Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2016 roku, wydanym w sprawie z powództwa P. N. przeciwko (...) w W. o zapłatę kwoty 8 314, 80 zł, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w pkt. 1 - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6 961, 80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lutego 2015 roku do dnia zapłaty; w pkt. 2 – oddalił powództwo w pozostałej części; w pkt. 3 - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 856,84 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, sygn. akt V GC 499/15 (wyrok k.181, uzasadnienie k.189-202).

Apelację od powyższego orzeczenia wniosły obie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części, tj. w pkt.2 oddalającym powództwo ponad kwotę 6 961,80 zł oraz w pkt. 3 w zakresie wysokości zasądzonych kosztów.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1. przepisów postępowania cywilnego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez dokonanie przez sąd nie swobodnej a dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegające na uznaniu, że:

a) poszkodowanemu przysługuje prawo do wynajmu pojazdu zastępczego nie od dnia szkody a jedynie od dnia zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi,

b) poszkodowany mógł zgłosić szkodę pozwanemu w okresie świątecznym, tj. 24-29.12.2015 r.,

c) zgłoszenie i przyjęcie zgłoszenia w dniu 24.12.2015 r. tj. w dniu wigilii spowodowałoby skrócenie okresu likwidacji szkody przez pozwanego.

2. przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem przez sąd I instancji, że uzasadniony okres trwania najmu wynosił 38 dób zamiast 43.

Zarzucając powyższe powód wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu w obu instancjach od pozwanego na rzecz powoda wg norm przepisanych ( apelacja powoda k. 211-213).

Pozwany zaskarżył orzeczenie w części – w zakresie pkt. 1 wyroku co do zasądzonej w nim kwoty 6.076, 20 zł oraz w zakresie pkt.3-rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę prawa materialnego:

⚫

art. 362 k.c. – poprzez wadliwą ocenę prawną, że poszkodowany, który po otrzymaniu od zakładu ubezpieczeń oferty wynajęcia pojazdu zastępczego za pojazd uszkodzony w kolizji, na warunkach porównywalnych z warunkami wynajmu pojazdu w firmie powoda, za to za kwotę zdecydowanie wyższą, nie przyczynił się do zwiększenia szkody;

⚫

art. 363 § 2 k.c. – poprzez wadliwą ocenę prawną, że wiek i stan techniczny pojazdu uszkodzonego, jak i wynajętego nie mają wpływu na wysokość uzasadnionej stawki dobowej czynszu najmu samochodu zastępczego i przyjęcie, że poszkodowany, w wyniku zdarzenia, za którego skutki odpowiada pozwany, właściciel pojazdu 18 letniego w dacie szkody i zużytego odpowiednio do wieku pojazdu F. (...) miał prawo wynająć po zaistnieniu szkody pojazd tej samej marki, ale 3 letni, choć takie zachowanie nie przywracało stanu sprzed szkody, lecz w istotny sposób go poprawiało, pozwalając poszkodowanemu na korzystanie z pojazdu nowszego, nowocześniejszego, mniej zużytego, odpowiadającego estetyce współczesnej, a w konsekwencji błędne uznanie stawki najmu stosowanej w firmie powoda za właściwą podstawę do ustalenia odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, pomimo ustalenia za pomocą dowodu z opinii biegłego, że nawet średnie stawki rynkowe najmu były niemal dwukrotnie niższe niż stawka w firmie powoda, zaś najniższe stawki rynkowe, były niższe od stawek stosowanych w firmie współpracującej z pozwanym.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. 1 i zasądzenie dla powoda kwoty 885,60 zł oraz o oddalenie powództwa, oraz o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania za instancję odwoławczą (apelacja pozwanego k.215-218).

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k.226-227).

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (protokół rozprawy apelacyjnej k. 235-236).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Chybiony jest zarzut apelacji powoda dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd nie swobodnej a dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co w ocenie powoda miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na uznaniu, że poszkodowanemu przysługuje prawo wynajmu pojazdu zastępczego nie od dnia szkody a jedynie od dnia zgłoszenia szkody; poszkodowany mógł zgłosić szkodę pozwanemu w okresie świątecznym, tj. 24-29.12.2015 r.; zgłoszenie i przyjecie zgłoszenia w dniu 24.12.2015 r., tj. w dniu wigilii spowodowałoby skrócenie okresu likwidacji szkody przez pozwanego.

Zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przepis ten stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (por. wyrok SN z 12 lutego 2004 roku, II UK 236/03, Legalis). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (por. wyrok SN z 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Legalis; wyrok SN z 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110 ). Powyższe w ocenie Sądu II instancji, nie zaistniało w przedmiotowej sprawie. Sąd Rejonowy dokonał bowiem wnikliwej analizy i oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a z poddanych ocenie, mieszczącej się w granicach swobodnej oceny, dowodów wywiódł wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym.

Okolicznością bezsporną w sprawie było, iż uszkodzenie samochodu marki F. (...) o nr rej. (...), które nastąpiło w wyniku zdarzenia drogowego w dniu 22 grudnia 2014 roku, poszkodowany zgłosił pozwanemu ubezpieczycielowi w dniu 29 grudnia 2015 r. (poniedziałek), a więc dopiero po upływie tygodnia od powstania szkody, zaś samochód zastępczy wynajął w dniu 24 grudnia 2015 roku. Poczynione w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne, w tym co do uzasadnionego czasu najmu samochodu zastępczego (29.12.2015 r. – 04.02.2016 r.) Sąd Okręgowy w pełni podziela i uznaje za własne, akceptując jednocześnie przy tym rozważania przedstawione przez Sąd Rejonowy.

Sąd ten trafnie uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy, poszkodowanemu, a w konsekwencji powodowi, należy się odszkodowanie z tytułu najmu samochodu zastępczego od dnia zgłoszenia szkody, a nie od dnia uszkodzenia samochodu. Powód, wbrew swoim twierdzeniom, nie wykazał bowiem, że to pozwany ponosi odpowiedzialność za przyjęcie zgłoszenia szkody dopiero w dniu 29 grudnia 2015 roku. Powołane przez niego okoliczności dotyczące trudności z nawiązaniem kontaktu z pozwanym (dodzwonieniem się na infolinię) pozostały nieudowodnione. Również stanowisko powoda, że nawet wcześniejsze zgłoszenie przedmiotowej szkody, zwłaszcza w dniu 24 grudnia 2015 roku i tak nie przyczyniłoby się do przyspieszenia procesu jej likwidacji jest wyłącznie hipotetyczne. Należy przypomnieć, że w myśl przepisu art. 826 § 1 k.c. to na ubezpieczającym ciążył obowiązek podjęcia działań zmierzających do zmniejszania rozmiarów szkody, a dokonanie zgłoszenia szkody dopiero po upływie tygodnia od jej zaistnienia, niezależnie od tego, że w tym tygodniu przypadały dni świąteczne (25-26 grudnia), budzi uzasadnione wątpliwości co do wypełnienia tego obowiązku. Powołany przepis, jak podkreślił Sąd Najwyższy jest przykładem potwierdzającym istnienie szerokiego obowiązku współdziałania stron umowy ubezpieczenia majątkowego, któremu to obowiązkowi zadośćuczynienie przez ubezpieczonego stwarza realną szansę ograniczenia zakresu świadczenia odszkodowawczego wobec ubezpieczyciela. Brak ze strony takiego działania nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela ( por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 19.11.2015 r., sygn. akt IV CSK 764/14).

W konsekwencji, zważywszy na prawidłowość ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy, nie ma racji powód, gdy czyni w apelacji zarzut naruszenia przepisu art. 361 § 1 i § 2 k.c. W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował wskazany przepis uznając, iż odszkodowanie obejmujące zwrot kosztów za wynajem pojazdu zastępczego należy się powodowi od dnia 29 grudnia 2015 roku do dnia 4 lutego 2016 roku ( 38 dób).

Za nieuzasadnione Sąd Okręgowy uznał również zarzuty postawione w apelacji przez pozwanego Ubezpieczyciela.

