki, o których była mowa w pozwie. W tej sytuacji Sąd I instancji nie dopuścił się naruszenia wskazanych w apelacji przepisów prawa procesowego, dlatego apelacja w nieuwzględnionym zakresie podległa oddaleniu na mocy art. 385 k.p.c. Rozstrzygnięcie to dotyczyło również kwot 2.000 zł i 35.000 zł będących przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego w pierwszej części uzasadnienia (wyrok SA w Łodzi z uzasadnieniem 692-699 akt).

Po uchyleniu wyroku strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie (pismo procesowe powoda z dnia 25 listopada 2019r. (data wpływu) k. 756-764 akt, pismo procesowe pozwanego z dnia 26 listopada 2019r. (data wpływu) k. 782- 784 akt).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. G. prowadzi przedsiębiorstwo o nazwie (...) w J.. Zajmuje się produkcją wyrobów kosmetycznych i toaletowych. Od 2008 roku powód jako przedsiębiorca realizował inwestycję budowy nowoczesnego przedsiębiorstwa kosmetycznego w ramach Działania 4.4 N. Inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym osi priorytetowej 4 Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Powód był zainteresowany pozyskaniem środków unijnych na realizację zamierzeń inwestycyjnych w postaci rozbudowy przedsiębiorstwa kosmetycznego (dowód: wydruk z (...)k. 13 akt, okoliczności bezsporne).

Pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka jawna w Ł. (Nr KRS (...)) prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie doradztwa w przedmiocie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz w zakresie obsługi rachunkowo-księgowej. Pozwana Spółka posiada znajomość programów pomocowych Unii Europejskiej, pracownicy spółki mają merytoryczną znajomość przepisów i procedur niezbędną do opracowania pełnej dokumentacji aplikacyjnej. Pozwana Spółka oferuje przedsiębiorcom działania w zakresie pozyskiwania środków unijnych, w tym optymalne dostosowanie wniosku o dofinansowanie do planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego (dowód: odpis z KRS odpis z KRS- k. 586-591, okoliczności bezsporne).

Przed zawarciem umowy podczas rozmów toczących się między stronami jeszcze przed przystąpieniem do programu UE, ustalono kategorie wydatków, których uwzględnienia w biznesplanie chciał powód. Jednym z nich była kategoria (...), w skład której wchodziło: ogrodzenie terenu, utwardzenie dojazdu i miejsc wokół budynków, zagospodarowanie zieleni (dowód: prawomocny wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi- akta dołączone do przedmiotowej sprawy).

W dniu 20 marca 2008 r. strony zawarły umowę, której przedmiotem było przygo­towanie przez stronę powodową, jako zleceniobiorcę, na rzecz pozwanego, jako zlecenio­dawcy, wniosku o dofinansowanie oraz biznesplanu (zwanych dalej dokumentacją aplika­cyjną) w ramach właściwego programu operacyjnego, dla planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego w postaci budowy fabryki z zapleczem badawczo-rozwojowym, zabezpie­czenia i kontroli jakości oraz biurowym, w pierwszym ogłoszonym po podpisaniu umowy terminie aplikowania (§1 umowy).

W ramach umowy strony zobowiązały się do współ­pracy polegającej na wzajemnych konsultacjach oraz niezwłocznym przekazywaniu sobie wszelkich informacji, danych, pism i dokumentów dotyczących planowanej inwestycji, które są niezbędne do wykonania umowy. Strony wskazały też osoby upoważnione do kontaktów w ramach umowy oraz do odbierania lub przekazywania wszelkich pism, informacji, danych i dokumentów, o których mowa w § 1 oraz w § 2 ust. 1 i 2 umowy (§ 2 umowy).

Strony usta­liły również w umowie wynagrodzenie należne zleceniodawcy, w wysokości 12.000 zł „+ 22% VAT” oraz wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od zakwalifikowania planowanej inwestycji będącej przedmiotem dokumentacji aplikacyjnej do dofinansowania, w wysokości 7% kwoty przyznanego dofinansowania przez właściwą instytucję „+22% VAT” (§ 3 ust. 2 a) i b) umowy).

Zleceniodawca zobowiązał się ponadto, że będzie postępował w sposób zgodny z treścią dokumentów programowych, umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji a także wezwań zleceniobiorcy i właściwej instytucji w ramach programu operacyjnego (§ 3 ust. 3 umowy).

Zleceniobiorca gwarantował w umowie, że dokumentacja aplikacyjna zostanie zaakceptowana pod względem formalnym przez właściwą instytucję w ramach programu operacyjnego, pod warunkiem podejmowania przez zleceniodawcę działań, o których mowa w § 3 ust. 3 umowy oraz dostarczenia przez zleceniodawcę wszelkich ostatecznych informa­cji, danych, pism i dokumentów, o których mowa w § 2 ust. 1 i 2 umowy, najpóźniej na 14 dni przed upływem terminu aplikowania (§ 4 ust. 3 umowy)

W § 4 ust. 8 umowy wskazano, że zleceniobiorca (tj. pozwana) nie ponosi żadnej odpowiedzialności za nieprzyznanie dofinansowania bądź zmniejszenie przyznanego dofinansowania zleceniodawcy w ramach programu operacyjnego (PO). Ponadto, zgodnie z § 4 ust. 9 zleceniobiorca nie ponosi żadnej odpowiedzialności za niepodpisanie przez zleceniodawcę umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji z właściwą instytucją w ramach PO oraz za niewywiązanie się zleceniodawcy z warunków umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji podpisanej z właściwą instytucją w ramach PO (dowód: poświadczona kopia umowy ( dowód: umowa k. 37-40 akt).

W dniu 4 marca 2009 r. strony podpisały aneks nr (...) do ww. umowy, w którym zmieniły przedmiot umowy określając, iż przedmiotem tym jest:

-

przygotowanie przez powodowego zleceniobiorcę na rzecz pozwanego zleceniodawcy wniosku o dofinansowanie oraz biznesplanu (zwanych dalej dokumentacją aplikacyjną), potrzebnych do ubiegania się o dofinansowanie (dotację) w ramach właściwego progra­mu operacyjnego dla planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego w postaci budowy fabryki z pełnym zapleczem badawczo-rozwojowym, zabezpieczenia i kontroli jakości oraz biurowym, w pierwszym ogłoszonym po podpisaniu umowy terminie aplikowania,

-

opracowywanie sprawozdań z realizacji projektu, wniosków o płatność zwanych dalej dokumentacją rozliczeniową, w terminie 14 dni od dnia przekazania zleceniobiorcy przez zleceniodawcę kompletu dokumentów dotyczących realizacji planowanej inwestycji określonych w dokumentach programowych w ramach programu operacyjnego, wezwa­niach właściwej instytucji, a także umowie o dofinansowanie planowanej inwestycji w ramach programu operacyjnego,

-

przygotowywanie wniosków o aneks umowy o dofinansowanie związanych ze zmianami we wniosku, harmonogramie rzeczowo-finansowym projektu lub biznesplanie (pkt 1 aneksu).

W aneksie tym strony zmieniły także wynagrodzenie przysługujące zleceniobiorcy, w zakresie wynagrodzenia prowizyjnego. W kwestii tej strony postanowiły, iż:

-

wynagrodzenie prowizyjne uzależnione jest od zakwalifikowania planowanej inwestycji będącej przedmiotem dokumentacji aplikacyjnej do dofinansowania, w wysokości 7% kwoty otrzymanego dofinansowania ,,+22% VAT”,

-

wynagrodzenie to płatne będzie w ratach, z których pierwsza rata w kwocie 60.000 zł + 22% VAT zostanie zapłacona niezwłocznie po zawarciu nin. aneksu do umowy,

-

kolejne raty wynagrodzenia prowizyjnego (przy czym pierwsza pomniejszona o zapła­coną kwotę pierwszej raty) będą płatne „niezwłocznie po powzięciu każdorazowej wiadomości o wypłacie dofinansowania przez właściwą instytucję w ramach PO na rachunek bankowy wskazany przez zleceniodawcę, o czym zleceniodawca ma bezwzględny obowiązek powiadomić zleceniobiorcę listem poleconym w terminie 7 dni od daty wpłynięcia dofinansowania na rachunek bankowy wskazany przez zlecenio­dawcę, jednak nie później niż w terminie 90 dni od daty zakończenia planowanej inwe­stycji wskazanej w dokumentacji aplikacyjnej” (pkt 2 aneksu).

Strony zmieniły, także umowne uregulowania dotyczące wypowiedzenia umowy, uzgadniając, iż w przypadku wypowiedzenia umowy przez zleceniodawcę w dniu albo po dniu przekazania mu całości lub części dokumentacji aplikacyjnej, zleceniodawca zobowią­zuje się niezależnie od wynagrodzenia wskazanego w § 3 ust. 2a umowy, do bezwarunkowej zapłaty na rzecz zleceniobiorcy kwoty stanowiącej równowartość wynagrodzenia wskazanego w § 3 ust. 2b umowy, obliczonej na podstawie kwoty wnioskowanego dofinansowania wska­zanej w dokumentacji aplikacyjnej, na podstawie faktury wystawionej przez zleceniobiorcę niezwłocznie po otrzymaniu od zleceniodawcy oświadczenia o wypowiedzeniu lub bezsku­tecznym upływie terminu na podjęcie stosownych działań wskazanego w wezwaniu właści­wej instytucji w ramach programu operacyjnego lub w wezwaniu zleceniobiorcy.

Strony postanowiły także, iż oświadczenie o wypowiedzeniu umowy „dla swej ważności wymaga zachowania formy listu poleconego i jest skuteczne z chwilą otrzymania go przez zlecenio­biorcę'’ (pkt 3 aneksu) (dowód: aneks nr (...) do umowy k. 41-45 akt).

Zasady przygotowania wniosków aplikacyjnych przez przedsiębiorców ubiegających się o dofinansowanie projektu w Ramach Regionalnego Programu Operacyjnego zostały określone w Wytycznych dla wnioskodawców ubiegających się o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, jak również w „Instrukcji wypełnienia I części wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Działanie 4.4”. Już we wstępnej części wskazanej wyżej instrukcji zamieszczono warunki formalne wniosku oraz określenie, iż projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego muszą być zgodne z celami zawartymi w Programie i Uszczegółowieniu Programu oraz zgodne z regulacjami dotyczącymi funduszy strukturalnych. W treści ad. 19 instrukcji wskazano, że przez rozpoczęcie realizacji inwestycji należy rozumieć podjęcie prac budowlanych lub pierwszego zobowiązania firmy do zamówienia towarów i usług, z wyłączeniem wstępnych studiów wykonalności. Nie stanowią natomiast rozpoczęcia realizacji projektu czynności podejmowane w ramach działań przygotowawczych, w szczególności: studia wykonalności, analizy przygotowawcze (techniczne, finansowe, ekonomiczne), usługi doradcze związane z inwestycją. Ponadto wskazano, iż rozpoczęcie robót budowlanych następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy. Pracami przygotowawczymi są: - wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, -wykonanie niwelacji terenu, -zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów oraz - wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy. W przedmiotowej instrukcji podkreślono również, że mimo, iż poniesienie tych wydatków nie jest uważane za rozpoczęcie realizacji inwestycji, to będą one stanowić wydatki kwalifikowane do objęcia wsparciem tylko wówczas, jeśli zostaną poniesione po dniu wskazanym w opcji a lub b). Ponadto podkreślić należy, że w ad. 20 jednoznacznie wskazano, że „wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są tylko takie wydatki, które są niezbędne do wykonania projektu, są bezpośrednio z projektem związane oraz są poniesione po dniu stwierdzenia kwalifikowalności projektu, zgodnie z <Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach PO IG>. Wszystkie wydatki kwalifikowane muszą być zaś bezpośrednio związane z zastosowaniem technologii, będącej przedmiotem wniosku.” (dowód: instrukcja wypełnienia I części wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Działanie 4.4”- k.545-552 akt ).

Pozwana Spółka przygotowała przedmiotową dokumentację objętą umową z dnia 20 marca 2008 roku (dowód: dokumentacja aplikacyjna k. 430-482 akt).

Podczas rozmów stron ustalano, jakie kategorie wydatków, powinny być uwzględnione w biznesplanie. Powód chciał rozliczenia wydatków w kategorii (...), bowiem w ramach budowy obiektu do sfinansowania były: ogrodzenie terenu, utwardzenie dojazdu i miejsc wokół budynków, zagospodarowanie zieleni. W korespondencji mailowej z dnia 1.07.2008 r. w pozycji „otoczenie” wskazano kwotę 250.000 zł, którą następnie w korespondencji mailowej z dnia 9.07.2008 r. powód podwyższył do 450.000 zł. We wniosku wydatki te, Spółka zakwalifikowała w opisie: „wszelkie niezbędne prace budowlane”. Nie wymieniła dokładnie wszystkich rodzajów prac związanych z przygotowaniem otoczenia zakładu.

Powód przyjął wykonaną dokumentację bez zastrzeżeń, stwierdzając, że przedmiot umowy został wykonany zgodnie z zawartą umową. Potwierdził powyższe , podpisując protokół zdawczo-odbiorczym z dnia 30 lipca 2008 roku (dowód: protokół zdawczo-odbiorczy- k.264 akt).

Powód osobiście złożył wniosek o dofinansowanie wraz z wykonaną przez pozwaną Spółkę dokumentacją aplikacyjną, parafując każdą stronę i oświadczając, że wszystkie informacje zawarte we wniosku o dofinansowanie - (...) planie i załącznikach są zgodne ze stanem faktycznym (dowód: protokół zdawczo-odbiorczy- k.264 , zeznania świadka A. B.-00:52:46- e-protokół rozprawy z dnia 11 września 2015r. k. 412 akt).

Po złożeniu aplikacji (...) Agencja (...) zgłosiła do dokumentacji liczne zastrzeżenia formalne. W związku z tym, cała dokumentacja musiała zostać złożona ponownie. (...) Agencja (...) pismem z dnia 13 sierpnia 2008 roku wskazała powodowi na uchybienia formalne wniosku w zakresie: kosztów podatku Vat, braku zaznaczenia dołączenia dokumentu potwierdzającego zewnętrzne finansowanie projektu, kosztów realizacji „Działania nr 42”, daty płatności oraz braku spójności między pkt 10 a 12 Biznesplanu (dowód: pismo Agencji k.29-30 akt ).

Po poprawieniu błędów dokumentacja została złożona ponownie. W dniu 18 września 2009 r. powód złożył pierwszy wniosek o zaliczkę na kwotę 720.000 zł, dotyczącą wykonywanych prac budowlanych, która winna była być wypłacona w dniu 27 listopada 2009 r. Inwestycja powoda została zakwalifikowana do dofinansowania, a złożony wniosek został przez ekspertów (...) oceniony pozytywnie pod względem merytorycznym (dowód: arkusze oceny projektu k. 418-429 akt ).

Dnia 30 grudnia 2008 roku powód zawarł z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości w W. (dalej: (...)) umowę Nr (...).04.04.00-10-044/08-00 o dofinansowanie inwestycji będącej przedmiotem dokumentacji aplikacyjnej przygotowanej przez stronę pozwaną w ramach wykonania opisanej wyżej umowy. Określona w umowie maksymalna kwota dofinansowania wynosiła 13.560.000 złotych, którą beneficjent (tj. powód) miał otrzymać po spełnieniu warunków wynikających z umowy i rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. W § 4 ust. 3 ww. umowy w przypadku zmiany w zakresie wartości projektu, zmniejszenia lub zwiększenia wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem projektu, kwota przyznanego dofinansowania może ulec zmianie po wyrażeniu zgody (...). Warunkiem zaś uznania wydatków za kwalifikujące się do objęcia wsparciem było zgodnie z § 5 ust. 1 poniesienie ich przez beneficjenta w związku z realizacją projektu, zgodnie z postanowieniami umowy, katalogiem i wysokością wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem określonym w rozporządzeniu oraz z zasadami racjonalnej gospodarki finansowej, w szczególności zaś najkorzystniejszej relacji nakładów i rezultatów. Natomiast wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wydatki, które jednocześnie: 1) są niezbędne do prawidłowej realizacji projektu, 2) zostały wskazane w Harmonogramie rzeczowo-finansowym projektu (zał. nr 3 do umowy), 3) zostały faktycznie poniesione w okresie kwalifikowalności wydatków i nie wcześniej niż dzień po dniu otrzymania potwierdzenia kwalifikowalności projektu, 4) zostały zweryfikowane i zatwierdzone przez (...) oraz 5) zostały prawidłowo udokumentowane (§5 ust. 2). Ocena kwalifikowalności wydatków dla projektu rozpoczynała się w dniu 3 listopada 2008 roku i zakończyć się miała w dniu 16 stycznia 2012 roku. W § 4 ust. 8 wskazano, że zleceniobiorca nie ponosi żadnej odpowiedzialności za nieprzyznanie dofinansowania bądź zmniejszenie przyznanego dofinansowania zleceniodawcy w ramach PO. Zleceniobiorca nie ponosi żadnej odpowiedzialności za niepodpisanie przez zleceniodawcę umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji z właściwą instytucją w ramach PO oraz za niewywiązanie się zleceniodawcy z warunków umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji podpisanej z właściwą instytucją w ramach PO (ust. 9). (dowód: umowa o dofinansowanie k. 146-157 ).

We wrześniu 2009 r. powód zawarł z (...) aneks nr (...) do ww. umowy o dofinan­sowanie, w którym m.in. postanowiono, że określone w umowie dofinansowanie zostanie powodowi udzielone w formie zaliczki i refundacji poniesionych wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem w formie płatności pośrednich i płatności końcowej. Zaliczka stanowi formę dofinansowania projektu inwestycyjnego (dowód: poświadczona kopia aneksu nr (...) do umowy o dofinansowanie k. 30-32 akt XGC 992/17 , poświadczona kopia pisma (...) z 13.12.2011 r. k. 199 w aktach XGC 6/13 SO w Łodzi- akta dołączone do przedmiotowej sprawy).

Z tytułu ww. umowy o dofinansowanie inwestycji, (...) dokonała na rzecz powoda następujących płatności:

-

w dniu 22.02.2010 r. - kwoty 720.000 zł i 247.000 zł (łącznie 967.000 zł),

-

w dniu 26.11.2010 r. - kwoty 910.000 zł i 602.000 zł (łącznie 1.512.000 zł),

-

w grudniu 2010 r.-kwoty 1.557.500 zł,

-

w dniu 25.02.2011 r. - kwoty 510.000 zł,

-

w dniu 13.05.2011 r. - kwoty 2.239.000 zł i 104.998,31 zł (łącznie 2.343.998,31 zł),

-

w dniu 18.07.2011 r. - kwoty 49.000 zł,

-

w dniu 12.09.2011 r. - kwoty 560.000 zł

(dowód: okoliczności bezsporne -poświadczona kopia informacji z (...) z 29.12.2011 r. k . 25-26 akt XGC 992/17 SO w Łodzi).

W późniejszym okresie powód otrzymywał od (...) z tytułu dofinansowania inwestycji, kwoty:

-

44.100 zł w dniu 21.12.2011 r.,

-

249.900 zł w dniu 30.12.2011 r.,

-

217.872,26 zł w dniu 15.03.2012 r.,

-

1.234.609,48 zł w dniu 16.03.2012 r„

-

13.500 zł i 19.350 zł (łącznie 32.850 zł) w dniu 11.07.2012 r„

76.500 zł i 109.650 zł (łącznie 186.150 zł) w dniu 18.07.2012 r.). (dowód: okoliczności bezsporne -poświadczona kopia informacji z (...) z 29.12.2011 r. k . 25-26 akt XGC 992/17 SO w Łodzi).

Po kilku miesiącach od otrzymania dofinansowania, powód musiał zwrócić do (...) część otrzymanych środków z tytułu dofinansowania.

Pismami z dnia 22 września 2009 roku, 16 października 2009 roku, 1 kwietnia 2010 roku, 14 kwietnia 2010 roku, 8 lipca 2010 roku, 15 lipca 2010 roku, 30 sierpnia 2010 roku, 14 września 2010 roku, 8 grudnia 2010 roku oraz 20 grudnia 2010 roku (...) Agencja (...) wskazywała na kolejne nieprawidłowości we wnioskach o płatność, wzywając do złożenia dokumentów, o jakie należy uzupełnić wnioski, a także do złożenia wyjaśnień (dowód: pisma k.159-163, 174-175, 183 akt).

Ostatecznie powód zobowiązany był do zwrotu (...) części otrzymanych środków z tytułu dofinansowania:

⚫

kwoty 122.000 złotych wraz z odsetkami - w związku z uznaniem przez (...) Agencję (...) w piśmie z dnia 12 października 2010 roku za niekwalifikowane kosztów „Nawierzchnie- drogi, place, chodniki”. Powód w piśmie z dnia 3 grudnia 2010 roku zwrócił powyższą kwotę z odsetkami, przelewając w dniu 30 listopada 2010 roku kwotę 122.007,75 złotych,

⚫

35.000 złotych jako kwotę zakupu 2 topielników powód zmuszony był uiścić z własnych środków wobec braku refundacji (dowód: okoliczności bezsporne, pismo k. 164 akt).

Pismem z dnia 25 maja 2010r. (...), w związku z weryfikacją wniosku o płatność dotyczącą Działania nr 1, w ramach którego planowano zrealizować prace budowlane w zakresie budowy pierwszego etapu nowej hali produkcyjnej, poinformowała powoda, że stwierdzono nieprawidłowości w postaci sprzeczności między opisami wykonanych robót zawartymi w dzienniku budowy i w protokołach odbioru. Ponadto wskazano, że przedstawione we wniosku koszty składające się na zagospodarowanie terenu (wyszczególnione w zbiorczym zestawieniu kosztów inwestycji), tj. niwelacja terenu, nawierzchnie - drogi, place chodniki, ogrodzenie zewnętrzne, bramy, furtki, zieleń nie mogą zostać zakwalifikowane ze względu na brak ich ujęcia w umowie o dofinansowaniu, (...) Planie i harmonogramie rzeczowo- finansowym (dowód: pismo (...) 25 maja 2010r. k. 176-177 akt).

Powód nie uzyskał kwoty 332.500 złotych, gdyż (...) pomniejszyła dofinansowanie, odmawiając pismem z dnia 25 maja 2010 roku uznania za kwalifikowane kosztów zagospodarowania terenu (dowód: pismo (...) 25 maja 2010r. k. 176-177 akt XGC 992/17).

Współpraca między stronami zakończyła się w 2010 roku i wówczas rozliczanie wniosków o płatność powód zlecił swojemu pracownikowi - A. B.. A. B. nie posiadała żadnych szczególnych kwalifikacji w zakresie rozliczania projektów związanych z dofinansowaniem UE.

Do grudnia 2010 r., strony współdziałały w zakresie przygotowywania przez pozwaną Spółkę dokumentacji rozliczeniowej, zgodnie z umową (dowód: zeznania świadka A. B.-01:00:09- e-protokół rozprawy z dnia 11 września 2015r. k. 412, zeznania świadka A. G.-00:20:27- e-protokół rozprawy z dnia 31 marca 2015r. k. 309-315, wyjaśnienia powoda-01:25:41-e-protokół rozprawy z dnia 6 kwietnia 2018r. k. 606).

Powód zdecydował o zakończeniu współpracy z pozwaną Spółką , gdyż prowadzenie dalszej współpracy przestało mieć dla niego sens (dowód: wyjaśnienia powoda-01:36:29-e-protokół rozprawy z dnia 6 kwietnia 2018r.- k.606v.)

Ze strony pozwanej wykonywaniem czynności przy realizacji umowy zajmował się P. W. (1) zatrudniony na stanowisku kierownika zespołu analityków finansowych. Stanowisko zajmował w okresie od marca 2009r. do czerwca 2017r. , natomiast odpowiedzialny był za realizację projektu od jesieni 2009r. do początku 2011r., gdyż już wtedy powód nie odpowiadał na zapytania strony pozwanej , nie odpowiadał na maile. W czasie realizacji umowy strona pozwana przygotowała 7 wniosków o płatność, w tym jeden z nich zawierał błąd w dacie wysta­wienia faktury. Zdarzało się, że płatności na skutek tych wniosków przekazywane były z opóźnieniem, raz z uwagi na opisany wyżej błąd we wniosku o płatność, w pozostałych przypadkach - wskutek niedostarczenia w terminie wymaganej dodatkowej dokumentacji lub wypełnienia wniosku o płatność w sposób uznany przez (...) za niezgodny z instrukcją wypełniania takich wniosków. Pozwana spółka dysponowała przy tym takimi tylko dokumentami, jakie otrzymywała od powoda, nie dysponowała też żadnymi środkami odwo­ławczymi w przypadku nawet nieuzasadnionego w jej ocenie zakwestionowania złożonych wniosków o płatność. Braki wskazywane przez (...) były usuwane. W późniejszym czasie powód zaprzestał dostarczania stronie pozwanej dokumentacji, na podstawie której moż­liwe było przygotowywanie wniosków o płatność dofinansowania; od 2011 r. dokumentację tą zaczął przygotowywać we własnym zakresie, ponosząc dodatkowe koszty . Powód nie był zadowolony ze współpracy ze stroną pozwaną, zarzucał jej niezrozumienie instrukcji wypełniania dokumentów, generowanie błędów, które opóźniały wypłatę środków unijnych i nastawienie się tylko na zysk z wynagrodzenia za obsługę umowy (dowód: wydruk wiadomości e-mail k. 178-182, zeznania świadka A. B.-00:17:41-00:29:29-e-protokół rozprawy z dnia 11 września 2015r. k.410, zeznania świadka P. W. -00:04:26-e-protokół rozprawy z dnia 6 kwietnia 2018r. k.603v, prawomocny wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi).

Data zakończenia inwestycji wskazana w umowie o dofinansowanie to 26 sierpnia 2015 r. Nadzór budowalny odebrał obiekt w marcu 2015r. Data zakończenia inwestycji w pierwotnej dokumentacji to koniec 2011r. Strona pozwana otrzymywała jeszcze płatności w sierpniu 2015r. Dotacje wyniosły około 11 milionów złotych, a koszt inwestycji 27 milionów złotych (dowód: okoliczność bezsporna).

Wniosek o dofinansowanie oraz biznesplan zostały sporządzone poprawnie, zgodnie z instrukcją wypełniania tych dokumentów. Zawarte w nich treści są czytelne, spójne, zwięzłe. Cele projektu, wskaźniki produktu i rezultatu określone są poprawnie. Na etapie redagowania obu dokumentów popełniono drobne błędy formalne (karta 29-30), które zostały usunięte. Wniosek o dofinansowanie przeszedł skutecznie (oceniało wniosek siedem osób, dwukrotnie uzyskał on 98% dostępnych punktów, ocena jest wysoka) ocenę merytoryczną (karty 417-429), została zawarta umowa dofinansowanie (karty 146-157). Koszty kwalifikowalne to takie, jakie mieszczą się w odpowiednim katalogu, są związane z projektem, poniesione w związku z nim, niezbędne do jego realizacji, wycenione według stawek rynkowych, poniesione i zweryfikowane. Szczegółowy katalog kosztów kwalifikowalnych dla działania (...) 4.4 zawarty został w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 7 kwietnia 2008 roku w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013. Rozdział 7 tego aktu (paragrafy od 23 do 26) przewiduje, między innymi, że (...) może udzielić wsparcia w celu pokrycia ceny nabycia robót i materiałów budowlanych (paragraf 24 ust. 2 pkt 4) potrzebnych (niezbędnych) do zbudowania i wyposażenia na przykład hali produkcyjnej lub w ogóle zakładu przemysłowego. Rozporządzenie było aż do 2011 roku czterokrotnie nowelizowane, ale zapis ten nie został zmieniony. We wniosku wskazano (karta 50), że celem projektu jest budowa (utworzenie) nowego zakładu produkcyjnego wraz z częścią laboratoryjna. W ramach projektu powstać miało zatem przedsiębiorstwo. We wniosku o dofinansowanie wpisano (karta 60 i 71) następujące kategorie wydatków: zakup prac i materiałów budowlanych w zakresie budowy hali produkcyjnej i zespołu laboratoriów. Przewidziano również zakup i wykonanie instalacji elektrycznej, telekomunikacyjnej, klimatyzacyjnej oraz wodno-kanalizacyjnej. Nadto, w biznesplanie (karta 73) wskazano, że nierozerwalną częścią inwestycji jest budynek produkcyjny -konieczne jest wzniesienie własnego obiektu, niezbędne jest posiadanie własnej infrastruktury dostosowanej do potrzeb produkcyjnych, zaplanowano, że w obiekcie zlokalizowane zostaną wszelkie pozyskane w ramach inwestycji środki trwałe. Hala produkcyjna nie miała zawierać jedynie części służącej do wytwarzania, ale również powierzchnie socjalne i administracyjne. W zakresie rzeczowym projektu (karta 88), w działaniu 1 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy pierwszego etapu nowej hali produkcyjnej), w działaniu 2 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy drugiego etapu nowej hali produkcyjnej), w działaniu 3 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy trzeciego etapu nowej hali produkcyjnej), w działaniu 4 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy czwartego etapu nowej hali produkcyjnej), w działaniu 5 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy ostatniego etapu nowej hali produkcyjnej), w działaniu 6, 7, 8 i 9 umieszczono kategorię wydatków: „środki trwałe, roboty i materiały budowlane (prace budowlane w zakresie budowy zespołu laboratoriów), w tej samej kategorii przewidziano również wykonanie instalacji. Z powyższego wynika jednoznacznie, że we wniosku o dofinansowanie (ani w biznesplanie) nie było potrzeby umieszczania aż tak szczegółowych pozycji jak: niwelacja terenu, nawierzchnie, drogi, place, chodniki, ogrodzenie zewnętrzne, bramy, furtki, zieleń, elementy małej architektury. Elementy te są niezbędnym składnikiem prac wykończeniowych przy budowie nowego zakładu przemysłowego i są kwalifikowalne (dowód: pisemna opinia biegłego z zakresu z zakresu europejskich funduszy strukturalnych orz opinia ustna w protokole rozprawy z dnia 10 czerwca (...). czas 00:08:54-01:32:48).

Między stronami toczyły się spory sądowe o zapłatę należności za wykonane usługi przez pozwaną Spółkę i tak:

należności Spółki ujęte w fakturach VAT o nr (...) były przedmiotem postępowania przed Sądem Okręgowym w Łodzi X Wydziałem Gospodarczym w sprawie o sygn. akt X GC 6/13, zakończonego wyrokiem z 17 września 2014 r., na mocy którego w/w Sąd zasądził od P. G. na rzecz pozwanej Spółki kwotę 601492,88 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 134 100,75 zł od 13 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 298 164,15 zł od 7 stycznia 2012 r. do dnia zapłaty.

Na skutek wywiedzionej przez P. G. apelacji od w/w wyroku, w wyroku z 1 marca 2016 r. (sygn. akt I ACa 541/15) Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 powyższą kwotę obniżył do 594.138,50 zł, a w punkcie la kwotę 134.100,75 zł obniżył do 126.746,38 zł. Skarga kasacyjna, wywiedziona od wyroku Sądu Apelacyjnego została oddalona (wyrokiem z 27 czerwca 2017 r., sygn. akt II CSK 595/16). Zasądzona na rzecz Spółki kwota obejmowała wynagrodzenie prowizyjne od kwot dofinansowania wypłaconych do 11 lipca 2012 r. (dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydziału Gospodarczego z 17 września 2014 r., sygn. akt X GC 6/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi I Wydziału Cywilnego z 1 marca 2016 r., sygn. akt: I ACa 541/15; wyrok Sądu Najwyższego z 27 czerwca 2017 r., II CSK 595/16 akta X GC 6/13SO w Łodzi dołączone do przedmiotowej sprawy).

W kolejnej sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem z d nia 13 sierpnia 2018 roku z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. przeciwko P. G. o zapłatę ( sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi), zasądził od pozwanego P. G. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. kwotę 369.791,74 zł z ustawowymi odsetkami od następujących kwot: 323.950,52 zł od dnia 13 listopada 2017 roku do dnia zapłaty, 45.841,22 zł od dnia 13 listopada 2017 roku do dnia zapłaty oraz zasądził od pozwanego P. G. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. kwotę 34.707 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (dowód: prawomocny wyrok z uzasadnieniem w sprawie XGC 992/17 SO w Łodzi).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów.

Oceniając w sprawie zebrany w sprawie materiał dowodowy, należy podnieść, że w dacie wyrokowania w tej sprawie orzeczenie w sprawie o sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi było prawomocne. We wskazanej sprawie- w

w pozwie z dnia 13 listopada 2017r. powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka jawna w Ł. (Nr KRS (...)) wniosła o zasądzenie od pozwanego P. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) P. G. (NIP (...), REGON (...)) kwoty 323.950,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami, od następujących kwot:

- od kwoty 323.950,52 zł od dnia 13 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 45.841,22zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa radcowskiego. Powód podał w uzasadnieniu pozwu, że wywodzi swoje roszczenie z zawartej z pozwanym umowy z 20 marca 2008 r., której przedmiotem było wykonanie przez powoda na rzecz pozwanego tzw. dokumentacji aplikacyjnej, potrzebnej do ubiegania się przez pozwa­nego o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Działania 4.4 dla planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zgodnie z powyższą umową, powodowi przy­sługiwały wynagrodzenia prowizyjne, których pozwany w całości nie uiścił. Powód podawał, że dochodzona pozwem kwota 369.791,74 zł obejmuje należność główną w wysokości 323950,52 zł oraz skapitalizowane odsetki wyliczone na dzień 13 listopada 2017r. w wysokości 45.841,22 zł, a nadto że po wykonaniu usługi i wystawieniu faktury powód kilkukrotnie kontaktował się z pozwanym w celu uzyskania informacji o terminie uregulowania należności wynikających z ww. faktury i wypracowania porozumienia do co płatności. Strony nie doszły jednak do porozumienia co do zapłaty .

Pozwany (także powód wzajemny) w sprawie o sygnaturze akt XGC 992/17 SO w Łodzi podniósł, że umowa była zrealizowana przez pozwaną spółkę w sposób nieprofesjonalny i nierzetelny. Pozwany dostarczył powodowi w zakreślonym terminie, wszystkie wymagane i niezbędne dokumenty i informacje. Powód rozpoczął pracę nad dokumentacją aplikacyjną, a w szczególności harmonogramem rzeczowo — finansowym projektu i biznesplanem, zapewniając, że oczekiwania pozwanego zostaną spełnione. Pokładane w powodzie nadzieje pozwanego uzasadnione były przedstawioną mu ofertą, a także choćby treścią § 2 ust. 2 przedmiotowej umowy, gdzie powód deklarował biegłą znajomość programów pomocowych Unii Europejskiej, optymalnego dostosowania wniosku o dofinansowanie do planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego, a także kwalifikacje i wiedzę merytoryczną (znajomość przepisów i procedur), niezbędną do opracowania pełnej dokumentacji aplikacyjnej. Nadto, powód zapewniał o dysponowaniu należytą wiedzą, doświadczeniem, kwalifikacjami niezbędnymi do prawidłowego wykonywania wynikających z umowy obowiązków.

Podczas rozmów toczących się między stronami jeszcze przed przystąpieniem do programu UE, ustalono kategorie wydatków, których uwzględnienia w biznesplanie chciał pozwany. Jednym z nich była kategoria (...), w skład której wchodziło: ogrodzenie terenu, utwardzenie dojazdu i miejsc wokół budynków, zagospodarowanie zieleni. W korespondencji mailowej z dnia 1.07.2008 r. w pozycji „otoczenie” wskazano kwotę 250.000zł, którą następnie w korespondencji mailowej z dnia 9.07.2008 r. pozwany podwyższył do 450.000 zł. Mimo to, powód nie uwzględnił tego w przygotowywanym dokumencie, zamieszczając przy tym lakoniczny wpis: „wszelkie niezbędne prace budowlane”. Wielostronicowa dokumentacja została pozwanemu przedstawiona tuż przed upływem terminu na jej złożenie, co uniemożliwiło jej weryfikację i korektę. Po złożeniu aplikacji, (...) Agencja (...) zgłosiła do dokumentacji liczne zastrzeżenia formalne. Finalnie, cała dokumentacja musiała zostać złożona ponownie. W dniu 18.09.2009 r. pozwany złożył pierwszy wniosek o zaliczkę na kwotę 720 000,00 zł, dotyczącą wykonywanych prac budowlanych, która winna była być wypłacona w dniu 27.11.2009 r. W wyniku uchybień wynikających z nierzetelnego wykonywania przez pozwanego umowy, kwotę tę pozwany otrzymał dopiero blisko trzy miesiące później. W dniu 15.10.2010 r. pozwany otrzymał pismo informujące o niezakwalifikowaniu kosztów „nawierzchnie - drogi, place, chodniki” oraz o konieczności zwrotu kwoty 122 000,00 zł wraz z odsetkami, z wypłaconej uprzednio zaliczki w kwocie 720 000,00 zł. W związku z tym w dniu 30.11.2010 r. pozwany przelał na konto (...) kwotę 122 007,75 zł. W dniu 26.03.2010 r. pozwany złożył wniosek o refundację za Działanie 1 w wysokości 1 242.500zł , za rozliczenie prac budowlanych, a wypłata miała nastąpić w dniu 01.06.2010 r. Z uwagi na nieprawidłowości przygotowanego wniosku, refundacja została wypłacona dopiero w dniach 26.11.2010 r. oraz 02.12.2010 r. Pozwany uzyskał z tego tytułu jedynie 910.000 zł, czyli o 332.500zł mniej, aniżeli kwota wynikająca z faktur. Kwota została zmniejszona z uwagi na brak uwzględnienia w biznesplanie prac i robót ziemnych. Prace te nie zostały uwzględnione w harmonogramie, pomimo zapewnień powoda, że kwalifikują się one do refundacji. Z uwagi na opóźnienie w wypłacie refundacji oraz ostateczne obniżenie jej wysokości, powód musiał z własnych środków pokryć koszty budowy w kwocie 547.000 zł. Nadto, inne wnioski rozliczane były z wielomiesięcznymi opóźnieniami, wynikającymi z nieprawidłowości w dokumentacji przygotowanej przez pozwanego. W dniu 30.06.2010 r. pozwany złożył kolejny wniosek o zaliczkę na kwotę 1.557.500 zł. Przewidywany termin wypłaty zaliczki upływał w dniu 8.09.2010 r., jednak z uwagi na zaniedbania powoda - zaliczka faktycznie wpłynęła w dwóch ratach - 20.12.2010 r. oraz 23.12.2010 r. W dniu 27.08.2010 r. złożony został wniosek na kwotę 602.000 zł, który zrealizowany został w dniach 26.11.2010 r. oraz 02.12.2010 r., a nie jak przewidywano -05.11.2010 r.

Pozwany podkreślił, że pierwotny termin inwestycji został w umowie o dofinansowanie określony na styczeń 2012 roku. Z uwagi na nienależyte wykonanie usług przez powoda i opóźnienia w realizacji wypłat spowodowane błędami w dokumentacji sporządzonej przez powoda, proces budowy nowego zakładu znacznie się opóźnił. Pozwany przeniósł do niego swą działalność dopiero w marcu 2015 r., niezwłocznie po uprawomocnieniu się decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Przed zakończeniem przedmiotowej inwestycji, pozwany wykonywał działalność w trzech budynkach - dwóch w J. oraz jednym w Ł.. Prowadzenie procesów produkcyjnych w trzech różnych lokalizacjach niosło za sobą liczne problemy logistyczne. Wreszcie — wydajność tych zakładów była znacznie ograniczona w porównaniu do nowego zakładu produkcyjnego, znajdującego się w G.. W roku 2014, a więc w ostatnim roku kalendarzowym, w którym produkcja była prowadzona jeszcze wyłącznie we wcześniejszych lokalizacjach, możliwości lokalowe pozwanego pozwoliły na wygenerowanie przychodów z działalności operacyjnej w kwocie 10. 839.550 zł (zysk brutto: 1.118.000 zł). W roku 2016r. - pierwszym, w którym produkcja odbywała się już wyłącznie w nowym budynku, wielkość produkcji zwiększyła się tak znacząco, iż przychody wzrosły do kwoty ponad 27.628.000 zł, zaś zysk brutto do ponad 3.840.869 zł.

Pozwany podał, że pozwem wzajemnym pozwany dochodzi od powoda kwoty 390.000 zł, stanowiącej część dochodów utraconych w bezpośrednim związku z opóźnieniem inwestycji, spowodowanym nieprawidłowościami w realizacji umowy przez powoda. Pozwany wystosował do powoda notę księgową nr (...), w której zażądał od powoda wyżej wymienionej kwoty. Pomimo upływu terminu płatności w dniu 14.12.2017 r., powód do obecnej chwili nie uiścił należności ( prawomocny wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi – akta dołączone do przedmiotowe sprawy).

Wyrokiem z dnia 13 sierpnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, X Wydział Gospodarczy w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. przeciwko P. G. o zapłatę zasądził od pozwanego P. G. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. kwotę 369.791,74 zł z ustawowymi odsetkami od następujących kwot:

a)  323.950,52 zł od dnia 13 listopada 2017 roku do dnia zapłaty,

b)  45.841,22 zł od dnia 13 listopada 2017 roku do dnia zapłaty,

oraz zasądził od pozwanego P. G. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki jawnej z siedzibą w Ł. kwotę 34.707 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelacja pozwanego P. G. od tego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi (sygn. akt IAG 335/18 , a wyrok Sądu I instancji uzyskał prawomocność z dniem 26 marca 2019r. (prawomocny wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. akt XGC 992/17 SO w Łodzi – akta dołączone do przedmiotowe sprawy).

W sprawie o sygnaturze akt XGC 992/17 SO w Łodzi, Sąd dokonywał analizy materiału dowodowego i czynił ustalenia pod kątem praw i obowiązków obu stron kontraktu, wspólnego działania przy wykonywaniu umowy (art. 354 k.c.), oceniał zasadność żądania wynagrodzenia przez Spółkę za wykonywane czynności. Nie można przeoczyć, że Sąd Okręgowy w Łodzi w przedmiotowej sprawie jest związany prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego w Łodzi wydanego w sprawie.

Należy podkreślić, że w myśl art. 365 § 1 k.p.c. , orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Z prawomocnością orzeczenia sądowego (zarówno w ujęciu materialnym, jak i formalnym) związana jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c. ), przy czym jest to konstrukcja prawna odmienna - choć ściśle powiązana - z regulacją art. 365 § 1 k.p.c. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy sądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi tronami.

Moc wiążąca orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c. ) może być rozważana tylko wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa niż ta, w której wydano poprzednie orzeczenie oraz gdy kwestia rozstrzygnięta innym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia sądu charakteryzuje się dwoma aspektami. Pierwszy z nich odnosi się tylko do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia. Zdaniem Sądu Najwyższego, ten aspekt występuje, gdy w poprzednim postępowaniu, w którym zapadło prawomocne orzeczenie nie brała udziału choćby jedna ze stron nowego postępowania, a nie jest ona objęta prawomocnością rozszerzoną. Nie można bowiem takiej strony obciążać dalszymi skutkami wynikającymi z prawomocnego orzeczenia. Drugi aspekt mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia jest określony jako walor prawny rozstrzygnięcia (osądzenia) zawartego w treści orzeczenia. Jest on ściśle związany z powagą rzeczy osądzonej (art. 366 § 1 k.p.c.) i występuje w nowej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, choć przedmiot obu spraw jest inny. W nowej sprawie nie może być wówczas zastosowany negatywny (procesowy) skutek powagi rzeczy osądzonej polegający na niedopuszczalności ponownego rozstrzygania tej samej sprawy. Występuje natomiast skutek pozytywny (materialny) rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku, a więc w ostatecznym rezultacie procesu uwzględniającym stan rzeczy na datę zamknięcia rozprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca r., II CSK 12/09). Taka jest treść prawomocnego orzeczenia, o którym stanowi art. 365 § 1 k.p.c. , a więc treść wyrażonej w nim indywidualnej i konkretnej normy prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2009 r., II PK 302/08). W kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być ona już więc ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza zatem zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06 , OSNC-ZD 2008 nr 1, poz. 20 oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009 nr 2, poz. 20; Glosa 2009 nr 3, s. 24, z glosą M. Sieradzkiej).

Chociaż powagą rzeczy osądzonej objęta jest w zasadzie jedynie sentencja wyroku, a nie jego uzasadnienie, to jednocześnie w orzecznictwie trafnie zwraca się uwagę, że powaga rzeczy osądzonej rozciąga się, również na motywy wyroku w takich granicach, w jakich stanowią one konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia, niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu (tak np. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 15 marca 2002 r., II CKN 1415/00, oraz z dnia 29 marca 2006 r., II PK 163/05, OSNP 2007 nr 5-6, poz. 71). W szczególności, powagą rzeczy osądzonej mogą być objęte ustalenia faktyczne w takim zakresie, w jakim indywidualizują one sentencję jako rozstrzygnięcie o przedmiocie sporu i w jakim określają one istotę danego stosunku prawnego. Chodzi jednak tylko o elementy uzasadnienia dotyczące rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, w których sąd wypowiada się w sposób stanowczy, autorytarny o żądaniu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CK 528/03, oraz z dnia 21 września 2005 r., V CK 139/05). Tak zwanej prekluzji ulega więc tylko ten materiał procesowy, który dotyczy podstawy faktycznej w zakresie hipotezy normy materialnoprawnej zastosowanej przez sąd, natomiast twierdzenia i dowody dotyczące innej podstawy prawnej są dla konkretnej sprawy obojętne uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 97/02, OSNC 2003 nr 12, poz. 160). Taka wykładnia przeważa w orzecznictwie. Nie są podzielane natomiast poglądy odmienne, które w szczególności zostały przedstawione w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2008 r., III CSK 284/07, i postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2009 r., IV CSK 511/08.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 24 października 2013 r. sygn. akt: IV CSK 62/13 odnoszącym się do kwestii wpływu prawomocnego uwzględnienia części roszczenia o spełnienie świadczenia z tego samego stosunku prawnego na proces dotyczący spełnienia reszty świadczenia Sąd wskazał co następuje : Sąd rozpoznający nową sprawę między tymi samymi stronami zobowiązany jest przyjąć, że dana kwestia prawna kształtuje się tak jak wynika to z wcześniejszego prawomocnego wyroku (wyrok SN z dnia 15 lutego 2007 r.,II CSK 452/06, niepubl., wyrok SN z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 702/04, niepubl, wyrok SN z dnia 12 maja 2006 r.,V CSK 59/06, niepubl., wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2005 r.,IV CK 663/04, niepubl., wyrok SN z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 12/09 niepubl.). Jeżeli kwestia ta pojawia się w kolejnej sprawie nie podlega ona ponownemu badaniu. Pozytywny skutek rzeczy osądzonej stwarza więc nie tylko zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z wcześniej osądzoną kwestią, ale także zakaz prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego.

Z tych też względów, w razie prawomocnego uwzględnienia części roszczenia o spełnienia świadczenia z tego samego stosunku prawnego w procesie dotyczącym spełnienia reszty świadczenia sąd nie może w tych samych okolicznościach prawnych i faktycznych orzec odmiennie o zasadzie odpowiedzialności pozwanego. Sprzeciwia się temu bowiem przepis art. 365 § 1 k.p.c., ustanawiający stan związania prawomocnym orzeczeniem nie tylko stron i sądu który je wydał, lecz również innych sądów (wyrok SN z dnia 14 maja 2003 r.,I CKN 263/01, IC 2004, nr 3, s. 45, uchwała SN z 5 lipca 1995 r.,III CZP 81/95, OSNC 19 96, Nr 11, poz. 195). Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 29 marca 1994 r.,III CZP 29/94, (niepubl.) istnienie prawomocnego wyroku, co do udzielenia ochrony prawnej określonemu prawu podmiotowemu, przekreśla możliwość rozbieżnego ocenienia zasadności roszczenia wynikającego z tego prawa, jeżeli występują te same okoliczności. Odmienne stanowisko, a zatem dopuszczające rozbieżność orzeczeń sądowych, byłoby zaprzeczeniem społecznie pożądanych i oczekiwanych reguł ochrony prawnej i naruszeniem zasady zaufania do organów wymiaru sprawiedliwości.

Mając to na uwadze należy stwierdzić, że pomiędzy stronami niniejszego procesu zapadło prawomocne orzeczenie w sprawie o sygnaturze akt XGC 992/17 i AGa 335/18. Prawomocność zapadłego w tej sprawie orzeczenia ma ten skutek w obecnym postępowaniu, że obowiązkiem Sądów jest respektowanie tych okoliczności faktycznych ustalonych w sposób stanowczy we wcześniejszej sprawie, które określały istotę sporu i uzasadniały uwzględnienie lub nie zgłoszonego w niej roszczenia. Inaczej rzecz ujmując, w rozpoznawanej sprawie należało ocenić, jakie były istotne ustalenia i oceny prawne, które spowodowały uwzględnienie powództwa w poprzedniej sprawie między stronami, przyjąć związanie nimi w rozpoznawanej sprawie i dokonać ich kwalifikacji z punktu widzenia prawa powoda, który wbrew uprzedniej ocenie należytego wykonania umowy przez Spółkę praz kolejny wywodzi, że dzięki nienależytym działaniom pozwanej Spółki poniósł szkodę. Nawet, gdyby nie podzielić powyższego poglądu o związaniu ustaleniami w powołanej sprawie, to ponowna ocena wykonania umowy prowadzi do tożsamych wniosków.

Należy podkreślić, że Sąd na wniosek strony powodowej postanowieniem z dnia 8 lutego 2021r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu europejskich funduszy strukturalnych - na okoliczność oceny prawidłowości sporządzenia przygotowanej przez pozwanego dokumentacji aplikacyjnej dla inwestycji (...), w tym w szczególności co do sposobu ujęcia w niej wydatków związanych z zagospodarowaniem terenu, tj. niwelacją terenu, nawierzchniami, drogami, placami, chodnikami, ogrodzeniem zewnętrznym, bramami, furtkami oraz zielenią i elementami małej architektury (działanie 1 i działanie 6), a także ustalenia, czy w przypadku uwzględnienia w dokumentacji aplikacyjnej wydatków związanych z niwelacją i zagospodarowaniem terenu byłyby one kwalifikowalne do dofinansowania w ramach programu innowacyjna gospodarka działanie 4.4. (teza karta 757 akt sprawy). Nadto, Sąd dopuścił dowód z przesłuchania powoda P. G. na fakt - zakresu dokumentacji aplikacyjnej przygotowanej przez pozwanego oraz nieprzygotowywania harmonogramu rzeczowo- finansowego przez powoda.

Opinia biegłego sądowego po dokonaniu analizy akt sprawy wskazała, że dokumentacja aplikacyjna została sporządzona poprawnie, wydatki związane z zagospodarowaniem terenu, to jest niwelacja terenu, nawierzchnie, drogi, place, chodniki, ogrodzenie zewnętrzne, bramy, furtki oraz zieleń i elementy małej architektury (działanie 1 i działanie 6) zostały ujęte w dokumentacji jako roboty i materiały budowlane, a więc poprawnie. Wydatki te były kwalifikowalne i (...) powinna je zrefundować, odmawiając dofinansowania, (...) naruszyła umowę o dofinansowanie. Wniosków tych, w ocenie Sądu, strona powodowa nie podważyła i jako logiczne oraz przekonywujące mogły być podstawą poczynienia ustaleń faktycznych. Stąd powoływanie kolejnego biegłego nie miało podstaw i Sąd pominął wiosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Nie można nie zauważyć, na gruncie oceny dokumentacji aplikacyjnej, że wprawdzie, w piśmie z dnia 12 października 2010 roku (karta 164) (...) SA uznała wydatek „Nawierzchnie-drogi, place, chodniki” za koszt niekwalifikowalny, ale trudno ustalić przyczynę zajęcia takiego stanowiska. Biegły w opinii podkreślił, że na pewno jednak pozycja taka powinna być uznana za koszty kwalifikowalne, ponieważ jest to niezbędny element budowy i oddania zakładu przemysłowego. Powód nie musiał się od razu na to zgadzać, a jeśli się zgodził i zwrócił zaliczkę (oraz na przykład usunął wydatek z wniosku o płatność), to dobrowolnie się zrzekł dofinansowania. Bardziej szczegółowo w tej sprawie wypowiedziała się Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w piśmie z dnia 25 maja 2010 roku (karta 176), w której wyjaśniła, że takie koszty inwestycji, jak „niwelacja terenu, nawierzchnie - drogi, place, chodniki, ogrodzenie zewnętrzne, bramy, furtki oraz zieleń i elementy małej architektury” nie mogą zostać uznane za kwalifikowane ze względu na brak ich ujęcia we wniosku o dofinansowanie, biznesplanie i harmonogramie rzeczowo-finansowym (czyli w umowie o dofinansowanie). Takie stanowisko, jak ocenił biegły, należy uznać za błędne, ponieważ kategoria ta została umieszczona w tych dokumentach. Wydatek jest kwalifikowany jeśli zawiera „roboty i materiały budowlane” i nie musiał być szczegółowo opisany. Nie ma żadnej wątpliwości, że przedmiotem projektu było wybudowanie nowego zakładu produkcyjnego „pod klucz”. Trudno zatem nie niwelować terenu, nie ułożyć nawierzchni, nie poprowadzić ciągów komunikacyjnych (chodniki), nie ogrodzić całości, nie wysiać trawy czy ustawić drobnych ozdób (fontanna czy coś w tym stylu). Wartość tych usług nie mogła przekroczyć zabudżetowanych środków. Biegły zwrócił uwagę, że w piśmie tym (...) sama sobie przeczy. Żąda bowiem wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy bardzo drobiazgowymi elementami z dziennika budowy i protokołów. (...) zażądała korekty wniosku o płatność i jeśli powód to wykonał, to dobrowolnie zrzekł się dofinansowania. Opisując w dokumentacji aplikacyjnej projekt, beneficjent może stosować różne stopnie szczegółowości, ale nie może określić wydatku kwalifikowalnego ogólniej niż „roboty i materiały budowlane”. Może natomiast pisać bardziej szczegółowo. Jeśli należałoby uznać, że beneficjent jest zobowiązany określić przedmiot projektu szczegółowo (choć nie ma takiego wymogu i takich wytycznych), to od razu powstaje pytanie o stopień szczegółowości (drobiazgowości). Jedna osoba może stwierdzić, że „ogrodzenie zewnętrzne, bramy, furtki” jest wystarczająco szczegółowo, inna stwierdzi, że nie uściślono, ile ma być furtek, z czego wykonane, jakie klamki, zamki, itp. Zarówno dla beneficjenta (wnioskodawcy) obowiązującą kategorią są „roboty i materiały budowlane” i taka kategoria jest później wiążąca do rozliczenia (dofinansowania) dla (...), jeśli zawarł taką umowę.Warto wskazać, że do faktury za na przykład (karta 332) „prace związane z realizacją pierwszego etapu budowy hali produkcyjnej” dołączono szczegółową specyfikację, gdzie zawarto niwelację stron; terenu oraz nawierzchnie, ogrodzenia, bramy, furtki, zieleń i małą architekturę. Jeśli takie szczegółowe pozycje zawierała umowa z wykonawcą, to (...) nie miała żadnego prawa podważyć tej pozycji (czy innych wskazanych w tezie dowodowej). Biegły zwrócił uwagę, że we wniosku, biznesplanie i harmonogramie kategorie wydatków określono dość ogólnie (ale poprawnie), trudno oczekiwać, że w znalazłyby się tam takie pozycje jak „uzupełniające elementy elewacji i fasadowe, rdzenie żelbetonowe, nadproża, wieńce, przyłącze (...).

Biegły w opinii pisemnej zwrócił także uwagę, że (...) zaakceptowała wniosek o dofinansowanie z takimi ogólnymi zapisami, nie była zatem uprawniona do wycofywania się ze swoich zobowiązań i powodowi przysługiwało powództwo przeciwko (...) o zapłatę zakwestionowanych niesłusznie wydatków. Biegły podkreślił, że (...) nie miała prawa kwestionować (122.000 zł + 332.500 zł) wydatków na zagospodarowanie terenu i prace wykończeniowe. Dodatkowo wskazał, że w wniosku o dofinansowanie zaplanowano (karta 60) „zakup topielników” (pozycja 2.16.) za kwotę 61.000 zł (wydatki kwalifikowane 50.000 zł). Informacja ta jest powtórzona w biznesplanie (karta 72). Na stronie 13 biznesplanu (karta 77) opisano, czym jest topielnik i wykazano, że jest urządzeniem wykorzystywanym do produkcji kosmetyków (topienie składników woskowo-tłuszczowych). W harmonogramie rzeczowo-finansowym, w działaniu 27 założono wpłatę zaliczki, między innymi na topielniki. W działaniu 28 założono zakup dwóch topielników o wartości 25.000 zł każdy, łącznie na wartość 50.000 zł (koszt kwalifikowalny). Zgodnie z par. 4 ust. 2 pkt a umowy o dofinansowanie, powód mógł liczyć na 70% dofinansowania stron; zakupu topielników, to jest wysokość dofinansowania mogła wynosić 35.000 zł. Zgodnie z harmonogramem płatności (karta 118) powód miał wystąpić o refundację tego wydatku w ramach płatności 106 (16 stycznia 2012 roku), przysługiwało mu 70% dofinansowania, to jest miał otrzymać 35.000 zł. Do tego momentu wszystko jest poprawnie. Jeśli poprawnie wyłoniono dostawcę, topielniki kupiono, za dostawę zapłacono i przedłożono wydatek we wniosku o płatność, to (...) powinna 35.000 zł zwrócić. Z żadnego z pism (...) do powoda (karty 158-177, 183-185) nie wynika, aby były formułowane zastrzeżenia do refundacji tego wydatku.

Mając na uwadze, że do oceny prawidłowości dokumentacji aplikacyjnej konieczna jest wiedza specjalistyczna i Sąd z niej skorzystał, prowadzenie postępowania w szerszym zakresie nie było koniecznym dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Powód P. G. wniósł w przedmiotowej sprawie w pozwie o zasądzenie od pozwanego, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki jawnej w Ł. tytułem odszkodowania kwoty 600.600 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód powołał się na zawartą z pozwaną w dniu 20 marca 2008 roku umowę, której przedmiotem było przygotowanie przez pozwaną dokumentacji aplikacyjnej potrzebnej do ubiegania się przez powoda o dofinansowanie w ramach programu operacyjnego dla planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Nadto, powód podniósł, iż pozwany wykonywał swe zobowiązanie w sposób nienależyty, gdyż dokumentacja aplikacyjna została przygotowana w sposób wadliwy, co doprowadziło do powstania po stronie powoda szkody w postaci cofnięcia bądź konieczności zwrotu części wypłaconego dofinansowania oraz opóźnień w przekazywaniu poszczególnych kwot dofinansowania, które skutkowały koniecznością zaangażowania środków własnych powoda oraz rozszerzenia obowiązków pracownika powoda w celu prawidłowego rozliczenia przedmiotowego projektu. Na dochodzoną pozwem kwotę 600.600 złotych złożyły się kwoty: 122.000 złotych (działanie 6), 332.500 złotych (działanie 1), 2.000 złotych (działanie 42), 35.000 złotych (działanie 27) oraz kwota 109.101 złotych wynagrodzenie pracownika.

Pozwany w toku procesu wskazywał, że wywiązał się z zawartej umowy, wykonując w sposób prawidłowy i terminowy dokumentację niezbędną do ubiegania się o dofinansowanie, którą powód przyjął bez zastrzeżeń. Planowana inwestycja, opisana w dokumentacji aplikacyjnej, została zakwalifikowana do całości dofinansowania wskazanego we wniosku, a powód otrzymał odpowiednie kwoty dofinansowania. Pozwany podkreślił również, że częściowa utrata dofinansowania była zawiniona wyłącznie przez powoda.

Sąd w każdej ze spraw toczącej się między stronami dokonywał tej samej kwalifikacji materialnoprawnej umowy łączącej strony i stwierdzał, że w sprawie zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia.

W przedmiotowej sprawie nie ma podstaw , by nie zastosować art. 750 k.c., zgodnie z którym, do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Stosownie do art. 734 § 1 k.c., przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowią­zuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zawarcie przez strony umowy w dniu 20 marca 2008 r. oraz aneksu do niej z dnia 4 marca 2009 r., jak również fakt uzyskania dofinansowania przez projekt powoda i treść umowy zawartej przez powoda z (...) są w tej sprawie poza sporem. Bezsporna, również była wysokość kwot przekazanych powodowi przez (...), stanowiących podstawę oblicze­nia wynagrodzenia przez stronę pozwaną. Płatności należne pozwanej Spółce były przedmiotem wyrokowania w prawomocnie zakończonych sprawach. Sądy podkreślały, że niezależnie zaś od kwestii wyliczenia konkretnej szkody po stronie powoda, sam nawet fakt poniesienia przez niego określonej szkody wskutek nienależytego wykonania umowy opisanej w pozwie, nie przesądza automatycznie o bezza­sadności roszczenia Spółki o wynagrodzenie za wykonane świadczenie. Ś.­czenie, z którym związane było wynagrodzenie zostało bowiem speł­nione i przyjęte przez powoda. Jeśliby nawet przyjąć, że ostatecznie zostało ono spełnione nienależycie, to z tego tytułu poszkodowanemu kontrahentowi przysługują określone w usta­wie roszczenia odszkodowawcze.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, w zakresie uchylonym do ponownego rozpoznania Sąd uznał, że brak podstaw do uznania odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej Spółki. Świadczenie starannego działania, a nie rezultatu zostało wykonane zgodnie z umową i z przepisami prawa. Pozwana spółka poprawnie wypełniła dokumentację aplikacyjną, co doprowadziło do zawarcia z powodem umowy i wypłatę dotacji wskazanych w stanie faktycznym. Poza sporem powinno być to, że ocenie podlega całość dokumentacji. Poprawne odczytanie zakresu i celu inwestycji nie może rodzić wątpliwości, że zakład produkcyjny, to również otocznie, zagospodarowanie terenu, w tym np. ogrodzenie, zieleń, mała architektura itp. Poza sporem, że są to roboty budowalne, których pojęcie jest dość szerokie. Nie ma żadnych przepisów wykonawczych, które określiłby, jak dlatego opis wydatku ma być szczegółowy. Zresztą dokumentowanie prac fakturami, umowa z wykonawcami dodatkowo wyjaśnia zakres wydatków, ich wartość, celowość oraz zakwalifikowanie do robót budowalnych .

Należy podkreślić, że ustawa o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z dnia 9 listopada 2000 r. (Dz.U. Nr 109, poz. 1158)tj. z dnia 14 lutego 2007 r. (Dz.U. Nr 42, poz. 275)tj. z dnia 27 listopada 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1804)tj. z dnia 29 lutego 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 359)tj. z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 110)tj. z dnia 1 lutego 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 310)tj. z dnia 28 stycznia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 299) zmiany - w art. 1 wskazuje , że tworzy się Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencja jest państwową osobą prawną, Agencja należy do systemu instytucji rozwoju, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju (Dz.U. poz. 1572). Zgodnie z art. 2 Agencja podlega ministrowi właściwemu do spraw gospodarki. W art. 4 ustawy określono cele Agencji i tak: Agencja realizuje zadania państwa z zakresu rozwoju: przedsiębiorczości; innowacyjności, w tym postępu technologicznego; umiędzynarodowienia gospodarki, w tym eksportu; społeczeństwa informacyjnego; rynku pracy i kapitału ludzkiego; regionalnego. Agencja uczestniczy w realizacji programów operacyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. z 2019 r. poz. 1465 i 2020), w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2019 r. poz. 1295 i 2020) oraz w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz.U. z 2018 r. poz. 1431 i 1544 oraz z 2019 r. poz. 60, 730, 1572 i 2020):) jako instytucja wdrażająca (instytucja pośrednicząca II stopnia) albo pośrednicząca, udzielająca pomocy finansowej beneficjentom określonym w art. 6b ust. 1 lub jako beneficjent. Agencja może pełnić rolę podmiotu wdrażającego instrument finansowy lub fundusz funduszy, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, (...) Funduszu Rolnego na rzecz (...) O. (...) oraz (...) Funduszu (...) oraz ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i (...) Funduszu (...) oraz uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320). W zakresie instrumentu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, zwanego dalej „instrumentem finansowym”, Agencja podejmuje, opracowuje i finansuje przedsięwzięcia ukierunkowane na wsparcie mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców. Agencja nie podejmuje działań, których celem jest osiągnięcie zysku. Do zadań Agencji, o których mowa w ust. 1, należy w szczególności: przygotowywanie i realizacja programów działań wspierających przedsiębiorców; wspieranie, realizacja i promocja innych, niż określone w pkt 1, programów oraz przedsięwzięć, w tym centralnych, regionalnych i lokalnych; wspomaganie organów administracji rządowej i samorządowej w zbieraniu i przetwarzaniu danych o potrzebach gospodarki narodowej; prowadzenie działalności badawczej i analitycznej, w tym ewaluacyjnej; prowadzenie działalności informacyjnej i promocyjnej; współpraca z zagranicą.

Wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, że podstawą dofinansowania przyznanego beneficjentowi jest umowa, a jedynie w przypadku określonym w art. 11 ust. 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. Nr 116, poz. 1206 ze zm.), decyzja administracyjna. Ustawowe określenie, że przyznanie dofinansowania następuje na podstawie umowy lub decyzji administracyjnej oznacza, że umowa albo decyzja administracyjna są traktowane jako źródło uprawnień i obowiązków stron dotyczących dofinansowania. Jeżeli więc udziela się dofinansowania na podstawie umowy, to umowa jest jedyną i wystarczającą czynnością prawną, wyrażającą zarówno wolę przyznania dofinansowania określonemu przedsiębiorcy, jak i treść powstającego na tej podstawie zobowiązania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 marca 2008 r. (...) 217/08, Legalis Numer 160471).

W powołanym wyroku NSA podkreślił, że z analizy przepisów przytoczonych w uzasadnieniu wynika, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości nie posiada uprawnień do podejmowania władczych rozstrzygnięć w przedmiocie udzielania pomocy w ramach przedmiotowego programu operacyjnego. Podmiotem akceptującym listę przedsiębiorców wybranych w wyniku weryfikacji wniosków o udzielenie pomocy jest Minister Gospodarki i Pracy jako instytucja zarządzająca, a Agencja (...) jest zobowiązana do zawarcia z tymi wnioskodawcami umów o udzielenie wsparcia.

Podstawą prawną decyzji administracyjnej (art. 104 KPA) może być tylko przepis prawa pozwalający organowi administracji publicznej załatwienie sprawy w tej właśnie formie prawnej. W przedmiotowej sprawie brak jest takiej podstawy prawnej, gdyż udzielenie pomocy następuje w formie umowy cywilnoprawnej. Zdaniem Sądu, to do ustawodawcy należy wybór podmiotów realizujących określone cele i zadania publiczne, jak i prawnych form ich działania w tym zakresie. To ustawodawca decyduje o tym, czy określone zadania publiczne wykonywać mają klasyczne organy administracji publicznej przy wykorzystywaniu właściwych im władczych form działania, w szczególności decyzji administracyjnych, czy wykonywanie takich zadań ulokowane zostanie przez Państwo w innych jednostkach organizacyjnych poprzez zlecenie im wykonywania tych zadań oraz czy te zlecone zadania mają one wykonywać w drodze stosowania władczych form działania, w szczególności wydawania decyzji administracyjnych, czy w formach właściwych prawu prywatnemu, w szczególności w drodze zawierania umów cywilnoprawnych. Jest to kwestia wyboru przez Państwo sposobu wykonywania określonych zadań publicznych, a więc sfera tworzenia prawa oraz zarządzania i administrowania. Postępowanie prowadzące do zawarcia umowy nie może być uznane za postępowanie administracyjne, a wobec tego pismo Agencji skierowane do skarżącego nie stanowi decyzji administracyjnej. Pismo to nie mieści się również w katalogu innych aktów lub czynności, które podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 PostAdmU. W związku z powyższym Sąd I instancji skargę odrzucił na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 PostAdmU.

Jak wynika z powyższego, powód, co również podkreślał biegły, miał możliwość kwestionowania na drodze sądowej obowiązku zwrotu dotacji lub żądania wypłaty kwoty zgodnie z rozliczeniem wydatków. Nadto, miał uprawnienie do oceny przez Sąd powszechny w ramach powództwa o zasądzenie lub ustalenie, że obowiązek zwrotu dotacji nie istnieje -poprawności kwalifikacji i opisu tych wydatków, celowości oraz wartości wydatków, a więc udzielania odpowiedzi na pytanie, czy całość dokumentacji aplikacyjnej pozwala bezsprzeczne na uznanie, że prace budowalne związane z urządzeniem otoczenia budynku w ramach rozbudowy przedsiębiorstwa zasługują na dofinasowanie w ramach dotacji, czy powód spełnia wszystkie kryteria, a dokumentacja jest poprawnie przygotowana. Uzyskanie negatywnego rozstrzygnięcia w sprawie przeciwko (...) byłoby niewątpliwie prejudykatem i nie pozostawiałoby już żadnych wątpliwości co do oceny poprawności wykonania umowy przez pozwaną Spółkę.

W przedmiotowej sprawie, co jest nie bez znaczenia, powód przyjął przygotowaną przez pozwaną Spółkę dokumentację aplikacyjną bez zastrzeżeń, a na jej podstawie otrzymał dofinansowanie w całości. Powód nie był zmuszony do zwrotu otrzymanych środków, a spór z Agencją mógł przenieść na drogę sądową. Czynnikami utrudniającymi bądź w ogóle uniemożliwiającymi Spółce realizację umowy w pełnym zakresie były: brak należytej współpracy stron, utrudniony kontakt i nieterminowe udostępnianie pozwanej Spółce niezbędnej dokumentacji, a w rezultacie zaprzestanie współpracy, której następstwem było zaprzestanie przekazywania pozwanej Spółce dokumentacji niezbędnej do sporządzania kolejnych wniosków o płatność. Nie bez znaczenia jest i to, że odpowiedzialność pozwanej Spółki za nieprzyznanie dofinansowania bądź zmniejszenie przyznanego dofinansowania w ramach PO została wyłączona w § 4 ust. 8 umowy stron. Zgodnie zaś z § 4 ust. 9 umowy stron, zleceniobiorca -pozwana Spółka nie ponosi żadnej odpowiedzialności za niepodpisanie przez zleceniodawcę umowy o dofinansowanie planowanej inwestycji z właściwą instytucją w ramach PO oraz za niewywiązanie się zleceniodawcy z warunków umowy o dofinansowanie planowanej podpisanej z właściwą instytucją w ramach PO.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że brak podstaw do uwzględnienia powództwa w oparciu o art. 750 k.c. w zw. z art. 471 k.c.

O kosztach procesu Sad orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. , obciążając nimi w całości stronę powodową jako przegrywającą spór. Wysokość kosztów zostanie ustalona przez referendarza sądowego po prawomocnym zakończeniu sprawy (art.. 108 k.p.c.).

ZARZĄDZENIE

1. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron –przez portal informacyjny,

2. uzasadnienie sporządzone przez sędziego.

26 lipca 2021r. SSO Barbara Kubasik