XIII Ga 688/15 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-02-22

Sygnatura akt XIII Ga 688/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy
w Płocku, w sprawie z powództwa (...) spółka jawna z siedzibą w M. przeciwko D. M., o zapłatę 17.840,43 zł, zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 17.840,43 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 13.874,40 złotych od dnia 23.11.2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 3.309,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.417,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oddalając powództwo w pozostałej części. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: powód (...) spółka jawna z siedzibą w M. reprezentowany przez fachowego pełnomocnika pozwem z dnia 14.08.2014r. wniósł o zasądzenie D. M. kwoty 17.840,43 zł wraz z odsetkami od kwot: 7.146,30 zł od dnia 13.09.2011 roku do dnia zapłaty i od kwoty 6.728,10 zł od dnia 1.10.2011 roku. Ponadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dochodzi od pozwanego jako osoby pełniącej funkcję członka zarządu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Przedmiotowa należność została zasądzona od (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz powoda przez Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z dnia 14.03.2013 roku sygn. akt V GC 417/12. Egzekucja prowadzona przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na podstawie tego tytułu wykonawczego okazała się bezskuteczna. Wobec faktu, że pozwany w przedmiotowej sprawie pełnił funkcje członków zarządu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. w okresie, kiedy powstały należności dochodzone w niniejszej sprawie, powód wezwał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia, jednak bezskutecznie. Jako podstawę prawną powództwa powód wskazał przepis art. 299 ksh. Na wartość przedmiotu sporu składa się kwota 13.874,40 zł tytułem należności głównej, koszty procesu w kwocie 3.111 oraz postępowania egzekucyjnego w łącznej kwocie 855,03 zł. Nakazem zapłaty z dnia 12.11.2013 roku sygn. akt V GNc 2028/13 wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy w Płocku zasądził dochodzoną pozwem kwotę. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu zakwestionował fakt bezskuteczności egzekucji. Wskazał, iż spółka posiadała wierzytelność. Pismem z dnia 25.07.2014 roku powód cofnął pozew w zakresie kwoty 2.000 zł. Pismem z dnia 26.03.2015 roku pełnomocnik pozwanego zgłosił zarzut braku szkody po stronie powoda w związku ze spóźnionym zgłoszeniem wniosku o upadłość. Powód (...) spółka jawna z siedzibą w M. wystąpił do Sądu Rejonowego w Płocku o zapłatę co do wierzytelności przysługującej mu wobec (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Prawomocnym wyrokiem z dnia 14.03.2013r. sygn. akt V GC 417/12 Sąd Rejonowy w Płocku zasądził od (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz powoda kwotę 13.874,40 zł z ustawowymi odsetkami od kwot 7.146,30 zł od dnia 13.09.2011 roku i od kwoty 6.728,10 zł od dnia 1.10.2011 roku oraz kwotę 3.111 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Płocku wobec (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. zakończyło się w dniu 6.08.2013r. postanowieniem o umorzeniu postępowania wobec bezskuteczności egzekucji Komornik ustalił koszty postępowania na kwotę 255,03 zł oraz koszty zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 600 zł. Pozwany D. M. do chwili obecnej pełni funkcję członka zarządu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Wnioskiem z dnia 13.01.2014 roku powód ponownie skierował egzekucję przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., w toku tego postępowania ustalono, iż dłużnik posiada majątek w postaci koparki o wartości ok. 63.000 zł. (komornik ustalił opłatę za odnalezienie koparki w wysokości 5% wartości koparki w kwocie 3.191,93 zł. Pomimo tego Komornik postanowieniem z dnia 30.10.2014 roku umorzył postępowanie. Postanowienie to zostało uchylone postanowieniem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 4.12.2014 roku sygn. akt I Co 3160/14. Postępowanie to nadal się toczy, przy czym toczy się ono z udziałem innych wierzycieli, w szczególności Skarbu Państwa - Naczelnika urzędu Skarbowego w P. posiadającego wierzytelność na kwotę co najmniej 93.000 zł i korzystający zgodnie z treścią art. 1025 § 1 pkt 7 kpc z pierwszeństwa w zaspokojeniu przez powodem. Postanowieniem z dnia 11.12.2012 roku Sąd Rejonowy w Płocku na podstawie art. 13 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Sąd ustalił wartość majątku dłużnika na kwotę ok. 127.540 zł brutto, zaś w zakresie ruchomości obciążonych zastawem na rzecz Urzędu Skarbowego w P. w tym koparki na kwotę 82.500 zł. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał bezsporny i jako nie budzący żadnych wątpliwości. Wynikał on bowiem z przedłożonych przez strony dokumentów, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. W orzecznictwie na tle wskazanego przepisu dominuje obecnie pogląd, iż odpowiedzialność członków zarządu ma charakter odszkodowawczy i obejmuje szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności, z ewentualnymi należnościami ubocznymi, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (uchwała składu 7 sędziów SN z 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, niepubl.). Przesłanki solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h., które wykazać musi wierzyciel, obejmują jedynie udowodnienie istnienia niezaspokojonego zobowiązania spółki oraz bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. W razie wykazania obu tych okoliczności przez wierzyciela w procesie, na pozwanych przechodzi ciężar udowodnienia przesłanek wyłączających ich odpowiedzialność, wymienionych w art. 299 §2 k.s.h. Odnosząc powyższe do okoliczności sprawy Sąd Rejonowy wskazał, iż nie budzi wątpliwości, że wierzytelność powoda powstała w czasie, kiedy członkiem zarządu był pozwany. Okoliczność ta nie była zresztą kwestionowana przez pozwanego. Problem w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy egzekucja była bezskuteczna oraz czy na skutek spóźnionego zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody. Jeżeli chodzi o pierwszą kwestię to w tym przedmiocie należy wskazać, iż bezskuteczność egzekucji rozumiana jest jako niemożność uzyskania zaspokojenia z całego majątku spółki, a nie tylko z pewnych jego składników. Jednocześnie powszechnie przyjmuje się, że środkiem dowodowym potwierdzającym bezskuteczność egzekucji jest postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., a zatem gdy stanie się oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Nie jest to jedyny dowód na wykazanie tej kwestii. Może to nastąpić na podstawie każdego dowodu, którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r. V CKN 416/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 129), Przykładowymi dowodami bezskuteczności egzekucji może być w szczególności postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, z tego powodu że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania (art. 13 ust. 1 i 2 prawa upadłościowego i naprawczego). Jego znaczenie jest o tyle istotne, gdyż uwzględnia ono ocenę całego majątku dłużnika w kontekście zaspokojenia wszystkich wierzycieli. W sytuacji, gdy majątek w ogóle nie pozwala na zaspokojenie wierzycieli Sąd jest zobligowany oddalić wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości. Jednocześnie nie budzi wątpliwości, iż jeżeli jednak pozwany twierdzi, że istnieje majątek, z którego możliwe jest zaspokojenie wierzyciela, nie jest pozbawiony możliwości wykazania tego. Ciężar dowodu spoczywa w tym wypadku na nim (art. 6 k.c.). Wykazanie, że w majątku spółki znajdują się przedmioty majątkowe, z których możliwe jest zaspokojenie wierzyciela, powoduje, że nie można mówić o bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce w rozumieniu art. 299 § 1 k.s.h. (por. wyrok SN z dnia 9.05.2008r. III CSK 364/07 LEX nr 490434, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 416/01, OSNC 2004/7-8/129 oraz z dnia 20 października 2005 r„ II CK 152/05, OSNC 2006/7-8/134). Jednocześnie z uwagi na to, iż bezskuteczność egzekucji nie jest stanem niezmiennym, przedmiotem oceny jest, czy bezskuteczność egzekucji roszczenia powoda wobec spółki występuje na dzień zamknięcia rozprawy (por. wyrok SN z dnia 8 grudnia 2006 r. V CSK 319/06 LEX nr 303331). Oczywistym jest jednocześnie, iż dłużnik winien wykazać, nie tylko fakt, iż posiada majątek, ale również, iż wierzyciel jest w stanie uzyskać zaspokojenie z tego składnika majątkowego, co oznacza, iż w sytuacji, gdy inni wierzyciele także skierowali do tego składnika majątku swoje roszczenia majątek wystarczy na zaspokojenie także powoda. Odnosząc te rozważania do okoliczności niniejszej sprawy należy wskazać, iż pozwany stał na stanowisku, iż z uwagi na to, iż spółce przysługuje wierzytelność z tytułu robót budowlanych co do której nie została skierowana egzekucja, jak również że toczy się egzekucja z koparki nie może być mowy o jej bezskuteczności. Stanowisko to w ocenie Sądu Rejonowego jest błędne. Pozwany poza wskazaniem, iż posiada wierzytelność nie wskazał żadnych dowodów, iż wierzytelność faktycznie istnieje, a w szczególności, że z uwagi na kondycję swojego dłużnika jest ona realna. W zakresie egzekucji z koparki, z uwagi na to, iż wniosek o ogłoszenie upadłości (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. został oddalony, fakt istnienia innych wierzycieli, którzy prowadzą egzekucję z tego przedmiotu, fakt uprzywilejowania jednego z wierzycieli tj. Skarbu Państwa, który posiada znaczną wierzytelność, przekraczającą wartość koparki, oczywistym jest, iż w stosunku do powoda w dalszym ciągu zachodzi stan bezskuteczności egzekucji, pomimo iż formalnie w dalszym ciągu się ona toczy z jego udziałem. W tym miejscu warto wskazać, iż przyjmuje się, iż nie można wymagać od wierzyciela, by wyczerpał wszystkie możliwe sposoby egzekucji, w szczególności by kierował egzekucję do tych składników majątku spółki, z których uzyskanie zaspokojenia jest w istniejących okolicznościach nierealne (zob. wyrok SA w Łodzi w wyroku z dnia 29 stycznia 2014 r. I ACa 1370/13, LEX nr 1433805). Na dzień zamknięcia rozprawy niewątpliwie wskazany przez pozwanego majątek spółki nie pozwala na skuteczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego przez powoda, co oznacza iż na chwilę obecną w dalszym ciągu mamy do czynienia ze stanem bezskuteczności egzekucji. Odnośnie drugiego zarzutu pozwany stał na stanowisku, iż w związku ze spóźnionym zgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości tj. stan niewypłacalności istniał od 2010 roku, zaś wierzytelność powoda powstała w 2011 roku nie poniósł on szkody. W tym przedmiocie należy wskazać, iż przesłanka zwalniająca pozwanego w rozumieniu art. 299 ksh w postaci braku szkody za zastosowanie tylko wówczas, gdy w ogóle nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości. Wówczas przedmiotem badania jest, czy gdyby doszło do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie spowodowałoby to zaspokojenie wierzyciela w części większej niż w przypadku zaniechania dokonanego przez członka (członków) zarządu. Jeżeli jednak co miało miejsce w niniejszej sprawy doszło do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pozwany mógł się zwolnić z odpowiedzialności tylko wówczas, gdyby wykazał, iż wniosek o ogłoszenie upadłości złożył w terminie, czego jednak nie uczynił, a co więcej wniosek pełnomocnika pozwanego zmierzał do wykazania właśnie, że doszło do złożenia spóźnionego wniosku o ogłoszenie upadłości. W tych okolicznościach należało stwierdzić, iż pozwany nie wykazał, aby przysługiwała spółka posiadała majątek, z której powód mógłby uzyskać zaspokojenie. Jednocześnie pozwany nie wykazał, aby zachodziły przesłanki zwalniające go z odpowiedzialności, o których mowa w art. 299 § 2 ksh. Z tych też względów powództwo w zakresie kwot dochodzonych pozwem, zdaniem Sądu Rejonowego należało uznać za uzasadnione, przy czym Sąd Rejonowy na skutek omyłki nie uwzględnił faktu, iż powód częściowo cofnął pozew.
W przedmiocie żądania odsetek Sąd miał na uwadze, iż odpowiedzialność z art. 299 ksh ma charakter odszkodowawczy, przy czym szkodą jest niewyegzekwowana należność główna, niewyegzekwowane odsetki oraz koszty. Jednocześnie roszczenie to powstaje w zasadzie w dacie bezskuteczności egzekucji wierzytelności objętej prawomocnym tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko spółce, z reguły bowiem już wtedy, gdy egzekucja okaże się bezskuteczna, wierzyciele spółki dowiadują się o szkodzie i osobie odpowiedzialnej do jej naprawienia. Termin spełnienia takiego odszkodowawczego świadczenia nie jest jednak oznaczony ani z właściwości zobowiązania nie wynika. Wymagalność roszczenia należy więc określić zgodnie z art. 455 k.c., a zatem niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania i dopiero od dnia wymagalności świadczenia wierzyciel, zgodnie z art. 481 k.c., może żądać odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu. To samo dotyczy odsetek, które stanowią element odszkodowania. Tym samym koniecznym jest ich zsumowanie i wyrażenie kwotowo (zob. wyrok SN wraz z uzasadnieniem z dnia 22.06.2005r. III CK 678/04 LEX nr 177213 oraz wyrok SN wraz z uzasadnieniem z dnia 21 lutego 2002 r. IV CKN 793/00), czego powód nie zrobił. Z uwagi na to, iż powód w pozwie jako kwotę należnego mu od członków zarządu odszkodowania domagał się jedynie kwoty głównej, a wymagalność tej powstaje dopiero od daty wezwania do zapłaty, a nie od dnia pierwotnej wymagalności należało zasądzić odsetki od następnego dnia od dnia doręczenia pozwu. Powód nie załączył wezwania do zapłaty oraz dowodu jego doręczenia. O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), przy czym do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez Sąd osobistego stawiennictwa strony - art. 98§3 kpc w zw. z art. 99 kpc.

Przedmiotowe orzeczenie w części uwzględniającej powództwo apelacją zaskarżył pozwany, który zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

1)  art. 148 §1 w zw. art. 225 k.p.c. poprzez nie wydanie nawet na posiedzeniu niejawnym postanowienia o otwarciu zamkniętej rozprawy, odraczaniu publikacji wyroku dwukrotnie w sytuacji gdy żaden przepis szczególny na to nie zezwala;

2)  art. 225 k.p.c. w zw. z art. 316 § 2 k.p.c. poprzez otwarcie zamkniętej rozprawy na nowo, mimo braku istotnych okoliczności ujawnionych po zamknięciu rozprawy;

3)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nie wszechstronne rozważenie materiału dowodowego, skutkujące niezgodnością i sprzecznością istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego, zebranego w sprawie, o którym mowa w uzasadnieniu apelacji;

4)  art. 217§ 1 w zw. z art. 224 §2 k.p.c. poprzez pominięcie przeprowadzenia dowodów wskazanych przez pozwanego w piśmie procesowym z dnia 30 marca 2015 r w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego celem ustalenia czasu właściwego do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i udowodnienia przesłanki egzoneracyjnej z art. 299§ 2 k.s.h. w postaci braku szkody w związku z niezgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości;

5)  art. 299 § 2 k.s.h. poprzez jego błędną interpretacje i przyjęcie, iż w przypadku złożenia spóźnionego wniosku o ogłoszenie upadłości pozwany nie może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, gdyż przesłanka w postaci braku szkody wierzyciela ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w ogóle nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości,  

wniósł o zmianę w/w wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Płocku V Wydziału Gospodarczego do ponownego rozpoznania.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację pozwanego wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu za postępowanie przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako bezzasadna. Zarzuty opisane w punktach 1. i 2. apelacji można by uznać za zasadne w sytuacji, gdyby strona pozwana wykazała, iż powołane przez skarżącego uchybienia miały wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia. Ponadto należy zauważyć, co słusznie podkreśla strona powodowa, iż zarzuty te nie mogą być rozpatrzone przez Sąd II instancji, ponieważ wskazane w nich ewentualne uchybienia Sądu Rejonowego przepisom postępowania nie zostały podniesione przez pozwanego w toku rozprawy z dnia 30.03.2015 r. wraz z wnioskiem o wpisanie stosownego zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Celem regulacji zawartej w powołanym przepisie jest m.in. zapobieganie nielojalności procesowej przez zobligowanie stron do zwracania na bieżąco uwagi Sądu na uchybienia procesowe w celu ich niezwłocznego wyeliminowania i niedopuszczenie do celowego tolerowania przez strony takich uchybień z zamiarem późniejszego wykorzystania ich w środkach odwoławczych. Znaczenie art. 162 k.p.c. realizuje się w postępowaniu odwoławczym i strona może skutecznie podnieść zarzut w apelacji pod warunkiem, że uprzednio zwróciła uwagę Sądu na uchybienie zgodnie z art. 162 k.p.c., w przeciwnym zaś razie obowiązkiem sądu jest co do zasady pominięcie takiego zarzutu [vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie V CSK 234/09]. Ponadto podzielić należy pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z 10 lipca 2015 r., w sprawie III CZP 44/15, iż dwukrotne odroczenie publikacji wyroku nie wpływa na jego ważność.

Za niezasadny należało również uznać zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. Zgodnie z jego brzmieniem Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. W niektórych przypadkach ustawodawca "narzuca" określoną moc dowodową danego środka (np. art. 11, 246, 247 KPC). Przyjmuje się, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania o istnieniu lub nieistnieniu weryfikowanego w postępowaniu dowodowym faktu, uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych. Z kolei wiarygodność danego dowodu wynika z jego indywidualnych cech i obiektywnych okoliczności, za względu na które zasługuje on w ocenie sądu na wiarę lub nie (zob. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977, s. 132 i n.). Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (zob. wyr. SN z 12.2.2004 r., II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyr. SN z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 KPC, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyr. SN z 27.9.2002 r., IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, Legalis; wyr. SN z 16.12.2005 r., III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110). Czynnik ustawowy ogranicza sąd w możliwości dokonania oceny jedynie tych dowodów, które zostały prawidłowo przeprowadzone, według reguł określonych przez ustawodawcę, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (post. SN z 11.7.2002 r., IV CKN 1218/00, Legalis; wyr. SN z 9.3.2005 r., III CK 271/04, Legalis). Oznacza to, że przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko "materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów, itp. (wyr. SN z 24.3.1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382). Za czynnik ideologiczny warunkujący granice swobodnej oceny dowodów uznaje się poziom świadomości prawnej sędziego, na którą składa się znajomość przepisów prawa, doktryny i orzecznictwa, jak ogólna kultura prawna oraz system pozaprawnych reguł i ocen społecznych (zob. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP 1956, Nr 4). Sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu I instancji bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia (wyr. SN z 4.10.2007 r., V CSK 221/07, Legalis). Uprawnienie to w przypadku dowodów z zeznań świadków czy też z przesłuchania stron jest uzasadnione w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu I instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd I instancji, nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd II instancji odmiennego stanowiska, o ile tylko ocena ta nie wykroczyła poza granice zakreślone w powołanym przepisie (wyr. SN z 21.10.2005 r., III CK 73/05, Legalis). W kontekście przedstawionych rozważań Sąd Okręgowy uznał ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji za prawidłową, zgodną z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W szczególności nie dopatrzył się sprzeczności, na które wskazuje skarżący. Nie sposób bowiem zgodzić się z tezą zawartą w apelacji, iż zasądzona kwota została zawyżona o 2.000,00 zł, ponieważ Sąd I instancji, postanowieniem z dnia 09.06.2015 r., wydanym w oparciu o treść art. 332 § 2 k.p.c., uchylił zaskarżony wyrok co do tej kwoty i na zasadzie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c., w tej części postępowanie umorzył. Mylne oznaczenie w treści uzasadnienia dłużnej spółki winno być potraktowane wyłącznie jako oczywista omyłka pisarska, z treści bowiem wyroku z dnia 14 marca 2013 r. jednoznacznie wynika, że przedmiotowa należność została zasądzona na rzecz powódki od spółki (...) sp. z o.o., co zresztą znajduje potwierdzenie w dalszej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd I instancji nie uznał, że powódka wezwała pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia, bowiem twierdzeniu temu przeczy fakt naliczenia odsetek od kwoty 13.874,40 zł (11.874,40 zł pomniejszonej o kwotę 2.000,00 zł) od 23.11.2013 r. do dnia zapłaty, czyli od następnego dnia po doręczeniu odpisu pozwu w przedmiotowej sprawie. Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął także, że pozwany nie wskazał żadnych dowodów na istnienie wierzytelności spółki (...) sp. z o.o., z której w sierpniu 2013 r. można było prowadzić postępowanie egzekucyjne. Z postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Płocku T. P. z dnia 30.10.2014 r. w sprawie KM 43/14 o umorzeniu egzekucji z powodu jej bezskuteczności jednoznacznie wynika bowiem, że zajęcie wierzytelności należnej spółce (...) sp. z o.o. od spółki (...) S.A. (na którą opiewała faktura z 07.08.2013 r. załączona do sprzeciwu od nakazu zapłaty) było bezskuteczne.

Za chybiony należało uznać zarzut zawarty w pkt. 4 apelacji bowiem pozwany reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika nie złożył wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii właściwego biegłego sądowego celem ustalenia czasu właściwego do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki (...) sp. z o.o. i udowodnienia przesłanki egzoneracyjnej z art. 299 § 2 k.s.h. w postaci braku szkody po stronie powódki w związku z niezłożeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości w/w spółki. Pozwany w piśmie procesowym z dnia 26 marca 2015 r. zgłosił jedynie wniosek o następującej treści: „.... gdyby w/w argumentacja nie była wystarczająca dla sądu i powoda, wnoszę o powołanie biegłego sądowego do sporządzenia opinii w tym zakresie”. W toku rozprawy w dniu 30 marca 2015r. jednak pełnomocnik pozwanego w reakcji na pytanie Sądu I instancji - oświadczył, iż nie składa żadnych wniosków dowodowych, nie poparł także w/w wniosku dowodowego ani nie uszczegółowił jego tezy dowodowej. Sąd Rejonowy nie mógł zatem ustosunkować się do w/w wniosku dowodowego pozwanego, który de facto nie został złożony.

W aspekcie bezzasadności zarzutu określonego powyżej, za niezasadny należało uznać również zarzut naruszenia przepisu art. 299 k.s.h. w sytuacji, gdy pozwany w żadnym zakresie nie udowodnił przesłanek zwalniających go z odpowiedzialności określonej w tym przepisie, pomimo, iż taki dowód obciążał pozwanego w myśl zasady wyrażonej w art. 6 k.c.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną orzekając o kosztach postępowania odwoławczego stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik postępowania określonej w art. 98 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sławomira Janikowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Ryszard Badio ,  SO Jarosław Pawlak (ref.) ,  SO Beata Matysik
Data wytworzenia informacji: