Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2023 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 5.412,47 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty (punkt 1), oddalił powództwo w pozostałej części (punkt 2) oraz zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 220,52 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 3) (wyrok – k.234, uzasadnienie – k.243-252).

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła strona powodowa, zaskarżając wyrok w zakresie punktu 2 w części w jakiej oddalono w nim powództwo co do kwoty 3.333,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, a także w części w jakiej oddalono w nim powództwo co do kwoty 103,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 3.333,98 zł od dnia 14 kwietnia 2020 roku do dnia 29 października 2020 roku. Apelacją zaskarżono również wyrok w części dotyczącej punktu 3 w całości, to jest w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu (apelacja – k.261-264).

Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zdanie 1 k.p.c. w zw. z art. 278 §1 k.p.c., poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, że skoro poszkodowani częściowo naprawili pojazd w serwisie spoza ASO i przedstawili pozwanemu faktury w zakresie kilku części (dowodzące zakupu także części jakości Q), to koszty naprawy pojazdu pozwalające na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody opiewają na kwotę 20.902,40 zł, to jest zakładającą użycie części jakości Q, w sytuacji gdy – zgodnie z opinią biegłego sądowego – brak jest dowodów, aby w pojeździe zamontowano części inne niż oryginalne z logo producenta pojazdu (O) oraz, aby przed szkodą pojazd był w złym stanie technicznym, to jest takim, że jego elementy uszkodzone w wyniku zdarzenia były wcześniej skorodowane lub uszkodzonego, a zastosowanie części oryginalnych z logo producenta pojazdu nie spowoduje wzrostu jego wartości (apelacja – k.261-264).

W konsekwencji powyższego w apelacji wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo:

1.  kwoty 3.333,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu,

2.  kwoty 102,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 3.333,98 zł od dnia 14 kwietnia 2020 roku do dnia 29 października 2020 roku,

3.  kosztów postępowania przed Sądem I instancji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

(apelacja – k.261-264).

Wniesiono również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego z uwzględnienie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych (apelacja – k.261-264).

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie
od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych (odpowiedź na apelację – k.277-278).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie co – w oparciu o przepis art. 386 §1 k.p.c. – skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku.

Przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, a tym samym zgodnie z art. 505 ¹³ §2 k.p.c., skoro Sąd II Instancji nie przeprowadził postępowanie dowodowego, to uzasadnienie wyroku odwoławczego ograniczone zostaje jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa.

Dodatkowo apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I Instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Oznacza to, iż apelacja ograniczona wiąże Sąd Odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określił zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazał przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co wynika z art. 505 ⁹ §1 ¹ i 2 k.p.c. (por. uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku, III CZP 49/07).

Tym samym, w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należało jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Tytułem wstępu podkreślić należy, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje jako własne, opierając na nich swe rozważania. W konsekwencji, brak jest przesłanek uzasadniających przytoczenie tych ustaleń ponownie. Sąd I instancji w sposób skrupulatny i bardzo dokładny opisał w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku stan faktycznych i oddał w jego ramach również treść opinii podstawowej oraz kolejnych opinii uzupełniających sporządzonych przez biegłego sądowego.

Sąd II instancji podziela jedyny zarzut sformułowany w wywiedzionej apelacji, a mianowicie zarzut dotyczący naruszenia następujących przepisów postępowania cywilnego: art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zdanie 1 k.p.c. w zw. z art. 278 §1 k.p.c. Naruszenie wymienionych przepisów postępowania polegać miało w uproszczeniu na dowolnym, a nie swobodnym uznaniu przez Sąd Rejonowy, że odszkodowanie w tej konkretnej sprawie nie musiało obejmować kosztu użycia do naprawy jedynie części oryginalnych z logo producenta pojazdu i że w tej konkretnej sprawie dla ustalenia wysokości należnego odszkodowania można było przyjąć koszt innych części zamiennych, np. jakości Q.

Jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd II instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 §1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (por. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, czy wyrok z dnia 21 października 2005 r., sygn. akt III CK 73/05) skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 §1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 §1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., I ACa 180/08).

Przechodząc do sedna i przenosząc te bardzo ogólne rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że wybór przez Sąd Rejonowy właściwego wariantu odszkodowania spośród wariantów wskazanych w opiniach biegłego nie wytrzymuje konfrontacji z zasadami logicznego rozumowania oraz z wnioskami wynikającymi z tych opinii sądowych.

Sąd I instancji przyjął bowiem, że odszkodowanie powinno odpowiadać kosztowi naprawy pojazdu przy użyciu cen części objętych fakturami oraz ceny nowych części zamiennych jakości O i Q (filtr pyłkowy i krata przewietrzania), bez ustalonych rabatów na ceny nowych części zamiennych, oraz przy zastosowaniu stawki 120 zł netto za RBG. Ocena ta pomija jednak treść podstawowej opinii biegłego sądowego. Przy czym w tym zakresie w tej opinii najistotniejsze nie było samo wyliczenie hipotetycznych kosztów naprawy, lecz pozostałe stanowisko jakie biegły sądowy przedstawił przy uwzględnieniu wiadomości specjalnych jakimi dysponuje. Biegły bowiem wprost wskazał, że:

a)  poszkodowany dokonał jedynie częściowej i prowizorycznej naprawy (k.106 akt),

b)  tylko naprawa przy wykorzystaniu części oryginalnych z logo producenta przywróci pojazd do stanu sprzed szkody (k.109 akt),

c)  użycie do naprawy części oryginalnych z logo producenta pojazdu nie doprowadzi do wzbogacenia poszkodowanego, tj. zwiększenia wartości pojazdu, który był dopiero w 4 roku życia technicznego oraz znajdował się w dobrym stanie (k.111 akt),

d)  niektóre z części zafakturowanych w ramach rzeczywistej „naprawy” nie były częściami oryginalnymi z logo producenta pojazdu, np. reflektor (k.110 akt).

Powyższe, przy uwzględnieniu zasad logicznego rozumowania, powinno prowadzić do wniosku, że każda próba użycia do naprawy części nieoryginalnych pozbawionych logo producenta pojazdu, bądź części oryginalnych z logo producenta pojazdu lecz używanych, nie mogłaby doprowadzić pojazdu do stanu sprzed szkody, a przecież temu ma służyć odszkodowanie. Odszkodowanie ma dostarczyć środków pieniężnych, które pozwolą na przywrócenie w majątku poszkodowanego stanu sprzed szkody. Jeżeli poszkodowany na własną rękę dokonuje naprawy i w miejsce części oryginalnych z logo producenta montuje części zamienne jakości P, czy Q, a jednocześnie biegły sądowy stwierdza, że tylko naprawa przy użyciu części oryginalnych z logo producenta przywróci pojazd do stanu uprzedniego, to nie można uznać, że takie działanie poszkodowanego doprowadziło do naprawienia szkody. Taka ocena prowadzić winna zatem do niejako automatycznego odrzucania przez Sąd wszystkich wariantów wyliczenia kosztów naprawy, które przy uwzględnieniu wniosków wynikających z opinii biegłego sądowego, nie gwarantowały naprawienia szkody, czyli przywrócenia stanu poprzedniego. Inna byłaby sytuacja, gdyby biegły sądowy w swojej opinii wskazał, że w tym konkretnym przypadku, przy uwzględnieniu rodzaju uszkodzonych części, czy też stanu pojazdu przed szkodą, uzasadnionym byłoby użycie do naprawy części jakości P lub Q i że ich użycie przywróciłoby pojazd do stanu sprzed szkody. W takiej sytuacji oczywiście uprawnionym byłoby opieranie się na wariantach uwzględniających taki rodzaj części.

W przedmiotowej sprawie tymczasem w podstawowej opinii biegły sądowy kategorycznie wskazał, że tylko naprawa przy wykorzystaniu części oryginalnych z logo producenta przywróci pojazd do stanu sprzed szkody. Co więcej w ostatniej opinii uzupełniającej (k.195 akt) biegły sądowy wskazał, że podtrzymuje w całości wnioski końcowe swojej opinii podstawowej z 12 września 2022 roku. Powyższe prowadzi do konstatacji, że w przedmiotowej sprawie uzyskano wiele wariantów wyliczenia kosztów, lecz tylko dwa z nich gwarantowały przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, bowiem uwzględniały użycie do naprawy jedynie części oryginalnych z logo producenta pojazdu. Przy czym z uwagi na stanowczą ocenę przez biegłego sądowego, że w niniejszej sprawie nie było koniecznym przeprowadzenie naprawy w autoryzowanym serwisie naprawczym, za uzasadniony winien zostać uznany wariant wskazujący koszt naprawy na kwotę 24.298,50 zł netto. Powyższe z kolei prowadzić winno do wniosku, że dalsze należne odszkodowanie wynosi: 8.646,54 zł = 24.298,50 zł (pełne odszkodowanie) - 15.651,96 zł (wypłacone uprawnionemu podmiotowi odszkodowanie w toku postępowania likwidacyjnego). Kwota 8.646,54 zł jest przy tym wyższą kwotą niż suma dalszego odszkodowania przyjęta przez stronę powodową dla wyliczenia żądania pozwu. Żądanie pozwu z tytułu dalszego odszkodowania wynosiło bowiem 8.584,42 zł i ta kwota wyznacza granice przedmiotowe niniejszej sprawy.

Mając na uwadze, że Sąd I instancji prawomocnie zaskarżonym wyrokiem zasądził już kwotę 5.250,44 zł (należność główna bez skapitalizowanych odsetek), to do zasądzenia tytułem dalszego odszkodowania pozostaje kwota 3.333,98 zł (8.584,42 zł - 5.250,44 zł). Zasadnym było również zasądzenie kwoty 102,88 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie narosłych w okresie od 14 kwietnia 2020 roku do 29 października 2020 roku od zasądzonej w drugiej instancji dalszej kwoty odszkodowania. Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności – w oparciu o przepis art. 386 §1 k.p.c. – należało zatem zmienić zaskarżony wyrok w ten sposób, aby w punkcie 2 części dyspozytywnej zasądzić od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. dodatkowo kwotę 3.436,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty oraz oddalić powództwo w pozostałym zakresie. O czym orzeczono w punkcie I literze a) części dyspozytywnej wyroku.

Konsekwencją zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie należności głównej była zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie przed Sądem I instancji, dla których podstawą pozostał jednak art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. – stosunkowe rozdzielenie kosztów.

Strona powodowa wygrała sprawę w 96%, zaś pozwana w 4%. Na koszty procesu po stronie powodowej w łącznej wysokości 2.967,10 zł złożyły się następujące koszty: 500 zł opłaty sądowej, 1.800 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz 650,10 zł wykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego. Koszty procesu po stronie pozwanej wyniosły 3.694,51 zł i na kwotę tą złożyły się następujące koszty: 1.800 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz 1.877,51 zł wykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego. Łączne koszty procesu wyniosły zatem 6.661,61 zł. Strona powodowa winna pokryć 4% kosztów, tj. 266,46 zł, zaś strona pozwana 96% kosztów, tj. 6.395,15 zł. Wobec zatem ustalenia, że strona powodowa poniosła koszty procesu w wysokości 2.967,10 zł, a powinna 266,46 zł, to należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda różnice, tj. kwotę 2.700,64 zł.

O czym orzeczono w punkcie I literze b) części dyspozytywnej wyroku poprzez stosowne podwyższenie kwoty 220,52 zł wskazanej w punkcie 3 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł z kolei w punkcie II części dyspozytywnej wyroku w oparciu o wyrażoną w art. 98 §1 k.p.c. zasadę zgodnie, z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W konsekwencji apelacji wywiedzionej przez powoda doszło do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie odpowiadającym wartości przedmiotu zaskarżenia, to jest w zakresie kwoty 3.437 zł. Koszty procesu po stronie powodowej wyniosły 650 zł, na którą to kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego za postępowanie apelacyjne (450 zł) oraz uiszczona opłata sądowa od apelacji (200 zł).

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować sporządzenie uzasadnienia w kontrolce,

2.  doręczyć odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku:

a)  pełnomocnikowi strony powodowej (bez pouczenia) – za pośrednictwem PI,

3.  załączyć do akt zwrotne potwierdzenie odbioru doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem pełnomocnikowi strony powodowej po jego nadejściu i zwrócić akta do Sądu Rejonowego po upływie terminu do zaskarżenia rozstrzygnięcia o kosztach zawartego w wyroku.

Łódź, dnia 29 listopada 2024 roku.