Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. N. kwotę 6 100,80 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2015 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.748,02 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok – k. 200, tom II).

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód – P. N. w części, tj. w pkt 2 oddalającym powództwo ponad kwotę 6.100,80 złotych.

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

I. naruszenie przepisów:

1. postępowania cywilnego, tj:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd nie swobodnej, a dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na uznaniu, że:

- stawki stosowane przez powoda w tej konkretnej sprawie są nadmierne i powinny zostać obniżone do kwoty 160,00 złotych netto w segmencie C, nie uwzględniając warunków najmu oferowanych przez powoda;

- stawka zastosowana przez powoda mieściła się w podanym przez biegłego przedziale co oznacza, że występowała na rynku lokalnym w miejscu zamieszkania poszkodowanego, jednak stawki 180,00 złotych netto za najem klasy C są trochę zawyżone w stosunku do stawek na rynku lokalnym;

- niezasadne uznanie, że uzasadniony czas trwania najmu w przedmiotowej sprawie powinien wynosić 31 doby zamiast 32 doby;

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na uznaniu, że dobowa stawka czynszu najmu stosowana przez powoda jest zawyżona;

3. prawa materialnego tj. art. 361 § 1 i 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem przez Sąd I instancji, że uzasadniona stawka dobowa najmu powinna wynosić 160,00 złotych netto zamiast 180,00 złotych netto w segmencie C co skutkuje brakiem zasądzenia należnej powodowi kwoty odszkodowania w pełnej wysokości, a tym samym stanowi naruszenie zasady pełnego odszkodowania.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów procesu w obu instancjach od pozwanego na rzecz powoda według norm przepisanych (apelacja – k. 220 – 228, tom II).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie była zasadna.

W pierwszej kolejności rozważeniu podlegają zarzuty prawa procesowego, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku zostały dokonane zgodnie z przepisami prawa procesowego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004, sygn. akt II CK 409/03, opubl. Legalis).

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisu art. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd nie swobodnej, a dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Zgodnie z treścią art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przywołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyrok SN z 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyrok SN z 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Legalis ). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo -skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok SN z 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Legalis; wyrok SN z 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110 ).

W sprawie niesporną była zasada odpowiedzialności pozwanego i powstały po jego stronie obowiązek wypłaty odszkodowania w związku ze szkodą zaistniałą w dniu 25 lutego 2015 roku. Pozwany odpowiedzialności tej nie kwestionował wypłacając odszkodowanie za szkodę powstałą w wyniku zdarzenia z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 848,70 złotych.

W tym miejscu należy przypomnieć, że naprawienie szkody (a w konsekwencji i odszkodowanie) powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Powszechnie przyjmuje się, że naprawienie szkody polegającej na uszkodzeniu pojazdu polega przede wszystkim na zapłaceniu kwoty koniecznej do przywrócenia samochodu do stanu poprzedniego. Poszkodowany dokonał wyboru sposobu naprawienia szkody, polegającego na wypłacie kwoty odszkodowania za szkodę powstała na skutek zdarzenia z dnia 18 grudnia 2014 roku. Pozwany zatem, w myśl art. 363 § 1 k.c. i art. 361 § 2 k.c., zobowiązany jest do zwrotu ekonomicznie uzasadnionych wydatków, które były niezbędne do korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego. Podstawową funkcją odszkodowania bowiem jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie winno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Cel ten realizuje naprawienie szkody uwzględniające indywidualną sytuację poszkodowanego. Wysokość odszkodowania winna ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody. Odszkodowanie zatem nie może być wyższe lub niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego. Szkoda jest bowiem uszczerbkiem w prawnie chronionych dobrach wyrażającym się w różnicy między stanem dóbr, jaki istniał i jaki mógłby następnie wytworzyć się w normalnej kolei rzeczy, a stanem, jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy, z którym to ustawodawca wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 roku, V CKN 1273/00, opubl. Legalis).

W zakresie stawki dziennej przyjętej w umowie najmu, należy przypomnieć, iż odszkodowanie obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego, przy czym pojęcie ekonomicznie uzasadnione wydatki to podobnie jak w przypadku kosztów naprawy koszty ustalone według cen występujących na lokalnym rynku usług. Zatem przedmiotem badania jest, czy poniesione przez poszkodowanego koszty wynajmu samochodu odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku. Jednocześnie została odrzucona koncepcja cen średnich przy ustalaniu wysokości odszkodowania. Przyjęcie cen przeciętnych (niezależnie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana) dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, nie kompensowałoby w konsekwencji poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte w warsztacie naprawczym były wyższe niż ustalone w określony sposób ceny przeciętne. Trzeba jeszcze dodać, że określanie kosztów naprawy samochodu wyłącznie przy uwzględnianiu ceny przeciętnej prowadzić mogłoby do spornej relatywizacji w za kresie ustalenia wysokości odszkodowania należnego poszkodowanym posiadaczom pojazdów mechanicznych. Różne mogą być przeciętne metody obliczania takich cen przeciętnych i to w doniesieniu do poszczególnych usług naprawczych oferowanych na rynku (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 13 czerwca 2003 roku, w sprawie sygn. akt III CZP 32/03, opubl. OSNC 2004/4/51).

W toku postępowania sądowego zarówno strona powodowa jaki i pozwana zgłosili dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia uzasadnionego czasu najmu z uwzględnieniem czasu niezbędnego do naprawienia pojazdu i oczekiwania na części oraz średnią ekonomicznie uzasadnioną stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie, standardowi i wyposażeniu pojazdu uszkodzonego w zdarzeniu z dnia 25 lutego 2015 roku marki F. (...) nr rej. (...) oraz na okoliczność czy stawka za wynajem samochodu zastępczego stosowana przez powoda odpowiadała stawkom rynkowym (postanowienie - k. 152). Biegły sądowy we wnioskach sporządzonej opinii wskazał, iż dobowa stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego pojazdu klasy C w okresie zima wiosna 2015 roku według stawek obowiązujących na rynku lokalnym zawiera się w przedziale 75,00 – 220 złotych netto (92,25 – 270,60 złotych brutto). W uzupełniającej opinii biegły sądowy podał, iż: „stawka zastosowana przez powoda występowała na lokalnym rynku, ale istniały też wypożyczalnie, które wynajmowały pojazd z segmentu C na takich samych warunkach jak powód, przy stawkach 150,00 – 160,00 złotych netto. To były firmy intensywnie działające na rynku (...) i intensywnie ogłaszające się w środkach masowego przekazu. Ta stawka mieści się w stawkach występujących na rynku lokalnym. Jest ona wyższa niż średnia, ale nie jest rażąco wygórowana”.

Wskazać należy, iż stawka czynszu ma charakter obiektywny i podlega ocenie poprzez porównanie stawek czynszu funkcjonujących na rynku lokalnym w tym samym okresie i w tych samych warunkach oferowanych przez wynajmującego. Wszystkie te okoliczności wziął pod uwagę biegły K. G. w szczególności zaś koncentrował się na porównaniu warunków oferowanych przez podmioty wynajmujące, w zakresie kaucji, czy przebiegu kilometrów, dostarczenia samochodu do miejsca zamieszkania poszkodowanego, możliwość wyjazdu za granicę. W efekcie biegły stanowczo wskazał, że stawki wyższe od kwoty 160 zł netto dla samochodów grupy C, w danym okresie miały charakter zawyżony. Biegły nie zmienił swojego stanowiska także w opinii ustnej, a żadna ze stron nie żądała kontynuowania postępowania dowodowego. Różnica w wysokości 20 złotych netto dziennie (wyższa o około 10% od stawek wskazanych przez biegłego) mogła być uznana za rażąco wygórowaną. W związku z tym czynsz w rozmiarze przekraczającym kwotę 160,00 złotych netto dziennie nie mógł obciążać pozwanego, gdyż pozostawał w oderwaniu od adekwatnego związku przyczynowego z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 25 lutego 2015 roku.

W świetle powyższych rozważań niezasadny był podniesiony przez skarżącego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na uznaniu, że dobowa stawka czynszu najmu stosowana przez powoda jest zawyżona.

Chybiony jest zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 361 § 1 i 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem przez Sąd I instancji, że uzasadniona stawka dobowa najmu powinna wynosić 160,00 złotych netto zamiast 180,00 złotych netto w segmencie C co skutkuje brakiem zasądzenia należnej powodowi kwoty odszkodowania w pełnej wysokości, a tym samym stanowi naruszenie zasady pełnego odszkodowania.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu. W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Krzysztof Wójcik Mariola Szczepańska Bartosz Kaźmierak