XIII Ga 209/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-10-03
Sygn. akt XIII Ga 209/16
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Płocku w zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 3 151,90 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 października 2013 roku do dnia zapłaty i kwotę 775 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 158,52 zł tytułem zwrotu części wynagrodzenia biegłego tymczasowo wypłaconego przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy w Płocku, sygn. akt V GC 109/14 (wyrok k.256, uzasadnienie k.262-270).
Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany zaskarżając wyrok w części, tj. w punkcie I ponad kwotę 1220,25 zł a w konsekwencji w pkt II.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:
1. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:
a/ art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, iż w adekwatnym związku przyczynowym pozostaje hipotetyczna szkoda związana z wynajęciem pojazdu zastępczego w okresie pomiędzy podpisaniem Umowy Najmu, a rzeczywistym wynajęciem pojazdu zastępczego, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego zasądzenia odszkodowania za okres 18 dni najmu podczas, gdy zgodnie z zeznaniami poszkodowanego oraz dokumentacją zebraną w sprawie w adekwatnym związku przyczynowo-skutkowym pozostawał jedynie najem w okresie 5 dni, tj. od dnia 25 do 30 lipca 2013 roku;
b/ art. 363 § 1 k..c. poprzez błędną jego wykładnię, a w konsekwencji przyjęcie, iż obowiązek zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem naprawienia szkody może uzasadniać wypłatę odszkodowania za okres, w którym poszkodowany w rzeczywistości nie wynajmował pojazdu zastępczego, a tym samym pozostający poza adekwatnym związkiem przyczynowym ze szkodą;
2. naruszenie przepisów prawa procesowego, mającego wpływ na treść wyroku, a mianowicie:
c/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności poprzez pominięcie okoliczności wynikających z zeznań poszkodowanego L. M., złożonych na terminie rozprawy dnia 6 lutego 2015 roku, iż faktyczny najem pojazdu rozpoczął się dopiero po powrocie poszkodowanego z urlopu i trwał około tygodnia, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I instancji do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych i niezasadnego przyjęcia, iż przyznanie odszkodowania w wysokości odpowiadającej
18 dniom najmu pojazdu zastępczego, jest sumą odpowiadającą poniesionej szkodzie;
d/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, a w konsekwencji pominięcie istotnej części materiału dowodowego w postaci dowodu z zadań w sprawie dotyczących szkody (...) (znajdujących się w aktach szkody), z którego to dokumentu wynika, iż poszkodowany zgłaszając szkodę prosił o pilny kontakt z uwagi na fakt, iż 13 lipca 2013 roku wyjeżdżał na urlop wypoczynkowy oraz pominięcie okoliczności, iż oświadczenie pozwanego o potrzebie najmu pojazdu zastępczego jest datowane na dzień 25 lipca 2013 roku i dopiero od tego dnia rozpoczął się faktyczny najem pojazdu zastępczego, co skutkowało błędnym przyjęciem, iż poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego w okresie od 12 lipca 2013 roku do dnia 6 sierpnia 2013 roku, podczas gdy w rzeczywistości najem pojazdu zastępczego rozpoczął się dopiero dnia 25 lipca 2013 roku, na co bezsprzecznie wskazuje data ww. oświadczenia.
Wskazując przedmiotowe zarzuty Skarżący wniósł o:
I. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę
1220,25 zł;
II. zasądzenie na rzecz pozwanego - (...) S.A. kosztów postępowania w obydwu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych
ewentualnie o uchylenie wyroku oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postepowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych (apelacja k. 278-281).
Powódka wniosał o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k.295-296).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.
Chybiony jest zarzut dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności poprzez pominięcie okoliczności wynikających z zeznań poszkodowanego L. M., złożonych na terminie rozprawy dnia 6 lutego 2015 roku, iż faktyczny najem pojazdu rozpoczął się dopiero po powrocie poszkodowanego z urlopu i trwał około tygodnia, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I instancji do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych i niezasadnego przyjęcia, iż przyznanie odszkodowania w wysokości odpowiadającej 18 dniom najmu pojazdu zastępczego, jest sumą odpowiadającą poniesionej szkodzie.
Zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przepis ten stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (por. wyrok SN z 12 lutego 2004 roku, II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (por. wyrok SN z 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (por. wyrok SN z 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Legalis; wyrok SN z 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110 ).
Powyższe w przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu II instancji, nie miało miejsca. Sąd Rejonowy dokonał bowiem wnikliwej analizy i oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a z poddanych ocenie, mieszczącej się w granicach swobodnej oceny, dowodów wywiódł wnioski poprawne logicznie i zgodne z doświadczeniem życiowym.
Sąd I instancji trafnie, w oparciu o materiał dowodowy, który w niniejszej sprawie stanowiły środki dowodowe zaoferowane przez strony procesu, ustalił, iż uzasadniony i konieczny okres najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego obejmować powinien łącznie 18 dni od 12.07. do 30.07.2013 r., przy stawce 198,41 zł netto (zastosowanej przez zakład naprawczy, a mieszczącej się w przedziale stawek występujących na rynku lokalnym). Poczynione w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy w pełni podziela i uznaje za własne, akceptując jednocześnie przy tym przedstawioną przez Sąd Rejonowy argumentację prawną.
W tym miejscu podkreślić należy, iż pozwany ubezpieczyciel przeprowadzając likwidację przedmiotowej szkody uznał za uzasadniony najem pojazdu zastępczego przez okres 17 dni przy zastosowaniu stawki 73 zł brutto za 1 dzień najmu i wypłacił z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 1241,00 zł. W sprzeciwie złożonym od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany postawił szereg zarzutów, tj.: brak legitymacji procesowej powoda, nieudowodnioną wysokość czynszu najmu pojazdu zastępczego, zawyżony czynsz najmu, niecelowość najmu pojazdu zastępczego
oraz nieudokumentowany i nieuzasadniony czas naprawy, podnosząc przy tym ostatnim, iż okoliczność, czy czas naprawy uszkodzonego pojazdu był uzasadniony, wymaga wiadomości specjalnych biegłego sądowego. Ustosunkowując się następnie do przeprowadzonego w sprawie dowodu z opinii biegłego sądowego jednoznaczne przyznał, iż uzasadniony okres przestoju pojazdu marki T. (...) w warsztacie mógł i powinien wynosić w przedmiotowym stanie faktycznym maksymalnie 15 dni kalendarzowych - od 12 do 26 lipca 2013 roku (pismo procesowe pełnomocnika pozwanego z 12.08.2015 roku, k. 218). Pełnomocnik reprezentujący pozwanego nie stawił się na ostatniej rozprawie w dniu 27 listopada 2015 roku, na której Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z uzupełniającej, ustnej opinii biegłego sądowego.
Twierdzenie pozwanego, iż faktyczny czas najmu samochodu zastępczego wynosił 5 dni, tj. 0d 25 do 30 lipca 2013 roku, co według niego miało skutkować brakiem potrzeby ustalania hipotetycznego czasu najmu pojazdu zastępczego uzasadnionego czasem naprawy uszkodzonego pojazdu, pojawiło się w niniejszej sprawie po raz pierwszy dopiero w apelacji. Strona pozwana w toku postępowania przed Sądem I instancji, kwestionując czas najmu pojazdu zastępczego, nigdy nie powołała tej okoliczność i w żaden sposób nie próbowała jej dowieść. Z przytoczonego zaś w apelacji dowodu z zeznań świadka L. M. (poszkodowanego), przeprowadzonego na rozprawie w dniu 6 lutego 2015 roku, nie wynika, wbrew twierdzeniom skarżącego, że poszkodowany wynajmował samochód zastępczy w okresie od 25 do 30 lipca 2013 roku. Świadek zeznając nie operował bowiem żadnymi datami, nie wskazał w jakim okresie przebywał na urlopie, podał jednocześnie, cyt. „Samochodem poruszałem się po P. i do syna(……). Byłem w tym czasie na urlopie.”, określając zaś czas korzystania z pojazdu zastępczego użył pojęcia niejednoznacznego, cyt. „..to był chyba tydzień”. W ocenie Sądu Okręgowego dowodowi z zeznań tego świadka, Sąd I instancji trafnie nie odmówił wiarygodności, ale jednocześnie z uwagi na brak stanowczych i jednoznacznych stwierdzeń w zeznaniach świadka brak było podstaw do przypisania temu dowodowi, jak czyni to skarżący, kluczowego znaczenia dla ustalenia okoliczności faktycznych.
Bezzasadny okazał się również zarzut dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, a w konsekwencji pominięcie istotnej części materiału dowodowego w postaci dowodu z zadań w sprawie dotyczących szkody (...) (znajdujących się w aktach szkody), z którego to dokumentu wynika, iż poszkodowany zgłaszając szkodę prosił o pilny kontakt z uwagi na fakt, iż 13 lipca 2013 roku wyjeżdżał na urlop wypoczynkowy oraz pominięcie okoliczności, iż oświadczenie pozwanego o potrzebie najmu pojazdu zastępczego jest datowane na dzień 25 lipca 2013 roku i dopiero od tego dnia rozpoczął się faktyczny najem pojazdu zastępczego, co skutkowało błędnym przyjęciem, iż poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego w okresie od 12 lipca 2013 roku do dnia 6 sierpnia 2013 roku, podczas gdy w rzeczywistości najem pojazdu zastępczego rozpoczął się dopiero dnia 25 lipca 2013 roku, na co bezsprzecznie wskazuje data ww. oświadczenia.
Nie może Skarżący skutecznie zarzucić Sądowi I instancji pominięcie wskazanego materiału dowodowego, skoro w postępowaniu przed tym Sądem po pierwsze nigdy nie powołał okoliczności, iż najem samochodu zastępczego rozpoczął się 25 lipca i trwał do 30 lipca 2013 roku a po drugie nie wskazał dowodów na potwierdzenie tej okoliczności, pomimo iż przepis art. 503 § 1 k.p.c. nakłada na pozwanego obowiązek wskazania w sprzeciwie od nakazu zapłaty, między innymi wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów na ich potwierdzenie. Zauważyć jednocześnie należy, iż wskazane akta szkody (...) pozwany Ubezpieczyciel powołał w sprzeciwie jako dowód potrzebny do ustalenia okoliczności niezbędnego i koniecznego czasu naprawy uszkodzeń pojazdu marki T. (...) nr rej. (...), powstałych wskutek kolizji z dnia 08.07.2013 r. (sprzeciw k. 59), złożył zaś na zażądane Sądu I instancji, po dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny wartości kosztów napraw pojazdów samochodowych na tę okoliczność (postanowienie z dnia 2 marca 2015 roku, k. 107; akta szkody (...) k. 132).
Powołanie zatem okoliczności faktycznego czasu trwania najmu pojazdu zastępczego
i dowodu na potwierdzenie tej okoliczności dopiero w apelacji Sąd Okręgowy uznał, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, za spóźnione (art. 381 k.c.)
W konsekwencji, zważywszy na prawidłowość ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy, nie ma racji Skarżący, gdy czyni zarzut naruszenia przepisu art. 361 § 1 k.c. i art. 363 § 1 k.c. W sprawie, wbrew stanowisku pozwanego, Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował wskazane przepisy uznając, iż odszkodowanie obejmujące zwrot kosztów za wynajem pojazdu zastępczego należy się powodowi, zgodnie z jego żądaniem, od dnia 12 lipca 2013 roku, w którym poszkodowany L. M. zawarł umowę najmu, do dnia 30 lipca 2013 r., w którym powinien już odebrać swój pojazd po naprawie.
Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.
W tym stanie rzeczy Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną. O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 98
§ 1 i § 3 k.p.c. zasądzając od pozwanego jako strony, która przegrała apelację, na rzecz powoda kwotę 600,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w tym postępowaniu (wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym ustalono zgodnie z § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych - Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Iwona Godlewska (ref.), SO Jarosław Pawlak , SO Bartosz Kaźmierak
Data wytworzenia informacji: