XIII Ga 83/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-08-26

Sygnatura akt XIII Ga 83/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy
w Sieradzu, w sprawie z powództwa (...)w G. przeciwko J. S. o zapłatę, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 44.865,20 zł z umownymi odsetkami w wysokości 16 % w skali roku jednakże nie większymi niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od tej kwoty od dnia 5 marca 2015 roku do dnia zapłaty oraz odsetki umowne w wysokości 16 % w skali roku jednakże nie większe niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od kwot:

- 45.565,20 zł od dnia 25 sierpnia 2014 roku do dnia 22 września 2014 roku,

- 45.465,20 zł od dnia 23 września 2014 roku do dnia 14 października 2014 roku,

- 45.365,20 zł od dnia 15 października 2014 roku do dnia 7 listopada 2014 roku,

- 45.265,20 zł od dnia 8 listopada 2014 roku do dnia 11 grudnia 2014 roku,

- 45.165,20 zł od dnia 12 grudnia 2014 roku do dnia 9 stycznia 2015 roku,

- 45.065,20 zł od dnia 10 stycznia 2015 roku do dnia 5 lutego 2015 roku,

- 44.965,20 zł od dnia 6 lutego 2015 roku do dnia 5 marca 2015 roku,

umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 700,00 zł oraz zasądził od pozwanej J. S. na rzecz powoda(...)w G. kwotę 4.696,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: w pozwie z dnia 26 sierpnia 2014 roku (...)w G. - wniósł o zasądzenie od J. S. kwoty 45.566,00 zł. wraz z umownymi odsetkami oraz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu powód wskazał, że jego poprzednik prawny - (...) S.A. zawarł z pozwaną umowę kredytu, z której to umowy pozwana się nie wywiązała - nie uiściła na rzecz powoda, ani jego poprzednika prawnego wymagalnych rat spłaty na łączną kwotę żądaną pozwem uwzględniającą odsetki umowne. W dniu 15 października 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Łasku. Postanowieniem z dnia 24 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Łasku stwierdził swą niewłaściwość funkcjonalną i przekazał sprawę do sądu rejonowego w Sieradzu. W piśmie z dnia 18 marca 2015 roku powód cofnął powództwo co do kwoty 700 zł oświadczając, że w tym zakresie powództwo zostało zaspokojone przez pozwaną po dniu wniesienia pozwu. W odpowiedzi na pozew pozwana nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie. Nie kwestionowała żądania pozwu co do zasady, ani co do wysokości - przyznała, że zawarła z poprzednikiem prawnym powoda umowę kredytu bieżącego, z której to umowy się nie wywiązała. Podniosła jedynie zarzut przedawnienia. W dniu 20 czerwca 2008 roku strony zawarły umowę kredytu odnawialnego w rachunku bieżącym w kwocie 37.000,00 zł. na okres od 20 czerwca 2008 r. do 19 czerwca 2009 r. Umowa ta została aneksowana w dniu 19 czerwca 2009 r. - strony zmieniły wysokość kredytu z kwoty 37.000,00 zł na kwotę 33.700,00 zł. oraz datę obowiązywania umowy - przedłużając ten czas do dnia 19 czerwca 2010 r.
Pismem z dnia 15 października 2010 r. (...) SA wypowiedział umowę kredytu łączącą go z pozwaną w związku z brakiem spłaty należnych rat kredytu z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. Saldo zobowiązania na dzień 15 października 2010 r. wynosiło 33.803,14 zł, odsetki 2.312,79 zł i koszty 14 zł. W dniu 28 grudnia 2010 roku pozwana podpisała z (...) SA umowę ugody, w której uznała dług do kwoty 33.871,79 zł. należności głównej wraz z odsetkami w wysokości 3.044,48 zł (na dzień 15 grudnia 2010 r.) i zobowiązała się regulować zaległość w miesięcznych ratach po 700,00 zł począwszy od stycznia 2011 r. W § 5 strony postanowiły, że „rata niewpłacona w terminie staje się ratą wymagalną od której bank nalicza odsetki zmienne karne za każdy dzień zwłoki w wysokości, jak dla kredytów przeterminowanych postawionych w stan natychmiastowej wykonalności”. Umowa ugody została wypowiedziana przez (...) SA ze skutkiem na dzień 20 grudnia 2011 roku. W tej dacie cała wierzytelność została postawiona w stan natychmiastowej wykonalności. W dniu 3 stycznia 2012 r. (...) SA wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 29.498,41 zł tytułem należności głównej i 494,88 zł tytułem odsetek należnych do dnia wystawienia tytułu. Tytuł ten został opatrzony sądową klauzulą wykonalności na mocy postanowienia z dnia 31 stycznia 2012 r. Pismem z dnia 15 lutego 2012 r. (...) SA wystąpił do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi o wszczęcie egzekucji. Postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte pod numerem (...)i postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2013 roku umorzone na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. w związku ze złożeniem w dniu 23 lipca 2013 r. wniosku o umorzenie postępowania przez wierzyciela - (...) SA.. W dniu 26 czerwca 2013 r. powód zawarł z (...) SA umowę cesji wierzytelności, mocą której przeniósł wierzytelność w stosunku do pozwanej na powoda. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie, kierując się dyrektywą swobodnej oceny dowodów, zasadami współżycia społecznego oraz doświadczeniem życiowym. Prowadząc postępowanie dowodowe sąd uwzględnił wszystkie wnioski dowodowe złożone przez strony. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, uwzględniając wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego. Sąd uznał za wiarygodne załączone do akt sprawy dokumenty zaoferowane przez strony. Żadna ze stron ich nie zakwestionowała, sąd również nie znalazł podstaw do tego, by to uczynić. W tak określonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że powództwo podlegało uwzględnieniu w całości w zakresie, w jakim nie zostało cofnięte. Podniósł, zgodnie z dyspozycją art. 353 § 1 k.p.c., zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Na mocy art. 3531 k.p.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Stosownie do ogólnych reguł dowodowych (art. 6 k.c.) ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania strony zawarły umowę kredytu odnawialnego w rachunku bieżącym. Stan faktyczny jest bezsporny, pozwana nie kwestionowała żądania pozwu ani co do zasady, ani co do wysokości, przyznała okoliczności faktyczne wskazane w uzasadnieniu pozwu; podniosła jedynie zarzut przedawnienia. Zarzut ten nie został w ocenie sądu I instancji podniesiony skutecznie. Należność dochodzona pozwem nie uległa przedawnieniu. Sąd Rejonowy w pełni podzielił i przyjął za własne stanowisko Sądu najwyższego, zgodnie z którym „roszczenia banku z umowy kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym przedawniają się w terminie trzech lat (art. 118 k.c.)”.(wyrok z dnia 2 października 2008 r., II CSK 212/08, Biul.SN 2009/1/11, OSNC-ZD 2009/3/60).
W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wierzytelność powstała w wyniku niewykonania przez pozwaną zobowiązania z umowy z dnia 20 czerwca 2008 roku zmienionej umową z dnia 19 czerwca 2009 r. W dniu 28 grudnia 2010 roku pozwana uznała dług i zawarła umowę ugody mocą której zobowiązała się do spłaty należności w miesięcznych ratach. Zawarcie ugody niewątpliwie spowodowało przerwanie biegu przedawnienia zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 k.c. Od tego momentu podstawę świadczenia pozwanej stanowiła właśnie przedmiotowa ugoda i terminy przedawnienia liczy się dla świadczenia określonego w ugodzie. Na podstawie zawartej ugody strony ustaliły również nowe zasady spłaty uznanej przed dłużniczkę wierzytelności poprzez wskazanie poszczególnych kwot i dat ich wymagalności (system ratalny). W konsekwencji ustaliły też nowe terminy biegu przedawnienia dla każdej z rat, które wynikały z harmonogramu spłat stanowiącego integralną część ugody. Poza sporem jest zatem fakt, że każda z tych rat miała swój termin płatności i tym samym swój bieg terminu przedawnienia rozpoczynający się od dnia następnego po upływie terminu płatności. Zatem termin przedawnienia poszczególnych rat wynikających z ugody wynosił zgodnie z art. 118 k.c. - 3 lata. Umowa ugody została wypowiedziana i wierzytelność została postawiona w stan natychmiastowej wykonalności - stała się wymagalna w całości w dniu 20 grudnia 2011 roku. Pozew wniesiono zaś 26 sierpnia 2014 roku, a zatem przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia. Z uwagi na powyższe powództwo podlegało uwzględnieniu w części, w jakiej nie zostało cofnięte - co do kwoty 44.865,20 zł. Kwotę tę sąd I instancji zasądził z umownymi odsetkami w wysokości 16 % w skali roku jednakże nie większymi niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od dnia 5 marca 2015 roku do dnia zapłaty - w dniu 4 marca 2015 roku pozwana uregulowała bowiem ostatnią dokonaną w toku procesu wpłatę w kwocie 100 zł - zgodnie z brzmieniem art. 481 § 1 i 2 k.c. Nadto - w związku z siedmiokrotnymi wpłatami pozwanej w toku procesu w kwotach po 100,00 zł. - sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda odsetki umowne w wysokości 16 % w skali roku jednakże nie większe niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od kwot:

- 45.565,20 zł od dnia 25 sierpnia 2014 roku do dnia 22 września 2014 roku,

- 45.465,20 zł od dnia 23 września 2014 roku do dnia 14 października 2014 roku,

- 45.365,20 zł od dnia 15 października 2014 roku do dnia 7 listopada 2014 roku,

- 45.265,20 zł od dnia 8 listopada 2014 roku do dnia 11 grudnia 2014 roku,

- 45.165,20 zł od dnia 12 grudnia 2014 roku do dnia 9 stycznia 2015 roku,

- 45.065,20 zł od dnia 10 stycznia 2015 roku do dnia 5 lutego 2015 roku,

- 44.965,20 zł od dnia 6 lutego 2015 roku do dnia 5 marca 2015 roku.

Zgodnie z dyspozycją art. 481 § 1 i 2 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Na mocy art. 482 § 1 k.c., od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania strony w umowie określiły wysokość odsetek - jako odsetki umowne odpowiadające wysokością odsetkom od kredytów przeterminowanych wobec czego sąd zasądził żądane kwoty z odsetkami umownymi, ograniczając ich wysokość do wysokości odsetek maksymalnych - zgodnie z żądaniem pozwu. W zakresie kwoty 700,00 zł postępowanie podlegało umorzeniu na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z cofnięciem powództwa w tym zakresie przed terminem rozprawy. O kosztach postępowania sąd I instancji orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c. Pozwana przegrała proces w całości - w całości winna zatem ponieść jego koszty. Na koszty podlegające zwrotowi stronie powodowej złożyła się opłata od pozwu (łącznie 2.279 zł), wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości - 2.400,00 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł - łącznie 4.696,00 zł.

Przedmiotowe orzeczenie w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia apelacją zaskarżyła pozwana, która zarzucając naruszenie:

1. prawa procesowego, a mianowicie:

- art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez pominięcie istotnego faktu wynikającego z treści dokumentu - aneksu nr (...) do umowy kredytu odnawialnego nr 270- (...) z dnia 19 czerwca 2009 roku, z którego wynika że kredyt udzielony był na okres do dnia 19 czerwca 2010 roku, a więc z upływem terminu określonego w aneksie umowa o kredyt uległa rozwiązaniu, a zobowiązanie stało się niedopuszczalnym saldem debetowym w rachunku bieżącym;

- art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez pominięcie istotnego faktu wynikającego z treści dokumentu - wypowiedzenia umowy rachunku bieżącego z dnia 15.10.2010 roku z uwagi na niedopuszczalne saldo debetowe, a nie na istnienie wymagalnego zobowiązania z umowy kredytowej;

- art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez pominięcie istotnego faktu wynikającego z treści dokumentu - umowy ugody nr (...) z dnia 28.12.2010 r. na okoliczność, że dokument ten nie stanowi samodzielnej podstawy zobowiązania pozwanej, co wynika wprost z § 2 oraz § 14 tejże ugody, że nie stanowi ona odnowienia długu w rozumieniu art. 506 k.c.;

- art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez pominięcie istotnego faktu wynikającego z treści dokumentu - bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia 03.01.2012 roku dotyczącego umowy rachunku bankowego, a nie umowy o kredyt odnawialny;

- art. 233 k.p.c. w zw. z art. 120 k.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez pominięcie istotnego faktu wynikającego z treści dokumentu powoda - „zestawienia zobowiązań kredytobiorcy J. S., nr umowy: (...) oraz ustaleń banku - historii wpłat do marca 2013”, których wynika, że zobowiązanie pozwanej stało się najwcześniej wymagalne w dniu 16.01.2011 roku poprzez brak wpłaty pierwszej pełnej raty w kwocie 700,00 zł i zamiast tego uiszczenie wpłaty dopiero w dniu 04.02.2015 r. w kwocie 8,13 zł (słownie osiem złotych i 13/100), co w konsekwencji skutkuje tym, że roszczenie objęte pozwem jest przedawnione;

2. prawa materialnego:

- art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód udowodnił datę wymagalności roszczenia pozwanej na dzień 20.12.2011 roku mimo nie przedstawienia na tą okoliczność odpowiedniego dowodu;

- art. 118 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że zobowiązanie wynikające z umowy ugody z dnia jako świadczenie okresowe przedawnia się z upływem 3 lat, a ponadto błędne przyjęcie, że zobowiązanie pozwanej dotyczy umowy kredytu odnawialnego w rachunku bieżącym i przedawnia się z upływem 3 lat;

- art. 124 k.c. w zw. z art. 120 k.c. - poprzez błędne przyjęcie, że po przerwaniu biegu terminu przedawnienia na skutek zawarcia ugody w dniu 28.12.2010 r. i rozpoczęcia na nowo biegu terminu nie nastąpiła ponowna wymagalność roszczenia w związku z tym, że pozwana nie wywiązała się z płatności już pierwszej raty w terminie i w związku z tym po przerwaniu biegu przedawnienia wymagalność powinna rozpocząć się (najwcześniej) w dniu 16 stycznia 2011 roku, gdyby uprawniony poprzedni wierzyciel podjął kroki zmierzające do wyegzekwowania świadczenia;

- art. 506 k.c. poprzez przyjęcie, że zawarcie umowy ugody, mocą której pozwana uznała zobowiązanie stanowi samoistną podstawę zobowiązania pozwanej i w związku z tym należy stosować trzyletni termin przedawnienia, mimo że z treści powyższej ugody wynika, że nie stanowi ona odnowienia długu i nie wpływa na stosunki prawne pomiędzy stronami, a więc roszczenie w dalszym ciągu dotyczy rachunku bieżącego prowadzonego dla pozwanej;

- art. 731 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że w sprawie nie znajduje zastosowanie dwuletni termin przedawnienia, mimo że zobowiązanie w swej istocie dotyczy niedopuszczalnego salda debetowego pozwanej w rachunku bieżącym nr (...),

wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w zakresie kwoty 44.865,20 zł oraz umownych odsetek od kwot wymienionych; zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów opłaty od apelacji, opłat bankowych 20,00 zł, kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, opłaty skarbowej 17,00 zł oraz kosztów dojazdu pełnomocnika na rozprawę apelacyjną do Sądu w wysokości 99,46 zł. Ponadto pozwana wniosła o przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do niniejszej apelacji:

- wyciągu bankowego z rachunku pozwanej za okres: od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. - na okoliczność ustalenia daty zaprzestania spłacania rat wynikających z ugody i powstania najwcześniejszej daty wymagalności roszczenia po stronie banku (...) - poprzedniego wierzyciela;

- wyroku orzekającego separację pozwanej - na okoliczność ustania wspólności majątkowej małżeńskiej pozwanej i nie ponoszenia konsekwencji za wpłaty (objęte umorzeniem postępowania) dokonywane w ostatnim okresie przez małżonka pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej podlegała oddaleniu jako bezzasadna. Odnosząc się do pierwszego i najbardziej eksponowanego w treści apelacji zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. podkreślić należy, że zgodnie z jego treścią, Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. W niektórych przypadkach ustawodawca "narzuca" określoną moc dowodową danego środka (np. art. 11, 246, 247 KPC). Przyjmuje się, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania o istnieniu lub nieistnieniu weryfikowanego w postępowaniu dowodowym faktu, uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych. Z kolei wiarygodność danego dowodu wynika z jego indywidualnych cech i obiektywnych okoliczności, za względu na które zasługuje on w ocenie sądu na wiarę lub nie (zob. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977, s. 132 i n.). Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (zob. wyr. SN z 12.2.2004 r., II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyr. SN z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 KPC, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyr. SN z 27.9.2002 r., IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, Legalis; wyr. SN z 16.12.2005 r., III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110). Czynnik ustawowy ogranicza sąd w możliwości dokonania oceny jedynie tych dowodów, które zostały prawidłowo przeprowadzone, według reguł określonych przez ustawodawcę, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (post. SN z 11.7.2002 r., IV CKN 1218/00, Legalis; wyr. SN z 9.3.2005 r., III CK 271/04, Legalis). Oznacza to, że przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko "materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów, itp. (wyr. SN z 24.3.1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382). Za czynnik ideologiczny warunkujący granice swobodnej oceny dowodów uznaje się poziom świadomości prawnej sędziego, na którą składa się znajomość przepisów prawa, doktryny i orzecznictwa, jak ogólna kultura prawna oraz system pozaprawnych reguł i ocen społecznych (zob. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP 1956, Nr 4). Sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu I instancji bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia (wyr. SN z 4.10.2007 r., V CSK 221/07, Legalis). Uprawnienie to w przypadku dowodów z zeznań świadków czy też z przesłuchania stron jest uzasadnione w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu I instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd I instancji, nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd II instancji odmiennego stanowiska, o ile tylko ocena ta nie wykroczyła poza granice zakreślone w powołanym przepisie (wyr. SN z 21.10.2005 r., III CK 73/05, Legalis). W kontekście przedstawionych rozważań Sąd Okręgowy uznał ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji za prawidłową, zgodną z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Argumentacja stanowiąca uzasadnienie przedmiotowego zarzutu apelacji odnosi się do nieprawidłowości wniosków jakie Sąd I instancji wywiódł z literalnego brzmienia powołanych dokumentów, w szczególności umowy i aneksów do niej podpisanych przez pozwaną i poprzednika prawnego powódki. Okoliczności i przesłanki wskazywane przez skarżącą należało raczej zakwalifikować do aspektu badania rzeczywistej woli stron towarzyszącej zaciąganiu spornych zobowiązań [art. 65 k.c.] przy czym stosowny dowód jako obciążający pozwaną w tym przedmiocie nie został zgłoszony. Trudno jest zatem zgodzić się z koncepcją skarżącej jakoby określony umownie czas obowiązywania aneksu prowadził do uznania konieczności przekształcenia umowy kredytu w niedopuszczalne saldo debetowe w rachunku bieżącym pozwanej. Przyjęcie automatycznej transformacji czynności bankowej określonej miedzy stronami jako umowa kredytu w powołany przez pozwaną instrument bankowy, winno być udowodnione przynajmniej co do możliwości zastosowania takiej konstrukcji np. w oparciu o ogólne postanowienia umowne, bowiem z treści samej umowy kredytu, której kontynuację stanowił zawarty do niej aneks, nie wynikała takowa możliwość. Powołany w apelacji zarzut odnoszący się do określenia podstawy wypowiedzenia umowy powołanej przez bank również nie mógł stanowić samoistnej przesłanki przekształcenia umowy kredytu w niedopuszczalne saldo debetowe w rachunku bieżącym skoro aspekt istnienia salda debetowego stanowił wyłącznie instrument czy sposób realizacji obowiązku kredytobiorcy w zakresie spłaty zaciągniętego kredytu.

Za bezsporne należy uznać twierdzenie, że zawarta ugoda nie stanowiła, po myśli postanowień umowy pierwotnej, odnowienia, nie mniej jednak kwestia ta winna być ocenia jako uznanie zobowiązania przez pozwaną, a więc złożenia przez nią oświadczenia wiedzy odnoszącego się do istnienia jej zobowiązania w określonej wysokości, co skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia.

Nie sposób również zgodzić się z apelującą, iż zaprzestanie spłaty kredytu automatycznie stanowiło czy prowadziło do wypowiedzenia umowy kredytu, bowiem zgodnie z umową, po stronie banku istniało uprawnienie a nie obowiązek złożenia oświadczenia określonej treści i doręczenie go kredytobiorcy. Bank z takiego uprawnienia skorzystał i złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu, które zostało doręczone pozwanej w dacie prawidłowo ustalonej przez Sąd I instancji.

W przedstawionym aspekcie należało uznać ustalenia i wnioski poczynione przez Sąd I instancji za prawidłowe, co skutkowało koniecznością uznania w powyższym zakresie prawidłowości rozważań prawnych przedstawionych przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Brak uznania zasadności zarzutów o charakterze procesowym automatycznie prowadzić do przyjęcia bezzasadności zarzutów prawa materialnego wywiedzionych z przytoczonych przez skarżącą, odmiennych od ustalonych przez Sąd I instancji okoliczności i wniosków.

Mając na uwadze powyższe apelację pozwanej należało uznać za niezasadną i jako taką oddalić na podstawie art. 385 k.p.c. orzekając o kosztach postępowania odwoławczego na podstawie art. 98 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Izabela Bluszcz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Krzysztof Wójcik,  SO Marzena Eichstaedt ,  SO Jarosław Pawlak
Data wytworzenia informacji: