Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy w Płocku zasądził od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz powoda G. F. kwotę 1.963,08 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 1.274,28 zł od dnia 5 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty; od kwoty 688,80 zł od dnia 17 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; od kwoty 1.090 zł od dnia 5 września 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 647,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, sygn. akt V GC 76/14 (wyrok k. 189, uzasadnienie k. 193-197 tom I).

Apelację od wyroku złożyła pozwana (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zaskarżając go w całości i zarzucając:

I.  błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy poprzez przyjęcie, że pozwany uznał zadłużenie, pomimo iż z treści złożonych do akt dokumentów wynika, że w rozpoznawanej sprawie, co najwyżej były prokurent spółki przyjął obciążający spółkę dokument księgowy;

II.  art. 328 § 2 k.p.c. przez brak należytego oraz wyczerpującego wyjaśnienia podstawy faktycznej oraz prawnej orzeczenia oraz ustosunkowania się do zarzutów podnoszonych przez pozwanego w toku postępowania i kwestionowania przez pozwanego uznania zadłużenia.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwana wniosła o zmianę wyroku w całości oraz oddalenie w całości powództwa; ewentualnie uchylenie wyroku w całości przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania; rozstrzygnięcie o kosztach procesu i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych; zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych; w przypadku negatywnego rozstrzygnięcia i uznania zarzutów pozwanego za nieuzasadnione, o nieobciążanie pozwanego kosztami postępowania z uwagi na jego bardzo trudną sytuację finansową (apelacja k. 228-231 tom II).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 ⁹ §1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

W pierwszej kolejności rozważeniu podlegają zarzuty prawa procesowego, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego orzeczenia zostały dokonane zgodnie z przepisami prawa procesowego.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia Sądu I instancji i uznaje je za własne. Podobnie rzecz się odnosi do oceny dowodów dokonanej przez ten Sąd oraz rozważań prawnych.

Nie ma racji skarżący, formułując zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy w zakresie, zdaniem skarżącego, niewłaściwej oceny faktu przyjęcia przez byłego prokurenta spółki faktury VAT, jako uznania przez tę spółkę długu. Sprecyzować należy na potrzeby rozpoznawanej apelacji sporządzonej przez reprezentującego spółkę prezesa zarządu, że zarzut ten wyczerpuje się w zarzucie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

W myśl powołanego przepisu ustawy sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie i rozważenie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 417/01, LEX nr 157326).

Sąd I instancji ze zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne znajdują pełne oparcie w przeprowadzonych dowodach. Ustalenia zatem Sądu Rejonowego nie naruszają reguł swobodnej oceny dowodów.

Wywody apelacji w sprawie ograniczają się do polemiki z dokonaną w zaskarżonym wyroku oceną dowodów bez równoczesnego wykazania, by ocena ta była sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania lub z innych względów naruszała art. 233 § 1 k.p.c. Samo przytoczenie w apelacji odmiennej, własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie może być uznane za wystarczające do podważenia dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1969 r., I PR 228/69, LEX nr 6553).

W rozpoznawanej sprawie pozwana spółka w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaprzeczała, iż zawarła z powodem umowy zlecenia dokonania w dniach 28 grudnia 2012 r. i 9 stycznia 2013 r. czynności notarialnych wskazując, że powód nie przedstawił dowodów potwierdzających tę okoliczność (k. 28). Jednakże z niewadliwych ustaleń Sądu Rejonowego wynikało, że przed powodem jako notariuszem na zlecenie pozwanej spółki reprezentowanej przez prokurenta R. C. zostały sporządzone dwie umowy w formie aktu notarialnego (zeznania powoda k. 75 tom I), od których zgodnie z ustawą prawo o notariacie, powodowi przysługiwało wynagrodzenie określone na podstawie umowy pomiędzy stronami, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności – w tym wypadku w łącznej kwocie 1.964 zł (wysokość wynagrodzenia nie była kwestionowana przez pozwanego).

W ocenie Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości, że ze strony pozwanego doszło do zamówienia i dokonania czynności notarialnych, za które należność została objęta załączonymi przez powoda fakturami. Z zeznań powoda oraz z treści faktur VAT (k. 10 i k. 11 tom I) wynika, że w imieniu pozwanej spółki działał uprawniony do jej reprezentacji, ówczesny jej prokurent R. C., który przyjął wystawione w dniach wykonania umowy faktury VAT, wystawione z odroczonym na 7 dni terminem płatności przelewem (zeznania powoda k. 75 tom I).

Pozwany nie kwestionując umocowania R. C., wniósł o przesłuchanie go jako świadka na okoliczność istnienia zobowiązania wynikającego z umów zawartych przez strony w dniach 28 grudnia 2012 r. i 9 stycznia 2013 r. Wprawdzie dowód ten został dopuszczony w na rozprawie w dniu 9 lutego 2015 r. (protokół rozprawy k. 75-76 t9om I), jednak wniosek w tym zakresie został przez pozwaną cofnięty (pismo procesowe k. 148 tom I).

Nadto należy zauważyć, że pomimo dopuszczenia dowodu z przesłuchania pozwanej (protokół rozprawy k. 75 tom I) i wezwania jej przedstawiciela celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem pominięcia tego dowodu (zarządzenie k. 106), w imieniu pozwanej nikt się nie stawił, nie tylko na rozprawie poprzedzonej tym wezwaniem (protokół rozprawy z dnia 118 tom I), co skutkowało pominięciem tego dowodu, lecz także na pozostałych terminach rozpraw (protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2015 r., z dnia 25 września 2015 r. k. 144 i z dnia 14 stycznia 2016 r. k. 188 tom I).

Zatem wbrew twierdzeniom pozwanej, wobec braku dowodów, które poddawałyby w wątpliwość istnienie podstawy dochodzonego przez powoda roszczenia, brak było podstaw do ustalenia, że do zawarcia pomiędzy stronami umów zlecenia nie doszło.

Wskazać ponadto należy, iż pozwana spółka nie zaprzeczyła okoliczności polegającej na przyjęciu faktur VAT, co zostało poświadczone złożonymi na nich podpisami, jak wskazała sama skarżąca - ówczesnego prokurenta, a więc osoby uprawnionej do reprezentacji spółki (art. 109 ¹ § 1 k.c.), co wprost świadczy, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, o potwierdzeniu wykonaniu umów przez powoda i uznaniu wobec niego należności, we skazanej w rachunkach wysokości.

Niewątpliwie też, podpisanie przez ówczesnego prokurenta pozwanej spółki przyjętych faktur wystawionych przez powoda wynikają określone domniemania. W orzecznictwie przyjmuje się, że faktura jest dokumentem księgowym, jednym z tzw. dowodów źródłowych, stwierdzających dokonanie danej operacji gospodarczej. Wystawienie faktury, następnie jej przyjęcie przez kontrahenta, zaksięgowanie bez korekt i zastrzeżeń daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy odzwierciedlają rzeczywisty przebiegu zafakturowanej operacji gospodarczej (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 24 października 2002 roku w sprawie I ACa 219/02, OSA 2004/2/6). W okolicznościach sporu brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na zasadność negowania przez pozwaną przed wytoczeniem powództwa faktu zawarcia przedmiotowych umów zlecenia, ich wykonania, czy też wystawionych przez powoda faktur VAT. Skoro bowiem, jak twierdzi pozwana, należności z nich wynikające były nienależne, to pozwana spółka jako profesjonalista winna była jeszcze na etapie przesądowym odesłać sporne faktury, czego jednak nie uczyniła.

Powód dochodząc w postępowaniu przez sądem swego roszczenia winien był wykazać okoliczności stanowiące podstawę jego żądania, a strona pozwana -okoliczności niweczące to roszczenie. Przy czym nie jest wystarczające samo ograniczanie się do zaprzeczania stanowisku strony powodowej i powoływania bez poparcia w dowodach na twierdzenia przeciwne, w przypadku gdy powód przedłożył określone dowody. Taka sytuacja miała miejsce w sprawie, gdy powód zgłosił dowody i wykazał okoliczności, na które powołał się w pozwie za pomocą omówionych dokumentów - faktur VAT i swoich zeznań. Stanowisko pozwanej sprowadzało się do zakwestionowania twierdzeń i dowodów powoda bez jakichkolwiek dowodów z jej strony. W sytuacji, gdy powód przedstawił konkretne dowody, które są spójne, wiarygodne i korespondujące ze sobą, samo im zaprzeczenie jest niewystarczające.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można również zgodzić się z podniesionym
w apelacji zarzutem naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., który zobowiązuje sąd orzekający do wskazania w uzasadnieniu wyroku podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenia faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Naruszenie przepisu, określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu (art. 328 § 2 k.p.c.), może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2001 roku, sygn. akt V CKN 606/00, opubl. Lex nr 53116).

Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie występuje, gdyż treść uzasadnienia pozwala na odczytanie sfery motywacyjnej orzeczenia i poddanie go kontroli instancyjnej. Sąd I instancji dokonał stosownych ustaleń dotyczących przedmiotu sprawy. W sposób wyczerpujący wskazał podstawę faktyczną, jak również wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa. Powołał stanowiska stron, przeprowadził postępowanie dowodowe stosownie do złożonych wniosków stron. W uzasadnieniu Sądu Rejonowego nie ma ogólnikowych bądź też lakonicznych ustaleń czy też twierdzeń. Sąd I instancji wyraźnie wskazał tok rozumowania, który przemawiał za przyjęciem zasadności powództwa o zapłatę wynagrodzenia za wykonane zlecenie (art. 734 k.c.) w całości.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu. W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującą, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.