Nie ma racji pozwany zarzucając Sądowi I instancji naruszenie przepisu art. 362 k.c. poprzez wadliwą ocenę prawną, że poszkodowany, który po otrzymaniu od zakładu ubezpieczeń oferty wynajęcia pojazdu zastępczego za pojazd uszkodzony w kolizji, na warunkach porównywalnych z warunkami wynajmu pojazdu w firmie powoda, za to za kwotę zdecydowanie wyższą, nie przyczynił się do zwiększenia szkody.

Sąd Rejonowy właściwie uznał, że stawianie powodowi, który wynajął samochód zastępczy w firmie przez siebie wybranej, zarzutu wygenerowania dodatkowych kosztów a w konsekwencji przyczynienia się do zwiększenia szkody jest chybione. Podkreślić należy, że poszkodowany nie miał obowiązku zawarcia umowy najmu ze wskazanym przez ubezpieczyciela podmiotem. Poszkodowany ma bowiem prawo wynająć samochód zastępczy tam, gdzie jest to dla niego najdogodniejsze, pod warunkiem, że koszt tego najmu nie będzie rażąco odbiegał od stawek rynkowych stosowanych przez podmioty konkurencyjne. Jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, w oparciu o dowód z opinii biegłego sądowego, zastosowana przez powoda stawka w wysokości 220,00 złotych netto za dobę była stawką rynkową i niewygórowaną ( nie odbiegała od stawek występujących na lokalnym rynku miejsca zamieszkania poszkodowanego). Jednocześnie, wbrew stanowisku pozwanego, warunki najmu samochodu zastępczego we wskazanej przez niego firmie ( (...) S.A.), zdecydowanie odbiegały od tych oferowanych przez powoda i zaakceptowanych przez poszkodowanego. Wobec tego, że Sąd Rejonowy poddał szczegółowej analizie warunki dotyczące najmu pojazdu zastępczego w firmie powoda i w firmie wskazanej przez ubezpieczyciela zbędne, w ocenie Sądu Okręgowego, stało się ponowne przytaczanie i omawianie tych różnic. Wskazać jednakże należy, że warunków najmu pojazdu zastępczego w firmie (...) S.A. obejmującego dodatkowe opłaty (m.in. opłatę za podstawienie samochodu zastępczego, opłatą za dobę za dodatkowego kierowcę, opłatą za zwrot samochodu z mniejszą ilością paliwa niż przy odbiorze), kary umowne (za wyjazd za granicę kraju) a ponadto obwarowanego szeregiem ograniczeń, takich jak możliwość zawarcia umowy wyłącznie za pośrednictwem internetu, konieczność rezerwacji auta na co najmniej 48 godzin wcześniej, konieczność udostępnienia danych ważnej karty kredytowej, wiek kierowcy, wbrew twierdzeniu pozwanego, w żadnym razie nie można uznać za porównywalne do warunków umowy najmu zawartej przez poszkodowanego z powodem, która była wolna od dodatkowych opłat i ograniczeń.

Niezasadny jest również postawiony w apelacji zarzut naruszenia art. 363 § 2 k.c.

Sąd Rejonowy trafnie, wbrew stanowisku pozwanego ubezpieczyciela, uznał, iż wiek techniczny pojazdu uszkodzonego, jak i wynajętego nie mają wpływu na wysokość uzasadnionej stawki dobowej czynszu najmu samochodu zastępczego.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem poszkodowanemu przysługuje prawo wynajęcia pojazdu zastępczego o klasie podobnej do klasy samochodu uszkodzonego. Szkoda w takim przypadku sprowadza się bowiem do braku możliwości korzystania z własnego pojazdu, a dla wyrównania uszczerbku poszkodowanego liczy się właśnie możliwość korzystania z pojazdu zastępczego. Dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego, bez znaczenia dla ustalenia uzasadnionej stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego pozostawała okoliczność, iż wynajęty przez poszkodowanego samochód zastępczy F. (...) (klasa C ) był samochodem 3 letnim, a uszkodzony F. (...) (klasa D) samochodem 18 letnim.

Sąd odwoławczy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje jako bezzasadne. O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami.